POMOC MATERIALNA DLA DOKTORANTÓW mgr Jacek Pakuła, Krajowa Reprezentacja Doktorantów, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu I Ogólnopolska Konferencja Szkoleniowa "Zmiany szansą rozwoju doktorantów i młodych pracowników nauki, czyli jak dostosować się do systemu Brenna 1-2.06.12 r.
TEMATYKA Pojęcie pomocy materialnej Beneficjenci System organów Świadczenia Postępowanie i procedura odwoławcza Odpowiedzialność dyscyplinarna i karna
PODSTAWOWE AKTY PRAWNE Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (ze zm.); Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (ze zm.); Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego
POJĘCIE POMOCY MATERIALNEJ Art. 70 ust. 4 Konstytucji RP Władze publiczne zapewniają obywatelom powszechny i równy dostęp do wykształcenia. W tym celu tworzą i wspierają systemy indywidualnej pomocy finansowej i organizacyjnej dla uczniów i studentów. Warunki udzielania pomocy określa ustawa
SUBSYDIARNY CHARAKTER POMOCY MATERIALNEJ Pomoc materialna ma charakter pomocniczy. Świadczenia przyznawane w ramach pomocy materialnej nie muszą w całości pokrywać kosztów utrzymania doktoranta, ani w pełni refundować poniesione wydatki. Pomocniczość wyraża się w zamyśle ustawodawcy, iż w pierwszej kolejności do ponoszenia kosztów utrzymania oraz ciężarów związanych z nauką zobowiązany jest doktorant i jego rodzina. Obowiązek alimentacyjny ciążący głównie na rodzicach wyprzedza obowiązek państwa i szkoły wyższej. Niemniej, to na ustawodawcy spoczywa ciężar stworzenia warunków udzielania pomocy materialnej a czemu nie np. MOPS czy MOPR?
Dotacja przeznaczona na pomoc materialną dla doktorantów nie może być mniejsza niż wynika to z proporcji liczby doktorantów do liczby studentów oraz nie większa niż 6% wysokości dotacji określonej w ust. 2 pkt 1 (art. 103 ust. 3 PoSW); Rektor w porozumieniu z uczelnianym organem samorządu studenckiego i uczelnianym organem samorządu doktorantów dokonuje podziału dotacji (art. 174 ust. 1 pkt 2 PoSW); a brak porozumienia?
BENEFICJENCI STATUS DOKTORANTA Doktorant przyjęty na studia; ślubowanie; Przedłużenie studiów a pomoc materialna: nie można ograniczać; Urlopy; Zawieszenie w prawach doktoranta podstawą orzeczenie komisji dyscyplinarnej (zawieszenie do roku); Utrata statusu doktoranta a co jeśli złożył wniosek o zapomogę 20 sierpnia, a 1 października utracił status doktoranta?
SYSTEM ORGANÓW POMOCY MATERIALNEJ Kierownik jednostki wniosek Samorządu Doktorantów o przekazanie uprawnień => przekazanie uprawnień komisji stypendialnej Komisja stypendialna składa się z doktorantów i pracowników; Większość stanowią doktoranci; Przewodniczącym powinien być doktorant; Organ kolegialny potrzebne kworum; Nie można łączyć komisji dla studentów i dla doktorantów (większość doktorantów)
ŚWIADCZENIA Stypendium socjalne Tzw. dopłata mieszkaniowa Stypendium specjalne dla osób niepełnosprawnych Stypendium dla najlepszych doktorantów Zapomoga Te świadczenia są finansowane z dotacji przeznaczonej na pomoc materialną (stypendium ministra ma być finansowane w ramach innej dotacji); Nie można łączyć z pomocą materialną dla studentów; Nie można pobierać na kilku kierunkach; A czy jeśli ukończy studia? Doktor?
STYPENDIUM SOCJALNE Podstawą jest dochód doktoranta i jego rodziny (kwota uprawniające nie może być mniejsza niż 456,30 zł. ani wyższa niż 782,60 zł. na 1 os. mies.) Pojęcie doktoranta i jego rodziny Termin do składania wniosku nie może być to termin zawity (termin zawity to taki, po którego upływie nawet jeśli doktorant złoży wniosek to nie można mu przyznać stypendium)
OBLICZANIE DOCHODU Zasadą jest wliczanie wszystkich zarobków; Nie wlicza się co do zasady świadczeń rodzinnych, pomocy społecznej, pomocy materialnej; Nie wlicza się stypendium doktoranckiego, ale już np. w przypadku tzw. unijnych stypendiów niektóre tak, niektóre nie o zwolnieniu decyduje podstawa prawna np. po pozytywnej opinii RGNiSW decyzję podejmuje Minister Finansów; Dochód utracony dochód uzyskany;
SAMODZIELNOŚĆ FINANSOWA Doktorant jest samodzielny finansowo, zgodnie z art. 179 ust. 6 PoSW, jeżeli jego miesięczny dochód (lub jego małżonka) w ostatnim roku podatkowym i w roku bieżącym nie jest mniejszy niż 782,60 złotych oraz nie złożył oświadczenia o prowadzeniu wspólnego gospodarstwa domowego z rodzicami bądź z jednym z nich.
TZW. DOPŁATA MIESZKANIOWA Przysługuje doktorantowi studiów stacjonarnych jest to jedyne świadczenie z FPM, o które nie mogą ubiegać się doktoranci studiów niestacjonarnych z tytułu zamieszkania, również z tytułu zamieszkania z niepracującym małżonkiem lub dzieckiem, w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki, jeżeli codzienny dojazd z miejsca stałego zamieszkania do uczelni uniemożliwiałby lub w znacznym stopniu utrudniał studiowanie; Miejsce zamieszkania, w którym osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu ; miejsce to nie musi być tożsame z miejscem zameldowania;
STYPENDIUM SPECJALNE DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Trzy stopnie; Ograniczenie do pobierania takiego stypendium tylko na jednym kierunku - w przypadku, gdy doktorant studiuje na dwóch kierunkach studiów;
STYPENDIUM DLA NAJLEPSZYCH DOKTORANTÓW Dla osób, które osiągnęły w postępowaniu rekrutacyjnym wyniki bardzo dobre (poprzednio: dobre i bardzo dobre); Dla doktorantów drugiego roku i kolejnych lat: uzyskanie bardzo dobrych lub dobrych wyników egzaminów objętych programem studiów doktoranckich (a co jeśli jest tylko jeden egzamin, albo brak jest egzaminów na danym roku studiów?); postępy w pracy naukowej i w przygotowywaniu rozprawy doktorskiej szczególne zaangażowanie w pracę dydaktyczną
ZAPOMOGA Zdarzenie losowe i trudna sytuacja materialna (przejściowo); Należy badać sytuację finansową doktoranta; Zdarzenia losowe (???): ślub, ciąża, urodzenie dziecka, zakup okularów, utrata pracy, nagła choroba, kradzież roweru, śmierć członka rodziny (katalog otwarty);
REGULAMIN POMOCY MATERIALNEJ Zasady techniki prawodawczej; Ogłaszanie aktów normatywnych; Co w regulaminie ma być szczegółowy tryb i kryteria przyznawania świadczeń; wzory wniosków; Czego nie powinno być sposobu obliczania dochodu => korzystamy tu z ustawy o świadczeniach rodzinnych, wystarczy odesłanie;
POSTĘPOWANIE Podstawą wniosek doktoranta (organ może pewne działania podejmować z urzędu, ale wymagana jest zgoda zainteresowanego); Zasady postępowania - zwłaszcza: Praworządności (działać na podstawie przepisów prawa); Prawdy obiektywnej (stan faktyczny ale uwaga na stan prawny);
ZASADY CD. Udzielania informacji (dyżury komisji, strona www, prawo wglądu do akt, nakaz doręczenia decyzji); a także należy: wysłuchać, wyjaśnić przesłanki decyzji, szybko załatwić sprawę, pisemnie, dwuinstancyjnie;
WYŁĄCZENIE CZŁONKA LUB ORGANU (ART. 24-27 KPA) Członek organu (pracownik) ogólnie gdy dotyczy to jego interesów; Na wniosek lub z urzędu; Wyłączenie organu gdy sprawa dotyczy jego kierownika (przewodniczącego) lub kierownika organu wyższego rzędu (np. żona szefa OKSD); Co dalej =>???
CO DALEJ? Jeśli zachodzi przesłanka wyłączenia członka to odsunąć go od sprawy a tym samym nie może być jego nazwisko uwzględnione na decyzji czy protokole zawierających rozstrzygnięcie sprawy NIE MA GO; Jeśli cały organ akta należy przesłać do organu wyższego rzędu celem rozpatrzenia sprawy lub wyznaczenia innego organu; można tylko podejmować czynności techniczne;
TERMINY: Termin do złożenia wniosku bezpieczniej zawsze termin instrukcyjny, odmowa przyznania z uwagi na brak środków; Termin do uzupełnienia braków formalnych wniosku (w wezwaniu należy określić co jest potrzebne + pouczenie o 7-dniowym terminie na uzupełnienie tych braków pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania -> jeśli nie uzupełni to zostawić bez decyzji; jeśli uzupełni po 7 dniach? podjąć postępowanie? 7 dni należy liczyć od dnia następnego po odbiorze wezwania
ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA Postanowienie/Zawiadomienie/ Notatka do akt (przeszkody techniczne, np. postanowienie o przekazaniu sprawy) Decyzja (przeszkody merytoryczne np. zbyt niska średnia, zbyt wysoki dochód; a także gdy postępowanie stało się bezprzedmiotowe) Decyzja (i postanowienie) musi zawierać wymogi określone w art. 107 KPA: organ, data, strony, podstawa prawna, rozstrzygnięcie, uzasadnienie prawne i faktyczne, pouczenie czy i w jakim trybie służy odwołanie, podpis osoby upoważnionej
UZASADNIENIE PRAWNE I FAKTYCZNE Uzasadnienie prawne to przytoczenie podstaw przepisów prawnych, które stanowiły podstawę rozstrzygnięcia; Uzasadnienie faktyczne to wskazania faktów, które organ uznał za udowodnione, ale również odniesienie się do faktów, którym organ nie dał wiary; Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy jest ona pozytywna dla wnioskodawcy;
POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE Termin do złożenia odwołania; Odwołanie za pośrednictwem organu, który wydał decyzję samokontrola; Forma odwołania zarzuty? Rozpatrzenie możliwe decyzje: utrzymanie w mocy; uchylenie w całości lub zmiana w części, umorzenie postępowania; Zawsze trzeba uzasadnić; Termin na rozpatrzenie odwołania 30 dni;
POSTĘPOWANIE SĄDOWOADMINISTRACYJNE Skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego; Termin (30 dni), zarzuty (WSA działa z urzędu) Skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego (bardzo mocny formalizm) Skarga na bezczynność organu; Nie wolno chować skarg do ostatniej szuflady organ ma swoisty obowiązek odpowiedzi na skargę, można również złożyć skargę kasacyjną;
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA I KARNA Odpowiedzialność organu Odpowiedzialność wnioskodawcy Odpowiedzialność dyscyplinarna Za naruszenie przepisów obowiązujących w uczelni oraz za czyny uchybiające godności doktoranta doktorant ponosi odpowiedzialność dyscyplinarną art. 226 PoSW; Odpowiedzialność karna Kodeks karny, Kodeks wykroczeń; Fałsz dokumentów, przerabianie, podrabianie; przyznawanie sobie stypendiów i zapomóg, ukrywanie dochodów, Niszczenie dokumentacji,
PYTANIA? Jacek Pakuła: jacekpakula@gmail.com jacekpakula@doktorant.umk.pl