Stowarzyszenie Doradców ds Transportu Towarów Niebezpiecznych DGSA Biuro: ul. Juranda 0a; 97 400 Bełchatów; tel.: 44 6 7 0; fax: 44 789 04 84 www.s-dgsa.pl; KRS: 000014009 REGON: 5664846 NIP: 6771779 Konto: ING Bank Śląski o. Bełchatów 6 1050 197 1000 00 069 0161 Bełchatów, 4 grudnia 015 r. Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Departament Transportu Drogowego ul. Chałubińskiego 4/6 00-98 Warszawa Dotyczy: projektu rozporządzenia w sprawie sprowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych W związku z prowadzonymi pracami nad nowelizacją rozporządzenia w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych Stowarzyszenie S-DGSA zgłasza swoje uwagi oraz propozycje zapisu do rozporządzenia 1. Wymagane materiały dydaktyczne i pomoce naukowe, rozumiana jako zbiór przepisów w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz materiały dydaktyczne, właściwe do rodzaju prowadzonego kursu, w szczególności: plansze, przezrocza, fotografie, filmy, prezentacje multimedialne, podręczniki, oprogramowanie komputerowe.. Ustalenie następujących rodzajów kursów: 1) kurs ADR początkowy i doskonalący; ) kurs na eksperta ADN; ) kurs na eksperta ADN do spraw przewozu gazów; 4) kurs na eksperta ADN do spraw przewozu chemikaliów; 5) kurs dla kandydatów na doradców;. Ramowy program i minimalny czas trwania kursu: 1) ADR początkowego i doskonalącego (propozycja - załącznik nr 1) ) dla kandydatów na doradców (propozycja - załącznik nr ) W przypadku doradców do odbycia kursu zobowiązani są jedynie kandydaci na doradców. Doradcy, którzy zamierzają zdawać egzamin przedłużający ważność ich świadectwa nie mają tego obowiązku (Art. 44 ust. ustawy o przewozie towarów niebezpiecznych). Podział kursów ADR dla kierowców W ramach kursu ADR początkowego wyróżnia się: 1) kurs podstawowy; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1; 4) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7. W ramach kursu ADR doskonalącego wyróżnia się: 1) kurs podstawowy; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1; 4) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7. 1
Zaproponowane powyżej nazewnictwo poszczególnych rodzajów kursów jest zgodne z punktem 8...4.1 ADR. Stosowana do tej pory i zawarta również w projekcie rozporządzenia nazwa kursu podstawowego: szkolenie podstawowe w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych wszystkich klas jest niezgodna ze stanem faktycznym. Ukończenie kursu podstawowego nie daje prawa do przewozu towarów niebezpiecznych klas 1 i 7. 4. Podział kursów dla kandydatów na doradców W ramach kursów dla kandydatów na doradców wyróżnia się: 1) kurs ogólny; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu drogowego towarów niebezpiecznych; ) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu koleją towarów niebezpiecznych; 4) kurs specjalistyczny w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych żeglugą śródlądową. 5. Zadania praktyczne 1 godzina dla pięciu osób to za mało czasu, żeby każda z osób indywidulanie wykonała fizycznie ćwiczenia praktyczne gaszenie pożaru, udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Przy chęci wprowadzenia faktycznego gaszenia pożaru to nasuwa się parę pytań: - Czy można takie zajęcia przeprowadzić w terenie zbudowanym, - Czy trzeba je zgłaszać do PSP, - Czy ośrodki szkoleniowe dysponują placem do przeprowadzenia takich zajęć? - Kto powinien zabezpieczać takie zajęcia od strony ppoż? Obecnie ośrodki szkoleniowe pokazują film dla kandydatów na kierowców z pierwszej pomocy przedlekarskiej oraz film/filmy z gaszenia m.in. opon (pokazy przeprowadzone przez Straż Pożarną) oraz zasady posługiwania się gaśnicą (przy jej demonstracji).
ZAŁĄCZNIK Nr 1 RAMOWY PROGRAM I CZAS TRWANIA KURSU ADR 1. Kurs ADR początkowy 1. Kurs podstawowy a) Ogólne wymagania dotyczące przewozu towarów niebezpiecznych, przepisy prawne, szkolenie personelu b) Główne rodzaje zagrożeń podstawy klasyfikacji towarów niebezpiecznych c) Działania zapobiegawcze i środki bezpieczeństwa właściwe dla różnych 1 rodzajów zagrożeń d) Wyłączenia spod przepisów ADR e) Ochrona towarów niebezpiecznych przed działaniami osób trzecich 1 f) Obowiązki kierowcy i innych uczestników przewozu towarów niebezpiecznych g) Dokumentacja przy przewozie towarów niebezpiecznych 1 h) Ćwiczenia praktyczne w zakresie czynności podejmowanych przez kierowcę po zaistnieniu wypadku, w szczególności: - udzielanie pierwszej pomocy, - bezpieczeństwo ruchu drogowego, zabezpieczenie miejsca wypadku, - używanie sprzętu gaśniczego i środków ochrony indywidualnej i) Postępowanie kierowcy w czasie przejazdu przez tunele, ograniczenia 1 przewozu przez tunele j) Środki ostrożności, które powinny być podjęte podczas załadunku i rozładunku 1 towarów niebezpiecznych k) Zakazy ładowania razem różnych towarów do tego samego pojazdu 1 lub kontenera l) Manipulowanie i układanie sztuk przesyłki, zabezpieczenie ładunku 1 ł) Oznakowanie oraz umieszczanie nalepek ostrzegawczych na pojazdach, kontenerach i sztukach przesyłki m) Przeznaczenie i sposób działania wyposażenia technicznego pojazdów 1 n) Informacje na temat realizacji przewozu kombinowanego 1 o) Informacje na temat odpowiedzialności cywilnej, administracyjnej i karnej 1 p) Informacje na temat ochrony środowiska i kontroli przewozu odpadów 1 Razem co najmniej: 4. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach a) zachowanie się pojazdów na drodze, z uwzględnieniem przemieszczania się ładunku b) wymagania dotyczące pojazdów i cystern: 6 - rodzaje pojazdów i ich wyposażenie techniczne, - budowa cystern i ich wyposażenie obsługowe i konstrukcyjne, - kody cystern, - rodzaje i terminy badań różnych rodzajów cystern c) ogólne wiadomości teoretyczne na temat różnych systemów napełniania i opróżniania cystern d) dodatkowe przepisy szczególne dotyczące używania pojazdów, świadectwa 4
dopuszczenia pojazdu ADR, oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania znaków i nalepek ostrzegawczych; Razem co najmniej: 16. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1 a) specyficzne zagrożenia stwarzane przez materiały i przedmioty 1 wybuchowe b) szczególne wymagania, w tym zakazy, dotyczące pakowania 1 i ładowania razem różnych materiałów i przedmiotów klasy 1 c) wymagania dotyczące pojazdów i MEMU; rodzaje pojazdów i ich wyposażenie techniczne d) dodatkowe przepisy szczególne dotyczące materiałów wybuchowych, 4 świadectwa dopuszczenia pojazdu ADR, oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania znaków i nalepek ostrzegawczych; Razem co najmniej: 8 4. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7 a) specyficzne zagrożenia związane z promieniowaniem jonizującym, b) szczególne wymagania dotyczące pakowania, manipulowania, ładowania razem i układania materiałów promieniotwórczych, c) dodatkowe przepisy szczególne dotyczące materiałów promieniotwórczych, 1 oznakowania tablicami barwy pomarańczowej oraz umieszczania znaków i nalepek ostrzegawczych d) szczególne środki bezpieczeństwa, które powinny być podjęte w razie wypadku 1 z materiałem promieniotwórczym. Razem co najmniej: 8. Kurs ADR doskonalący Rodzaj kursu 1. Kurs podstawowy 16. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu w cysternach 8. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów i przedmiotów klasy 1 5 4. Kurs specjalistyczny w zakresie przewozu materiałów promieniotwórczych klasy 7 5 - zakres kursu obejmuje: - przypomnienie wiadomości z zakresu zagrożeń stwarzanych przez poszczególne rodzaje towarów niebezpiecznych, - przypomnienie wiadomości z zakresu obowiązków poszczególnych uczestników przewozu towarów niebezpiecznych, - przypomnienie wiadomości z zakresu dokumentów stosowanych w przewozie towarów niebezpiecznych, - omówienie nowych lub zmienionych regulacji prawnych oraz nowych rozwiązań merytorycznych dotyczących przewozu drogowego towarów niebezpiecznych objętych ramowym programem kursu początkowego. Przedstawiony powyżej ramowy program kursu zawiera minimalny czas trwania poszczególnych tematów. Wskazano również, zgodnie z punktem 8...8 ADR, które z tematów należy przeprowadzić w formie ćwiczeń praktycznych. Wskazanie w ramowym programie minimalnej liczby godzin ch na poszczególne tematy ujednolici szczegółowe programy kursów, opracowywane przez ośrodki szkolenia. 4
ZAŁĄCZNIK Nr RAMOWY PROGRAM I CZAS TRWANIA KURSU DLA KANDYDATÓW NA DORADCÓW I. Zakres ramowy Rodzaj kursu 1 Kurs ogólny Kurs specjalistyczny w zakresie: a) b) c) przewozu drogowego towarów niebezpiecznych przewozu koleją towarów niebezpiecznych przewozu towarów niebezpiecznych żeglugą śródlądową Konsultacje 4 II. Zakres szczegółowy 16 16 16 1. Kurs ogólny 1. Przepisy krajowe i międzynarodowe regulujące przewóz towarów niebezpiecznych: - cel i zakres regulacji, - pozostałe przepisy dotyczące: materiałów wybuchowych, materiałów promieniotwórczych, odpadów, chemikaliów, ochrony przeciwpożarowej, ochrony osób i mienia itp., - praktyczne posługiwanie się przepisami.. Klasyfikacja towarów niebezpiecznych: - zagrożenia stwarzane przez towary niebezpieczne, - zasady klasyfikacji, rola właściwych władz w procesie klasyfikacji - przepisy szczególne dla poszczególnych klas, - towary niedopuszczone do przewozu, - odpady niebezpieczne, - materiały zagrażające środowisku.. Budowa i używanie opakowań: - rodzaje opakowań, - badanie opakowań, - kodowanie opakowań, - instrukcje pakowania, - zasady doboru opakowań, - używanie opakowań. 4. Zasady znakowania: - nalepki ostrzegawcze, duże nalepki ostrzegawcze, - tablice barwy pomarańczowej, - inne znaki i oznakowania, - szczegółowe zasady znakowania sztuk przesyłki, kontenerów, kontenerów- cystern, cystern przenośnych i MEGC 4 6 5
5. Dokumentacja: 4 - zasady sporządzania dokumentu przewozowego, - certyfikat pakowania kontenera, - raport o zdarzeniu zaistniałym podczas przewozu towarów niebezpiecznych, - roczne sprawozdanie. 6. Szczególne warunki przewozu towarów niebezpiecznych: - przewóz towarów niebezpiecznych w ilościach ograniczonych i wyłączonych, - przewóz towarów niebezpiecznych na zasadach wyłączenia spod przepisów, - odstępstwa, ograniczenia przewozowe, - przewozy materiałów promieniotwórczych 7. Warunki przewozu, załadunku, rozładunku, manipulowanie ładunkiem: - przewóz w sztukach przesyłki, - przewóz towaru luzem, kontenery do przewozu towaru luzem, - pakowanie razem, - ładowanie razem, 8. Transport kombinowany: 1 - przepisy dotyczące przewozu morskiego i lotniczego, - pakowanie kontenera lub pojazdu przed przewozem morskim, - wymagania szczególne dotyczące pakowania sztuk przesyłki w przewozie lotniczym 9. Obowiązki uczestników przewozu, kontrola przewozów, zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów o przewozie towarów niebezpiecznych i za szkody spowodowane takim przewozem 10. Ćwiczenia i konsultacje 4 Razem co najmniej: 4. Kurs specjalistyczny w zakresie: a) przewozu drogowego towarów niebezpiecznych 1. Przepisy dotyczące przewozu drogowego: - przepisy krajowe i międzynarodowe dotyczące przewozu drogowego towarów niebezpiecznych. Dokumentacja: - dokumenty przewozowe w transporcie krajowym i międzynarodowym zasady sporządzania, ćwiczenia, - instrukcje pisemne zgodne z ADR, - świadectwo dopuszczenia pojazdu ADR, - zaświadczenie ADR, - inne dokumenty wymagane przy przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. Pojazdy: - wymagania konstrukcyjne dla pojazdów EX/II, EX/III, FL, AT, OX, MEMU, 1 4 6
- wymagania dotyczące skrzyń ładunkowych pojazdów, - wyposażenie jednostek transportowych (podstawowe, dodatkowe), - sprzęt gaśniczy, - oznakowanie jednostek transportowych przy przewozie w sztukach przesyłki, luzem i w cysternach. 4. Załadunek i rozładunek: - mocowanie ładunku na pojeździe, - wymagania dotyczące załadunku i rozładunku niektórych towarów, ograniczenia ilościowe - zakazy ładowania razem (do jednego pojazdu) różnych towarów niebezpiecznych oraz towarów niebezpiecznych z żywnością 5. Przewóz w cysternach: - dobór cysterny na podstawie właściwości fizyko-chemicznych towaru, - charakterystyka cystern stałych, odejmowalnych, przenośnych, kontenerów-cystern, pojazdów-baterii oraz cystern napełnianych podciśnieniowo, - kodowanie cystern, zasady hierarchii cystern, - wyposażenie konstrukcyjne i obsługowe cystern, - zasady załadunku i rozładunku cystern, stopień napełnienia cystern 6. Zagrożenia dla ludzi i środowiska spowodowane przewozem drogowym towarów niebezpiecznych; ratownictwo techniczne i chemiczne: - zagrożenia stwarzane przez towary niebezpieczne, następstwa wypadków - organizacja systemu ratowniczo-gaśniczego, - powiadamianie o zdarzeniu, - zasady działań ratowniczych na miejscu zdarzenia, - analiza okoliczności i przyczyn zaistniałych zdarzeń, - ochrona środowiska. 7. Szkolenie kierowców i innych osób związanych z przewozem: 1 - rodzaje i zakres szkoleń, - dokumentacja szkolenia. Razem co najmniej: 16 b) przewozu koleją towarów niebezpiecznych 1. ( ) c) przewozu towarów niebezpiecznych żeglugą śródlądową Uwaga w tym zakresie egzaminu na ekspertów ADN AND 8...7.1. The Administrative Committee shall establish a list of questions¹ comprising the objectives set out in 8...1.1 to 8...1.. The examination questions shall be selected from this list. The candidate shall not have advance knowledge of the questions selected. 7
¹ Note by the secretariat: the catalogue of questions and additional guidance for its application are available on the website of the secretariat of the United Nations Economic Commission for Europe (http://www.unece.org/trans/danger/danger.htm). Pytania są zamieszczone na stronie http://www.unece.org/trans/danger/publi/adn/catalog_of_questions.html 1. ( ) Z poważaniem Maria Nicopulos Prezes Zarządu Norbert Świderek Wiceprezes Zarządu 8