INFORMACJE OGÓLNE Zasady oraz warunki powołania i pełnienia zawodowej służby wojskowej określają przepisyustawy z dnia 11 września 2003 r.o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2018 r. poz. 173 z późn. zm.) oraz akty wykonawcze wydane na jej podstawie. KRYTERIA NABORU Żołnierzem zawodowym może być osoba: posiadająca obywatelstwo polskie; nieposzlakowanej opinii (nie karana sądownie), posiadająca zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności. której wierność Rzeczypospolitej Polskiej nie budzi wątpliwości; posiadająca odpowiednie wykształcenie i kwalifikacje; posiadająca zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia zawodowej służby wojskowej (kat. "Z"); wiek kandydata - ustawowo nie ma określonej górnej granicy wieku, która eliminowałaby kandydata. Należy nadmienić, iż osoba wcześniej karana również może starać się o pracę w wojsku. Należy brać wtedy pod uwagę instytucję zatarcia kary, która m.in. wynosi: 10 lat - w razie skazania na karę pozbawienia wolności od momentu jej wykonania (na wniosek skazanego sąd może skrócić okres do 5 lat); 5 lat - w razie skazania na grzywnę lub karę ograniczenia wolności od momentu jej wykonania (na wniosek skazanego sąd może skrócić okres do 3 lat) Do zawodowej (kontraktowej) służby wojskowej w korpusie szeregowych: można powołać żołnierza rezerwy, który odbył czynną służbę wojskową oraz ukończył co najmniej gimnazjum i posiada przygotowanie zawodowe lub kwalifikacje albo umiejętności przydatne w korpusie osobowym, w jakim ma pełnić służbę wojskową, oraz stopień wojskowy równy lub bezpośrednio niższy od stopnia etatowego stanowiska służbowego, na jakie ma być wyznaczony po powołaniu do zawodowej służby wojskowej; Żołnierz rezerwy posiadający stopień wojskowy starszego szeregowego (starszego marynarza) oraz żołnierz nadterminowej zasadniczej służby wojskowej posiadający stopień wojskowy starszego szeregowego (starszego marynarza), spełniający wymagania do powołania do zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych, do dnia 31 grudnia 2013 r., z uwagi na potrzeby Sił Zbrojnych, może być powołany do zawodowej służby wojskowej i wyznaczony, za jego pisemna zgodą, na stanowisko służbowe zaszeregowane do stopnia etatowego szeregowego (marynarza). Do zawodowej (kontraktowej lub stałej) służby wojskowej w korpusie podoficerów: można powołać podoficera rezerwy (w tym również, który pełnił kontraktową lub stałą zawodową służbę wojskową), który posiada ukończoną szkołę średnią oraz stopień wojskowy równy lub bezpośrednio niższy od stopnia etatowego stanowiska służbowego, na jakie ma być wyznaczony po powołaniu do zawodowej służby wojskowej. Strona 1
Do zawodowej (kontraktowej lub stałej) służby wojskowej w korpusie oficerów: można powołać oficera rezerwy (w tym również, który pełnił kontraktową lub stałą zawodową służbę wojskową), który posiada dyplom ukończenia studiów wyższych oraz stopień wojskowy równy lub bezpośrednio niższy od stopnia etatowego stanowiska służbowego, na jakie ma być wyznaczony po powołaniu do służby. Osobę posiadającą stopień policyjny, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Urzędu Ochrony Państwa, jeżeli przemawiają za tym potrzeby Sił Zbrojnych, można powołać do zawodowej służby wojskowej na stanowisko służbowe zaszeregowane do stopnia wojskowego równorzędnego ze stopniem posiadanym w odpowiedniej służbie. PROCEDURA POWOŁANIA KANDYDAT ZGŁASZA SIĘ DO WKU LUB JW Zainteresowany pełnieniem zawodowej służby wojskowej w korpusie szeregowych zawodowych zgłasza się do właściwego dla miejsca zamieszkania wojskowego komendanta uzupełnień, który dysponuje wykazem wolnych stanowisk. Kandydat zostanie również zapoznany z przepisami normującymi służbę zawodową. Ochotnik może ominąć WKU i zgłosić się bezpośrednio do jednostki wojskowej, w której chciałby pełnić zawodową służbę wojskową w celu zasięgnięcia informacji o wolnych stanowiskach. SPRAWDZENIE KWALIFIKACJI Wojskowy komendant uzupełnień kieruje ochotnika do konkretnej jednostki wojskowej w celu odbycia rozmowy kwalifikacyjnej i egzaminu z wychowania fizycznego, po uprzednim sprawdzeniu podstawowych wymogów na danym stanowisku. Uwaga!! Należy podkreślić, że zasady rekrutacji kandydatów są takie same, jednakże testy i sprawdziany kwalifikacyjne mogą się od siebie różnić, co jest podyktowane specyfiką poszczególnych jednostek wojskowych. Ocena z egzaminu sprawności fizycznej to średnia z czterech konkurencji: MĘŻCZYŹNI: 1. Marszobieg na 3000 m; Strona 2
Prowadzony jest w stroju sportowym na bieżni lekkoatletycznej, drodze lub terenie o równej i twardej nawierzchni. Sposób prowadzenia: seriami (grupami) na czas, grupa liczy do 30 egzaminowanych. Po komendzie "Start" grupa rozpoczyna marszobieg. Czas mierzony jest z dokładnością do 1 sekundy od komendy "Start" do momentu przekroczenia linii mety. 2. Skłony tułowia; Na komendę "Gotów" egzaminowany przyjmuje pozycję leżącą tyłem. (ręce splecione na karku, ramiona dotykają materaca, stopy rozstawione na szerokość bioder, stopy przytrzymywane przez współćwiczącego lub założone o drabinki, kolana ugięte maksymalnie do kata prostego). Na komendę "Ćwicz!" wykonuje skłon wprzód, dotykając łokciami kolan, po czym powraca do pozycji wyjściowej. Egzaminujący głośno wymienia kolejne liczby prawidłowo wykonanych skłonów. Jeżeli egzaminowany wykona powtórzenie niezgodnie z opisem, egzaminujący powtarza ostatnią liczbę zaliczonych skłonów. 3. Podciąganie na drążku; Minimalna wysokość drążka - 220 cm. Na komendę "Gotów" egzaminowany wykonuje zwis nachwytem z wyprostowanymi rękami w łokciach. Na komendę "Ćwicz!" podciąga się tak, by broda znalazła się powyżej drążka, po czym wraca do pozycji wyjściowej i ponawia ćwiczenie. Egzaminujący wymienia kolejne liczby zaliczonych podciągnięć. Jeżeli kandydat wykona powtórzenie niezgodnie z opisem, egzaminujący powtarza ostatnią liczbę zaliczonych podciągnięć. 4. Bieg wahadłowy 10x10, Na komendę "Start" egzaminowany rozpoczyna bieg w stronę przeciwległej chorągiewki, obiega ją, wraca do chorągiewki na linii startu, obiega ją, powtarzając całość pięciokrotnie. Przewrócenie chorągiewki skutkuje powtórzenie próby. Czas mierzy się do 0,1 sekundy, od komendy "Start" do momentu przekroczenia linii mety. Wysokość chorągiewki co najmniej 160 cm. KOBIETY: 1. Marszobieg na 1000 m; Prowadzony jest w stroju sportowym na bieżni lekkoatletycznej, drodze lub terenie o równej i twardej nawierzchni. Sposób prowadzenia: seriami (grupami) na czas, grupa liczy do 15 kandydatek. Po komendzie "Start" grupa rozpoczyna marszobieg. Czas mierzony jest z dokładnością do 1 sekundy od komendy "Start" do momentu przekroczenia linii mety. 2. Uginanie i prostowanie ramion w podporze leżąc przodem na ławeczce; Na komendę Gotów wykonuje się podpór leżąc przodem na ławeczce, nogi złączone lub w lekkim rozkroku maksymalnie na szerokość bioder. Na komendę Ćwicz! ugina się ramiona tak, aby stawy barkowe znalazły się poniżej stawów łokciowych (sylwetka wyprostowana tzn. barki, biodra i kostki stóp stanowią linię prostą), następnie wraca się do podporu i ponawia ćwiczenia. Ćwiczenie wykonuję się w jednym ciągu, bez przerw między kolejnymi powtórzeniami. Oceniający głośno odlicza ilość wykonanych prawidłowo powtórzeń. Jeżeli ćwiczenie będzie wykonane niezgodnie z opisem oceniający podaje ostatnią liczbę wykonach prawidłowo powtórzeń. 3. Skłony tułowia; Na komendę "Gotów" przyjmuje się pozycję leżącą tyłem. (ręce splecione na karku, ramiona dotykają materaca, stopy rozstawione na szerokość bioder, stopy przytrzymywane przez współćwiczącego lub założone o drabinki, kolana ugięte maksymalnie do kata prostego). Na komendę "Ćwicz!" wykonuje skłon wprzód, dotykając łokciami kolan, po czym powraca do pozycji wyjściowej. Egzaminujący głośno wymienia kolejne liczby prawidłowo wykonanych skłonów. Jeżeli egzaminowana wykona powtórzenie niezgodnie z opisem, egzaminujący powtarza ostatnią liczbę zaliczonych skłonów. 4. Bieg zygzakiem koperta ; Ćwiczenie odbywa się w miejscu, gdzie na podłożu oznacza się punkty prostokąta ABCD o bokach 3 x 5 m i środek przekątnych E, jak również strzałki wskazujące trasę biegu. Na punktach ustawia się chorągiewki o Strona 3
wysokości co najmniej 160 cm. Na komendę Start kandydatka rozpoczyna bieg zgodnie z oznaczonym kierunkiem, omijając chorągiewki od strony zewnętrznej. Trasę przebiega trzykrotnie. Po każdym okrążeniu oceniający informuje o liczbie powtórzeń. Przewrócenie chorągiewki powoduje powtórzenie próby, która jest próbą ostateczną. WYDANIE ZAŚWIADCZENIA O MOŻLIWOŚCI POWOŁANIA PRZEZ ORGAN WŁAŚCIWY DO WYZNACZENIA NA STANOWISKO SŁUŻBOWE W stosunku do zaakceptowanych kandydatów dowódca jednostki wojskowej (lub uprawniony organ) występuje do dyrektora departamentu Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr o wyrażenie zgody na wydanie zaświadczenia o możliwości wyznaczenia na stanowisko służbowe. Dyrektor departamentu Ministerstwa Obrony Narodowej właściwego do spraw kadr wydaje zgodę na podstawie określonych na dany rok kalendarzowy limitów powołań do zawodowej służby wojskowej. Po otrzymaniu zgody dowódca jednostki wojskowej wydaje żołnierzowi rezerwy zaświadczenie o możliwości wyznaczenia na stanowisko służbowe, specjalności wojskowej oraz potrzebie posiadania poświadczenia bezpieczeństwa. Kandydat na żołnierza zawodowego w ciągu 14 dni powinien zgłosić się z tym zaświadczeniem i kompletem dokumentów do właściwej miejscowo Wojskowej Komendy Uzupełnień. BADANIA LEKARSKIE Po złożeniu w/w dokumentów i stwierdzeniu ich zgodności WKU kieruje kandydata na badania lekarskie do Rejonowej Wojskowej Komisji Lekarskiej (RWKL) oraz Pracowni Psychologicznej. W RWKL kandydat otrzymuje kartę obiegową z badaniami do wykonania. Na podstawie opinii lekarskich na karcie obiegowej, RWKL sporządza dwa egzemplarze orzeczenia lekarskiego. Pierwszy egzemplarz jest wysyłany do kandydata, drugi do WKU. Do Pracowni Psychologicznej kandydat zgłasza się na określony wcześniej termin badań. W Pracowni Psychologicznej są sporządzane dwa egzemplarze opinii psychologicznej. Pierwszy egzemplarz jest wręczany dla kandydata, drugi wysyłany do WKU. Uwaga!! Od negatywnego orzeczenia RWKL w terminie do 14 dni od dnia otrzymania, przysługuje prawo odwołania, a co za tym idzie możliwość powtórzenia badań, które dały wynik negatywny. Od negatywnej opinii psychologicznej również przysługuje prawo odwołania w terminie do 14 dni od dnia otrzymania. PRZESŁANIE KOMPLETU DOKUMENTÓW KANDYDATA Po skompletowaniu wszystkich wymaganych dokumentów WKU przesyła wniosek żołnierza rezerwy wraz z aktami sprawy (w tym orzeczeniami wojskowej komisji lekarskiej i wojskowej pracowni psycholoicznej) do dowódcy jednostki wojskowej (lub organu uprawnionego do powołania), do którego został skierowany wniosek o powołanie do zawodowej służby wojskowej. POWOŁANIE Strona 4
Powołanie do zawodowej służby wojskowej następuje rozkazem personalnym dowódcy jednostki (lub organu uprawnionego do powołania), z którym kandydat zostaje zapoznany. PODPISANIE KONTRAKTU Na podstawie rozkazu personalnego o powołaniu do zawodowej służby wojskowej dowódca jednostki wojskowej (lub organ uprawniony do wyznaczenia na stanowisko służbowe) podpisuje z kandydatem kontrakt na pełnienie zawodowej służby wojskowej określając w nim datę rozpoczęcia służby i datę obowiązywania kontraktu. Pierwszy kontrakt na pełnienie zawodowej służby wojskowej zawierany jest na okres 2 lat. WYZNACZENIE NA STANOWISKO SŁUŻBOWE Dowódca jednostki wojskowej (organ uprawniony do wyznaczenia na stanowisko służbowe) wydaje rozkaz personalny dowódcy jednostki, w którym określa datę rozpoczęcia służby oraz stanowisko służbowe zgodnie z zawartym kontraktem. Organ właściwy do wyznaczenia na stanowisko służbowe powiadamia wojskowego komendanta uzupełnień o powołaniu żołnierza rezerwy do zawodowej służby wojskowej, wskazując jednocześnie termin i miejsce skierowania żołnierza rezerwy celem podpisania kontraktu. KARTA SKIEROWANIA Wojskowy komendant uzupełnień doręcza kandydatowi, co najmniej 30 dni przed określoną w kontrakcie datą rozpoczęcia zawodowej służby wojskowej kartę skierowania i kieruje go do jednostki wojskowej, jednocześnie powiadamiając pracodawcę zatrudniającego kandydata, o jego powołaniu do zawodowej służby wojskowej. STAWIENNICTWO W JEDNOSTCE WOJSKOWEJ Kandydat rozpoczyna pełnienie zawodowej służby z dniem stawienia się w jednostce wojskowej z kartą powołania/skierowaniem. NEGATYWNE ROZPATRZENIE WNIOSKU O POWOŁANIE DO ZAWODOWEJ SŁUZBY WOJSKOWEJ W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku o powołanie do zawodowej służby wojskowej, dowódca jednostki wojskowej (organ uprawniony do powołania do zawodowej służby wojskowej) wydaje decyzję administracyjną w tej sprawie i przesyła ją zainteresowanemu oraz właściwemu wojskowemu komendantowi uzupełnień. Od otrzymanej decyzji kandydatowi przysługuje prawo do odwołania. PRZEBIEG ZAWODOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ Pełnienie zawodowej kontraktowej służby wojskowej odbywa się na podstawie kontraktu. Kontrakt na pełnienie służby zawodowej zawiera się na okres od 2 do 6 lat, z zastrzeżeniem, że pierwszy kontrakt jest zawierany na okres 2 lat. Żołnierz zawodowy najpóźniej na 3 miesiące przed dniem upływu okresu na jaki Strona 5
został zawarty kontrakt na pełnienie służby kontraktowej może wystąpić z wnioskiem o zawarcie nowego kontraktu na pełnienie służby kontraktowej lub powołanie do służby stałej. Żołnierz służby kontraktowej może ją pełnić przez okres nieprzekraczający dwunastu lat. Do łącznego czasu trwania służby kontraktowej zalicza się okresy odbywania lub pełnienia innych form czynnej służby wojskowej oraz okresy pełnienia służby w formacjach takich jak: Policji, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Wywiadu Wojskowego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego lub Urzędu Ochrony Państwa. Na stopień wojskowy podporucznika (podporucznika marynarki) może być mianowany szeregowy zawodowy po zdaniu egzaminu na oficera, który ukończył studia wyższe i posiada bardzo dobrą ogólną ocenę w ostatniej opinii służbowej. Na stopień wojskowy kaprala (mata) może być mianowany szeregowy zawodowy po zdaniu egzaminu na podoficera, który ukończył szkołę średnią i posiada bardzo dobrą ogólną ocenę w ostatniej opinii służbowej. Żołnierz zawodowy może być wyznaczony lub skierowany do pełnienia zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa. Żołnierzom zawodowym korpusu szeregowych zawodowych mogą być nadawane klasy kwalifikacyjne odpowiadające poziomowi ich wyszkolenia wojskowego i specjalistycznego, zgodnie z zajmowanymi stanowiskami służbowymi. Ustala się cztery rodzaje klas kwalifikacyjnych: trzecią, drugą, pierwszą i mistrzowską. Klasę kwalifikacyjną nadaje się po zdaniu egzaminu przed komisją egzaminacyjną powołaną przez uprawniony organ. Podstawowe obowiązki służbowe żołnierzy zawodowych: żołnierze zawodowi w czasie wykonywania zadań służbowych są obowiązani do noszenia umundurowania, odznak i oznak wojskowych; żołnierz zawodowy jest poddawany raz w roku sprawdzianowi sprawności fizycznej; żołnierz zawodowy może pobierać naukę, jeżeli nie koliduje to z wykonywaniem przez niego zadań służbowych; żołnierzowi zawodowemu nie wolno podejmować pracy zarobkowej i prowadzić działalności gospodarczej. UPOSAŻENIE, NALEŻNOŚCI I UPRAWNIENIA ŻOŁNIERZA ZAWODOWEGO UPOSAŻENIE Uposażenie szeregowego zawodowego składa się z uposażenia zasadniczego oraz dodatków do uposażenia. Otrzymywanie dodatków jest uzależnione od rodzaju stanowiska lub jednostki wojskowej, w której żołnierz będzie pełnił zawodową służbę wojskową oraz od stażu służby. Uposażenie zasadnicze (np. szeregowy (marynarz) 2900 zł brutto, starszy szeregowy (starszy marynarz) 2960 zł brutto) Strona 6
Dodatki: dodatek specjalny dodatek służbowy dodatek motywacyjny dodatek za długoletnią służbę 300 zł oraz: - po 3 latach służby (3% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 6 latach służby (6% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 9 latach służby (9% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 12 latach służby (12% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 15 latach służby (15% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 20 latach służby (20% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 25 latach służby (25% miesięcznego uposażenia zasadniczego) - po 30 latach służby (30% miesięcznego uposażenia zasadniczego) INNE NALEŻNOŚCI PIENIĘŻNE zasiłek na zagospodarowanie (jednomiesięczne uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym) dodatkowe uposażenie roczne (jednomiesięczne uposażenie zasadnicze wraz z dodatkami o charakterze stałym) nagrody jubileuszowe: - po 20 latach czynnej służby wojskowej (75% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 25 latach czynnej służby wojskowej (100% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 30 latach czynnej służby wojskowej (150% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 35 latach czynnej służby wojskowej (200% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 40 latach czynnej służby wojskowej (300% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o gratyfikacja urlopowa na każdego członka rodziny (nie mniej niż) (30% najniższego uposażenia żołnierza zawodowego) nagrody uznaniowe i zapomogi należności za podróże i przeniesienia służbowe dodatkowe wynagrodzenie za dodatkowo powierzone czasowe pełnienie obowiązków służbowych i za wykonywanie czynności powierzonych wykraczających poza zadania wynikające z zajmowanego stanowiska służbowego należności związane ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej odprawa w związku ze zwolnieniem z zawodowej służby wojskowej: - po 1 roku służby (100% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 5 latach służby (200% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o - po 10 latach służby (300% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o należności związane z pełnieniem zawodowej służby wojskowej poza granicami państwa Strona 7
UPRAWNIENIA ŻOŁNIERZA coroczny urlop wypoczynkowy w wymiarze 26 dni roboczych; dodatkowy urlop wypoczynkowy w zależności od stażu czynnej służby wojskowej 5 dni po 15 latach służby, 10 dni po 20 latach i 15 dni po 25 latach służby wojskowej ; urlop aklimatyzacyjny po zakończeniu służby poza granicami państwa w wymiarze jednego dnia roboczego za każde rozpoczęte dziesięć dni pełnienia służby poza granicami państwa; urlop zdrowotny; urlop okolicznościowy; urlop macierzyński; urlop wychowawczy; dodatek za rozłąkę i zwrot kosztów przejazdów raz w miesiącu do miejsca zamieszkania członków rodziny i z powrotem, jeżeli żołnierz korzysta z zakwaterowania tymczasowego bez prawa zamieszkiwania z członkami rodziny; prawo do zwrotu kosztów codziennych dojazdów z miejsca zamieszkiwania do miejsca pełnienia służby i z powrotem, jeżeli żołnierz zamieszkuje poza miejscem pełnienia służby; umundurowanie, wyekwipowanie i uzbrojenie; w określonych przypadkach wyżywienie albo równoważnik pieniężny w zamian za te należności; prawo do zakwaterowania oraz innych świadczeń z tym związanych; bezpłatne szczepienia ochronne, świadczenia stomatologiczne. Strona 8