KATEDRA BIBLIOTEKOZNAWSTWA I INFORMACJI NAUKOWEJ ZMIANY STRUKTURALNE I SYSTEMY KSZTAŁCENIA Kształcenie nauczycieli-bibliotekarzy w Wyższej Szkole Pedagogicznej rozpoczęto w roku akad. 1959/60, kiedy to w ramach studiów fakultatywnych zorganizowano zajęcia z bibliotekoznawstwa, mając na uwadze dodatkowe przygotowanie absolwentów WSP do pracy w bibliotekach szkolnych. W roku akad. 1962/63 utworzono Studium Bibliotekarskie, które następnie znalazło się w strukturze Studium Przedmiotów Fakultatywnych'. Uwzględniając potrzeby szkół oraz bibliotek publicznych i wykorzystując doświadczenia Studium Bibliotekarskiego w Instytucie Filologii Polskiej, kierowanym przez prof. Wincentego Danka, w roku akad. 1971/1972 kreowano trzyletnie dzienne studia zawodowe: filologię polską z bibliotekoznawstwem 2, zaś w roku akad. 1973/1974 utworzono jednolite czteroletnie studia magisterskie, najpierw zaoczne (przyjęto na I rok 39 kandyda- Szerzej na ten temat pisali: E. Chełstowski, Kronika naukowo-dydaktyczna Biblioteki Głównej 1 Wyższej Szkoły Pedagogicznej za lata 1946-1970, Roczniki Biblioteczne" 1972, z 1/2 s. 379-382; J. Jarowiecki, Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa, w: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie w latach 1948-1981, Kraków 1981, s. 182-189. 2 Dane w zakresie prowadzonych rodzajów kierunków studiów w WSP w Krakowie w okresie od 1946 do 1976 r. (maszynopis); Dział Dydaktyki WSP, s. 7. 97
tów)\ a rok później - dzienne (przyjęto na I rok 68 osób) 4. Na przestrzeni lat ustabilizowały się limity przyjęć do 30 miejsc na studiach dziennych, do 40 - na studiach zaocznych (1980/1981). W roku akad. 1975/1976 w miejsce czteroletnich studiów bibliotekoznawczych powołano pięcioletnie studia magisterskie z zakresu bibliotekoznawstwa i informacji naukowej. Koncepcja programowa studiów została opracowana przez zespół pracowników Instytutu i różnych bibliotek pod kierunkiem dra Jana Okonia, powołanego przez Radę Instytutu Filologii Polskiej 26 września 1974 r. na p.o. kierownika organizującego się Zakładu 5. Po pozytywnym zaopiniowaniu wniosku przez Radę Wydziału Humanistycznego 18 października tegoż roku 6, Rektor WSP rok później (22 XI 1975) podjął decyzję o utworzeniu Zakładu Bibliotekoznawstwa w strukturze Instytutu Filologii Polskiej 7, powierzając p.o. kierownika dotychczasowemu organizatorowi tego zakładu - drowi J. Okoniowi 8. Funkcję tę - z krótką przerwą - pełnił do 31 sierpnia 1978 roku 9. W październiku 1977 r. Zakład decyzją Rektora wyłączony został z Instytutu Filologii Polskiej: Powołuję z dniem 1 października 1977 przy Wydziale Humanistycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa z siedzibą przy ul. Grodzkiej 60" 10. 3 Por. GUS. Departament Statystyki Oświaty, Kultury i Spraw Socjalnych. Sprawozdanie WSP w Krakowie S-w-4, stan na 31 XII 1974; J. Jarowiecki, M. Guśpiel, L. Jarząbek, Struktura społecznozawodowa kształcących się nauczycieli w zreformowanym systemie studiów, Prace z Dydaktyki Szkoły Wyższej WSP, Kraków 1976, z. 7, s. 159; Zmiany w studiach postulowane były na Krajowej Konferencji w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie 15-16 grudnia 1972 r. nt. Kształcenie nauczycieli na studiach dla pracujących (Prace z Dydaktyki Szkoły Wyższej WSP, Kraków 1973, z. 11). Wynikły z postanowień zawartych w Karcie Praw i Obowiązków Nauczyciela" z 1972 r. 4 Por. GUS. Sprawozdanie WSP w Krakowie S-w-4, stan na 31 XII 1975. Zob. też: Pismo Min.NSWiT, Departament Studiów i Badań Uniwersyteckich, Ekonomicznych, Pedagogicznych z dnia 23 III 1974 r. nr SU-1-0241-7/74. 5 Archiwum Katedry. Pismo Dyrektora Instytutu Filologii Polskiej do Dziekana Wydziału Humanistycznego WSP w Krakowie z 28 września 1974 r. 6 Archiwum Katedry. Protokół z posiedzenia Rady Wydziału Humanistycznego WSP w Krakowie z dnia 18 października 1974 г.; Pismo Dziekana Wydziału Humanistycznego do Rektora WSP z dnia 11 grudnia 1974 r. (nr WH-1686/74). 7 Archiwum Katedry. Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Nr RS-02/154/75) z dnia 22 listopada 1975 r. w sprawie utworzenia Zakładu Bibliotekoznawstwa. 8 Dział Kadr WSP. Pismo Rektora WSP do dra J. Okonia z dnia 1 grudnia 1975, nr RK/ 0-136/75 (powołanie na stanowisko p.o. kierownika od 1 grudnia 1975 do 30 września 1977; Pismo Rektora WSP do dra J. Okonia nr RK/0-136/77 (powołanie na stanowisko p.o. kierownika od 1 października 1977 do 31 sierpnia 1978). Teczka osobowa J. Okonia. 9 Dział Kadr WSP. W okresie od 1 grudnia 1977 do 31 stycznia 1978 obowiązki kierownika pełnił dr Jan Bujak. Pismo Rektora WSP do dra J. Bujaka z dnia 17 listopada 1977 r. (nr RK/E-77); Pismo Rektora WSP do dra J. Okonia z 16 listopada 1977 r. (nr RK/0-77). 10 Archiwum Katedry. Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Nr R-25/77) z dnia 20 października 1977 r. w sprawie utworzenia Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa; Zarządzenie nr 42 Ministra Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki z dnia 23 września 1977 r. (Dz. Urz. Min.NSWiT, 1977, nr 10, poz. 35, 18). 98
Od początku roku akad. 1978/79 kierownictwo Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa objął doc. dr hab. Jerzy Jarowiecki z Instytutu Filologii Polskiej". Nastąpiły zasadnicze zmiany w dotychczasowej działalności Zakładu, przeprowadzono wewnętrzne przekształcenie strukturalne podporządkowane organizacji dydaktyki i intensyfikacji badań naukowych oraz podnoszeniu kwalifikacji zatrudnionych pracowników. Na wspólnym posiedzeniu w październiku 1979 r. Kolegium Rektorskiego WSP i pracowników Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa przyjęto trzy dokumenty ukierunkowujące działalność SZB, mianowicie: Plan rozwoju ilościowego kadry SZB w latach 1979-1985, Plan rozwoju naukowego kadry SZB w latach 1979-1985 (prace doktorskie i habilitacyjne) oraz Plan badań naukowych na lata 1980-1985 12. Utworzono cztery zespoły naukowobadawcze: Zespół Książki i Czytelnictwa (kierownik: adiunkt dr Józef Zając), Zespół Czasopiśmiennictwa Polskiego i Zagadnień Wydawniczych (kierownik: doc. dr hab. Jerzy Jarowiecki), Zespół Historii i Funkcji Bibliotek (kierownik: ad. dr Zofia Sokół), Zespół Bibliografii i Informacji Naukowej (kierownik: ad. dr Jan Bujak 13. Ożywiły się badania naukowe, poprawiła dydaktyka, ale nie wszystkie zespoły osiągnęły oczekiwane rezultaty, stąd w 1983 r. w miejsce czterech zespołów naukowo-badawczych powołano dwie stałe pracownie wraz z zespołami badawczymi, a mianowicie: Pracownię i Zespół Historii Książki i Bibliotek (kierownik: doc. dr hab. Wacława Szelińska - 9 osób zatrudnionych, w tym: 2 docentów, 3 adiunktów), " Dział Służb Pracowniczych WSP. Pismo Rektora WSP z dnia 7 lipca 1978 r. skierowane do doc. dra hab. Jerzego Jarowieckiego, powołujące go z dniem 1 października 1978 r. na stanowisko kierownika Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa. Teczka osobowa J. Jarowieckiego; Pismo Rektora WSP z dnia I grudnia 1978 r. (nr RK/J-26/78) do J. Jarowieckiego przenoszące go z 1FP do SZB. Teczka osobowa. Por. J. Jarowiecki, Działalność dydaktyczno-wychowawcza i naukowa Samodzielnego Zakładu 12 Bibliotekoznawstwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w latach 1980-1983. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków, z 89; Prace Bibliotekoznawcze 11, Kraków 1989, s. 269-299. O Zakładzie pisali: Z. Sokół, Bibliotekarstwo na WSP w Krakowie. Kultura i Ty" 1979, nr 5 s. 56-57; Taż: Kształcenie bibliotekarzy dla bibliotek publicznych w Samodzielnym Zakładzie Bibliotekoznawstwa w Krakowie, Poradnik Bibliotekarza" 1979, nr 11/12, s. 281-283; Kształcenie księgarzy i bibliotekarzy w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie, Księgarz" 1980, nr 2, s. 19-23; Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa WSP w Krakowie. Biuletyn Informacyjno-Instrukcyjny Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie" 1979, nr 118, s. 43-47; Zakłady Bibliotekoznawstwa wyższych szkół pedagogicznych, Dydaktyka Szkoły Wyższej" 1980, nr3, s. 109-121. Archiwum Katedry, Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji 13 Narodowej w Krakowie (Nr R-4/79) z dnia 10 kwietnia 1979 r. w sprawie zmian w strukturze organizacyjnej Zakładu Bibliotekoznawstwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej. 99
Pracownię i Zespół Czasopiśmiennictwa Polskiego i Zagadnień Wydawniczych (kierownik: prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki - zespół liczył 15 osób, w tym: 1 profesor, 1 docent, 6 adiunktów) 14. Z dniem 1 grudnia 1995 r. w miejsce Pracowni Czasopiśmiennictwa i Zagadnień Wydawniczych oraz Pracowni Książki i Bibliotek zostały utworzone: 1. Pracownia Historii Książki, 2. Pracownia Bibliotekoznawstwa, 3. Pracownia Informacji Naukowej, 4. Pracownia Teorii Tekstu i Edytorstwa, 5. Pracownia Czasopiśmiennictwa i Kultury Literackiej XIX-XX wieku. Efekty badawcze uzyskiwane przez nauczycieli akademickich, ich rozwój naukowy, osiągnięcia dydaktyczno-wychowawcze zadecydowały o przekształceniu Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa w Katedrę Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej WSP. Uchwałę w tej sprawie podjął Senat Uczelni w dniu 3 czerwca 1985 г., a potwierdziło ją zarządzenie Rektora, który utrzymał w dalszym ciągu dwie pracownie 15. Kierownikiem Katedry wybrano prof, dra hab. J. Jarowieckiego, a jego zastępcą została doc. dr hab. Wacława Szelińska (Katedra zaczęła działać na prawach Instytutu). Kierownictwa pracowni nie uległy zmianie. Zmieniały się tylko osoby pełniące funkcje zastępców kierownika Katedry: w latach 1986-1991 r. zastępcą kierownika był prof, dr hab. Ryszard Ergetowski, a od 1 listopada 1991 do 31 marca 1994 r. - ad. dr Piotr Krywak 16. W roku akad. 1993/1994, by nie stracić uprawnień do prowadzenia pięcioletnich studiów magisterskich, Rada Katedry po porozumieniu z Radą Naukową Instytutu Filologii Polskiej, za akceptacją pracowników obu jednostek organizacyjnych, wystąpiła poprzez Radę Wydziału Humanistycznego do Senatu WSP o włączenie Katedry w strukturę organizacyjną Instytutu Filologii Polskiej, co pozwoliło jej na wzmocnienie kadrowe. Uchwałę Rady Wydziału zaakceptował Senat WSP w marcu 1994 г., włączając Katedrę w strukturę Instytutu Filologii Polskiej z dniem 1 kwietnia 1994 roku 17. Wtedy przestała funkcjonować Rada Katedry utworzona w 1985 r. 14 Archiwum Katedry, Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Nr R-13/83 z dnia 21 września 1983 r. w sprawie zmian w strukturze organizacyjnej Uczelni. 15 Archiwum Katedry, Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Nr R- 9/85) z dnia 5 czerwca 1985 r. w sprawie zmian w strukturze organizacyjnej Uczelni. 16 Archiwum Katedry, Por. Sprawozdanie z pracy dydaktyczno-wychowawczej, organizacyjnej i naukowej Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej WSP w Krakowie w roku akad. 1993/94; Toż: w roku akad. 1994/95. 17 Archiwum Katedry, Zarządzenie Rektora Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie (Nr R-6/94) z dnia 31 marca 1994 r. w sprawie zmian organizacyjnych. 100
Dr hab. Andrzej Notkowski prof, nadzwyczajny WSP Pracownia Czasopiśmiennictwa i Kultury Literackiej XIX-XX w. Dr hab. Maciej Kawka prof, nadzwyczajny WSP Pracownia Teorii Tekstu i Edytorstwa
KADRA NAUKOWO-DYDAKTYCZNA I JEJ ROZWÓJ W początkowym okresie istnienia studiów bibliotekoznawczych problemy kadrowe nastręczały sporo kłopotów. Specyfika studiów wymagała - obok doświadczonych nauczycieli akademickich - zatrudnienia wysoko kwalifikowanych pracowników bibliotek i ośrodków informacji naukowej, którzy mogliby swe umiejętności zawodowe przekazywać słuchaczom, wpływając na ich identyfikowanie się z zawodem. W roku akad. 1975/1976 w Zakładzie zatrudniono 5 etatowych pracowników, pozostali w liczbie 21 osób byli wysoko kwalifikowanymi pracownikami bibliotek uczelnianych (BJ, AGH, AR, WSP), pedagogicznej i publicznej, Biblioteki Czartoryskich, Instytutu Obróbki Skrawaniem 18. Zgodnie z przyjętym planem rozwoju ilościowego kadry tego Zakładu widoczna stała się tendencja do zwiększania ilości stałych, etatowych nauczycieli akademickich. W październiku 1978 r. Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa liczył już 15 etatowych pracowników i 18 zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin, w 1980 r. było już 20 etatowych pracowników i 16 zatrudnionych na umowach-zleceniach. Po przekształceniu się w Katedrę zwiększył się stan zatrudnienia, tak by w 1989 r. osiągnąć zatrudnienie w ilości 30 etatowych i 15 niepełnozatrudnionych osób, a w r. 1993/94-31 osób etatowych i 2 na 1/2 etatu, nie licząc osób prowadzących zajęcia z Instytutu Nauk Społecznych (filozofia, socjologia), Katedry Pedagogiki i Katedry Psychologii oraz lektorów i nauczycieli wf. Rok Tabela 1. Stan zatrudnienia w Katedrze Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w latach 1978-1995 Charakter zatrudnienia 1978 pełnozatrudn Prof. Doc. dr hab. St. Adiunkci wykł. i wykł. Starsi asyst Asyst. Asyst, staż Prac. bibl. Prac inżtech Admin. Razem - 1 3 4 2 2 1 1 1-15 1980-1 2 5 3 4 1 2 2-20 1983-2 2 4 7 5 1 2 2 1 26 1986 >? 1 3 1 8 7 1-2 2 1 26 1989,» 1 3 1 15 2 2 1 2 2 1 30 1992»» 3-1 16 5 - - 2 2 1 30 1994»» 3-1 19 5 - - 2 2 1 33 1995 i» 4 1 1 18 5 - - 2 2 1 34 1978 niepełnozatr. - 1 9 3 4 1 - - 18 18 Na podstawie pisma Dyrektora Instytutu Filologii Polskiej do Rektora WSP z dnia 17 listopada 1975 г., zawierającego wykaz nazwisk zatrudnionych w niepełnym wymiarze. Por. też: J. Jarowiecki, Samodzielny Zakład Bibliotekoznawstwa, w: Wyższa Szkoła Pedagogiczna..., s. 186-187 101
1980-1 7 4 3 1 - - - - 16 1983 2 2 9 3 2 - - - - - 18 1986 щ 1 3 1 10 7 - - - - - 22 1989» - - 3 - - - - - 3-1993 и 1-1 - - - - - - 3-1994»» 1 - - 1 - - - - 2 1995 1 - - - - - 1 Wśród zatrudnionych pracowników są absolwenci filologii polskiej i bibliotekoznawstwa krakowskiej WSP, którzy też w tej Uczelni uzyskali stopnie doktorów w zakresie nauk humanistycznych (bibliotekoznawstwa, literaturoznawstwa i historii) oraz absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego, Warszawskiego i Wrocławskiego. Korzystny okazał się fakt zatrudnienia w Katedrze absolwentów studiów bibliotekoznawczych dziennych (Adam Bando, Hanna Batorowska, Lidia Ippoldt, Marek Pieczonka, Iwona Pietrzkiewicz, Alfred Toczek, Grażyna Wrona, Ewa Wójcik) i zaocznych (Anna Faber-Chojnacka, Marek Glogier, Władysława Wójcik). W latach 1981-1995 nastąpił poważny rozwój naukowy kadry, co znalazło potwierdzenie w dziesiątkach książek i kilkuset artykułach i recenzjach, przede wszystkim jednak w uzyskiwanych kolejno stopniach i tytułach naukowych. W tych latach trzy osoby uzyskały tytuł naukowy profesora (Ryszard Ergetowski, Jerzy Jarowiecki, Wacława Szelińska), trzy osoby poddały się kolokwium habilitacyjnemu (Jan Bujak, Wacława Szelińska, Józef Szocki), a dwie uzyskały stopień doktora habilitowanego, 15 osób uzyskało stopień doktora nauk humanistycznych (Danuta Adamczyk, Hanna Batorowska, Anna Faber-Chojnacka, Barbara Góra, Lech Jarząbek, Maria Konopka, Wanda Krotos, Jerzy Ossowski, Marek Pieczonka, Bożena Pietrzyk, Maria Radwańska, Alfred Toczek, Grażyna Wrona, F.wa Wójcik, Władysława Wójcik). Nadto we współpracy z Katedrą stopnie doktorskie uzyskało 5 osób. W 1995 r. 2 asystentów ma otwarte przewody doktorskie (Lidia Ippoldt, Marek Glogier), a 3 osoby przygotowują się do odbycia kolokwium habilitacyjnego. Na przestrzeni lat następowały zmiany w składzie etatowym najpierw Zakładu, później Katedry. Odeszli na emeryturę: doc. dr hab. Irena Bar-Święch, ad. dr Józef Czerni, prof, dr hab. Ryszard Ergetowski, prof, dr hab. Wacława Szelińska, ad. dr Tadeusz Frączyk, ad. dr Franciszek Kleszcz. Przeszli do pracy w innych instytutach i zakładach Uczelni: doc. dr hab. Halina Bursztyńska, ad. dr Lech Jarząbek, ad. dr Jan Okoń; do pracy poza WSP w Krakowie: ad. dr Danuta Adamczyk, ad. kust. dypl. Zofia Sokół, ad. dr Władysława Wójcik. Przybyli z innych uczelni: doc. dr hab. Halina Bursztyńska (Uniwersytet Śląski), st. wykł. Józef Szocki (ODN Wrocław), ad. dr Barbara Kamińska-Czubałowa (PAN), ad. dr Hen- 102
ryk Czubała, ad. dr Krzysztof Woźniakowski (Uniwersytet Jagielloński), ad. dr Piotr Krywak (Wydz. Kultury); od 1994 r. prof. zw. dr hab. Krzysztof Dmitruk (PAN), od 1995 r. dr hab. Andrzej Notkowski (PAN). Tabela 2. Wykaz doktoratów uzyskanych przez pracowników Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w latach 1982-1995 Rok Imię i nazwisko Temat pracy Promotor Recenzenci 1982 Lech Jarząbek 1983 Maria Radwańska 1983 Maria Konopka 1983 Danuta Adamczyk 1985 Wanda Krotos 1985 Jerzy Ossowski Dydaktyczne uwarunkowania samodzielnego studiowania na przykładzie studiów w uczelni pedagogicznej Stanisław Sierotwiński (1909-1975). Zarys monograficzny ze szczególnym uwzględnieniem dorobku księgoznawczego Tanie wydania literatury pięknej w pierwszej połowie XIX w. w Galicji (1822-1863) Wydawnicza i kulturotwórcza działalność Spółki Nakładowej Książka" (1904-1944) Prasa krakowska lat 1795-1830 jako nośnik treści literackich Pisarze polscy w kulturze literackiej 1945-1948 Doc. dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Kazimiera Maleczyńska (Uniw. Wrocławski) Prof, dr hab. Karol Głombiowski (Uniw. Gdański) Doc. dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Karol Głombiowski (Uniw. Gdański) Prof, dr hab. Bolesław Faron Prof, dr hab. Janina Parofiniuk-Soińska (WSP Szczecin), Doc. dr hab. Janina Szymkat, Doc. dr hab Wojciech Kojs (UJ) Prof, dr hab. Krzysztof Migoń (Uniw. Wrocł.), Doc. dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Jan Trzynadlowski (Uniw. Wrocł.) Doc. dr hab. Józef Bachórz (Uniw. Gdański) Prof, dr hab. Jerzy Myśliński (IBL PAN W-wa), Doc. dr hab. Irena Bar-Święch Prof, dr hab. Kazimiera Maleczyńska (Uniw. Wrocł.), Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof. zw. Stefan Żółkiewski (IBL PAN W-wa), Doc. dr hab. Krzysztof Dmitruk (IBL PAN W-wa), Prof, dr hab. Józef Z. Białek 1986 Władysława Wójcik Niemiecka prasa w języku polskim wydawana na terenie Generalnego Gubernatorstwa w latach 1939-1945 Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Jerzy Myśliński (IBL PAN W-wa), Prof, dr hab. Józef Z. Białek 103
1988 1988 1988 1988 1989 1990 1994 1995 1995 Hanna Batorowska Anna Faber- Chojnacka Barbara Góra Bożena Pietrzyk Marek Pieczonka Grażyna Wrona Ewa Wójcik Alfred Toczek Lidia Ippoldt Jan Nepomucen Bobrowicz-polski wydawca i księgarz w Saksonii w czasach Wielkiej Emigracji Wychowawcza rola czasopism dla dzieci i młodzieży w Krakowie w dwudziestoleciu międzywojennym Czasopisma bibliotekarskie wydawane w Polsce. Problemy kultury, książki i literatury Literatura i problemy kultury w prasie konspiracyjnej wiatach 1939-1945 Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert i Michalski (1920-1963) Towarzystwa naukowe w Krakowie i ich biblioteki oraz księgozbiory w latach 1918-1939 Kalendarze dwudziestolecia międzywojennego (Dzieje, problemy kultury i literatury) Krakowski dziennik PPS-u Naprzód" i jego oblicze polityczne w latach 1919-1939 Czytelnictwo dzieci przewlekle chorych i jego funkcja biblioterapeutyczna Doc. dr hab. Ryszard Ergetowski Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Wacława Szelińska Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Ryszard Ergetowski Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Othmar Feyl (Berlin), Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Józef Z. Białek, Doc. dr hab. Irena Bar-Święch (WSP Kraków, UJ) Prof, dr hab. Krzysztof Migoń (Uniw. Wrocł.), Doc. dr Irena Bar-Święch (WSP Kraków, UJ) Prof. zw. Jan Nowakowski, Prof, dr hab. Jerzy Myśliński (IBL PAN W-wa) Prof. zw. Jan Trzynad lowski (Uniw. Wrocł). Doc. dr hab. Wacława Szelińska Prof. zw. Jan Trzynad lowski (Uniw. Wrocł.), Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki Prof, dr hab. Krzysztof Dmitruk (IBL PAN W-wa), Prof, dr hab. Józef Z. Białek Prof, dr hab. Ludwik Mroczka, Prof, dr hab Jerzy Myśliński (IBL PAN), Prof, dr hab. Karol Fiedor (Uniw. Wrocł.) Prof, dr hab. Irena Socha (Uniw. Śląski), Dr hab. Janina Wyczesany, prof. nzw. WSP Ponadto stopnie doktora w Katedrze Bibliotekoznawstwa uzyskało 5 osób spoza naszej Uczelni. 104
Tabela 3. Wykaz habilitacji uzyskanych przez pracowników Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w latach 1982-1995 Rok Imię i nazwisko Tytuł rozprawy Recenzenci 1983 Wacława Szelińska Chorographia Regni Poloniae Jana Długosza 1990 Maciej Kawka Metatekst w literaturze dla dzieci (układy i relacje meta w tekstach narracyjnych) 1994 Józef Szocki Literatura popularna dla ludu (na przykładzie Wydawnictwa Ludowego 1882 1920) Prof, dr hab. Aleksander Gieysztor (PAN W-wa), Prof, dr hab. Paweł Czartoryski (PAN W-wa), Prof, dr hab. Jerzy Wyrozumski (UJ) Prof. Józef Zbigniew Białek Prof, dr hab. Władysław Lubas (PAN) Prof, dr hab. Aleksander Wilkoń (UJ) Prof, dr hab. Maria Zarębina Prof, dr hab. Wiesław Bieńkowski (PAN Kraków, UJ), Prof, dr hab. Tadeusz Żabski (Uniw. Wrocł.). Prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki DZIAŁALNOŚĆ DYDAKTYCZNA I WYCHOWAWCZA Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej prowadzi kształcenie bibliotekarzy w systemie studiów dziennych i zaocznych, początkowo w oparciu o jednolity plan czteroletnich bibliotekoznawczych studiów magisterskich oraz programy szczegółowe opracowane dla każdego przedmiotu w postaci rozkładu materiału względnie instrukcji przedmiotowych, ułatwiających samodzielną pracę studentów. Od 1981 r. wprowadzono pięcioletni plan studiów magisterskich, najpierw na studiach dziennych, a następnie zaocznych (w 1983 г.). W roku akad. 1991/92 zaniechano rekrutacji na 5-letnie studia magisterskie zaoczne, by wznowić je w roku akad. 1993/94 z możliwością kończenia ich w systemie dwustopniowym: po 3 latach licencjat, po 5 - magisterium. Jednocześnie rozpoczęto w tym roku trzyletnie studia magisterskie dla absolwentów SN i dwuletnich pomaturalnych szkół bibliotekarskich". Od r. 1980 Katedra prowadzi dwa studia podyplomowe: I Studium Podyplomowe Bibliotekoznawstwa dla absolwentów różnych Archiwum Katedry. Por. J. Jarowiecki, Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej 19 Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie w latach 1985/86-1986/87, Rocznik Naukowo-Dydak tyczny WSP Kraków, z. 135. Prace Bibliotekoznawcze V. Kraków 1990, s. 277-293; Tenże: Działalność dydaktyczno-naukowa Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w latach 1987/88 1988/89. Tamże, z. 147: Prace Bibliotekoznawcze VI. Kraków 1991, s. 213-226. Nadto sprawozdanie z działalności Katedry za lata 1989-1995 (maszynopis). 105
kierunków, II Studium Podyplomowe Bibliotekoznawstwa dla absolwentów bibliotekoznawstwa w zakresie bibliotek szkolnych. W 1992 i 1993 r. prowadzono Studium Podyplomowe Bibliotekoznawstwa w Przemyślu. W latach 1985/86-1986/87 prowadzono dwuletnie Studium Fakultatywne Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej dla studentów różnych kierunków. W ramach studiów dziennych i zaocznych na trzecim i czwartym roku studiów prowadzone są specjalizacje: 1) biblioteki szkolne i pedagogiczne, 2) biblioteki publiczne, 3) informacja naukowa, 4) edytorstwo, 5) czasopiśmiennictwo polskie XIX i XX wieku, obsługiwane przez specjalistów z poszczególnych zagadnień w postaci wykładów, konwersatoriów, działań praktycznych w bibliotekach, ośrodkach informacji naukowej, Ośrodku Badań Prasoznawczych i wydawnictwach. Celem pełniejszego przygotowania specjalistycznego prowadzone są też seminaria monotematyczne, najczęściej związane ze specjalizacjami. Pierwsze egzaminy magisterskie odbyły się w 1977 r. na studiach zaocznych, a pierwsi magistranci studiów dziennych otrzymali dyplomy w 1978 r. Do r. 1984/1985 wypromowano 478 magistrów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej (wcześniej wydano 150 dyplomów ukończenia studiów filologii polskiej z bibliotekoznawstwem). Prace magisterskie przygotowywane przez studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej mają charakter zróżnicowany pod względem tematycznym, obejmując większość dyscyplin nauki o książce. W oparciu o bogatą bazę źródłową powstały monografie z zakresu historii książki, prasy, bibliotek, wydawnictw, prace poświęcone wybitnym pracownikom książki polskiej. Obok tego prace z czytelnictwa, koncentrujące się wokół zainteresowań czytelniczych dzieci i młodzieży, recepcji twórczości wybranych autorów. Oddzielną grupę stanowią opracowania z pogranicza bibliologii i historii sztuki czy literaturoznawstwa. W każdym roku funkcjonują seminaria poświęcone bibliotekom szkolnym, czasopiśmiennictwu pedagogicznemu, naukowemu i dla dzieci i młodzieży, czytelnictwu uczniów. Spośród 478 prac magisterskich powstałych do roku 1984/1985 temat biblioteka" podejmowany był 97 razy: dotyczył dziejów bibliotek rodowych, fundacyjnych, publicznych i naukowych, funkcjonowania bibliotek szkolnych i pedagogicznych, księgozbiorów uczonych i pisarzy. Problemom czytelnictwa poświęcono 65 prac, działalności informacyjno-naukowej - 49, na temat ruchu wydawniczego napisano 66 rozpraw, czasopiśmiennictwa polskiego - 73 prace, liczne miały charakter bibliograficzny (51), dotyczyły dziejów książki (53), a także historii kultury i życia literackiego 20. 20 Por. W. Magiera, Prace magisterskie powstałe w Samodzielnym Zakładzie Bibliotekoznawstwa WSP w Krakowie w latach 1977-1985, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa XIX i XX wieku. Materiały z sesji naukowej odbytej 6-7 maja 1986 r. w czterdziestolecie WSP w Krakowie, Kraków 1988, s. 24-40. 106
W latach 1986-1991 łącznie przedstawiono 272 prace magisterskie o podobnym charakterze. W większości miały charakter historyczny: 116 dotyczyło okresu od 1945 do 1990, 5 - lat okupacji hitlerowskiej, 48 - dwudziestolecia międzywojennego, 86 - poświęcono problemom książki i czasopism XIX i XX wieku (do 1918 г.), w 17 pracach zajmowano się problemami bibliologicznymi wieku XV-XVIII. Promotorami prac byli: doc. dr hab. Irena Bar-Święch (82), dr hab. Halina Bursztyńska (11), dr Jan Bujak (26), dr Józef Czerni (11), dr Edward Chełstowski (48), dr Tadeusz Frączyk (30), dr Maria Guśpiel (6), prof, dr hab. Jerzy Jarowiecki (239), dr Maria Jazowska-Gumulska (27), dr Maria Konopka (9), dr Franciszek Kleszcz (44), dr Maria Radwańska (9), dr Zofia Sokół (19), prof, dr hab. Wacława Szelińska (68), dr Władysława Wójcik (3), dr Józef Zając (48), dr Michał Zięba (21) 21. W Katedrze od wielu lat działa studenckie Koło Naukowe Bibliolog", którego członkowie uczestniczą w corocznych obozach naukowych w bibliotece klasztornej w Pelplinie, organizują wycieczki, współorganizują studenckie seminaria naukowe. Koło Naukowe prowadziło ponadto wieczory literackie, filmowe, muzyczne. W 1981 r. wydało jednodniówkę Kiermasz". Inicjatywę tę wskrzesił samorząd studencki, który w 1995 r. zaczął wydawać studenckie czasopismo VSOP". Wyniki naukowych zainteresowań studentów przedstawione były na kolejnych seminariach studenckich. W dniach 5-6 maja 1980 r. odbyło się II Seminarium nt. Prasa dla dzieci i młodzieży i jej funkcje społeczne", w którym wzięli udział studenci i nauczyciele wielu ośrodków akademickich oraz bibliotekarze krakowscy. Przedstawiono 13 referatów, 12 osób wygłosiło komunikaty, część z nich opublikowano w książce pt. Prasa dziecięca i młodzieżowa. Studia i materiały (pod red. M. Adamczyka, J. Jarowieckiego, Kielce 1982). W dniach 19-20 maja 1981 r. odbyło się III Seminarium naukowe nt. Książka - prasa - wydawnictwa w Krakowie" z udziałem studentów WSP Bydgoszcz i Uniwersytetu Warszawskiego, przedstawiono na nim 17 referatów. 26 maja 1982 r. zorganizowano IV Seminarium nt. Książka - prasa - działalność wydawnicza w Krakowie do 1939 г.", wzięli w nim udział studenci WSP Bydgoszcz i uniwersytetów: Warszawskiego i Wrocławskiego - wygłoszono 10 referatów. Podobne seminaria V i VI odbyły się w latach 1983-1984. GŁÓWNE KIERUNKI BADAŃ NAUKOWYCH Od roku 1978 kierunki badań skoncentrowane były na kilku obszarach badawczych: 1. Historia książki i zagadnienia wydawniczo-księgarskie; 2. Historia 21 Por. Bibliografia prac magisterskich wykonanych w Zakładzie Bibliotekoznawstwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej za lata 1977-1979. Opr. M. Pieczonka, Kraków 1980; Toż za rok 1980. Opr. G. Dymańska, M. Pieczonka, Kraków 1981; Toż za lata 1982 i 1983. Орг. В. Góra, Kraków 1984; Toż za rok 1984. Орг. В. Góra, Kraków 1984; Toż za lata 1985-1991, Opr. M. Glogier, M. Więcławek, Kraków 1992. 107
i funkcje społeczne bibliotek - czytelnictwo; 3. Bibliografia; 4. Czasopiśmiennictwo, 5. Wiedza o kulturze literackiej; 6. Historia nauki; 7. Biografistyka. W ramach tej problematyki szczególne miejsce zajęły prace nad księgozbiorami (prof. W. Szelińska, prof. J. Jarowiecki, dr hab. J. Szocki) 22, wydawnictwami (dr M. Konopka, dr H. Batorowska, dr M. Pieczonka, dr M. Zięba) 23, czasopiśmiennictwem (prof. J. Jarowiecki, dr J. Bujak, dr B. Pietrzyk, dr Z. Sokół, dr A. Faber-Chojnacka, dr A. Toczek, mgr M. Glogier,) 24, dziejami bibliotek (prof. R. Ergetowski, dr A. Faber-Chojnacka, dr J. Szocki) 25, bibliografią (prof. J. Jarowiecki, dr B. Góra, dr A. Faber-Chojnacka, dr M. Jazowska- -Gumulska, dr E. Wójcik, dr W. Wójcik, dr G. Wrona) 26. Część pracowników Katedry współpracowała z Sekcją Badań nad Literaturą Krajową lat 1939-1945 Komisji Historycznoliterackiej PAN, Oddziału w Kra- Np. W. Szelińska, Jan Długosz storico e primo geografa Polacco, Wrocław 1984; Taż: Lektura 22 Jana Długosza przy pisaniu dzieła Chorographia Regni Poloniae". Rocznik Naukowo-Dy daktyczny WSP Kraków, z. 89; Prace Bibliotekoznawcze II, Kraków 1984, s. 7-29; J. Szocki, Księgozbiór domowy Józefa Szujskiego (w świetle notatek sporządzonych jego ręką). Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej" 1990, nr 1/2, s. 33-124; Tenże: Literatura i opracowania o tematyce antycznej w bięgozbiorze domowym Jana Kaniego Podoleckiego, Meander" 1993, nr 11/12, s. 565-571; J. Jarowiecki, Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa XIX i XX w., Kraków 1988, s. 99-137; Tenże: Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego warsztatem pisarza i historyka, Zesz. Nauk. Uniw. Szczecin, nr 67: Szczecińskie Prace Polonistyczne 3, 1991, s. 67-92. 23 Min. H. Batorowska, Jan Nepomucen Bobrowicz, polski wydawca i księgarz w Saksonii w czasach Wielkiej Emigracji, Kraków 1992; Taż: Jan Nepomucen Bobrowicz i lipska edycja Biblioteki Kieszonkowej Klasyków Polskich" firmy Breitkopf i Hartę". Rocznik Naukowo-Dydak tyczny WSP Kraków, z. 147; Prace Bibliotekoznawcze VI, Kraków 1991 s. 19-37; M. Konopka, Tanie wydania literatury pięknej w Galicji i Wolnym Mieście Krakowie w I poi. XIX wieku, Kraków 1987; M. Pieczonka, Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert, Michalski". Kraków 1994; Tenże: Lwowskie firmy wydawnicze w latach 1918-1939, w: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa XIX i XX wieku, Kraków 1993, s. 46-57. 24 M.in. J. Bujak, Informacja o książce i prasie w tygodnikach galicyjskich 1772-1900, Kraków 1989; J. Jarowiecki, Czasopisma dla dzieci i młodzieży: materiały przeznaczone dla słuchaczy studiów bibliotekoznawczych, Kraków 1990; Tenże: Początki prasy krakowskiej po 1945 r. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków, z. 147: Prace Bibliotekoznawcze VI, Kraków 1991, s. 101-173; B. Pietrzyk, Młodzieżowa prasa konspiracyjna lat 1939-1945 a problemy kultury i literatury, w: Materiały z VI Ogólnopolskiego Prasoznawczego Seminarium Naukowego... Zeszyt Specjalny nr 3, Uniw. Śląski, Katowice 1983, s. 205-215; M. Glogier, Przegląd czasopism polskich mniejszości religijnych w latach 1944-1990, Kwartalnik Historii Prasy Polskiej" 1993, nr 1, s. 81-92. M.in. A. Faber-Chojnacka, Dzieje szkoły i biblioteki Panien Benedyktynek lwowskich 25 (na podstawie kronik klasztornych), w: Lwów: miasto, społeczeństwo, kultura. Т. 1. Studia z dziejów Lwowa pod red. H.W. Żalińskiego i K. Karolczaka, Kraków 1995, R. Ergetowski, Klementinum w świetle notatek JM. Ossolińskiego. Ze skarbca kultury" 1988, nr 44, s. 71-80. Zob. przyp. 32. 26 M.in. B. Góra, A. Faber-Chojnacka, W. Wójcik, Funkcjonowanie bibliotek szkolnych w Polsce Ludowej. Bibliografia za lata 1945-1987. Red. J. Jarowiecki, Kraków 1990; J. Jarowiecki, E. Wójcik, W. Wójcik, Literatura pokolenia wojennego, Kraków 1990; M. Jazowska-Gumulska, M. Ostasz, Bibliografia piśmiennictwa o literaturze dla dzieci i młodzieży za lata 1945-1956, Kraków 1990; J. Jarowiecki, B. Góra, Prasa lwowska w dwudziestoleciu międzywojennym. Próba bibliografii, Kraków 1994. 108
kowie (prof. J. Jarowiecki - kierownik Sekcji, dr B. Pietrzyk, dr Z. Sokół, dr W. Wójcik), prowadząc prace bibliograficzne i dokumentacyjne 27, badania nad literaturą i prasą konspiracyjną 28, a także prasą niemiecką wydawaną w języku polskim 29, szczególną uwagą darząc konspiracyjną prasę młodzieżową zajmowano się też przejawami życia kulturalnego w obozach jenieckich i koncentracyjnych 30. Prowadzono też badania historycznoliterackie oraz z zakresu naukoznawstwa 31. Katedra i jej pracownicy uczestniczyli w realizacji problemów badawczych centralnie kierowanych. Rozpoczęło się od udziału w latach 1980-83 w problemie węzłowym pt. Polska kultura narodowa - jej tendencje rozwojowe i percepcje (dr M. Jazowska- Gumulska, dr M. Konopka, dr Z. Sokół). Następnie Katedra i jej kierownik stali się koordynatorem II stopnia badań w ramach Centralnego Programu Badań Podstawowych 08.17 II Funkcjonowanie i kierunki rozwoju systemu oświaty i wychowania w Polsce Ludowej". Grupa tematyczna IIE3: Działalność szkół. Badania nad jakością i zakresem treści kształcenia i wychowania zawartych w nowych programach nauczania wdrożonych do praktyki w szkołach podstawowych (klasy IV-VIII)". Koordynowano pracami 12 zespołów badawczych skupiających ponad 200 osób z wszystkich uniwersytetów i WSP oraz ODN Kraków, Kielce, Jelenia Góra, Wrocław, Rzeszów, Szczecin, Katowice. Wszystkie zespoły w liczbie 12 zostały pozytywnie ocenione przez recenzentów i przyjęte przez koordynatorów I stopnia. M.in. J. Jarowiecki, E. Wójcik, G. Wrona, Bibliografia opracowań prasy ukazującej się 27 w Polsce w latach 1939-1945. Cz. I: Publikacje z lat 1944-1981, Kraków 1992; J. Jarowiecki, E. Wójcik, Polska prasa konspiracyjna (1939-1945) i powstania warszawskiego w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej, Kraków 1992. * M.in. J. Jarowiecki, Literatura i prasa w latach okupacji hitlerowskiej, Kraków 1983; J. Jarowiecki, 2 Konspiracyjna prasa w Krakowie w latach okupacji hitlerowskiej 1939-1945, Kraków 1980: Z. Sokół, Rzeszowska prasa konspiracyjna (1939-1945), Kraków 1989. Np. W. Wójcik, Prasa gadzinowa Generalnego Gubernatorstwa (1939-1945), Kraków 1989; 2 9 Taż: Gazeta Lwowska" (1941-44) - metody i kierunki oddziaływania propagandowego na przykładzie wybranych zagadnień. Kwartalnik Historii Prasy Polskiej" 1986, nr 2, s. 25-40. J. Jarowiecki, Przejawy życia kulturalnego w obozach koncentracyjnych. Rocznik Naukowo- 3 0 Dydaktyczny WSP Kraków, z. 70, Prace Bibliotekoznawcze I. Kraków 1982, s. 143-168; Tenże: Poezja i życie literackie w obozach koncentracyjnych, w: Świadectwa i powroty nieludzkiego czasu, Lublin 1990, s. 105-120. M.in. R. Ergetowski, Recepcja twórczości Heinricha von Kleista w Polsce, Kraków 1989; 31 J. Jarowiecki, O powieści historycznej Józefa Ignacego Kraszewskiego, Kraków 1991; G. Wrona, Towarzystwa Naukowe w Krakowie w latach 1845-1939, Kraków 1994. 109
Katedra realizując bezpośrednio temat IIE3.12: Funkcjonowanie bibliotek szkolnych, zorganizowała 2 konferencje naukowe i opublikowała raport 32 oraz 3 książki 33. Część pracowników uczestniczyła w realizacji tematu RPBP III 36, w ramach którego doc. dr hab. W. Szelińska temat zakończyła książką (Śląsk w piśmiennictwie Jana Długosza), a prof, dr hab. J. Jarowiecki, mgr L. Ippoldt, mgr E. Wójcik oddali koordynatorowi 300 stron maszynopisu pt. Bibliografia prasy Królewstwa Polskiego i ziem polskich pod zaborem rosyjskim, zaś J. Jarowiecki opracował temat Józef Ignacy Kraszewski wobec problemu niemieckiego; dr R. Jaskuła uczestniczył w realizacji problemu MR 111/10: Przemiany społeczności polonijnych 34. W latach 1992-1995 pracownicy Katedry realizowali kilkanaście tematów finansowanych przez Komitet Badań Naukowych w ramach badań statutowych Wydziału Humanistycznego. W grupie Dzieje Małopolski IX-XX wieku" dr J. Bujak zajmował się dziejami Polonii Bukowińskiej, prof. J. Jarowiecki - prasą konspiracyjną 1939-1945 oraz dziejami lwowskiej prasy od 1864 do 1939, dr M. Pieczonka badał ruch wydawniczy w latach 1918-1939, zaś dr A. Toczek pisał monografię krakowskiego dziennika PPS Naprzód", a dr K. Woźniakowski pracował nad jawnym piśmiennictwem literackim w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945. W obrębie badań nad Życiem literackim i kulturalnym Polski Południowo -Wschodniej na przełomie XIX i XX wieku" prowadzono studia nad lwowską prasą z okresu popowstaniowego (prof. J. Jarowiecki), dwudziestolecia międzywojennego (prof. J. Jarowiecki, dr B. Góra), zajmowano się czasopiśmiennictwem naukowym (dr G. Wrona), prasą wyznaniową (mgr M. Glogier), polskim ruchem księgarsko-wydawniczym w Galicji II połowy XIX w. (dr M. Konopka, dr R. Jaskuła, dr M. Pieczonka), dziejami bibliotek klasztornych (dr A. Faber-Chojnacka, dr B. Góra), edukacją literacką w szkołach galicyjskich (dr B. Pietrzyk), księgozbiorami domowymi Lwowa i Krakowa (dr J. Szocki). Wyniki i rezultaty badań Katedra ogłaszała drukiem, część przedstawiała na ogólnopolskich konferencjach naukowych organizowanych przez nią lub inne ośrodki akademickie. I tak w latach 1981-1995 ogłosiła drukiem 734 publikacje, w tym 50 druków zwartych. Bliższe dane zawarto w tabeli 4. 32 J. Jarowiecki, J. Szocki, Funkcjonowanie bibliotek szkolnych. Raport z badań CPBP 08.17IIE, Kraków 1990. 33 Funkcjonowanie bibliotek szkolnych w Polsce (w latach 1945-1989). Pod red. J. Jarowieckiego, Kraków 1991; Kształcenie bibliotekarzy szkolnych, pod red. J. Jarowieckiego, Kraków 1993. Zob. też przypis 26. 34 Por. J. Jarowiecki, Działalność dydaktyczno-wychowawcza i naukowa Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej WSP w Krakowie w roku akad. 1989/90. Rocznik Naukowo-Dy daktyczny WSP Kraków, z. 155, Prace Bibliotekoznawcze VII, Kraków 1993, s. 229-243. 110
Tabela 4. Publikacje pracowników Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w latach 1981-1995 Rok Druki zwarte Rozprawy i artykuły Recenzje i sprawozdania opublikowane oddane opubli oddane opubli oddane do druku kowane do druku kowane do druku opublikowane Razem oddane do druku 1981/82 5 1 15 31 10 _ 30 32 1982/83 2 1 2 38 21 19 51 58 1983/84 2 5 25 30 27 7 54 42 1984/85 1 5 28 28 13 5 42 38 1985'86 4 1 82 27 42 2 128 30 1986/87 1987/88 1 3 25 52 14 5 40 60 1988/89 3 3 21 47 13 1 37 51 1989/90 8 8 27 39 11 3 46 50 1990/91 7 12 57 43 2-1991/92 6 7 43 56 9 10 58 73 1992/93 4 3 55 77 15 4 74 84 1993/94 1 2 38 17 9 2 48 21 1994/95 6 6 35 55 5 1 46 62 50 57 479 540 205 61 734 668 Źródło: Sprawozdanie z działalności Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej oraz bibliografia publikacji za poszczególne lata 35. Książki autorstwa pracowników Katedry wydawane były przez Państwowe Wydawnictwo Naukowe (J. Jarowiecki), Ossolineum (J. Jarowiecki), Ludową Spółdzielnię Wydawniczą (J. Jarowiecki, M. Zięba), Wydawnictwo Literackie (J. Jarowiecki), Uniwersytet Jagielloński (R. Jaskuła), Wydawnictwo Naukowe WSP w Krakowie (J. Bujak, H. Batorowska, R. Ergetowski, J. Czerni, A. Faber- -Chojnacka, B. Góra, J. Jarowiecki, P. Krywak, M. Konopka, B. Pietrzyk, M. Pieczonka, W. Szelińska, J. Szocki, W. Wójcik, G. Wrona, M. Zięba). Rozprawy i artykuły, a także recenzje publikowane były na łamach licznych ogólnopolskich czasopism naukowych, bibliotekarskich, pedagogicznych takich, Sprawozdanie z działalności Katedry za lata 1981-1995. Maszynopis Archiwum Katedry. 35 Nadto: B. Góra, Wykaz publikacji pracowników Samodzielnego Zakładu Bibliotekoznawstwa WSP w Krakowie za lata 1981-1982, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków, z. 89: Prace Bibliotekoznawcze //, Kraków 1984, s. 301-309; H. Batorowska, Wykaz... za lata 1983-1984. Tamże, z. 96: Prace Bibliotekoznawcze 111, Kraków 1985, s. 287-294; E. Wójcik, Publikacje pracowników Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej WSP w Krakowie za lata 1986-1987, Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP Kraków, z. 135: Prace Bibliotekoznawcze V, Kraków 1990, s. 295-308; E. Wójcik, Wykaz publikacji... za lata 1988-1989. Tamże, z. 147: Prace Bibliotekoznawcze VI, Kraków 1991, s. 227-230; G. Wrona, Publikacje pracowników... za rok 1990. Tamże, z. 155: Prace Bibliotekoznawcze VII, Kraków 1993, s. 237-244.
jak: Archiwum Naukowe", Biuletyn Polonistyczny", Dzieje Najnowsze", Dydaktyka Szkoły Wyższej", Księgarz", Kwartalnik Historii Prasy Polskiej", Guliwer", Literatura Ludowa", Meander", Nauczyciel i Wychowanie", Ojczyzna-Polszczyzna", Oświata i Wychowanie", Poezja", Praktyka i Teoria Informacji Naukowej", Poradnik Bibliotekarza", Przegląd Biblioteczny", Przegląd Humanistyczny", Prasa Polska", Roczniki Biblioteczne", Studia o Książce", Studia Historyczne", Ze skarbca kultury", Z pola walki", Zeszyty Prasoznawcze", Kwartalnik Historii Nauki i Techniki", SIavia Occidental is", Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka", Przegląd Zachodni". Drukowano je również w prasie ogólnej i fachowej regionalnej czy lokalnej: Biuletyn Informacyjno-Instruktażowy MBP w Krakowie", Przegląd Zachodnio-Pomorski", Przegląd Oświatowo-Wychowawczy", Magazyn Kulturalny", Lektura", Życie Literackie" oraz w tygodnikach i prasie codziennej. Liczne prace publikowano w wydawnictwach uczelnianych Krakowa ( Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej", Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP"), Bydgoszczy ( Zeszyty Naukowe WSP"), Katowic ( Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Śląskiego"), Warszawy (Uniwersytet Warszawski), Szczecina ( Szczecińskie Prace Polonistyczne"), w tomach prac zbiorowych wydawanych przez WSP Bydgoszcz, Kielce, Kraków, uniwersytety: Gdańsk, Lublin, Warszawa oraz towarzystwa naukowe (Kielce, Rzeszów). ORGANIZACJA I UDZIAŁ W KONFERENCJACH NAUKOWYCH Pracownicy Katedry uczestniczyli w tym okresie w 123 konferencjach krajowych, wygłaszając 97 referatów i komunikatów oraz w 11 konferencjach międzynarodowych, wygłaszając 8 referatów. Katedra Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej kilkakrotnie organizowała konferencje naukowe o zasięgu ogólnokrajowym. I tak 17 stycznia 1984 r. odbyła się konferencja nt. Działalność bibliotek szkolnych w Krakowie" z udziałem 51 osób (4 referaty) 36. W dniach 6-7 maja 1986 r. zorganizowano ogólnopolską konferencję nt. Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa" połączoną ze zjazdem absolwentów z okazji czterdziestolecia WSP w Krakowie - z udziałem ok. 150 osób (13 referatów) 37. W dniach 18-20 maja 1988 r. wspólnie z Instytutem Filologii Polskiej oraz Wydziałem Kultury i Sztuki Urzędu Wojewódzkiego w Krośnie oraz Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu zorganizowano sesję naukową nt. W świecie Elizy Orzeszkowej", uczestniczyło w niej 60 osób z kraju oraz 36 G. Sznajder, Funkcjonowanie bibliotek szkolnych, Przegląd Oświatowo-Wychowawczy" 1984, nr 1/2, s. 150-152. Materiały z tej konferencji opublikowano w Roczniku Naukowo-Dydak tycznym WSP Kraków, z. 96: Prace Bibliotekoznawcze III, Kraków 1985, s. 161-275. 17 R. Ergetowski, Sesja naukowa Katedry Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej w Krakowie, Kwartalnik Historii Nauki i Techniki" 1986, nr 3/4, s. 937-938; M. Zięba, Sesja naukowa w 40-lecie WSP, Ruch Literacki" 1987, nr 1, s. 161-162. 112
z Uniwersytetu w Grodnie, WSP w Lipsku i RFN (20 referatów) 38. W dniach 29-30 listopada 1988 r. Katedra była organizatorem ogólnopolskiej konferencji pt. Funkcjonowanie bibliotek szkolnych" w ramach Centralnego Programu Badań Podstawowych 08.17 II, z udziałem 68 osób (6 referatów) 39. 23-25 października 1989 r. w Katedrze odbyła się ogólnopolska konferencja nt. Koncepcja kształcenia bibliotekarzy szkolnych (bibliotekarzy-nauczycieli) z udziałem ponad 60 osób (8 referatów) 40. W dniach 28 i 29 listopada 1991 r. zorganizowano konferencję nt. Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa w XIX i XX wieku" z udziałem 112 osób, pracujących w dwu sekcjach: jedna zajęła się problemami książki, bibliotek i firm wydawniczych, druga - czasopiśmiennictwem. Łącznie wygłoszono 24 referaty i komunikaty 41. W dniach 24-26 maja 1993 r. Katedra we współpracy z Centralnym Ośrodkiem Metodycznym Studiów Nauczycielskich zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową nt. Kształcenie bibliotekarzy w szkołach wyższych. Kształcenie bibliotekarzy - biblioterapeutów z udziałem 65 osób (15 referatów), zaś w dniach 3-5 listopada 1994 r. była gospodarzem III Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej nt. Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa XIX-XX wieku z udziałem gości z Uniwersytetu Lwowskiego, Biblioteki Naukowej im. Stefanyka i Archiwum. Wygłoszono 28 referatów i komunikatów, uczestniczyło w niej ok. 150 osób 42. Na zebraniach naukowych Katedry wygłoszono 128 referatów, nadto w różnych ośrodkach bibliotekarskich i w komisjach naukowych PAN wystąpiono z 26 referatami. WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM NAUKOWYM Niezależnie od udziału w konferencjach naukowych pracownicy Katedry uczestniczyli w pracach różnych zespołów badawczych, współpracowali z różnymi środowiskami naukowymi, instytucjami i towarzystwami. Były to Komisje Naukowe Polskiej Akademii Nauk w Krakowie: Komisja Historycznoliteracka (J. Jarowiecki), Komisja Prasoznawcza (J. Jarowiecki, J. Bujak, K. Woźniakowski, J. Szocki, M. Glogier), Komisja Nauk Pedagogicznych (J. Jarowiecki, W. Szeliń- 38 Materiały ukazały się drukiem w książce W świecie Elizy Orzeszkowej, pod red. H. Bursztyńskiej, Kraków 1990. 3 9 Z. Sokół, Konferencja naukowa nt. Funkcjonowanie biblioteki szkolnej, Dydaktyka Szkoły Wyższej" 1989, nr 3, s. 255-256; J. Szocki, Biblioteki szkolne jako przedmiot badań naukowych, Poradnik Bibliotekarza" 1989, nr 5, s. 21. Materiały ukazały się drukiem zob. przypis 26 poz. 1, przypis 33. 4 0 Materiały opublikowano. Zob. przypis 33. 41 Materiały opublikowano: Książki, czasopisma, biblioteki Krakowa i Lwowa XIX i XX wieku, pod red. J. Jarowieckiego, Kraków 1993. Część ogłoszono drukiem na łamach Biuletynu Informacyjnego Miejskiej Biblioteki Publicznej w Krakowie" 1992, nr 3. 4 2 Materiały opublikowano pt. Kraków-Lwów: Książki czasopisma i biblioteki XIX i XX w. pod red. J. Jarowieckiego ; Kraków 1996. 113
ska), Komisja Historii Prasy Komitetu Nauk Historycznych PAN w Warszawie (J. Jarowiecki), redakcje Oddziału PAN w Krakowie ( Ruch Literacki", Nauka dla Wszystkich", Rocznik Komisji Nauk Pedagogicznych" i Rocznik Komisji Historycznoliterackiej". Katedra współpracowała z Pracownią Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego XIX i XX wieku IBL PAN w Warszawie, Zespołem Naukowo-Badawczym Historii Dziennikarstwa Polski Ludowej, a potem Najnowszej Historii Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, zakładami, a następnie instytucjami bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego i WSP w Kielcach, Zakładem Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego i Ośrodkiem Badań Prasoznawczych w Krakowie. Współpracowano też z Instytutem Kształcenia Nauczycieli w Warszawie i ODN w Krakowie, Kielcach i Tarnowie, z Rzeszowskim Towarzystwem Przyjaciół Nauk, Kieleckim Towarzystwem Naukowym, Towarzystwem Wydawców Książek, Stowarzyszeniem Bibliotekarzy Polskich, Towarzystwem Miłośników Książek, Towarzystwem Miłośników Krakowa, Polskim Towarzystwem Bibliologicznym. Utrzymywano bliski kontakt z bibliotekami pedagogicznymi, publicznymi w Krakowie, Rzeszowie, Tarnowie, Zielonej Górze i bibliotekami uczelnianymi.