Raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za rok 2007 i 2008

Raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za rok 2007 i 2008 Wieliczka czerwiec 2009 r.

2 Raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za rok 2007 i 2008 Opracował: Zatwierdził: Wydział Ochrony Środowiska i Rolnictwa Starostwa Powiatowego w Wieliczce

3 WPROWADZENIE Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska ( tekst jednolity Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm. ) w artykułach 17 i 18 nakłada na Zarząd Powiatu, jako realizację polityki ekologicznej państwa, obowiązek sporządzenia powiatowego programu ochrony środowiska, który jest uchwalany przez Radę Powiatu. Sporządza się go, podobnie jak politykę ekologiczną państwa, na 4 lata. Określa on cele ekologiczne, priorytety, harmonogram działań proekologicznych, oraz źródła finansowania niezbędne do osiągnięcia postawionych celów. Rada Powiatu w Wieliczce w dniu 30 grudnia 2004 r. r. przyjęła uchwałą Nr XXIII/139/04 Program ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego. Program ten stanowił podstawę dla formułowania wytycznych do gminnych programów ochrony środowiska. W programie sformułowano następujące cele nadrzędne: - Poprawa jakości powietrza atmosferycznego, - Minimalizacja uciąŝliwości hałasu, - Minimalizacja wpływu promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego, - Osiągnięcie jak najwyŝszej jakości wód powierzchniowych i podziemnych i ich ochrona, - Podniesienie jakości gleb oraz ich ochrona, - Ochrona zasobów złóŝ poprzez ich racjonalne wykorzystanie, - Wzrost róŝnorodności biologicznej i ochrona terenów cennych przyrodniczo, - Działania na rzecz ograniczenia występowania nadzwyczajnych zagroŝeń środowiska, - WdroŜenie powiatowego monitoringu środowiska. Zgodnie z art. 18 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska, organ wykonawczy powiatu sporządza co 2 lata raporty z wykonania programu ochrony środowiska, które przedstawia się Radzie Powiatu. Pierwszy raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego obejmujący lata 2005-2006, został sporządzony w czerwcu 2007 r. Ustawa Prawo ochrony środowiska nie określa wymagań dotyczących formy i struktury raportu z realizacji powiatowego programu ochrony środowiska. Przyjęto, Ŝe raport z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego powinien zawierać: stopień realizacji zadań wynikających z powiatowego programu ochrony środowiska, wnioski odnośnie przyszłego raportowania stanu realizacji programu ochrony środowiska.

4 Aktualnie trwa opracowywanie Aktualizacji programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Powiatu Wielickiego. Podstawę, do sporządzenia raportu stanowiły następujące dokumenty: - Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 roku, wykonany przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, - Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2007 r., wykonana przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, - Roczne sprawozdania z działalności Powiatowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Wieliczce w 2007 r. i 2008 r., - Ankiety nadesłane z Urzędów Miast i Gmin z terenu Powiatu Wielickiego, innych organów administracji publicznych, instytucji, realizujących zadania określone w Programie ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego, - Protokoły z kontroli przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie w 2007 r. oraz w 2008 r., - Sieć Natura 2000 - Ministerstwo Środowiska, - Sprawozdania Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Wieliczce, ul. Wincentego Pola 20 a, dotyczące jakości wód w wodociągach publicznych w 2007 r., 2008 r. 2. STAN ŚRODOWISKA W POWIECIE WIELICKIM. ( Charakterystykę stanu środowiska opracowano na podstawie Raportu o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 r., Oceny jakości powietrza w województwie małopolskim w 2007 r., sporządzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie, sprawozdań Państwowego Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Wieliczce, ul. Wincentego Pola 20 a, dotyczących jakości wód w wodociągach publicznych w 2007 r. oraz 2008 r. ). 2. WODY 2.1 Wody powierzchniowe W 2007 roku na obszarze województwa małopolskiego, dokonano oceny jakości wód 78 rzek i potoków w 116 punktach pomiarowo - kontrolnych oraz 3 zbiorników zaporowych w 7 punktach (p.p.k). Podstawę prawną do wykonania oceny jakości wód powierzchniowych stanowiło, zgodnie z zaleceniem Głównego Inspektora Ochrony Środowiska, stanowiło nieobowiązujące rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz

5 sposobu interpretacji i prezentacji stanu tych wód ( Dz. U. z 2004 r. Nr 32, poz. 284 ). Wprowadziło ono pięć klas jakości wód: 1) klasa I - wody o bardzo dobrej jakości: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A1, b) wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na Ŝadne oddziaływania antropogeniczne; 2) klasa II - wody dobrej jakości: a) spełniają w odniesieniu do większości wskaźników jakości wody wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, b) wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują niewielki wpływ oddziaływań antropogenicznych; 3) klasa III - wody zadawalającej jakości: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A2, b) wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują umiarkowany wpływ oddziaływań antropogenicznych; 4) klasa IV - wody niezadawalającej jakości: a) spełniają wymagania określone dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia, w przypadku ich uzdatniania sposobem właściwym dla kategorii A3, b) wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany ilościowe i jakościowe w populacjach biologicznych; 5) klasa V - wody złej jakości: a) nie spełniają wymagań dla wód powierzchniowych wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia, b) wartości biologicznych wskaźników jakości wody wykazują, na skutek oddziaływań antropogenicznych, zmiany polegające na zaniku występowania znacznej części populacji biologicznych.

6 Klasyfikacja jakości śródlądowych wód powierzchniowych w punktach monitoringu diagnostycznego, zlokalizowanych na terenie powiatu wielickiego ( według 5 klas ) w 2007 r.: Rzeka Wisła Serafa Punkt pomiarowo-kontrolny Klasa km Nazwa jakości wód Grabie DuŜa Grobla (E) 96,4 V 1,0 V V-ChZT-Cr, barwa, azotyny, przewodn. elektrolityczna, substancje rozp.ogólne, chlorki V-zapach, barwa02, BZT5 ChZT-Mn, ChZT-Cr, OWO, amoniak, azot Kjeldahla, azotyny, azot og., fosforany, fosfor ogólny Wskaźniki degradujące jakość wody Fizykochemiczne Bakteriologiczne V-liczba bakterii coli fek., ogólna liczba bakterii coli V-liczba bakterii coli fek., ogólna liczba bakterii coli biologiczne - - Zmiany jakości wód powierzchniowych w województwie małopolskim w latach 2004 2007 w punktach monitoringu diagnostycznego (wg 5 klas) Rzeka Punkt pomiarowo-kontrolny km Nazwa Klasy jakości wód 2004 2005 2006 2007 96,4 Nie Grabie Wisła badano Nie badano Nie badano V Niepołomice 102,0 V V V Nie badano Raba Gdów 50,2 Nie badano Nie badano III Nie badano Kłaj 31,2 III III III Nie badano Wilga Kraków, ujście 0,5 V V IV Nie badano Serafa DuŜa Grobla (E) (Brzegi) 1,0 V V V V Drwinka badano Nie Świniary 2,0 Nie badano IV Nie badano Strado -mka Sobolów 3,6 Nie badano Nie badano III Nie badano Ocena wód wykorzystywanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia: Ocenę wód ujmowanych do celów zaopatrzenia ludności wykonano zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia ( Dz. U. nr 204/2002 poz.1728).

7 Wody powierzchniowe ujmowane do celów konsumpcyjnych muszą spełniać wymagania w zakresie jakości po zastosowaniu odpowiedniego uzdatniania. W zaleŝności od wartości granicznych poszczególnych wskaźników wody dzieli się na trzy kategorie: A1, A2 i A3. Zgodnie z cytowanym wyŝej rozporządzeniem: wody kategorii A1, to wody wymagające prostego uzdatniania fizycznego, w szczególności filtracji oraz dezynfekcji, wody kategorii A2 wody wymagające typowego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania wstępnego, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji i dezynfekcji (chlorowanie końcowe), wody kategorii A3 - wody wymagające wysokosprawnego uzdatniania fizycznego i chemicznego, w szczególności utleniania, koagulacji, flokulacji, dekantacji, filtracji, adsorpcji na węglu aktywnym, dezynfekcji (ozonowanie, chlorowanie końcowe). Ocena wód ujmowanych do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia w Powiecie Wielickim w 2007 r. Rzeka nych Stradomka 1,5 A3 A2 OWO amoniak, mangan Stradomka (zlewnia Raby) Punkt pomiarowokontrolny Kategoria wód ogólna Kategoria wód wg wskaźników Nazwa km Fizykochemicz- Bakteriolo -gicznych A3-ogólna liczba bakterii coli fek., A2 paciorkowce feralne Zmiany jakości wód przeznaczonych do zaopatrzenia ludności w wodę do spoŝycia w latach 2004 2007. Rzeka Punkt pomiarowokontrolny Kategoria wód ogólna Nazwa km 2004 2005 2006 2007 Raba Kłaj 31,2 A3 A3 A3 Nie badano Stradomka Stradomka 1,5 Nie Nie badano Nie badano A3 badano Ocena wód pod kątem eutrofizacji Ocenę wód pod kątem eutrofizacji oparto o przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wraŝliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych ( Dz. U. Nr 241/02, poz. 2093 ).

8 W myśl w/w rozporządzenia za wody zanieczyszczone azotanami ze źródeł rolniczych uznaje się: - wody powierzchniowe, w szczególności te które pobiera się lub zamierza pobierać na potrzeby zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia i wody podziemne, w których zawartość azotanów wynosi powyŝej 50 mg NO3/l, - wody powierzchniowe wykazujące eutrofizację, którą skutecznie moŝna zwalczać przez zmniejszenie dawek dostarczanego azotu. Za wody zagroŝone zanieczyszczeniem uznaje się natomiast wody wymienione powyŝej, w których zawartość azotanów wynosi od 40-50 mg NO3/l i wykazuje tendencję wzrostową. Ocena jakości wód powierzchniowych, badanych w roku 2007 w województwie małopolskim pod kątem zanieczyszczenia związkami azotu wykazała, Ŝe wody nie są zanieczyszczone tymi związkami, poniewaŝ w Ŝadnym punkcie pomiarowo kontrolnym wartości stęŝenia azotanów nie przekraczały 50 mg NO3/l. W poniŝszej tabeli przedstawiono miejsca na terenie Powiatu Wielickiego, w których stwierdzono przekroczenia średniorocznych wartości wskaźnika eutrofizacji. Rzeka /po - tok Punkt pomiarowokontrolny Nazwa km Azot ogólny (mg/l) Wskaźniki eutrofizacji StęŜenia średnioroczne Azot azotanowy (mg/l Azotany (mg/ l) Fosfor ogólny (mg/l) Chlorofil a (mg/l) Ocena stopnia eutrofizacji wód Rzeka Wisła Grabie 96,4 4,4 2,3 10,0 0,29 8,7 Eutrofizacja Potok Lipnica (zlewnia Raby) Gdów 2,2 12,9 1,8 7,9 2,8 16,1 Eutrofizacja Ocena przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych Ocenę wód pod względem wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych przeprowadzono zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. (Dz.U. Nr 176, poz. 1455). W 2007 r. na rzece Wiśle w m. Grabie dokonano badania pod kątem bytowania ryb. Wyniki badań przedstawiono poniŝej. Rzeka Punkt pomiarowokontrolny Nazwa km Przydatność wód dla bytowania ryb Wskaźniki degradujące Wisła Grabie 96,4 nieprzydatne O2, BZT5, zawiesina ogólna, azot amonowy, azotyny, niezjonizowany amoniak, fosfor ogólny

9 Zestawienie ocen jakości wód rzek badanych w województwie małopolskim w 2007 r. Rzeka Punkt pomiarowokontrolny Wisła Nazwa Grabie Km biegu rzeki Ocena wg rozporządzenia MŚ w sprawie klasyfikacji wód 1 ( klasa jakości wód ) 96,4 V 1,0 V Ocena wód ujmowanych dla zaopatrzenia ludności 2 1,2 IV - 2,2 V Serafa DuŜa Grobla NiŜowski Kunice Potok Lipnica Gdów Królewski Potok Pierzchów 2,2 III - - - - Przydatność wód dla bytowania ryb 3 nieprzydatne Ocena zagroŝenia zanieczyszczeniem związkami azotu z rolnictwa 4 (ocena stopnia eutrofizacji wód) eutrofizacja - - nieprzydatne nieprzydatne nieprzydatne nie stwierdzono eutrofizacja nie stwierdzono Objaśnienia: nie badano, 1) ocena wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu prezentacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz.U.04.32.284 z dnia 1 marca 2004 r., 2) ocena wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wraŝliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. 02.242093 z dnia 31 grudnia 2002 r.), 3) ocena wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych. (Dz. U. 02.176.1455 z dnia 23 października 2002 r.), 4) ocena wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia. (Dz. U. 02.204.1728 z dnia 9 grudnia 2002 r.). Zestawienie wykonanych ocen jakości wód powierzchniowych badanych w latach 2004-2007 w punktach monitoringu diagnostycznego (informacje na podstawie Raportu o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2007 roku ): Rzeka Punkt pomiarowo-kontrolny Klasy jakości wód Rodzaj Nazwa km monitoringu 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 Wisła Niepołomice Nie 102,2 D V V V badano Grabie Nie Nie Nie 96,4 D,R,A badano badano badano V Wilga Serafa Raba Raba Kraków, ujście 0,5 D,R V V IV DuŜa Grobla Gdów Kłaj Nie badano 1,0 D V V V V 50,2 D,R,A Nie badano Nie badano 31,2 D,R,Z,A III III III III Nie badano Nie badano

10 Rodzaje monitoringu: D) monitoring diagnostyczny wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu prezentacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz.U.04.32.284 z dnia 1 marca 2004 r., A) - monitoring wód wraŝliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (eutrofizacja) wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wraŝliwych na zanieczyszczenie związkami azotu ze źródeł rolniczych. (Dz. U. 02.242093 z dnia 31 grudnia 2002 r.), R) monitoring wód pod kątem moŝliwości bytowania ryb wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych. (Dz. U. 02.176.1455 z dnia 23 października 2002 r.), Z) monitoring wód przeznaczonych do zaopatrzenia ludności wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 27 listopada 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody powierzchniowe wykorzystywane do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spoŝycia. (Dz. U. 02.204.1728 z dnia 9 grudnia 2002 r.). Podsumowanie. Jakość wód rzek Wisły, Serafy w stosunku do informacji zawartych w Raporcie z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za rok 2005 i 2006 nadal pozostaje na tym samym poziomie (Wisła V klasa, Serafa V klasa). Jakości wód rzeki Raby, Wilgi, Drwinki, Stradomki w 2007 r. nie badano. Ocena wód powierzchniowych powiatu pod kątem eutrofizacji wykazała, iŝ na rzece Wiśle (punkt pomiarowo kontrolny Grabie) oraz na potoku Lipnica (punkt pomiarowo kontrolny Gdów) stwierdzono przekroczenia wartości granicznych wskaźników stosowanych przy ocenie eutrofizacji, określonych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie kryteriów wyznaczania wód wraŝliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych (Dz. U. z 2002 r. Nr 241, poz. 2093). Jakość wód powierzchniowych przebadanych rzek i potoków na terenie Powiatu Wielickiego nie spełniała wymogów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 176, poz. 1455). 2.2 Wody podziemne Ocenę jakości wód w roku 2007 wykonano na podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji i prezentacji stanu tych wód ( Dz. U. Nr 32/2004 poz. 284 ). Zgodnie z rozporządzeniem klasyfikacja jakości wód podziemnych obejmuje 5 klas: klasa I wody o bardzo dobrej jakości a) wartości wskaźników jakości wody są kształtowane jedynie w efekcie naturalnych procesów zachodzących w warstwie wodonośnej, b) Ŝaden ze wskaźników jakości wody nie przekracza wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi,

11 klasa II wody dobrej jakości a) wartości wskaźników jakości wody nie wskazują na oddziaływania antropogeniczne, b) wskaźniki jakości wody, z wyjątkiem Ŝelaza i manganu, nie przekraczają wartości dopuszczalnych jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi, klasa III wody zadowalającej jakości a) wartości wskaźników jakości wody są podwyŝszone w wyniku naturalnych procesów lub słabego oddziaływania antropogenicznego, b) mniejsza część wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi, klasa IV wody niezadowalającej jakości a) wartości wskaźników jakości wody są podwyŝszone w wyniku naturalnych procesów oraz słabego oddziaływania antropogenicznego, b) większość wskaźników jakości wody przekracza wartości dopuszczalne jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi, klasa V wody złej jakości a) wartości wskaźników jakości wody potwierdzają oddziaływania antropogeniczne, b) woda nie spełnia wymagań określonych dla wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi. Sieć obserwacyjno - badawcza wód podziemnych na terenie powiatu wielickiego w roku 2007 Nr w bazie danych sieci obserwacji hydrogeologicznych Miejscowość Stratygrafia Wody GZWP 1863 Niepołomice Miocen 1119 PodłęŜe Trzeciorzęd Wody wgłębne Wody wgłębne 451 (subzbiornik bogucicki) Ocena jakości wód podziemnych w roku 2007 Lp Nr pkt Miejscowość UŜytkowanie terenu 1 1863 Niepołomice Obszary zabudowane/grunty orne 2 1119 PodłęŜe Obszary zabudowane Klasa Przekroczone wskaźniki klasa IV Przekroczone wskaźniki klasa V IV NH4, NO2, Na IV NH4, Fe Jakość wód podziemnych według wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi. Podstawę oceny stanowiło rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61/2007, poz. 417).

12 Punkty sieci monitoringu wód podziemnych, w których stwierdzono przekroczenia norm dla wód przeznaczonych do spoŝycia dla ludzi w 2007 r.: Nr punktu Miejscowość UŜytkowanie terenu Wody 1863 Niepołomice 1119 PodłęŜe Obszary zabudowane/grunty orne Obszary zabudowane W * W * Wskaźniki przekraczające normy dla wód przeznaczonych do spoŝycia dla ludzi Cl, Na Fe * W wody wgłębne W 2007 r. nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieliczce, ul. Wincentego Pola 20 a, objęte były następujące wodociągi ujmujące wody podziemne z terenu powiatu wielickiego: - Wodociąg Publiczny Niepołomice woda odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem bakteriologicznym z wyjątkiem jednej próby wody z uwagi na przekroczenie liczby paciorkowców kałowych. Powtórna analiza wody nie wykazała obecności enterokoków w badanej próbie. Pod względem fizyko chemicznym woda nie odpowiadała wymaganiom z uwagi na występujące przekroczenia zawartości w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo, azotyny, amoniak i mętności. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 7 decyzji administracyjnych warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia i nakazujących podjęcie stosownych działań w zakresie poprawy jakości wody. Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług Komunalnych w Niepołomicach podejmował w celu likwidacji przekroczeń. Produkcja wody na dobę wynosi 2640 m 3, wodociąg zaopatruje w wodę 13 300 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny Wieliczka - woda odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem bakteriologicznym z wyjątkiem 1 próby wody z uwagi na obecność bakterii grupy coli, kontrolne badanie próby wody wykazało likwidację przekroczeń. Woda pod względem fizyko chemicznym nie odpowiadała wymaganiom sanitarnym z uwagi na ponadnormatywną obecność w wodzie manganu oraz Ŝelaza. Wydano 4 decyzje administracyjne warunkowo dopuszczając wodę do spoŝycia i nakazujące podjęcie działań w zakresie likwidacji przekroczeń. Zakład Gospodarki Komunalnej w Wieliczce podejmuje na bieŝąco mające na celu poprawę jakości wody. Część Wodociągu Publicznego Wieliczka zaopatruje w wodę z ujęcia głębinowego. Ponadto Wodociąg Wieliczka zakupuje wodę do spoŝycia przez ludzi z ujęcia powierzchniowego Dobczyce. Produkcja wody wynosi 4000 m 3 /dobę. Nadzorem sanitarnym było objętych takŝe 6 wodociągów publicznych

13 wiejskich. Woda była pobierana z następujących wodociągów: - Wodociąg Publiczny Cichawa woda pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom z wyjątkiem 2 prób wody (miesiąc październik), gdzie stwierdzono wystąpienie bakterii grupy coli. Kontrolne badanie wody nie wykazało obecności bakterii. Wodociąg zaopatruje w wodę 6 200 mieszkańców, produkcja wody na dobę wynosi 720 m 3. - Wodociąg Publiczny Gdów - jakość wody pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym oceniono jako dobrą, z wyjątkiem jednej próby fizyko chemicznej z uwagi na ponadnormatywną obecność Ŝelaza i 2 prób fizyko chemicznych, w których stwierdzono obecność bakterii grupy coli. Powtórne analizy nie wykazały przekroczeń. Wodociąg zaopatruje w wodę około 8400 mieszkańców, produkcja dobowa wody wynosi 900 m 3. Wydano jedną decyzje administracyjną nakazująca likwidację przekroczeń Ŝelaza. - Wodociąg Publiczny PodłęŜe oceniono jako dobry z wyjątkiem dwóch prób fizyko chemicznych (miesiące luty i maj), gdzie wystąpiły niewielkie przekroczenia zawartości manganu w wodzie. Produkcja wody wynosi 710 m 3 na dobę, wodociąg zaopatruje około 4000 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny Staniątki oceniono jako dobry, z wyjątkiem 2 prób fizyko chemicznych, gdzie wystąpiły niewielkie przekroczenia zawartości manganu, Ŝelaza i amoniaku w wodzie. Kontrolne badania nie wykazały przekroczeń. W miesiącu wrześniu, w związku z podtopieniem miejscowości Staniątki, nastąpiło czasowe pogorszenie jakości wody. Po podjętych ch jakość wody uległa poprawie. Wodociąg zaopatruje w wodę około 3500 osób, produkcja wody na dobę wynosi 185 m 3. - Wodociąg Publiczny Szarów jakość wody pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym, z wyjątkiem 1 próby (czerwiec), gdzie przeprowadzone analizy wykazały ponadnormatywną zawartość amoniaku. Powtórne analizy nie wykazały przekroczeń. Wodociąg zaopatruje w wodę 10 500 mieszkańców, dobowa produkcja wody wynosi 1560 m 3. - Wodociąg Publiczny Węgrzce Wielkie jakość wody pod względem bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym. Pod względem fizyko chemicznym woda nie odpowiadała wymogom sanitarnym ze względu na przekroczoną zawartość w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo, mętność. Wydano 5 decyzji administracyjnych, warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia i nakazujących podjęcie działań w zakresie likwidacji przekroczeń. Zakład Gospodarki Komunalnej podjął mające na celu poprawę jakości wody. Wodociąg zaopatruje w wodę około 2400 mieszkańców, produkuje 800 m 3 wody na dobę.

14 W 2007 roku nadzorem sanitarnym objęte były 3 kąpieliska śródlądowe, niezorganizowane: - Kąpielisko Brzegi (gmina Wieliczka), - Kąpielisko Gdów Zarabie (gmina Gdów), - Kąpielisko Zabierzów Bocheński (gmina Niepołomice). W okresie od 1 kwietnia do września 1 raz w miesiącu pobierano z wymienionych kąpielisk próby wody do badania pod kątem przydatności do celów kąpielowych. Jakość badanych prób wody pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach według Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 roku (Dz. U. 203 poz. 1718) w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. W 2008 r. nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Wieliczce, ul. Wincentego Pola 20 a, objęte były następujące wodociągi ujmujące wody podziemne z terenu powiatu wielickiego: - Wodociąg publiczny Niepołomice woda odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem bakteriologicznym. Pod względem fizycznochemicznym woda nie odpowiadała wymaganiom z uwagi na występujące przekroczenia zawartości w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 5 decyzji administracyjnych warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia i nakazujących podjęcie stosownych działań w zakresie poprawy jakości wody. Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług Komunalnych w Niepołomicach podejmował na bieŝąco mające na celu zlikwidowanie przekroczeń parametrów. Produkcja wody na dobę wynosi 2631 m 3, wodociąg zaopatruje w wodę 13 500 mieszkańców. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce zaopiniował pozytywnie projekt budowy nowego Zakładu Uzdatniania Wody ZUW 2 w Woli Batorskiej wraz z obiektami towarzyszącymi. Inwestycja realizowana jest w ramach budowy Zintegrowanego Systemu Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków w Mieście Niepołomice w Wschodniej Części Gminy Niepołomice. - Wodociąg Publiczny Wieliczka woda odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem bakteriologicznym. Pod względem fizyko chemicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym z wyjątkiem 2 prób wody, gdzie stwierdzono ponadnormatywną zawartość manganu i Ŝelaza (maj) oraz Ŝelaza (lipiec). Wydano 1 decyzję administracyjną warunkowo dopuszczającą wodę do spoŝycia przez ludzi i nakazujące podjęcie na bieŝąco działań mających doprowadzić do poprawy jakości wody. Zakład

15 Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Wieliczce podejmował na bieŝąco zmierzające do likwidacji przekroczeń. Kontrolne badania wody nie wykazały przekroczeń. W roku sprawozdawczym nadzorem sanitarnym objętych było 6 wodociągów publicznych Wiejskich (Cichawa, Gdów, PodłęŜe, Staniątki, Szarów, Węgrzce Wielkie). - Wodociąg Publiczny Cichawa woda pod względem bakteriologicznym i fizyko chemicznym odpowiadała wymaganiom z wyjątkiem 3 prób wody, w których analizy laboratoryjne wykazały przekroczenia zawartości manganu i Ŝelaza w wodzie. Zakład Gospodarki Komunalnej w Gdowie podjął zmierzające do zlikwidowania występujących przekroczeń. Kontrolne badanie wody nie wykazały przekroczeń. Wodociąg zaopatruje w wodę 6900 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny Gdów jakość wody pod względem fizyko - chemicznym oraz bakteriologicznym oceniono jako dobrą. Wodociąg zaopatruje w wodę około 6 710 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny PodłęŜe oceniono jako dobry za wyjątkiem 1 próby fizyko chemicznej (marzec), w której analiza fizyko chemiczna wykazała ponadnormatywną zawartość manganu w wodzie. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 1 decyzję administracyjną warunkowo dopuszczającą wodę do spoŝycia z nakazem podjęcia stosownych działań w zakresie poprawy jakości wody. Kontrolne badania wody nie wykazały przekroczeń. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce zaopiniował pozytywnie projekt modernizacji istniejącego Zakładu Uzdatniania Wody ZUW 3 w PodłęŜu wraz z obiektami towarzyszącymi. - Wodociąg Publiczny Staniątki jakość wody pod względem bakteriologicznym odpowiada wymaganiom sanitarnym. Woda pod względem fizyko chemicznym nie odpowiadała wymaganiom sanitarnym ze względu na przekroczoną zawartość następujących parametrów: mętność, amoniak, Ŝelazo. Wydano 5 decyzji administracyjnych warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia przez ludzi oraz nakazujących podjęcie działań w zakresie likwidacji przekroczeń. Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług Komunalnych w Niepołomicach podjął mające na celu likwidację przekroczeń. Wodociąg zaopatruje w wodę 3575 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny Szarów jakość wody pod względem bakteriologicznym i fizyko-chemicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym, z wyjątkiem 4 prób wody, gdzie przeprowadzone analizy wykazały ponadnormatywną zawartość amoniaku, manganu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 2 decyzje nakazujące likwidację przekroczeń oraz warunkowo dopuszczające wodę do spoŝycia. Gminny Zakład Komunalny podjął skutecznie zmierzające do poprawy jakości

16 wody. Wodociąg publiczny w Szarowie zaopatruje w wodę 10 500 mieszkańców. - Wodociąg Publiczny Węgrzce Wielkie jakość wody pod względem fizyko chemicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym z wyjątkiem jednej próby w miesiącu maju, w której analiza laboratoryjna wykazała ponadnormatywną zawartość Ŝelaza i manganu w wodzie. Wodociąg zaopatruje w wodę około 2400 mieszkańców. W roku sprawozdawczym nadzorem sanitarnym objęte były 3 kąpieliska śródlądowe niezorganizowane: - kąpielisko Brzegi (gmina Wieliczka) - kąpielisko Gdów Zarabie (gmina Gdów) - kąpielisko Zabierzów Bocheński (gmina Niepołomice) W 2008 roku jeden raz w miesiącu od maja do września pobierano z w/w kąpielisk próby wody do badania pod kątem przydatności wody do celów kąpielowych. Na podstawie wyników przeprowadzonych analiz stwierdzono, Ŝe jakość pobranych prób wody odpowiadała pod względem bakteriologicznym i fizykochemicznym wymaganiom sanitarnym określonym w obowiązującym Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 16 października 2002 r. w sprawie wymagań jakim powinna odpowiadać woda w kąpieliskach. Ocena stopnia zanieczyszczenia wód amoniakiem Na terenie powiatu wielickiego stwierdzono stęŝenie amoniaku na poziomie odpowiadającym IV klasie czystości. Podsumowanie. Jakość wód subzbiornika bogucickiego w stosunku do informacji zawartych w Raporcie z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za rok 2005 i 2006 nadal pozostaje na tym samym poziomie (IV klasy czystości - wody o jakości niezadawalającej przekroczone wskaźniki NH4, Fe). Według oceny jakości wód podziemnych przeznaczonych do spoŝycia przez ludzi, której podstawę stanowiło rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących jakości wody przeznaczonej do spoŝycia przez ludzi (Dz. U. Nr 61/2007, poz. 417), w punktach monitoringowych Państwowego Instytutu Geologicznego, zlokalizowanych w Niepołomicach i w PodłęŜu w 2007 r. stwierdzono przekroczenie norm dla wód przeznaczonych do spoŝycia dla ludzi. RównieŜ badania jakości wód w poszczególnych wodociągach, ujmujących wody podziemne, wykonywane przez Państwowy Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Wieliczce wykazały, iŝ : - jakość wody pochodząca z Wodociągu Publicznego Niepołomice w 2007 r. odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem

17 bakteriologicznym z wyjątkiem jednej próby wody z uwagi na przekroczenie liczby paciorkowców kałowych. Powtórna analiza wody nie wykazała obecności enterokoków w badanej próbie. Pod względem fizyko chemicznym woda nie odpowiadała wymaganiom z uwagi na występujące przekroczenia zawartości w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo, azotyny, amoniak i mętności. - jakość wody pochodząca z Wodociągu Publicznego Wieliczka w 2007 r. odpowiadała wymaganiom sanitarnym pod względem bakteriologicznym za wyjątkiem 1 próby wody z uwagi na obecność bakterii grupy coli, kontrolne badanie próby wody wykazało likwidację przekroczeń. Woda pod względem fizyko chemicznym nie odpowiadała wymaganiom sanitarnym z uwagi na ponadnormatywną obecność w wodzie manganu oraz Ŝelaza. - jakość wody pochodząca z Wodociągu Publicznego Cichawa w 2007 r. pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom za wyjątkiem 2 prób wody (miesiąc październik), gdzie stwierdzono wystąpienie bakterii grupy coli. Kontrolne badanie wody nie wykazało obecności bakterii. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Gdów w 2007 r. pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym oceniono jako dobrą, za wyjątkiem jednej próby fizyko chemicznej z uwagi na ponadnormatywną obecność Ŝelaza i 2 prób fizyko chemicznych, w których stwierdzono obecność bakterii grupy coli. Powtórne analizy nie wykazały przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego PodłęŜe w 2007 r. oceniono jako dobrą z wyjątkiem dwóch prób fizyko chemicznych (miesiące luty i maj), gdzie wystąpiły niewielkie przekroczenia zawartości manganu w wodzie. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Staniątki w 2007 r. oceniono jako dobrą, z wyjątkiem 2 prób fizyko chemicznych, gdzie wystąpiły niewielkie przekroczenia zawartości manganu, Ŝelaza i amoniaku w wodzie. Kontrolne badania nie wykazały przekroczeń. W miesiącu wrześniu, w związku z podtopieniem miejscowości Staniątki, nastąpiło czasowe pogorszenie jakości wody. Po podjętych ch jakość wody uległa poprawie. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Szarów w 2007 r. pod względem fizyko chemicznym i bakteriologicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym, z wyjątkiem 1 próby (czerwiec), gdzie przeprowadzone analizy wykazały ponadnormatywną zawartość amoniaku. Powtórne analizy nie wykazały przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Węgrzce Wielkie w 2007 r. pod względem fizyko chemicznym nie odpowiadała wymogom

18 sanitarnym ze względu na przekroczoną zawartość w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo, mętność. Wydano 5 decyzji administracyjnych, warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia i nakazujących podjęcie działań w zakresie likwidacji przekroczeń. Zakład Gospodarki Komunalnej podjął mające na celu poprawę jakości wody. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego w Niepołomicach pod względem fizyczno-chemicznym w 2008 r. nie odpowiadała wymaganiom z uwagi na występujące przekroczenia zawartości w wodzie następujących parametrów: mangan, Ŝelazo. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 5 decyzji administracyjnych warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia i nakazujących podjęcie stosownych działań w zakresie poprawy jakości wody. Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług Komunalnych w Niepołomicach podejmował na bieŝąco mające na celu zlikwidowanie przekroczeń parametrów. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Wieliczka pod względem fizyko chemicznym w 2008 r. odpowiadała wymaganiom sanitarnym za wyjątkiem 2 prób wody, gdzie stwierdzono ponadnormatywną zawartość manganu i Ŝelaza (maj) oraz Ŝelaza (lipiec). Wydano 1 decyzję administracyjną warunkowo dopuszczającą wodę do spoŝycia przez ludzi i nakazujące podjęcie na bieŝąco działań mających doprowadzić do poprawy jakości wody. Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Wieliczce podejmował na bieŝąco zmierzające do likwidacji przekroczeń. Kontrolne badania wody nie wykazały przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Cichawa woda pod względem bakteriologicznym i fizyko chemicznym w 2008 r. odpowiadała wymaganiom za wyjątkiem 3 prób wody, w których analizy laboratoryjne wykazały przekroczenia zawartości manganu i Ŝelaza w wodzie. Zakład Gospodarki Komunalnej w Gdowie podjął zmierzające do zlikwidowania występujących przekroczeń. Kontrolne badanie wody nie wykazały przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego PodłęŜe w 2008 r. oceniono jako dobrą za wyjątkiem 1 próby fizyko chemicznej (marzec), w której analiza fizyko chemiczna wykazała ponadnormatywną zawartość manganu w wodzie. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 1 decyzję administracyjną warunkowo dopuszczającą wodę do spoŝycia z nakazem podjęcia stosownych działań w zakresie poprawy jakości wody. Kontrolne badania wody nie wykazały przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Staniątki w 2008 r. pod względem fizyko chemicznym nie odpowiadała wymaganiom sanitarnym ze względu na przekroczoną zawartość następujących

19 parametrów: mętność, amoniak, Ŝelazo. Wydano 5 decyzji administracyjnych warunkowo dopuszczających wodę do spoŝycia przez ludzi oraz nakazujących podjęcie działań w zakresie likwidacji przekroczeń. Zakład Wodociągów i Kanalizacji oraz Usług Komunalnych w Niepołomicach podjął mające na celu likwidację przekroczeń. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Szarów w 2008 r. pod względem bakteriologicznym i fizyko-chemicznym odpowiadała wymaganiom sanitarnym, z wyjątkiem 4 prób wody, gdzie przeprowadzone analizy wykazały ponadnormatywną zawartość amoniaku, manganu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieliczce wydał 2 decyzje nakazujące likwidację przekroczeń oraz warunkowo dopuszczające wodę do spoŝycia. Gminny Zakład Komunalny podjął skutecznie zmierzające do poprawy jakości wody. - jakość wody pochodzącej z Wodociągu Publicznego Węgrzce Wielkie w 2008 r. odpowiadała wymaganiom sanitarnym za wyjątkiem jednej próby w miesiącu maju, w której analiza laboratoryjna wykazała ponadnormatywną zawartość Ŝelaza i manganu w wodzie. 2. 2. GOSPODARKA WODNO ŚCIEKOWA. Stopień zwodociągowania powiatu wielickiego na podstawie informacji przekazanych przez Urzędy Miast i Gmin powiatu wielickiego. Stopień zwodociągowania powiatu (liczba mieszkańców korzystających ze zbiorczej sieci wodociagowej / rzeczywista liczba mieszkańców) Wskaźnik wyjściowy ( informacja zawarta w POŚ ) Wskaźnik za lata 2005 i 2006 Wskaźnik aktualny 84% 90% 92 % Wodociągi wykonane z rur azbestowo cementowych do wymiany na podstawie informacji przekazanych przez Urzędy Miast i Gmin powiatu wielickiego. Wodociągi wykonane z rur azbestowo cementowych do wymiany Wskaźnik wyjściowy ( informacja zawarta w POŚ ) Wieliczka 15% Kłaj 24 km Biskupice 1 km Wskaźnik za lata 2005 i 2006 Niepołomice - 0 km, Gdów 3,5 km, Wieliczka 25 km (6%) Kłaj 15 km (15%) Biskupice 0 km Wskaźnik aktualny Niepołomice - 0 km Gdów 3,5 km Wieliczka 25 km Kłaj 15 km Biskupice 0 km Stopień skanalizowania powiatu wielickiego na podstawie informacji przekazanych przez Urzędy Miast i Gmin powiatu. Stopień skanalizowania powiatu ( liczba mieszkańców podłączonych do kanalizacji / rzeczywista liczba mieszkańców) Wskaźnik wyjściowy ( informacja zawarta w POŚ ) Wskaźnik za lata 2005 i 2006 Wskaźnik aktualny 18% 31% 32%

20 Stan gospodarki wodno ściekowej w poszczególnych gminach powiatu wielickiego. Gmina Stopień skanalizowania gminy (liczba mieszkańców podłączonych do kanalizacji / rzeczywista liczba mieszkańców), [%] Stopień zwodociągowania powiatu (liczba mieszkańców korzystających ze zbiorczej sieci wodociagowej/ rzeczywista liczba mieszkańców), [%] Wodociągi wykonane z rur azbestowo cementowych do wymiany [%] [km] Wieliczka 40 80-25 Niepołomice 57 100 0 0 Gdów 17 99-3,5 Kłaj 45 96-15 Biskupice 0 87 0 0 Rys. Stopień skanalizowania gmin powiatu wielickiego. Rys. 2. Stopień zwodociągowania gmin powiatu wielickiego.

21 Oczyszczalnie ścieków na terenie powiatu wielickiego. PoniŜej przedstawiono charakterystykę oczyszczalni istniejących na terenie powiatu wielickiego. Gmina Wieliczka. Oczyszczalnia w Węgrzcach Wielkich ( kompleks A ): Obsługuje część miejscowości Węgrzce Wielkie, Strumiany i Mała Wieś, Typ: TMB 1440, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: dopływ potoku Węgrzce Wielkie w zlewni Wisły, Q max d = 200 m 3 /d Oczyszczalnia w Węgrzcach Wielkich ( kompleks C ): Obsługuje Węgrzce Wielkie, oraz część okolicznych miejscowości, Typ: KOS 3, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: dopływ potoku Węgrzce Wielkie w zlewni Wisły, Q max d = 100 m 3 /d Oczyszczalnia w Wieliczce: Obsługuje część zabudowań mieszkalnych przy ul. Złotej i Sowińskiego w Wieliczce Typ: BD 50 POLARIS, Odbiornik ścieków oczyszczonych: rów melioracji szczegółowej w zlewni Wisły, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Q max d = 14,7 m 3 /d. Oczyszczalnia w Sułkowie ( gmina Wieliczka ): Obsługuje część zabudowań mieszkalnych w Sułkowie Typ: BD 50 POLARIS, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok w zlewni Wisły, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Q max d = 14,7 m 3 /d. Oczyszczalnia w Gorzkowie I ( gmina Wieliczka ): Obsługuje osiedle Ślęczkówka w Gorzkowie. Typ: mechaniczno biologiczna ZBO-3H (Wobet Hydret), Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy w zlewni Wilgi, Q śr d = 11,25 m 3 /d, Q max d = 14,6 m 3 /d Oczyszczalnia w Gorzkowie II ( gmina Wieliczka ): Obsługuje osiedle Czarnociny w Gorzkowie. Typ: mechaniczno biologiczna ZBO-3H (Wobet Hydret ),

22 Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy będący dopływem rzeki Młynówka w zlewni Raby, Q śr d = 11,25 m 3 /d, Q max d = 14,6 m 3 /d. Oczyszczalnia w Gorzkowie III ( gmina Wieliczka ): Obsługuje część zabudowań mieszkalnych w Gorzkowie i obiekt Ochotniczej StraŜy PoŜarnej w Gorzkowie Typ: BIOCOMPACT 10, Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy będący dopływem rzeki Młynówka w zlewni Raby, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Q śr d = 10,0 m 3 /d, Q max d = 14,85 m 3 /d. Oczyszczalnia w Gorzkowie IV ( gmina Wieliczka ): Obsługuje część zabudowań mieszkalnych w Gorzkowie i Byszycach Typ: BD 50 POLARIS, Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy będący dopływem rzeki Młynówka w zlewni Raby, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Oczyszczalnia zlokalizowana na tej samej działce, co BIOCOMPACT 10, Q max d = 14,7 m 3 /d. Oczyszczalnia w GoIkowicach ( gmina Wieliczka ): Obsługuje Szkołę Podstawową w Golkowicach Typ: NEBRASKA M-4 Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy w zlewni rzeki Wilgi, Rodzaj ścieków dopływających: bytowe, Q max d = 4,08 m 3 /d, Q max h = 0,51 m 3 /h Oczyszczalnia w Koźmicach Wielkich ( gmina Wieliczka ): Obsługuje Szkołę Podstawową i Gimnazjum w Koźmicach Wielkich Typ: NEBRASKA M-7 Odbiornik ścieków oczyszczonych: ciek bez nazwy w zlewni rzeki Wilgi, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Q max d = 13,5 m 3 /d, Oczyszczalnia firmy AUGUM z siedzibą w Wieliczce: Obsługuje Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowe AUGUM w Kokotowie (gmina Wieliczka). Typ: NAYADIC model M-1050A, Przepustowość: 3,75 m3/d, Rodzaj ścieków dopływających: bytowe, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Zabawka w zlewni Wisły, Q max d = 3,6 m 3 /d

23 Oczyszczalnia Parafii Rzymsko-Katolickiej pw. Matki BoŜej Fatimskiej w Golkowicach: Obsługuje Zespół Sakralny w Golkowicach (gmina Wieliczka) Typ: ECO-LINE mini 5PE Rodzaj ścieków dopływających: bytowe, Odbiornik ścieków oczyszczonych: jar w zlewni rzeki Wilgi, Q max d = 1,7 m 3 /d Na terenie gminy Wieliczka funkcjonuje obecnie 347 przydomowych oczyszczalni ścieków, w tym 103 stanowią własność gminy. Małe, przydomowe oczyszczalnie zlokalizowane są w m. Gorzków 90 szt., Byszyce 74 szt., Janowice 4 szt., Raciborsko 56 szt., Koźmice Wielkie 96 szt., Koźmice Małe 9 szt., Siercza 6 szt., Sułków 2 szt., Sygneczów 2 szt., Śledziejowice 2 szt., Zabawa 4 szt., Miasto Wieliczka 4 szt. Gmina Niepołomice Oczyszczalnia w Niepołomicach /rozbudowana, oddana do uŝytkowania po rozbudowie w 2006 r./: Obsługuje miasto Niepołomice Typ: mechaniczno biologiczna, Przepustowość: 4 500 m 3 /d, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: rzeka Wisła, Q śr d = 4 500 m 3 /d Q max d = 5 850 m 3 /d Oczyszczalnia w Woli Batorskiej ( gmina Niepołomice ): Obsługuje Wolę Batorską, Typ: mechaniczno biologiczna, Miniblok, Przepustowość: 70 m 3 /d, Ilość ścieków dopływających: 28 m3/d, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: rów melioracyjny w zlewni rzeki Drwinki, Stan techniczny oczyszczalni: wymaga modernizacji. Planowane jest zamknięcie oczyszczalni po skanalizowaniu wschodniej części gminy Niepołomice i skierowanie ścieków na oczyszczalnię w Niepołomicach. Q max d = 70 m 3 /d Oczyszczalnia w Staniątkach ( gmina Niepołomice ): Obsługuje część wsi Staniątki, Typ: mechaniczno biologiczna, Przepustowość: 65 m3/d Ilość ścieków dopływających: 17 m3/d, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: rów melioracyjny w zlewni rzeki PodłęŜanki,

24 Stan techniczny oczyszczalni: obiekt nowy, przekazany do eksploatacji w 2000r. Q śr d = 65 m 3 /d Q max d = 70 m 3 /d Oczyszczalnia w Zakrzowie ( gmina Niepołomice ): Obsługuje 24 domy w Zakrzowie Typ: NEBRASKA M-7 Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Bogusława dopływ potoku PodłęŜanka, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Q max d = 14,4 m 3 /d, Oczyszczalnia w Zabierzowie Bocheńskim ( gmina Niepołomice ): Obsługuje część miejscowości Zabierzów Bocheński, Typ: NAYADIC, technologia oparta na osadzie czynnym Przepustowość: 8 m 3 /d Ilość ścieków dopływających: 7 m 3 /d, Rodzaj ścieków dopływających: bytowe, Odbiornik ścieków oczyszczonych: rów melioracyjny, Stan techniczny oczyszczalni: dobry. Zakład Produkcyjny Coca-Cola HBC Polska Sp. Z o.o. Filia Niepołomice: Oczyszczalnia biologiczna o wydajności 1200m 3 /d, Ścieki oczyszczone odprowadzane są do kanalizacji komunalnej. W Niepołomicach realizowany jest przy współudziale środków z Funduszu Spójności projekt pod nazwą Zintegrowany System Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków w Mieście Niepołomice i Wschodniej Części Gminy Niepołomice. Celem tego projektu jest poprawa stanu środowiska naturalnego w wyniku zmniejszenia wykorzystania jego zasobów oraz wprowadzania zanieczyszczeń powstałych w wyniku odprowadzania ścieków, a takŝe poprawa jakości wody pitnej dla mieszkańców Gminy Niepołomice, a w przyszłości stworzenie rezerwuaru wody pitnej dla Krakowie. Ponadto w gminie Niepołomice planowana jest budowa dwóch komunalnych oczyszczalni ścieków: w Woli Batorskiej i w Zabierzowie Bocheńskim. Gmina Gdów Ścieki z terenu całej gminy Gdów kierowane są na dwie komunalne oczyszczalnie ścieków: rozbudowaną oczyszczalnię w Gdowie oraz nowo wybudowaną w Pierzchowie. Gmina zrezygnowała natomiast z budowy oczyszczalni w miejscowości Niegowić. Oczyszczalnia w Gdowie: Obsługuje część gminy Gdów. Typ: reaktor SBR

25 Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Bilczycki w zlewni rzeki Raby, Przewiduje się rozbudowę do następujących przepustowości: Q śr d = 925 m 3 /d Q max d = 1200 m 3 /d Q max h = 400 m 3 /h Ilość ścieków odprowadzonych (w 2003 r.) bez wód infiltracyjnych i opadowych to 112 000 m 3. Oczyszczalnia w Pierzchowie ( gmina Gdów ) rozruch w 2007 r. Obsługuje miejscowość Pierzchów, a docelowo odprowadzane są ścieki z KsiąŜnic, Cichawy, Szczytnik, Świątnik, Zborczyc i CzyŜowa. Typ: reaktor SBR, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Królewski w zlewni rzeki Raby, Q max d = 130 m 3 /d Gmina Kłaj Oczyszczalnia w Kłaju ( przebudowana, w eksploatacji ): Obsługuje miejscowość Kłaj (część) i Targowisko. W przyszłości oczyszczalnia ma przyjmować ścieki z całości Kłaja, ŁęŜkowic i części Targowiska. Typ: mechaniczno biologiczna, Przepustowość: 500 m 3 /d, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Tusznica w zlewni rzeki Raby, Oczyszczalnia w Targowisku ( gmina Kłaj ): Obsługuje miejscowości: Szarów, Łysokanie, Dąbrowa. Typ: BIOBLOK PS 100, Rodzaj ścieków dopływających: komunalne, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Tusznica w zlewni rzeki Raby, Przewiduje się rozbudowę do następujących przepustowości: Q śrd = 490 m 3 /d Q max d = 612 m 3 /d Oczyszczalnia firmy Zakład Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych w Kłaju: Typ: mechaniczno - biologiczna, Przepustowość: 56 m 3 /d, Rodzaj ścieków dopływających: bytowe, Odbiornik ścieków oczyszczonych: potok Tusznica w zlewni rzeki Raby, Q śr d = 12,6 m 3 /d Q max d = 30 m 3 /d Gmina Biskupice W chwili obecnej na terenie gminy Biskupice nie ma Ŝadnych ujęć kanalizacyjnych ani oczyszczalni zbiorowych. Większość mieszkańców gminy

26 korzysta ze zbiorników bezodpływowych. Z roku na rok na terenie gminy powstaje coraz więcej przydomowych oczyszczalni ścieków (ok. 15). Podsumowanie Średni stopień zwodociągowania powiatu wynosi aktualnie 92 % ( wzrost z 90 % wg informacji zawartej w Raporcie z realizacji Programu ochrony środowiska dla Powiatu Wielickiego za lata 2005 i 2006). W powiecie wielickim nadal istnieją odcinki wodociągów wykonanych z rur azbestowo cementowych ( za wyjątkiem Miasta i Gminy Niepołomice i Gminy Biskupice), które naleŝy wymienić (Gmina Gdów 3,5 km, Miasto i Gmina Wieliczka 25 km, Gmina Kłaj 15 km). Średni stopień skanalizowania powiatu wzrósł z 31 % w 2005 i 2006 r. do 32 % w chwili obecnej. Gmina Biskupice nadal nie posiada sieci kanalizacyjnej. Ogromny wpływ na stan środowiska naturalnego w powiecie wielickim ma gospodarka wodno ściekowa, dlatego jej uporządkowanie jest jednym z podstawowych zadań, którego realizacja w znacznym stopniu przyczyni się do poprawy jakości środowiska, a w szczególności jakości wód powierzchniowych i podziemnych. 2. 3. OCENA JAKOŚCI POWIETRZA Podstawowymi aktami prawnymi, określającymi obowiązki, zasady i kryteria w zakresie prowadzenia oceny jakości powietrza w Polsce są: - ustawa Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2002 r. Nr 47, poz. 281), - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz. U. z 2008 r. Nr 52, poz. 310). Celem corocznej oceny jakości powietrza jest uzyskanie informacji o stęŝeniach zanieczyszczeń na obszarze poszczególnych stref, w tym aglomeracji, w zakresie umoŝliwiającym: Dokonanie klasyfikacji stref w oparciu o przyjęte kryteria: dopuszczalny poziom substancji w powietrzu oraz poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji. Klasyfikacja jest podstawą do podjęcia decyzji o potrzebie zaplanowania działań na rzecz poprawy jakości powietrza w danej strefie ( opracowywania programów ochrony powietrza POP ). 2. Uzyskanie informacji o przestrzennych rozkładach stęŝeń zanieczyszczeń na obszarze aglomeracji lub innej strefy, w zakresie umoŝliwiającym wskazanie obszarów przekroczeń wartości kryterialnych oraz określenie poziomów stęŝeń występujących na tych obszarach. Informacje te są niezbędne do określenia obszarów wymagających podjęcia działań na rzecz poprawy jakości powietrza.

27 3. Wskazanie prawdopodobnych przyczyn występowania ponadnormatywnych stęŝeń zanieczyszczeń w określonych rejonach ( w zakresie moŝliwym do uzyskania na podstawie posiadanych informacji ). 4. Wskazanie potrzeb w zakresie wzmocnienia istniejącego systemu monitoringu i oceny. Podstawę klasyfikacji stref w oparciu o wyniki rocznej oceny jakości powietrza, zgodnie z art. 89 ustawy Prawo ochrony środowiska stanowią: - dopuszczalny poziom substancji w powietrzu (w niektórych przypadkach, Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów określa dozwoloną liczbę przekroczeń określonego poziomu ), - dopuszczalny poziom substancji w powietrzu powiększony o margines tolerancji ( dozwolone przypadki przekroczeń poziomu dopuszczalnego odnoszą się takŝe do jego wartości powiększonej o margines tolerancji ), - poziomy docelowe i dopuszczalne częstości przekraczania tych poziomów. Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu obowiązuje w Polsce: - ze względu na ochronę zdrowia ludzi: dla obszaru kraju i obszarów ochrony uzdrowiskowej, - ze względu na ochronę roślin: dla obszaru kraju (z wyjątkiem aglomeracji/miast) oraz obszarów parków narodowych. Klasyfikacja stref wykonywana jest co roku, na podstawie oceny poziomu substancji w powietrzu a jej wynikiem jest określenie jednej klasy strefy ze względu na ochronę zdrowia i jednej klasy ze względu na ochronę roślin. Klasyfikacji stref dokonuje się dla kaŝdego zanieczyszczenia oddzielnie, na podstawie najwyŝszych stęŝeń na obszarze kaŝdej strefy. Zaliczenie strefy do określonej klasy wiąŝe się z koniecznością podjęcia konkretnych działań na rzecz poprawy jakości powietrza lub utrzymania jego jakości na niezmienionym poziomie. W tabelach poniŝej przedstawiono w skrócie zasady zaliczenia strefy do określonej klasy (A, B, C), które zaleŝą od stęŝeń zanieczyszczeń występujących na ich obszarze i wiąŝą się z określonymi wymaganiami, co do działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Podstawę zaliczenia strefy do określonej klasy stanowią wyniki oceny uzyskane na obszarach o najwyŝszych poziomach stęŝeń danego zanieczyszczenia w strefie. Klasy stref i wymagane w zaleŝności od poziomów stęŝeń zanieczyszczenia, uzyskanych w rocznej ocenie jakości powietrza, dla przypadków gdy jest określony margines tolerancji. Poziom stęŝeń Klasa strefy Wymagane Nie przekraczający wartości dopuszczalnych A Brak i poziomów docelowych * PowyŜej poziomów dopuszczalnych * lecz nie przekraczający poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji PowyŜej poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji * poziomów docelowych i B C Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych - Określenie obszarów przekroczeń wartości dopuszczalnych oraz wartości dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji, - opracowanie programu ochrony powietrza POP

28 * - z uwzględnieniem dozwolonych częstości przekroczeń określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów System oceny jakości powietrza w województwie małopolskim funkcjonuje w oparciu o wyniki pomiarów ciągłych, prowadzonych w sieci stałych punktów pomiarowych ( stacje automatyczne, manualne i pasywne ) oraz pomiary okresowe. Badania stęŝeń zanieczyszczeń w powietrzu były prowadzone dla następujących substancji: pyłu zawieszonego PM 10 PM2.5, SO2, NO2, NOX, O3, Pb, C6H6, As, Cd, Ni, B(a)P i CO w stacjach zlokalizowanych zgodnie z kryterium ochrony zdrowia ludzkiego oraz stęŝeń SO2, NOx, O3 do oceny zagroŝeń roślin. Wyniki pomiarów ze stacji monitoringu powietrza w Wieliczce, ul. W. Pola wykorzystano w ocenie jakości powietrza pod kątem substancji gazowych. Natomiast wyniki pomiarów ze stacji monitoringu powietrza w Niepołomicach, ul. 3 maja w ocenie jakości powietrza pod kątem pyłu zawieszonego PM10, metali cięŝkich i benzo(a)piranu. 2.3.1 Pomiary jakości powietrza w 2007 r. Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla kaŝdej strefy, z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia i ochrony roślin. Wynikowe klasy Powiatu Wielickiego dla poszczególnych zanieczyszczeń (ochrona zdrowia) oraz klasa ogólna strefy w 2007 r. Nazwa strefy/ powiatu SO2 NO2 CO Benzen Krakowskowielicka Klasa ogólna strefy Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych substancji w strefie PM 10 Pb As Cd Ni B(a)P O3 C A A A A C A A A A C A Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń oraz klasa ogólna dla kaŝdej strefy, z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony roślin. Nazwa strefy/powiatu krakowskowielicka Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy SO 2 NO x Ozon Klasa ogólna strefy A A A A Przekroczenia wartości kryterialnych pyłu zawieszonego PM 10 Rok Strefa 2007 Strefa krakowskowielicka Lokalizacja stanowiska Średnie stęŝenie PM10 w roku kalendarzowym % stęŝenia dopuszczalnego dla rocznego okresu uśrednienia Częstość przekraczania dopuszczalnego poziomu stęŝeń 24-godzinnych w roku kalendarzowym Niepołomice, ul. 3-go Maja 52 130 109

29 Strefa krakowsko-wielicka biorąc pod uwagę przekroczenie kryterium ochrony zdrowia z uwagi na: - przekroczenie dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego 24-godzinnych stęŝeń pyłu zawieszonego PM 10 w roku kalendarzowym, przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym, - przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)piranu w roku kalendarzowym, została zakwalifikowana do opracowania programu ochrony powietrza. 2.3.2 Zanieczyszczenia powietrza z zakładów przemysłowych na terenie Powiatu Wielickiego Na podstawie danych statystycznych GUS oraz danych zawartych w raportach i ocenach WIOŚ w Krakowie scharakteryzowano główne tendencje stanu jakości powietrza Powiatu Wielickiego. Szczegółowe wyniki przedstawiono w poniŝszej tabeli. Emisja i redukcja przemysłowych zanieczyszczeń powietrza z zakładów szczególnie uciąŝliwych dla czystości powietrza na terenie Powiatu Wielickiego w latach 2000 2007. Rodzaj zanieczyszczenia Emisja zanieczyszczeń pyłowych [Mg/rok] Emisja zanieczyszczeń gazowych (z CO2) [Mg/rok] Zanieczyszczenia pyłowe zatrzymane [Mg/rok] 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 434 364 321 295 79 15 3 4 65 266 59 921 48 049 43 441 13 011 5 519 1917 1984 1924 1 721 996 847 187 54 25 9

30 Tendencje w emisji zanieczyszczeń pyłowych na terenie Powiatu Wielickiego w latach 2000-2007. 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 434 364 321 295 79 15 3 4 Emisja zanieczyszczeń pyłowych [Mg/rok] 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tendencje w emisji zanieczyszczeń gazowych na terenie Powiatu Wielickiego w latach 2000-2007. 70 000 60 000 50 000 65 266 59 921 48 049 43 441 40 000 30 000 20 000 13 011 10 000 0 5 519 1917 1984 Emisja zanieczyszczeń gazowych (z CO2) [Mg/rok] 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 PODSUMOWANIE. Strefa krakowsko-wielicka biorąc pod uwagę kryterium ochrony zdrowia z uwagi na: -przekroczenie dopuszczalnej częstości przekraczania poziomu dopuszczalnego 24-godzinnych stęŝeń pyłu zawieszonego PM 10 w roku kalendarzowym,

31 - przekroczenie dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w roku kalendarzowym, - przekroczenie poziomu docelowego benzo(a)piranu w roku kalendarzowym, została zakwalifikowana do opracowania programu ochrony powietrza. W porównaniu do informacji zawartych w poprzednim Raporcie nastąpiło zwiększenie częstości przekraczania stęŝeń 24 h pyłu zawieszonego PM10 ponad wartość dopuszczalną z 76 do 109. Ze względu na ochronę roślin powiat wielicki nadal znajduje się w klasie A. W stosunku do lat 2005, 2006 nastapił spadek emisji zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z zakładów przemysłowych na terenie powiatu wielickiego. 2.4. Ocena stanu akustycznego środowiska Powiatu Wielickiego Hałas komunikacyjny drogowy Główną przyczyną zmian w klimacie akustycznym Powiatu Wielickiego jest rosnące natęŝenie komunikacji samochodowej, na którą składa się rosnąca liczba samochodów zarejestrowanych na terenie powiatu, jak równieŝ wzrost natęŝenia ruchu tranzytowego (głownie drogą krajową nr 4). Obserwowana w ostatnich latach tendencja w zakresie transportu polegająca na wzroście znaczenia transportu kołowego w porównaniu z transportem kolejowym dodatkowo przyczynia się do wzrostu hałasu komunikacyjnego. W 2007 r. na zlecenie GDDKiA została wykonana Mapa akustyczna dla dróg krajowych o natęŝeniu ruchu powyŝej 16 400 pojazdów na dobę ciąg drogi krajowej nr 4 na odcinku od km 439+900 do km 508+000 (Wieliczka-Tarnów). Opracowanie obejmuje odcinki drogi krajowej nr 4, tworzące nieprzerwany ciąg drogowy i jednocześnie stanowi element szerszego dzieła pn. Mapy akustyczne dla dróg krajowych o natęŝeniu ruchu ŚDR powyŝej 16 400 pojazdów na dobę. Wyniki zawarte w tym opracowaniu przedstawione zostały poniŝej: Wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu przeprowadzonego w 2005 dla analizowanych odcinków drogi krajowej nr 4 Powiat Wielicki Symbol ident. Odcinka (ID) Nr drogi Początek odcinka [km] Koniec odcinka [km] Nazwa odcinka Pojazdy samochodowe ogółem [P/d] 4_439_9 4 439+900 444+100 Wieliczka/Obwodnica 22 614 4_444_1 4 444+100 460+300 Wieliczka-Targowisko 16 856

32 Zestawienie liczby lokali mieszkalnych naraŝonych na hałas oceniany wskaźnikiem LDWN Powiat Wielicki Liczba lokali mieszkalnych naraŝonych na hałas Odcinek Nr 1 4 Nr 2 4 (km 439+900 (km 444+100-444+100) 460+300) Nr 3 4 (km 460+300-465+100) Suma > 75 db 0 0 0 0 70 75 db 7 30 0 37 65 70 db 23 77 1 101 60 65 db 66 184 0 250 55 60 db 230 288 10 528 <55 db 615 254 5 874 1790 W 2008 r. na zlecenie GDDKiA została wykonana Analiza porealizacyjna drogi krajowej nr 4 na odcinku Kraków-Targowisko od km 432+510 do km 454+016,87. Analiza porealizacyjna obejmuje odcinek o długości około 21,5 km drogi krajowej nr 4 (relacji Kraków-Tarnów) w granicach województwa małopolskiego od autostradowego węzła Wielicka do skrzyŝowania z drogą krajową nr 75 w Targowisku. Analizowany odcinek drogi krajowej nr 4 rozpoczyna się w granicach miasta Krakowa, natomiast przebiega w Powiecie Wielickim przez teren następujących gmin: miasto i gmina Wieliczka, gmina Biskupice, gmina Kłaj, gmina Niepołomice i gmina Gdów. Pomiary natęŝenia ruchu wykonane zostały w 15 przekrojach wybranych dróg krzyŝujących się z przedmiotowym odcinkiem. Według pomiarów moŝna stwierdzić, iŝ natęŝenie ruchu pojazdów poruszających się po analizowanym odcinku drogi krajowej nr 4 jest największe na odcinkach zlokalizowanych najbliŝej granic Krakowa (przekrój nr 1 53,559 P/d). Wraz ze wzrostem odległości od granic Krakowa natęŝenie ruchu jest coraz mniejsze w przekroju nr 3 nastąpił spadek do 28,955 P/d, a w przekroju nr 15, najdalej zlokalizowanym od granic Krakowa, natęŝenie ruchu wyniosło 21,777 P/d. Przedstawione dane świadczą, iŝ na analizowanym odcinku drogi krajowej Nr 4 panuje bardzo duŝe natęŝenie ruchu (szczególnie w pobliŝu granic Krakowa). Całodobowe pomiary hałasu w sąsiedztwie drogi krajowej nr 4 wykonano w 10 punktach. Ich wyniki ze względu na czas wykonywania (24 godziny) oraz metodę pomiarową (bezpośrednich ciągłych pomiarów w ograniczonym czasie), moŝna w sposób bezpośredni odnosić do wartości dopuszczalnych równowaŝnego poziomu dźwięku. Charakteryzują one klimat akustyczny panujący na terenach sąsiadujących z analizowanym odcinkiem drogi krajowej nr 4. Dodatkowo w ramach tej analizy wykonano pomiar krótkotrwały w punkcie PDH-1 Na podstawie wyników pomiaru dokonano weryfikacji modelu obliczeniowego w programie SoundPlan. Otrzymane wartości poziomu hałasu są wysokie, szczególnie w porze nocy. Wyjątkiem jest jeden punkt (PDH-9), który zlokalizowany był przy budynku leŝącym w duŝej odległości od drogi i osłonięty ekranem. RóŜnica poziomu hałasu pomiędzy porą dnia i porą nocy jest bardzo mała co jest spowodowane

33 duŝym natęŝeniem ruchu pojazdów równieŝ w nocy. W sąsiedztwie analizowanego odcinka drogi krajowej nr 4 występują tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo usługowej zagrodowej, dla których w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz.826) określono dopuszczalne wartości poziomu hałasu w środowisku. Ponadto w analizowanym środowisku znajdują się takŝe tereny produkcyjno usługowe, usług komercyjnych i tereny zieleni, dla których wartości te nie obowiązują. W sąsiedztwie przedmiotowego odcinka występują równieŝ tereny zabudowy związanej ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieŝy, dla których określa się jedynie wartości dopuszczalne dla pory dnia. Klasyfikacji terenu pod względem dopuszczalnych wartości poziomu hałasu dokonano na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, natomiast w przypadku jego braku na podstawie rzeczywistego zagospodarowania oraz pełnionych funkcji. W poniŝszej tabeli przedstawiono wyniki całodobowych pomiarów równowaŝnego poziomu dźwięków wykonanych na potrzeby analizy porealizacyjnej. Ze względu na czas wykonywania pomiarów (24 godziny), wyniki moŝna w sposób bezpośredni odnosić do wartości dopuszczalnych hałasu w środowisku. Zestawienie wyników całodobowych pomiarów równowaŝnego poziomu dźwięku w odniesieniu do wartości dopuszczalnych. Numer punktu Pora dnia (6:00 22.00) Pora nocy (22-6.00) pomiarowego L aeq [db] Wartość dopuszczalna poziomu hałasu w środowisku [db] RóŜnica w stosunku do wartości dopuszczalnej [db]* L aeq [db] RóŜnica w stosunku do wartości dopuszczalnej (50 db) [db] PDH-1 63.7 (±3)** 55 +8.7 59.5 (±2.4)** +9.5 PDH-2 69 (±3)** 55 +6.9 67 (±7)** +17 PDH-3*** 61 (±2)** - - 60.4 (±2)** - PDH-4 65.6 (±3)** 55 +10.6 64.4 (±7)** +14.4 PDH-5 69.0 (±2)** 60 +9.0 67.0 (±8)** +17.0 PDH-6*** 69.9 (±3)** - 67.3 (±6)** - PDH-7*** 67.8 (±3)** - 66.3 (±6)** - PDH-8 65.3 (±4)** 60 +5.3 62.4 (±2.4)** +12.4 PDH-9 53 (±4)** 60-8.7 45.8 (±2.6)** -4.2 PDH-10 60.1 (±3)** 60 +0.1 57.4 (±8)** +7.4 *) Wartości dodatnie oznaczają występowanie przekroczeń dopuszczalnego hałasu, natomiast wartości ujemne oznaczają brak przekroczeń, **) Wartości błędu wyników pomiaru równowaŝnego poziomu dźwięku, ***) Punkt PDH-3, PDH-6 i PDH-7 wg MPZP znajdował się przy budynku mieszkalnym zlokalizowanym na terenach produkcyjno usługowych/usług komercyjnych, dla których nie ma określonych wartości dopuszczalnych poziomu hałasu.

34 Analizując wyniki całodobowych pomiarów równowaŝnego poziomu dźwięku naleŝy stwierdzić znaczne przekroczenia wartości dopuszczalnych, zarówno w porze dnia i w porze nocy w większości punktów. Jest to skutkiem faktu, iŝ w wielu przypadkach budynki mieszkalne, które sa zlokalizowane w bliskiej odległości od krawędzi jezdni nie są w Ŝaden sposób chronione przed hałasem generowanym przez pojazdy poruszające się po przedmiotowym odcinku. Powoduje to fakt iŝ hałas emitowany z ruchu pojazdów przyjmuje w ich sąsiedztwie wysokie wartości niekiedy przekraczające nawet 67 db w porze nocnej. Zarówno wyniki pomiarów hałasu jak i obliczeń wskazują, iŝ w sąsiedztwie przedmiotowego odcinka drogi krajowej Nr 4 budynki mieszkalne zlokalizowane w bliskiej odległości od krawędzi jezdni znajdują się w zasięgu hałasu, którego poziom przekracza wartości dopuszczalne. Część z tych budynków nie jest chroniona w Ŝaden sposób przed oddziaływaniem ruchu odbywającego się po analizowanym odcinku drogi krajowej Nr 4. Natomiast w niektórych przypadkach istniejące ekrany akustyczne są zbyt niskie lub zbyt krótkie, aby skutecznie chroniły budynki mieszkalne. Dodatkowo niektóre ekrany akustyczne nie są ciągłe co powoduje znaczny spadek skuteczności ich. Część budynków mieszkalnych będących w zasięgu ponadnormatywnego poziomu hałasu znajduje się na terenach, dla których nie obowiązują wartości dopuszczalnych tj. tereny przemysłowo usługowe i usług komercyjnych (na podstawie aktualnego Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego). Z tego względu budynki te nie podlegają ochronie akustycznej i w dalszych analizach nie były brane pod uwagę. NaleŜy zaznaczyć Ŝe budowana autostrada A4, która będzie zlokalizowana równolegle do drogi krajowej Nr 4, przejmie część ruchu samochodowego odbywającego się po przedmiotowym odcinku. Nie będzie moŝna natomiast zaobserwować duŝego spadku natęŝenia ruchu na odcinkach zlokalizowanych najbliŝej Krakowa (m.in. w granicach miejscowości Wieliczka). Na pozostałych terenach natęŝenie ruchu zmaleje co spowoduje znaczą poprawę stanu klimatu akustycznego. W celu ochrony budynków mieszkalnych przed oddziaływaniem hałasu o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne, zaproponowano w niniejszym opracowaniu zastosowanie zabezpieczeń przeciwdźwiękowych w formie ekranów akustycznych. NaleŜy jednak pamiętać o prowadzonych pracach związanych z budową autostrady A4, dla której istniejąca droga krajowa Nr 4 będzie alternatywna. W związku z tym faktem naleŝy się spodziewać, Ŝe większość ruchu odbywającego się w chwili obecnej po analizowanym odcinku zostanie przejęta przez autostradę. PoniewaŜ prognozy natęŝenia ruchu wskazują, Ŝe na odcinkach połoŝonych najbliŝej Krakowa spadek ten nie będzie zbyt duŝy, zaproponowano aby w pierwszej kolejności wybudować urządzenia ochrony środowiska (ekrany akustyczne) właśnie na tych odcinkach granice m. Krakowa Wieliczka.

35 Hałas kolejowy. Przez teren Powiatu Wielickiego przebiega jedna z głównych linii kolejowych magistralnych kraju (Kraków Główny Tarnów Rzeszów Przemyśl Medyka granica państwa), która wchodzi do europejskich systemów kolejowych AGC (główne międzynarodowe linie kolejowe) i AGTC (waŝne międzynarodowe linie transportu kombinowanego i obiekty towarzyszące) oraz zastała uznana za linię kolejową, która ze względów gospodarczych, społecznych, obronnych lub ekologicznych ma znaczenie państwowe. Lokalna linia kolejowa Kraków Wieliczka jest obecnie eksploatowana w mniejszym stopniu (mała prędkość przejazdu), ze względu na rosnące znaczenie transportu samochodowego w komunikacji podmiejskiej. NaleŜy się spodziewać dalszego spadku znaczenia tej linii. Hałas przemysłowy. ZagroŜenie hałasem przemysłowym na terenie powiatu występuje w mniejszym stopniu. Źródła hałasu przemysłowego mają zasięg lokalny i nie powodują znaczącego pogorszenia klimatu akustycznego na terenie powiatu wielickiego. NaleŜy dąŝyć do włączenia badań hałasu większych zakładów przemysłowych zlokalizowanych na terenie powiatu wielickiego do harmonogramu badań prowadzonych przez WIOŚ w Krakowie. Starostwo Powiatowe w Wieliczce wydało do tej pory 4 decyzje dot. emisji hałasu do środowiska dla następujących podmiotów: Zakład Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych w Kłaju, 2. ORLEN S.A., stacja paliw nr 709 w Niepołomicach, 3. Zakład Wyrobów Cukierniczych Starlet w Śledziejowicach, 4. BLACH-ROB Robert Dudzik, Trąbki 330, 32-020 Wieliczka Podsumowanie Na terenie Powiatu Wielickiego decydujący wpływ na klimat akustyczny ma niezwykle dynamiczny rozwój motoryzacji, a tym samym wzrost natęŝenia przewozów towarowych i osobowych w ruchu lokalnym oraz tranzytowym. Powoduje to pogorszenie warunków akustycznych w obrębie tras na terenach chronionych (stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wzdłuŝ drogi krajowej nr 4 Kraków Tarnów). Poprawę tego stanu moŝna uzyskać poprzez budowę nowych tras obwodnicowych (np. budowa autostrady na odcinku Kraków-Szarów lub alternatywnych wyposaŝonych w stosowne zabezpieczenia akustyczne, wyprowadzających ruch pojazdów cięŝkich w obszary niezamieszkałe. Przy czym waŝnym elementem etapu projektowania nowych inwestycji komunikacyjnych powinien być proces modelowania komputerowego, pozwalający na wybór optymalnego rozwiązania układu komunikacyjnego oraz wskazujący usytuowanie stosownych zabezpieczeń akustycznych jeszcze na etapie projektu. Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego (Departament Środowiska i Rozwoju Obszarów Wiejskich) przystąpił do prac nad programem ochrony środowiska przed hałasem. Przedmiotem ogłoszonego

36 zamówienia jest opracowanie projektu Programu ochrony środowiska przed hałasem dla województwa małopolskiego dla terenów poza aglomeracjami, połoŝonych wzdłuŝ dróg krajowych z terenu województwa małopolskiego, których eksploatacja spowodowała negatywne oddziaływanie akustyczne tj. przekroczone zostały dopuszczalne poziomy hałasu, określone wskaźnikiem hałasu LDWN I LN. 2. 5. Promieniowanie elektromagnetyczne. Na terenie powiatu wielickiego zlokalizowane są następujące stacje bazowe telefonii komórkowej: Miejsce lokalizacji bazowych stacji STACJE BAZOWE telefonii komórkowej GMINA WIELICZKA ERA baza Orange baza PLUS baza Play baza Mietniów 17 maszt TP Emitel RTCN xx xx xx Śledziejowice x x Wieliczka ul. Narutowicza 1 komin cegielni x x x Wieliczka ul. Park Kingi 1 kopalnia soli x x x Wieliczka ul. Sienkiewicza 24 komin ZC x x Wieliczka ul. Powstania Warszawskiego 12 x DH Kinga Wieliczka ul. Grottgera 58 HERZ x Byszyce maszt TP Emitel x x Siercza maszt telekomunikacyjny x Wieliczka maszt tymczasowy na stacji BP x Wieliczka ul Topolowa 7 budynek x Wieliczka ul. Zielna podstacja x energetyczna Raciborsko maszt TP Emitel x Wieliczka ul. Czarnochowska 30 x pensjonat Południe Wieliczka ul. Kościuszki/Janińska Nieczynny szyb przemysłowy Kościuszko x Wieliczka ul. Rynek Górny 15 x Budynek handlowo usługowy Wieliczka ul. Goliana 26 szpital x uzdrowiskowy Wieliczka ul. Krakowska 58 budynek x GMINA NIEPOŁOMICE Niepołomice ul. Szkolna 1 - biblioteka x x Niepołomice ul. Grabska 11 - komin x Niepołomice ul. Grunwaldzka x(mw) Niepołomice ul. Diesla 1 teren specjalnej x strefy ekonomicznej Zagórze maszt TP Emitel x Niepołomice ul. Fabryczna 4 budynek firmowy Wola Batorska budynek magazynów zboŝowych x x

37 GMINA GDÓW Gdów Rynek 40 maszt TP Emitel x x Gdów ul. Bocheńska 640 remiza straŝacka Wiatowice maszt TP Emitel x GMINA BISKUPICE x GMINA KŁAJ Bodzanów x Łazany 17 kościół x x Dąbrowa wieŝa obserwacyjna x x przeciwpoŝarowa Grodkowice x x x(mw) Razem 12 18 12 5 mw maszt własny Na terenie powiatu wielickiego, jak wynika z informacji przekazanych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Krakowie w 2008 r. był wykonywany pomiar promieniowania elektromagnetycznego ze stacji bazowej telefonii komórkowej nr 2792 Lekarka, ul. Zielna w Wieliczce, naleŝącej do PTK CENTERTEL Sp. z o.o., ul. Skierniewicka 10 a, 01-230 Warszawa. Podczas przedmiotowego pomiaru nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych z w/w stacji. 2. 6. Środowisko przyrody oŝywionej 2. 6. Przyroda. Powiat Wielicki posiada bardzo wysokie walory przyrodnicze. Najcenniejszym pod względem ekologicznym obszarem jest połoŝona w widłach Wisły i Raby Puszcza Niepołomicka. Ze względu na ochronę szczególnego bogactwa ptaków na tym terenie, obszar Puszczy Niepołomickiej zgłoszono do programu Natura 2000, w ramach którego wyznaczone zostały tzw. obszary specjalnej ochrony ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszar specjalnej ochrony ptaków zaliczony do sieci Natura 2000: PLB120002 Puszcza Niepołomicka Powierzchnia 11762,3 ha Ogólna charakterystyka obszaru Obszar stanowi duŝy kompleks leśny w widłach Wisły i Raby. Składa się on z dwóch części oddzielonych od siebie doliną rzeki Drwinki z duŝym obszarem łąk. Większa, południowa część Puszczy jest zdominowana przez lasy sosnowe. Sąsiadujący z Wisłą mniejszy północny fragment ostoi jest mozaiką lasów liściastych i nadrzecznych poprzecinany starorzeczami. Dominują tu młodniki ale występują równieŝ dobrze zachowane połacie starodrzewi. Status ochrony Występują następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody: Dębina III (13,0 ha) Długosz Królewski (24,0 ha) Gibiel (29,0 ha) Lipówka (25,0 ha) Rezerwat hodowlany Ŝubra nizinnego (150,0 ha) Wiślisko Kobyle (7,0 ha)

38 Rys. 3. Puszcza Niepołomicka. Specjalne obszary ochrony siedlisk zaliczone do sieci Natura 2000: PLH120008 Koło Grobli Powierzchnia 599,6259 ha Ogólna charakterystyka obszaru Obszar obejmuje dwa kompleksy leśne: Uroczysko Koło i NW część (od drogi 964, dzielącej uroczysko na dwie części) Uroczyska Grobla, połoŝone w dolinie Wisły (poza wałem przeciwpowodziowym). Bagna 4,79 ha i łąki 8,25 ha. Dominują zbiorowiska grądowe, z obfitym występowaniem lipy drobnolistnej. Bagna i łąki zajmują niewielkie fragmenty obszaru. Znajduje się tu teŝ fragment dawnego koryta Wisły z bogatymi zbiorowiskami wodno-błotnymi. Status ochrony Obszar w większości nie jest chroniony, obejmuje 2 rezerwaty przyrody: Wiślisko Kobyle (6,70 ha; 1970) i Koło (3,13 ha; 1962).