OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk nazwa inicjatywy Organizacja transportu na terenie Dzierżoniowa nazwa podmiotu Gmina Miejska Dzierżoniów dokładny adres 58-200 Dzierżoniów, Rynek 1 województwo Dolnośląskie telefon 74/645-08-40 adres strony internetowej http://www.dzierzoniow.pl/ faks 74/645-08-01 adres e-mail zkuc@um.dzierzoniow.pl 2. Rodzaj(e) współpracy (zaznacz): miedzy sąsiednimi gminami między sąsiednimi gminami i powiatami miedzy województwami gmin i powiatu gmin i powiatów z województwem Inne : gminy i województwa 3. Przedmiot współpracy 1) Utrzymanie dróg na terenie Dzierżoniowa Gmina Miejska Dzierżoniów przejęła drogi powiatowe w granicach administracyjnych miasta i zawarła z województwem dolnośląskim porozumienie dotyczące bieżącego utrzymania dróg wojewódzkich w granicach administracyjnych miasta. W ten sposób gmina wzięła na siebie obowiązek utrzymania bieżącego wszystkich dróg w mieście, co spowodowało, że w gminie jest jeden zarządca dróg, który odpowiada za ich sprzątanie, remonty i oznakowanie. 2) Organizacja komunikacji miejskiej na terenie powiatu dzierżoniowskiego Gmina Miejska Dzierżoniów była inicjatorem porozumienia międzygminnego, na podstawie którego powierzono Gminie Bielawa organizację komunikacji miejskiej na obszarze 6 gmin powiatu dzierżoniowskiego. Nastąpiło rozdzielenie funkcji
organizatora usług od przewoźnika, ustalono jednakowe ceny biletów oraz zakres ulg przewozowych wspólnych dla tych gmin. Pasażerowie nie muszą kupować różnych biletów w zależności od przewoźnika, który realizuje przewóz. Obydwa plany doskonalenia usług zostały wdrożone i są realizowane 4. Opis działań Utrzymanie dróg na terenie Dzierżoniowa Diagnoza sytuacji Podstawowy układ komunikacji drogowej w obszarze Dzierżoniowa tworzył system dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Drogi wojewódzkie są administrowane przez Dolnośląski Zarząd Dróg Wojewódzkich z siedzibą we Wrocławiu. Natomiast drogi powiatowe były administrowane przez Zarząd Dróg Powiatowych w Dzierżoniowie. Drogi wojewódzkie na terenie Dzierżoniowa stanowią następujące ciągi komunikacyjne: droga 382 - to ul. Wojska Polskiego, ul. Ząbkowicka (od ul. Wojska Polskiego do Batalionów Chłopskich), ul. Bielawska, ul. Piastowska, ul. Świdnicka (od stacji Shell do granic miasta), droga 383 to ul. Daszyńskiego, ul. Świdnicka (od Daszyńskiego do ul. Kościuszki), ul. Kościuszki, ul. Kilińskiego, droga 384 to ul. Wrocławska (od wlotu do miasta do połączenia z ul. Bielawską), ul. Bielawska, ul. Batalionów Chłopskich, Łączna długość dróg wojewódzkich w granicach administracyjnych Dzierżoniowa wynosi 11,2 km. Drogami powiatowymi były ulice: Staszica, Kolejowa, Brzegowa, Cicha, Złota, odcinek ulicy Świdnickiej. Z dniem 1 stycznia drogi powiatowe zostały przejęte od powiatu dzierżoniowskiego i obecnie wchodzą w skład dróg gminnych. Uzupełniający układ komunikacji drogowej stanowią sieci dróg gminnych, zapewniający obsługę komunikacyjną obszaru miasta. Łączna długość dróg gminnych wynosi 71,9 km. Analiza możliwych działań doskonalących; W celu wprowadzenia działania usprawniającego system komunikacji w gminie rozpatrywano różne formy organizacyjne zarządzania infrastrukturą drogową w miastach. Poza dużymi ośrodkami miejskimi będącymi stolicami województw oraz miastami na prawach powiatu, gdzie cała infrastruktura drogowa jest zarządzana przez jeden podmiot (zarząd drogi) w imieniu gminy, we wszystkich pozostałych gminy zarządzają tylko drogami gminnymi pozostawiając pozostałe kategorie dróg do utrzymania właściwemu zarządcy. Użytkownicy dróg w większości przypadków nie mają wiedzy o zarządcach poszczególnych
dróg. Jest regułą, że za zły stan nawierzchni dróg lub niewłaściwe ich utrzymanie swoje pretensje kierują do władz lokalnych. Dlatego Gmina Miejska Dzierżoniów przejęła z dniem 1 stycznia 2009 roku drogi powiatowe na majątek gminy, natomiast z województwem dolnośląskim podpisano porozumienie w zakresie bieżącego utrzymania dróg wojewódzkich w granicach administracyjnych Dzierżoniowa. W ten sposób za bieżące utrzymanie dróg na terenie miasta odpowiada jeden podmiot tj. Burmistrz Dzierżoniowa. Problem do rozwiązania w przypadku Dzierżoniowa: Co należy zrobić, aby za bieżące utrzymanie dróg w mieście odpowiadał jeden organ? Opis rozwiązania wybranego do wdrożenia we własnym samorządzie Przedstawienie istoty wybranego rozwiązania Pierwszym krokiem w celu rozwiązania problemu było zawarcie porozumień z województwem dolnośląskim oraz powiatem dzierżoniowskim w zakresie zimowego i letniego utrzymania dróg na terenie Dzierżoniowa. Następnym etapem było nieodpłatne przejęcie dróg powiatowych w mieście przez gminę. Z województwem dolnośląskim podpisano kolejne porozumienia na kolejne lata. 1. Organizacja komunikacji miejskiej na terenie powiatu dzierżoniowskiego Ze względu na specyfikę i położenia miasta Dzierżoniowa (miasto powiatowe położone w niewielkiej odległości od miast i gmin: Bielawy, Pieszyc, Gminy Dzierżoniów, Piławy Górnej, Niemczy), komunikacja na terenie Dzierżoniowa oraz komunikacja pomiędzy ww. miejscowościami i Dzierżoniowem traktowana jest jako komunikacja miejska. Przewoźnicy jednocześnie świadczyli usługi dla każdej z gmin. Taka sytuacja powodowała chaos, dublowanie linii i niezadowolenie pasażerów z panującej sytuacji oraz różnych biletów. Każda z gmin organizowała transport zbiorowy na swoim terenie. Należy podkreślić, że większość linii była liniami przebiegającymi przez teren co najmniej dwóch gmin, a czasami i więcej. Analiza możliwych działań doskonalących; W celu wprowadzenia działania usprawniającego system komunikacji w gminie rozpatrywano różne formy organizacyjne zarządzania komunikacją miejską przedstawione w poniższej tabeli, w której przedstawiono uproszczoną analizę silnych i słabych stron zarządzania oraz realizacji przewozów w publicznym transporcie zbiorowym. Problem do rozwiązania w przypadku Dzierżoniowa: Jak wybrać jednego operatora międzygminnego komunikacji miejskiej obejmującej obszar 6-ciu gmin, jak finansować wybraną formę organizacyjną, oraz jak dokonać rozdziału operatora komunikacji od przewoźnika?
Przedstawienie istoty wybranego rozwiązania Po okresie 2-letnich negocjacji wybrano formę organizacyjną polegającą na wyborze jednego operatora gminnego. Dla powiatu dzierżoniowskiego postanowiono, że będzie tę funkcję najlepiej spełniała gmina Bielawa, która już miała doświadczenie w tym zakresie. W celu zapewnienia właściwego finansowania całego układu komunikacyjnego, każda z gmin biorącą udział w układzie, zawarła z gminą Bielawa stosowne porozumienie. 5. Ocena efektów Najważniejsze efekty uzyskane w funkcjonowaniu komunikacji miejskiej to: jednakowe bilety na obszarze całego układu w powiecie; jednakowe ceny biletów we wszystkich gminach; wprowadzenie dodatkowych biletów, okresowych i na okaziciela; jednakowe ulgi dla pasażerów na terenie wszystkich gmin; koordynacja linii powiązanych w powiecie; poprawa stanu technicznego taboru przewozowego; kontrola punktualności przewozów za pomocą GPS; wprowadzenie elektronicznych tablic we wszystkich autobusach; Najważniejsze efekty bieżącego utrzymania dróg przez jeden organ to: szybka reakcja na występujące zagrożenia w organizacji ruchu na wszystkich drogach w gminie; remonty i modernizacje dróg wykonywane przez jeden podmiot i nadzorowane przez gminę; oznakowanie poziome i pionowe dróg wykonywane przez jeden podmiot i nadzorowane przez gminę; możliwość modernizacji i finansowania dróg w porozumieniu z powiatem lub województwem; podwyższenie standardu utrzymania dróg głównych w gminie; szybka reakcja na zagrożenia przy odśnieżaniu i likwidacji śliskości dróg; 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Utrzymanie dróg na terenie Dzierżoniowa - rok 2014: 545 000,00 PLN Gmina Miejska Dzierżoniów, 212 380,00 PLN Województwo Dolnośląskie, W poprzednich latach nakłady obu jednostek były tego samego rzędu. Organizacja komunikacji miejskiej na terenie powiatu dzierżoniowskiego 2 140 000,00 PLN w 2014 roku, a od 2009 roku średnio rocznie 2 mln PLN. Gmina Miejska Dzierżoniów wymienione środki finansowe przekazuje Gminie Bielawa w formie dotacji celowej na realizację zadań własnych.
7. Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Tak. W obu przypadkach najistotniejsze trudności pozostawały w sferze finansowania projektów. Były także trudności formalno prawne np. przy przejęciu dróg powiatowych i organizacyjne. 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Utrzymanie dróg na terenie Dzierżoniowa Szczegółowy plan wdrożenia: Podpisanie listu intencyjnego Negocjacje treści porozumienia Podjęcie stosownych uchwał organów stanowiących stron porozumienia Zawarcie porozumienia Negocjacje w sprawie przejęcia dróg na majątek gminy Podjęcie stosownych uchwał organów stanowiących Protokół przejęcia przekazania Organizacja komunikacji miejskiej na terenie powiatu dzierżoniowskiego Szczegółowy plan wdrożenia: Podpisanie listu intencyjnego Powołanie zespołu roboczego Spotkania zespołu roboczego i ustalanie zasad funkcjonowania wybranego wariantu; Spotkania szefów gmin w celu rozstrzygnięcia spraw spornych i akceptacji zaproponowanych przez zespół roboczy rozwiązań Opinia prawna przyjętych rozwiązań Podjęcie uchwał poszczególnych rad gmin Podpisanie stosownych porozumień Wypowiedzenie dotychczasowych umów przewoźnikom Przygotowanie dokumentacji przetargowej na świadczenie usług przewozowych Akceptacja SIWZ przez zespół roboczy Ogłoszenie przetargu (ów) przez gminę pełniącą rolę operatora Rozstrzygnięcie przetargu (ów) Zawarcie stosownych umów z przewoźnikami