temat: INWENTARYZACJA DENDROLOGICZNA DZIAŁEK NR 14/5, 11 i 1 PRZY UL. DOLNEJ WE WROCŁAWIU zleceniodawca: Agencja Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej S.A. ul. Ofiar Oświęcimskich 36, 50-059 Wrocław kierownik zespołu: dr Piotr Reda pozostali autorzy: mgr inż. Michał Budny mgr inż. Paweł Rymarowicz mgr inż. Rafał Wodzicki Wrocław, czerwiec 2009
Spis treści 1. Podstawa opracowania... 3 2. Informacje o autorach... 3 3. Wprowadzenie... 4 4. Metodyka pracy... 4 4.1. Materiały wyjściowe... 4 4.2. Metody badań... 4 5. Wyniki szczegółowej inwentaryzacji dendrologicznej... 5 6. Wnioski... 10 Literatura... 10 2
1. PODSTAWA OPRACOWANIA Podstawą niniejszego opracowania jest umowa nr ARAW/F/32/5/2009 zawarta pomiędzy Agencją Rozwoju Aglomeracji Wrocławskiej S.A. z siedzibą przy ulicy Ofiar Oświęcimskich 36 we Wrocławiu a Piotrem Redą (doktorem nauk biologicznych, dendrologiem) działającym pod firmą LEAF PROJECT STUDIO z siedzibą przy ul. Poleskiej 31/59 we Wrocławiu, na wykonanie opracowania inwentaryzacji zieleni na działkach nr 14/5, 11, i 1, AM-1, obręb Plac Grunwaldzki, wzdłuż ul. Dolnej róg Namysłowskiej, na potrzeby budowy obiektu handlowousługowego (hali dla kupców oraz części biurowo-usługowej) w ramach Wrocławskiego Centrum Wspierania Przedsiębiorczości przy ul. Namysłowskiej, Jedności Narodowej. 2. INFORMACJE O AUTORACH dr Piotr Reda - doktor nauk biologicznych (absolwent Wydziału Nauk Przyrodniczych Uniwersytetu Wrocławskiego), architekt krajobrazu (absolwent Podyplomowego Studium Architektury Krajobrazu na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej), pracownik Uniwersytetu Zielonogórskiego (adiunkt w Katedrze Biologii), prowadzący działalność gospodarczą pod firmą Leaf Project Studio. specjalność: botanika, dendrologia, architektura krajobrazu, kształtowanie terenów zieleni, adres: 51-354 Wrocław, ul. Poleska 31/59, tel. kom. (0) 601 553 704, e-mail: p.reda@lps.com.pl mgr inż. Michał Budny - architekt krajobrazu (absolwent Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (dawniej: Akademii Rolniczej)) specjalność: architektura krajobrazu, kształtowanie terenów zieleni, adres: ul. Sztabowa 89/10, 53-313 Wrocław, tel. kom. (0) 506 262 563, e-mail: budny@lps.com.pl mgr inż. Paweł Rymarowicz - architekt krajobrazu (absolwent Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (dawniej: Akademii Rolniczej)) specjalność: architektura krajobrazu, kształtowanie terenów zieleni, adres: ul. Gajowicka 153/10, 53-323 Wrocław, tel. kom. (0) 693 341 600, e-mail: rymarowicz@lps.com.pl mgr inż. Rafał Wodzicki - architekt krajobrazu (absolwent Wydziału Inżynierii Kształtowania Środowiska i Geodezji Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu (dawniej: Akademii Rolniczej)), specjalność: architektura krajobrazu, kształtowanie terenów zieleni, 3
adres: ul. Ząbkowicka 49, 50-511 Wrocław, tel. kom. (0) 601 582 987, e-mail: wodzicki@lps.com.pl 3. WPROWADZENIE Teren opracowania stanowią działki nr 14/5, 11 i 1 (AM-1, obręb Plac Grunwaldzki) położone u zbiegu ulic Dolnej i Namysłowskiej we Wrocławiu. Obecnie większość terenu przedmiotowych działek zajmuje trawnik. Ponadto, wzdłuż zachodniej i północnej granicy przebiega brukowana ulica Dolna, a od północy działki graniczą ze stacją benzynową, której jeden z budynków, częściowo wchodzi na teren opracowania. Zieleń stanowią szpalerowe nasadzenia drzew zlokalizowane wzdłuż ul. Dolnej oraz wzdłuż północnej granicy opracowania, oddzielające przedmiotową działkę od wspomnianej stacji benzynowej. Szpalery te składają się głównie z klonu pospolitego (). Warstwę krzewów stanowią głównie pozostałości po żywopłocie w postaci formowanych żywotników zachodnich (Thuja occidentalis) w północnej części terenu opracowania. Zinwentaryzowane drzewa i krzewy są w zróżnicowanym stanie zdrowotnym, część jest zupełnie zdrowa, ale są też drzewa o obniżonej kondycji zdrowotnej. 4. METODYKA PRACY 4.1. Materiały wyjściowe Materiałami wyjściowymi do opracowania niniejszej inwentaryzacji były: Mapa Zasadnicza terenu w skali 1 : 500. Szczegółowe badania dendrologiczne w terenie. 4.2. Metody badań W trakcie badań terenowych dokonano opisu dendrologicznego wszystkich rosnących w zakresie opracowania drzew i krzewów. Dla wszystkich określono: dokładną lokalizację (rys. 1), gatunek, wykonano podstawowe pomiary dendrometryczne (obwód pnia, średnica korony i wysokość) oraz szczegółowo opisano stan zdrowotny. Lokalizacji drzew i krzewów nie naniesionych na mapie przeprowadzono metodą domiarów prostokątnych przy użyciu węgielnicy i dalmierza laserowego DISTO A5 firmy Leica charakteryzującym się dokładnością pomiaru ± 3 mm. Określenie gatunku dokonano w oparciu o fachową literaturę dendrologiczną (Seneta i Dolatowski 2008). Obwód pnia mierzono na wysokości 130 cm ponad powierzchnią gruntu taśmą mierniczą z dokładnością do 1 cm. Średnicę rzutu korony mierzono taśmą mierniczą z dokładnością do 0,5 m. Wysokość drzew mierzono wysokościomierzem leśnym z dokładnością do 0,5 m. Przy opisie stanu zdrowotnego zwrócono szczególną uwagę na stan pnia 4
(ewentualne listwy martwicy, ubytki wgłębne, wypróchnienia, ślady żerowania owadów, ślady żerowania dzięciołów, owocniki grzybów, pochylenie pnia, itp.) oraz korony (susz gałęziowy, połamane konary, dziuple, obecność jemioły, asymetria). 5. WYNIKI SZCZEGÓŁOWEJ INWENTARYZACJI DENDROLOGICZNEJ Szczegółowe wyniki inwentaryzacji dendrologicznej przedmiotowej zieleni przy ulicy Dolnej we Wrocławiu zebrano w tabeli 1. Tab. 1. Szczegółowe wyniki inwentaryzacji dendrologicznej. Nr Gatunek Obwód pnia Średnica Wysokość Powierzchnia inw. (nazwa polska i [cm] korony krzewów łacińska) 1. Wiąz szypułkowy Ulmus laevis 2. Żywotnik zachodni 3. Żywotnik zachodni 4. Żywotnik zachodni 5. Żywotnik zachodni 6. Jesion wyniosły Fraxinus excelsior 7. Żywotnik zachodni 8. Żywotnik zachodni 9. Żywotnik zachodni 51, 33, 70, 59, 81, 48, 43 Opis [m 2 ] 12,0 11,0 - Odsłonięty system korzeniowy. Pień rozwidlony na wys. 60, 100 i 110cm. Pnie kolidują ze sobą. Na wys. 1m martwy konar obcięty na wys. 1,6m.Na wys. 2m kolejne rozwidlenia, w efekcie drzewo 8 przewodnikowe. W koronie susz gałęziowy 10%. - 1,0 1,0 1,7 1,0 Krzew formowany w prostopadłościan. W odziomku widoczne uszkodzenia kory, ślady po żyłce od wykaszarki. Korona zaczyna się na wys. 70cm. - 1,0 1,0 1,7 1,0 Krzew formowany w prostopadłościan. W odziomku widoczne uszkodzenia kory z odsłonięciem drewna, ślady po żyłce od wykaszarki. Korona zaczyna się na wys. 70cm. - 1,5 1,0 1,7 1,5 Krzew formowany w prostopadłościan. W odziomku widoczne uszkodzenia kory, ślady po żyłce od wykaszarki. Korona zaczyna się na wys. 70cm. - 1,0 1,0 1,7 1,0 Krzew formowany w prostopadłościan. Korona zaczyna się na wys. 70cm. Krzew zdrowy. 55 6,0 6,5 - Na wys. 1,8m pień rozwidlony na 3 równorzędne przewodniki. Drzewo zdrowe. - 1,0 1,0 1,7 1,0 Krzew formowany w prostopadłościan. W odziomku widoczne uszkodzenia kory z odsłonięciem drewna, ślady po żyłce od wykaszarki. Korona zaczyna się na wys. 70cm. - 0,5 1,0 1,7 0,5 Krzew formowany w prostopadłościan. Na pniach drobne uszkodzenia mechaniczne. Ślad po wyłamanym przewodniku. - 1,0 1,0 2,0 1,0 Krzew formowany w prostopadłościan. Korona zaczyna się na wys. 70cm. Krzew zdrowy. 5
Nr inw. Gatunek (nazwa polska i łacińska) 10. Żywotnik zachodni 11. Żywotnik zachodni 12. Klon pospolity 13. Żywotnik zachodni 14. Bożodrzew gruczołkowaty Ailanthus altissima 15. Bez czarny Sambucus nigra 16. Klon pospolity 17. Klon srebrzysty Acer saccharinum 18. Klon pospolity 19. Klon pospolity 20. Klon pospolity Obwód pnia [cm] Średnica korony Wysokość Powierzchnia krzewów [m 2 ] Opis - 0,5 0,5 1,6 0,3 Krzew formowany w prostopadłościan. Korona przerzedzona. - 0,5 0,5 1,6 0,3 Krzew formowany w prostopadłościan. W odziomku widoczne uszkodzenia kory z odsłonięciem drewna z początkiem próchnicy, ślady po żyłce od wykaszarki. W koronie susz gałęziowy 5% 76, 74 12,0 10,5 - Pień rozwidlony na wys. 60cm. Na wys. 2m pień o obw. 76cm rozwidlony na 2 przewodniki. Na wys. 2,5m pień o obw. 74cm rozwidlony na 2 przewodniki. - 0,5 1,6 0,2 Krzew formowany. Korona silnie przerzedzona. 19 3,0 5,0 - Częściowo odsłonięty system korzeniowy. Pień rozwidlony w odziomku. Drugi pień średn. 3cm ułamany na wys. 1,2m, na tym pniu rana szarpana dług. 40cm. Ubytek pierwotnej korony 50%. Drzewo wyrasta w obrębie korony bzu. - 4,0 4,0 12,6 Krzew zdrowy. 120 9,0 13,0 - Na pniu ślad po obciętym pniu średn. 22cm z początkiem próchnicy. Na wys. 2,5m pień rozwidlony na 2 równorzędne przewodniki. Przy rozwidleniu obcięty konar średn. 15cm. Pień z lekką krzywizną w dolnej części. 166 15,0 15,0 - Odsłonięty system korzeniowy. Na pniu ubytek powierzchniowy 160 10 40cm z próchnicą. Na wys. 4m pień rozwidlony na 3 nierównorzędne przewodniki Pień łukowato wygięty. W koronie liczne stanowiska jemioły. 103 10,5 12,0 - Na pniu ślad po obciętym konarze z próchnicą i śladami żerowania owadów. Pod obcięciem listwa martwicy. Na wys. 2,5m pień rozwidlony na 2 równorzędne przewodniki. W koronie stanowiska jemioły. 121 11,5 11,0 - Na wys. 2m pień rozwidlony na 2 nierównorzędne przewodniki. W rozwidleniu powstaje kieszeń z początkiem próchnicy. Pod rozwidleniem listwa martwicy. Na pniu ślady po obciętych konarach średn. do 10cm. 109 9,0 10,5 - Na wys. 2m pień rozwidlony na 2 nierównorzędne przewodniki. Pod rozwidleniem listwa martwicy. W koronie susz gałęziowy 50%. Drzewo o obniżonej kondycji zdrowotnej. 6
Nr inw. Gatunek (nazwa polska i łacińska) 21. Klon jawor Acer pseudoplatanus 22. Klon pospolity 23. Klon pospolity 24. Klon jawor Acer pseudoplatanus 25. Klon pospolity 26. Klon pospolity 27. Klon jawor Acer pseudoplatanus 28. Klon pospolity 29. Klon pospolity 30. Klon pospolity 31. Klon pospolity 32. Klon pospolity Obwód pnia [cm] Średnica korony Wysokość Powierzchnia krzewów [m 2 ] Opis 98 9,0 11,5 - Na pniu ubytek powierzchniowy 70 7 12cm. W koronie susz gałęziowy 10%. 124 12,0 13,0 - Częściowo odsłonięty system korzeniowy. Na pniu ubytek powierzchniowy 5 2cm. Na wys. 2,2m pień rozwidlony na 4 nierównorzędne przewodniki. Wewnątrz korony susz fizjologiczny 5%. 115 9,5 10,0 - Na wys. 2,5m pień rozwidlony na 2 nierównorzędne przewodniki. Na pniu ubytek powierzchniowy 200 2cm częściowo zabliźniony. W koronie susz gałęziowy 40%. Drzewo o obniżonej kondycji zdrowotnej. 116 10,0 10,5 - Pień łukowato wygięty. Na wys. 2m pień rozwidlony na 2 równorzędne przewodniki. W koronie susz fizjologiczny 10%. 92 4,5 9,5 10,0 - Na pniu ubytek powierzchniowy 50 2 5cm. Na pniu listwa martwicy. Wewnątrz korony susz fizjologiczny 10%. 144 10,0 13,0 10,0 - Odsłonięty jeden z głównych korzeni z ubytkami powierzchniowymi. Pień rozwidlony na wys. 1,2m zrośnięty do wys. 1,6m. Na wys. 1,7m kolejne rozwidlenie w efekcie drzewo 4 przewodnikowe. Na najcieńszym przewodniku listwa martwicy. 87 8,5 8,5 - Drzewo zdrowe. 132 8,0 12,0 11,0 - Odsłonięty system korzeniowy z ubytkami powierzchniowymi. Na jednym z konarów ubytek wgłębny 5 2 2cm z wyciekiem soku. W koronie susz gałęziowy 20%. 103 10,0 10,0 - Silnie odsłonięty system korzeniowy. Na pniu listwa martwicy. W koronie susz gałęziowy 10%. 90 7,0 10,0 11,0 - Na wys. 2,5m pień rozwidlony na 3 równorzędne przewodniki. 95 7,0 11,0 10,5 - Odsłonięty system korzeniowy. Na pniu rozległe ubytki powierzchniowe 70 5 15cm i 80 4 20cm. Na wys. 2,2m pień rozwidlony na 2 nierównorzędne przewodniki, pod rozwidleniem listwa martwicy. 110 7,0 11,5 11,0 - Częściowo odsłonięty system korzeniowy. Na wys. 2,2 pień rozwidlony na 2 nierównorzędne przewodniki. Na pniu ubytek powierzchniowy 10 2cm. 7
Nr inw. Gatunek (nazwa polska i łacińska) 33. Klon pospolity 34. Klon pospolity 35. Klon pospolity 36. Klon pospolity 37. Klon pospolity 38. Klon pospolity 39. Klon pospolity 40. Klon pospolity 41. Ligustr pospolity Ligustrum vulgare Obwód pnia [cm] Średnica korony Wysokość Powierzchnia krzewów [m 2 ] Opis 113 9,0 13,0 11,5 - Częściowo odsłonięty system korzeniowy. Na pniu silna listwa martwicy. Na jednym z konarów ubytek powierzchniowy 70 1cm. Ślad po wyłamanej gałęzi 10 7cm. Kolejny ubytek powierzchniowy 12 1 5cm. 90 7,0 10,5 11,0 - Częściowo odsłonięty system korzeniowy. Ślad po wyłamanej gałęzi średn. 7cm. Na wys. 2m pień rozwidlony na 2 równorzędne przewodniki. 41, 52 10,0 6,0 - Pień rozwidlony na wys. 1m. Pień pochylony 20. Na pniu narośla. Na wys. 2,5m wyłamany konar. Korona częściowo odroślowa. W koronie susz gałęziowy 20%. Ubytek pierwotnej korony 40%. Drzewo o obniżonej żywotności. 89, 92, 75 9,0 12,0 10,5 - Silnie odsłonięty system korzeniowy. Pień rozwidlony na wys. 90cm. pnie zrośnięte do wys. 1,2m. Ubytek powierzchniowy 15 3cm. 101 10,0 8,0 - Odsłonięty system korzeniowy z uszkodzeniami mechanicznymi i próchnicą. Na pniu listwa martwicy, ubytek powierzchniowy 100 2cm Pień pochylony 10. Korona przerzedzona. W koronie susz gałęziowy 10%. 84, 91 8,5 10,5 12,0 - Pień rozwidlony na wys. 1,1m. Drzewo zdrowe. 106 8,0 10,5 - Na wys. 2m pień rozwidlony na 4 nierównorzędne przewodniki, w rozwidleniu powstaje kieszeń z próchnicą. W koronie susz gałęziowy 30%. W koronie znajduje się gniazdo. 133 12,0 10,5 - Silnie odsłonięty system korzeniowy z uszkodzeniami mechanicznymi. W koronie ślady po wyłamanych gałęziach. Drzewo zdrowe. - 1,5 6,0 2,0 9,0 Formowany żywopłot. Krzewy zdrowe. Częściowo przerośnięte przez chmiel. Łącznie na badanym terenie zinwentaryzowano 41 drzew i krzewów. Wśród drzew dominuje: klon pospolity () 53,7% udziału w całości. Pozostałe gatunki drzew występują nielicznie: klon jawor (Acer pseudoplatanus) 7,3%, bożodrzew gruczołkowaty (Ailanthus altissima), klon srebrzysty (Acer saccharinum), wiąz szypułkowy (Ulmus laevis) i jesion wyniosły (Fraxinus excelsior) po 2,4%. Warstwę krzewów tworzą głównie formowane żywotniki zachodnie () zlokalizowane wzdłuż północnej granicy terenu opracowania. Zieleń rosnąca na przedmiotowej działce ma charakter planowych nasadzeń 8
pełniących funkcję osłonową i są to przede wszystkim drzewa. Stan zdrowotny badanej zieleni jest zróżnicowany, większość jest zupełnie zdrowa, ale są też drzewa o obniżonej kondycji zdrowotnej. 9
6. WNIOSKI Po przeprowadzeniu badań terenowych oraz analizie zebranych danych wyciąga się następujące wnioski dotyczące inwentaryzacji dendrologicznej działek 14/5, 11 i 1 (AM-1, obręb Plac Grunwaldzki) przy ul. Dolnej we Wrocławiu: Elementami tworzącymi dendroflorę badanego obszaru są drzewa i krzewy. Badana zieleń rozmieszona jest w zachodniej i północnej części obszaru opracowania. Przedmiotowe drzewa i krzewy pochodzą głównie z planowych nasadzeń o charakterze osłonowym, izolacyjnym. Na terenie przedmiotowej działki stwierdzono występowanie 41 drzew i krzewów należących do 9 gatunków. Wśród drzew dominuje klon pospolity (). Warstwę krzewów tworzą formowane żywotniki zachodnie (). Stan zdrowotny badanej zieleni jest zróżnicowany, większość jest zupełnie zdrowa, ale są też drzewa o obniżonej kondycji zdrowotnej (nr inw. 20, 23 i 35). LITERATURA Seneta W., Dolatowski J. 2008. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa. 10