Analiza rynku automatyki przemysłowej przekaźniki czasowe. 1. Opis produktu Przekaźniki czasowe stanowią grupę komponentów lub urządzeń szeroko wykorzystywanych na rynku automatyki. Najczęściej pod nazwą przekaźniki czasowe rozumie się urządzenia realizujące funkcję załączenia lub wyłączenia determinowaną czasem. Początek cyklu jest inicjowany sygnałem sterującym. Ten element odróżnia tą grupę produktów od zegarów sterujących. Dostępne na rynku produkty realizują podstawowe funkcje od najprostszej np. opóźnionego załączenia do pracy cyklicznej o różnych czasach załączenia i wyłączenia np. nadzór kolejności impulsów. W tej grupie są też wyroby realizujące funkcje przekaźnika bistabilnego. Wyroby te sprawdzają się w wielu prostych zastosowaniach, wszędzie tam gdzie nie ma potrzeby używania sterowników PLC, uwalniając od konieczności konstruowania za każdym razem elementarnych układów kontrolnych po to, aby np. sterować silnikiem pompy, czy też załączać wieczorem oświetlenie na hali Przekaźniki czasowe pierwotnie były budowane w oparciu o mikrosilniki synchroniczne. Klasycznym przykładem jest wyrób RTx produkowany wiele lat przez zakład REFA Świebodzice obecnie AREVA. Takie wyroby są jeszcze stosowane i produkowane. Kolejnym krokiem były elektroniczne układy czasowe budowane w oparciu o układy TTL. Następnie wykorzystano specjalizowane moduły czasowe a najnowsze produkty budowane są w oparciu układy procesorowe które umożliwiają szybką implementację różnorodnych funkcji czasowych. Przekaźniki czasowe są oferowana jako jednofunkcyjne lub wielofunkcyjne. W przekaźnikach wielofunkcyjnych wybór funkcji następuje poprzez odpowiednie ustawienie przełącznika. Wielofunkcyjne przekaźniki czasowe są wykonywane najczęściej jako dziesięciofunkcyjne. Jednakże ze względu na trudności z ustawieniem rodzaju funkcji na przełączniku oferowane są przekaźniki o mniejszej ilości funkcji np. siedmiofunkcyjne. 1
Napięcia zasilające jest istotnym parametrem każdego elementu układu automatyki. Początkowo produkowano przekaźniki czasowe na typowe napięcia wykorzystywane w układach sterujących tzn. 24 VDC, 24 V AC, 110 VDC, 220 V AC/ DC. Później doszły niskie napięcia 12 VDC i inne. Taka sytuacja była komfortowa dla projektantów lecz mało akceptowalna dla serwisu i logistyki. Obecnie coraz częściej spotyka się produkty o uniwersalnym napięciu zasilana AC/DC i zakresie od 12 V do 230V. Należy przy tym pamiętać że wyroby te zgodnie z normami powinny poprawnie pracować w zakresie od 0,8 napięcia znamionowego. Obudowy w których umieszczone są przekaźniki czasowe są zróżnicowane. Najczęściej stosowana jest standardowa obudowa modułowa o szerokości 17,5 mm z możliwością montażu na szynie DIN 35 mm. Popularność tej obudowy wynika z istnienia wygodnego standardu mechanicznego zapewniającego modułowość i skalowalność rozwiązań, dostępności na rynku całego szeregu osprzętu instalacyjnego oraz istniejącej kompatybilności pomiędzy producentami. Z wymienionych powodów popularność rozwiązań szynowych stale wzrasta. Popularne są również inne obudowy do montażu na szynie DIN 35 mm, wykonania do montażu w gnieździe lub bezpośrednio do montażu panelowego lub tablicowego. Parametry techniczne odmierzania czasu są pochodną technologii w której wykonano przekaźnik czasowy. Najczęściej zakresy nastawy czasów zaczynają się od 1 sekundy do 100 godzin kilku dni. Dokładność nastawy określana jest w procentach zakresy i najlepsi producenci gwarantują dokładność na poziomie 5%. Natomiast powtarzalność nastawy rozumiana jako rozrzut czasów przy tej samej nastawie producenci deklarująca poziomie od 0,5 % do 1 %. 2. Miejsce przekaźników czasowych na rynku automatyki. Pozycja tych elementów na szeroko rozumianym rynku automatyki pokazana jest na rysunku. Rynek automatyki opiera się na dwóch obszarach : Automatyzacja procesów produkcyjnych, Automatyzacja budynków inteligentny budynek W obszarach tych występują dostawcy komponentów i podzespołów dla producentów urządzeń. Jest to typowy obszar działalności handlowej typu B2B. Pewną grupę przekaźników czasowych można oczywiście traktować jako kompletne urządzenia. Oprócz 2
tego przekaźniki sprzedają się w obszarze B2C przede wszystkim w serwisie. Nad całą grupą komponentów i urządzeń funkcjonuje obszar firm które są integratorami i dostarczają koncepcji i oprogramowania w zakresie budowy i uruchomienia zintegrowanych systemów. Firmy te działają na zasadzie OEM -Original Equipment Manufacturer. Funkcjonują dwa modele działalności typu OEM. W pierwszym firma nie dodaje wartości do wyposażenia, a jedynie znakuje je własnym logo, w drugim dodaje wartość do produktu, łącząc np. sprzęt i oprogramowanie w gotowe systemy. Taki obraz rynku powoduje że obserwacja głównych parametrów takich jak cena, zasobność rynku, udziały w rynku jest trudna. Produkty rozwiązania dla klientów Automatyzacja procesów wytwarzania Systemy Automatyzacja budynków Inteligentny budynek Urządzenia Komponenty Przekaźniki czasowe Instalacje przemysłowe - komercyjne Instalacje w budynkach 3. Główni producenci w Europie przegląd. Tabela poniżej przedstawia wybraną listę producentów przekaźników czasowych w Europie. Generalnie liczba producentów jest znacznie większa ale ich produkty nie są w sposób znaczący widoczne na rynku lub są to wykonania niszowe. Nie są widoczne na rynku produkty pochodzące z Chin. Widać że producentom chińskim jeszcze się nie opłaca walczyć o rynek europejski. 3
Podane w tabeli ceny są cenami katalogowymi lub cenami które są oferowane w udostępnionych przez firmy systemach e-comerce. Nie uwzględniono w tabeli planowanych podwyżek cen które firmy zapowiadająca początek 2011 roku. Szacujemy że podwyżka może wynosić od 3 % do nawet 10%. Przekaźniki czasowe nie są jedynym produktem wymienionych firm, stanowią jedną z wielu pozycji w katalogach. Cena nie jest miernikiem jakości produktu. Dobry i niezawodny wyrób można zakupić w detalu już w cenie około 80 zł. W przypadku wyrobów których produkcja jest ulokowana w Europie zachodniej cena jest znacznie wyższa a producent bazuje na marce własnej lub kraju w którym jest siedziba firmy. Główni producenci przekaźników czasowych. Nazwa producenta Kraj Przykładowe oznaczenie Relpol S.A. Polska MT-TUB-17S-11-9240 Cena Uwagi katalogowa netto w zł 84 Własne opracowania i własna produkcja. Jeden z wielu wyrobów. Brak rozwoju. Produkcja w Polsce Elko Czechy CRM-93H UNI 105 Własne opracowania i własna produkcja. Produkt istotny ofercie. Kontynuowany rozwój. Produkcja w Czechach Lovato Włochy TMM1 108 Produkt opracowany na zlecenie. Produkcja poza Europą Chiny lub Turcja. F&F Polska PCM-06/U 119 Własne opracowanie. Produkt istotny. Słabo rozwijany. Produkcja w Polsce i na Ukrainie. Brak wykonao z napięciem uniwersalnym Tele Austria E1ZM 280 Własne opracowanie. Produkcja częściowo w Austrii i w Czechach. Produkt istotny i rozwijany. Dobry Czas GOTI Saia Burgess- Control Polska MTR17-A07-U240-208 79 Własne opracowanie. Produkt rozwijany. Produkcja w Polsce. Szwajcaria KOL342 H7MRVPNOO TIMER 155 Własne opracowanie. Produkcja w Szwajcarii. Produkt istotny i rozwijany rozwój na Węgrzech. Średnia cena na rynku detalicznym kształtuje się na poziomie 132 zł natomiast mediana wynosi 108 zł. W przypadku dostaw do dystrybutorów szacujemy że rabaty wynoszą od 20% do nawet 40%. Oczywiście największe rabaty występują w dostawach dla odbiorców typu OEM. Na 4
wykresie przedstawiono zależnośd cen transakcyjnych w zależności od ilości produktów w transakcji i rodzaju odbiorcy. 120 detal B2B przekaźniki czasowe OEM 100 80 60 40 20 0 10 20 50 100 150 200 300 400 500 przekaźniki czasowe Więcej informacji W RAPORCIE PŁATNYM. Pełna wersja raportu dostępna będzie na stronie http://www.doradca-biznesowy.com 5