I N F O R M A C J A P R A S O W A WARSZAWA, 30 czerwca 2016 r. Coface: postanowienia owe i restrukturyzacyjne w Polsce w I półroczu 2016 roku. Liczba bankructw nadal spada, coraz więcej restrukturyzacji. Prezentowane statystyki są przygotowywane przez ubezpieczyciela należności Coface od 1997 roku w oparciu o daty wydania postanowień sądów o ogłoszeniu, czyli faktyczne daty. Wyniki za I półrocze 2016 nie są ostateczne i należy się jeszcze spodziewać wzrostu o kilkanaście przypadków. Jednak dane sprzed roku, do których liczony jest ostatni wzrost procentowy r./r., pochodzą także z końca czerwca, co zapewnia rzetelność porównań statystycznych. Dane historyczne, dotyczące lat 2008-2015, pokazują wyniki znane na koniec każdego roku. Należy zwrócić uwagę, że od 1 stycznia 2016 r. zmianie uległy dotychczasowe przepisy w prawie owym - wprowadzono nowe prawo restrukturyzacyjne. Głównym celem postępowania restrukturyzacyjnego, oprócz zaspokojenia wierzycieli, jest uniknięcie ogłoszenia dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego - również przez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Istotną zmianą jest także fakt, że w obecnym prawie, postępowaniu restrukturyzacyjnemu podlegają zarówno firmy niewypłacalne, jak i zagrożone niewypłacalnością, w związku z tym nowe statystyki pokazują nie tylko liczbę bankrutów, ale także firm zagrożonych bankructwem. Wcześniej obowiązujące prawo umożliwiało ogłoszenie układowej tylko wobec firmy faktycznie niewypłacalnej. W pierwszej połowie 2016 r. i restrukturyzacji polskich firm wyniosła 328, czyli o 14 proc. mniej niż w analogicznym okresie 2015 r. (wg danych na dzień 27 czerwca br.) Wśród rodzajów postępowań owych najwięcej było w celu likwidacji majątku (249 tj. 76 proc.), a najmniej postępowań o zatwierdzenie układu (1) Wyraźny spadek liczby i restrukturyzacji zanotowano w transporcie (-43 proc.) Poprawa nastąpiła także w produkcji (-20 proc.), budownictwie (-15 proc.) i handlu (-11 proc.) Prognoza Coface zakłada utrzymanie spadku liczby i restrukturyzacji polskich przedsiębiorstw, na poziomie 8-9 proc. na koniec 2016 r. 1
Postanowienia owe (A) i restrukturyzacyjne (B) w Polsce w I półroczach lat 2008-2016 rodzaj postępowania owego (A) Upadłości w celu likwidacji majątku (A) Upadłości z możliwością zawarcia układu (B) Postępowanie o zatwierdzenie układu*** (B) Przyspieszone postępowanie układowe*** (B) Postępowanie układowe*** (B) Postępowanie sanacyjne*** 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 I-III 2015 2015 zmiana 2016/15 2016 81 109 145 143 155 170 155 157 327 249 20 25 34 36 36 41 23 27 55 22 ogółem 101* 134* 179* 179* 191* 229* 178* 184* 382** - 14% 328 1 30 11 15 *Stan wg wiedzy na koniec każdego roku. **Stan wg wiedzy na koniec I półrocza. Statystyki wieloletnie pokazują, że ostateczna w I półroczu będzie wyższa o około 10-15 przypadków. Komentuje Grzegorz Sielewicz, główny ekonomista Coface w Europie Centralnej W pierwszych miesiącach tego roku wzrost gospodarczy Polski spowolnił. Pierwszy kwartał 2016 roku zakończył się dynamiką 3,0 proc. r./r., co było najsłabszym tempem od początku 2014 r. Znaczne przyspieszenie wykorzystania środków unijnych w ostatnim roku obowiązywania poprzedniego budżetu UE wsparło dobry wynik gospodarczy uzyskany w 2015 r. Niemniej jednak, nadal utrzymywane jest solidne tempo wzrostu, którego wiele innych krajów może nam pozazdrościć. Zgodnie z prognozą Coface wzrost gospodarczy Polski sięgnie w tym roku 3,4 proc. Dobra sytuacja makroekonomiczna przenosi się także na sferę przedsiębiorstw, gdzie zauważalna jest dalsza poprawa w statystykach owych. W pierwszej połowie tego roku i restrukturyzacji polskich firm obniżyła się o 14 proc. w porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego. Podobnie jak w pierwszym kwartale tego roku, analizę zmian w odniesieniu do 2015 r. utrudnia zmiana prawa owego i restrukturyzacyjnego, jaka weszła w życie 1 stycznia 2016 r. Wśród polskich przedsiębiorstw borykających się z trudną sytuacją płynnościową coraz bardziej popularne stają się restrukturyzacje, których różne formy są możliwe dzięki nowemu prawu. Podczas, gdy w pierwszym kwartale tego roku odnotowano zaledwie 6 restrukturyzacji, w drugim kwartale było ich już 51, co sprawiło, że restrukturyzacje w ramach nowo obowiązującej ustawy to już niemal 1/5 wszystkich postępowań. Najpowszechniej wykorzystywane są przyspieszone postępowania o zatwierdzenie układu (30 tego typu restrukturyzacji w pierwszej połowie tego roku) oraz postępowania sanacyjne pozwalające dłużnikowi przeprowadzić głęboką restrukturyzację przedsiębiorstwa (15 tego typu restrukturyzacji w pierwszej połowie tego roku). 2
Prognoza Coface zakłada utrzymanie spadku liczby i restrukturyzacji polskich przedsiębiorstw, którego dynamika sięgnie 8-9 proc. na koniec 2016 r. Firmy będą korzystać zwłaszcza na rosnącym popycie gospodarstw domowych, a konsumpcja prywatna umocni się na miejscu głównej siły napędowej naszej gospodarki. Na dynamikę sprzedaży detalicznej pozytywny wpływ będą mieć w kolejnych miesiącach świadczenia wypłacane z programu Rodzina 500+. Dynamika inwestycji spowolni, jednak nadal pozostanie dodatnia w tym roku. Polskie firmy będą aktywne w działalności eksportowej, jednak turbulencje na rynkach zagranicznych mogą zmusić biznes do weryfikacji założonych strategii. Nie tylko spowolnienie gospodarki chińskiej i jego wpływ na naszego głównego partnera handlowego Niemcy jest istotnym ryzykiem, ale także znaczne ryzyko polityczne. Decyzja Brytyjczyków o wyjściu z Unii Europejskiej nadszarpnęła wizerunek i integralność Wspólnoty Europejskiej, a także przyczyniła się do wzrostu niepewności gospodarczej. Sam wynik referendum nie oznacza natychmiastowego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, a swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału będzie obowiązywał jeszcze przynajmniej przez kilka lat. Jednak niepewność wywołana Brexitem, jak i dalsze losy Unii Europejskiej, mogą ograniczać ożywienie gospodarcze, które i tak pozostaje słabe, zwłaszcza w Europie Zachodniej, będącej głównym kierunkiem eksportowym Polski. Upadłości i restrukturyzacje według branż branża ** 2015 ** 2016 zmiana PRODUKCJA, w tym: 115 92-20% Przetwórstwo przemysłowe, w tym m.in.: 111 78 spadek Produkcja metali i metalowych wyrobów gotowych 22 13 spadek Produkcja artykułów spożywczych i napojów 12 14 wzrost Produkcja maszyn, urządzeń i urządzeń elektrycznych 8 7 spadek Produkcja wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych 14 4 spadek Poligrafia i reprodukcja 6 5 spadek Produkcja chemikaliów i wyrobów chemicznych 3 0 spadek Produkcja papieru i wyrobów z papieru 1 1 bez zmian Produkcja odzieży i wyrobów tekstylnych 10 5 spadek Produkcja mebli 4 0 spadek Produkcja wyrobów z drewna, z wyłączeniem mebli 9 9 bez zmian Produkcja wyrobów z pozostałych mineralnych surowców niemetalicznych (w tym materiały budowlane) 8 7 spadek Przetwórstwo pozostałe 14 13 spadek HANDEL, w tym m.in.: 89 79-11% Handel hurtowy 69 58 spadek Handel detaliczny 20 21 wzrost BUDOWNICTWO 67 57-15% TRANSPORT 23 13-43% POZOSTAŁE, w tym m.in.: 88 87-1% Obsługa rynku nieruchomości 12 16 wzrost Zakwaterowanie i gastronomia 9 9 bez zmian ogółem 382 328-14% 3
Przetwórstwo przemysłowe Dynamika produkcji przemysłowej pozostaje w tym roku stabilna. W przetwórstwie przemysłowym, którego reprezentacja jest szeroka w polskiej gospodarce, dynamika w pierwszych pięciu miesiącach tego roku sięgnęła 5,3 proc. Nieznaczny wzrost liczby i restrukturyzacji odnotowano jedynie w przypadku produkcji artykułów spożywczych i napojów, a jeden z najbardziej spektakularnych spadków dotyczy sektora produkcji metali, który korzysta na rosnącym popycie koncentrując się w wielu przypadkach na bardziej rentownych kontraktach. Jednak niepewność co do dalszych cen i konkurencyjny import mogą stanąć na przeszkodzie do utrzymania sprzyjającego trendu w statystykach owych. Branże, które z sukcesem zdobywają rynki zagraniczne, dzięki konkurencyjności nie tylko cenowej, ale także jakościowej, coraz rzadziej mają problemy płynnościowe. W pierwszej połowie tego roku wśród producentów mebli oraz producentów chemikaliów i wyrobów chemicznych nie ogłoszono żadnej ani restrukturyzacji. Handel Przedsiębiorstwa z sektora handlowego stanowią nadal liczną grupę w statystykach owych, odpowiadając za blisko ¼ wszystkich postępowań. Duża ilość podmiotów z tej branży w polskiej gospodarce przyczynia się do konieczności akceptacji niskich marż, które dla niektórych przedsiębiorstw, zwłaszcza tych mniejszych o słabszej pozycji negocjacyjnej, mogą decydować o prowadzeniu biznesu na granicy rentowności. Branża oczekuje na ostateczny kształt ustawy określającej wprowadzenie nowego opodatkowania na firmy handlu detalicznego, z którego prawdopodobnie zostaną wykluczone mniejsze podmioty. Niemniej jednak, w obliczu utrzymujących się dobrych perspektyw odnośnie wydatków gospodarstw domowych wspieranych dodatkowo świadczeniami z programu Rodzina 500+, nowy podatek nie powinien doprowadzić do lawinowego wzrostu i restrukturyzacji w handlu detalicznym. Budownictwo Pomimo dobrych wyników budownictwa, zwłaszcza w części mieszkaniowej w zeszłym roku, sytuacja uległa pogorszeniu. W pierwszych pięciu miesiącach tego roku dynamika produkcji budowlano-montażowej była niższa o 12,5 proc. niż w analogicznym okresie roku ubiegłego. Powolne angażowanie środków z bieżącego budżetu unijnego i niepewność co do przyszłego kształtowania się cen materiałów budowalnych stanowią istotne zagrożenia dla budownictwa infrastrukturalnego. Doświadczenia płatnicze w branży budowlanej pogorszyły się, a niedawna decyzja Wielkiej Brytanii o wyjściu z Unii Europejskiej stawia pod znakiem zapytania wysokość puli środków unijnych. Wielka Brytania, jako jeden z największych płatników netto budżetu UE nie wystąpi ze Wspólnoty natychmiast, a proces ten zajmie jeszcze kilka lat, jednak ze względu na szeroki horyzont czasowy planowanych inwestycji, Brexit może być czynnikiem, który już teraz będzie ograniczał projekty inwestycyjne lub powodował ich bardziej ostrożną ocenę w ramach współfinansowania z środków unijnych. 4
Upadłości i restrukturyzacje według regionów ** ** województwo zmiana 2015 2016 mazowieckie 83 57 spadek śląskie 50 57 wzrost dolnośląskie 37 40 wzrost małopolskie 35 37 wzrost wielkopolskie 34 26 spadek kujawsko-pomorskie 26 19 spadek zachodniopomorskie 28 14 spadek pomorskie 20 12 spadek warmińsko-mazurskie 9 11 wzrost podkarpackie 16 11 spadek lubelskie 11 10 spadek lubuskie 8 9 bez zmian łódzkie 8 9 bez zmian opolskie 5 7 wzrost świętokrzyskie 10 5 spadek podlaskie 2 4 wzrost ogółem 382 328-14% 14 9 40 26 7 12 19 9 57 11 57 5 37 11 10 4 Poprawę w liczbie upadających oraz objętych restrukturyzacją firm widać w większości województw w 8 z nich bankructw spadła. W 6 zanotowano pogorszenie sytuacji, a w dwóch bankructwa pozostały na tym samym poziomie w stosunku do analogicznego okresu roku 2015. Upadłości i restrukturyzacje według form prawnych przedsiębiorstw forma prawna 2011 2012 2013 2014 ** 2015 ** zmiana 2016/2015 2016 udział w I poł. 2016 Spółka z o.o. 239 250 261 221 224 180-20,00% 55% Przedsiębiorca 54 96 110 100 85 103 +21,00% 32% Spółka akcyjna 25 31 45 40 34 22-35,00% 7% Spółka jawna 12 21 22 19 18 8-56,00% 2% Spółka komandytowa 6 11 6 12 10 7-30,00% 2% Spółdzielnia 11 14 5 9 7 5-29,00% 1% Pozostałe formy 1 1 6 1 4 3-25,00% 1% ogółem 348 424 455 402 382 328-14,00% 100% Biorąc pod uwagę formy prawne upadających i restrukturyzowanych przedsiębiorstw w zdecydowanej większości sytuacja uległa poprawie. Tylko w grupie przedsiębiorca odnotowano zwiększenie liczby upadających przedsiębiorstw i to aż o 21 proc. Największą grupę wśród bankrutujących firm stanowią spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (55 proc.), nieco mniej jest przedsiębiorców (32 proc.). 5
Upadłości a wiek firmy Analizując wiek firm (Coface dysponuje danymi w blisko 80 proc. przypadków) - wśród upadających przedsiębiorstw dominują firmy z kilku- i kilkunastoletnim stażem działalności, jest ich blisko 70 proc. Przedsiębiorstwa założone przed transformacją ustrojoną stanowią około 9 proc. Najmniejszą grupą upadających firm są te z najkrótszym stażem trzyletnich bankrutów jest zaledwie niecałe 5 proc. KONTAKT DLA MEDIÓW: Anna A. GUZIK T. +48 22 465 02 22, M. +48 509 467 531 E. anna.guzik@coface.com Grupa Coface, światowy lider w ubezpieczeniach należności, oferuje firmom na całym świecie rozwiązania w zakresie ochrony przed ryzykiem niewypłacalności ich klientów, zarówno w transakcjach krajowych jak i eksportowych. W 2015 r. Grupa, wspierana przez 4.500 pracowników, osiągnęła skonsolidowane przychody w wysokości 1490 mln EUR. Coface jest obecny, bezpośrednio lub pośrednio, w 100 krajach i ubezpiecza transakcje 40.000 firm z ponad 200 krajów. Coface publikuje co kwartał swoje oceny ryzyka kraju dla 160 państw, w oparciu o unikalną wiedzę na temat zachowań płatniczych przedsiębiorstw i doświadczenie 660 lokalnych analityków ds. oceny ryzyka, współpracujących na bieżąco z klientami Coface i weryfikujących kondycję ich dłużników. We Francji Coface zarządza gwarancjami eksportowymi w imieniu skarbu państwa. W Polsce Coface jest obecny od 1992 roku. Ubezpiecza należności krajowe i eksportowe, oferuje finansowanie poprzez faktoring, a także raporty handlowe o firmach z całego świata i marketingowe bazy danych. Prowadzi monitoring i windykację należności B2B. Więcej informacji o firmie oraz pozostałe komunikaty prasowe dostępne na www.coface.pl Spółka Coface SA jest notowana w indeksie Euronext Paris Compartment A na giełdzie papierów wartościowych w Paryżu pod numerem ISIN: FR0010667147 / Skrót: COFA 6