MB PROJEKT Mirosław Biczysko ul. Olsztyńska 60A, 51-423 Wrocław

MB PROJEKT Mirosław Biczysko ul. Olsztyńska 60A, 51-423 Wrocław NIP: 895-138-21-17 konto: INTELIGO 50102055581111139750000013 tel. 0501 461-260 lub (071)325 26 47 e-mail: mbiczysko@poczta.onet.pl Tytuł opracowania: Obiekt: Adres obiektu: BranŜa: Stadium: Inwestor: INSTALACJA GAZÓW TECHNICZNYCH DLA POMIESZCZEŃ 3.27, 2.06, 3.51, 2.74, 3.42 i 3.49 KATEDRY FIZYKI I CHEMII UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROCŁAWIU UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU BUDYNEK GŁÓWNY 50-345 WROCŁAW ul. Mikulicza-Radeckiego 6 INSTALACJE SANITARNE SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ul. Mikulicza-Radeckiego 6 50-345 Wrocław Wrocław: Lipiec 2012 OŚWIADCZENIE: w/w opracowanie zostało wykonane zgodnie z umową obowiązującymi przepisami technicznobudowlanymi oraz normami i jest kompletne z punktu widzenia celu, któremu ma słuŝyć INSTALACJE SANITARNE projektant: mgr inŝ. M. Biczysko upr. proj. nr 162/89/UW DOŚ/IS/5009/01

2 SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WARUNKÓW WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT instalacja gazów technicznych kody CPV 45350000-5 instalacje mechaniczne 45333000-0 roboty instalacyjne gazowe 45332200-5 roboty instalacyjne hydrauliczne ZAWARTOŚĆ OPISU 1 WSTĘP... 3 1.1 PRZEDMIOT SPECYFIKACJI TECHNICZNE (ST)... 3 1.2. ZAKRES STOSOWANIA SPECYFIKACJI.... 3 1.3. ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH SPECYFIKACJĄ... 3 1.4. OKREŚLENIA PODSTAWOWE.... 3 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT.... 3 2. MATERIAŁY.... 4 2.1. INSTALACJE, WODORU, SPRĘśONEGO POWIETRZA, AZOTU CZYSTEGO... 5 3. SPRZĘT.... 6 4. TRANSPORT.... 6 5. WYKONANIE ROBÓT.... 7 5.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT.... 7 5.2. WYTYCZNE MONTAśU URZĄDZEŃ... 7 5.3. WYTYCZNE WYKONANIA INSTALACJI... 7 5.3.1. Instalacje wodoru, spręŝonego powietrza i azotu czystego...8 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT.... 9 7. OBMIAR ROBÓT... 10 8. ODBIÓR ROBÓT.... 10 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI... 11 10. PRZEPISY ZWIĄZANE... 11 10.1. POLSKIE NORMY....11 10.2. INNE DOKUMENTY....11

3 1 WSTĘP. 1.1 PRZEDMIOT SPECYFIKACJI TECHNICZNE (ST). Przedmiotem niniejszej części Specyfikacji Technicznej (ST) są wymagania techniczne dotyczące wykonania i odbioru robót, związanych z wykonaniem instalacji gazów technicznych dla pomieszczeń 3.27, 2.06, 3.51, 2.74, 3.42 i 3.49, KATEDRA FIZYKI I CHEMII UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO przy ul. Mikulicza-Radeckiego 6, we Wrocławiu. W zakres branŝy instalacji mechanicznych obiektu wchodzą instalacje technologiczne rurowe, ujęte w Projekcie Wykonawczym 1.2. ZAKRES STOSOWANIA SPECYFIKACJI. Specyfikacja Techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie 1.1., których zakres zawiera dokumentacja projektowokosztorysowa. 1.3. ZAKRES ROBÓT OBJĘTYCH SPECYFIKACJĄ. Roboty, których dotyczy Specyfikacja Techniczna (ST) obejmują wszystkie czynności umoŝliwiające wykonanie i odbiór robót zgodnych z punktem 1.1. W zakres robót wchodzą instalacje technologiczne ujęte w Projekcie Wykonawczym, w tym: pomieszczeń technologicznych (laboratoryjnych), w tym: instalacje gazów spręŝonych, zasilane z butli gazowych ciśnieniowych, w tym: Instalacja spręŝonego powietrza, instalacja wodoru, instalacja azotu czystego. Pełny zakres robót zawiera Projekt Wykonawczy (PW) i Przedmiar Robót (PR). 1.4. OKREŚLENIA PODSTAWOWE. Określenia podane w niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) są zgodne z odpowiednimi Polskimi Normami i określeniami podanymi w opracowaniu Ogólne specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót Wymagania ogólne. Szczegółowy wykaz nazw i określeń zastosowanych przy opisach robót, ujęty jest w normach PN-68/B- 01411 i PN-92/M-43011. Definicje terminologii, pojęć oraz określeń z zakresu branŝy instalacji technologicznych są zamieszczone na branŝowych stronach internetowych i w literaturze technicznej. 1.5. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT. Podstawowe wymagania dotyczące wykonania robót zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Wykonanie robót powinno być zgodne z dokumentacją projektową i z warunkami opublikowanymi w zestawionych w ST aktach prawnych, z uwzględnieniem wszystkich innych przepisów (w tym m.in. z zakresu BHP i p-poŝ.), których zestawienie nie zawiera. Wykonywanie robót powinno być prowadzone zgodnie z umową, dokumentacją projektową, projektem organizacji robót i poleceniami Nadzoru, z zastosowaniem materiałów o wymaganej jakości. Podstawą wykonania robót ujętych w zakresie niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST) jest dokumentacja projektowa Projekt Wykonawczy.

4 Przy wykonywaniu robót naleŝy uwzględnić wszystkie opisy, wytyczne i uwagi zamieszczone w dokumentacji projektowej. Przed przystąpieniem do wykonania robót, Wykonawca i Nadzór Techniczny powinni się dokładnie zapoznać z całością dokumentacji projektowej oraz uzgodnić projekt organizacji robót (harmonogram), wykonany przez Wykonawcę. Wykonawca powinien dokładnie sprawdzić otrzymaną od Inwestora dokumentacje projektową, przed jej przekazaniem na budowę, w szczególności pod kątem moŝliwości technicznych realizacji zgodnie z obowiązującymi przepisami BHP, rodzajem stosowanych materiałów i rozwiązań technicznych. Kolejność wykonywania poszczególnych instalacji i robót naleŝy do Wykonawcy, który będzie je realizował zgodnie z opracowanym harmonogramem. Przed przystąpieniem do wykonania robót, Wykonawca i Nadzór Techniczny powinni się dokładnie zapoznać ze szczegółowymi wymogami dostawców urządzeń, w zakresie dostawy, transportu, składowania i montaŝu urządzeń. Wszystkie niejasności techniczne związane z wykonaniem robót naleŝy wyjaśniać i uzgadniać z projektantami części branŝowych Projektu Wykonawczego. NiezaleŜnie od stopnia dokładności i kompletności dokumentów otrzymanych od Inwestora, Wykonawca robót jest zobowiązany do uzyskania kompletnego i dobrego jakościowo rezultatu końcowego. Wykonawca powinien wyjaśnić kwestie sporne z Inwestorem przed złoŝeniem oferty. Wykonawca robót jest odpowiedzialny za prawidłowe wykonanie i jakość robót, zgodnie z dokumentacją projektową, specyfikacją (ST), poleceniami nadzoru inwestorskiego i autorskiego, zgodnie z art. 22, 23 i 28 ustawy Prawo Budowlane. 1.1 Wykonawca powinien gwarantować prawidłową realizację robót i wysoką jakość ich wykonania. 1.2 Wykonawca robót powinien posiadać odpowiednie kwalifikacje, uprawnienia wykonawcze i doświadczenie w realizacji robót ujętych w zakresie dokumentacji projektowej. Osoby nadzorujące prowadzenie robót powinny posiadać państwowe uprawnienia budowlane, w zakresie wykonawstwa robót ujętych w dokumentacji projektowej i w Specyfikacji Technicznej (ST). W zakresie kosztów wykonania robót naleŝy uwzględnić moŝliwość wystąpienia i wykonania dodatkowych prac, nie ujętych w dokumentacji projektowej, a niemoŝliwych do przewidzenia na etapie projektowania. Wszelkie uzasadnione zmiany i odstępstwa proponowane przez Wykonawcę, powinny być obustronnie uzgodnione w terminie zapewniającym nieprzerwany tok wykonawstwa. W przypadku zastosowania, w trakcie wykonania robót, urządzeń i materiałów zamiennych w stosunku do zastosowanych w projekcie, Wykonawca powinien uzyskać od ich dostawcy (producenta) zapewnienie, Ŝe są równowaŝne technicznie, t.j posiadają analogiczne parametry jak urządzenia i materiały przyjęte w dokumentacji projektowej. Decyzje o zmianach, wprowadzonych w czasie wykonawstwa, powinny być kaŝdorazowo potwierdzone wpisem Inspektora Nadzoru do dziennika budowy. Wprowadzenie zmian powinno być poprzedzone ich zaakceptowaniem przez Inwestora i projektantów instalacji (jeśli uznają to za konieczne). 2. MATERIAŁY. Materiały i wyroby gotowe uŝyte do budowy instalacji powinny odpowiadać wymaganiom odpowiednich norm, a w przypadku ich braku warunkom technicznym producentów lub innym umownym warunkom. Wszystkie stosowane materiały powinny posiadać odpowiednie aprobaty techniczne, atesty, certyfikaty lub świadectwa i decyzje o dopuszczeniu do stosowania w budownictwie, wydane przez upowaŝnione do tego jednostki (badawcze, normalizacyjne i certyfikacyjne). Sposób opakowania, transportowania, wyładunku, składowania i magazynowania powinien być odpowiedni dla danego typu i rodzaju materiału oraz zgodny z wytycznymi ich producentów. Wykaz urządzeń zamieszczono w tabelach Projektu Wykonawczego oraz w Przedmiarze Robót.

5 Przy wykonaniu elementów instalacji naleŝy uwzględnić wymogi norm oraz wytyczne i uwagi zamieszczone w dokumentacji projektowej. Podwieszenia urządzeń i instalacji naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych prętów gwintowanych ocynkowanych M8, ocynkowanych łączników i typowych akcesoriów podwieszeniowych. NaleŜy je montować do stropu w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi. Podwieszenia i mocowania rurociągów naleŝy wykonać z wykorzystaniem systemowych obejm do rur, prętów gwintowanych ocynkowanych, ocynkowanych łączników i typowych instalacyjnych akcesoriów podwieszeniowych. NaleŜy je montować do stropu w stalowych tulejach kotwiących z gwintem wewnętrznym i z łącznikami przegubowymi, lub ułoŝyć w uchwytach mocowanych do konstrukcji budynku. Przewody naleŝy podwieszać do stropu konstrukcyjnego (lub mocować do ścian i podciągów) w odstępach podanych w PW. Odległość miedzy podwieszeniami powinna być ustalona z uwzględnieniem wytrzymałości podwieszeń i przewodów w taki sposób, aby ugięcie sieci przewodów nie wpływało na ich szczelność oraz nienaruszalność konstrukcji. Materiał podpór i podwieszeń powinna charakteryzować odpowiednia odporność na korozję w miejscu zamontowania. Zamocowanie przewodów do konstrukcji budowlanej powinno przenosić obciąŝenia wynikające z cięŝarów przewodów, materiału izolacyjnego, elementów składowych podpór lub podwieszeń. 2.1. INSTALACJE, WODORU, SPRĘśONEGO POWIETRZA, AZOTU CZYSTEGO. Wewnętrzne instalacje instalacji gazów wykonać naleŝy z rur stalowych, ze stali chromowo-niklowej odpornej na korozję, z atestem, wg PN-H-74242:1985/Az2:1996, PN-EN 10216-5:2006/AC:2008, PN- EN ISO 7396:2007, PN-EN 10088-1:2007. Przykładowo rury ze OOH17N14M2 (AISI 316L/1.4404),. Rozbudowę instalacji spręŝonego powietrza i azotu czystego w budynku głównym przewidziano tak jak i instalacje istniejące z rur miedzianych. Łączenie rur instalacji naleŝy wykonać za pomocą spawania orbitalnego. Dopuszcza się montaŝ instalacji przy pomocy systemowych złączek rurowych ciśnieniowych na połączenia skręcane lub zaciskowe.. Łuki na sieciach i instalacjach wykonać promieniem Rmin=5DN lub za pomocą kolan ze stali j.w. Armatura i łączniki instalacyjne ciśnieniowe, ze stali j.w., z połączeniami skręcanymi i zaciskowymi. Armatura i osprzęt (w tym punkty pobory gazów) dopuszczone do rodzaju gazu w instalacji. Zawory odcinające ciśnieniowe PN16. Punkty poboru naścienne pojedyncze, z zaworami w wykonaniu ze stali odpornej na korozję, z moŝliwością lokalnej redukcji ciśnienia, dla wodoru z bezpiecznikiem p.płomieniowym Panele redukcyjne I stopnia naścienne z przedmuchem przyłącza jednobutlowe, montowane w szafkach na butle zakres regulacji do 20 bar na wyjściu oraz spiralne rury przyłączeniowe ze stali nierdzewnej. W pomieszczeniach, w których znajdują się punkty odbioru wodoru, przewidziano automatyczny system analizatora powietrza, z sygnalizacją akustyczno-optyczną. Czujniki wodoru naleŝy montować nie niŝej niŝ 30 cm od sufitu. Dla czterech pomieszczeń zaprojektowano centralki gazów, które mają za zadanie ostrzegać uŝytkowników o stęŝeniach gazów. Pierwszy stopień ALARM1 jest ostrzegawczy (przekroczenie I progu stęŝenia gazu), drugi stopień ALARM2 - niebezpieczeństwo ( przekroczenie II progu stęŝenia gazu). Nad drzwiami pomieszczeń naleŝy zamontować dwie lampki, jedna koloru pomarańczowego (ALARM1) i koloru czerwonego

6 (ALARM2). NaleŜy poprowadzić przewód YDY 5x1,5 mm2 z centralek gazów do lampek zamontowanych nad drzwiami. 3. SPRZĘT. Podstawowe wymagania dotyczące stosowania sprzętu zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takiego sprzętu, który jest niezbędny dla wykonania robót. Typ sprzętu i zasady jego uŝytkowania na placu budowy powinny być uzgodnione z Nadzorem Technicznym (Inspektorem Nadzoru) i z UŜytkownikiem obiektu. Stosowanie sprzętu powinno się odbywać zgodnie z zasadami obwiązującymi na terenie obiektu oraz z zachowaniem przepisów BHP obowiązujących przy uŝytkowaniu, konserwacji i przechowywaniu sprzętu. Sprzęt powinien być obsługiwany wyłącznie przez osoby uprawnione do jego uŝycia. Przechowywanie sprzętu naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów (DTR, instrukcje eksploatacyjne itp.). Miejsce i sposób przechowywania naleŝy uzgodnić z uŝytkownikiem obiektu. W czasie przechowywania sprzęt powinien być zabezpieczony przed uszkodzeniem mechanicznym, przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych i przed uŝyciem przez osoby, które nie są do tego uprawnione. 4. TRANSPORT. Ogólne wymagania dotyczące stosowania środków transportu zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST i wskazaniami Nadzoru. Terminy dostaw na plac budowy powinny być zgodne z harmonogramem. Materiały i urządzenia powinny być układane i przewoŝone zgodnie z warunkami transportowania, określonymi przez producentów poszczególnych urządzeń i elementów. W trakcie przewoŝenia urządzenia i materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem się na środkach transportu. Transport powinien się odbywać zgodnie z przepisami ruchu drogowego oraz z zachowaniem przepisów BHP obowiązujących przy załadunku, transportowaniu, rozładunku i składowaniu urządzeń i materiałów. Wszystkie urządzenia i materiały po dostarczeniu na plac budowy, powinny być składowane do czasu ich zamontowania. Składowanie urządzeń naleŝy wykonać zgodnie z wytycznymi producentów urządzeń (DTR, instrukcje montaŝowe, eksploatacyjne itp.). Miejsce i sposób składowania naleŝy uzgodnić UŜytkownikiem obiektu. W czasie składowania urządzenia i materiały powinny być zabezpieczone przed uszkodzeniem mechanicznym i przed szkodliwym działaniem warunków atmosferycznych.

7 5. WYKONANIE ROBÓT. 5.1. OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE ROBÓT. Podstawowe wymagania dotyczące stosowania środków transportu zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). 5.2. WYTYCZNE MONTAśU URZĄDZEŃ. W pomieszczeniu butli naleŝy zamontować naścienne panele gazowe. Panele te przewiduje się w celu zredukowania wysokiego ciśnienia z butli do poŝądanego niskiego ciśnienia na wejściu do instalacji i przełączenia butli. Przewidziano panele pojedyncze.. Panel gazowy powinien być wyposaŝony w reduktor, manometr, zawór bezpieczeństwa oraz układ przedmuchu. Wszystkie urządzenia powinny być dostarczone z kompletnym wyposaŝeniem i z osprzętem oraz z wszystkimi niezbędnymi akcesoriami. Urządzenie i elementy określone w projekcie, powinny mieć świadectwa kontroli technicznej producentów, stwierdzające zgodność z podanymi charakterystykami technicznymi. Urządzenia powinny być dostarczone z kompletnym wyposaŝeniem i z osprzętem. Przy zamawianiu urządzeń naleŝy uzgodnić z ich dostawcą zakres wyposaŝenia i automatyki, szczegółowe parametry urządzeń oraz sposób (wytyczne) montaŝu. Urządzenia powinny być dostarczone na plac budowy z kompletnymi dokumentacjami, w tym świadectwa jakości, karty gwarancyjne, protokoły odbioru technicznego, instrukcje montaŝu i obsługi. 5.3. WYTYCZNE WYKONANIA INSTALACJI. Instalacje powinny być wykonane zgodnie z Projektem Wykonawczym, z uwzględnieniem zmian naniesionych w projekcie, w trakcie budowy. Wszystkie zmiany i odstępstwa od Projektu Wykonawczego muszą być zgłoszone przed ich dokonaniem i uzgodnione z projektantem. Wykonanie i montaŝ instalacji powinny być realizowane w oparciu o aktualne normy, normatywy i przepisy (w tym m.in. z zakresu BHP i p-poŝ.), Warunki techniczne wykonania i odbioru robót, Trasy prowadzenia instalacji naleŝy wykonać zgodnie z częścią rysunkową dokumentacji projektowej. Długości poszczególnych odcinków instalacji powinny być ustalone dokładnie w trakcie montaŝu. W trakcie prac montaŝowych naleŝy dokonać korekty wymiarów, po dokonaniu obmiarów. Połączenia rurociągów i elementów instalacji naleŝy wykonać w taki sposób, aby zapewnić odpowiednią szczelność instalacji. Elementy instalacji muszą być montowane bez zanieczyszczeń powierzchni wewnętrznej. Niedopuszczalne jest montowanie elementów z wewnętrzna warstwą kurzu lub z zanieczyszczeniami organicznymi. Na czas dłuŝszych przerw w montaŝu instalacji, naleŝy zabezpieczyć wszystkie końcówki zmontowanych instalacji i elementów składowanych, przygotowanych do montaŝu. Nie naleŝy prowadzić montaŝu instalacji, gdy jednocześnie w obszarze tym prowadzone są inne prace, powodujące znaczne zapylenie powietrza. Przed przystąpieniem do montaŝu instalacji naleŝy sprawdzić prawidłowość wykonania konstrukcji i otworów dla prowadzenia przewodów. Przewody powinny być zamocowane do przegród budynku w odległości, umoŝliwiającej szczelne wykonanie połączeń. Przejścia przewodów przez przegrody budynku naleŝy wykonywać w otworach,

8 których wymiary są dwie dimensje większe od wymiarów zewnętrznych przewodów lub przewodów z izolacją. Zabezpieczenia z zakresu p-poŝ. naleŝy zastosować zgodnie ze szczegółowymi wytycznymi systemu zabezpieczeń p-poŝ. obiektu. Wszystkie elementy instalacji naleŝy wykonać w taki sposób, aby była moŝliwa ich okresowa kontrola i konserwacja. 5.3.1. Instalacje wodoru, spręŝonego powietrza i azotu czystego. Zaprojektowane instalacje gazów technicznych podłączone będą do butli ze spręŝonymi gazami poprzez panele gazowe redukcyjne. Zastosowano rury ze stali wysokostopowej, z uwagi na konieczność utrzymania wysokiej czystości transportowanego azotu. Całość instalacji zaprojektowano na połączenia poprzez spawanie orbitalne. Dopuszcza się połączenia z zastosowaniem złączek ciśnieniowych na połączenia skręcane lub zaciskowe. Przed montaŝem poszczególnych odcinków instalacji wszystkie przygotowane elementy, przeznaczone do zamontowania (rury i armatura) naleŝy oczyścić i odtłuścić. Czyszczenie rur i armatury naleŝy wykonać przed montaŝem poszczególnych odcinków instalacji. Do usuwania zanieczyszczeń mechanicznych naleŝy uŝywać spręŝonego powietrza, nie zawierającego śladów oleju, lub gazu obojętnego np. azotu. Instalację wewnętrzną przewidziano w układzie rozgałęźnym, z rur DN8x1 (1/4 ), Odcinki poziome instalacji azotu naleŝy układać bez spadków Rurociągi rozdzielcze naleŝy prowadzić w przestrzeniach pod sufitem, a podejścia pod punkty poboru wykonać w systemie naściennym.. Minimalna odległość rurociągów od podłogi 2,4m. Rurociągi naleŝy ułoŝyć w odpowiednich odległościach od innych instalacji, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Rurociągi naleŝy mocować do ścian i stropów obejmami do rur, zakotwionymi w kołkach rozporowych, lub mocowanymi do konstrukcji wsporczych i wsporników, w odległościach 0,5 1,5m. Podpory rurociągów muszą być wykonane z materiałów odpornych na korozję i muszą być odizolowane od rurociągów. Przejścia rurociągów przez ściany, powinny być zaopatrzone w tuleje ochronne, z rur stalowych. Średnica rury ochronnej powinna być większa od zewnętrznej średnicy rury gazowej o min. 20mm. Dla ochrony instalacji przed elektrycznością statyczną, rurociągi naleŝy uziemić minimum w dwóch, odległych od siebie miejscach. W zakresie rodzaju materiału, uŝytego do wykonania armatury i do zastosowanych w niej uszczelnień, nie stosuje się specjalnych ograniczeń (z wyjątkiem wymogów wytrzymałościowych). Armatura w instalacji gazów technicznych powinna być wykonana ze stali wysokostopowej, z mosiądzu kutego, lub miedzi. Uszczelnienia w armaturze powinny być z teflonu, tarflenu, miedzi itp. materiałów, pozbawionych śladów tłuszczu, oleju, smarów, itp. związków organicznych. Rurociągi te mogą być (opcjonalnie) wyposaŝone w sygnalizację świetlną lub dźwiękową, informującą o parametrach pracy przepływającego azotu. Reduktory ciśnienia powinny być w wersji dostosowanej do przepływającego gazu. Zastosowano armaturę i łączniki instalacyjne ciśnieniowe, ze stali analogicznej jak dla rurociągów, z połączeniami skręcanymi i zaciskowymi. Typ i wyposaŝenie punktów poboru naleŝy uzgodnić z UŜytkownikiem. Przyjęto wstępnie punkt poboru naścienny, w wykonaniu ze stali nierdzewnej, z płytką montaŝową do mocowania na ścianie, wyposaŝony w zawór i końcówkę przyłączeniową. Po zakończeniu montaŝu instalacji, naleŝy je poddać próbie wytrzymałości i szczelności. JeŜeli do budowy instalacji zastosowano atestowane elementy o ciśnieniu roboczym przewyŝszającym ciśnienie próby wytrzymałościowej, moŝna kontrolę ograniczyć do wykonania próby szczelności.

9 Próba szczelności powinna być wykonana przy uŝyciu azotu. Ciśnienie próby szczelności powinno być o 50% większe od ciśnienia roboczego w instalacji. Próba szczelności powinna trwać 30 minut, przy czym po okresie wyrównania temperatur pomiędzy gazem a rurociągiem w pierwszych 10 minutach, ciśnienie w zamkniętej przestrzeni rurociągu pomiędzy 10 a 20 minutą próby, wskazywane przez manometr kl. 1 o średnicy tarczy Ø160mm, nie powinno ulec zmianie. Instalacje moŝna uznać za przygotowaną do pełnienia swojej funkcji, po dokonaniu wszystkich prób i czynności odbiorowych oraz podpisaniu protokołu odbioru końcowego. Rurociągi ze stali wysokostopowej nie wymagają zabezpieczeń antykorozyjnych. Wszystkie piony, zawory i osprzęt instalacji gazów technicznych, naleŝy oznaczyć w sposób czytelny i trwały. RównieŜ rurociągi prowadzone po ścianach, powinny być oznakowane barwne (zgodnie z PN-N- 01270-03:1970 ew. PN-EN-1089-3:2004). Dopuszczalne jest oznakowanie rurociągów etykietami (opaskami) w kolorze czarnym, z białym napisem nazwy medium oraz etykietami z oznaczeniem kierunku przepływu gazu. Butle gazów technicznych dostarczane są z oznaczeniami kolorystycznymi, zgodnie z PN-EN 1089-3:2004 i PN-EN ISO 13769:2006. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT. Jakość wykonania robót montaŝowych i elementów prefabrykowanych powinna odpowiadać obowiązującym warunkom technicznym wykonania. Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót, w tym: posadowienia i montaŝu urządzeń, jakości materiałów uŝytych do wykonania elementów instalacji materiał powinien być jednorodny, bez wŝerów, bez wad walcowniczych i bez wad powłoki, jakości wykonanych elementów instalacji, montaŝu elementów na odpowiednich wysokościach i odległościach poziomych, bieŝąca koordynacja z pozostałymi instalacjami i robotami branŝowymi (instalacje elektryczne zasilające, instalacje i oprawy oświetleniowe), odpowiednie mocowanie i podwieszanie przewodów i elementów instalacji, kontroli powierzchni elementów powinna być gładka, bez załamań i wgnieceń, zachowania jakości uszczelnień, prawidłowości montaŝu i szczelności połączeń, wykonania powierzchni stykowych kołnierzy połączeń, ich dopasowania i zachowania prostopadłości do osi przewodu (elementu), Wszystkie roboty, które nie spełniają wymagań podanych w odpowiednich punktach Specyfikacji (ST), zostaną odrzucone. Wszystkie roboty, które wykazują większe odchylenia od cech określonych ST powinny być ponownie wykonane przez Wykonawcę na jego koszt. Wykonawca jest zobowiązany do zastosowania materiałów i elementów bez wad jakościowych, o parametrach i właściwościach zgodnych z wymogami projektu i ST. Wszystkie urządzenia powinny być skontrolowane przed ich zamontowaniem, pod względem kompletności wykonania i wyposaŝenia, zgodności z danymi producenta oraz kompletności dokumentów. Urządzenia powinny posiadać charakterystyki techniczne zgodne z wymaganiami dokumentacji projektowej. W przypadku stwierdzenia wad lub wystąpienia wątpliwości co do jakości materiałów i urządzeń, naleŝy przed ich zabudowaniem i zamontowaniem poddać kontroli i badaniom określonym przez Nadzór Techniczny.

10 7. OBMIAR ROBÓT. Podstawowe wymagania dotyczące obmiaru robót zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Zasady obmiaru robót obejmują: podstawy określające zasady przedmiarowania (lub opis w przypadku braku zasad przedmiarowania), ogólne zasady obmiaru robót, jednostki obmiarowe, wyszczególnienie robót objętych jednostką przedmiarowo-obmiarową. Szczegółowe informacje zawarte są w opracowaniach, będących podstawą do wykonania przedmiarów robót i kosztorysów. Obmiary robót naleŝy wykonać na podstawie obowiązujących przepisów oraz na podstawie szczegółowych informacji zawartych w Przedmiarach Robót. Przedmiary robót objętych sporządzono w jednostkach podanych dla poszczególnych nakładów rzeczowych. Podane w opisach i załoŝeniach kalkulacyjnych nakłady rzeczowe: robocizny, materiałów i pracy sprzętu, uwzględniają całość procesów technologicznych, przy załoŝeniu właściwej organizacji i przeciętnych warunków wykonania robót oraz przy uwzględnieniu wszystkich czynności i nakładów, niezbędnych do wykonania poszczególnych elementów robót. W nakładach rzeczowych materiałów uwzględniono niezbędne ich zuŝycie do wykonania normowanych elementów i robót. Nakłady rzeczowe pracy sprzętu ustalono na podstawie obliczeń, wynikających z projektów organizacji robót montaŝowych dla wybranych reprezentantów. Uwzględniają one czas zatrudnienia sprzętu niezbędny do wykonania normowanych elementów i robót. Nakłady na roboty nie ujęte w katalogach nakładów, ustala się na podstawie kalkulacji indywidualnej. 8. ODBIÓR ROBÓT. Podstawowe wymagania dotyczące odbioru robót zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Warunki i tryb przeprowadzania odbiorów naleŝy przyjąć na podstawie odpowiednich przepisów branŝowych. NaleŜy dokonać wszystkich wymaganych odbiorów częściowych, międzyoperacyjnych oraz robót zanikających, a protokoły z ich przeprowadzenia przedstawić do odbioru końcowego. Przed przystąpieniem do ruchu próbnego naleŝy na podstawie obowiązujących przepisów i norm, projektów wykonawczych oraz DTR urządzeń, wykonać instrukcję obsługi i konserwacji instalacji oraz instrukcję BHP. Po zakończeniu montaŝu naleŝy dokonać ruchu próbnego instalacji. Instalacje mogą być przedstawione do badań przy odbiorze technicznym (końcowym), po spełnieniu następujących warunków: a) zakończenie wszystkich robót montaŝowych, b) zakończenie robót budowlanych i wykończeniowych, c) wykonanie w sposób stały i uruchomienie instalacji elektrycznej, d) wykonanie rozruchu, obejmującego próbę ruchu ciągłego. Przy odbiorze końcowym instalacji powinny być przedstawione dokumenty: a) projekt instalacji z naniesionymi zmianami i uzupełnieniami, dokonanymi w trakcie robót montaŝowych (dokumentacja powykonawcza), b) Dziennik Budowy,

11 c) protokoły z ewentualnych odbiorów częściowych, d) protokoły próby ruchu ciągłego, prób i badań (jeŝeli były wymagane), e) protokoły odbiorów instalacji przez uprawnione Instytucje (StraŜ PoŜarna, Sanepid, Inspekcja Pracy, itp.), f) dokumenty dotyczące jakości materiałów i urządzeń, w tym świadectwa kontroli technicznej, świadectwa jakości, niezbędne certyfikaty i atesty, g) dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) dla urządzeń, h) instrukcja eksploatacji (obsługi) i konserwacji urządzeń oraz instalacji. Przy odbiorze końcowym naleŝy sprawdzić: zgodność wykonania z dokumentacją projektową oraz z zapisami w Dzienniku Budowy, dotyczącymi zmian i odstępstw od dokumentacji projektowej, zgodność wykonania z niniejszą Specyfikacją Techniczną (ST), przepisami i Warunkami technicznymi, a w przypadku odstępstw - uzasadnienie konieczności odstępstwa, wprowadzonego do Dziennika Budowy i potwierdzonego przez Inspektora Nadzoru, kompletność, prawidłowość i aktualność dokumentów przedstawionych do odbioru. Przy odbiorze gwarancyjnym instalacji powinny być przedstawione następujące dokumenty: a) projekt instalacji, b) protokół odbioru technicznego instalacji, c) wyniki badań wykonanych w okresie gwarancji. Zakres i opis szczegółowy badań przy odbiorze technicznym i przy odbiorze gwarancyjnym, naleŝy przyjąć wg PN-B-10440:1978. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI. Podstawowe wymagania związane z rozliczeniami finansowymi za wykonane roboty zamieszczono w części ogólnej niniejszej Specyfikacji Technicznej (ST). Zasady płatności i rozliczeń finansowych za wykonane roboty, wymienione w dokumentacjach projektowych i opracowaniach kosztorysowych, określa Dokumentacja Przetargowa oraz Umowa z Wykonawcą. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE. 10.1. POLSKIE NORMY. Szczegółowy wykaz Polskich Norm (PN) opublikowany jest w Załączniku do Rozp. Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, z dnia 4 marca 1999r (Dz. U. nr 22/1999, poz. 209, z późniejszymi zmianami). Polskie Normy i Normy BranŜowe mogą być wykorzystywane jako materiały pomocnicze przy montaŝu i odbiorach robót. 10.2. INNE DOKUMENTY. Obowiązujące przepisy projektowe (budowlane i branŝowe, z zakresu BHP, sanit.-hig. i p-poŝ.) oraz normatywy, wytyczne i normy, w tym m. in.: Prawo Budowlane. Ustawa z 7 lipca 1994r. (Dz. U. Nr 106, poz. 1126 z 2000r. + późniejsze zmiany).

12 Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z 3 lipca 2003r., w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. Nr 120, poz. 1133 z 2003r. + zm. Dz. U. Nr 201, poz. 1239 z 2008r.). Rozporządzenie Min. Infrastruktury, z dnia 12 kwietnia 2002r., w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z 2002r. + zmiany Dz. U. Nr 109, poz. 1156 z 2004r. + zmiany Dz. U. Nr 201, poz. 1238 z 2008r.). Rozporządzenie MPiPS z dnia 26 września 1997 roku, w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 z 1997 roku + późniejsze zmiany Dz. U. Nr 91, poz. 811, z 2002 roku, tekst jednolity Dz. U. Nr 169, poz. 1650 z 2003r.). Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 roku, w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej (tekst jednolity Dz. U. Nr 147, poz. 1229 z 2002 roku). Rozporządzenie MSWiA z dnia 21 kwietnia 2006 roku, w sprawie ochrony przeciwpoŝarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563 z 2006 roku). Pozostałe dokumenty wg wykazu w części ogólnej Specyfikacji Technicznej (ST). Do wszystkich aktów prawnych i dokumentów obowiązują teksty jednolite, lub wszystkie wprowadzone i opublikowane w terminach późniejszych zmiany (dla aktów prawnych, dla których nie ogłoszono tekstu jednolitego).