Czy warto kupić Blu-Ray? Nazwa Blu-ray wywodzi się od technologii wykorzystującej niebiesko-fioletowy laser do zapisu i odczytu danych. Blu-ray znany także jako Blu-ray Disc (BD) jest nazwą formatu następnej generacji dysków optycznych, którą wspólnie opracowały firmy zrzeszone pod nazwą Blu-ray Disc Association (BDA). W skład tej organizacji wchodzą: Dell, Hitachi, HP, JVC, LG, Mitsubishi, Panasonic, Pioneer, Philips, Samsung, Sharp, Sony, TDK i Thomson. Czy warto inwestować w Blu-Ray? Nazwa Nazwa Blu-ray wywodzi się od technologii wykorzystującej niebiesko-fioletowy laser do zapisu i odczytu danych. Nazwa jest połączeniem Blue (niebieski) i Ray (promień optyczny). Według Blu-ray Disc Association pisownia Blu-ray nie jest błędem. Literka e została celowo pominięta, gdyż wyrażenia funkcjonująca w powszechnym użyciu, nie mogą zostać zarejestrowane jako znak towarowy. Specyfikacja Format ten został opracowany z myślą o jeszcze lepszej jakości nagrywania i odtwarzania materiałów tzw. high definition video (HD). Format HD wymaga bardzo dużej pojemności dysków, a Blu-ray zapewnia jej więcej niż standardowe płyty DVD. Na jednowarstwowej płycie Blu-ray, można zapisać 25 GB danych. Ilość ta wystarcza do zapisania w formacie HDTV ponad 2 godzin obrazu lub 13 godzin w zwykłym formacie (jakość TV). Oczywiście istnieją także płyty Blu-ray o dwóch warstwach, czyli mogące pomieścić 50 GB danych. page 1 / 5
Oznaczenia i parametry - Laser Obecne dyski optyczne (DVD, DVD-R, DVD-RW i DVD-RAM) wykorzystują technologie oparte na czerwonym laserze. Nowy format wykorzystuje natomiast laser niebiesko - fioletowy, stąd tez pochodzi jego nazwa (długość fali - 405nm). Jest on bardziej precyzyjny i można go skupić na mniejszej powierzchni. Ta właściwość sprawia, iż ścieżki zapisywane są z dużo większą gęstością. Na podobnej powierzchni (płyta CD/DVD) można zapisać jeszcze więcej danych 25GB/50GB. Producenci zapewniają, że nowy laser potrafi odczytać stare formaty z równą łatwością, co obecne urządzenia. Niestety nie będzie możliwy odczyt płyt Blu-ray w czytnikach DVD, ani CD. W technologii Blu-ray grubość przeźroczystej, plastikowej warstwy ochronnej pokrywającej nośnik wynosi zaledwie 0,1 mm. Dzięki temu warstwa z nośnikiem jest znacznie bliżej lasera, co sprawia, że wiązka lasera ulega mniejszemu rozproszeniu. Mniejsza grubość materiału, jaką laser musi spenetrować, pozwala na zwiększenie apertury numerycznej, zagęszczenie ścieżki prowadzącej oraz zmniejszenie długości wgłębień (pitów). W języku potocznym oznacza to, że na płycie Blu-ray gęstość zapisu danych jest dużo większa niż w przypadku płyt DVD czy HD-DVD. Niestety, takie zmiany powodują mniejszą odporność na błędy. W końcu, 0,1 mm warstwy ochronnej to niewielkie zabezpieczenie, co za tym idzie większa wrażliwość na zadrapania. W dodatku, soczewki muszą znajdować się bliżej nośnika, a to z kolei sprawi, że odtwarzacz będzie narażony na usterki już przy najmniejszych wstrząsach. - Rodzaje płyt - BD-ROM - format tylko do odczytu dla oprogramowań, gier i dystrybucji filmowej, - BD-R - format do zapisu, dla przechowywania obrazu telewizyjnego HDTV oraz przechowywania danych, - BD-RE - format wielokrotnego zapisu, dla przechowywania obrazu telewizyjnego HDTV oraz przechowywania danych. - Format zapisu i odczytu page 2 / 5
Wraz z gwałtownym rozwojem technologii, wzrosło zapotrzebowanie na urządzenia potrafiące zapisywać i odtwarzać materiał HD. Blu-ray został stworzony między innymi do tego celu, możliwy jest bezpośredni zapis MPEG-2 TS (Transport Stream - pasmo emisyjne), czyli będzie można zgrywać materiał w wysokiej jakości. Specjalnie do tego celu Blu-ray może poszczycić się transferem danych na poziomie rzędu 36Mbps, który jest bardziej niż wystarczający do obecnych zastosowań. - Jakość Format Blu-ray stworzony został aby wprowadzić użytkownika w świat Home Entertainment jakości HDTV czyli telewizji wysokiej rozdzielczości. Materiały w jakości HD zajmują bardzo dużo miejsca. Przykładowo 3-godzinny film zapisany w standardzie 1080p przy użyciu kodeka MPEG 2(znanego z DVD) zajmuje ok. 20 GB. Z dużą objętością materiałów HDTV bezpośrednio wiążą się wymagania dotyczące obsługi wysokich bit-rate-ów (strumieni danych). Na tym polu polu nowe formaty stanowią bezkompromisowe rozwiązanie zapewniające najwyższą jakość z pośród możliwych do utrzymania. page 3 / 5
BD umożliwia transfer sygnału audio video z prędkością do 54 Mbit/s w sygnale 1080p(dla porównania filmy w HD prezentowane przez obecną telewizję wysokiej rozdzielczości mieszczą się w przedziale 10-24 Mbit/s w sygnale 1080i). O jakości obrazu HD można przeczytać w dziale Porady HDTV. Oprócz obrazu należy zwrócić także uwagę na dźwięk. Wszystkie materiały wydane na BD Disc obligatoryjnie muszą zawierać ścieżkę audio w postaci Dolby Digital Plus o rozdzielczości 3 Mbit/s, a także muszą obsługiwać starsze kodeki dźwięku, takie jak Dolby Digital oraz AC3. - Odczyt i zapis W Blu-ray mechanizmy sterujące laserem pozwalają na jednoczesny zapis i odczyt danych. Prościej mówiąc będzie można oglądać materiał, który został nagrany np. poprzedniego dnia, jednocześnie w tle nagrywając sobie dowolny program, czy film z jakością HD. Format Blu-ray ma wyprzeć obecne urządzenia w ciągu kilku lat, wraz z rozpowszechnieniem telewizji cyfrowej (HDTV). Zgodnie z informacjami technicznymi szybkość zapisu danych dla prędkości x1 to 36.5Mb/s, co oznacza, że aby nagrać 25GB potrzeba 1 godzinę i 33 minut. Obecnie Blu-ray Disc Association pracuje nad Blu-ray Disc v2.0, która będzie oferować prędkość 2x, co skróci czas pracy o połowę. W przyszłości przewidywana jest prędkość 8x lub wyższa. - Pojemność i warstwy Na rynku są obecnie dostępne płyty jednowarstwowe oraz dwuwarstwowe. Płyta jednowarstwowa może mieć pojemność 23.3 GB, 25 GB lub 27 GB. Daje to ok.2 godzin zapisu w wysokiej jakości HDTV, bądź około 13 godzin zapisu w standardowej jakości telewizyjnej SDTV Płyta dwuwarstwowa to po prostu podwojenie płyt z jedną warstwą. Ich pojemność to odpowiednio 46.6 GB, 50 GB lub 54 GB. Aby zapewnić elastyczność formatu Blu-ray Disc, została dodana obsługa płyt wielowarstwowych, które w przyszłości będą mogły pomieścić 100GB-200GB (25GB na warstwę). Na styczniowych targach CES 2007 koncern Hitachi pokazał już płyty czterowarstwowe, na których można zapisać 100 GB danych. - Zabezpieczenia Nowoczesne odtwarzacze Blu-ray oparte są na standardzie AACS (Advanced Access Content System). Używają one specjalnych metod kryptograficznych do odczytywania bloków numerycznych (kluczy złożonych z sekwencji bitów), których poprawne zdekodowanie jest warunkiem koniecznym do obejrzenia danego filmu, zapisanego w formacie BD. Tylko dzięki tym kluczom możliwe jest odblokowanie treści danych i sprawdzenia posiadania odpowiednich uprawnień (praw autorskich) do ich odtwarzania. AACS, jako standard ochrony praw autorskich i danych gromadzonych na płytach HD DVD i Blu-ray, został page 4 / 5
oficjalnie zaprezentowany w kwietniu 2005 r. i wydawał się być jednym z lepszych zabezpieczeń tego typu. Zyskał poparcie amerykańskich wytwórni filmowych (Walta Disneya, Warner Bros oraz całego Hollywoodu) oraz producentów sprzętowych i programowych odtwarzaczy, takich jak Matsushita Electric Industrial (Panasonic), Sony, Toshiba czy Microsoft. Niestety wkrótce po premierze BD, zabezpieczenia te zostały złamane i piractwo nowych formatów staje się powoli faktem. - Kodeki Blu-ray Disc Association kończy pracę nad opracowaniem danych technicznych dla BD-ROM. Ustalono, że na pewno będą obsługiwane MPEG-4 AVC High Profile (wcześniej nazywany FRExt) oraz VC-1 video codec Microsoftu, a także MPEG-2 dla nagrań HDTV i DVD. Oznacza to po prostu, że odtwarzacze i nagrywarki Blu-ray będą obsługiwać te kodeki, ale to nadal zależy od wydawców, który kodek/kodeki zastosują. page 5 / 5