SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 Energetyka wiatrowa

Podobne dokumenty
Turbiny wiatrowe. Podział turbin: 1. poziome - z poziomą osią obrotu wirnika 2. pionowe - z pionową osią obrotu wirnika. str. 1

Postawione pytanie zawiera kilka zagadnień. Poniżej sformułowano odpowiedzi dotyczące każdego z nich.

MMB Drives 40 Elektrownie wiatrowe

Ile można pozyskać prądu z wiatraka na własnej posesji? Cz. II

MAŁA PRZYDOMOWA ELEKTROWNIA WIATROWA SWIND 3200

Farma elektrowni wiatrowych składa się z zespołu wież, na których umieszczone są turbiny generujące energię elektryczną.

AEROCOPTER 450 posiada deklarację zgodności z dyrektywami Unii Europejskiej i został oznakowany znakiem CE.

MMB Drives 40 Elektrownie wiatrowe

Laboratorium z Konwersji Energii. Silnik Wiatrowy

Mała przydomowa ELEKTROWNIA WIATROWA SWIND 6000

AEROCOPTER 450 posiada deklarację zgodności z dyrektywami Unii Europejskiej i został oznakowany znakiem CE.

Projekt sterowania turbiną i gondolą elektrowni wiatrowej na farmie wiatrowej

Wpływ instrumentów wsparcia na opłacalność małej elektrowni wiatrowej

KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIECIA

Zgłoszenie zamiaru budowy/rozbiórki

Wpływ wybranych czynników na inwestycje w energetyce wiatrowej

TEHACO Sp. z o.o. ul. Barniewicka 66A Gdańsk. Ryszard Dawid

Analiza uwarunkowao dla wykorzystania mikro i małych turbin wiatrowych. Marcin Włodarski

WSPÓŁCZYNNIK WYKORZYSTANIA MOCY I PRODUKTYWNOŚĆ RÓŻNYCH MODELI TURBIN WIATROWYCH DOSTĘPNYCH NA POLSKIM RYNKU

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zespołu elektrowni wiatrowych obręb Radzie - dz. Nr ewid. 40/2

Ocena ekonomiczna inwestycji w małe elektrownie wiatrowe

MAKSYMALNIE SPRAWNA TURBINA AEROCOPTER 450

DOTACJA PROSUMENT NA ELEKTROWNIE WIATROWE

SYLWAN prezentuje nowy model SWT-10-pro,

INSTRUKCJA LABORATORYJNA NR 4-EW ELEKTROWNIA WIATROWA

Energia wiatru w kontekście zmian krajobrazu i zagrożeń przyrodniczych

Potencjał OZE na obszarach wiejskich

PODRĘCZNIK UŻYTKOWNIKA

Lądowe elektrownie wiatrowe

Laboratorium LAB1. Moduł małej energetyki wiatrowej

Eksperymentalnie wyznacz bilans energii oraz wydajność turbiny wiatrowej, przy obciążeniu stałą rezystancją..

LAMPY SOLARNE I HYBRYDOWE

Odnawialne źródła energii w sektorze mieszkaniowym

PL B1. POLITECHNIKA ŚLĄSKA, Gliwice, PL

Wniosek: Odpowiedź: Wniosek: Odpowiedź: Wniosek: Odpowiedź:

Gdansk Possesse, France Tel (0)

Uchwała Nr XLII/345/2009 Rady Miejskiej w Krobi z dnia 29 października 2009 r.

V82-1,65 MW Mniejsze nakłady większe korzyści

MAŁE TURBINY WIATROWE OŚWIECONY WYBÓR MIĘDZYNARODOWY PROGRAM OPERACYJNY ENERGETYKA ODNAWIALNA I OSZCZĘDNOŚĆ ENERGETYCZNA

Klaudyna Soczewka kl. III TEO

Wiatr jest to poziomy lub prawie poziomy ruch powietrza względem powierzchni ziemi. Wiatr wywołany jest przez różnicę ciśnień oraz różnice w

Farma wiatrowa Założenia przyjęte przez Unię Europejską w dziedzinie produkowanej energii są takie, że do 2020

Odnawialne źródła energii w domu energooszczędnym i pasywnym

Załącznik 1. Rys. Lokalizacja miejscowości Cichawa na terenie gminy Gdów. Rys. Mapa poglądowa lokalizacyjna działek inwestycyjnych w m. Cichawa.

Projekt ustawy o OZE podstawowe zmiany, regulacje dotyczące przyłączeń

UCHWAŁA NR XXXIV/253/2010 RADY MIEJSKIEJ W PONIECU z dnia 5 lutego 2010r. w sprawie: uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Espero: Świadomość ludzka, a energooszczędność

ANALIZA WYKORZYSTANIA ELEKTROWNI WIATROWEJ W DANEJ LOKALIZACJI

Teresa Szymankiewicz Szarejko Szymon Zabokrzecki

LABORATORIUM Z PROEKOLOGICZNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ODNAWIALNEJ

POLITECHNIKA LUBELSKA

ELASTYCZNY SYSTEM PRZETWARZANIA I PRZEKSZTAŁCANIA ENERGII MAŁEJ MOCY DLA MASOWEGO WYKORZYSTANIA W GOSPODARCE ENERGETYCZNEJ KRAJU

Sposób na własny prąd - elektrownia wiatrowa

V MW oraz 2.0 MW Oparte na doświadczeniu

USTAWA. z dnia 10 kwietnia 2003 r.

Oferta projektu inwestycyjnego:

KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA. Na podstawie art. 3, ust. 1, pkt 5 oraz art. 74 ustawy z dnia 3 października 2008 r.

Regulamin Konkursu. III Drużynowy Konkurs Techniczny EKOTECH 2013

CERTYFIKOWANIE INSTALATORÓW OZE. Stefan Wójtowicz Instytut Elektrotechniki

PL B1. POLBUD SPÓŁKA AKCYJNA, Bielsk Podlaski, PL BUP 16/13. BOGUSŁAW GRĄDZKI, Stok, PL WUP 06/16

Mała energetyka wiatrowa

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/LV01/00008 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

Fotowoltaika przyszłość i inwestycje w branży w świetle nowej ustawy o OZE. Warszawa

TURBINY WIATROWE POZIOME Turbiny wiatrowe FD oraz FD - 800

Czyste energie. Przegląd odnawialnych źródeł energii. wykład 4. dr inż. Janusz Teneta. Wydział EAIiE Katedra Automatyki

Lokalne systemy energetyczne

(13) B1 (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) PL B1 F03D 3/02

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Kursy: 11 grup z zakresu:

DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTALACJI POMPY CIEPŁA POWIETRZE-WODA. do grzania c.w.u.

Przy montażu należy uwzględnić wszystkie elementy krajobrazu które mogą powodować zacienienie instalacji

DOKUMENTACJA TECHNICZNA INSTALACJI POMPY CIEPŁA POWIETRZE-WODA. do grzania c.w.u.

SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 Energetyka wiatrowa

Do Burmistrza Miasta i Gminy

ZGŁOSZENIE ROZBUDOWY BUDYNKU GOSPODARCZEGO

ELEKTROWNIA WIATROWA TOMASZÓW MAZOWIECKI ZAWADA I

WNIOSEK o ustalenie warunków zabudowy/ ustalenie inwestycji celu publicznego

*Woda biały węgiel. Kazimierz Herlender, Politechnika Wrocławska

PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO

ROZSTRZYGNIĘCIE O SPOSOBIE ROZPATRZENIA UWAG DO PROJEKTU ZMIANY STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY SUWAŁKI

Procedura przyłączania mikroinstalacji

PRZYWIDZKA WYSPA ENERGETYCZNA

Edmund Wach. Bałtycka Agencja Poszanowania Energii

Sposób na własny prąd

Jak łapać światło, ujarzmiać rzeki i zaprzęgać wiatr czyli o energii odnawialnej

Procedura przyłączania mikroinstalacji do sieci elektroenergetycznej w PGE Dystrybucja S.A.

ZARABIAJ PRZEZ OSZCZĘDZANIE!

Produkcja energii elektrycznej. Dział: Przemysł Poziom rozszerzony NPP NE

Dr inż. Andrzej Tatarek. Siłownie cieplne

Z powyższej zależności wynikają prędkości synchroniczne n 0 podane niżej dla kilku wybranych wartości liczby par biegunów:

Turbina wiatrowa SWIFT

V kw. Turbina na każde warunki

ENERGETYKA PROSUMENCKA MOŻLIWOŚCI I WYZWANIA.

Analiza NPV dla wybranych rozwiązań inwestycyjnych podmiotów społecznych

Spis treści. Wykaz skrótów... O autorce...

Wykorzystanie energii z odnawialnych źródeł na Dolnym Śląsku, odzysk energii z odpadów w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii

I. Wyznaczenie prędkości rozruchowej trójpłatowej turbiny wiatrowej

Stosowanie wieloźródłowych systemów bioenergetycznych w celu osiągnięcia efektu synergicznego

Alternatywne źródła energii. Elektrownie wiatrowe

Transkrypt:

SYSTEMY ENERGETYKI ODNAWIALNEJ B.22 Energetyka wiatrowa Prowadzący: dr inż. Marcin Michalski Prezentacja na podstawie: http://generatory-wiatrowe.pl Slajd 1

Jak montuje się elektrownie wiatrowe? Slajd 2

Dobór elektrowni 1. Podczas doboru elektrowni należy zastanowić się nad sposobem wykorzystania wytworzonej energii. - pierwszym zastosowaniem jakie nasuwa się w takiej sytuacji jest ogrzewanie, czy to wody bieżącej czy też c.o. W ten sposób jesteśmy w stanie wykorzystać 100% energii jaką wytworzy wiatrak, praktycznie bez strat. Szczególnie, że możemy użyć do tego celu grzałkę na prąd stały, podłączoną bezpośrednio do kontrolera. Slajd 3

Akumulowanie energii Jakiekolwiek przetwarzanie energii elektrycznej w celu uzyskania 230V czy 400V oraz magazynowanie w źródłach pośrednich, jakimi są akumulatory powoduje straty! Wybierając moc generatora należy oprócz przewidywanego poboru prądu przez odbiorniki wziąć pod uwagę, czas ich pracy oraz założyć zapas magazynowanej mocy na okresy bezwietrzne. Przyjmuje się, że elektrownia w długim okresie (np. roku) jest w stanie wytworzyć średnio 20-25% mocy jaką posiada generator. Slajd 4

Przykład Elektrownia z generatorem 1kW w czasie 1 doby wytwarza średnio np. 20%*1kW*24h=4,8kWh. 10 żarówek 100W pracujących przez 6h/dobę zużyją 10szt*0,1kW*6h=6kWh. Zabraknie więc około 1,2kWh. Zostanie to skompensowane przez akumulatory jeżeli będzie w nich zgromadzona energia. Uwaga! Ze względu na okresy bezwietrzne należy przewidzieć czas, w którym elektrownia będzie pracowała tylko na potrzeby zgromadzenia energii w akumulatorach. Im większa pojemność akumulatorów, tym układ jest bardziej odporny na okresy bezwietrzne. Slajd 5

Od czego zależy wytworzona przez elektrownię moc? od położenia geograficznego. Na mapie znajduje się informacja na temat przeciętnej siły wiatru na danym obszarze. Przyjmuje się, że w Polsce w zależności od obszaru jest ponad 250 dni wietrznych w roku. Kolor zielony żółty pomarańczowy czerwony brązowy czarny Lokalizacja wybitnie korzystna korzystna dość korzystna niekorzystna wybitnie niekorzystna tereny wyłączone, wysokie partie gór Slajd 6

Od czego zależy wytworzona przez elektrownię moc? od ukształtowania terenu i okolicznych przeszkód. Im teren jest bardziej urozmaicony lub w pobliżu znajdują się inne przeszkody dla wiatru, tym gorsza będzie wydajność wiatraka. Uwaga! Dla celów elektrowni lepszy jest równy wiatr, a nie porywy. Dlatego czasem może wydawać się, że w jakimś kotle lub przesmyku mocno wieje, ale pracująca tam elektrownia nie uzyska spodziewanych efektów. Slajd 7

Od czego zależy wytworzona przez elektrownię moc? od wysokości masztu. Podwyższenie masztu o kilka metrów może przynieść wzrost wydajności elektrowni nawet o 30%! Dlatego największe, najekonomiczniejsze elektrownie posiadają maszty o wysokości dochodzącej do 160m. Rysunek pokazuje zalecane usytuowanie gondoli. Slajd 8

Od czego zależy wytworzona przez elektrownię moc? - od pory roku. Powszechnie wiadomo, że podobnie jak z opadami, w ciągu roku, są okresy, kiedy wiatry wieją silniej i te, kiedy wieją słabiej. W niektórych obszarach geograficznych wiatry te zwane są monsunami lub passatami. W naszym położeniu jest to prąd zatokowy docierający do nas z oceanu Atlantyckiego. Slajd 9

Od czego zależy wytworzona przez elektrownię moc? - od pory dnia. Przedstawiony wykres pokazuje średnią prędkość wiatru w zależności od godziny. Slajd 10

Dobór wieży/masztu Dla elektrowni o mocy do 2kW, ze względu na ciężar gondoli, można stosować maszty z odciągami linowymi. Maszt umocowany jest na stalowym, obrotowym sworzniu, umocowanym na sztywno w ziemi. Odciągi rozpięte pod kontem około 60 o usztywniają maszt w pionie. Takie rozwiązanie nadaje się do niedużych generatorów i niewysokich masztów. Slajd 11

Maszt z odciągami linowymi Wada rozwiązania: hałas generowany przez wiatr świszczący między linami. Slajd 12

Maszt z odciągami linowymi Z uwagi na zmienne warunki atmosferyczne (różne temperatury) oraz wyciąganie elementów elastycznych i najczęściej słabe zamocowanie w gruncie, liny trzeba regulować przynajmniej dwa razy do roku (zalecane wiosną i jesienią). W przypadku większych konstrukcji, poza oczywiście większą średnica samego masztu, można zastosować rozwiązanie z wieloma odciągami. Takie rozwiązanie pozwala często ominąć najbardziej nieżyciowe przepisy prawa budowlanego. Nie zalecamy takich rozwiązań dla generatorów ponad 3 kw z uwagi na wagę gondoli ze skrzydłami. Slajd 13

Maszt z odciągami linowymi Przykład takiego rozwiązania pokazuje zdjęcie obok. Problematyczne jest takie napięcie wszystkich lin, żeby maszt stał pionowo i wszystkie liny były naciągnięte z taką samą siłą. Slajd 14

Maszty wolnostojące Dla większych mocy ze względu na konieczność stosowania wyższych wież lepszym rozwiązaniem są maszty wolnostojące, w postaci kratownicy lub pełnego słupa. Slajd 15

Wieże kratownicowe Ze względu na wszelkie koszty (materiał, transport, montaż, konserwacje) dla celów małych elektrowni wiatrowych korzystniej jest stosować wieże kratownicowe. Poza tym, że są lżejsze mają jeszcze jedną zaletę: z dużej odległości są niewidoczne, z uwagi na ażurowość konstrukcji. Dzięki temu nie zakłócają tak harmonii naturalnego krajobrazu jak konstrukcje słupowe. Takie rozwiązanie jest do dzisiaj stosowne jako najprostsze w budowie i konserwacji. Stawianie i demontowanie konstrukcji odbywa się podobnie jak w przypadku wieży linkowej. Slajd 16

Elektrownie wiatrowe na wieżach kratownicowych Sworznie obrotowe znajdują się na dwóch stopach kratownicy. Kratownicę unosi się za pomocą wolnego odciągu asekurując z drugiej strony liną. Obrót następuje wokół osi sworzni. Po postawieniu na fundamencie, pozostałe stopy mocuje się do podłoża trwale. Kratownicę można też zmontować na miejscu poprzez skręcanie ze sobą kolejnych segmentów konstrukcji. Slajd 17

Kratownica Uwaga: kratownica może mieć tylko 3 stopy chociaż często wygodniejsze jest rozwiązanie na planie kwadratu. Kratownica jest rozwiązaniem bardzo sztywnym i lekkim. Umożliwia budowanie wysokich wież masztowych. Wadą jest konieczność zmontowania całej kratownicy na miejscu i stosunkowo mniejsza żywotność w stosunku do masztów słupowych. Działające w okresie pracy generatora siły dynamiczne ograniczają trwałość takich konstrukcji do około 20 lat. Powyżej tego okresu zwykle demontuje się elektrownię robiąc przy okazji remont kapitalny lub wymianę. Kratownica wymaga mniej miejsca niż wieża z odciągami. Slajd 18

Słup stożkowy Profesjonalne konstrukcje nowoczesnych generatorów występują w postaci słupa stożkowego. To rozwiązanie jest najdroższe, ale umożliwia upakowanie wszystkich elementów wewnątrz rury. Rozwiązania na słupie mają zastosowanie w miejscach gdzie chodzi o estetykę wykonania, gdzie wymagane jest zachowanie ciszy, w miejscach, gdzie inne konstrukcje mogą nie oprzeć się działaniu innych czynników, np. pływom wodnym w przypadku stawiania elektrowni w morzu. Rys. Nowoczesna, profesjonalna elektrownia wiatrowa Slajd 19

Słup stożkowy Profil stożka jest symetryczny w każdym kierunku dzięki czemu najlepiej reaguje on na zmienne obciążenia dynamiczne. Wiatr opływa swobodnie wokół słupa i nie wywołuje efektu świszczenia. Ciężar słupa dodatkowo stabilizuje konstrukcję. Slajd 20

Ciekawostki praktyczne Najważniejszym elementem elektrowni wiatrowej jest turbina wiatrowa. Turbina to w praktyce łopatki zamocowane na piaście wirnika. W zależności od konstrukcji wyróżnia się kilka rodzajów turbin, które mogą występować również w kombinacjach połączonych z kilku odmian. Wszystkie elektrownie wiatrowe pracują dzięki rotacji wirnika poruszanego siłą wiatru. Podstawowe różnice to położenie osi wirnika i budowa rotora. W większości wypadków występują elektrownie o poziomej osi obrotu Y-type. Maksymalna sprawność turbiny o poziomej osi obrotu wynosi 75%. Slajd 21

Ciekawostki praktyczne Elektrownie wiatrowe o pionowej osi obrotu. Przykłady: Darrieusa, typu H, Savoniusa, świderkowe, bębnowe, tornado i wiele innych mieszanych odmian. Turbiny o pionowej osi obrotu (H-type, M-type), która przy podobnych gabarytach i wadze produktu nie są w stanie konkurować z rozwiązaniami klasycznymi, z poziomą osią obrotu. Sprawność turbiny na poziomie sięgającym maksymalnie 40%. Wynika to z faktu, że kiedy jedna łopatka wirnika jest przez wiatr pchana to przeciwnie umocowana łopata pracuje pod wiatr. Slajd 22

Sprawność turbiny wiatrowej Sprawność turbiny wiatrowej to jest ilość energii wiatru jaką można zamienić na energię kinetyczną ruchu wirnika (nie na energię elektryczną to by była sprawność elektrowni wiatrowej). Żeby prawidłowo porównać ze sobą różne turbiny wiatrowe powinno się brać pod uwagę pole powierzchni jaką zajmują ich wirniki podczas pracy. Slajd 23

Przykład obliczeniowy sprawność turbiny W praktyce sprawność dla turbiny poziomej będzie to powierzchnia określona przez pole zakreślane przez łopatkę, czyli obszar to liczba π pomnożona przez promień wirnika do kwadratu. Dla przykładu turbina wiatrowa pozioma o długości łopatki 1,35m (mniej więcej odpowiednik elektrowni wiatrowej mocy znamionowej 1kW przy 10m/s) będzie miała pole powierzchni = π*1,35 2. Czyli to około 5,7m 2. Dla turbiny o pionowej osi obrotu pole powierzchni wylicza się jako iloczyn wysokości łopatki i średnicy wirnika. Np. dla turbiny o wysokości łopatki 1,12m i średnicy wirnika 2m (odpowiada to elektrowni wiatrowej o mocy znamionowej 0,5kW przy 12m/s) powierzchnia wynosi 2,44m 2. W powyższych wyliczeniach pojawił się jeszcze jeden czynnik prędkość wiatru. Elektrownia wiatrowa osiąga (podobnie jak np. silnik spalinowy w samochodzie) swoją optymalną wydajność przy jakiejś konkretnej prędkości obrotowej, a tą z kolei osiąga przy konkretnej prędkości wiatru. Slajd 24

Siła wiatru Energia jaką niesie ze sobą wiatr jest w trzeciej potędze prędkości. Mniej więcej oznacza to, że z każdym m/s energia rośnie trzykrotnie. W praktyce dla np. 2m/s mamy energię równą 2 3 = 2*2*2=8 jednostek mocy, a już przy wietrze o prędkości 3m/s mamy 3 3 = 3*3*3=27 jednostek mocy. Dlatego niezwykle istotnym elementem wydajności turbiny jest siła wiatru potrzebna do optymalnej pracy turbiny. Slajd 25

Tabela opisująca siłę wiatru Slajd 26

Średnia prędkość wiatru w Polsce W Polskich warunkach średnia prędkość wiatru często nie przekracza 5m/s, a nigdy nie osiąga 8m/s. Dlatego turbiny, które osiągają moc znamionową powyżej 10m/s w praktyce, przez większość czasu pracują w nieoptymalnych warunkach i nie mogą dawać oczekiwanych rezultatów. Niestety często producenci świadomie podają zaniżoną wartość lub pomijają ten element wprowadzając klientów w błąd. Wynika to z faktu, że niezwykle trudno jest wyprodukować tanio turbinę pracującą optymalne przy prędkości wiatru w okolicy 8m/s (jak przedstawiłem wcześniej energia jaką niesie wiatr jest w trzeciej potędze czyli dla 8m/s to 512 jednostek a przy 12m/s to już 1728 jednostek), zapewniając jednocześnie, że przy silnym wietrze elektrownia po prostu się nie rozleci. Prędkość wiatru zależy od czynnika jakim jest tzw. szorstkość powierzchni. Dlatego na niskich wysokościach wiatr wiele zwykle słabiej niż wysoko nad poziomem gruntu. Slajd 27

Przeszkody w obszarze elektrowni wiatrowej Dla każdego oczywistym jest fakt, że przeszkody przed elektrownią wiatrową (od strony kierunku wiatru) zakłócają jej pracę. Również przeszkody za elektrownią wiatrową i przeszkody boczne zakłócają ruch powietrza. Widać to na poniższych rysunkach. Slajd 28

Wskaźnik oporu wiatru dla przeszkód Dla celów praktycznych przyjmuje się jako wskaźnik oporu wiatru dla przeszkód, tzw. szorstkość terenu. W praktyce wiatr odczuwany przez osoby stojące na ziemi nie ma bezpośredniego odzwierciedlenia w wietrze napędzającym elektrownię wiatrową na wysokości kilku, kilkunastu metrów. Dla elektrowni liczą się tzw. prądy powietrzne. Często obserwowanym zjawiskiem jest sytuacja kiedy odczuwa się wiatr wiejący z jednego kierunku, a w górze widać chmury poruszające się pod wiatr. Wynika to właśnie z faktu występowania stref wiatru na różnych wysokościach. Dlatego mogą występować takie sytuacje kiedy wiatr (szczególnie porywy) są dość silne (odczuwalne) na małej wysokości, a na większej wysokości (zamontowania wirnika) wiatr wieje słabiej lub mocniej. W przypadku montażu turbiny w pobliżu obiektów w znaczącej wysokości trzeba wziąć pod uwagę mniejszą prędkość wiatru spowodowaną zawirowaniami. Slajd 29

Tabela przedstawiająca szorstkość terenu Slajd 30

Gęstość powietrza Ostatnim elementem zmiennym przy projektowaniu turbin wiatrowych jest gęstość powietrza. Im większa gęstość powietrza tym energia wiatru jest większa. Np. woda ma większą gęstość od wiatru, dlatego niesie ze sobą większą energię w tej samej jednostce objętości. Zimne powietrze ma większą gęstość, a ciepłe mniejszą. Dlatego zimą nieco więcej energii można uzyskać z wiatru. Podobnie nad poziomem morza jest największa gęstość powietrza, a w górach mniejsza, jednak te zmiany gęstości nie są na tyle duże żeby miały istotne znaczenie dla obliczeń. W górach powietrze o mniejszej gęstości jest zwykle zimniejsze, więc się wyrównuje z gęstością na nizinach. Natomiast nad wodą powietrze zawiera zwykle większą wilgotność i dzięki temu jest nieco gęściejsze. Dlatego m.in. tak opłacalne jest stawianie ferm wiatrowych na morzu. Tabela podaje gęstość powietrza na poziomie morza w zależności od temperatury. Slajd 31

Energia z wiatru przekazana na turbinę Jak widać różnice są dość znaczące, ale dla uproszczenia przyjmiemy gęstość ro na poziomie 0,12. Stąd już blisko do wyliczenia energii jaką może przekazać wiatr na turbinę wiatrową. Będzie to dokładnie iloczyn powierzchni łopat, prędkości wiatru, sprawności turbiny i współczynnika gęstości wiatru. Dla wcześniej podanego przykładu (elektrownia pozioma 1kW) 5,7m 2 *10 3 *0,7*0,12 = 1000W Slajd 32

Generator elektrowni wiatrowej Generator elektrowni wiatrowej to urządzenie, które energię kinetyczną ruchu obrotowego wirnika zamienia na energię elektryczną. Optymalnie dobrany generator do turbiny wiatrowej będzie umożliwiał łagodny rozruch turbinie przy słabym wietrze (zbyt duży generator o dużej masie nie pozwoli przy słabym wietrze na rozkręcenie wirnika). Możliwie przy małych obrotach powinien osiągać napięcie umożliwiające np. ładowanie akumulatorów. Przy optymalnej prędkości obrotowej turbiny, generator taki powinien wytwarzać znamionowe napięcie. Przy silnym wietrze generator powinien pracować nie ulegając uszkodzeniu. Powinien być odporny na przegrzanie, a uzwojenia muszą wytrzymać bardzo duży prąd w nich płynący. Generator też ma swoją sprawność. Występują generatory synchroniczne (prądnice) i asynchroniczne (alternatory). Sprawność generatorów też wpływa na ilość energii elektrycznej jaką można otrzymać z ruchu wirnika. Generator elektrowni wiatrowej Slajd 33

Straty przesyłowe Kolejnym elementem wpływającym na ilość energii jaka uzyskamy na końcu są straty przesyłowe. Im prąd większy (niższe napięcie) tym straty będą większe. Część energii też upływa jeżeli ładujemy akumulatory. Sprawność akumulatorów zwykle jest na poziomie 80-90% a oznacza to, że dostarczając do akumulatora 10kWh energii możemy odebrać najwyżej 8-9kWh. Dodatkowo zamieniając napięcie z niskiego (na akumulatorach) na użytkowe 230V również występują większe straty wtedy, kiedy różnica między napięciami jest większa. Ostatecznie decydując się na elektrownię wiatrowa trzeba mieć świadomość faktu, że wiatr nie wieje zawsze, a ponadto moc jaką deklaruje producent elektrowni, z całą pewnością nie jest taką ilością energii, jaką można dowolnie gospodarować 24h/dobę. Slajd 34

Przepisy prawne 1) Jednym z podstawowych aktów prawnych związanych z sektorem energetycznym jest ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. 2012 r. Nr 1059 ze zmianami), która reguluje większość zagadnień związanych z tym sektorem. 2) W marcu 2015 roku wdrożono do polskiego systemu prawnego ustawę o Odnawialnych Źródłach Energii ( Ustawa o OZE ). Od tego momentu podstawową regulacją na temat odnawialnych źródeł energii jest właśnie Ustawa o OZE, która w sposób kompleksowy określa ramy prawne dotyczące prowadzenia działalności w tym sektorze. Należy jednak pamiętać, że wejście w życie Ustawy o OZE rozłożone jest w czasie i stosowanie ustawy w pełni będzie możliwe dopiero od 1 stycznia 2016 roku. Wtedy też wdrożony zostanie cały rozdział 4, który należy uznać za szczególnie istotny dla potencjalnych inwestorów, ponieważ zawiera regulacje dotyczące wsparcia wytwórców energii w ramach systemu aukcyjnego, warunków sprzedaży, a także świadectw pochodzenia. Slajd 35

Przepisy prawne Wymagania techniczne w zakresie przyłączenia do sieci oraz zasad funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych wykorzystujących OZE zostały zawarte w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. 2007, Nr 93, poz. 623 zmienione rozporządzeniem z dnia 21 sierpnia 2008 r., Dz.U. 2008 nr 162 poz. 1005). Więcej na temat prawa OZE na stronie Ministerstwa: http://www.paiz.gov.pl/prawo/odnawialne_zrodla_energii oraz prawo Unijne: http://europa.eu/pol/ener/index_pl.htm#legislation Slajd 36

Przed rozpoczęciem budowy 1. Pierwszą decyzją, jaką musi uzyskać inwestor jest decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu wydawana przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) na podstawie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym. Treść tej decyzji musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego (o ile jest on dla danego obszaru sporządzony), to znaczy, że plan ten musi zezwalać na lokalizację określonego rodzaju inwestycji na danym terenie. Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu może być wydana po uzgodnieniu z innymi organami administracji (uzgodnień tych dokonuje wójt, burmistrz czy prezydent miasta, obowiązek ten nie obciąża zatem inwestora). Slajd 37

Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym Zgodnie z art. 40 ust. 4 Ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym lokalizacja inwestycji musi być uzgodniona z: działającymi w imieniu wojewody wojewódzkimi inspektorami: ochrony środowiska oraz sanitarnym, w odniesieniu do inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi, powiatowym inspektorem sanitarnym, w odniesieniu do inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska, Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej, w odniesieniu do inwestycji lokalizowanych w miejscowościach uzdrowiskowych, działającym w imieniu wojewody wojewódzkim konserwatorem zabytków, w odniesieniu do obszarów i obiektów objętych ochroną konserwatorską, dyrektorem właściwego urzędu morskiego, w odniesieniu do obszarów pasa technicznego, ochronnego, morskich portów i przystani, właściwym organem państwowego nadzoru górniczego, w odniesieniu do terenów górniczych. Slajd 38

Wniosek inwestora powinien zawierać Wniosek inwestora o wydanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu powinien zawierać określenie: granic terenu objętego wnioskiem, przedstawionych na kopii mapy zasadniczej lub w przypadku jej braku na kopii mapy ewidencyjnej, obejmującej teren, którego wniosek dotyczy i najbliższe otoczenie tego terenu, funkcji i sposobu zagospodarowania terenu oraz charakterystyki zabudowy i zagospodarowania terenu, zapotrzebowania na wodę, energię i sposób odprowadzania lub oczyszczania ścieków oraz innych potrzeb w zakresie infrastruktury technicznej, a w szczególnych przypadkach sposób unieszkodliwiania odpadów, charakterystycznych parametrów technicznych inwestycji oraz w przypadku braku obowiązku wykonania oceny oddziaływania na środowisko, dane charakteryzujące jej wpływ na środowisko lub jego wykorzystanie (art. 41 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym). Slajd 39

Prawo budowlane a elektrownie wiatrowe Kolejną decyzją, jaką musi uzyskać inwestor jest decyzja o pozwoleniu na budowę wydawana na podstawie Ustawy z 1994 r. Prawo Budowlane. Przypadki, gdy pozwolenie to nie jest wymagane określone są w art. 29 Prawa Budowlanego (wymienia się tu: m.in. modernizację i remont budynku oraz budowę budynków gospodarczych o powierzchni do 35 m 2 i rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową). W tych wypadkach nie jest również wymagana omówiona wyżej decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Tylko niewielka grupa instalacji do wykorzystywania energii odnawialnej nie podlega bezpośrednio pod przepisy Prawa Budowlanego; np. wykonane na potrzeby własne użytkownika i stanowiące wyposażenie budynków mieszkalnych (zintegrowane z budynkami) kolektory słoneczne, indywidualne kotły na biomasę albo wolnostojące, ale o niewielkich rozmiarach (nie wymagające fundamentowania), takie jak niewielkie instalacje fotowoltaiczne czy przenośne elektrownie wiatrowe do zasilania akumulatorów. Slajd 40

Pozwolenie na budowę Pozwolenie na budowę wydawane jest na wniosek inwestora przez starostę (z wyjątkiem przypadków wymienionych w art. 82 ust. 3 Prawa Budowlanego, kiedy pozwolenie to wydaje wojewoda). DO WNIOSKU O POZWOLENIE NA BUDOWĘ NALEŻY DOŁĄCZYĆ: 1. projekt budowlany (wymagania, jakie winien on spełniać określone są w art. 34 Prawa Budowlanego oraz w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 3 listopada 1998 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Dz. U. Nr 140, poz. 906) wraz z opiniami, uzgodnieniami i pozwoleniami, wymaganymi przepisami szczególnymi (przy ubieganiu się o pozwolenie na budowę. Inaczej niż przy decyzji lokalizacyjnej obowiązek ich uzyskania obciąża inwestora wymagane tu pozwolenia to m.in. pozwolenie wodnoprawne przewidziane w Prawie Wodnym oraz w przypadku inwestycji szczególnie szkodliwych dla środowiska i zdrowia ludzi oraz inwestycji mogących pogorszyć stan środowiska uzgodnienie projektu budowlanego z wojewodą i właściwym państwowym terenowym inspektorem sanitarnym dokonywane na podstawie odpowiedniej dla tego etapu oceny oddziaływania na środowisko art. 68 ust. 5 Ustawy z 1980 r. o ochronie i kształtowaniu środowiska. Slajd 41

DO WNIOSKU O POZWOLENIE NA BUDOWĘ NALEŻY DOŁĄCZYĆ: 2) dowód stwierdzający Prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane; 3) decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 33 Prawa Budowlanego). Zgodnie z art. 36 Prawa Budowlanego w decyzji o pozwolenie na budowę właściwy organ w razie potrzeby może określić: szczególne warunki zabezpieczenia terenu budowy i prowadzenia robót budowlanych, czas użytkowania tymczasowych obiektów budowlanych, szczegółowe wymagania dotyczące nadzoru na budowie (inspektor nadzoru), oraz nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie, jeżeli jest to uzasadnione względami bezpieczeństwa ludzi lub mienia bądź ochrony środowiska. Niezależnie od przepisów ogólnie obowiązujących, w zależności od specyfiki inwestycji i stosowanych technologii, inwestorzy muszą liczyć się z koniecznością spełnienia dodatkowych wymagań i uzyskania dalszych uzgodnień. Do urządzeń, których lokalizacja i budowa wymaga od inwestora pokonania najbardziej skomplikowanych procedur należą: elektrownie wodne, elektrownie wiatrowe sieciowe, biogazownie i instalacje do wykorzystania gazu wysypiskowego oraz ciepłownie geotermalne. Slajd 42

Dodatkowo dla elektrowni wiatrowych Przy lokalizacji i budowie elektrowni wiatrowych obowiązują opisane wyżej przepisy ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym oraz Prawa Budowlanego. Lokalizacja tych obiektów, ze względu na ich duże rozmiary, obecność elementów ruchomych, możliwe zakłócenia elektromagnetyczne i powodowany przez nie hałas może poza wymaganymi przez art. 40 ust. 4 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym wymagać dodatkowych uzgodnień m.in. z: dyrektorem Urzędu Morskiego, w odniesieniu do obszarów pasa technicznego, morskich portów i przystani, morskich wód wewnętrznych i morza terytorialnego, Dyrekcją Okręgową Dróg Publicznych, w celu określenia minimalnej odległości od szlaków komunikacyjnych, Głównym Inspektorem Lotnictwa Cywilnego, Ministrem Obrony Narodowej, w tym ze Służbą Ruchu Lotniczego, Ministrem Łączności. Slajd 43

Podsumowanie Elektrownia wiatrowa jest zawsze montowana na jakiejś konstrukcji nośnej. Na postawienie budowli na stałe związanej z gruntem jest potrzebne zgłoszenie budowy do urzędu gminy. Dla konstrukcji nie związanych na stałe z gruntem (np. wieże z odciągami linowymi) nie potrzebne jest żadne pozwolenie w okresie do 3 ch miesięcy. Przyjmuje się, że konstrukcje nietrwałe nie są obiektami budowlanymi. Dlatego stawiając elektrownię wiatrową bez żadnych pozwoleń najlepiej to zrobić właśnie na takiej konstrukcji. Inną możliwością jest postawienie elektrowni w obrębie budynku. Budynek ma wszelkie pozwolenia, a wszystko co znajduje się w obrębie 3m od niego też do niego należy. W tym wypadku elektrownia wiatrowa wystaje poza budynek tak jak flaga, lampa, antena itp. Nie potrzeba wcale tego zgłaszać. W ostateczności można też się powołać na art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Prawo budowlane. Slajd 44

Podsumowanie Pozwolenia na budowę nie wymaga budowa (art. 29 ust. 1 i 2 ustawy Prawo budowlane) przyłączy: elektroenergetycznych, utwardzenia powierzchni gruntu na działkach budowlanych, instalowanie tablic i urządzeń reklamowych, tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem, obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, urządzeń pomiarowych itp. Slajd 45

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Slajd 46