Codziennik przegląd wiadomości Bo do tanga trzeba dwojga 11 stycznia 2006 Rząd opóźnił prezentację nowego Programu Konwergencji. Nowa minister finansów będzie prawdopodobnie chciała go poprawić, ale naszym zdaniem nie ma zbyt wiele pola manewru w tym zakresie, biorąc pod uwagę dotychczasowe poglądy PiS na politykę gospodarczą. Rząd i PiS rozważają również przełożenie głosowań w Sejmie nad budżetem, ponieważ nadal starają się zapewnić dla niego poparcie. W sumie wczoraj okazało się, że do wszystkich ważnych wydarzeń związanych z polityką fiskalną, które miały nastąpić w tym tygodniu, dojdzie dopiero w przyszłym tygodniu. Dość nieoczekiwanie szef PO Donald Tusk wezwał publicznie PiS do sformułowania warunków niezbędnych dla utworzenia koalicji obu partii. Powrót do rozmów koalicyjnych pomiędzy nimi byłby dobrą wiadomością dla rynku, ale nie jest pewne, czy za propozycją Tuska stoi rzeczywista wola. Nie wiadomo również, czy PiS chce koalicji z PO, szczególnie w świetle ostatnich sondaży wyborczych. Według najnowszego sondażu opinii publicznej, przeprowadzonego przez GfK Polonia i opublikowanego w dzisiejszej Rzeczpospolitej, PiS wygrałby wybory parlamentarne, gdyby zostały one przeprowadzone w styczniu. Co ważne, z poparciem na poziomie 36% (bez zmian wobec grudnia) PiS mógłby liczyć na 243 mandaty poselskie, czyli większość w Sejmie. PO zajęło drugie miejsce w sondażu z poparciem na poziomie 25% (spadek o 2 pp wobec grudnia), dającym 170 mandatów. Na trzeciej pozycji uplasowała się Samoobrona z 7%, co dałoby jej 47 miejsc w Sejmie. Pozostałe partie nie przekroczyłyby progu wyborczego. Gorące wydarzenia Nowa nadzieja? (na koalicję PO-PiS) Lider PO wezwał PiS do przedstawienia warunków brzegowych koalicji obu partii Powrót do rozmów koalicyjnych pomiędzy PiS a PO byłby dobrą wiadomością dla rynku ale nie jest pewne, czy za deklaracją Tuska stoi rzeczywista wola zawiązania koalicji i czy chce tego PiS Wczoraj przewodniczący PO Donald Tusk wezwał liderów PiS do publicznego przedstawienia warunków, na jakich mogłaby powstać koalicja PO-PiS, jeśli tylko przedstawiciele PiS uznają, że nie jest możliwe dalsze prowadzenie antyrynkowej polityki gospodarczej i utrzymanie stabilnego rządu mniejszościowego przy nieformalnym poparciu LPR i Samoobrony. Jego zdaniem wstępem do tworzenia rządu koalicyjnego byłoby konstruktywne wotum nieufności wobec obecnego rządu. W odpowiedzi, lider PiS Jarosław Kaczyński powiedział, że jest to zaskakująca zmiana stanowiska PO i obiecał, że sprawą zajmie się najbliższy komitet polityczny PiS. Te wypowiedzi zostały odebrane jako krok w kierunku powrotu do rozmów koalicyjnych pomiędzy dwoma największymi partiami w parlamencie, ponownie rodząc nadzieje na utworzenie centro-prawicowego rządu PO-PiS. Niewątpliwie taki scenariusz byłby bardzo dobrą wiadomością dla rynku finansowego oraz dla perspektyw polskiej gospodarki. Jednak należy być bardzo ostrożnym jeśli chodzi o te deklaracje, ponieważ wydaje się, że droga od publicznych oświadczeń liderów partii do prawdziwego porozumienia jest długa i wyboista. Z jednej strony, niewykluczone że tuż przed głosowaniem nad budżetem 2006 politycy PiS zaczynają zdawać sobie sprawę, że w dłuższym okresie przetrwanie rządu mniejszościowego będzie bardzo trudne, Maciej Reluga Główny Ekonomista 022 586 8363 Piotr Bielski 022 586 8333 Piotr Bujak 022 586 8341 Cezary Chrapek 022 586 8342 Email: ekonomia@bzwbk.pl
Premier stwierdził, że koalicja PiS z PO wydaje się obecnie nierealistyczna ponieważ apetyty i żądania nieformalnych partnerów (LPR, Samoobrona) rosną bardzo szybko i wkrótce mogą zdestabilizować politykę rządu. Z drugiej strony, możliwe, że takie publiczne deklaracje liderów są nakierowane wyłącznie na zdobycie poparcia społecznego czy też uwagi w mediach i nie muszą być poparte rzeczywistą wolą współpracy. Szef PiS Jarosław Kaczyński spotkał się wczoraj z liderami LPR i Samoobrony aby rozmawiać o poparciu dla budżetu 2006 i dla kolejnych inicjatyw rządu i powiedział po tych spotkaniach, że udało się zrobić poważny krok naprzód w kierunku naprawy zepsutego ostatnio mechanizmu współpracy. W takim układzie trudno uznać pogłoski o możliwym porozumieniu koalicyjnym z PO za poważne. Oceniamy, że szanse na powrót do rozmów o koalicji w najbliższym czasie są raczej niewielkie. Podobny pogląd podziela premier Kazimierz Marcinkiewicz, który powiedział wczoraj, że powstanie koalicji PO-PiS jest obecnie nierealne. Do tanga trzeba dwojga, i nie jestem przekonany, że był to krok w kierunku tanga, skomentował premier wypowiedź Tuska. Konkluzja: Pomimo publicznych deklaracji liderów, oceniamy szanse na rząd koalicyjny PO-PiS jako dość niskie w obecnej sytuacji. Opóźnienie ważnych decyzji co do polityki fiskalnej Prezentacja nowego Programu Konwergencji została przesunięta na 17 stycznia Można oczekiwać, że nowa minister finansów chce ulepszyć ten dokument, ale przy poglądach PiS nie ma zbyt wiele pola manewru Głosowanie nad budżetem na 2006 rok prawdopodobnie również zostanie przesunięte Wbrew wcześniejszym zapowiedziom rządu nie zajmował się on wczoraj nowym Programem Konwergencji i poinformował, że zostanie on przedyskutowany i przesłany do Brukseli w najbliższy wtorek. Opóźnienie to zostało usprawiedliwione zmianą na stanowisku ministra finansów. Nie jest pewne, czy Zyta Gilowska będzie w stanie dokonać istotnych zmian w tym dokumencie, ale jeśli tak to należy się spodziewać, że będą to zmiany w dobrym kierunku, biorąc pod uwagę przekonanie Gilowskiej, że dla Polski korzystne jest szybkie wejście do strefy euro i zdecydowane dostosowania fiskalne. Z drugiej strony należy sobie zdawać sprawę, że minister finansów ma ograniczone pole manewru, ponieważ znaczna redukcja nierównowagi w finansach publicznych wymaga poważnych zmian legislacyjnych, co w obecnej sytuacji politycznej byłoby niemożliwe. Ponadto, poparcie dla głębokich reform fiskalnych w PiS jest wątpliwe. Poza tym, nawet skala dostosowania fiskalnego zakładana dotychczas w Programie Konwergencji (według nieoficjalnych informacji), czyli deficyt fiskalny na poziomie 2,2% w 2007 r. i 1,9% w 2008 r., wydają się być nadmiernie optymistyczne i niespójne z dotychczasową strategią rządu PiS, w tym z kotwicą budżetową na poziomie 30 mld zł. Nawet zakładając bardzo szybkie tempo wzrostu gospodarczego podane wielkości wydają się nam niedoszacowane o ok. 0,5% PKB). Rząd nie tylko odłożył w czasie decyzję w sprawie Programu Konwergencji, ale także zastanawia się nad przesunięciem debaty budżetowej w Sejmie. Ustawa budżetowa na rok 2006 miała zostać poddana dyskusji począwszy od dzisiejszego posiedzenia Sejmu, podczas gdy ostateczne głosowanie było zaplanowane na sobotę, 14 stycznia. Rząd poprosił jednak o przesunięcie debaty na kolejne posiedzenie niższej izby parlamentu, argumentując, że wciąż potrzebuje czasu, aby zakończyć prace nad poprawkami oraz znaleźć środki na sfinansowanie dodatkowych wydatków socjalnych (m.in. tzw. becikowe ). Rzeczywistym powodem chęci przełożenia głosowań może być trudność w znalezieniu odpowiedniej liczby głosów dla poparcia ustawy. PiS i 2
Poparcie dla ustawy budżetowej jeszcze nie jest zapewnione Samoobrona zapowiedziały że poprą rządowe propozycje, natomiast poparcie innych partii nie jest przesądzone. PO warunkuje swoje poparcie dla budżetu wprowadzeniem licznego zestawu poprawek powodujących powstanie oszczędności w administracji państwowej w wysokości 3 mld zł, podczas gdy LPR zażądało ok. 2.5 mld zł cięć w wydatkach administracji oraz przeznaczenia tych środków na cele socjalne; SLD zapowiedziało, że będzie głosowało przeciwko ustawie. Dzisiaj rano prezydium Sejmu zdecyduje, czy przesunąć dyskusje w sprawie budżetu. Następne posiedzenie Sejmu zostało wstępnie zaplanowane na 25-27 stycznia, choć jest możliwe, że w przypadku debaty budżetowej, zostanie ustalony dodatkowy termin sesji. Konkluzja: Rząd zdecydował odsunąć w czasie decyzje fiskalne zaplanowane na ten tydzień, więc rynek będzie musiał poczekać nieco dłużej na istotne informacje. Opóźnienie debaty budżetowej może oznaczać, że pojawiają się trudności w znalezieniu zasobów, które mogłyby sfinansować dodatkowe wydatki socjalne i/lub w znalezieniu dostatecznej liczby głosów w celu poparcia ustawy budżetowej. Rząd chce być silniejszy od złotego Premier zapowiada, że MinFin podejmie kroki w celu osłabienia złotego Oczywistym sposobem na to jest zaprzestanie sprzedaży walut na rynku przez ministerstwo Innych sposobów raczej nie ma Premier Kazimierz Marcinkiewicz zadeklarował wczoraj, że rząd podejmie kroki w kierunku powstrzymania aprecjacji złotego, ponieważ zbyt droga waluta może pogorszyć perspektywy wzrostu gospodarczego poprzez pogorszenie wyników finansowych eksporterów. Pytanie (na razie bez odpowiedzi) jest takie, jak rząd zamierza realizować ten cel. Wypowiedź Marcinkiewicza miała miejsce po spotkaniu z kierownictwem Ministerstwa Finansów, co wskazuje, że premier skorzystał z naszej wczorajszej sugestii aby w pierwszej kolejności przekonać resort finansów do powstrzymania sprzedaży walut na rynku. Jednak zdaniem Marcinkiewicza to nie Ministerstwo Finansów i jego operacje walutowe są główną przyczyną umocnienia złotego, ponieważ od 6 grudnia resort nie wykonał żadnej operacji na rynku. Jego zdaniem innymi istotnymi czynnikami umacniającymi złotego są m.in. bardzo dobra kondycja gospodarki oraz wspaniały rząd. Cóż, warto chyba podkreślić raz jeszcze, że polską walutę umacniały nie tylko faktyczne przepływy walut z MF, ale również oczekiwania rynku na kolejne przyszłe transakcje, pobudzane m.in. przez wypowiedzi wiceministra Cezarego Mecha, który zapowiadał np. wymianę środków z emisji Euroobligacji w styczniu. Oczywiście, bardzo dobre perspektywy gospodarki są również istotnym czynnikiem wspierającym złotego. W praktyce, oprócz powstrzymania kolejnych transakcji walutowych MF na rynku, rząd niewiele może zrobić aby osłabić kurs złotego (zakładając, że nie zwróci się w kierunku nieracjonalnej polityki gospodarczej). Kazimierz Marcinkiewicz obiecał podjęcie starań w tym kierunku ( będziemy silniejsi niż złoty ), ale podkreślił równocześnie, że nie należy się spodziewać żadnych radykalnych kroków, oraz że to bank centralny jest tak naprawdę odpowiedzialny za politykę kursową. Być może oznacza to, że w najbliższym czasie premier zamierza ponowić apele do Rady Polityki Pieniężnej o obniżenie stóp procentowych. A w średnim horyzoncie, szczególnie jeśli apele te okażą się nieskuteczne, niewykluczone, że parlament powróci do 3
Utrzymująca się siła złotego zwiększa prawdopodobieństwo ponownej obniżki stóp pomysłu nowelizacji ustawy o NBP. Wprawdzie nie spodziewamy się, aby naciski rządu miały wpływ na decyzje RPP, ale faktem jest, że mocna aprecjacja złotego, jeśli okaże się zjawiskiem trwałym, będzie poważnym argumentem przemawiającym za rozluźnieniem polityki pieniężnej, wpływając na poprawę perspektyw inflacji i pogorszenie perspektyw wzrostu gospodarczego w średnim okresie. W związku z tym uważamy, że jeśli obecne trendy na rynku walutowym utrzymają się do posiedzenia RPP, szanse na kolejną obniżkę stóp o 25 pb już w styczniu wyraźnie wzrosną. Istnieje jednak ryzyko, że w najbliższym czasie nastąpi korekta kursu złotego w związku z debatą budżetową, która może uwidocznić słabość i niestabilność poparcia dla rządu w parlamencie i spowodować wzrost ryzyka politycznego wycenianego przez rynek. Konkluzja: Rząd chce walczyć z aprecjacją złotego, ale brakuje mu do tego skutecznych narzędzi. Pierwszym oczywistym krokiem jest powstrzymanie resortu finansów przed kolejnymi transakcjami sprzedaży walut na rynku. Jeśli umocnienie złotego okaże się trwałe, znacznie wzrosną szanse na obniżkę stóp procentowych w styczniu. Jednak możliwa jest korekta kursu w związku z debatą budżetową w Sejmie. Monitor rynku Notowania złotego (10.01.2006) Min Max Fixing EUR 3,7640 3,7985 3,7790 USD 3,1100 3,1430 3,1280 Kursy walutowe (dzisiejsze otwarcie) EURUSD 1,2044 CADPLN 2,6656 USDPLN 3,1262 DKKPLN 0,5059 EURPLN 3,7651 NOKPLN 0,4755 CHFPLN 2,4466 SEKPLN 0,4048 JPYPLN* 2,7399 CZKPLN 0,1310 GBPPLN 5,5188 HUFPLN* 1,5101 *100 jednostek Rentowności na rynku wtórnym (10.01.2006) Bony Rentowność Zmiana (pb) 3M 4,20 0 6M 4,25 0 9M 4,25 0 12M 4,23 0 Obligacje Rentowność Zmiana (pb) 2L 4,42 5 3L* 4,64 6 4L 4,72 5 5L** 4,8 6 8L 4,85 4 10L 4,92 4 *DS0509, **DS1110 Stawki WIBOR (10.01.2006) Termin Stawki Zmiana (pb) O/N 4,52-3 T/N 4,55-1 SW 4,56 0 2W 4,56 0 1M 4,55 0 3M 4,50-1 6M 4,46-4 9M 4,45-1 1L 4,45 0 Na wczorajszej sesji doszło do lekkiej korekty na rynku walutowym i złoty uległ deprecjacji względem głównych walut. Polska waluta straciła względem euro z 3,7680 na otwarciu do 3,7840 oraz z 3,1220 do 3,1380 względem dolara, przy drugim dniu spadku na warszawskiej giełdzie. Powodem osłabienia były komentarze premiera Kazimierza Marcinkiewicza, który ogłosił, że MF podejmie kroki w celu ograniczenia aprecjacji złotego, choć nie będą one radykalne. Takie zapowiedzi mogą ograniczyć oczekiwania na większą wymianę środków z emisji zagranicznych. Euro zyskało do dolara z 1,2085 do 1,2110 po mocniejszym od oczekiwań indeksie ZEW jednak później waluta amerykańska zaczęła odrabiać straty i kurs EURUSD spadł do poziomu 1,2068. Rynek stopy procentowej osłabił się podczas wtorkowej sesji, a rentowności spadły o 4-6 pb w porównaniu do wtorkowego zamknięcia. Inwestorzy sprzedawali obligacje przygotowując się do dzisiejszej aukcji obligacji 10- letnich, która powinna wzbudzić duże zainteresowanie. Amerykańskie i niemieckie obligacje skarbowe były całkiem stabilne przy 10-letnich rentownościach na poziomach odpowiednio 4,38% oraz 3,27%. Na dzisiejszym przetargu Ministerstwo Finansów zaoferuje 2,8 mld zł obligacji 10-letnich DS1015. Konkluzja: Na rynku walutowym nastąpiła lekka korekta i złoty osłabił się po wypowiedzi premiera Marcinkiewicza, że MinFin może podjąć kroki w celu ograniczenia aprecjacji złotego. Przegląd międzynarodowy Indeks ZEW, wskaźnik oczekiwań w niemieckich przedsiębiorstwach wzrósł w grudniu aż do 71.0 pkt, najwyższego poziomu od 2 lat, z 61,6 pkt w 4
listopadzie, i był znacznie powyżej oczekiwań na poziomie 65,0 pkt, co może przyczynić się do zwiększenia oczekiwań na podwyżkę stóp w strefie euro. W listopadzie zapasy hurtowe w Stanach Zjednoczonych wzrosły o 0,4% m/m wobec wzrostu o 0,2% m/m w październiku, co było zgodne z oczekiwaniami. Sprzedaż hurtowa spadła o 0,7% m/m, co oznaczało największy spadek od kwietnia 2003. Relacja poziomu zapasów do sprzedaży, pokazująca jak szybko zapasy zostaną w pełni wykorzystane przy obecnym tempie sprzedaży, wzrósł z 1,14 do 1,15 miesięcy. Na dzisiaj nie zaplanowano publikacji istotnych danych na rynkach zagranicznych. Niniejsza publikacja przygotowana przez Bank Zachodni WBK S.A. (członka Grupy AIB) ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi oferty ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna lub sprzedaży jakiegokolwiek instrumentu finansowego. Podjęto wszelkie możliwe starania w celu zapewnienia, że informacje zawarte w tej publikacji nie są nieprawdziwe i nie wprowadzają w błąd, jednakże Bank nie gwarantuje dokładności i kompletności tych informacji oraz nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystywanie tych informacji oraz straty, które mogły w konsekwencji tego wyniknąć. Bank Zachodni WBK S.A., jego spółki zależne oraz którykolwiek z jego lub ich pracowników mogą być zainteresowani którąkolwiek z transakcji, papierów wartościowych i towarów wymienionych w tej publikacji. Bank Zachodni WBK S.A. lub jego spółki zależne mogą świadczyć usługi dla lub zabiegać o transakcje z którąkolwiek spółką wymienioną w tej publikacji. Niniejsza publikacja nie jest przeznaczona do użytku prywatnych inwestorów. Klienci powinni kontaktować się z analitykami Banku oraz przeprowadzać transakcje poprzez jednostki Banku Zachodniego WBK S.A. lub Grupy AIB w jurysdykcjach swoich krajów, chyba że istniejące prawo zezwala inaczej. W przypadku tej publikacji zastrzeżone jest prawo autorskie oraz obowiązuje ochrona praw do baz danych. W sprawie dodatkowych informacji, dostępnych na życzenie, prosimy kontaktować się z: Bank Zachodni WBK S.A., Pion Skarbu, Zespół Głównego Ekonomisty, ul. Marszałkowska 142, 00-061 Warszawa, Polska, telefon (22) 586 8363, 586 8333, e-mail: ekonomia@bzwbk.pl, www.bzwbk.pl 5