Informacja z działalności Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wielkich Oczach w 2013 roku Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tj. Dz. U. z 2012 r. poz. 1356 z późn. zm.) zobowiązuje do tworzenia gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych jest organem gminy, nie ma charakteru kadencyjnego i jest organem kolegialnym. Działalność komisji opiera się na zasadzie praworządności. Dlatego każdy członek komisji winien posiadać znajomość podstawowych przepisów prawnych regulujących działalność komisji: ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz ustawy o samorządzie gminnym. Gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych ma przypisaną ustawowo kompetencję w trzech obszarach uprawnień na (na podstawie art. 41 ust. 3 i art. 18 ust. 3a ustawy): - uprawnienia inicjujące, - podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, - uprawnienia opiniodawcze. Uprawnienia inicjujące Zasadniczą kompetencją jest inicjowanie zadań, związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych w gminie, w szczególności wskazanych w art. 41 ust. l, a więc sterowanie lokalną polityką w zakresie alkoholu. Realizacja tych zadań jest prowadzona w postaci Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania problemów alkoholowych oraz harmonogramu działań GKRPA na dany rok, uchwalanego corocznie przez radę gminy. Komisja uprawniona jest do prowadzenia czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego, bez zgody, a nawet wbrew woli tej osoby. W tym obszarze ustawa wymienia trzy szczególne uprawnienia: przyjmowanie przez komisję zawiadomień izb wytrzeźwień, jednostek Policji, zakładów opieki zdrowotnej i innych właściwych placówek o wypadkach uzasadniających wobec doprowadzonych tam osób nietrzeźwych wszczęcie postępowania o zastosowaniu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu (art. 40 ust. 5 ustawy), kierowanie osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozkład życia
rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy albo systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, na badanie przez biegłego w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego (art. 24 i 25 ustawy), składanie do sądu wniosków o wszczęcie postępowania wobec osób nadużywających alkoholu, o których mowa w art. 24 ustawy (art. 26 ust. 3). Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Wielkich Oczach w obecnym składzie powołana została na podstawie Zarządzenia Nr 36/2012 Wójta Gminy Wielkie Oczy z dnia 20 czerwca 2012 r. Skład Komisji 1. Anna Litwińska przewodniczący komisji 2. Aneta Juraszek zastępca przewodniczącego 3. Anna Truchan członek komisji 4. Łucja Węgierak członek komisji GKRPA w Wielkich Oczach podejmowała w 2013 roku następujące działania: Przeprowadzanie rozmów interwencyjno-motywujących Zadanie to komisja realizuje poprzez przeprowadzane rozmowy z osobami i członkami ich rodzin, z osobami uzależnionymi, zgłaszającymi się dobrowolnie lub skierowanymi przez instytucje, osoby fizyczne bądź członków rodzin i motywowanie ich do podjęcia leczenia, kierowanie na badanie biegłego wydającego opinię o stopniu uzależnienia od alkoholu i wskazanie co do dalszego leczenia. Wytworzenie u klienta właściwej motywacji do podjęcia terapii jest najważniejszym zagadnieniem pierwszego kontaktu. Motywacja do zmiany jest możliwa tylko wtedy, gdy klient ma świadomość destrukcji spowodowanej nadużywaniem alkoholu. Zobowiązanie do podjęcia terapii odwykowej nie ma charakteru przymusu, może na tym etapie być jedynie zobowiązaniem dobrowolnym. Przymus można zastosować zgodnie z zapisami ustawy na podstawie postanowienia sądowego. Jedyną skuteczną metodą terapii uzależnień są programy psychoterapeutyczne realizowane w specjalistycznych poradniach. Zgodnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych za udział w posiedzeniu Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych każdemu członkowi przysługiwało wynagrodzenie 12 % najniższego wynagrodzenia za każde posiedzenia komisji.
W roku 2013 odbyło się 12 posiedzeń GKRPA w Wielkich Oczach. Wezwano 15 osób w celu przeprowadzenia rozmowy motywującej i profilaktycznoostrzegawczej. (mężczyźni, 6 osób Wielkie Oczy, 7 osób Łukawiec, 1 osoba Żmijowiska, 1 osoba Kobylnica Ruska). 3 osoby podpisały oświadczenia że nie będą spożywać alkoholu. 1 zgłoszenie było bezzasadne. W stosunku do 8 osób GKRPA w Wielkich Oczach wystąpiła do sądu o przymusowe leczenie odwykowe. W 3 przypadkach toczy się postępowanie u biegłych sądowych. Przebieg leczenia jest monitorowany przez komisję. Placówki odwykowe przesyłają informację o przerwanym leczeniu i osobach, które na nie w ogóle się nie zgłosiły. W takich sytuacjach komisja przesyła sprawę do sądu. Jeżeli leczenie realizowane jest skutecznie, tj. pacjent kończy terapię i utrzymuje abstynencję, komisja po dwóch latach umarza sprawę. Uczestniczenie w posiedzeniach Sądu Każda sytuacja gdy leczenie nie przebiega prawidłowo lub dana osoba nie zgłasza się na spotkania z komisją, powoduje skierowanie sprawy do sądu. Sąd rozpatruje wniosek i wydaje postanowienie o zobowiązaniu do leczenia odwykowego, który jest ważny dwa lata, a jeżeli w dokumentacji sprawy brakuje badania przez biegłych, na takie badanie wcześniej kieruje. Koszt badania pokrywa GKRPA. W roku 2013 GKRPA w Wielkich Oczach skierowała 8 osób na badanie w celu wydania pisemnej opinii przez biegłych w zakresie uzależnienia od alkoholu. Postanowienie sądu w formie pisemnej otrzymuje osoba uzależniona i placówka odwykowa, w której ma się ona leczyć. Często sąd za pierwszym razem kieruje na leczenie w warunkach ambulatoryjnych - do Poradni Leczenia Uzależnień w Lubaczowie. Jeżeli leczenie nie odbywa się w sposób właściwy, placówka odwykowa przesyła do sądu wniosek o zmianę trybu leczenia na stacjonarne. Prawomocne postanowienie sądu, orzekające obowiązek poddania się przez uczestnika leczeniu odwykowemu w zakładzie lecznictwa stacjonarnego, stanowi podstawę do przyjęcia na całodobowy oddział leczenia uzależnienia i poddania się przez niego leczeniu, w tym leczeniu farmakologicznemu. Placówka odwykowa nie odbiera więc od pacjenta zgody na przyjęcie do oddziału i leczenie, zgodę tę niejako zastępuje orzeczenie sądu.
Sąd Rejonowy w Jarosławiu Zamiejscowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Lubaczowie pomimo wnioskowania przez GKRPA w Wielkich Oczach o leczenie zamknięte orzekł w 8 przypadkach terapię w poradni ds. uzależnień w Lubaczowie. Uprawnienia opiniodawcze Na podstawie art. 18 ust. 3a ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych wydawane jest po uzyskaniu pozytywnej opinii gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, na podstawie i zgodnie z uchwałami Rady Gminy w Wielkich Oczach, w sprawie zasad usytuowania na terenie gminy miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych z dnia 27 czerwca 2011 roku oraz w sprawie ustalenia punktów sprzedaży napojów alkoholowych zawierających powyżej 4,5% alkoholu (z wyjątkiem piwa) przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży jak i w miejscu sprzedaży. W roku 2013 GKRPA w Wielkich Oczach wydała 10 pozytywnych opinii w powyższej sprawie. (2 zezwolenia - sprzedaż detaliczna, 2 zezwolenia ogródek piwny, 6 zezwoleń jednorazowych). Ponadto ze środków GKRPA w Wielkich Oczach sfinansowano: Programy profilaktyczne, konkursy o tematyce profilaktycznej zakupy do świetlicy socjoterapeutycznej w ZSP w Wielkich Oczach dla dzieci i młodzieży w kwocie: - 1818,80 zł. Programy profilaktyczne, konkursy o tematyce profilaktycznej zakupy do świetlicy socjoterapeutycznej w ZSP w Łukawcu dla dzieci i młodzieży w kwocie: - 1382,44 zł. Zakupiono 25 szt. krzesełek za kwotę: 1429,87 (5 szt. Kompleks rekreacyjnosportowy, 20 szt. Remiza OSP Łukawiec). Zakupiono 3 szt. stolików za kwotę 417,00 (Kompleks rekreacyjno-sportowy). Zakupiono mundurki dla harcerzy z ZSP Łukawiec za kwotę 697,95 zł. Dofinansowanie rekolekcji letnich i zimowych dla dzieci i młodzieży z terenu Gminy Wielkie Oczy (24 osoby) za kwotę 3000,00 Dofinansowanie wyjazdu osób starszych do Kalwarii Pacławskiej (45 osób) 800,00 zł.
Ze środków GKRPA w Wielkich Oczach dofinansowywano również imprezy kulturalne i sportowe (m.in. nagrody Dni Łukawca, Turnieje Piłki Nożnej w ZSP Wielkie Oczy, Rajdy promujące zdrowie, Turniej tenisa stołowego, Powiatowe Prezentacje Sienkiewiczowskie) zgodnie z harmonogramem działań GKRPA w Wielkich Oczach na 2013 rok. Przygotował: Pełnomocnik ds. Uzależnień od Alkoholu w Gminie Wielkie Oczy. Aneta Juraszek