Lista tematów do części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego na sesję wiosenną 2016/2017 I LITERATURA 1. Literackie refleksje o narodzie: stereotypy, mitologizacje, ujęcia krytyczne... Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 2. Różne ujęcia toposu arkadyjskiego w literaturze. Omów zagadnienie, przywołując wybrany materiał literacki. 3. Poeta i poezja jako temat literacki. Omów różne jego ujęcia na wybranych przykładach literackich. 4. Portrety władców w literaturze różnych epok. Omów sposoby kreowania tych bohaterów, odwołując się do wybranych utworów literackich. 5. Fascynacja obrzędami ludowymi w literaturze polskiej. Omów to zjawisko, odwołując się do wybranych przykładów. 6. Obrazy przyrody w literaturze - omów sposoby ich kreowania oraz funkcje w wybranych utworach. 7. Wokół pojedynków i bitew. Porównaj wybrane opisy batalistyczne, przywołując wybrane utwory literackie. 8. Portrety zakochanych. Odwołując się do wybranych utworów literackich, zaprezentuj stany emocjonalne bohaterów towarzyszące ich miłości. 9. Scharakteryzuj portret ojca, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 10. Problemy okresu dorastania człowieka. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich.
11.Niepokoje egzystencjalne współczesnego człowieka i sposoby ich prezentowania w literaturze. Omów problem, odwołując się do wybranych powieści. 12. Odwołując się do wybranych utworów literackich, omów przyczyny i skutki konfliktów rodzinnych w życiu bohaterów. 13.Ewolucja postaw patriotycznych w literaturze polskiej. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 14. Groteska jako metoda kreowania obrazu rzeczywistości. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych utworów literackich. 15. Różnice w kreacji postaci kobiety - żony. Scharakteryzuj zagadnienie odwołując się do wybranych przykładów literackich. 16. Scharakteryzuj przejawy poczucia egzystencjalnej pustki i zagubienia w świecie. Odwołaj się do wybranych utworów literatury polskiej i obcej. 17. Rozstania w utworach literackich. Przedstaw funkcje tego motywu odwołując się do wybranych tekstów różnych epok. 18. Marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością. Przeanalizuj problem na podstawie wybranych utworów literatury polskiej. 19. Zaprezentuj buntowników w utworach romantycznych i ich literackich spadkobierców na podstawie wybranych tekstów literackich. 20. Przedstaw motyw cierpiącej matki w literaturze polskiej w oparciu o wybrane przykłady. 21. Różne oblicza samotności w literaturze. Przedstaw temat, odwołując się do utworów literackich różnych epok. 22. Miasto jako przestrzeń życia człowieka. Przedstaw różne ujęcia motywu, odwołując się do wybranych przykładów literatury polskiej i obcej.
23. Różne sposoby przedstawiania kobiety jako bohaterki literackiej. Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów dawnych i współczesnych. 24. Holocaust jako temat literatury XX wieku. Przedstaw problem, odwołując się do literatury pięknej i literatury faktu. 25. Totalitaryzm w ocenie pisarzy zachodniego świata. Omów temat na wybranych przykładach literackich i publicystycznych. 26. Hipokryzja, obłuda, podwójna moralność jako obiekt zainteresowania twórców. Rozważ problem, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 27. Związki literatury i polityki. Omów problem i zbadaj wzajemne zależności pomiędzy nimi, odwołując się do wybranych utworów różnych epok. 28. Historia jako materiał literacki. Zanalizuj związki między historią a literaturą, przywołując wybrane utwory literackie różnych epok. 29. Rozważania na temat roli śmiechu w literaturze wybranych epok. Przedstaw problem na wybranych przykładach. 30. W jakim stopniu biografia pisarza może być kluczem do odczytania dzieła literackiego? Rozważ problem, sięgając do twórczości wybranego autora. II KORESPONDENCJA SZTUK 1. Różne sposoby tworzenia nastroju grozy w literaturze i sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 2. Brzydota jako kategoria estetyczna. Omów jej istotę i funkcje, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 3. Różne znaczenia motywu labiryntu we współczesnej sztuce. Przedstaw je, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych.
4. Mity współczesnej pop kultury. Określ ich istotę, odwołując się do wybranych utworów literackich i dzieł plastycznych. 5. Różne funkcje ilustracji w dziele literackim. Omów je, odwołując się do wybranych utworów. 6. Scharakteryzuj sposoby przedstawiania konfliktu dobra i zła, odwołując się do wybranych dzieł literatury i sztuki. 7. Funkcje motywu zwierciadła w utworach literackich i innych dziedzinach sztuki. Przedstaw je, analizując wybrane dzieła kultury. 8. Scharakteryzuj sposoby kreowania postaci historycznych w literaturze pięknej i sztuce. 9. Reżyser jako interpretator dzieła literackiego. Omów problem na podstawie wybranych adaptacji filmowych. 10. Motywy katastroficzne w kulturze XIX i XX wieku - omów temat, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 11. Zaprezentuj różne sposoby kreowania postaci świętych w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Odwołaj się do konkretnych przykładów różnych epok. 12. Scharakteryzuj surrealizm jako sposób kreowania świata w literaturze i innych dziedzinach sztuki. 13. Filmowe wartości dzieła literackiego. Na wybranych przykładach omów specyfikę i estetykę filmowej adaptacji.
14. Kostium historyczny i jego funkcja w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów sposoby i cele jego wykorzystania w wybranych dziełach. 15. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Zanalizuj i porównaj wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, filmowe). 16. Przedstaw sposoby ukazywania problemu poczucia wyobcowania człowieka w świecie, analizując wybrane dzieła literatury i innych dziedzin sztuki. 17. Deformacja świata i jej funkcje w różnych tekstach kultury. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 18.Przedstaw sposoby wizualizacji dobra i zła w literaturze i sztuce na wybranych przykładach. 19.Odwołując się do wybranych przykładów literatury i malarstwa, omów symbolizm, jako zjawisko charakterystyczne dla przełomu XIX i XX wieku. 20.Motyw ogrodu w literaturze, malarstwie i filmie. Porównaj sposoby kreowania tego motywu i jego funkcje w wybranych tekstach kultury. 21. Holocaust jako tragedia jednostki na tle zagłady całego narodu. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury XX i XXI wieku. 22. Motyw szatana w kulturze modernizmu. Przedstaw różne realizacje artystyczne tego motywu, ich funkcje oraz związki z filozofią epoki. 23. Literackie i filmowe ujęcia motywu przemijania. Na przykładach z literatury i sztuki udowodnij żywotność motywu, ukaż różnorodność jego opracowań. 24. Różne obrazy śmierci w malarstwie i literaturze. Omów sposób prezentacji i funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych tekstów kultury dwóch epok. 25. Kawiarnie literackie, kabarety i środowisko cyganerii artystycznej XIX i XX stulecia. Scharakteryzuj zjawisko, odwołując się do literatury i sztuki tego okresu.
26. Motyw powstania styczniowego w literaturze, sztuce i muzyce polskiej. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 27. Filozoficzne inspiracje twórczości Witkacego (malarstwo, fotografia, teatr) omów zagadnienia na wybranych przykładach. 28. Nieklasyczne koncepcje piękna w literaturze, malarstwie i architekturze. Scharakteryzuj je, przywołując wskazane przez siebie przykłady dzieł sztuki i komentarze teoretyków. 29. Artysta jako bohater literatury i filmu. Zanalizuj różne koncepcje prezentacji postaci twórcy, odwołując się do wybranych utworów literackich i filmowych. 30. Słynne dzieła plastyczne w Weselu A. Wajdy. Określ ich funkcje w filmie, odwołując się do literackiego pierwowzoru. III JĘZYK 1. Analizując teksty przemówień politycznych, przedstaw cechy języka propagandy politycznej. 2. Język komentarzy sportowych. Omów ich specyfikę, korzystając ze zgromadzonego materiału. 3. Specyfika tytułów prasowych. Omów zagadnienia na wybranych przykładach. 4. Komizm słowny i sposób jego realizacji; omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich. 5. Przekład literacki - sztuka czy rzemiosło? Omów zagadnienie, porównując różne przekłady tych samych tekstów. 6. Język jako źródło wiedzy o przynależności środowiskowej postaci literackich. Omów zagadnienia na wybranych przykładach.
7. Stylizacja językowa we współczesnej literaturze polskiej. Na wybranych przykładach omów jej funkcje. 8. Na podstawie analizy wybranych tekstów, zamieszczonych w prasie codziennej, omów tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny. 9. Analiza językowa i kulturowa przysłów polskich. Omów zagadnienie na przykładzie przysłów o określonej tematyce. 10. Scharakteryzuj język wybranego bohatera z utworów Henryka Sienkiewicza. 11. Język mówiony jako tworzywo literatury. Zanalizuj celowo dobrane utwory. 12. Sztuka przekonywania a manipulacja językowa. Porównaj sposoby wykorzystania środków językowych we współczesnych polskich tekstach propagandowych. 13. Władca jako przedmiot polemiki, dyskusji, debat Omów różne środki stylistyczno-retoryczne wykorzystywane w sztuce prowadzenia sporów i rozwiązywania konfliktów (na wybranych przykładach literackich, z wykorzystaniem refleksji retorycznej). 14. Język jako narzędzie ekspresji indywidualności twórcy rola języka w twórczości Juliana Tuwima. 15. Dokonując analizy języka reklam (radio, TV, prasa), wyjaśnij mechanizmy tworzenia tekstów perswazyjnych. 16. Scharakteryzuj styl felietonów i reportaży, odwołując się do konkretnych przykładów literatury XX wieku. 17. Zapożyczenia językowe. Omów problem i oceń zasadność najnowszych zapożyczeń w języku polskim. 18. Język reklamy. Zaprezentuj, analizując różne przykłady. 19. Jakie błędy językowe współcześni Polacy popełniają najczęściej? Omów zagadnienie, przywołując zebrany materiał językowy i opinie językoznawców. 20. Metafora w języku dyskursu publicznego. Omów źródła, typy i funkcje przenośni w wybranych wypowiedziach z dziedziny polityki i publicystyki.