Interpretacja Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 września 2009 r. w sprawie pomocy na projekty w zakresie transportu intermodalnego w ramach POIiŚ 2007-2013 (Dz. U. Nr 150 poz. 1212) Na podstawie art. 21 ust. 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712 z późn. zm.) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa szczegółowe przeznaczenie, warunki i tryb udzielania pomocy na wsparcie projektów w zakresie transportu intermodalnego, na liniach kolejowych i w portach morskich, zwanej dalej pomocą, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2007 2013, zwanego dalej Programem. I. Pomoc publiczna dla przedsiębiorców Podstawowym kryterium służącym rozróżnieniu między projektami objętymi regułami pomocy publicznej i pozostałymi projektami jest kryterium selektywności pomoc publiczna nie dotyczy finansowania infrastruktury ogólnodostępnej. Niniejsze rozporządzenie reguluje zasady udzielania pomocy spełniającej przesłanki z art. 87 Traktatu WE, tj. wsparcia udzielanego przez państwo (organy administracji centralnej, regionalnej lub lokalnej) lub ze środków publicznych podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą. Opracowanie rozporządzenia związane jest z faktem, iż Beneficjenci środków UE w ramach działania 7.4 Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko są przedsiębiorcami, czyli podmiotami ukierunkowanymi na zysk. Zgodnie z prawodawstwem UE, instytucje państwa członkowskiego nie mają prawa wspierać takiego podmiotu, chyba, że przewidują to odpowiednie akty prawne (program pomocowy) lub Beneficjent posiada indywidualną zgodę służb Komisji Europejskiej na wsparcie (notyfikacja indywidualna). Przedmiotowe rozporządzenie stanowi akt prawa krajowego, który obejmuje nieograniczony krąg przedsiębiorców spełniających przesłanki wsparcia wskazane w jego treści. II. Terytorialność inwestycji Na potrzeby rozporządzenia należy przyjąć, że transport intermodalny rozumiany jest jako przewóz ładunków wykorzystujący więcej niż jedną gałąź transportu przy zastosowaniu jednej jednostki ładunkowej na całej trasie przewozów. Zgodnie z 1 rozporządzenia tylko inwestycje realizowane na liniach kolejowych lub w portach morskich, z wyłączeniem projektów taborowych ( 5 ust. 2), mogą być przedmiotem dofinansowania. Związane jest to faktem wspierania przez UE przyjaznych środowisku form transportu poprzez ograniczenie ruchu kołowego i zwiększenie wolumenu towarów przewożonych drogą kolejową. Nie ma wymogu aby linie kolejowe, na których realizowane są inwestycje intermodalne znajdowały się w sieci TEN-T. Natomiast katalog 1
portów morskich, w których realizowane mogę być projekty jest enumeratywny i obejmuje cztery porty morskie położone w sieci TEN-T: Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście oraz cztery porty morskie znajdujące się poza tą siecią: Police, Darłowo, Kołobrzeg, Elbląg. Wnioski o dofinansowanie wskazujące na miejsce realizacji inwestycji wyłącznie sąsiedztwo dróg kołowych (niezależnie od ich kategorii), położone poza obszarami portów morskich lub na obszarze innych portów niż wskazane powyżej, nie będą mogły uzyskać dofinansowania. 2. Pomoc ma na celu wspieranie rozwoju gospodarczego kraju, tworzenie zrównoważonego gałęziowo systemu transportowego przez rozwój łańcuchów transportowych wykorzystujących transport kolejowy i morski oraz ograniczenie negatywnego oddziaływania transportu drogowego na środowisko naturalne. Celem regulacji jest wspieranie rozwoju gospodarczego kraju oraz tworzenie zrównoważonego gałęziowo systemu transportowego poprzez rozwój łańcuchów transportowych. Wniosek o dofinansowanie Beneficjenta musi być zbieżny z powyższym celem. 3. 1. O pomoc mogą ubiegać się: 1) zarządy portów morskich, 2) przedsiębiorcy z państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy wykonują lub zamierzają wykonywać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność gospodarczą w zakresie transportu intermodalnego, a w szczególności operatorzy terminali kontenerowych i centrów logistycznych - zwani dalej beneficjentem pomocy. 2. Pomoc nie może być udzielana lub wypłacana beneficjentom pomocy: 1) na których ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z decyzji Komisji Europejskiej uznających pomoc za niezgodną z przepisami prawa oraz wspólnym rynkiem; 2) znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej w rozumieniu pkt 9-11 Komunikatu Komisji w sprawie wytycznych wspólnotowych dotyczących pomocy państwa w celu ratowania i restrukturyzacji zagrożonych przedsiębiorstw (Dz. Urz. UE C 244 z 01.10.2004, str. 2). I. Potencjalni Beneficjenci Zgodnie z ust. 1 Rozporządzenia, podmiotami uprawnionymi do złożenia wniosku o dofinansowanie są: Zarządy portów morskich dotyczy wyłącznie zarządów portów Gdańsk, Gdynia, Szczecin, Świnoujście oraz Police, Darłowo, Kołobrzeg, Elbląg. Wsparcie inwestycji intermodalnych (multimodalnych) dla zarządów innych portów morskich na terytorium RP przewidziane jest w ramach regionalnych programów operacyjnych. Operatorzy terminali kontenerowych i centrów logistycznych Przedsiębiorcy podmiot wnioskujący o dofinansowanie powinien legitymować się odpowiednim wpisem PKD do Krajowego Rejestru Sądowego, uwiarygodniającym 2
możliwość wykonywania działalności intermodalnej. Jednocześnie KRS jest jednym z obowiązkowych załączników o wniosku o dofinansowanie. II. Wielkość przedsiębiorstwa Zasady przyznawania pomocy publicznej w POIiŚ nie są powiązane z wielkością przedsiębiorstwa, co ma miejsce w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych. III. Zasady funkcjonowania inwestycji Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich (Dz.U. z 2010, nr 33, poz. 179) podmioty zarządzające portami nie mogą prowadzić działalności w sferze eksploatacji, w granicach portów i przystani morskich. Podmiot będący Beneficjentem może wydzierżawić/wynająć wybudowany terminal/centrum logistyczne innemu niż Beneficjent operatorowi pod warunkiem zachowania zasady trwałości projektu zgodnie z art. 57 rozporządzenia ogólnego KE oraz pod warunkiem, że zostanie zapewniony dostęp do terminalu/centrum logistycznego wszystkim zainteresowanym podmiotom na równych, niedyskryminujących zasadach (patrz 4). Relacja beneficjent operator nie będzie miała znaczenia dla kwalifikowalności kosztów budowy infrastruktury logistycznej bądź zakupu urządzeń związanych z transportem intermodalnym. Nie ma wymogu wyłonienia przez Beneficjenta operatora (dzierżawcy/najemcy) powstałej infrastruktury w drodze przetargu publicznego, chyba że inne odrębne przepisy stanowią inaczej. Będzie natomiast oceniana przez CUPT zdolność do utrzymania produktów projektu przez co najmniej 5 lat od daty zakończenia realizacji projektu (trwałość projektu). Ponadto zostanie przeprowadzona analiza sytuacji finansowej Beneficjenta, a także operatora korzystającego z wytworzonej infrastruktury i sprzętu. Analiza przepływów pieniężnych powinna wykazać, że Beneficjent/operator przy danej inwestycji ma dodatnie roczne saldo przepływów pieniężnych na koniec każdego roku wdrażania i działalności. Dopuszczalne jest utworzenie partnerstwa w celu ubiegania się o dofinansowanie ze środków UE. Działalność podmiotu reprezentującego partnerstwo (podmiotu upoważnionego do ponoszenia wydatków kwalifikowanych) polegająca na budowie i dzierżawie terminala intermodalnego dla operatora można uznać za działalność intermodalną. Tym samym w świetle obecnie obowiązujących regulacji podmiot reprezentujący partnerstwo spełnia wymogi (definicję) Beneficjenta dotacji unijnej dla Działania 7.4 POIiŚ. Dodatkowo Beneficjent reprezentujący partnerstwo powinien legitymować się odpowiednim symbolem PKD w Krajowym Rejestrze Sądowym. Niezależnie od powyższego, każdy przypadek partnerstwa rozpatrywany będzie indywidualnie przez Instytucję Wdrażającą. Zgodnie z Listą Załączników do wzoru wniosku o dofinansowanie, Wnioskodawca jest zobowiązany przedstawić do CUPT (przed etapem II oceny merytorycznej) dokumenty potwierdzające swoją kondycję finansową za ostatnie 3 lata, w postaci sprawozdań finansowych (bilans, rachunek zysków i strat), sporządzonych zgodnie z ustawą o rachunkowości wraz z opinią i raportem z badania sprawozdania przez biegłego rewidenta. W przypadku realizacji projektu przez więcej niż jeden podmiot, dołączenia wymaga upoważnienie/porozumienie w związku z upoważnieniem innego podmiotu do ponoszenia wydatków kwalifikowanych. 3
Należy zapewnić aby wniosek o dofinansowanie zawierał szczegółowy opis zasad współpracy Beneficjenta z operatorem / partnerem, a także planowanych w okresie trwałości projektu istotnych zmian instytucjonalnych i własnościowych Beneficjenta / partnera. Założenia do umowy pomiędzy Beneficjentem a podmiotem upoważnionym do ponoszenia wydatków kwalifikowanych dostępne są pod adresem: http://www.pois.gov.pl/dokumenty/wzorydokumentow/documents/20090918_zalozenia_do _umowy.pdf 4. Beneficjent pomocy może otrzymać pomoc na podstawie rozporządzenia w przypadku gdy: 1) cel i przedmiot realizacji projektu są zgodne z celami i przedmiotem projektu określonymi odpowiednio w 2 i 5; 2) wydatki kwalifikowalne na realizację projektu ponoszone są w zakresie określonym w 7; 3) intensywność pomocy nie przekracza wartości określonych w 8; 4) zapewniony zostanie dostęp do terminali oraz centrów logistycznych, których dotyczy projekt, wszystkim zainteresowanym podmiotom na równych, niedyskryminujących zasadach; 5) zobowiąże się, że projekt nie zostanie poddany zasadniczym modyfikacjom, o których mowa w art. 57 ust. 1 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. U. UE L Nr 210 z 31.07.2006, str. 25), przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego zakończenia; 6) zobowiąże się, że dofinansowane urządzenia (sprzęt, wyposażenie lub pojazdy) lub infrastruktura będą wykorzystywane wyłącznie na potrzeby transportu intermodalnego. I. Oświadczenia Wnioskodawcy Punkty 1-6 wskazują zestawienie wymagań, których spełnienie zapewnić musi każdy Wnioskodawca. Zgodnie z pkt. 4, Beneficjent programu będzie zobowiązany do udostępniania wytworzonej infrastruktury na równych, niedyskryminujących zasadach. Oznacza to przykładowo stosowanie w stosunku do kontrahentów jednego i ogólnie dostępnego cennika usług intermodalnych. Powyższe zobowiązania w formie oświadczeń stanowią jeden z obowiązkowych załączników do wniosku o dofinansowanie. II. Stawki dostępu i poziom zysku Zapisy Rozporządzenia ani innych aktów prawnych nie regulują zasad kalkulacji poziomu stawek za usługi intermodalne lub poziomu dopuszczalnego zysku. Mając na uwadze, iż Beneficjentami działania są przedsiębiorcy funkcjonujący na wolnym rynku, poziom akceptowalnych stawek reguluje relacja popytu i podaży. 4
5. 1. Pomoc może być udzielona na budowę, przebudowę i remont terminali kontenerowych i centrów logistycznych na liniach kolejowych i w portach morskich, a w szczególności na: 1) zakup lub remont urządzeń wykorzystywanych wyłączenie w transaporcie intermodalnym, w szczególności urządzeń dźwigowych, urządzeń do przeładunku oraz lokomotyw manewrowych; 2) zakup lub remont systemów teleinformatycznych oraz urządzeń i systemów związanych z transportem intermodalnym, a także wydatki na ich wdrożenie; 3) infrastrukturę wykorzystywaną wyłącznie na potrzeby transportu intermodalnego w zakresie: a) budowy, przebudowy oraz nabycia prawa do gruntów pod budowę: placów składowych i przeładunkowych, parkingów, zaplecza technicznego dla obsługi taboru, dróg wewnętrznych i dojazdowych, przejść podziemnych i magazynów, z wyłączeniem magazynów w portach morskich, torów dojazdowych, przeładunkowych i podsuwnicowych, przejazdów i rozjazdów kolejowych oraz urządzeń sterowania ruchem kolejowym, b) budowy, przebudowy i remontu urządzeń telekomunikacyjnych, urządzeń zaopatrzenia w wodę, instalacji wodno-kanalizacyjnych, systemów odwodnienia i instalacji energetycznych oraz nabycia prawa do gruntów pod budowę tych urządzeń, instalacji i systemów; 2. Pomoc może być także udzielona na zakup lub remont urządzeń specjalistycznych wykorzystywanych wyłącznie na potrzeby transportu intermodalnego, w szczególności intermodalnych jednostek ładunkowych (nadwozia wymienne, naczepy siodłowe) oraz specjalistycznych wagonów dla transportu intermodalnego (wagony kieszeniowe, koszowe, niskopodwoziowe, kontenerowe, do przewozu naczep siodłowych), z wyłączeniem kontenerów. 3. Pomoc obejmuje również prace projektowe i dokumentację związaną z projektami, o których mowa w ust 1 i 2. I. Wartość minimalna projektu Minimalna wartość projektu (kryterium dostępu) w wysokości 20 mln PLN, o którym mowa w Szczegółowym opisie priorytetów dla POIiŚ, dotyczy całkowitej kwoty wydatków kwalifikowanych. Warunki kwalifikowania wydatków w projektach transportu intermodalnego współfinansowanych z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko regulują wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ. II. Definicje Na potrzeby niniejszego rozporządzenia należy przyjąć, że: Centrum logistyczne to obiekt przestrzennie funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi logistyczne związane z przyjmowaniem, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów. Terminal kontenerowy to obiekt przestrzennie funkcjonalny wraz z infrastrukturą i organizacją, w którym realizowane są usługi wyładunku, rozładunku, przeładunku, czasowego składowania kontenerów. 5
Podstawowymi elementami niezbędnymi do świadczenia usług w centrum logistycznym i terminalu kontenerowym są: infrastruktura urządzenia służące do prowadzenia prac przeładunkowych i magazynowych oraz wspomagających zarządzanie struktura organizacyjna (układ stanowisk i składających się z nich komórek organizacyjnych wewnątrz podmiotu realizującego usługi intermodalne). Nie jest dopuszczalne współfinansowanie inwestycji intermodalnej, która nie spełnia którejkolwiek z powyższych przesłanek. III. Rodzaje projektów podlegające dofinansowaniu 5 Rozporządzenia stanowi przykładowy (otwarty) katalog inwestycji. Wniosek o dofinansowanie może obejmować inne niż wymienione 5 rodzaje projektów, o ile dotyczą one transportu intermodalnego i nie są wyłączone z dofinansowania w tekście Rozporządzenia lub niniejszej interpretacji. Niezależnie od powyższego, indywidualnej oceny kwalifikowalności każdego z elementów inwestycji dokonuje Zespół Oceny Projektu. W konkursie przeprowadzanym w ramach Działania 7.4 POIiŚ, potencjalny Beneficjent ma możliwość ubiegania się o dofinansowanie dla następujących rodzajów projektów: A Infrastrukturalny 5 ust. 1 pkt 3 B Zakupowy (urządzenia) 5 ust. 1 pkt 1 i 2 C Mieszany (A+B) 5 ust. 1 D Taborowy 5 ust. 2 Z uwagi na aktualne brzmienie dokumentu Kryteria wyboru projektów, wniosek o dofinansowanie nie może obejmować jednocześnie elementów: projektu infrastrukturalnego i projektu taborowego (A+D) projektu zakupowego i taborowego (B+D) projektu mieszanego i taborowego (C+D) Przez projekt taborowy rozumiemy zakup/remont taboru, który wykorzystywany będzie poza obszarem centrum logistycznego / terminala kontenerowego ( 5 ust. 2 Rozporządzenia MI). Do taboru zaliczamy specjalistyczne wagony intermodalne (m.in.: kieszeniowe, koszowe, niskopodwoziowe, kontenerowe, do przewozu naczep siodłowych) oraz intermodalne jednostki ładunkowe. Intermodalne jednostki ładunkowe nie są przedmiotem postępowania konkursowego 7.4 POIiŚ i nie będą podlegać dofinasowaniu. Lokomotywa manewrowa jest traktowana jako element projektu zakupowego (jako urządzenie). Tabor intermodalny może być wykorzystywany wyłącznie w połączeniach krajowych lub międzynarodowych, gdzie przynajmniej punkt początkowy lub docelowy biegu taboru zlokalizowany będzie na terytorium Polski. Punkt docelowy i końcowy stanowić muszą miejsca wykonywania działalności intermodalnej. IV. Ocena projektów mieszanych W przypadku złożenia wniosku o dofinansowanie projektu składającego się z dwóch części: infrastrukturalnej i nieinfrastrukturalnej (projektu mieszanego), Instytucja Wdrażająca, 6
podczas dokonywanej oceny merytorycznej I stopnia będzie przyznawać punkty za spełnienie kryterium przygotowania projektu do realizacji w następujący sposób: Zostanie dokonany podział procentowy wartości inwestycji w infrastrukturę i wartości inwestycji nieinfrastrukturalnej. Następnie zostaną przyznane punkty za spełnienie poszczególnych kryteriów zgodnie z tabelą zasady oceny kryterium. Punkty te zostaną przemnożone przez procentową wartość inwestycji, oddzielnie przemnożeniu zostaną poddane punkty dotyczące inwestycji w infrastrukturę (A), oddzielnie przemnożeniu zostaną poddane punkty przyznane za spełnienie kryterium inwestycji nieinfrastrukturalnej (B). Suma tych dwóch wartości (A+B) zostanie przemnożona przez wagę danego kryterium celem wyliczenia maksymalnej punktacji za spełnienie danego kryterium. W celu poprawnego wypełnienia Wniosku o dofinansowanie w zakresie punktu H.2.1 (obliczenie wartości dofinansowania) 1, należy postąpić w następujący sposób: 1. dla każdego podtypu/części (tj. infrastrukturalnego oraz nieinfrastrukturalnego) należy odrębnie umieścić i wypełnić tabelę (tabela pomocnicza) analogiczną do tabeli głównej w punkcie H.2.1 Tabele pomocnicze H.2.1.A (część infrastrukturalna) oraz H.2.1.B (część nieinfrastrukturalna) należy wypełnić kierując się zasadami opisanymi w Instrukcji do wypełnienia formularza wniosku o dofinansowanie w ramach VI, VII, VIII priorytetu Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (uwaga!: gdy mamy do czynienia z pomocą publiczną, należy respektować ograniczenia wynikające z zasad stosowania pomocy publicznej, w tym intensywności pomocy); 2. po dokonaniu poprawnych wyliczeń i wypełnieniu tabel pomocniczych H.2.1.A/B, należy wypełnić tabelę główną zawartą w punkcie H.2.1 formularza wniosku. Tabela główna H.2.1 zawiera dane skumulowane z tabel pomocniczych H.2.1.A/B, tj.: kwota wskazana w wierszu 1. tabeli głównej H.2.1 stanowi sumę kwot wskazanych w analogicznych wierszach tabel pomocniczych H.2.1.A/B; kwota wskazana w wierszu 3. tabeli głównej H.2.1 stanowi sumę kwot wskazanych w analogicznych wierszach tabel pomocniczych H.2.1.A/B; kwota wskazana w wierszu 5. tabeli głównej H.2.1 stanowi sumę kwot wskazanych w analogicznych wierszach tabel pomocniczych H.2.1.A/B; stopa procentowa wskazana w wierszu 2. tabeli głównej H.2.1 wynika z ilorazu kwoty wskazanej w wierszu 3. tabeli głównej H.2.1 oraz kwoty wskazanej w wierszu 1. tabeli głównej H.2.1; w wierszu 4. tabeli głównej H.2.1 należy wpisać nie dotyczy. W punkcie H.2.2 (źródła współfinansowania) należy wypełnić tabelę dotyczącą źródeł finansowania danego projektu, przy uwzględnieniu następujących informacji: kwota wskazana w kolumnie a) tabeli H.2.2 powinna być równa kwocie wskazanej w punkcie H.1, wierszu 12., literze A (wyjątek dotyczy projektów, w których VAT podlega odzyskaniu w takim przypadku kwota wskazana w kolumnie a) tabeli H.2.2 będzie równa kwocie wskazanej w tabeli H.1, wierszu 12., literze A pomniejszonej o wartość VAT podlegającego odzyskaniu); kwota wskazana w kolumnie a) tabeli H.2.2 powinna być równa sumie kwot wskazanych w kolumnach b), c), d) oraz e) tej tabeli; 1 dotyczy projektów, których przedmiot obejmuje elementy o charakterze infrastrukturalnym oraz nieinfrastrukturalnym 7
kwota wskazana w kolumnie b) tabeli H.2.2 powinna być równa kwocie wskazanej w tabeli H.2.1, wierszu 5. (w przypadku, gdy mamy do czynienia z projektem złożonym z części infrastrukturalnej oraz nieinfrastrukturalnej należy odnieść się do tabeli głównej H.2.1, a nie tabel pomocniczych H.2.1.A/B). W sytuacji, gdy kwota dofinansowania z POIiŚ przewidziana jest do finansowania z dwóch źródeł (tj. środki UE oraz środki budżetu państwa), udział tych dwóch źródeł w kwocie dofinansowania wynika wprost z załącznika 3. do Szczegółowego opisu priorytetów POIiŚ. Informacje podane w punkcie H.2.2 powinny być spójne z informacjami podanymi z punkcie D.2.3 (stopień przygotowania projektu pod względem finansowym) oraz w punkcie I.1.3 (inne źródła finansowania wspólnotowego EBI/EFI). 6. 1. Pomoc jest udzielana w trybie konkursu, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. 2. Beneficjent pomocy składa wniosek o udzielenie pomocy do podmiotu udzielającego pomocy. 3. Wniosek zawiera w szczególności: 1) nazwę beneficjenta pomocy; 2) tytuł i miejsce realizacji projektu; 3) cel realizacji projektu; 4) opis projektu; 5) opis rezultatów realizacji projektu; 6) planowane daty rozpoczęcia i zakończenia realizacji projektu; 7) wartość projektu; 8) wydatki kwalifikowalne; 9) wnioskowaną kwotę dofinansowania; 10) źródła finansowania projektu. 4.Pomoc udzielana jest w formie bezzwrotnego dofinansowania, przeznaczonego na pokrycie części wydatków kwalifikowalnych, o których mowa w 7, na podstawie umowy o dofinansowanie zawartej pomiędzy beneficjentem pomocy a podmiotem udzielającym pomocy. I. Liczba wniosków o dofinansowanie Zgodnie z ust. 2 wniosek o dofinansowanie składany jest do podmiotu udzielającego pomocy Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Jeden Wnioskodawca może złożyć więcej niż jeden wniosek o dofinansowanie. II. Elementy wniosku o dofinansowanie Ustęp 3 wskazuje na podstawowe dane identyfikujące Beneficjenta oraz projekt. Obowiązujący wzór formularza wniosku o dofinansowanie oraz instrukcja jego wypełniania dostępne są na stronie internetowej CUPT www.cupt.gov.pl, w zakładce dla Beneficjentów KONKURS 7.4. III. Umowa o dofinansowanie Zgodnie z ust. 4, umowa o dofinansowanie zawierana jest pomiędzy CUPT a Beneficjentem projektu. W przypadku projektów wybieranych w oparciu o procedurę konkursową nie ma zastosowania zasada zawierania tzw. pre-umowy (występująca w projektach indywidualnych POIiŚ). 8
Dofinansowaniu nie podlega część wydatków całkowitych projektu, tylko część wydatków kwalifikowanych obliczona w oparciu o maksymalne progi, o których mowa 8 Rozporządzenia. IV. Wymagane wskaźniki Wskaźnik Wielkość ładunków obsłużonych przez wybudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe ma określać łączna wartość wolumenu ładunków obsługiwanych przez centra logistyczne lub terminale kontenerowe, których budowa lub przebudowa (rozbudowa) jest przedmiotem projektu. Jako obsługę ładunków rozumieć należy działania związane z przeładunkiem, przyjmowanie, magazynowaniem, rozdziałem i wydawaniem towarów. Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1996 r. o portach i przystaniach morskich podmioty zarządzające portami nie mogą prowadzić działalności w sferze eksploatacji, w granicach portów i przystani morskich. W związku z powyższym zarządy portów morskich przy określaniu wskaźnika Wielkość ładunków obsłużonych przez wybudowane centra logistyczne i terminale kontenerowe dla realizowanego projektu, powinny posiłkować się danymi uzyskanymi bezpośrednio od operatora terminala kontenerowego/centrum logistycznego, który korzystał będzie z wytworzonej w ramach projektu infrastruktury. Wartość bazową wskaźnika stanowić będzie wartość dla roku poprzedzającego rozpoczęcie realizacji projektu, natomiast wartość docelowa zostanie określona dla roku następującego po tym, w którym nastąpiło zakończenie realizacji projektu. Wartość wskaźnika wyrażona jest w TEU (twenty feet equivalent unit) odpowiadającej najbardziej rozpowszechnionym kontenerom dwudziestostopowym. W przypadku stosowania innych jednostek ładunkowych konieczne jest przeliczenie na TEU. 7. 1. Do wydatków kwalifikowalnych zalicza się, niezbędne do realizacji projektu, wydatki lub koszty poniesione na: 1) prace związane z przygotowaniem projektu, w tym: a) niezbędną dokumentację, b) opłaty związane z koniecznością uzyskania niezbędnych decyzji administracyjnych na etapie przygotowania przedsięwzięcia; 2) zarządzanie projektem, w tym: a) nadzór nad na robotami budowlanymi, b) wydatki związane z wdrażaniem projektu, c) koszty ogólne (w czasie realizacji projektu), d) wydatki osobowe, e) zakup i instalację informatycznych systemów wspomagających zarządzanie i monitorowanie; 3) nabycie własności nieruchomości niezabudowanych lub zabudowanych lub innego prawa do tych nieruchomości; 4) budowę i montaż, w tym również: a) odtworzenie nawierzchni drogi poza pasem prowadzenia robót, 9
b) wykonanie robót dodatkowych; 5) urządzenia, w tym: a) środki trwałe stanowiące część wydatków inwestycyjnych zainstalowane na stałe w ramach projektu, b) przenośne środki trwałe stanowiące część wydatków inwestycyjnych, niezbędne dla realizacji celu projektu lub dla poprawnego funkcjonowania infrastruktury wytworzonej w wyniku realizacji projektu, c) sprzęt będący środkiem trwałym zakupiony lub wytworzony na czas realizacji projektu, d) wartości niematerialnie i prawne, e) zakup używanego sprzętu, f) zakup materiałów niestanowiących środków trwałych wykorzystywanych przez czas realizacji projektu; 6) działania informacyjno promocyjne; 7) podatek od towarów i usług (VAT), o ile beneficjentowi nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot VAT; 8) niezbędne opłaty związane z realizacją projektów, w tym opłaty administracyjne, jeżeli stanowią one wydatki kwalifikowane w ramach Programu; 9) wydatki związane z zastosowaniem technik finansowania niepowodujących natychmiastowego przeniesienia prawa własności. 2. Wydatki poniesione na wypełnienie formularza wniosku o dofinansowanie nie są wydatkami kwalifikowalnymi. 3. Z zastrzeżeniem przestrzegania zasad obowiązujących w systemie realizacji Programu, za kwalifikowalne mogą zostać uznane wydatki, które zostały faktycznie poniesione pomiędzy dniem 7 grudnia 2007 r. a dniem 31 grudnia 2015 r. I. Wytyczne w zakresie kwalifikowania wydatków POIiŚ Szczegółowe warunki kwalifikowania wydatków w projektach transportu intermodalnego współfinansowanych z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko regulują wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach POIiŚ. W przypadku projektów konkursowych, do oceny wniosku o dofinansowanie stosuje się wytyczne obowiązujące w dniu ogłoszenia konkursu. Wytyczne dotyczą wszystkich wydatków kwalifikowalnych ponoszonych przez Beneficjenta - zarówno w zakresie współfinansowania krajowego jak i środków wspólnotowych w ramach realizacji projektu. W przypadku projektów objętych zasadami pomocy publicznej, obowiązują bardziej restrykcyjne wymogi dotyczące kwalifikowania wydatków od określonych w Wytycznych, wynikające z programu pomocy publicznej (Rozporządzenia MI). Dotyczą one w szczególności kategorii wydatków kwalifikowalnych. Ponadto należy pamiętać, że zgodnie z Wytycznymi sam fakt, że dany projekt kwalifikuje się do wsparcia w ramach PO IiŚ nie oznacza jeszcze, że wszystkie wydatki poniesione podczas realizacji tego projektu będą uznane za kwalifikowalne. Na etapie oceny wniosku o dofinansowanie sprawdzeniu podlega potencjalna kwalifikowalność wydatków ujętych we wniosku. Ocena kwalifikowalności poniesionych wydatków dokonywana jest w szczególności podczas realizacji projektu, gdy Beneficjent przedkłada kolejne wnioski 10
o płatność. Należy podkreślić, iż jedynie wydatki niezbędne dla realizacji projektu, poniesione zgodnie z postanowieniami umowy o dofinansowanie zawartej z Beneficjentem oraz zgodnie ze wspomnianymi Wytycznymi mogą być uznane za kwalifikowane. II. Wydatki niekwalifikowane Zgodnie z 5 ust. 2, wydatki poniesione na zakup wszelkich kontenerów uznane zostaną za niekwalifikowane. Dotyczy to także kontenerów uniwersalnych 20 stopowych, 40 stopowych, high cube, kontenerów o kontrolowanej temperaturze, kontenerów cystern do przewozu gazów i płynów, kontenerów otwartych i półotwartych, o zmiennej temperaturze, tankkontenerów oraz kontenerów składanych. Dodatkowo, zgodnie z 5 ust. 1 pkt 3a dofinansowaniu nie podlegają magazyny w portach morskich. Również intermodalne jednostki ładunkowe ( 5 ust. 2) nie są przedmiotem postępowania konkursowego 7.4 POIiŚ z uwagi na ograniczoną alokację w działaniu. Z uwagi na charakterystyczny dla transportu intermodalnego wymóg operowania ładunkiem w jednej zamkniętej jednostce ładunkowej, w ramach projektów POIiŚ nie będzie możliwe wykorzystywanie współfinansowanej infrastruktury i urządzeń do przeładunku towarów lub innego typu jednostek ładunkowych, chyba że zmiana jednostki ładunkowej zostanie odpowiednio uzasadniona specyfiką prowadzonej działalności intermodalnej. W związku z tym projekty z zakresu przeładunku towarów masowych (w szczególności sypkich, rafineryjnych, gazowych) oraz ładunków o niestandardowych gabarytach, nie są kwalifikowane do współfinansowania w ramach konkursu. Za niekwalifikowane w ramach inwestycji infrastrukturalnych uznane będą wydatki poniesione m.in. na: pomieszczenia przeznaczone do konsumpcji posiłków (np. stołówka, bar), pomieszczenia wypoczynkowe, socjalne i sypialne, pomieszczenia służb ochrony, pomieszczenia agencji celnych operatora i innych firm. Wydatki poniesione na wypełnienie formularza wniosku o dofinansowanie z zasady nie są wydatkami kwalifikowanymi. 7 ust. 3 Rozporządzenia MI całkowicie wyklucza możliwość uznania za wydatki kwalifikowalne wydatki poniesione na wypełnienie formularza wniosku o dofinansowanie. Podatek od towarów i usług (VAT) może być uznany za wydatek kwalifikowany, wyłącznie w przypadku, gdy nie podlega odzyskaniu przez Beneficjenta. III. Efekt zachęty Zgodnie z tzw. efektem zachęty, Beneficjenci pomocy publicznej mogą się ubiegać o dofinansowanie od dnia zatwierdzenia przez KE programu pomocowego lub wydania decyzji indywidualnej. Niemniej jednak Rozporządzenie MI (za zgodą KE) wprowadza wyjątek w stosunku do obowiązywania przedmiotowej zasady. Oznacza to, że wydatki na projekt poniesione już od dnia 7 grudnia 2007 r. (do dnia 31 grudnia 2015 r.) na projekt zrealizowany lub będący w trakcie realizacji, mogą zostać uznane za kwalifikowane. W związku z powyższym, za kwalifikowalne mogą być uznane tylko te wydatki, które spełniają łącznie warunki określone w Wytycznych i warunki określone w Rozporządzeniu. IV. System projektuj i buduj W ramach postępowania konkursowego dopuszcza się złożenie wniosku o dofinansowanie w systemie projektuj i buduj. Należy wtedy dołączyć m.in. program funkcjonalno- 11
użytkowy. W innym wypadku należy złożyć na drugim etapie oceny prawomocną decyzję administracyjną o pozwoleniu na budowę. Należy ją dostarczyć wówczas, gdy Beneficjent posiada ten dokument (dla części bądź całości zakresu objętego projektem). Brak takiego dokumentu nie stanowi jednak przeszkody w złożeniu wniosku o dofinansowanie oraz podpisaniu umowy o dofinansowanie. V. Stosowanie ustawy Prawo Zamówień Publicznych Beneficjent jest zobowiązany do zawierania umów, z tytułu których będzie ponosił wydatki kwalifikowalne dla zadań objętych projektem, z uwzględnieniem procedur przewidzianych w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 z późn. zm.), w przypadku, gdy wymóg jej stosowania wynika z ustawy Pzp. Beneficjent zawierający umowy, do których nie stosuje się ustawy Pzp, zobowiązany jest zawierać umowy z wykonawcami w trybach, o których mowa w art. 70¹ 70 5 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), chyba że przepisy szczególne wymagają innego trybu i formy zawarcia umowy. Aby wydatek mógł zostać uznany za kwalifikowany należy jednocześnie stosować zasady opisane w Wytycznych w zakresie kwalifikowalności wydatków w ramach PO IiŚ. W przypadkach określonych w ww. Wytycznych, Beneficjent może zawrzeć umowę w trybie innym niż wskazany w art. 70 1 70 5 Kodeksu cywilnego. VI. Kurs walutowy Do określenia rygoru i progów w ramach ustawy Prawo Zamówień Publicznych stosuję się obecnie kurs EURO z Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie średniego kursu złotego w stosunku do euro (1 EUR=3,839 PLN), natomiast jeśli w warunkach udziału w postępowaniu pojawiają się kwoty, wówczas zaleca się wskazanie w ogłoszeniu/siwz kursu przeliczenia walut. Brak w ogłoszeniu/siwz wskazania kursu przeliczania walut obcych oznacza brak pełnej informacji o warunkach udziału w postępowaniu. Może on u części wykonawców, zapoznających się z przedmiotowym SIWZ, powodować utrudnienia w ocenie czy są w stanie spełniać warunki postawione przez Zamawiającego w przedmiotowym postępowaniu. Może to również prowadzić do sytuacji, w której Zamawiający nie będzie mógł w sposób obiektywny ocenić spełniania przez Wykonawców warunków udziału w postępowaniu. Wskazana data przeliczenia powinna mieć charakter stały. 8. Maksymalna intensywność pomocy wynosi: 1) 30 % - na zakup urządzeń i systemów, o których mowa w 5 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 2; 2) 50 % - na infrastrukturę, urządzenia, systemy, instalacje, prace projektowe i dokumentację, o których mowa w 5 ust. 1 pkt 3 oraz ust. 3. Zgodnie z pkt. 1 przyjmuje się, że dofinansowanie na poziomie do 30% dotyczy: urządzeń dźwigowych, urządzeń do przeładunku, lokomotyw manewrowych, urządzeń teleinformatycznych, a także urządzeń specjalistycznych, w tym wagonów intermodalnych. Natomiast zgodnie z pkt. 2 dofinansowanie na poziomie do 50% dotyczy: placów składowych i przeładunkowych, parkingów, zaplecza technicznego do obsługi taboru, dróg wewnętrznych i dojazdowych, przejść podziemnych, magazynów poza portami morskimi, torów 12
dojazdowych, przeładunkowych i podsuwnicowych, przejazdów i rozjazdów kolejowych oraz urządzeń sterowania ruchem kolejowym, urządzeń telekomunikacyjnych, urządzeń zaopatrzenia w wodę, instalacji wodno-kanalizacyjnych, systemów odwodnienia i instalacji energetycznych oraz nabycia prawa do gruntów pod inwestycje, a także prac projektowych i dokumentacji projektowej. Wskazany w 8 maksymalny poziom dofinansowania (intensywność) dotyczy wydatków kwalifikowanych. Intensywność pomocy w zakresie działań informacyjno-promocyjnych jest proporcjonalna do poziomu wnioskowanego dofinansowania i wynosi od 30% - 50% kosztów kwalifikowanych. 9. 1. Pomoc udzielana w odniesieniu do tych samych wydatków kwalifikowalnych podlega sumowaniu z każdą inną pomocą, w tym pomocą de minimis, w rozumieniu rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 379 z 28.12.2006, str. 5) oraz pomocą z budżetu Unii Europejskiej, udzieloną beneficjentowi pomocy, niezależnie od jej formy i źródła. 2. Skumulowana pomoc, o której mowa w ust. 1, nie może przekroczyć maksymalnej intensywności pomocy określonej w 8. 3. Beneficjent pomocy informuje organ udzielający pomocy o każdej innej pomocy otrzymanej na realizację tego samego projektu. 4. Podmiot udzielający pomocy informuje beneficjenta pomocy o numerze referencyjnym programu pomocowego, na podstawie którego pomoc ta jest udzielana. I. Kumulacja pomocy publicznej Opisana w pkt. 1 i 2 kumulacja pomocy publicznej oznacza łączenie pomocy udzielanej z różnych źródeł z przeznaczeniem na pokrycie tych samych wydatków kwalifikowanych w ramach jednego projektu. Rozpatrując kumulację pomocy należy zwrócić uwagę na wszystkie formy pomocy, które wchodzą w zakres art. 87 TWE. Oznacza to, że dana inwestycja może być współfinansowana z różnych źródeł publicznych (krajowe programy operacyjne, regionalne programy operacyjne, ulgi podatkowe, itp.) przy zastosowaniu odpowiedniego montażu finansowego. Połączenie różnych form pomocy wiąże się z koniecznością przeliczenia ich na równowartość dotacji (tzw. ekwiwalent dotacji brutto). Ma to na celu sprawdzenie, czy projekt nie przekroczył maksymalnej dopuszczalnej intensywności 30% / 50%. II. Obowiązek informacyjny W przypadku, gdy Beneficjent uzyskuje na dany projekt dodatkową w stosunku do POIiŚ pomoc państwa (np. w ramach Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, regionalnego programu operacyjnego), zobowiązany jest poinformować o tym fakcie Centrum Unijnych Projektów Transportowych. Wszelkie dostępne w tym zakresie informacje, powinny zostać ujęte w składanym przez Wnioskodawcę wniosku o dofinansowanie. 13
III. Dane identyfikujące program pomocowy Numer programu pomocowego, o którym mowa w pkt. 4 to: N 546/2008 z dnia 13 lipca 2009 r., natomiast numer identyfikacyjny pisma o zatwierdzeniu programu to: SG Greffe (2009) D/4232 z dnia 14 lipca 2009 r. 10. Pomoc jest udzielana do dnia 31 grudnia 2015 r. Koniec okresu kwalifikowalności wydatków dla Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko stanowi data 31 grudnia 2015 r., określona w oparciu o art. 56 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006. Została ona jednocześnie przyjęta za datę końcową obowiązywania niniejszego Rozporządzenia. 11. Rozporządzenie wchodzi w życie w dniu ogłoszenia. Rozporządzenie obowiązuje od dnia 15 września 2009 r. 14