BATERIAZUŻYTA Czyproblemsięzaczyna? Broszuraedukacyjnadlauczniówszkółpodstawowych otematyceekologicznej? Tuznajdzieszwięcejinformacjiobateriachipunktachzbiórkibaterii: www.polubbaterie.pl NiniejszymateriałzostałopublikowanydziękidofinansowaniuNarodowegoFunduszuOchronyŚrodowiska igospodarkiwodnej.zajegotreśćodpowiadawyłącznieremondiselectrorecyclingsp.zo.o.
2 Odczegotuzacząć... Odczegotuzacząć... 1 Niecohistorii 2 Jaktodziała? 3 Uwaga!Odpadniebezpieczny! 4 Zróbmytorazem! 5 Orecyklingusłówkilka 6 NIESPODZIANKA! START
Niecohistorii 3 Niecohistorii... BATERIA źródłoenergii,wktórymenergia elektryczna jest magazynowana wpostacienergiichemicznej. Dyskusja: Gdziewykorzystywanesąbaterieiakumulatory? Jakieurządzeniawnaszychdomachsązasilanebaterią/akumulatorem? Czymożemywyobrazićsobiedzieńbezbateriiiakumulatora? aparat fotogra czny zegarek telefon latarka
4 Niecohistorii Historia ogniw galwanicznych sięga lat 70-tych XVIII wieku iprzypisywana jest lekarzowi z Bolonii Luigiemu Galvaniemu, który udowodnił istnienie zjawisk elektrycznych w tkankach zwierzęcych. Stwierdził, że mięśnie kurczą się pod wpływem impulsuelektrycznego. Pierwszeogniwostworzyłw1800roku AlessandroVolta. AlessandroVoltabyłprofesoremzUniwersytetuzPawii, któryeksperymentowałzroztworamielektrolitycznymi, wktórychzanurzonebyłypłytkiwykonanezdwóchróżnych metali.takpowstałopierwszeogniwo,nazwanepóźniejstosemvolty. OgniwoVoltyz1800roku orazwspółczesneakumulatory Rozmontowanabateria, obudowieogniwaleclanchego nierozmontowanabateria(1), metalowypłaszcz(2),elektroda ujemna(3),prętwęglowy(4), elektrodadodatnia(5),rozdzielacz(6), izolacja(7),uszczelki(8),końcówki wyprowadzającenapięcia(9i10) 1 2
Jaktodziała? 5 ĆWICZENIE NR 1 Przy jego użyciu wezwiesz pomoc (112) lub zadzwonisz do mamy, koleżanki i kolegi... telefon Jaktodziała? Bateriatopotoczneokreślenieogniwa elektrochemicznego,wktórym zachodzireakcjaelektrochemiczna redoks.dwieelektrody(anoda ikatoda)wykonanezdwóchróżnych metalisązanurzonewjednymlub osobnychelektrolitach.wwyniku reakcjipowstająjony cząsteczki oniedoborzelubnadmiarze elektronów.przezpowstaniejonów wanodziezaczynawystępować nadmiarelektronów,zaśwkatodzie niedobórelektronów.połączenie elektrodprzewodnikiemprowadzi dowyrównanialiczbyelektronów, czyliprzepływuelektronówzanody dokatody.powstajeprądelektryczny. REAKCJA REDOKS
6 Jaktodziała? ĆWICZENIE NR 2 Nawybranymstanowiskuzgromadzićpotrzebneelementy,opisująckażdyznich, złożyćukład.kawałekcynkuikawałekmiedzidoskonalesłużąjakoelektrody. Siłaelektromotorycznatakiegoogniwawystarczydozapaleniadiodyświęcącej. Umieszczenieelektrodwcytrynie.Ustaleniecopowodujeświeceniediody. a)potrzebnebędą: 1cytryna,1kawałekcynku,1kawałekmiedzi,2przewody,1diodaświecąca b)przeprowadźdoświadczenie c)czasnawnioski: +Jakijestsokzcytryny?-kwaśny +Costałobysięzrośliną,którąpodlewalibyśmysokiemzcytryny?-obumarłaby, dlatego,żebyłabypodlewanakwasem +Jaktodziała?-dwiepłytkitoelektrody,zaśsokzcytrynytoelektrolit +Costałobysięzrośliną,podktórązakopiemybaterię?-prawdopodobnieobumrze Najpopularniejszerodzajebaterii akumulatory Schematbudowybateriicynkowo-węglowej
Uwaga!Odpadniebezpieczny! 7 Cosiedziwśrodku? Kontakt metalowy dodatni Zewnętrzna obudowa metalowa Separator Katoda zmno ic 2 Anoda zpasty cynkowej Plastikowe uszczelnienie Kolektor anodowy Izolator Kontakt metalowy ujemny Nieróbcietegowdomu! Demontażbaterii, jejotwieranielubcięciemoże byćniebezpiecznedlaciebie itwojegootoczenia! Schematbudowybateriialkalicznej UWAGA! Odpadniebezpieczny! Bateriajestodpadem niebezpiecznym! Akumulatorymogąbyć groźnedlaśrodowiska!
8 Uwaga!Odpadniebezpieczny! Wpływodpadówniebezpiecznychnaśrodowisko ĆWICZENIE NR 3 Gdzie to wyrzucić? ORGANICZNE Baterianiepasujedożadnegozpojemników. Zużytebateriezawszewrzucajdopojemnikaznapisem ZużyteBaterie
Uwaga!Odpadniebezpieczny! 9 Pierwiastkiizwiązkizawartewbaterii Zawartośćmetaliciężkich (rtęć,kadm,ołów,lit,nikiel) niesiezagrożeniezdrowotne Kwasyizasadymają właściwościżrąceikorozyjne
10 Uwaga!Odpadniebezpieczny! Negatywnywpływmetaliciężkichnazdrowieiżycieczłowieka Jedenzesposobówznakowaniaogniwzawierającychniebezpiecznezwiązki. Baterieiakumulatorytoodpadyniebezpiecznedlanasiśrodowiska,aletorównież źródłosurowcównp.cynku(ok.190kgwtoniebaterii),litu,manganu,kadmu,niklu, miedzi,srebra. Ichselektywnazbiórkairecyklingprzyczyniasiędoochronyśrodowiska
Zróbmytorazem! 11 ĆWICZENIE NR 4 Conatoprawo? W Polsce gospodarkę bateriami i akumulatorami reguluje ustawa z dnia 24 kwietnia 2009r. obateriachiakumulatorach(dz.u.nr79,poz.666,zezmianami). Ustawa o bateriach to akt prawny, w którym znajdujemy wytyczne dotyczące organizowania ifinansowaniazbieraniairecyklinguzużytychbateriiizużytychakumulatorów. Jaknależywłaściwiepostępowaćzbaterią? 1.Przeczytajinstrukcję. 2.Dobrzezainstalujogniwo. 3.Przechowujbaterięwsuchymmiejscu,wtemp.pokojowej. 4.Nieładujogniwpierwotnych. 5.Niewrzucajbateriidoognia. 6.Nieprzechowujbateriizprzedmiotamimetalowymi. 7.Wymieniajogniwanategosamegotypu. 8.Zużytebateriezawszewrzucajdopojemnikaznapisem ZużyteBaterie
12 Orecyklingusłówkilka... Orecyklingusłówkilka... Recykling to proces, w którym odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywanewpierwotnymcelu. Ajaktojestzbateriami? Ważnepojęcia:zbiórkaisegregacja
Orecyklingusłówkilka... 13 ĆWICZENIE NR 5 Rozsypanka Recyklingmechaniczny Recykling mechaniczny baterii: polega na rozdrobnieniu baterii w specjalnych młynach, a następnie rozdzieleniupowstałychfrakcjinp.:zapomocąelektromagnesówlubspecjalnychsit.wwynikuseparacji otrzymuje się frakcję ferromagnetyczną (metale, frakcja stanowi surowiec dla hut), diamagnetyczną (tworzywasztuczne,papier,smoła służydoprodukcjipaliwa),paramagnetyczną(grafit,metalekolorowe chemicznastabilizacjaizestalenie).
14 Orecyklingusłówkilka... Comożemyzrobić? Czywarto?Oczywiście,żeWARTO! SAMEPLUSY! ochronaśrodowiska! odzyskiwaniesurowców! ograniczeniemiejsca! oszczędnośćpieniędzy! Mniejtrującychsubstancjiwśrodowisku!
Niespodzianka 15 Pływająca bateria! Niektóre ryby, w tym węgorz elektryczny, natura wyposażyła w narządy elektryczne, umożliwiające wytwarzanie wyładowań elektrycznych. Narządy elektryczne o budowie płytkowo-komórkowej przypominają połączone szeregowe baterie, których zsumowane napięcie może być groźne dla człowieka! 16zagadek 1. Pierwiastekzgrupymetaliciężkich,wtemperaturzepokojowejwystępującyjakociecz. Zawartywbateriach,szkodliwydlaczłowieka. 2. Włoskilekarzprowadzącybadanianadelektrycznościąibiologią 3. Substancjaznajdującasięwbateriach,pozwalającanajonoweprzewodzenieprądu elektrycznego 4. AktprawnywydanyprzezinstytucjeUniiEuropejskiej,doktóregoprzestrzegania zobowiązanisąwszyscyjejczłonkowie 5. Jakiegokolorujestpojemnikdoprzechowywaniaszkła 6. DoczegogłówniesłużyLED 7. Podajtrzymetodyrecyklingubaterii 8. Jakimsymbolemwchemiioznaczasiękadm 9. Czymożnanaładowaćogniwopierwotne 10. Wktórymwiekuskonstruowano stosvolty 11. Jakiereakcjezachodząwogniwiegalwanicznym 12. Podajprzynajmniejtrzyrodzajeogniw,zewzględunaskład 13. Podajprzykładzwierzęcia,którejest pływającąbaterią 14. Jakmiałnaimiętwórcapierwszegoogniwa 15. Jakąliterąoznaczanesąbateriepłytkowe 16. Wjakiejpostacizmagazynowanajestenergiawbaterii 1.rtęć. 2.LuigiGalvani. 3.Elektrolit. 4.dyrektywa. 5.zielony. 6.doświecenia. 7.mechaniczna,hydrometalurgiczna,termiczna. 8.Cd. 9.nie. 10.XVIII. 11.reakcjeredoks. 12.np.alkaliczne,litowe,srebrowe. 13.węgorzelektryczny 14.Allesandro 15."F" 16.wpostacienergiichemicznej Źródła: 1.Prawiewszystkoobateriach.Vademecumdlanauczycieli.2.wikipedia.pl3.openclipart.org