SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI Kaliszkowice Kaliskie na lata 2018-2028 w gminie Mikstat Dokument sporządzony przez przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: Barbara Rasiak Karina Puchała Kazimierz Łopata Monika Kłokowska z udziałem moderatora/moderatorów: Anna Łażewska Dawid Bała Październik 2018
SPIS TREŚCI KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI...3 ANALIZA ZOSOBÓW... 7 ANALIZA SWOT... 12 ANALIZA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO WSI...13 WIZJA WSI... 14 PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI...15 PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI...18 2
KARTA DIAGNOZY ZAAWANSOWANIA ODNOWY WSI wraz ze sprawozdaniem z wizji w terenie Gmina: Mikstat Faza odnowy Sołectwo: Kaliszkowice Kaliskie Zakres działań * brak działań działania fragment. lub dotyczące wąskiej grupy Liczba mieszkańców: 848 Rozwój organizacyjny * istnieje tylko rada sołecka X rozproszone działanie organizacji działania spontaniczne Inicjalna A porządkowanie wsi projekty startowe (z programu krótkoterminowego) przekonywanie mieszkańców do idei odnowy wsi i integrowanie wokół pierwszych przedsięwzięć zawiązana grupa odnowy wsi podejmuje się kroki na rzecz skoordynowania działań organizacji we wsi X Sterowanie rozwojem * brak planowania działań w wymiarze całej wsi X opracowanie planu i programu odnowy dla całej wsi planowanie w krótkim horyzoncie czasowym 3
PoczątkowaB różnorodne projekty (z programu długoterminowego) nastawione na usunięcie podstawowych barier i zaspokojenie głównych potrzeb Zaawansowana C pobudzenie mieszkańców do odnowy własnych posesji zawiązane stowarzyszenie na rzecz rozwoju (odnowy) wsi wykorzystywanie gminnych instrumentów wsparcia skoordynowane działanie organizacji obecnych we wsi proste instrumenty komunikacji wewnętrznej projekty jakościowo zmieniające kluczowe obszary życia oraz kształtujące strukturę wsi koalicja organizacji i instytucji na rzecz odnowy wsi projekty wyróżniające wieś, kształtuje się centrum wiejskie liczne stowarzyszenie odnowy wsi powszechne zaangażowanie mieszkańców w projekty publiczne powszechna odnowa prywatnych posesji D liczna grupa odnowy wsi (skupia przedstawicieli organizacji i instytucji) systematyczne planowanie działań, (np. roczne plany rzeczowofinansowe, kalendarze imprez) animacja aktywności poszczególnych grup mieszkańców projektowanie działań (projekty) pozyskiwanie środków zewnętrznych systematyczne planowanie rozwoju (aktualizowanie planu i programu odnowy wsi) rozwinięta komunikacja wewnętrzna promocja wsi stowarzyszenie odnowy wsi instytucją rozwoju lokalnego (Centrum Aktywności Lokalnej) 4
kompleksowe i szczegółowe planowanie przestrzenne Całościowa lokalnie oraz regionalnie powiązane ze sobą projekty wywołujące efekt synergiczny (nacisk na tworzenie miejsc pracy) ukształtowane centrum wiejskie świadome kształtowanie czynników rozwoju (np. wykorzystania odnawialnych energii) rozwój wsi oparty na aktywności kluczowych grup mieszkańców (rolników, przedsiębiorców, młodzieży, kobiet) i stowarzyszeń projekty kreujące wieś tematyczną dostosowanie projektów prywatnych do programu odnowy wsi powszechny udział grup mieszkańców w strategicznym planowaniu rozwoju rozwinięta promocja oraz komunikacja z otoczeniem instrumenty wsparcia działań prywatnych Wstaw X gdy spełnia warunek Sprawozdanie z wizji w terenie Miejsce i data przeprowadzenia wizji: Kaliszkowice Kaliskie, 07.09.2018 r. Uczestnicy: Anna Łażewska, Dawid Bała, Maria Piszczałka Urząd Gminy Mikstat, Radna Gminy Barbara Rosiek Krótka charakterystyka wsi: Kaliszkowice Kaliskie to duża miejscowość położona w gminie Mikstat, w powiecie ostrzeszowskim, w województwie wielkopolskim. Powierzchnia sołectwa wynosi 1672 ha. W strukturze użytkowania gruntów dominują użytki rolnicze, głownie niskiej jakości, lasy zajmują 5
powierzchnie zaledwie 93 ha. Układ przestrzenny wsi to wielodrożnica o zwartym układzie zabudowy wzdłuż drogi powiatowej i dróg gminnych, oraz rozproszoną zabudową zagrodową. Centrum wsi wyznacza kapliczka przy głównym skrzyżowaniu opodal, której znajduje się sklep, agencja pocztowa, gniazdo bocianie, a dalej znajduje się duża świetlica wiejska z remizą. Na terenie wsi funkcjonuje szkoła podstawowa z przedszkolem, przy której znajduje się duże boisko wymagające zagospodarowania. Dominantą krajobrazu jest wieża radiowo-telewizyjna górująca nad wsią. Miejscowość Kaliszkowice Kaliskie należy do Obszaru Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska. Wieś jest wyposażona w wodociąg, sieć kanalizacyjną oraz gazową. Na terenie wsi nie ma obiektów wpisanych do rejestru zabytków. Na terenie sołectwa działają OSP, Kółko Rolnicze oraz KGW, które nie jest jednak zarejestrowane w KRS. W 2018 r. udało się pozyskać środki na zagospodarowanie przestrzeni publicznej z Wielkopolskiej Odnowy Wsi na projekt pt. Klara Grzeje. 6
Charakterystyczne elementy wsi Remiza OSP Kapliczka Jana Nepomucena Wiejski Dom Kultury Szkoła Podstawowa Grupa Odnowy Wsi w trakcie prac nad strategią Plac zabaw Z przeprowadzonej wizji w terenie sporządzono dokumentację fotograficzną (płyta CD). Data: 07.09.2018 r. Sporządził: Dawid Bała, Anna Łażewska 7
ANALIZA ZASOBÓW ANALIZA ZASOBÓW część I RODZAJ ZASOBU* PRZYRODNICZY walory krajobrazu, rzeźby terenu stan środowiska Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻ E krajobraz nizinny dobry walory klimatu umiarkowany walory szaty roślinnej lasy, łaki Obszar Chronionego Krajobrazu Wzgórza Ostrzeszowskie i Kotlina Odolanowska gniazdo bocianie 5 stawów gleby zróżnicowane IV-VI kl. żwirownie cenne przyrodniczo obszary lub obiekty świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) wody podziemne gleby kopaliny walory geotechniczne KULTUROWY Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje walory architektury walory przestrzeni wiejskiej publicznej walory przestrzeni wiejskiej prywatnej zabytki i pamiątki historyczne osobliwości kulturowe miejsca, osoby i przedmioty kultu Kościół pw. Zwiastowania NMP WYRÓŻNIAJĄC E Kościół pw. Zwiastowania NMP, 2 krzyże, kapliczka Jana Nepomucena, kapliczka Matki Boskiej 8
święta, odpusty, pielgrzymki Odpust pod wezwaniem Zwiastowania Najświętszej Marii Panny tradycje, obrzędy, gwara tradycyjne dożynki parafialne, Dzień Kobiet, Zawody strażackie, Pożegnanie lata legendy, podania i fakty historyczne - przekazy literackie - ważne postacie i przekazy historyczne - specyficzne potrawy Kolonia, Góry, Madera - dawne zawody - zespoły artystyczne, twórcy kółko muzyczne przy szkole specyficzne nazwy ANALIZA ZASOBÓW część II O RODZAJ ZASOBU działki pod zabudowę Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje występują Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻ E WYRÓŻNIAJĄC E 9
BIEKTY I TERENY INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA INFRASTRUKTURA TECHNICZNA mieszkaniową działki pod domy występują letniskowe działki pod zakłady występują usługowe i przemysł pustostany mieszkaniowe występują pustostany poprzemysłowe tradycyjne nieużytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, stodoły spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) place publicznych boisko sportowe, plac spotkań, festynów przy świetlicy sale spotkań, świetlice, Wiejski Dom Kultury kluby miejsca uprawiania boisko szkolne sportu boisko szkolne, plac miejsca rekreacji zabaw ścieżki rowerowe, szlaki przebiega ścieżka turystyczne rowerowa szkoły szkoła podstawowa przedszkola przedszkole biblioteki placówki opieki społecznej biblioteka szkolna placówki służby zdrowia - wodociąg, kanalizacja są drogi w większości asfaltowe częściowo oświetlone 3 przystanki autobusowe, chodnik, 2 parkingi dostępna dostępna drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) chodniki, parkingi, przystanki sieć telefoniczna i dostępność Internetu - telefonia komórkowa światłowód inne 10
ANALIZA ZASOBÓW część III I POZYSKIWANIE FUNDUSZYŚRODKI FINANSOWE GOSPODARKA, ROLNICTWO RODZAJ ZASOBU miejsca pracy (gdzie, ile? ) znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe i ich produkty gastronomia Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje firma meblowa Anna Kubiaczyk ok. 10 os.; Termo-strop Izolacje Paweł Idczak ok. 15 os.; Rolmasz Kazimierz Łopata ok 15 os. Meble, izolacje catering Znaczenie zasobu (odpowiednio wstaw X) MAŁE DUŻ E miejsca noclegowe - gospodarstwa rolne większość drób, trzoda, bydło, ziemniaki, kukurydza, zboża obornik uprawy hodowle możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne zasoby odnawialnych energii WYRÓŻNIAJĄC E fundusz sołecki, środki samorządowe środki udostępniane przez gminę środki wypracowywane - 11
O WSIINFORMACJE DOSTĘPNE MIESZKAŃCY ( KAPITAŁ SPOŁECZNY I LUDZKI) autorytety i znane postacie we wsi krajanie znani w regionie, w kraju i zagranicą osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci przedsiębiorcy, sponsorzy osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych pracownicy nauki związki i stowarzyszenia kontakty zewnętrzne (np. z mediami) współpraca zagraniczna i krajowa publikatory, lokalna prasa książki, przewodniki Proboszcz, Sołtys, Radni, Prezes OSP, Przewodnicząca KGW - - występują ogólnodostępny profesor, nauczyciele szkolni Ochotnicza Straż Pożarna, Koło Gospodyń Wiejskich, Koło Emerytów Rencistów i Inwalidów lokalna prasa, telewizja internetowa biuletyny gminne strona internetowa Gminy Mikstat strony www 12
ANALIZA SWOT 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. SILNE STRONY (atuty wewnętrzne) Wiejski Dom Kultury S Odremontowana remiza strażacka S Szkoła podstawowa i przedszkole S Boisko szkolne S Kościół pw. Zwiastowania NMP T Sprawnie działające instytucje OSP i KGW J Kapliczki i krzyż T Urozmaicone tereny i punkt widokowy przy SŁABE STRONY (słabości wewnętrzne) 1. Brak wielofunkcyjnego boiska sportowego S 2. Wymagająca doposażenia kuchnia na Sali wiejskiej S 3. Wymagające doposażenia OSP S 4. Wymagający remontu plac przed salą wiejską S 5. Potrzeba remontu przystanków autobusowych S 13
1. 2. 3. 4. wieży RTCN S 6. Drogi lokalne w złym stanie S 7. Wymagające odnowienia kapliczki i krzyż T 8. Braki w oświetleniu S 9. Potrzeba remontów przepustów drogowych S 10. Brak siłowni zewnętrznej S 11. Mała liczba imprez integracyjnych J SZANSE (okazje zewnętrzne płynące z otoczenia) Możliwość pozyskiwania środków z funduszy europejskich B Przynależność do OLGD B Możliwość realizacji projektu Klara grzeje B Plany budowy światłowodu S ZAGROŻENIA (zagrożenie płynące z otoczenia) 1. Trudności komunikacyjne, niedostateczna komunikacja publiczna J 2. Nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne J 3. Brak środków w budżecie gminy na remonty B 4. Słaba współpraca z gminą J 5. Spadek znaczenia rolnictwa jako źródła dochodu B Analiza potencjału rozwojowego wsi 5 1 9 0 (-)+ 1 0 1 3 ( =) - 14
Jakość życia (warunki niematerialne) Standard życia (warunki materialne) Tożsamość wsi i wartości życia wiejskiego Byt (warunki ekonomiczne) 2 0 1 0 0 2 0 2 (=)= (+)= silne strony szanse słabe strony zagrożenia WIZJA WSI 1. Wizja hasłowa: Kaliszkowice Kaliskie ludziom bliskie 2. Wizja opisowa: 15
Kaliszkowice Kaliskie są malowniczą wsią, która wykorzystuje swoje położenie wśród pól, łąk, lasów i stawów organizując atrakcje związane z aktywnym wypoczynkiem mieszkańców. Wszyscy cieszą się piękną altanką rekreacyjną z grillem i zakątkiem do odpoczynku przy sali wiejskiej. Dzieci i młodzież chętnie korzystają z wielofunkcyjnego boiska, na którym się wspólnie integrują. 16
PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ODNOWY WSI Wizja wsi: Kaliszkowice Kaliskie ludziom bliskie I. Plan rozwoju 1. CELE Co trzeba osiągnąć by urzeczywistnić wizję naszej wsi? 2. Co nam pomoże osiągnąć cele? (zasoby, silne strony, szanse) ZASOBY których użyjemy ATUTY silne strony i szanse jakie wykorzystamy II. Program rozwoju 3. Co nam może przeszkodzić? (słabe strony, zagrożenia) BARIERY Słabe strony jakie wyeliminujemy Zagrożenia jakich unikniemy Projekty, przedsięwzięcia jakie wykonamy? Perspektywa czasowa: 10 lat A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO 1. Zachowanie dziedzictwa kulturowego - Kościół pw. Zwiastowania NMP - Możliwość pozyskiwania środków z funduszy - Wiejski Dom europejskich, Kultury - Przynależność do - Kapliczki i krzyż OLGD. - Nadmierna biurokracja hamująca 1. Odpust parafialny Zwiastowania NMP. inicjatywy społeczne; 2. Dożynki parafialne. - Brak środków w budżecie gminy 3. Remont krzyża i kapliczek. na remonty; 4. Organizacja warsztatów folklorystycznych. 5. Zabezpieczenie gniazda bocianiego. 17
B. STANDARD ŻYCIA 1. Poprawa stanu infrastruktury społecznej i technicznej - Boisko przy szkole, - Możliwość - Brak wielofunkcyjnego boiska 1. Wielofunkcyjne boisko sportowe. pozyskiwania sportowego; 2. Doposażenie szkoły. - Wiejski Dom Kultury, środków z - Wymagająca doposażenia 3. Budowa ogrodzenia przy Wiejskim funduszy kuchnia na sali wiejskiej; Domu Kultury. europejskich, - Wymagające doposażenia OSP; 4. Rozbudowa oświetlenia. -Przynależność do - Wymagający remontu plac przed 5. Doposażenie kuchni Wiejskiego Domu OLGD, salą wiejską; Kultury. - Potrzeba remontu przystanków 6. Remonty i budowa dróg. autobusowych; 7. Budowa chodnika. - Drogi lokalne w złym stanie; 8. Światłowód. - Braki w oświetleniu; 9. Termomodernizacja budynków - Potrzeba remontów przepustów użyteczności publicznej. drogowych; 10. Budowa siłowni zewnętrznej. - Brak siłowni zewnętrznej; 11. Remonty przepustów drogowych. - Plany budowy światłowodu, - Brak środków w budżecie gminy 12. Wymiana wiat autobusowych. na remonty; - Słaba współpraca z gminą; C. JAKOŚĆ ŻYCIA 18
1. Poprawa oferty rekreacyjnokulturalnej na terenie sołectwa -Wiejski Dom - Możliwość - Nadmierna biurokracja hamująca 1. Organizacja turniejów sportowych Kultury pozyskiwania inicjatywy społeczne, 2. Organizacja imprez - Boisko sportowe środków z - Słaba współpraca z gminą, okolicznościowych m. in. Dzień Kobiet, - Remiza OSP funduszy - Mała liczba imprez Dzień Dziecka, - Szkoła europejskich, integracyjnych. 3. Organizacja festynów integracyjnych podstawowa i - Odremontowana dla mieszkańców. przedszkole remiza strażacka, 4. Organizacja rajdu rowerowego. - Sprawnie 5. Zawody strażackie. działające 6. Organizacja kursu kulinarnego. instytucje OSP i 7. Zajęcia teatralne dla dzieci i KGW, młodzieży. - Przynależność 1. Rozwój postaw przedsiębiorczych i promocji - Wiejski Dom Kultury. D. BYT - Możliwość pozyskiwania środków z funduszy europejskich, - Sprawnie działające instytucje OSP i KGW, - Przynależność do OLGD. - Nadmierna biurokracja hamująca inicjatywy społeczne, - Słaba współpraca z gminą, - Spadek znaczenia rolnictwa jako źródła dochodu. 8. Zajęcia muzyczne. 1. Uruchomienie strony internetowej miejscowości. 2.Wydanie folderu promocyjnego sołectwa. 3. Organizacja szkolenia z pozyskiwania środków unijnych. 4.Organizacja szkolenia z rolniczego handlu detalicznego. 19
PROGRAM KRÓTKOTERMINOWY ODNOWY WSI na OKRES 10.2018-10.2019 r. Czy nas stać na realizację? (tak/nie) Kluczowy problem Odpowiedź Propozycja projektu Organizacyjni e Finansowo Punktacja Hierarchia Co nas najbardziej zintegruje? wspólna zabawa Organizacja Dnia Dziecka TAK TAK 12 3 Na czym nam najbardziej zależy? miejsce aktywności dla mieszkańców OLIMP - Budowa siłowni zewnętrznej TAK NIE 20 1 Co nam najbardziej przeszkadza? brak wielofunkcyjnego boiska Projekt boiska wielofunkcyjnego TAK NIE 16 2 Co najbardziej zmieni nasze życie? poprawa warunków w miejscach użyteczności publicznej Doposażenie Wiejskiego domu Kultury TAK NIE 20 1 Co nam przyjdzie najłatwiej? Prace społeczne Prace porządkowe oraz przy organizacji imprez TAK TAK 8 4 Na realizację jakiego projektu planujemy pozyskać środki zewnętrzne? Z jakich źródeł? OLIMP - Budowa siłowni zewnętrznej - Wielkopolska Odnowa Wsi; Doposażenie Wiejskiego domu Kultury - Wielkopolska Odnowa Wsi; 20
21
Podpisy przedstawicieli Grupy Odnowy Wsi: uczestniczących w przygotowaniu dokumentu: Barbara Rasiak Karina Puchała Kazimierz Łopata Monika Kłokowska Podpis/podpisy moderatorów odnowy wsi: Anna Łażewska Dawid Bała Załączniki: Listy obecności na warsztatach sołeckich Dokumentacja zdjęciowa z przeprowadzonej wizji terenowej oraz warsztatów sołeckich (płyta CD) 22