Projekt EL-EFF Region JAK RACJONALNIE UśYTKOWAU YTKOWAĆ ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH Bałtycka Agencja Poszanowania Energii S.A. Niniejsza publikacja została opracowana w ramach programu Komisji Europejskiej pod nazwą EL-EFF Region - Poprawa Efektywności Wykorzystania Energii Elektrycznej w 8 Regionach Europy. ELL-EFF Region jest europejskim projektem partnerskim w ramach programu Inteligentna Energia Europa. Wyłączna odpowiedzialność za treść niniejszej publikacji leŝy po stronie jej autorów. Publikacja nie 1musi odzwierciedlać opinii Wspólnoty Europejskiej. Komisja Europejska nie jest odpowiedzialna za jakiekolwiek wykorzystanie informacji w niej zawartych. Prezentacja dotyczy moŝliwości wdroŝenia efektywnych sposobów oszczędzania energii w gospodarstwach domowych. Została opracowana przez Bałtycką Agencję poszanowania Energii w ramach projektu EL-EFF (Poprawa efektywności wykorzystania energii elektrycznej w 8 regionach Europy), dofinansowanego przez Unię Europejską.
Sprawność wytwarzania i przesyłu energii elektrycznej Do odbiorców trafia niecałe 30 % energii pierwotnej wprowadzanej w paliwach do elektrowni. Oznacza to, Ŝe kaŝdej jednostce zaoszczędzonej u uŝytkownika energii elektrycznej odpowiadają ponad trzy jednostki zaoszczędzonej energii chemicznej paliwa. 2 W Polsce energia elektryczna jest wytwarzana głównie w elektrowniach węglowych, charakteryzujących się niską sprawnością i duŝą uciąŝliwością dla środowiska naturalnego. Do odbiorców trafia niecałe 30 % energii pierwotnej wprowadzanej w paliwach do elektrowni. Przyjmując optymistyczne załoŝenie, Ŝe średnia sprawność przemiany energii elektrycznej na uŝyteczną u odbiorców wynosi 70 %, wypadkowa sprawność energetyczna rozpatrywanych przemian (od elektrowni do odbiorcy) wynosi ok. 20 %. Oznacza to, Ŝe kaŝdej jednostce zaoszczędzonej u uŝytkownika energii uŝytecznej odpowiada pięć jednostek zaoszczędzonej energii chemicznej paliwa, a kaŝdej jednostce zaoszczędzonej u uŝytkownika energii elektrycznej - ponad trzy jednostki zaoszczędzonej energii chemicznej paliwa.
Energetyka a środowisko W Polsce energia elektryczna wytwarzana jest głównie w elektrowniach węglowych. Do wyprodukowania 1 kwh energii elektrycznej konieczne jest spalenie ok. 0,42 kg węgla kamiennego lub ok. 1,22 kg węgla brunatnego. MoŜna przyjąć, Ŝe uniknięciu produkcji 1 kwh energii elektrycznej odpowiada uniknięcie emisji ok.: 1 kg dwutlenku węgla, 9,1 g dwutlenku siarki, 2,3 g tlenków azotu, 1,5 g pyłów lotnych. Oszczędzaj energię! = Chroń środowisko! 3 Podstawową zaletą energii elektrycznej, która decyduje o ciągle wzrastającym popycie na nią, jest łatwość przesyłu i dostarczania do odbiorców oraz łatwość przetwarzania energii elektrycznej na inne, uŝyteczne formy energii takie jak energia mechaniczna (napędy elektryczne), świetlna, czy ciepło. Przemiana energii elektrycznej na wymienione końcowe formy energii na ogół odbywa się z wysoką sprawnością i nie jest związana z bezpośrednią emisją zanieczyszczeń do otoczenia. Wymienione cechy sprawiły, Ŝe w wielu zastosowaniach energia elektryczna wyparła inne nośniki energii i obecnie nie ma moŝliwości jej substytucji. Mówiąc o zaletach uŝytkowania energii elektrycznej naleŝy takŝe zwrócić uwagę na proces jej wytwarzania i przesyłu. Proces produkcji energii elektrycznej wiąŝe się na ogół ze zuŝyciem znacznych ilości energii pierwotnej i moŝe powodować niekorzystne oddziaływanie na środowisko naturalne, głównie w wyniku emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Oszczędzanie energii elektrycznej ma zatem istotne znaczenie dla poprawy stanu środowiska naturalnego i ograniczenia zagroŝeń nadmiernej emisji gazów cieplarnianych.
Kto powinien oszczędzać? Roczne zuŝycie energii elektrycznej (bez kuchni elektrycznej, ogrzewania elektrycznego i przygotowania ciepłej wody) 4 We współczesnych gospodarstwach domowych energia elektryczna stała się nośnikiem energii, za pomocą którego zaspokajanych jest wiele potrzeb. Rosnące ceny energii (w tym takŝe energii elektrycznej) spowodowały, Ŝe opłaty związane z uŝytkowaniem odbiorników energii elektrycznej stały się odczuwalnym wydatkiem w budŝetach domowych. Dla wstępnej oceny racjonalności uŝytkowania energii elektrycznej we własnym gospodarstwie domowym moŝna wykorzystać wielkości referencyjne z poniŝszych tabel. Zakwalifikowanie własnego gospodarstwa do grupy wysokiego zuŝycia powinno być przesłanką do poszukiwania oszczędności.
Oszczędzanie energii elektrycznej w gospodarstwach domowych jak??? Wymiana i eliminacja energochłonnych odbiorników System etykiet energetycznych wybór wysokich klas energetycznych Właściwe uŝytkowanie sprzętu chłodniczego Racjonalne uŝytkowanie pralek Efektywne źródła światła Eliminacja zuŝycia stand-by Telewizory i elektronika domowa 5 Upowszechnienie wiedzy na temat moŝliwości zmniejszenia zuŝycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych wymaga podania typowych działań moŝliwych do wdroŝenia. Oczywiście kaŝde gospodarstwo domowe jest inne spotkamy tam odbiorniki o róŝnej jakości i uŝytkowane według indywidualnych przyzwyczajeń domowników.
Wymiana i eliminacja energochłonnych odbiorników ZuŜycie energii elektrycznej przez wybrane urządzenia uŝytku domowego 6 Przy planowaniu przedsięwzięć racjonalizujących uŝytkowanie energii elektrycznej naleŝy przeanalizować posiadane odbiorniki energii elektrycznej. Konieczna jest znajomość typowych parametrów urządzeń domowego uŝytku i rozeznanie w zakresie moŝliwości osiągnięcia oszczędności mocy zainstalowanej oraz oszczędności energii elektrycznej. Przykładowe, charakterystyczne wartości dla wybranych odbiorników w gospodarstwach domowych podane są w tablicy. W przypadku podejmowania decyzji warto wykorzystać dane podawane przez producentów sprzętu. NaleŜy zwrócić uwagę, Ŝe poza urządzeniami, których pobór mocy jest zbliŝony do mocy znamionowej w czasie pracy, w gospodarstwach domowych występuje wiele odbiorników, których zapotrzebowanie na moc zmienia się w znacznym zakresie w czasie gdy urządzenie jest eksploatowane NajwaŜniejsze odbiorniki w gospodarstwie domowym, do których naleŝy zastosować takie podejście to: zamraŝarki, lodówki i pralki, suszarki do prania. Podstawowym parametrem przy wyborze takich urządzeń powinien być spodziewany pobór energii (w [kwh]) a nie moc znamionowa urządzenia (w [W]).
Wymiana i eliminacja energochłonnych odbiorników Eliminuj urządzenia energochłonne, jeŝeli nie są niezbędne w twoim domu Wybierając nowe odbiorniki zwróć uwagę na to, ile energii będą zuŝywać Pamiętaj, Ŝe nawet urządzenia o niewielkiej mocy pracujące w długim okresie czasu spowodują duŝe zuŝycie energii Energia elektryczna jest nośnikiem drogim WARTO JĄ OSZCZĘDZAĆ! 7 RozwaŜając wymianę lub rezygnację z wybranych odbiorników w gospodarstwie domowym warto pamiętać o kilku podstawowych przesłankach. Do zaleŝności tych powinniśmy wracać kaŝdorazowo analizując zuŝycie energii przez posiadane odbiorniki, jak i planując zakup nowych.
Etykiety energetyczne 8 Umieszczona w widocznym miejscu etykieta ma informować potencjalnego nabywcę sprzętu między innymi o przewidywanym zuŝyciu energii. Informacja ta ma pomagać nabywcy sprzętu gospodarstwa domowego w racjonalnym podejmowaniu decyzji i planowaniu przyszłych kosztów zakupu energii elektrycznej. Etykiety energetyczne są zbiorem najwaŝniejszych danych o urządzeniu i ułatwiają błyskawiczne porównanie kilku urządzeń z tej samej grupy. W części informacyjnej etykiety (umieszczanej na górze) znajduje się nazwa producenta i model urządzenia. NiŜej zaznaczone są tzw. klasy efektywności energetycznej, w postaci jaskrawych pasków w róŝnych kolorach. Strzałka z prawej strony wskazuje zuŝycie energii urządzenia proporcjonalnie do innych, podobnych urządzeń. Im wyŝej znajduje się strzałka, tym urządzenie jest bardziej energooszczędne i bardziej ekonomiczne w eksploatacji. Zakwalifikowanie do odpowiedniej klasy efektywności energetycznej zaleŝy od średniego zuŝycia energii całej grupy urządzeń. Średnie zuŝycie energii w danej grupie urządzeń oferowanych na rynku przyjmowane jest jako wielkość odniesienia (100%). Urządzenia są kwalifikowane do siedmiu grup (oznaczonych kolejnymi literami alfabetu od A do F ) w zaleŝności od zuŝycia energii przez oceniane urządzenia odniesione do zuŝycia średniego dla danej grupy. Literą A oznacza się urządzenia o najniŝszym zuŝyciu energii (najbardziej energooszczędne) literą F oznaczane są sprzęty o wysokim eksploatacyjnym zapotrzebowaniu na energię. Dla nowszych urządzeń producenci wprowadzają nowe klasy takie jak A+ lub A++ oznaczające sprzęty o wyjatkowo niskim zuŝyciu energii. Szczegółowo zasady przyznawania klas energooszczędności przedstawiono w tabeli.
Etykiety energetyczne Przy zakupie sprzętu gospodarstwa domowego zwróć uwagę na informacje zawarte na etykietach! Decydując się na zakup nowego sprzętu szukajmy odbiorników zaliczanych do wysokich klas energetycznych (A lub B)! 9 Dodatkowo na etykiecie energetycznej, poniŝej klasy efektywności energetycznej, podawane jest zapotrzebowanie na moc elektryczną w kw i oczekiwane całkowite zuŝycie energii (przy uŝytkowaniu sprzętu uznanym za standardowe) w kwh na rok (lub w kwh na standardowy cykl prania bądź suszenia). Jeszcze niŝej podane są dodatkowe informacje, uzaleŝnione od typu urządzenia, takie jak: poziom hałasu, dopuszczalna ładowność, wydajność, zuŝycie wody, ilość programów prania, suszenia lub wirowania. Decydując się na zakup nowego sprzętu szukajmy odbiorników zaliczanych do wysokich klas energetycznych (A lub B).
Lodówki i zamraŝarki Nie naleŝy kupować zbyt duŝej lodówki lub zamraŝarki Drzwiczki lodówek i zamraŝarek powinny łatwo się zamykać NaleŜy okresowo sprawdzać szczelność drzwi lodówki Przy zakupie lodówko-zamraŝarki, naleŝy pamiętać, Ŝe najbardziej energooszczędne są urządzenia, w których temperatura kaŝdej z części jest regulowana. Korzystna cechą jest moŝliwość niezaleŝnego włączania i wyłączania obu elementów Przy wyborze sprzętu naleŝy właściwie określić jego przeznaczenie. Nie naleŝy ustawiać lodówki ani zamraŝarki w pobliŝu urządzeń wydzielających ciepło NaleŜy upewnić się, czy otwory wentylacyjne nie są niczym zasłonięte O ile to moŝliwe naleŝy okresowo usuwać kurz mogący pogarszać warunki wentylacji za sprzętem chłodniczym NaleŜy preferować ustawianie urządzenia w nieogrzewanym pomieszczeniu Nie naleŝy lodówek i zamraŝarek trzymać otwartych zbyt długo - porządek w lodówce pomaga oszczędzać energię Zawsze naleŝy dokładnie studzić gorące potrawy lub napoje przed włoŝeniem ich do lodówki Produkty z zamraŝarki moŝna rozmraŝać w lodówce 10 W przypadku urządzeń chłodniczych, agregat pracuje w sposób dorywczy - jest załączany przez regulator temperatury wewnętrznej. ZuŜycie energii przez te urządzania zaleŝy więc nie tylko od znamionowej mocy elektrycznej ale takŝe od takich parametrów jak: sprawność agregatu, jakość izolacji termicznej obudowy, temperatura otoczenia, efektywność oddawania ciepła do otoczenia (dlatego tak waŝne jest prawidłowe ustawienie odbiornika i zapewnienie skutecznej wentylacji). Szacując zuŝycie energii przez lodówkę lub zamraŝarkę, najczęściej opieramy się na danych producenta. W przypadku niekorzystnego ustawienia naleŝy przyjąć wartości większe od podawanych przez wytwórcę.
Gdzie eksploatować sprzęt chłodniczy? NaleŜy pamiętać o podstawowej zasadzie: im wyŝsza jest temperatura otoczenia lodówki lub zamraŝarki, tym więcej energii będzie ona zuŝywać. Szacunkowo moŝna określić, Ŝe obniŝenie o jeden stopień temperatury zewnętrznej pozwala zaoszczędzić około 6% energii. 11 NaleŜy pamiętać o podstawowej zasadzie: im wyŝsza jest temperatura otoczenia lodówki, lub zamraŝarki, tym więcej energii będzie ona zuŝywać. Szacunkowo moŝna określić, Ŝe obniŝenie o jeden stopień temperatury zewnętrznej pozwala zaoszczędzić około 6% energii.
Pralki i suszarki NaleŜy zawsze wykorzystywać pełną ładowność pralki. Starać się prać w moŝliwie niskich temperaturach prania. Segregować rzeczy mało i mocno zabrudzone, co pozwala odpowiednio dobierać cykle prania. Wybierać moŝliwie krótkie cykle prania (o ile stan zabrudzenia na to pozwala). W miarę moŝliwości korzystać z róŝnych cykli oznaczonych jako eko oznaczających najczęściej pranie w niŝszej temperaturze przy niŝszym zuŝyciu energii. Przestrzegać zaleceń producenta dotyczących rodzaju środków piorących. Proces suszenia prania jest procesem energochłonnym naleŝy ograniczać jego wykorzystanie. 12 Szacując zuŝycie energii elektrycznej przez pralkę, naleŝy pamiętać, Ŝe zaleŝy ono nie tylko od parametrów technicznych urządzenia ale takŝe od przyjętego programu prania (temperatury i długości cykli). Producenci najczęściej podają wielkości orientacyjne, związane z określonymi programami lub wielkości średnie wynikające z typowego uŝytkowania pralki w gospodarstwie domowym. NaleŜy pamiętać, Ŝe wielkości te odnoszą się do ilości prania zgodnej ze znamionową ładownością. UŜytkowanie pralki nie w pełni załadowanej prowadzi do zwiększenia jednostkowego zuŝycia energii. NaleŜy więc unikać takich sytuacji i dobierać wielkość pralki do potrzeb rodziny.
Sprawność wytwarzania i przesyłu energii elektrycznej Skuteczność świetlna źródeł światła 13 Mimo, Ŝe potrzeby oświetleniowe na ogół nie przekraczają 25 % całej energii zuŝywanej przez gospodarstwo domowe, to moŝliwości uzyskania oszczędności energetycznych w tej dziedzinie są znaczne, gdyŝ przez zastosowanie energooszczędnych źródełświatła moŝna zaoszczędzić do 80 % energii zuŝywanej na oświetlenie. Parametrem charakteryzującym efektywność przetwarzania energii elektrycznej na świetlną jest tzw. skutecznośćświetlna. WyraŜa ona stosunek strumienia świetlnego emitowanego (strumieńświetlny mierzony jest w lumenach [lm]) do mocy elektrycznej pobieranej przez źródło światła (mierzonej w watach [W]).
Świetlówki kompaktowe Wymiana tradycyjnej Ŝarówki na świetlówkę kompaktową pozwala zaoszczędzić do 80% energii! W pierwszej kolejności świetlówki kompaktowe powinniśmy stosować w oświetleniu ogólnym tam efekt energetyczny ich zastosowania będzie największy! 14 W przypadku standardowych zastosowań do oświetlenia wnętrz wybór ogranicza się często do róŝnych typów Ŝarówek iświetlówek. Poszukując w przedstawionym zestawieniu źródeł stosowanych w oświetleniu wnętrz mieszkalnych naleŝy zwrócić uwagę na tradycyjne Ŝarówki, które niestety znalazły się na samym końcu przedstawionej listy. Typowe Ŝarówki stosowane w kraju mają skutecznośćświetlną na poziomie ok. 12-13 lm/w oraz trwałość ok. 1000 godzin świecenia. Są to więc źródła światła energochłonne, a o ich ciągle powszechnym stosowaniu decyduje przede wszystkim niska cena, duŝe rozpowszechnienie opraw oświetleniowych do tych źródeł, szybkie uzyskiwanie strumienia świetlnego po załączeniu i mały spadek trwałości przy pracy przerywanej, z duŝą liczbą załączeń i wyłączeń. W wielu zastosowaniach Ŝarówki są wypierane przez świetlówki kompaktowe. Świetlówka kompaktowa (czasami zwana nieprawidłowo Ŝarówką energooszczędną ) jest energooszczędnym źródłem światła, które zaprojektowano jako źródło zastępcze dla Ŝarówek. Układ stabilizująco zapłonowy świetlówki zastał zminiaturyzowany i zintegrowany ze źródłem światła całość przystosowano do tradycyjnych opraw Ŝarówkowych. Świetlówki kompaktowe mają skuteczność świetlną na poziomie 50-60 lm/w, przy trwałości deklarowanej przez producentów od 8000 do 10000 godzin świecenia. Zastępując Ŝarówkę świetlówką kompaktową oszczędza się więc do 80 % zuŝywanej pierwotnie energii elektrycznej przy nie pogorszonej jakości światła. Efekt energetyczny działań jest więc bardzo zachęcający.
Oświetlenie zewnętrzne W przypadku oświetlenia pomieszczeń gospodarczych, podwórzy, obszarów komunikacyjnych i podjazdów rozwiązaniem energooszczędnym jest stosowanie sodówek pamiętać naleŝy, Ŝe dają one Ŝółto-pomarańczową barwęświatła, co w wielu zastosowaniach nie jest uciąŝliwe, ale gdy chcemy uzyskać efektowne oświetlenie zieleni, w świetle z tych źródeł nie uzyskamy odpowiednich wraŝeń estetycznych. W oświetleniu zewnętrznym najbardziej popularne działania energooszczędne polegają na: wymianie rtęciówek na sodówki wysokopręŝne przystosowane do pracy w oprawach do rtęciówek (bez wymiany opraw), wymianie rtęciówek na sodówki wysokopręŝne (z wymianą opraw), wymianie tradycyjnych sodówek wysokopręŝnych na sodówki energooszczędne (bez wymiany opraw - najczęściej wymagana jest wymiana układu stabilizującego). Sodówki w oświetleniu zewnętrznym i pomieszczeń gospodarczych zuŝywają o ok. 40% mniej energii niŝ rtęciówki! Warto unikać oświetlenia rtęciówkami. 15 W przypadku oświetlenia elewacji, podjazdów rozwiązaniem energooszczędnym jest stosowanie sodówek pamiętać naleŝy, Ŝe dają one Ŝółto-pomarańczową barwęświatła, co w wielu zastosowaniach nie jest uciąŝliwe, ale gdy chcemy uzyskać efektowne oświetlenie zieleni w świetle z tych źródeł nie uzyskamy odpowiednich wraŝeń estetycznych. Zieleń najlepiej oświetlać rtęciówkami lub lampami metalohalogenkowymi, które zapewniają korzystniejsze oddawanie barwy zielonej. Stosowanie wolnostojących opraw kulistych naleŝy ograniczyć do przypadków, gdy zaleŝy uŝytkownikowi na jednoczesnym oświetleniu elementów architektury znajdujących się nad lampą (np. drzewa) - w przeciwnym przypadku połowa strumienia świetlnego pozostanie nie wykorzystana. Gdy nad lampą nie ma elementów małej architektury, które chcemy oświetlić naleŝy stosować oprawę z kloszami lub odbłyśnikami, pozwalającymi korzystnie skierować strumieńświetlny i uniknąć jego strat w wielu przypadkach pozwala to ograniczyć moc źródła i uzyskać oszczędności energii.
Oświetlenie - porady 1 0 P R Z Y K A Z AŃ p r z y p r o j e k t o w a n i u i uŝy t k o w a n i u i n s t a l a c j i ośw i e t l e n i o w e j 1. Wyłączaj zbędne oświetlenie 2. Dostosuj instalację oświetleniową do wykonywanej pracy 3. UŜywaj najlepszych źródeł światła, odpowiednich do zastosowań 4. UŜywaj odpowiednich opraw oświetleniowych 5. Zastosuj instalację o minimalnych stratach 6. Dobieraj odpowiedni kolor światła 7. Maksymalnie wykorzystuj naturalne oświetlenie pomieszczenia 8. Wyłączaj oświetlenie zawsze, gdy wychodzisz z pomieszczenia 9. Systematycznie czyść oprawy oświetleniowe i wymieniaj zuŝyte źródła światła 10. Unikaj rozwiązań tymczasowych i zastępczych 16 Podstawowe wytyczne, które naleŝy stosować przy planowaniu, projektowaniu i uŝytkowaniu instalacji oświetleniowych moŝna zawrzeć w kilku punktach. Przestrzeganie tych zasad pozwoli uniknąć nadmiernych strat i nieuzasadnionych energii elektrycznej.
Telewizory Aktualnie w gospodarstwach domowych starsze typy telewizorów kineskopowych są wymieniane na nowsze, płaskie telewizory plazmowe lub ciekłokrystaliczne (LCD). Ekrany nowych telewizorów są często znacznie większe od tradycyjnych. Pamiętajmy, Ŝe im większy ekran tym większe zuŝycie energii. Porównując technologie LCD i plazmową pod względem zuŝycia energii naleŝy zwrócić uwagę, Ŝe telewizory plazmowe zuŝywają więcej energii niŝ podobnych rozmiarów telewizory LCD (róŝnica moŝe być nawet dwukrotna). 17 Aktualnie w naszych gospodarstwach domowych starsze typy telewizorów kineskopowych są wymieniane na nowsze, płaskie telewizory plazmowe lub ciekłokrystaliczne (LCD). Ekrany nowych telewizorów są często znacznie większe od tradycyjnych. Wybierając nowy sprzęt, poza parametrami technicznymi (takimi jak kontrast, światłość, oddawanie kolorów, kąt patrzenia na ekran, trwałość) powinniśmy zwrócić uwagę takŝe na zuŝycie energii. Pamiętajmy, Ŝe im większy ekran tym większe zuŝycie energii - moŝna w przybliŝeniu przyjąć, Ŝe zuŝycie energii jest proporcjonalne do powierzchni ekranu. Porównując technologie LCD i plazmową pod względem zuŝycia energii naleŝy zwrócić uwagę, Ŝe telewizory plazmowe zuŝywają więcej energii niŝ podobnych rozmiarów telewizory LCD (róŝnica moŝe być nawet dwukrotna). Kupując elektronikę domową zwróćmy uwagę na moc urządzenia w stanie oczekiwania ( stand-by ). Wybierajmy urządzenia o jak najniŝszym poborze mocy w tym stanie. Unikajmy urządzeń o zbyt rozbudowanych wyświetlaczach (licznych diodach, zegarach itp.), których nie moŝna wyłączyć bez odłączania urządzeń od sieci.
Czajniki elektryczne NaleŜy zawsze gotować tylko tyle wody ile rzeczywiście potrzebujemy w ten sposób skutecznie unikniemy strat energii! Pamiętajmy o okresowym usuwaniu kamienia osadzającego się na grzałce Gotujmy wodę wtedy, gdy jej rzeczywiście potrzebujemy 18 W wielu gospodarstwach domowych zwykłe, tradycyjne, metalowe czajniki, w których wodę gotowano na gazie, wyparte zostały przez czajniki elektryczne. Są wygodne, ładne i trudno je uszkodzić (co jest niewątpliwą zaletą). Wrzątek uzyskuje się bardzo szybko. Bardzo popularne są tak zwane czajniki bezprzewodowe: osobno dzbanek, osobno podstawka z przewodem zasilającym. Czajniki elektryczne najnowszej generacji oszczędzają i czas i energię - mają wbudowany wskaźnik poziomu wody i automatyczny wyłącznik. W sprzedaŝy są nawet czajniki dla alergików, wyposaŝone w pozłacaną spiralę grzejną (wyeliminowano nikiel), a takŝe filtr antywapniowy. Jeśli domowy czajnik elektryczny nie ma takich udoskonaleń, naleŝy pamiętać o okresowym czyszczeniu spirali grzejnej, na której osadza się kamień. W sklepach ze sprzętem gospodarstwa domowego moŝna kupić specjalne środki do tego celu. Zabiegi te podniosą trwałość czajnika oraz skrócą czas gotowania wody, ograniczając jednocześnie zuŝycie energii elektrycznej. NaleŜy zawsze gotować tylko tyle wody ile rzeczywiście potrzebujemy w ten sposób skutecznie unikniemy strat energii.
Straty stand-by JeŜeli urządzenia na to pozwalają naleŝy wyłączać wyświetlacz urządzeń. Najczęściej wyłączone urządzenie pokazuje aktualną godzinę. Starajmy się (jeŝeli opcja zegara nie jest dla nas niezbędna) wyłączać wyświetlacz lub przynajmniej stosować opcję przyciemniania. Unikniemy w ten sposób zuŝycia energii przez wyświetlacze. Starajmy się wyłączać urządzenia sterowane pilotem, przy wykorzystaniu wyłącznika na obudowie urządzenia. Unikniemy strat wywołanych przez oczekiwanie urządzenia na załączenie pilotem. Sposób takiej eksploatacji jest bardziej uciąŝliwy, ale pozwala zminimalizować straty. W przypadku dłuŝszej nieobecności w domu warto odłączać urządzenia od gniazdek. Unikamy start stand-by oraz zwiększany bezpieczeństwo. Większość obecnie produkowanych urządzeń ma moŝliwość zapamiętywania ustawień programowych nawet po odłączeniu od sieci więc nawet po dłuŝszym czasie nie musimy ich ponownie konfigurować. 19 Większość urządzeń w gospodarstwie domowym (w tym głównie te, które są sterowane pilotami i panelami) w czasie gdy są pozornie wyłączone nadal pobierają energię elektryczną znajdują się w stanie gotowości, oczekiwania do działania. Problem ten dotyczy głównie: telewizorów, kuchenek, elektroniki domowej, sprzętu Hi-Fi komputerów osobistych itp. Stan oczekiwania urządzeń najczęściej określa się w instrukcjach sprzętu angielskim terminem stand-by. Pobór mocy urządzeń w tym stanie znacząco spada (np. w przypadku telewizora wynosi kilka W) jednak występuje w całym czasie, kiedy odbiornik jest podłączony do sieci. JeŜeli urządzeń takich jest duŝo to mimo jednostkowo niewielkich mocy, pobór energii moŝe być znaczący. W niektórych krajach szacuje się, Ŝe łączne straty z tytułu utrzymywania urządzeń w gospodarstwach domowych w stanie stand-by mogą sięgać nawet 10% całej energii zuŝywanej w gospodarstwach domowych. Obecnie próbuje się te straty ograniczać. W nowszych urządzeniach zuŝycie energii w stanie stand-by jest niŝsze, jednak zasadnicze oszczędności moŝna osiągnąć przestrzegając kilku zaleceń eksploatacyjnych.
Nadmierne straty energii w małych gospodarstwach rolnych - przyczyny Nieefektywne i przewymiarowane napędy elektryczne Energochłonne oświetlenie Źle eksploatowany sprzęt chłodniczy Energochłonne pompy 20 Podstawo i najczęściej spotykane przyczyny nadmiernego zuŝycia energii elektrycznej w małych gospodarstwach rolnych przedstawione są na slajdzie. Eliminując je moŝna osiągnąć znaczące obniŝenie rachunków za energię. Warto zacząć od przeglądu napędów elektrycznych oraz przeglądu instalacji oświetleniowej.
Koszty zakupu energii Zmiany organizacyjne jakie nastąpiły od 1 lipca 2007 r. umoŝliwiają wszystkim odbiorcom swobodny wybór dostawcy energii elektrycznej Wybór spółki obrotu jest przedmiotem swobodnego wyboru odbiorcy KaŜdy odbiorca wybiera najbardziej korzystny dla siebie wariant rozliczeń Mimo wprowadzenia zmian rynkowych w elektroenergetyce energia elektryczna jest nośnikiem drogim. W najbliŝszych latach jej cena dla gospodarstw domowych będzie dalej rosła! 21 Racjonalizując sposób uŝytkowania energii elektrycznej naleŝy takŝe pamiętać, Ŝe zasadniczym wymiernym dla odbiorcy skutkiem wdroŝenia tych działań powinno być obniŝenie kosztów zakupu energii. Poza zmniejszeniem zuŝycia odbiorcy powinni takŝe korzystać z innych sposobów tańszego zakupu energii elektrycznej takich jak np. korzystanie z taryfy strefowej lub wybór innego (tańszego) dostawcy energii elektrycznej.
Oszczędzaj energię elektryczną! Chrońśrodowisko i ograniczaj swoje koszty! 22 Dziękujemy za uwagę i apelujemy by pamiętać o istotnych ekologicznych i ekonomicznych przesłankach do oszczędzania energii elektrycznej.