EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Podobne dokumenty
WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY

Samorząd. Istota samorządu i jego rodzaje

WŁADZA WYKONAWCZA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ RADA MINISTRÓW Skład i powoływanie Rady Ministrów

EGZAMIN MATURALNY 2013 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2014/2015

EGZAMIN MATURALNY 2013 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

SAMORZĄD TERYTORIALNY W SYSTEMIE PRAWA

EGZAMIN MATURALNY 2012 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY

EGZAMIN MATURALNY 2012 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM PODSTAWOWY

Referendum lokalne, konsultacje z mieszkańcami, organy wykonawcze samorządu terytorialnego, gminy o szczególnym statusie.

Organem opiniodawczym i wspomagającym działalność sołtysa jest Rada Sołecka, składająca się z 3 osób.

WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

UCHWAŁA NR XIII/121/2012 RADY GMINY NURZEC-STACJA. z dnia 15 listopada 2012 r. w sprawie nadania statutu sołectwu Nurzec.

ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W SYSTEMIE PRAWA WEWNĘTRZNEGO

Ustrój Samorządu Terytorialnego. Test 1.4 i 1.5 Na podstawie J. Korczak, P. Lisowski, A. Ostapski, Ustrój samorządu terytorialnego, Wrocław 2017

Zakres rozszerzony - moduł 26 Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej. Janusz Korzeniowski. nauczyciel konsultant ds. edukacji obywatelskiej

PRAWO. SEMESTR ZIMOWY 2015/2016 mgr Anna Kuchciak

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2018/2019 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

DEMOKRACJA BEZPOŚREDNIA

Samorząd kobiet. 2 3 września 2010r.

STRUKTURY ORGANIZACYJNE W SAMORZĄDZIE TERYTORIALNYM ZADANIA

SAMORZĄD POWIATOWY. mgr Arkadiusz Łukaszów Zakład Prawa Administracyjnego Instytut Nauk Administracyjnych

Dz.U Nr 106 poz USTAWA z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zmianie ustawy o terenowych organach rządowej administracji ogólnej

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR LETNI 2017/2018 mgr Anna Kuchciak

1. Prawno-finansowe podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego w Polsce 2. Struktura organizacyjna jednostek samorządu terytorialnego w Polsce

Samorząd terytorialny zagadnienia wprowadzające. Olga Hałub Katedra Prawa Konstytucyjnego

System administracji publicznej w Polsce

EGZAMIN MATURALNY 2011 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

USTAWA z dnia r. o zmianie Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej

STATUT S o ł e c t w a Krzyżówka

Zgodnie z obowiązującą Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 Rada Ministrów składa się z Prezesa Rady Ministrów oraz

P R AWO KO N S T Y T U C Y J N E. SEMESTR ZIMOWY 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

UCHWAŁA NR VII/54/11 RADY GMINY GRÓDEK. z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie nadania statutu Sołectwu Bobrowniki

EGZAMIN MATURALNY 2012 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY

SEMESTR LETNI 2018/2019 mgr Anna Kuchciak

EGZAMIN MATURALNY 2013 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

UCHWAŁA NR XXVI/164/09 RADY GMINY ŁOMŻA z dnia 20 marca 2009 r. w sprawie nadania statutu sołectwu Jarnuty

Zakres rozszerzony - moduł 28 Samorząd terytorialny w Polsce. Janusz Korzeniowski

S T A T U T S O Ł E C T W A Ż A R K I

Wiedza o społeczeństwie

Prawo o miastach osada ludzi wolnych dała siedlisku swemu przystojna postać miasta

SŁOWNIK PODST AWOWYCH POJĘĆ SAMORZĄDOWYCH

Samorząd terytorialny. Autor: Bogdan Dolnicki. Wykaz skrótów Wstęp

UCHWAŁA NR XLIII/235/10 RADY GMINY MARCINOWICE. z dnia 23 lipca 2010 r. w sprawie nadania statutu Sołectwu Marcinowice.

Prawo administracyjne. Województwo i samorząd województwa

Uchwała Nr VII /98/ 2007 Rady Miejskiej Kalisza z dnia 29 marca 2007r.

PRZENIEŚ ODPOWIEDZI NA KARTĘ!

WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO

STATUT SOŁECTWA Bystrzyca

STATUT SOŁECTWA BASZKÓW. Rozdział I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Prawo administracyjne. Miasto na prawach powiatu Ustrój miasta stołecznego Warszawy

Prawo administracyjne. Powiat i samorząd powiatowy

STATUT SOŁECTWA GRĘBÓW ZAPOLEDNIK ROZDZIAŁ I. Nazwa i teren działania.

Informacje dla ucznia

OBYWATEL W DEMOKRATYCZNEJ POLSCE

Uchwała Nr.../.../2014 Rady Gminy Wolanów. z dnia roku

Podstawy prawa w gospodarce (PPwG) Samorząd terytorialny

EGZAMIN MATURALNY 2011 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

USTAWA z dnia 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach

STATUT SOŁECTWA ŁĄKA. Rozdział l. POSTANOWIENIA OGÓLNE

PROJEKT. I. Postanowienia ogólne. Statut określa zasady działania, cele i zadania Młodzieżowej Rady Miasta Katowice, zwanej dalej Radą.

STATUT SOŁECTWA BŁĘDOWO. I. Postanowienia ogólne

Administracja publiczna to realizowane przez państwo zaspokajanie zbiorowych i indywidualnych potrzeb obywateli. Stanowi struktury organizacyjne w

Prawo administracyjne. Gmina i samorząd gminny

Piotr Jedliński Prezydent Miasta Koszalina

Uchwała Nr VI / 78 /2003 Rady Gminy Tczew z dnia 26 marca 2003 r. w sprawie Statutu Gminy Tczew.

Spis treści Część I. Prawo wyborcze do jednostek samorządu terytorialnego

STATUT STOWARZYSZENIA GMIN ZACHODNIEGO MAZOWSZA

KONKURS WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE DLA UCZNIÓW GIMNAZJÓW WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO

STATUT MŁODZIEŻOWEJ RADY MIASTA ZIELONA GÓRA

STATUT SOŁECTWA OLZA. R o z d z i a ł I Postanowienia ogólne

RADA MINISTRÓW. Prawo konstytucyjne / ćwiczenia 2014/2015

Sejmik Województwa Wielkopolskiego organem Samorządu Województwa Wielkopolskiego

DZIAŁ I. PRAWO ADMINISTRACYJNE

UCHWAŁA NR VI/67/2011 RADY GMINY ZĘBOWICE. z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie nadania Statutu Sołectwa Osiecko

Wrocław, dnia 5 lutego 2015 r. Poz. 427 UCHWAŁA NR V/45/15 RADY MIEJSKIEJ W LWÓWKU ŚLĄSKIM. z dnia 22 stycznia 2015 r.

UCHWAŁA NR XIV/91/12 RADY MIASTA BRAŃSK. z dnia 27 czerwca 2012 r. w sprawie uchwalenia statutu Osiedla Nr 1 w Brańsku.

UCHWAŁA NR VI/70/2011 RADY GMINY ZĘBOWICE. z dnia 10 maja 2011 r. w sprawie połączenia sołectw: Radawie i Łąka w sołectwo Radawie i nadania mu statutu

STATUT SOŁECTWA GMINY OSTRÓWEK

STATUT GMINY WIELOPOLE SKRZYŃSKIE

UCHWAŁA NR V/43/2011 RADY GMINY ZĘBOWICE. z dnia 1 marca 2011 r. w sprawie połączenia sołectw: Radawie i Łąka w sołectwo Radawie i nadania mu statutu

Samorząd terytorialny w Polsce Podstawowe informacje

STATUT STOWARZYSZENIA AKTYWNI SĄSIEDZI ROZDZIAŁ I POSTANOWIENIA OGÓLNE

Uchwała Nr Rady Miejskiej w Głogówku z dnia w sprawie uchwalenia Statutu Sołectwa Głogówek - Oracze. Statut Sołectwa Głogówek - Oracze

PRAWO KONSTYTUCYJNE. Ćwiczenia 5

STATUT SOŁECTWA BORKI ROZOWSKIE. Rozdział 2. Organizacja i zakres działania

USTRÓJ SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO. Autorzy: Zbigniew Bukowski, Tomasz Jędrzejewski, Piotr Rączka. Wykaz skrótów Wstęp

z dnia 16 stycznia 2018 r. w sprawie podziału sołectwa Radawie na sołectwa: Radawie i Łąka i nadania im statutu

UCHWAŁA NR III/47/2011 RADY GMINY BABOSZEWO. z dnia 25 lutego 2011 r. w sprawie Statutu Sołectwa Sokolniki Stare

UCHWAŁA NR ORN RADY MIEJSKIEJ W OLECKU. z dnia 28 września 2018 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Statutu Gminy Olecko

Transkrypt:

EGZAMIN MATURALNY W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE POZIOM ROZSZERZONY FORMUŁA DO 2014 ( STARA MATURA ) ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ MWO-R1 MAJ 2018

Uwaga: Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i spełniające warunki zadania. Część I. Zadanie 1. (0 1) Obszar standardów Opis wymagań Korzystanie z informacji o życiu społecznym tekst popularnonaukowy (II.P.2). Wiadomości: formy i instytucje życia społecznego, procesy i wartości społeczne (I.P.1 / I.R.1 / I.R.2). 1 p. podanie poprawnej odpowiedzi. Podstawę tego procesu stanowi dążenie do zmiany, elastyczność i innowacyjność, których starsi uczą się od młodszych. Powoduje to jednoczesny spadek znaczenia doświadczenia i mądrości życiowej, które są kluczowe w budowaniu autorytetu tradycjonalistycznego. Zadanie 2. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu społecznym pojęcia społeczne (II.P.2). Wiadomości: formy i instytucje życia społecznego, procesy i wartości społeczne (I.P.1 / I.R.1 / I.R.2). 1 p. przyporządkowanie dwóch poprawnych elementów odpowiedzi. A. pozycja społeczna B. rola społeczna Zadanie 3. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu społeczno-politycznym wykresy z danymi z badań społecznych (II.P.2). Wiadomości: kultura polityczna społeczeństwa polskiego, społeczeństwo obywatelskie, zróżnicowanie społeczeństwa polskiego (I.P.6 / I.P.8 / I.R.3). 3.1. 1 p. wskazanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. Strona 2 z 14

1. P 2. P 3. F 3.2. Rozstrzygnięcie tak Uzasadnienie Dochód i wykształcenie różnicują elektoraty w porównywalnym stopniu. Zadanie 4. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: organy władzy i źródła prawa w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.7 / I.P.8). 2 p. podanie czterech poprawnych elementów odpowiedzi. A. W Polsce wybory do izby drugiej parlamentu mają charakter bezpośredni. B. W Polsce prezydent nie wchodzi w skład Rady Ministrów. C. W Polsce inicjatywa ustawodawcza przysługuje Radzie Ministrów, Prezydentowi RP, grupie min. 100 000 obywateli, Senatowi jako całości, a nie ma jej premier. D. W Polsce projekt ustawy zawsze musi być złożony do izby pierwszej Sejmu RP. Zadanie 5. (0 2) Wiadomości i rozumienie. Organy władzy wykonawczej w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.7). 2 p. przyporządkowanie czterech poprawnych elementów odpowiedzi. 1 p. przyporządkowanie dwóch poprawnych elementów odpowiedzi. 1. C., E. 2. B., D. Strona 3 z 14

Zadanie 6. (0 1) Wiadomości i rozumienie. Organy władzy sądowniczej w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.7 / I.P.10). 1 p. wskazanie dwóch poprawnych elementów odpowiedzi. A., C. Zadanie 7. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych, krytyczna analiza materiału (II.P.2 / II.P.7 / II.R.1). Wiadomości: historyczne formy państw, zagrożenia dla demokracji (I.R.4 / I.R.6). NIK podlega Prezesowi Rady Ministrów, a więc szefowi organów, które ma kontrolować. Prezes NIK jest organem administracji państwowej, którą to ma kontrolować. Zadanie 8. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akty prawne, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: dziedziny prawa, źródła prawa, instytucje prawne prawa cywilnego i karnego w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.9 / I.R.10). 1 p. przyporządkowanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. A. Kodeks cywilny B. Kodeks karny C. Kodeks rodzinny i opiekuńczy Zadanie 9. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu społeczno-politycznym pismo sądowe (II.P.2 / II.P.8). Wiadomości: sądy i instytucje prawa karnego w Rzeczypospolitej Polskiej, obywatel wobec prawa, egzekwowanie prawa (I.P.9 / I.P.10 / I.P.12 / I.R.8 / I.R.10). Strona 4 z 14

2 p. podanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. A. Rejonowy B. Karny C. postępowania karnego Zadanie 10. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu społecznym tekst popularnonaukowy (II.P.2). Wiadomości: obywatel wobec prawa w Rzeczypospolitej Polskiej, instytucje prawa cywilnego (I.P.12 / I.R.10). A. cywilne B. równouprawnienia uczestników postępowania Zadanie 11. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu społeczno-politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: źródła prawa, prawa człowieka i procedury ich ochrony (I.P.11 / I.R.9). 1 p. przyporządkowanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. A. 2 B. 4 C. 1 Zadanie 12. (0 2) Lokalizacja ważnych wydarzeń w czasie (II.P.4). Wiadomości: problemy i wyzwania współczesnego świata, stosunki międzynarodowe (I.P.15 / I.P.16 / I.R.12). 1 p. przyporządkowanie dwóch poprawnych elementów odpowiedzi. Strona 5 z 14

A. O C. P Zadanie 13. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym opisy i fotografie, rozpoznawanie ważnych postaci życia publicznego (II.P.2 / II.P.4). Wiadomości: organizacje i instytucje międzynarodowe (I.P.15). 1 p. przyporządkowanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. A. Jens Stoltenberg B. Thorbjørn Jagland C. António Gutteres Zadanie 14. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu społeczno-politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: instytucje Unii Europejskiej (I.P.14 / I.P.15). A. Parlament B. Komisja Zadanie 15. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu politycznym teksty publicystyczne, mapa (II.P.2). Wiadomości: problemy i wyzwania współczesnego świata (I.P.16 / I.R.12). 2 p. poprawne wypełnienie trzech wierszy tabeli. 1 p. poprawne wypełnienie dwóch wierszy tabeli lub kolumny z nazwami. A. Libia, 1 B. Syria, 5 C. Egipt, 2 Strona 6 z 14

Część II. Zadanie 16. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym wykres z danymi z badań opinii publicznej (II.P.2). Wiadomości: kultura polityczna społeczeństwa polskiego, ustrój administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.5 / I.P.7). 1 p. podanie dwóch poprawnych elementów odpowiedzi (zależności i danych). Im niższy szczebel samorządu, tym wyższy według respondentów wpływ na rozwój miejscowości. Ilustrują to dane z 2010 i 2015 roku, w myśl których duży stopień wpływu samorządu gminnego deklarowało 64 i 58%, powiatowego odpowiednio 50 i 45%, natomiast wojewódzkiego odpowiednio 40 i 37%. Zadanie 17. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: procedury demokracji, wybory organów władzy w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.5 / I.P.7). 17.1. Osoba C. Uzasadnienie Zgodnie z punktem 3. paragrafu 1. art. 10. nie może głosować w wyborach wójta osoba, która nie zamieszkuje stale na obszarze gminy. 17.2. Osoba A. Uzasadnienie Zgodnie z punktem 5. paragrafu 1. art. 11. może kandydować ten, kto ma czynne prawo wyborcze w wyborach do sejmiku województwa, a to zgodnie z punktem 3b. paragrafu 1. art. 10. ma tylko obywatel Polski, który stale zamieszkuje na obszarze województwa. Strona 7 z 14

Zadanie 18. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym wykres z danymi z zachowań politycznych (II.P.2). Wiadomości: procedury demokracji, wybory organów władzy w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.5 / I.P.7). 1 p. podanie poprawnej odpowiedzi. Ponieważ wybory odbywały się w dwóch turach w pierwszej turze wyborów Prezydenta RP żaden z kandydatów nie otrzymał ponad 50% ważnie oddanych głosów. Zadanie 19. (0 2) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akty prawne, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: procedury demokracji, organy władzy samorządowej w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.5 / I.P.7). 19.1. Rozstrzygnięcie nie Uzasadnienie Zgodnie z art. 55 ust. 2. Ustawy o referendum lokalnym referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego dotyczy tylko organu pochodzącego z powszechnych wyborów bezpośrednich, a marszałek województwa jest wybierany przez sejmik województwa. 19.2. 1 p. wskazanie trzech poprawnych elementów odpowiedzi. 1. F 2. P 3. P Zadanie 20. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym rysunek satyryczny i tekst publicystyczny (II.P.2). Wiadomości: samorząd terytorialny w Rzeczypospolitej Polskiej, formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym (I.P.7 / I.P.8). Strona 8 z 14

1 p. podanie poprawnej odpowiedzi. budżet obywatelski Zadanie 21. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym mapa podziału administracyjnego Polski (II.P.2). Wiadomości: ustrój administracyjny Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.7). 1 p. podanie poprawnej odpowiedzi. W tych dwóch województwach w różnych miastach zlokalizowano siedziby wojewody jako przedstawiciela administracji rządowej (Bydgoszcz, Gorzów) oraz organów samorządowych sejmiku i zarządu województwa (Toruń, Zielona Góra). Zadanie 22. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym akt prawny, czytanie ze zrozumieniem przepisów prawnych (II.P.2 / II.P.7). Wiadomości: zasady demokracji, zasady funkcjonowania organów władzy publicznej (I.P.5 / I.R.7). Rozstrzygnięcie nie Uzasadnienie W przepisie mowa jest o prawie samorządu terytorialnego do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych dotyczących danego terytorium, co zgodne jest z zasadą decentralizacji państwa. Zadanie 23. (0 1) Korzystanie z informacji o życiu politycznym schemat (II.P.2). Wiadomości: funkcjonowanie administracji rządowej w Rzeczypospolitej Polskiej (I.P.7 / I.R.7). Strona 9 z 14

A. zespolona B. niezespolona Część III. Zadanie 24. (0 20) Temat 1: Scharakteryzuj możliwości wpływu obywateli na kreowanie organów samorządu gminnego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz na decyzje dotyczące tej wspólnoty lokalnej. Tworzenie informacji. Kryteria oceniania Formułowanie wypowiedzi pisemnej zawierającej charakterystykę dylematów życia politycznego oraz działań władz i obywateli (III.P.4 / III.P.5 / III.R.1). Korzystanie z informacji: dokonywanie selekcji faktów, korzystanie ze źródeł informacji o życiu politycznym, wskazywanie przyczyn i skutków rozwiązań politycznych, krytyczna analiza materiałów źródłowych (II.P.1 / II.P.2 / II.P.5 / II.R.1). Wiadomości: ustrój Rzeczypospolitej Polskiej, samorząd terytorialny, formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym (I.P.7 / I.P.8 / I.R.7). Charakterystyka systemu wyborczego w wyborach organów gminy (0 6) ogólna charakterystyka: forma demokracji bezpośredniej, dzięki której realizowana jest zasada przedstawicielstwa; wybory powszechne, równe, bezpośrednie, w głosowaniu tajnym; protesty rozpatruje sąd okręgowy; kadencja 4 lata; poza organami gminy wybory organów stanowiących jednostek pomocniczych gmin miejskich rad osiedli oraz rad dzielnic; wybory organów wykonawczych: wójta i burmistrza; czynne prawo wyborcze dla obywateli polskich oraz obywateli Unii Europejskiej, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, oraz stale zamieszkują na obszarze tej gminy; bierne prawo wyborcze dla obywateli polskich ograniczone cenzusem wieku 25 lat; system większościowy, niezbędna większość bezwzględna, stąd możliwość II tury, w której udział biorą dwaj kandydaci z największą liczbą głosów; wybory rady gminy/miasta czynne i bierne prawo wyborcze dla obywateli polskich oraz obywateli Unii Europejskiej, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat, oraz stale zamieszkują na obszarze tej gminy, w gminach do 20 tysięcy JOW-y z większością względną (brak II tury), w pozostałych gminach system wyborczy proporcjonalny wg d Hondta. 6 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów. 5 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną jednego aspektu. 4 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną dwóch aspektów. 3 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę trzech aspektów. 2 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę dwóch aspektów. 1 p. za niepełną charakterystykę jednego aspektu. Strona 10 z 14

Charakterystyka instytucji referendum gminnego (0 6) ogólna charakterystyka: polega na udzieleniu odpowiedzi na postawione pytanie/a albo na wyborze między zaproponowanymi wariantami; mają prawo brać udział osoby mające czynne prawo wyborcze w wyborach organów gminy; wynik rozstrzygający, jeśli za jednym z rozwiązań oddano więcej niż połowę ważnych głosów; protesty rozpatruje sąd okręgowy; inny typ rozstrzygającego wyniku w przypadku referendum dotyczącego samoopodatkowania się mieszkańców na cele publiczne jeśli za samoopodatkowaniem oddano co najmniej 2/3 ważnych głosów; referendum problemowe co do sposobu rozstrzygania sprawy dotyczącej wspólnoty, a mieszczącej się w zakresie zadań i kompetencji organów tej jednostki oraz w innych sprawach dotyczących społecznych, gospodarczych lub kulturowych więzi łączących wspólnotę gminną; przeprowadzane na wniosek organu stanowiącego lub na wniosek 10% uprawnionych do głosowania; jest ważne, jeżeli wzięło w nim udział co najmniej 30% uprawnionych do głosowania; referendum w sprawie odwołania organu jednostki samorządu terytorialnego pochodzącego z wyborów bezpośrednich; w przypadku odwołania organu wykonawczego na wniosek organu stanowiącego (jeśli nie zostanie odwołany, skraca się kadencję rady) lub na wniosek 10% uprawnionych do głosowania; w przypadku odwołania organu uchwałodawczego na wniosek 10% uprawnionych do głosowania; jest ważne w przypadku, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze odwoływanego organu. 6 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów. 5 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną jednego aspektu. 4 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną dwóch aspektów. 3 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę trzech aspektów. 2 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę dwóch aspektów. 1 p. za niepełną charakterystykę jednego aspektu. Przedstawienie innych form wpływu na decyzje władz gminnych (0 6) Przykładowe formy: prawo do składania petycji; udział w posiedzeniach organów uchwałodawczych w sołectwie (zebranie wiejskie); konsultacje z mieszkańcami; prowadzone w ramach konsultacji budżety partycypacyjne (obywatelskie); prawo do uzyskiwania informacji, w tym dostęp do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych; wstęp na sesje rady i posiedzenia jej komisji; organizacja zgromadzeń w sprawach lokalnych. 6 p. za przedstawienie sześciu form. 5 p. za przedstawienie pięciu form. 4 p. za przedstawienie czterech form. 3 p. za przedstawienie trzech form. 2 p. za przedstawienie dwóch form. 1 p. za przedstawienie jednej formy. Strona 11 z 14

Wykorzystanie materiałów źródłowych (0 1) 1 p. za poprawne powołanie się na dwa materiały źródłowe. Poprawny język i forma wypowiedzi (0 1) 1 p. za pracę napisaną językiem w pełni komunikatywnym, z uporządkowanym, logicznym wywodem i właściwą strukturą. Temat 2. Wykaż rządowo-samorządowy charakter województwa w Rzeczypospolitej Polskiej, charakteryzując kompetencje, tryb powołania lub wyboru i odpowiedzialność wojewody oraz organów władzy samorządowej na tym poziomie podziału administracyjnego. Tworzenie informacji. Kryteria oceniania Formułowanie wypowiedzi pisemnej zawierającej charakterystykę dylematów życia politycznego oraz działań władz i obywateli (III.P.4 / III.P.5 / III.R.1). Korzystanie z informacji: dokonywanie selekcji faktów, korzystanie ze źródeł informacji o życiu politycznym, wskazywanie przyczyn i skutków wydarzeń oraz procesów politycznych, krytyczna analiza materiałów źródłowych (II.P.1 / II.P.2 / II.P.5 / II.R.1). Wiadomości: ustrój Rzeczypospolitej Polskiej, samorząd terytorialny, formy uczestnictwa obywateli w życiu publicznym (I.P.7 / I.P.8 / I.R.7). Charakterystyka rządowego współcharakteru województwa (0 8) wojewoda jest przedstawicielem Rady Ministrów w województwie; wojewodę powołuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej; Prezes Rady Ministrów kieruje działalnością wojewody, np. wydaje w tym zakresie wytyczne i polecenia, żąda przekazania sprawozdań z działalności wojewody oraz dokonuje okresowej oceny jego pracy; wojewoda dostosowuje do miejscowych warunków cele polityki Rady Ministrów; wojewoda jest zwierzchnikiem rządowej administracji zespolonej w województwie i organem rządowej administracji zespolonej w województwie organem, do którego właściwości należą wszystkie sprawy z zakresu administracji rządowej w województwie niezastrzeżone dla innych organów tej administracji; wojewoda zapewnia współdziałanie wszystkich organów administracji rządowej i samorządowej działających w województwie i kieruje ich działalnością w zakresie zapobiegania zagrożeniu życia, zdrowia lub mienia oraz zagrożeniom środowiska, bezpieczeństwa państwa i utrzymania porządku publicznego, ochrony praw obywatelskich, a także zapobiegania klęskom żywiołowym i innym nadzwyczajnym zagrożeniom oraz zwalczania i usuwania ich skutków; wojewoda kontroluje pod względem legalności, gospodarności i rzetelności wykonywanie przez organy samorządu terytorialnego zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rządowej; wojewoda jest organem nadzoru sprawowanego na podstawie kryterium zgodności z prawem nad działalnością samorządu województwa; inne kompetencje wojewody, np.: jest reprezentantem Skarbu Państwa i jest obowiązany zapewnić gospodarowanie nieruchomościami Skarbu Państwa w województwie w sposób Strona 12 z 14

zgodny z zasadami prawidłowej gospodarki; ma kompetencje w kwestii zabezpieczenia przeciwpowodziowego województwa; wykonuje i koordynuje zadania w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa oraz zarządzania kryzysowego. 8 p. za pełną charakterystykę czterech aspektów. 7 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów i niepełną jednego aspektu. 6 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów lub za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną dwóch aspektów. 5 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną jednego aspektu lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną trzech aspektów. 4 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną dwóch aspektów lub za niepełną charakterystykę czterech aspektów. 3 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę trzech aspektów. 2 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę dwóch aspektów. 1 p. za niepełną charakterystykę jednego aspektu. Charakterystyka samorządowego współcharakteru województwa (0 10) mieszkańcy województwa tworzą z mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową, a do zakresu działania samorządu województwa należy wykonywanie zadań publicznych o charakterze wojewódzkim, niezastrzeżonych ustawami na rzecz organów administracji rządowej; samorząd wykonuje zadania o charakterze wojewódzkim w zakresie np.: edukacji publicznej, promocji i ochrony zdrowia, kultury oraz ochrony zabytków i opieki nad zabytkami, pomocy społecznej, wspierania rodziny i polityki prorodzinnej, modernizacji terenów wiejskich, zagospodarowania przestrzennego, ochrony środowiska, transportu zbiorowego i dróg publicznych, kultury fizycznej i turystyki, ochrony praw konsumentów, obronności i bezpieczeństwa publicznego, przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku pracy; tryb wyboru i odpowiedzialności sejmiku województwa: czynne i bierne prawo wyborcze dla obywateli polskich, którzy najpóźniej w dniu głosowania kończą 18 lat oraz stale zamieszkują na obszarze tego województwa; wybory powszechne, bezpośrednie, równe, w głosowaniu tajnym, proporcjonalne według systemu d Hondta, głosowanie na komitet wyborczy, możliwość personalizacji głosu; referendum odwoławcze na wniosek 5% uprawnionych do głosowania; jest ważne w przypadku, gdy udział w nim wzięło nie mniej niż 3/5 liczby biorących udział w wyborze organu; tryb powołania i odpowiedzialności zarządu województwa: sejmik województwa wybiera marszałka województwa bezwzględną większością głosów ustawowego składu sejmiku, a pozostałych członków zarządu na wniosek marszałka zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku; odpowiedzialność przed sejmikiem województwa: odwołanie w sytuacji nieudzielenia zarządowi województwa absolutorium, a w innych sytuacjach większością co najmniej 3/5 głosów ustawowego składu sejmiku, sejmik województwa może na uzasadniony wniosek marszałka województwa odwołać poszczególnych członków zarządu zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu sejmiku; kompetencje sejmiku województwa jako organu stanowiącego, np.: stanowienie aktów prawa miejscowego, w tym: statutu województwa, zasad gospodarowania mieniem wojewódzkim, zasad i trybu korzystania z wojewódzkich obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz przepisów dotyczących podatków i opłat lokalnych, uchwalanie: strategii rozwoju województwa, planu zagospodarowania przestrzennego, budżetu województwa, Strona 13 z 14

rozpatrywanie sprawozdań: z wykonania budżetu, finansowych oraz z wykonywania wieloletnich programów województwa; kompetencje zarządu województwa jako organu wykonawczego, np.: wykonywanie uchwał sejmiku województwa, gospodarowanie mieniem województwa, przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa, przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa i innych strategii rozwoju, planu zagospodarowania przestrzennego, regionalnych programów operacyjnych, programów służących realizacji umowy partnerstwa w zakresie polityki spójności oraz ich wykonywanie, jak również monitorowanie i analizowanie realizacji tych programów, organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi. 10 p. za pełną charakterystykę pięciu aspektów. 9 p. za pełną charakterystykę czterech aspektów i niepełną jednego aspektu. 8 p. za pełną charakterystykę czterech aspektów lub za pełną charakterystykę trzech aspektów i niepełną dwóch aspektów. 7 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów i niepełną jednego aspektu lub za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną trzech aspektów. 6 p. za pełną charakterystykę trzech aspektów lub za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną dwóch aspektów lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną czterech aspektów. 5 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów i niepełną jednego aspektu lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną trzech aspektów lub za niepełną charakterystykę pięciu aspektów. 4 p. za pełną charakterystykę dwóch aspektów lub za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną dwóch aspektów lub za niepełną charakterystykę czterech aspektów. 3 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu i niepełną jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę trzech aspektów. 2 p. za pełną charakterystykę jednego aspektu lub za niepełną charakterystykę dwóch aspektów. 1 p. za niepełną charakterystykę jednego aspektu. Wykorzystanie materiałów źródłowych (0 1) 1 p. za poprawne powołanie się na dwa materiały źródłowe. Poprawny język i forma wypowiedzi (0 1) 1 p. za pracę napisaną językiem w pełni komunikatywnym, z uporządkowanym, logicznym wywodem i właściwą strukturą. Strona 14 z 14