3-7 VI 2013 cz.1 ZIELONA SZKOŁA 2013
W dniach 3-7 czerwca 2013 roku 48-osobowa grupa uczniów klas młodszych przebywała na zielonej szkole w Górach Świętokrzyskich. Naszym celem było poznanie najstarszych gór w Polsce, pomników przyrody ożywionej i nieożywionej oraz zabytków kultury znajdujących się na tym terenie. W planie wycieczki nie mogło zabraknąć Parku Jurajskiego w Bałtowie. Poszerzanie wiedzy przyrodniczej, geograficznej i historycznej rozpoczęliśmy od Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej. Tu zwiedzaliśmy ekspozycję plenerową, na której wystawiony jest ciężki sprzęt bojowy, zarówno z okresu II wojny światowej, jak i powojennego wyposażenia wojskowego. Jest to jedna z największych kolekcji militariów w Polsce, zawierająca wiele unikatowych eksponatów, m.in.: transportery opancerzone, czołgi produkcji wojennej, działa pancerne i jeden z kilku zachowanych na świecie egzemplarzy Sturmgeschütz IV, samobieżne wyrzutnie rakiet taktycznych i taktycznooperacyjnych, ciągniki pancerne i wozy pogotowia technicznego, samoloty i śmigłowce, działa polowe i moździerze, samochody transportowe, jedyny zachowany kuter torpedowy projektu 664 ORP "Odważny", radziecki samolot transportowy...
Uczniowie klasy I Uczniowie klasy III
Uczniowie słuchają opowiadania przewodnika W samolocie
Kolejnym punktem podróży było Sanktuarium Matki Bożej Ostrobramskiej w Skarżysku-Kamiennej. Centralnym miejscem jest kaplica, w której znajduje się replika obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. Są tu też wota, czyli symboliczne przedmioty ofiarowane w jakiejś intencji: złoty różaniec i piuska (Jan Paweł II) z prośbą o modlitwę za Papieża, ornat, świeca, kielich... We wnętrzu kościoła oglądaliśmy piękne witraże, które przedstawiają dwa sanktuaria - Jasną Górę i Ostrą Bramę, zaś w nawach bocznych są święci i błogosławieni polscy. Sanktuarium jest miejscem duchowego umocnienia i moralnego nawrócenia. Elewacja Ostrej Bramy to wierna kopia tej z Wilna. Jedynie napis "Matko Miłosierdzia pod Twoją obronę uciekamy się" jest w języku polskim.
Przed Ostrą Bramą w Skarżysku-Kamiennej
Po południu dotarliśmy do Suchedniowa - naszej bazy noclegowej. Wieczorem spacerowaliśmy wzdłuż jeziora. 4 czerwca pojechaliśmy do Muzeum Zabawy i Zabawek w Kielcach. To najstarsze i największe muzeum zabawek w Polsce. Oglądaliśmy kilkanaście różnych wystaw: lalki z całego świata, zabawki historyczne i ludowe, modele samochodów, samolotów, statków i wiele innych. Wszyscy dorośli rozmarzyli się i wrócili myślami do dzieciństwa, zaś dzieci miały okazję pobawić się w kąciku zabaw. Uczniowie wzięli także udział w lekcji muzealnej "Kilka słów o animacji". Czy można zrobić film bez taśmy filmowej? Oczywiście! To się nam udało. Zajęcia praktyczne przybliżyły historię techniki animacji filmowej.
W samym centrum Kielc znajduje się Kadzielnia - rezerwat ścisły przyrody nieożywionej, o pow. 0,6 ha, utworzony w 1962 roku. Kadzielnia jest jedynym w Europie przykładem krasu kopalnianego. Pośrodku nieczynnego kamieniołomu wznosi się Skałka Geologów. Kadzielnia stanowi największe skupisko jaskiń na Kielecczyźnie - 26. 6 jaskiń znajduje się w Skałce Geologów (najdłuższą jest Jaskinia Jeleniowska - ma 36 metrów długości), 9 w ścianie wschodniej dawnego kamieniołomu i 1 w pobliżu amfiteatru. Największą jaskinią jest Szczelina Kadzielniańska o długości 180 m. W przyszłości jaskinie zostaną połączone i utworzą ciekawą ścieżkę edukacyjną. Skałka Geologów
Kadzielnia Kolejnym przystankiem naszej podróży były Chęciny. Na Górze Zamkowej znajdują się ruiny średniowiecznego zamku. Niestety, obecnie obiekt jest restaurowany, więc dotarliśmy piechotą do centrum miejscowości i stamtąd oglądaliśmy panoramę zamku. Na tle nieba wyraźnie było widać zamkowe mury z prostokątną wieżą i dwiema okrągłymi basztami. Ruiny zamku w Chęcinach
5 czerwca wyruszyliśmy trasą turystyczną, noszącą miano Drogi Królewskiej, z Nowej Słupi na Łysą Górę (Święty Krzyż, Łysiec). Jest to drugi co do wysokości szczyt Gór Świętokrzyskich - 595 m n.p.m. - położony we wschodniej części pasma Łysogór. Cała Łysa Góra znajduje się na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego, a południowe i północne stoki jej grzbietu to obszar ochrony ścisłej "Święty Krzyż" o powierzchni 465,26 ha. Ochronie podlegają naturalne lasy jodłowe i jodłowo-bukowe. Niektóre odcinki trasy wiodły stromo pod górę, ale uczniowie dzielnie maszerowali bacznie rozglądając się dokoła. A było na co popatrzeć, bo przyroda w tym rejonie jest wspaniała. Dzieci zaciekawiły powalone omszałe drzewa, które leżały w lesie. Przypomniały sobie, że w parku narodowym niczego nie wolno ruszać, nie wolno zbierać owoców i grzybów. Podziwialiśmy to naturalne środowisko (obok naszej szkoły lasy są zadeptane i zaśmiecone przez ludzi) i słuchaliśmy śpiewu ptaków. Wędrówka na Łysą Górę
Na szlaku bywało różnie...
Niezwykła przyroda
Cel wędrówki - Święty Krzyż - w zasięgu wzroku Na szczycie Łysej Góry znajduje się najstarsze polskie sanktuarium - Święty Krzyż. Opactwo zostało ufundowane najprawdopodobniej przez Bolesława Krzywoustego, który w 1113 r. sprowadził z Węgier benedyktynów wraz z relikwiami Krzyża Świętego należą niegdyś do św. Emeryka. W XIV w. pojawia się po raz pierwszy nazwa łysogórskiego klasztoru: opactwo Ojców Benedyktynów Świętego Krzyża. Kult tego miejsca był tak wielki, że wkrótce cały masyw górski, w którym się znajdowało opactwo, zaczęto nazywać Górami Świętokrzyskimi. Do połowy XVII wieku klasztor na Łysej Górze był najważniejszym polskim sanktuarium. Wszyscy kolejni monarchowie wielokrotnie pielgrzymowali na Święty Krzyż. Jak podają kroniki Władysław Jagiełło wchodził tam zawsze przed podjęciem każdej ważniejszej decyzji. Czynił to zawsze pieszo. Szlak, który pokonywał, zwany jest dziś Drogą Królewską. Gromadnie pielgrzymowali tu także przedstawiciele wszystkich stanów: magnaterii, szlachty, mieszczan, chłopów.
Obecnie klasztor jest siedzibą Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej. Relikwie DRZEWA KRZYŻA ŚWIĘTEGO znajdują się w przylegającej do zakrystii kościelnej Kaplicy Oleśnickich, zamknięte w specjalnym tabernakulum, gdzie można je adorować. Jeden z misjonarzy oprowadzał nas po klasztorze i opowiedział jego historię. Otrzymaliśmy również specjalne błogosławieństwo relikwiami. Inny misjonarz przybliżył dzieciom pracę na misjach w Afryce.
Na klasztornym dziedzińcu Część zabudowań dawnego opactwa zajmuje Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Jego ekspozycja obejmuje kilka działów: archeologiczny, geologiczny, flory parku, fauny bezkręgowej i kręgowej. Wystawę zaprezentowano przy pomocy światła, dźwięku i odgłosów przyrody. Dużym zainteresowaniem dzieci cieszyły się makiety przedstawiające pierwotny krajobraz Gór Świętokrzyskich. Uprawa roli i wytapianie szkła
Zwierzęta wyglądały jak żywe
W muzeum Zasłużony odpoczynek
Na północnym stoku Świętego Krzyża z galerii widokowej podziwialiśmy najrozleglejsze gołoborze w Górach Świętokrzyskich: Gołoborze Kobendzy (nazwane tak od nazwiska przyrodnika). Dolna granica gołoborza rozpoczyna się na wysokości około 500 m, a górna kończy na wysokości 585 m n.p.m. Całkowita powierzchnia gołoborza wynosi 3,84 ha. W centralnej części rumowiska żyją głównie porosty, z których wiele gatunków ma charakter reliktowy. Na obrzeżach wykształcił się zespół jarzębiny świętokrzyskiej, w której skład wchodzą m.in. jarząb pospolity, paprotka zwyczajna, borówka czarna, rokietnik pospolity, narecznica szerokolistna, czy malina właściwa. Gołoborze
Panorama Gór Świętokrzyskich - widok z tarasu
W Szklanej Hucie odwiedziliśmy Baby Jagowo. Tam powitały nas czarownice i to one oprowadzały dzieci po malowniczej wiosce. Najpierw weszliśmy do chatki Baby Jagi, w środku są figurki Jasia i Małgosi. Tylko... nie było słodyczy, szkoda. Tuż obok stoi bajkowa chatka na kurzej stópce. Jest też jaskinia zbója Madeja zbudowana z naturalnego kamienia. Pieczara jest imponująca, podobnie jak skarby, które zbój zgromadził. Ma nawet wyjście ewakuacyjne, którym ochoczo wyszły dzieci. Baby Jagowo ma też własny tunel strachu, a rządzą w nim klasyczne zjawy i upiory - to sprawdzian dla odważnych. Na palcu obok chatek w wielkim kotle warzy się napój mocy. Jest tu duża piaskownica, huśtawki... i łódź Wikingów. W takim miejscu łatwo zapomina się o zmęczeniu.
Wieczorem odbyła się dyskoteka. Wszyscy dobrze się bawili. Kilka par zgłosiło się do konkursu tańca. Ich wspaniałe umiejętności taneczne oceniało jury. Nieliczni bacznie śledzili zegar i wymknęli się, aby oglądać mecz piłki nożnej. c.d.n.