dezynfekcja Środki odkażające Termin dezynfekcja określa stosowanie chemicznych czynników, które niszczą lub hamują wzrost patogennych mikroorganizmów będących w stanie nie przetrwalnikowej lub wegetatywnej. Podczas dezynfekcji nie jest konieczne zabicie wszystkich mikroorganizmów, ale ich redukcja. Środki dezynfekujące są stosowane do eliminacji mikroorganizmów z martwych przedmiotów i materiałów. antyseptyka Środek antyseptyczny jest środkiem dezynfekującym, jednakże stosowanym na skórę i żywe tkanki. sterylizacja Sterylizacja z kolei to całkowite usunięcie lub zniszczenie wszystkich żywych mikroorganizmów. Niektóre środki dezynfekujące wykazują zdolności sterylizacyjne W celu sterylizacji stosuje się procesy fizyczne (wysoka temperatura, promieniowanie, filtracja).

Konserwacja Polega na zachowaniu stanu bez d-jów lub z ich niewielką ilością Konserwacja polega na zastosowaniu związków chemicznych, które zabijają lub hamują wzrost mikroorganizmów w preparatach takich jak krople do oczu czy iniekcjach. Mechanizm działania Uszkodzenie błony cytoplazmatycznej Zahamowanie enzymu w wyniku denaturacji lub zablokowania grup SH lub aminowych Reakcje chemiczne z kwasami nukleinowymi Kwasy Kwas borny w roztworach 1-3% Czteroboran sodowy (boraks)do pędzlowania jamy ustnej 10-20% Kwas salicylowy 2-10% Kwas benzoesowy Kwas undecylenowy Aldehydy, alkohole Formaldehyd Alkohol etylowy Siła alkoholi wzrasta od etanolu do propanolu (npropanol i izopropanol) Fenole Fenol Krezol Lizol Tymol

Fenole Fenol Krezol Lizol Tymol 1-10% w roztworach alkoholowych do odkażania kanałów korzeniowych W pastylkach do ssania (Septolete) Stosowany w maściach, żelach do nacierania (łącznie z mentolem) Do inhalacji 0,5-1% roztwory wodno-alkoholowe do odkażania skóry, błon śluzowych Płyny do płukania ust, pasty do zębów Fenole Eugenol składnik olejku goździkowego Stosowany do inhalacji 0,5-1% alkoholowy lub wodno-alkoholowy roztwór do odkażania skóry, błon śluzowych Płyny do płukania ust, pasty do zębów Triklosan Wykazuje aktywność przeciw G- w tym beztlenowcom i drożdżakom Stosowany w nowszych pastach do zębów w stężeniach 0,2-0,3% W płukankach 0,03-0,045% Środki utleniające uwalniają reaktywne formy tlenu Ozon Nadtlenek wodoru Rozkład przez katalazę 3% do odkażania ran 1 łyżka 3%roztworu na szklankę wody do płukania gardła i jamy ustnej 0,5-1,5% do płukania jamy ustnej Nadmanganian potasu Związki chlorowcowe i ich pochodne Chloramina B do odkażania pomieszczeń (2-5%), narzędzi, sprzętów (0,5-2%) Jod Jodyna Jod w postaci jodoforów

jod Hipertyroidizm i hipotyroidizm Reakcje nadwrażliwości Płyn Lugola Jodyna spirytusowy roztwór jodu NaOCl, roztwór Dakina Stosowany w stężeniach 0,5-5,25% Wykazuje działanie utleniające, alkaliczne (ph 10.8-12.9) Stosowany w celu chemiczno-mechanicznego opracowania systemu kanału korzeniowego Ma właściwości hipertoniczne w stosunku do płynów tkankowych Szerokie spektrum działania: Bakterio-, wiruso- i grzybobójcze Dezaktywacja toksyn bakteryjnych Zdolność do rozpuszczania organicznej i nieorganicznej zawartości kanału korzeniowego Działania niepożądane Ból i narastający obrzęk Podbiegnięcie krwawe i krwiaki Proces obumierania tkanek, martwica Parestezje Wtórne zakażenia W przypadku przypadkowego połknięcia Oparzone tkanki ulegają martwicy rozpływnej Stosować: Surowe jajko Majonez mleko w celu związania zasady sodowej Połknięcie powoduje: Wymioty Odwracalne uszkodzenie błony śluzowej przełyku

Nieostrożne posługiwanie się roztworami podchlorynu sodu może wywołać poważne powikłania miejscowe, a nawet ogólnoustrojowe ze stanami zagrożenia życia Po przypadkowym przepchnięciu podchlorynu do tkanek przyzębia okołowierzchołkowego należy: Przepłukać obficie solą fizjologiczną Stosować okłady z lodu Stosowanie leków przeciwbólowych: Paracetamol, Ibuprofen Antybiotykoterapia w objawach zakażenia tkanek lub jej uszkodzenia W przypadku stwierdzenia martwicy terapia przeciwzakrzepowa Hospitalizacja Niekiedy narastający obrzęk zagraża drożności dróg oddechowych -GKS Zakres stężeń stosowanych w celu hamowania rozwoju płytki nazębnej, działania przeciwpróchnicowego i antyseptycznego0,03% to 0,2%. Wykazuje aktywność przeciwgrzybiczą i przeciwbakteryjną (gram positive and gram-negative) Przebarwienia zębów, wypełnień i koron akrylowych Zaburzenia smaku Zwiększenie odkładania kamienia nazębnego Stosować stosunkowo krótko 2-4 tygodnie

Habitane -0,1 i 0,2% Corsodyl -0,2% 2xdz do płukania po 10ml 2-4% roztwór wodny stosowany do mycia rąk Abacil -5% płyn Manusan - 4% płyn Tenzydy Benzalkonium (Sterinol) Do odkażania rąk 0,05-0,2% Przepłukiwania ran 0,01-0,1% Płukania pęcherza moczowego (0,02-0,05%) Związki srebra Azotan srebra 10 20% roztwór do przyżegania Sól srebrowa sulfadiazyny - Dermazin Inne: Chinoksyzol Etakrydyna (Rivanol) stosowany w leczeniu zainfekowanych ran i oparzeń, ropni i czyraków Błękit metylenowy Fiolet krystaliczny Nadtlenek benzylu