CYFROWY WYMUSZALNIK NAPIĘCIA EMEX 500U

1.CHARAKTERYSTYKA I PRZEZNACZENIE...3 2.PŁYTA CZOŁOWA CWP EMEX500U...4 3.SCHEMAT BLOKOWY EMEX500U OPIS...6 4.PRZYGOTOWANIE WYMUSZALNIKA DO PRACY...8 4.1.WYBÓR POZYCJI ROBOCZEJ WYMUSZALNIKA...8 4.2.PRZYŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO SIECI ZASILAJĄCEJ...9 4.3.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO BADANEGO PRZEKAŹNIKA...10 4.4.WYBÓR RODZAJU WYMUSZANEGO NAPIĘCIA (AC/DC)...14 4.5.USTAWIENIE OGRANICZNIKA CZASU WYMUSZANIA NAPIĘCIA...16 5.PRACA RĘCZNA...17 5.1.RĘCZNE WYZNACZANIE WARTOŚCI NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA...18 6.PRACA AUTOMATYCZNA...22 6.1.AUTOMATYCZNE POSZUKIWANIE NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA...22 6.2.ALGORYTM AUTOMATYCZNEGO POSZUKIWANIA NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA...26 7.POMIAR CZASU OPÓŹNIENIA DZIAŁANIA PRZEKAŹNIKA...28 7.1.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO BADANEGO PRZEKAŹNIKA...28 7.2.NASTAWIENIE WARTOŚCI NAPIĘCIA I WYKONANIE POMIARU CZASU...29 8.TESTOWANIE AUTOMATYK SPZ-U...32 8.1.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA...33 8.2.WYBÓR KROTNOŚCI I RODZAJU CYKLU AUTOMATYKI SPZ U...34 8.3.URUCHOMIENIE POMIARU KOLEJNYCH CZASÓW W CYKLU AUTOMATYKI SPZ-U...36 8.4.ODCZYT CZASÓW OPÓŹNIENIA WYŁĄCZENIA POLA I PRZERW BEZNAPIĘCIOWYCH...38 9.DANE TECHNICZNE CYFROWEGO WYMUSZALNIKA NAPIĘCIA EMEX500U...41 10.WYPOSAŻENIE STANDARDOWE...42 11.GWARANCJA...43 12.SERWIS...44 13.KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WE WSZYSTKICH RODZAJACH I TRYBACH PRACY...47 14.KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WYŁĄCZNIE W PRACY AUTOMATYCZNEJ (AUTO)...48 15.KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WYŁĄCZNIE W TRYBIE PRACY SPZ...49 15.1.KOMUNIKATY W TRAKCIE TRWANIA POMIARU...49 15.2.KOMUNIKATY ZWIĄZANE Z ODCZYTEM CZASÓW AUTOMATYK SPZ...51 16.KOMUNIKATY RÓŻNE...52 2

1. CHARAKTERYSTYKA I PRZEZNACZENIE Cyfrowy Wymuszalnik Napięcia EMEX500U jest nowoczesnym przyrządem przeznaczonym do badania zabezpieczeń nadnapięciowych, lub podnapięciowych, wraz z ich charakterystykami czasowymi. Umożliwia pomiar napięcia pobudzenia i odpadu przekaźnika, metodą najazdu liniowego tj. metodą dotychczas stosowaną (Praca ręczna), jak i metodą pobudzania skokowego badanego przekaźnika (Praca automatyczna). Wymuszalnik EMEX500U umożliwia również pomiar czasu opóźnienia zadziałania przekaźnika (Czas), jak i badanie automatyk SPZ-ów jedno, dwu lub trzykrotnych. EMEX500U przeznaczony jest do pracy w pomieszczeniach suchych i niezagrożonych wybuchem, w atmosferze wolnej od par i gazów żrących. EMEX500U zasilany jest z sieci jednofazowej 230 [V] / 50 [Hz] z kołkiem ochronnym, zabezpieczonej wkładką bezpiecznikową min. 6 [A]. EMEX500U może być załączany ciągle do sieci zasilającej.! EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 3

2. PŁYTA CZOŁOWA CWP EMEX500U Płytę czołową pokazano na rysunku 1. Zespół klawiszy W dół, W górę, Szybko wraz z dwukolorowymi diodami świecącymi umożliwia zadawanie wartości wymuszanego napięcia. Jednoczesne naciśnięcie wybranego klawisza W dół lub W górę wraz z klawiszem Szybko powoduje 10 krotne przyspieszenie procesu zadawania. Czerwony kolor świecenia się odpowiedniej diody informuje o osiągnięciu krańcowej (maksymalnej lub minimalnej) wartości napięcia możliwej do nastawienia. Z lewej strony płyty czołowej umieszczony jest obrotowy przełącznik wyboru zakresu wymuszanego napięcia. Małe pokrętło umieszczone obok przełącznika zakresów służy do regulacji głośności sygnału dźwiękowego. Klawisz Parametry służy do wywołania na wyświetlaczu ustawianych wstępnie parametrów pracy wymuszalnika (dokładny opis w dalszej części) takich jak: maksymalny czas wymuszania, czas oczekiwania na odpowiedź przekaźnika, początkowa wartość napięcia wymuszanego. Wyświetlacz służy do odczytywania nastawionych i zmierzonych wielkości, przy czym zarówno jednostki jak i nazwa wskazywanej wielkości wyświetlane są automatycznie. Klawisz Zerowanie służy do natychmiastowego ustawienia minimalnej wartości napięcia wymuszanego (Inna jego funkcja opisana jest w rozdziale 8.4) Diody w ramce oznaczonej na rysunku 1 jako Menu wskazują wybraną klawiszem funkcję pomiarową lub krotność automatyki SPZ-u i jej cykl. Gniazda umieszczone po prawej stronie płyty czołowej służą do podłączenia kabli styków sterujących wymuszalnikiem przez badane urządzenie. Wskaźnik trybu pracy informuje o rodzaju wymuszanego napięcia( stałe/przemienne), lub o wybraniu pomiarów czasów automatyki SPZ-u. Klawisz Start uruchamia wybrany rodzaj testu (Załącza wymuszanie), Klawisz Stop zatrzymuje testowanie badanego urządzenia w dowolnym momencie (Wyłącza wymuszanie), 4

Rysunek 1 5

3. SCHEMAT BLOKOWY EMEX500U OPIS EMEX500U zmontowany jest w aluminiowej obudowie, wewnątrz której umieszczono moduły układów elektronicznych (Schemat blokowy przedstawiony na rysunku 2 (strona następna): Zasilacz dostarcza napięć stałych: +5 [V]; ±18 [V]; ±12 [V], oraz napięcia zasilającego wymuszalnik napięcia stałego przełączanego w zakresie 18 do 350V. Wymuszalnik napięcia przemiennego wraz z autotransformatorem TR służy do wymuszania napięć przemiennych do max 500[V] Wymuszalnik napięcia stałego służy do wymuszania napięć stałych do max 300[V]. Przełącznik wyjść to sterowany przez system mikroprocesorowy zespół przekaźników przełączających prądowe gniazda wyjściowe, Moduł pomiaru napięcia zawiera przetwornik pomiarowy, którego zakresy robocze wybierane są przez operatora za pośrednictwem systemu mikroprocesorowego, Układ wejściowy Styków ZAŁ i WYŁ zawiera dwa niezależne, izolowane galwanicznie od siebie i obudowy wymuszalnika, tory wejściowe do podłączania styków badanych urządzeń. System mikroprocesorowy z klawiaturą i wyświetlaczem steruje i nadzoruje pracą całego urządzenia. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 6

Rysunek 2 7

4. PRZYGOTOWANIE WYMUSZALNIKA DO PRACY 4.1.WYBÓR POZYCJI ROBOCZEJ WYMUSZALNIKA Wymuszalnik może pracować w dowolnym położeniu wygodnym dla operatora. W przypadku pracy w laboratorium zalecane jest jego położenie jak na rysunku 3. Rysunek 3 Natomiast dla pracy w terenie zalecane jest jego po- łożenie jak na rysunku 4. Należy zapewnić swobodny przepływ powietrza przez Rysunek 4 otwory wentylacyjne i wokół radiatorów. UWAGA! Nie nakrywać urządzenia pokrowcem w czasie pracy, Nie wolno ustawiać urządzenia w wodzie, błocie lub śniegu, zarówno w trakcie pracy jak i podczas transportu 8

4.2.PRZYŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO SIECI ZASILAJĄCEJ Z lewej strony wymuszalnika znajduje się zespolony moduł wyłącznika z gniazdem, do którego należy włożyć odpowiedni wtyk przewodu sieciowego. Wtyczkę przewodu sieciowego należy włożyć do gniazdka sieciowego 230 [V] / 50 [Hz] z kołkiem ochronnym. W przypadku braku kołka ochronnego w gniazdku, wymuszalnik należy uziemić przy pomocy przewodu z zestawu wyposażenia. Gniazdko radiowe do przyłączenia przewodu uziemiającego znajduje się na tylnej ściance wymuszalnika od strony boku z wyłącznikiem sieciowym. UWAGA! Ze względu na bezpieczeństwo i nie zakłócanie pomiarów, wymuszalnik nie może pracować bez zerowania lub uziemienia Zaleca się, aby w razie wątpliwości co do skuteczności zerowania, zmierzyć różnicę potencjałów (dla napięcia zmiennego) między obudową wymuszalnika EMEX500U a dostępnymi uziemionymi częściami metalowymi: np. ramą stojaka urządzeń w nastawni, i na tej podstawie określić skuteczność zerowania, uziemienia. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 9

4.3.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO BADANEGO PRZEKAŹNIKA Na prawym boku aparatuemex500u umieszczone są dwa gniazda do których włożyć można przewody zakończone wtykami bananowymi. Na boku tym umieszczone jest tez gniazdo przystosowane do włożenia wtyczki kabla stanowiącego wyposażenie aparatu. Należy pamiętać że do wtyczki lub gniazda oznaczonego kolorem czerwonym doprowadzony jest dodatni biegun napięcia wyjściowego, w czasie gdy wymuszalnik pracuje w trybie wymuszania napięcia stałego. Z drugiej strony kable wyjściowe zaopatrzone są w zmodyfikowane wtyczki bananowe, które należy dołączyć do obwodu napięciowego badanego urządzenia (przekaźnika). Do gniazda oznaczonego WYŁ na płycie czołowej przyrządu należy włożyć wtyczkę jednego z dwóch pozostałych kabli, natomiast końcówki z drugiej strony tego kabla należy dołączyć do zacisków styku wyjściowego przekaźnika zgodnie z rysunkami 5 i 6. UWAGA! Styki dołączane do wejścia WYŁ jak i wejścia ZAŁ (dla układu SPZ) mogą pracować jako beznapięciowe lub może na nich występować napięcie stałe do 250 [V] w stanie rozwarcia EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 10

Podłączenie kabli sterujących wymuszalnikiem do styków beznapięciowych badanego urządzenia Kable sterujące Rysunek 5 Podłączenie kabli sterujących wymuszalnikiem do styków będących pod napięciem W układzie z rysunku 6 odwrotne podłączenie wtyków tzn. czerwony do, a żółty do + spowoduje, że wymuszalnik nie będzie pobudzany zamykaniem się styków. 11

Rysunek 6 Takie połączenie nie spowoduje uszkodzenia, aparatu a jedynie jego BŁĘDNE DZIAŁANIE. 12

Nieprawidłowe podłączenie kabli sterujących wymuszalnikiem (kable sterujące nie mogą być podłączone równolegle do cewek) Rysunek 7 W przypadku sterowania wymuszalnika stykami WYŁ i ZAŁ będących pod napięciem, przewody sterujące powinny być zawsze dołączone równolegle do styków a nie do cewek! UWAGA! Na bolcach wtyków kabli sterujących występuje napięcie stałe z obwodu badanego przekaźnika. Zachować szczególną ostrożność! 13

Styki badanego przekaźnika mogą być w stanie bezprądowym zwarte (normalnie zwarte) lub rozwarte (normalnie otwarte), zarówno wejścia STYK WYŁ jak i "STYK ZAŁ" (układ automatyki SPZ-u). EMEX500U sprawdza stan styku przed rozpoczęciem pomiaru i przyjmuje ten stan jako stan styku przekaźnika w stanie bezprądowym. Możliwe jest wykonywanie pomiarów, gdy jeden ze styków jest beznapięciowy, a na drugim styku występuje napięcie stałe Po załączeniu wyłącznika sieciowego przez chwilę trwa samo testowanie się wymuszalnika, po czym aparat EMEX500U gotowy jest do pracy. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 14

4.4.WYBÓR RODZAJU WYMUSZANEGO NAPIĘCIA (AC/DC) Aparat EMEX500U wytwarza dwa rodzaje napięć. Jeden rodzaj to sinusoidalne napięcie przemienne o częstotliwości synchroniczniej z siecią energetyczną (50Hz) z której aparat jest zasilany. Napięcie przemienne na wyjściu aparatu dostępne jest w 6 podzakresach(10;50;150;300;500 [V]) i przyjmować może wartości od 0,1[V] do 500[V] (wartość skuteczna). Drugi rodzaj napięcia to napięcie stałe dostępne w 5 podzakresach (10;50;150;300V), które przyjmować może wartości od 0,1[V] do 300[V]. 15

Po załączeniu do sieci EMEX500U uruchamia się zawsze w trybie wymuszania napięcia przemiennego (50Hz). Aby wybrać tryb wymuszania napięcia stałego należy palcami prawej ręki nacisnąć klawisze SZYBKO ; W GÓRĘ ; STOP i trzymając je, nacisnąć klawisz PARAMETRY. Nastąpi restart wymuszalnika i po chwili aparat będzie przełączony w tryb wymuszania napięcia stałego rysunek 8 co sygnalizuje zaświecenie diody DC Rysunek8 Aby powrócić do trybu wymuszania napięcia przemiennego należy palcami prawej ręki nacisnąć klawisze SZYBKO ; STOP i trzymając je, nacisnąć klawisz PARAMETRY, lub też można wyłączyć a następnie załączyć aparat (nie zalecane). Nastąpi restart wymuszalnika i po chwili aparat będzie przełączony w tryb wymuszania napięcia przemiennego, co sygnalizuje zaświecenie diody AC. Rysunek 9. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być 16

obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 17

4.5.USTAWIENIE OGRANICZNIKA CZASU WYMUSZANIA NAPIĘCIA AparatEMEX500U wyposażony jest w ogranicznik czasu wymuszania napięcia. Po załączeniu aparatu do sieci ogranicznik jest wyłączny. W celu jego aktywacji należy w trybie pracy ręcznej nacisnąć klawisz PARAMETRY i trzymać przyciśnięty. Klawiszami W DÓŁ lub W GÓRĘ można ustawić ogranicznik czasu wymuszania na 10, 20, 30, 40, 50, 60 sekund. Całkowite wygaszenie wyświetlacza, oznacza, że wymuszanie odbywać się będzie bez ograniczenia czasu. UWAGA! Nastawiony czas obowiązuje dla pracy ręcznej (RĘCZNIE), automatycznej (AUTO) i dla pomiarów czasu (CZAS). EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 18

5. PRACA RĘCZNA Przygotować aparat do pracy według rysunku 10 Rysunek 10 UWAGA! Dołączyć TYLKO WTYCZKĘ przewodu sterującego do gniazda oznaczonego STYK WYŁ.. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 19

5.1.RĘCZNE WYZNACZANIE WARTOŚCI NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA Przykład Zakres 150 [V]. Rysunek 11 Wymuszalnik jest w stanie STOP. Klawiszami W DÓŁ i W GÓRĘ nastawiamy początkową wartość napięcia, od której będziemy najeżdżać badany przekaźnik, np.: Uzad=80 [V]. (Pkt A - Rysunek 11); Naciskamy klawisz START. Po chwili potrzebnej wymuszalnikowi na dostrojenie zadanej wartości napięcia zapala się dioda START. Na wyświetlaczu w dolnej linii pojawia się wartość napięcia na obwodzie wymuszania, zaś w górnej linii wyświetlacza wskazywany jest bieżący upływ czasu od chwili o załączenia napięcia. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 20

Naciskając klawisz W GÓRĘ lub jednocześnie SZYBKO i W GÓRĘ zwiększamy wartość napięcia aż do pobudzenia przekaźnika (Pkt A - Rysunek 12), co sygnalizuje zapalenie się diody STYK WYŁ., możemy teraz zmniejszyć napięcie aż do wartości, przy której przekaźnik odpadnie (Pkt B Rysunek 13), co spowoduje zgaśnięcie diody "STYK WYŁ.. Rysunek 12 Cykl ten możemy powtarzać wielokrotnie i kończymy go naciśnięciem klawisza STOP. Wtedy jako napięcie zadane ustawiony zostanie napięcie, przy którym naciśnięto klawisz STOP (Pkt C - Rysunek 13). Rysunek 13 21

Naciskamy klawisz PARAMETRY i na wyświetlaczu pojawią się ostatnio zmierzone wartości napięcia Uzał i Uwył przekaźnika (Pkt A 1, B 1 Rysunek 14). Rysunek 14 Wartości napięć w punktach A 1 i B 1 zapamiętywane są automatycznie przez wymuszalnik, dzięki czemu przejechanie punktu pobudzenia (odpadu) badanego przekaźnika nie wpływa na wyświetlany wynik pomiaru Szybkość zwiększania, zmniejszania napięcia wynosi ok. 1% zakresu /sekundę dla naciśniętych klawiszy + lub - i około 10% zakresu /sekundę dla kombinacji SZYBKO i + lub - Jeżeli badany przekaźnik będzie miał zwłokę czasową odpowiedzi, należy liczyć się z powstaniem błędu wyznaczenia Uzał i Uwył EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 22

Przykład Zakres 10 [V] Przekaźnik wzorcowy bez histerezy o nastawianym opóźnieniu. Wartość rozruchową napięcia badanego przekaźnika, nastawioną na 6,9 [A] Sposób zadawania Opóźnienie pobudzenia*) przekaźnika [ms] Wyznaczone Uzał / Uwył [V] Wolno (1% / sek.) 10 6,89 / 6,80 Szybko (10% / 1sek.) 10 6,81 / 6,75 Wolno 100 6,82 / 6,82 Szybko 100 6,91 / 6,77 Wolno 1000 6,92 / 6,82 Szybko 1000 7,82 / 6,76 *) odpad bezzwłoczny Wnioski 1. Zakres napięciowy wymuszalnika musi być odpowiednio wybrany. 2. Nie należy spodziewać się dużej dokładności wyznaczenia napięcia zadziałania / odpadu przekaźnika o punktach przełączenia np.: 5,1 [V] / 5 [V], jeżeli pomiar wykonywać będziemy na zakresie 150 [V] gdyż: szybkość narastania i opadania wynosi 1% lub 10% na sekundę tj. 1,5 [V / sek.] lub 15 [V / sek.], należy uwzględnić, że woltomierz w EMEX500U jest KLASY 1 co na zakresie 150 [V] daje niepewność pomiaru ±1,5 [V]. 3. Powinien być wykorzystany bezzwłoczny styk przekaźnika lub opóźnienie przekaźnika powinno być ustawione na minimum, jeżeli niedostępny jest styk bezzwłoczny. 23

6. PRACA AUTOMATYCZNA 6.1.AUTOMATYCZNE POSZUKIWANIE NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA Przygotować wymuszalnik do pracy według rysunku 15. Jeżeli nie świeci ta dioda to naciskając wskazany klawisz doprowadzić do jej swiecenia Rysunek 15 ALNIKNAPIĘCIOWY Wtyczkę włożyć tylko do tego gniazda UWAGA! Dołączyć TYLKO WTYCZKĘ kabla sterującego do gniazda oznaczonego STYK WYŁ. 24

1. Klawiszem MENU doprowadzić do zaświecenia diody AUTO. 2. Wtyczkę kabla sterującego włożyć do gniazda STYK WYŁ., a drugi koniec kabla dołączyć do styku przekaźnika. 3. Przełącznikiem zakresów wybrać odpowiedni zakres napięciowy wymuszalnika. 4. Jeżeli zwłoka przekaźnika będzie większa niż 90 [ms], to należy zadeklarować w EMEX500U czas oczekiwania na odpowiedź przekaźnika. W tym celu : naciskamy klawisz PARAMETRY w górnej linii wyświetlacza pojawi się czas oczekiwania na odpowiedź w milisekundach (ms), Rysunek 16 trzymając klawisz PARAMETRY, klawiszami W GÓRĘ lub W DÓŁ ustawiamy czas oczekiwania na odpowiedź przekaźnika, tak aby był on dłuższy od zwłoki badanego przekaźnika, po ustawieniu czasu oczekiwania zwolnić wszystkie klawisze. Spodziewana zwłoka przekaźnika [ms] PRZYKŁAD Czas oczekiwania, który należy ustawić [ms] 68 100 125 200 302 400 358 400 25

UWAGA! Całkowite wygaszenie wyświetlacza oznacza nastawienie czasu oczekiwania na 1 sekundę 26

5. Nacisnąć przycisk START. Rysunek 17 rozpocznie się proces automatycznego poszukiwania napięcia pobudzenia przekaźnika ( APP.1 ), a po jego znalezieniu poszukiwany będzie napięcie wyłączenia ( odpadu ) przekaźnika ( APP.2 ) Rysunek18 6. Po znalezieniu obydwu wartości prądów zostaną one wskazane U Zał U Wył V V na wyświetlaczuemex500u ustawi się w stan STOP. 7.Pomiar można powtórzyć naciskając klawisz START. Rysunek19 UWAGA! Zmiana zakresu napięciowego, jak i zmiana rodzaju pomiaru,oraz rodzaju wymuszanego napięcia powoduje automatyczne ustawienie czasu oczekiwania na odpowiedź przekaźnika na wartość 100 [ms] 27

Problemy, które mogą wystąpić w trybie AUTO 1. Jeżeli w trybie AUTO proces poszukiwania napięcia załączenia zakończy się niskim sygnałem dźwiękowym i wskazaniem na wyświetlaczu rysunek 20, lub komunikatem przeciążenia, to: nie dołączono do gniazda STYK WYŁ kabla sterującego, przekaźnik jest uszkodzony i nie pobudza się, lub błędnie dołączono końcówki do styku zasilanego napięciem. Rysunek 20 1. Jeżeli po znalezieniu napięcia zadziałania (Uzał) przekaźnik przestanie odpowiadać stykiem na pobudzenia (zatnie się), wtedy wymuszalnik ponowi próbę poszukiwania Uzał i może zatrzymać się jak w punkcie 1. UWAGA! Poszukiwanie Uzał / Uwył można w każdej chwili przerwać naciskając klawisz STOP lub klawisz MENU, lub przekręcając pokrętło przełącznika zakresów. 28

6.2.ALGORYTM AUTOMATYCZNEGO POSZUKIWANIA NAPIĘCIA POBUDZENIA I ODPADU PRZEKAŹNIKA W trybie automatycznym zastosowano zmodyfikowany algorytm sukcesywnej aproksymacji powszechnie stosowany w szybkich przetwornikach A/C. Zasada działania: W pierwszym kroku ustawiona zostaje połowa wysterowania (50%) i po chwili (czas oczekiwania na odpowiedź) układ sterujący sprawdza czy zmienił się stan styku, po czym napięcie zostaje wyłączone. Jeżeli stan styku nie zmienił się (przekaźnik nie zadzia - łał), to po przerwie załączone zostaje napięcie odpowiadające wysterowaniu powiększonemu o 25% (tj. 75% zakresu), jeżeli zaś układ stwierdził, że w pierwszym kroku zadziałał, następne sterowanie ustawiane jest na 25% zakresu. Cykl zadanie wysterowania; oczekiwanie na odpowiedź; podjęcie decyzji o wartości następnego wysterowania, powtarza się w EMEX500U 12 razy, po czym następuje pomiar napięcia i przejście do poszukiwania napięcia odpadu. Wartością początkową w tym przypadku jest uprzednio znaleziona wartość Uzał, powiększona o pewien margines związany z niestabilnością progu przełą - czenia przekaźnika. Uwagi o metodzie Metoda sukcesywnej aproksymacji w zastosowaniu do rutynowego badania przekaźników jest bardziej zbliżona do rzeczywi - stych warunków pracy przekaźnika. Jest metodą dynamiczną. Dotychczas powszechnie stosowana metoda najazdu liniowego jest metodą statyczną, nie odzwierciedlającą rzeczywistych warunków pracy przekaźnika (zwarcia). Wydaje się, że metodę sukcesywnej aproksymacji można stosować do szybkiego określania punktów przełączeń przekaźnika celem ustalenia wartości prądów dla pomiarów czasów zadziałania przekaźnika. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 29

. UWAGA! Ze względu na zachowanie rozdzielczości pomiaru należy wybrać właściwy zakres napięciowy Najlepiej, aby spodziewane punkty przełączeń przekaźnika znajdowały się w połowie wybranego zakresu napięciowego tzn. nie należy przekaźnika nastawionego np. na 8 [V] badać na zakresie 150 [V]. Jednakże dla orientacyjnego sprawdzenia jest to dopuszczalne. Powstały przy takim pomiarze błąd spowodowany jest ograniczoną rozdzielczością prądową, oraz niepewnością pomiaru napięcia, która na zakresie 150 [V] wynosi ±1,5 [V] (Klasa 1 przyrządu pomiarowego). EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 30

7. POMIAR CZASU OPÓŹNIENIA DZIAŁANIA PRZEKAŹNIKA 7.1.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA DO BADANEGO PRZEKAŹNIKA Podłączenie Cyfrowego Wymuszalnika Napięcia z badanym obwodem przekaźnika przedstawione zostało na rysunku 21. Do zacisków napięciowych badanego przekaźnika Rysunek 21 Do styku wył badanego przekźnika Dołączyć tylko wtyczkę do gniazda oznaczonego STYK WYŁ.. UWAGA! Jeżeli na stykach badanych przekaźników (wyłączników) występuje napięcie stałe, należy pamiętać o biegunowości napięcia (rozdział 4.3). 31

7.2.NASTAWIENIE WARTOŚCI NAPIĘCIA I WYKONANIE POMIARU CZASU Wybrać właściwy rodzaj napięcia i zakres pomiarowy. Klawiszami W GÓRĘ, W DÓŁ (SZYBKO) ustawić napięcie modelujący zwarcie (Uzad) Rysunek 22 Nacisnąć klawisz PARAMETRY i trzymając przyciśnięty, klawiszami W GÓRĘ, W DÓŁ lub SZYBKO + W GÓRĘ, SZYBKO + W DÓŁ ustawić wartość napięcia początkowego, modelującego normalny stan pracy rozdzielni. Napięcie początkowe może być nastawione np. na 0 [V] Rysunek 23 Nacisnąć przycisk START, 33

Rysunek 24 34

Napięcie zwarciowe EMEX500U CYFROWY WYMUSZALNIK NAPIĘCIA Odczekać, aż na wyświetlaczu pojawi się wartość napięcia początkowego (Umierz). Po chwili nacisnąć ponownie START (pkt TST na rysunku 25), zadane zostanie napięcie zwarciowe i rozpocznie się pomiar czasu opóźnienia, po zadziałaniu styku przekaźnika pomiar zostanie zakończony wyświetleniem czasu opóźnienia badanego przekaźnika. ] Początek pomiaru czasu START Koniec pomiaru czasu START Tsp Tst STOP Napięcie początkowe T ST T K Rysunek 25 Pomiar można powtórzyć naciskając ponownie klawisz START EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 35

8. TESTOWANIE AUTOMATYK SPZ-U Wymuszalnik EMEX500U umożliwia pomiar czasów cykli automatyk SPZ: jedno-, dwu- i trzykrotnych. Można zamodelować cykle: SPZ jednokrotny WZ lub WZW SPZ dwukrotny WZWZ lub WZWZW SPZ trzykrotny WZWZWZ lub WZWZWZW Wymuszalnik mierzy czas zadziałania (opóźnienia wyłączenia pola przez człon nadnapięciowy) i długość przerwy beznapięciowej. 36

8.1.PODŁĄCZENIE WYMUSZALNIKA Włożyć do gniazd STYK WYŁ., STYK ZAŁ wtyczki kabli sterujących, wówczas zaświeci się dioda SPZ; SPZ1, W Rysunek 26 PRZEWÓD STERUJĄCY OD STYKU ZAŁ.BADANEGO ZABEZPIECZENIA P W D Z N B Z Przed podłączeniem do styków będących pod napięciem, zapoznać się z opisem w rozdziale 4.3 EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 37

8.2.WYBÓR KROTNOŚCI I RODZAJU CYKLU AUTOMATYKI SPZ U Wybrać krotność i rodzaj cyklu przy pomocy klawisza oznaczonego Dioda wskazująca zakończenie cyklu WYŁACZENIEM Cykl NIEUDANY Diody wskazujące krotność automatyki SPZ-u Dioda wskazująca pracę urządzenia w trybie SPZ-u USZALNIK NAPIĘCIOWY Dioda wskazująca zakończenie cyklu ZAŁĄCZENIEM Cykl UDANY Rysunek 27 Przykład Aby wybrać SPZ dwukrotny UDANY (WZWZ) należy doprowadzić diody świecące do takiego stanu jak na rysunku 35. 38

Rysunek 28 39

Wybrać odpowiedni zakres napięciowy, Klawiszami W DÓŁ, W GÓRĘ (SZYBKO) ustawić wartość napięcia zadanego.. Nacisnąć klawisz PARAMETRY i klawiszami W DÓŁ, W GÓRĘ (SZYBKO) ustawić wartość napięcia początkowego UWAGA! Napięcie początkowe może mieć wartość 0 [V], ale wtedy w cyklu np. WZWZ jako napięcie załączenia ustalone zostanie napięcie 0 [V]. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 40

8.3.URUCHOMIENIE POMIARU KOLEJNYCH CZASÓW W CYKLU AUTOMATYKI SPZ-U Nacisnąć przycisk START. Na wyświetlaczu pojawi się komunikat Faza pocz., Rysunek 29 Po chwili, po chwili na wyjśćiu pojawi się napięcie początkowe. Nacisnąć powtórnie klawisz START. Rozpocznie się cykl pomiaru, którego przebieg pokazano na rysunku 30. UWAGA! Jeżeli poszczególne fazy cyklu SPZ-u trwają krótko, to mogą nie zdążyć wyświetlić się wszystkie komunikaty przedstawione na rysunku 39. 41

Rysunek 30 42

8.4.ODCZYT CZASÓW OPÓŹNIENIA WYŁĄCZENIA POLA I PRZERW BEZNAPIĘCIOWYCH Po zakończeniu pomiaru, można odczytać czasy poszczególnych faz cyklu. W tym celu należy naciskać klawisz W GÓRĘ. Na wyświetlaczu odczytamy kolejno: Po pierwszym naciśnięciu W GÓRĘ : wartość czasu opóźnienia pierwszego wyłączenia pola przez człon nadnapięciowy, identyfikacja wskazywanego czasu opóźnienia członu nadnapięciowego w pierwszym wyłączeniu (H 1 ). Rysunek 31 Po drugim naciśnięciu W GÓRĘ : czas trwania pierwszej przerwy beznapięciowej, identyfikacja wskazywanego czasu trwania pierwszej przerwy beznapięciowej (L 1 ). Rysunek 32 Po trzecim naciśnięciu W GÓRĘ : wartość czasu opóźnienia drugiego wyłączenia pola przez człon nadnapięciowy w drugiej próbie identyfikacja wskazywanego czasu opóźnienia drugiego wyłączenia pola przez człon nadnapięciowy zwłoczny (H--2) Rysunek 33 43

Po czwartym naciśnięciu W GÓRĘ : wartość czasu trwania drugiej przerwy beznapięciowej identyfikacja wskazywanego czasu trwania drugiej przerwy beznapięciowej (L--2). Rysunek 34 Po piątym naciśnięciu W GÓRĘ : czas trwania przepływu napięcia początkowego (w końcu cyklu UDANEGO) od chwili wysłania ostatniej komendy ZAŁ do chwili naciśnięcia klawisza STOP przez operatora wymuszalnika identyfikacja przepływu napięcia początkowego w cyklu UDA- Rysunek 35 NYM (hs-3). UWAGA! W UDANYCH cyklach SPZ-u, aby przejść do odczytywania wyników pomiarów, należy zawsze nacisnąć klawisz STOP po ostatnim rozkazie załącz Jeżeli w trakcie odczytu czasów pojawi się komunikat jak na rysunku 45, oznacza to, że zidentyfikowany czas, w tym przypadku trzecia przerwa beznapięciowa (L--3), nie został zmierzony, np. przez przerwanie pomiaru cyklu automatyki SPZ-a naciśnięciem klawisza STOP przez operatora wymuszalnika. 44

Rysunek 36 UWAGA! Naciskając klawisz W DÓŁ możemy powyższe wyniki pomiarów odczytywać w odwrotnej kolejności Po odczytaniu wszystkich wartości możemy powtórzyć pomiar. W tym celu naciskamy JEDNOKROTNIE klawisz ZEROWANIE / I STARTOWE. Na wyświetlaczu pojawi się: czas całego cyklu SPZ-u i nastawiona wartość zadana napięcia, a po naciśnięciu klawisza PARAMETRY możemy odczytać ustawioną wartość napięcia początkowego. 45

9. DANE TECHNICZNE CYFROWEGO WYMUSZALNIKA NAPIĘCIA EMEX500U Napięcie minimalne...1% zakresu lub 0 [V] (całkowite wyłączenie). Zakresy napięciowe i maksymalne prądy wyjściowe.... 10 [V] / 5[A]...50 [V] / 1[A],...150 [V]/ 300 [ma],...300 [V] / 150[mA],...500 [V]/ 100 [ma], Czasomierz...zakres do 9999 sekund, rozdzielczość:...1 [ms], 10 [ms], 100 [ms], 1 [sek], w zależności od wskazania.. Obwody wejściowe:...2 niezależne wejścia stykowe galwanicznie rozdzielone między sobą,...dopuszczalne napięcie wejściowe do 300 [V=],...napięcie testowe styku maks.15 [V]/ 2 [ma]. Zasilanie...230 [V] / 50 [Hz]...pobór mocy spoczynkowej 25 [VA],...pobór mocy w czasie pracy do 100 [VA]. Masa... ok. 9 [kg] Wymiary...(szerokość x głębokość x wysokość) 420 x 350 x 160 [mm] EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 46

10. WYPOSAŻENIE STANDARDOWE Urządzenie EMEX500U wyposażone jest w: 1. Walizkę plastykową... szt. 1, 2. Kabel wyjściowy i kable sterujące razem szt. 3, 3. Przewód uziemiający...szt. 1, 4. Kabel zasilający...szt. 1, 5. Instrukcja obsługi...szt. 1. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 47

11. GWARANCJA 1.Producent udziela 12 miesięcznej gwarancji na aparat EMEX500U licząc od daty zakupu urządzenia. 1.Urządzenie należy dostarczyć do producenta. 1.Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń powsta- łych w wyniku niewłaściwego lub niezgodnego z instrukcją użytkowania, przechowywania, konser- wacji oraz uszkodzeń mechanicznych i elektrycznych powstałych z winy użytkownika. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. Numer fabryczny aparatu:... Data zakupu:... 48

12. SERWIS P.B.P Jawi Jan Wiliński., ul. Lipowa 56, 44-100 Gliwice, tel. / fax (032) 331-17-48 tel. com 605-685-008 email: jawi@ka.home.pl internet: jawi.gliwice.pl; wymuszalnik.pl wy- muszalniki.pl Po okresie gwarancji Producent świadczy odpłatne usługi serwisowe. EMEX500U wytwarza napięcia stałe i przemienne które mogą być niebezpieczne dla zdrowia lub życia i dlatego powinien być obsługiwany przez personel przeszkolony w zakresie BHP odnośnie pracy z urządzeniami elektrycznymi. 49

Informacje o producencie Firma JAWI. założona w 1993 r. przez mgr inż. Jana Wilińskiego, zajmuje się opracowaniem i produkcją aparatury specjalistycznej z wykorzystaniem elektroniki, mechaniki precyzyjnej, informatyki, techniki mikroprocesorowej, etc. Firma ma swą siedzibę w centrum Gliwic, dysponuje pomieszczeniami, maszynami i niezbędnym wyposażeniem. Dane identyfikacyjne firmy: NIP 631-001-46-14, REGON 271879031, Wpis do Ewidencji Działalności Gospodarczej w Urzędzie Miejskim w Gliwicach nr I/484/93 50

Dodatek A Wykaz komunikatów

13. KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WE WSZYSTKICH RODZAJACH I TRYBACH PRACY Przeciążenie Kasowanie: Nacisnąć STOP Przegrzanie wymuszalnika Kasowanie: Nacisnąć STOP po ostygnięciu wymuszalnika 52

14. KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WYŁĄCZNIE W PRACY AUTOMATYCZNEJ (AUTO) Poszukiwanie napięcia pobudzenia przekaźnika Poszukiwanie napięcia odpadu przekaźnika Nie zadziałał styk przekaźnika (uszkodzony przekaźnik, zły zakres pomiarowy) 53

15. KOMUNIKATY WYSTĘPUJĄCE WYŁĄCZNIE W TRYBIE PRACY SPZ 15.1.KOMUNIKATY W TRAKCIE TRWANIA POMIARU Generacja impulsu testowego i dostrajania napięć Płynie prąd początkowy w oczekiwaniu na START, który rozpocznie pomiar czasów automatyk SPZ Napięcie zwarciowe pierwsze Przerwa beznapięciowa pierwsza Napięcie zwarciowe drugie Przerwa beznapięciowa druga 54

Napięcie w końcu cyklu udanego Po pojawieniu się tego komunikatu należy nacisnąć STOP. Po cyklu udanym naciśnięto STOP. Można przejść do odczytu zmierzonych czasów. W trakcie trwania pomiaru naciśnięto STOP. Wyniki pomiaru będą niekompletne. Zakończył się kompletny pomiar czasów automatyk SPZ. Można przejść do odczytów zmierzonych czasów. 55

15.2.KOMUNIKATY ZWIĄZANE Z ODCZYTEM CZASÓW AUTOMATYK SPZ Czas trwania pierwszego zwarcia Czas trwania pierwszej przerwy beznapięciowej Czas trawania drugiego zwarcia Czas trwania drugiej przerwy beznapięciowej Czas przepływu prądu w końcu cyklu udanego (do chwili naciśnięcie STOP ) Nie zmierzono czasu (w tym przypadku drugiej przerwy beznapięciowej) W końcu cyklu udanego zadziałał STYK WYŁ 56

16. KOMUNIKATY RÓŻNE Komunikaty pojawiające się po włączeniu zasilania Tryb pracy NORMAL Tryb pracy SPZ 58