Spis treści Wstęp... 11 Część 1. Realizacja strategii logistycznych przedsiębiorstw i łańcuchów dostaw pod presją turbulentnego otoczenia Mirosław Chaberek, Anna Trzuskawska-Grzesińska: Logistyczne aspekty obrotu handlowego w sytuacjach kryzysowych gospodarki globalnej... 15 Katarzyna Cheba: Perspektywy rozwoju współczesnej gospodarki światowej analiza porównawcza gospodarki Polski i Japonii... 29 Mariusz Jedliński: Logistyczna optyka w biznesie panaceum pewności wobec ekonomii niepewności?... 41 Andrzej Jezierski: Konkurowanie logistyką w warunkach kryzysu w świetle teorii organizacji branży... 53 Sylwia Konecka: Determinanty ryzyka zakłóceń w łańcuchu dostaw... 66 Włodzimierz Kramarz, Marzena Kramarz: Determinanty sieciowości łańcucha dostaw... 80 Krzysztof Rutkowski: Rekonfiguracja międzynarodowych łańcuchów dostaw jako narzędzie zapobiegania zagrożeniom kryzysowym szansa dla Polski... 92 Izabella Szudrowicz: Rola kart okresowej oceny dostawców w budowaniu relacji na rynku B2B analiza porównawcza zmian w czasie na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego... 105 Maciej Urbaniak: Rola wstępnej oceny dostawców w budowaniu relacji pomiędzy przedsiębiorstwami na rynku B2B... 117 Robert Walasek: Partnerstwo logistyczne w zarządzaniu relacjami z klientem... 126 Grażyna Wieteska: Skuteczne reagowanie na zakłócenia elastyczny łańcuch dostaw... 143 Jarosław Witkowski: Logistyka w warunkach kryzysu ekonomicznego i w innych sytuacjach kryzysowych... 154 Część 2. Stan i tendencje rozwoju usług transportu, spedycji i logistyki w warunkach spowolnienia gospodarczego Andrzej S. Grzelakowski: Strategie logistyczne morskich globalnych operatorów kontenerowych w warunkach światowego kryzysu na rynkach towarowych i frachtowych... 169
6 Spis treści Paweł Hanczar: Modele decyzyjne w planowaniu cyrkulacji lokomotywy w kolejowym transporcie towarowym... 183 Magdalena Klopott: Tendencje na rynku morskich przewozów ładunków chłodzonych i ich wpływ na chłodnicze łańcuchy dostaw... 195 Izabela Kotowska: Przeobrażenia w funkcjonowaniu żeglugi kontenerowej w obliczu spowolnienia gospodarczego... 205 Marta Mańkowska: Stan i perspektywy rozwoju rynku międzynarodowych przewozów pasażerskich w relacjach z Polską w warunkach spowolnienia gospodarczego... 221 Agnieszka Perzyńska: Transport lądowy i wodny w dobie kryzysu... 238 Ilona Urbanyi-Popiołek: Zarządzanie gestią transportową dobre praktyki. 249 Część 3. Rola nowoczesnych metod zarządzania logistycznego w procesie redukcji kosztów i poprawy jakości obsługi klientów Lech A. Bukowski, Jerzy Feliks: Ocena wartości użytkowej informacji logistycznych w warunkach niepewności oraz turbulentnych zmian otoczenia... 265 Przemysław Dulewicz: CSR w przedsiębiorstwach logistycznych w warunkach spowolnienia gospodarczego... 280 Piotr Hanus, Krzysztof Zowada: Narzędzia IT w logistycznych procesach decyzyjnych małych i średnich przedsiębiorstw... 290 Katarzyna Huk: Programy zarządzania talentami a strategie przedsiębiorstwa w dobie kryzysu... 305 Agnieszka Jagoda: Elastyczność funkcjonalna jako czynnik przewagi konkurencyjnej małych i średnich przedsiębiorstw... 316 Michał Jakubiak: Wpływ metod składowania produktów na poprawę efektywności węzłów logistycznych... 324 Iga Kott: Wykorzystanie systemów informatycznych w procesach obsługi klienta w centrach logistycznych w Polsce... 338 Aleksandra Laskowska-Rutkowska: Blaski i cienie offshoringu... 350 Rafał Matwiejczuk: Logistyczne potencjały sukcesu w tworzeniu przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa... 363 Sebastian Saniuk, Katarzyna Cheba, Katarzyna Szopik-Depczyńska: Aspekty planowania sieci produkcyjnych małych i średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w klastrach... 376 Ewa Staniewska: Czynnik ludzki w zarządzaniu bezpieczeństwem informacyjnym badanych przedsiębiorstw... 389 Katarzyna Szopik-Depczyńska, Arkadiusz Świadek: Odbiorcy a aktywność innowacyjna w przemyśle spożywczym w Polsce... 401
Spis treści 7 Natalia Szozda: Kontrola w procesie zarządzania popytem na produkty w łańcuchach dostaw... 410 Sabina Wyrwich: Koncepcja społecznej odpowiedzialności łańcucha dostaw w warunkach natężenia konkurencji na przykładzie przedsiębiorstwa produkcyjnego... 429 Summaries Part 1. Implementation of logistic strategies of enterprises and supply chains under the pressure of turbulent environment Mirosław Chaberek, Anna Trzuskawska-Grzesińska: Logistic aspects of trade flows in the crisis situations of the global economy... 28 Katarzyna Cheba: The perspectives of development of modern world industry the comparative analysis of Poland and Japan industries... 40 Mariusz Jedliński: Business from the point of view of logistics panacea of certainty vs. economics of uncertainty?... 52 Andrzej Jezierski: Competing by means of logistics in crisis conditions in the light of the theory of industry organization... 65 Sylwia Konecka: Determinants of the supply chain disruption risk... 79 Włodzimierz Kramarz, Marzena Kramarz: Determinants of supply chain networking... 91 Krzysztof Rutkowski: International supply chains restructuring as a key tool of risk avoiding a chance for Poland... 104 Izabella Szudrowicz: Role of suppliers scorecards in building relationships in the B2B market comparative analysis of changes in time on the example of a production company... 116 Maciej Urbaniak: The role of the initial evaluation of suppliers in building relationships between companies in the B2B market... 125 Robert Walasek: Logistic partnership in the management of relations with client... 142 Grażyna Wieteska: Effective response to disturbances flexible supply chain... 152 Jarosław Witkowski: Logistics in economic crisis and urgent crisis situations... 165
8 Spis treści Part 2. The status and trends in the development of transport services, freight forwarding and logistics in the economic downturn Andrzej S. Grzelakowski: Logistics strategies of global maritime container operators under the turbulent conditions on commodity and freight markets... 182 Paweł Hanczar: Decision models in locomotive routing problem in rail fright... 194 Magdalena Klopott: Trends on refer shipping market and their influence on the cold supply chains... 204 Izabela Kotowska: Transformations in functioning of container shipping in the face of economic slowdown... 220 Marta Mańkowska: State and perspectives of development of the international passenger transport market in relations with Poland in the economic downturn conditions... 237 Agnieszka Perzyńska: Land and water transport in times of crisis... 248 Ilona Urbanyi-Popiołek: Management of carriage good practices... 262 Part 3. The role of modern logistics management methods in the process of reducing costs and improving the quality of customer service Lech A. Bukowski, Jerzy Feliks: Evaluation of use value of logistics information under uncertainty and turbulent environment changes... 279 Przemysław Dulewicz: CSR in logistics companies under economic slowdown... 289 Piotr Hanus, Krzysztof Zowada: IT tools in logistics decision-making processes of small and medium-sized enterprises... 304 Katarzyna Huk: Talent management programmes and strategies of enterprises in times of crisis... 315 Agnieszka Jagoda: Functional flexibility as a factor of competitive advantage of small and medium sized enterprises... 323 Michał Jakubiak: The influence of the storage policies on the improvement of the logistic hubs effectiveness... 336 Iga Kott: The use of IT systems in the processes of customer service in logistics centers in Poland... 349 Aleksandra Laskowska-Rutkowska: Good and bad sides of offshoring... 362 Rafał Matwiejczuk: Logistics potentials of success influencing business competitive advantage creation... 375
Spis treści 9 Sebastian Saniuk, Katarzyna Cheba, Katarzyna Szopik-Depczyńska: Network production planning aspects of small and medium enterprises operating in clusters... 387 Ewa Staniewska: Human factor in information security management of the surveyed companies... 400 Katarzyna Szopik-Depczyńska, Arkadiusz Świadek: Customers impact on innovation activity in food industry in Poland... 409 Natalia Szozda: Control in the demand management process in supply chain... 428 Sabina Wyrwich: The concept of social responsibility in the supply chain under conditions of intensified competition on the example of production company... 445
Wstęp Kryzys jest pojęciem wieloznacznym i w różnej formie towarzyszy rozwojowi ludzkości od początku jej dziejów. Z perspektywy makroekonomicznej kryzys jest naturalną fazą cyklu koniunkturalnego, która przejawia się przede wszystkim spadkiem produktu krajowego brutto i wzrostem bezrobocia, które są zwykle naturalną konsekwencją nadprodukcji lub nadmiernego zadłużenia. Kryzysy ekonomiczne, w odróżnieniu od nadzwyczajnych sytuacji kryzysowych, charakteryzują się nieuchronnością i cyklicznością występowania, co pozwala przedsiębiorstwom na podejmowanie długookresowych decyzji i działań wyprzedzających zgodnie ze współczesną zasadą proaktywnej orientacji w zarządzania strategicznym. Dotyczyć to może również strategii logistycznych, w ramach których skoordynowany zestaw długookresowych decyzji i działań wspomaga osiąganie celów strategicznych przedsiębiorstw zorientowanych na przetrwanie, a nawet wykorzystanie recesji na zdobycie przewagi konkurencyjnej. Okazją do przedyskutowania doświadczeń oraz uporządkowania wiedzy na temat roli strategii i logistyki przedsiębiorstw w warunkach globalnego kryzysu finansowego ostatnich lat była piąta ogólnopolska konferencja naukowa zorganizowana przez pracowników Katedry Zarządzania Strategicznego i Logistyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. Treść artykułów zamieszczonych w niniejszym tomie koncentruje się wokół trzech obszarów tematycznych. Są nimi: 1. Realizacja strategii logistycznych przedsiębiorstw i łańcuchów dostaw pod presją turbulentnego otoczenia. 2. Stan i tendencje w rozwoju usług transportu, spedycji i logistyki w warunkach spowolnienia gospodarczego. 3. Rola nowoczesnych metod zarządzania logistycznego w procesie redukcji kosztów i poprawie jakości obsługi klientów. Pierwszą część tomu poświęcono logistyce przedsiębiorstw i łańcuchom dostaw, którym coraz częściej przychodzi funkcjonować w warunkach dynamicznie zmieniającego się otoczenia, wymuszającego równie dynamiczną restrukturyzację w obszarze struktur, procesów, przyjmowanych rozwiązań organizacyjnych, technicznych i technologicznych. W opracowaniach zamieszczonych w tej części publikacji zwrócono szczególną uwagę na: możliwości konkurowania logistyką w warunkach kryzysu, logistyczne aspekty obrotu handlowego w sytuacjach kryzysowych gospodarki globalnej, rekonfiguracje międzynarodowych łańcuchów dostaw jako narzędzia zapobiegania kryzysom. W części tej znalazły się również artykuły dotyczące czynników determinujących sieciowość i ryzyko zakłóceń w łańcuchach dostaw, strategicznego partnerstwa w zarządzaniu relacjami z klientami, roli kart okresowej oceny dostawców w budowaniu współpracy między przedsiębiorstwami na rynku B2B.
12 Wstęp W drugiej części książki zamieszczono referaty, z których wyłania się obraz stanu i perspektyw rozwoju branży TSL w warunkach spowolnienia gospodarczego. Artykuły w niej zaprezentowane wskazują na sytuację transportu w dobie kryzysu, stan i tendencje w rozwoju międzynarodowych przewozów pasażerskich, przeobrażenia w funkcjonowaniu żeglugi kontenerowej, tendencje na rynku morskich przewozów ładunków chłodzonych i ich wpływ na chłodnicze łańcuchy dostaw, strategie logistyczne morskich globalnych operatorów kontenerowych w warunkach światowego kryzysu na rynkach towarowych i frachtowych. Nie pominięto także kolejowego transportu towarowego oraz tzw. dobrych praktyk, związanych z zarządzaniem gestią transportową. W dobie spowolnienia gospodarczego szczególnego znaczenia nabierają kwestie związane z tymi metodami i narzędziami zarządzania logistycznego, które sprzyjają redukcji kosztów, a jednocześnie nie pomijają satysfakcji klienta. Tym samym w trzeciej części niniejszego tomu znalazły się referaty odnoszące się do innowacyjności, roli narzędzi IT w logistycznych procesach decyzyjnych małych i średnich przedsiębiorstw, wykorzystania systemu informatycznej obsługi klienta w zarządzaniu przedsiębiorstwem, kontroli w procesie zarządzania popytem na produkty w łańcuchach dostaw, planowania sieci produkcyjnych małych i średnich przedsiębiorstw funkcjonujących w klastrach. Uwzględniono w niej również zwiększającą się rolę społecznej odpowiedzialności, czynnika ludzkiego i offshoringu. Jarosław Witkowski, Agnieszka Skowrońska