BIOMETRIA W USTAWIE ANTYTERRORYSTYCZNEJ Piotr Girdwoyń, Tadeusz Tomaszewski, WPiA UW Konferencja Biometria 2016, WEiTI PW, 22.09.2016 Warszawa
AKTY PRAWNE Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 roku o działaniach antyterrorystycznych, Dz. U. 2016.904 Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 lipca 2016 r. w sprawie pobierania i przekazywania obrazów linii papilarnych i materiału biologicznego oraz utrwalania i przekazywania wizerunku twarzy osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. 2016.1102
PODMIOTY UPRAWNIONE, RODZAJ I ZAKRES DANYCH - ART. 10.1 USTAWY Funkcjonariusze: Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Policji, Straży Granicznej Uprawnienie do: pobierania obrazu linii papilarnych lub utrwalania wizerunku twarzy lub nieinwazyjnego pobierania materiału biologicznego w celu oznaczenia profilu DNA osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej
PRZESŁANKI - ART. 10.1 USTAWY Pobranie następuje, gdy: istnieje wątpliwość co do tożsamości osoby lub istnieje podejrzenie nielegalnego przekroczenia granicy Rzeczypospolitej Polskiej albo wątpliwość co do deklarowanego celu pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub istnieje podejrzenie co do zamiaru nielegalnego przebywania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub istnieje podejrzenie związku osoby ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym, lub osoba mogła uczestniczyć w szkoleniu terrorystycznym.
LOGIKA USTAWY - TECHNIKA LEGISLACJI (1) art 10.1: istnieje podejrzenie związku osoby ze zdarzeniem o charakterze terrorystycznym art. 2 pkt 7 Ustawy definicja zdarzenia o charakterze terrorystycznym - sytuacja, co do której istnieje podejrzenie, że powstała na skutek przestępstwa o charakterze terrorystycznym, o którym mowa w art. 115 20 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, lub zagrożenie zaistnienia takiego przestępstwa istnieje podejrzenie związku osoby z: sytuacją, co do której istnieje podejrzenie, że powstała na skutek przestępstwa o charakterze terrorystycznym, o którym mowa w art. 115 20 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny, lub zagrożeniem zaistnienia takiego przestępstwa
LOGIKA USTAWY - TECHNIKA LEGISLACJI (2) Art. 115 20. k.k. Przestępstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełniony w celu: poważnego zastraszenia wielu osób, zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności, wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej a także groźba popełnienia takiego czynu.
LOGIKA USTAWY - TECHNIKA LEGISLACJI (3) istnieje podejrzenie związku osoby z: sytuacją, co do której istnieje podejrzenie, że powstała na skutek czynu zabronionego zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełnionego w celu: poważnego zastraszenia wielu osób, zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej a także groźby popełnienia takiego czynu zagrożeniem zaistnienia sytuacji, co do której istnieje podejrzenie, że powstała na skutek czynu zabronionego zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełnionego w celu: poważnego zastraszenia wielu osób, zmuszenia organu władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego państwa albo organu organizacji międzynarodowej do podjęcia lub zaniechania określonych czynności wywołania poważnych zakłóceń w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego państwa lub organizacji międzynarodowej a także groźby popełnienia takiego czynu
PRZYKŁADOWY STAN FAKTYCZNY Dane można pobierać, gdy istnieje podejrzenie związku osoby z zagrożeniem zaistnienia sytuacji, co do której istnieje podejrzenie, że powstała na skutek czynu zabronionego zagrożonego karą pozbawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 5 lat, popełnionego w celu poważnego zastraszenia wielu osób Czyn związek przyczynowy Skutki podejrzenie związku Osoba podejrzenie związku Zagrożenie hipotetyczna możliwość Sytuacja możliwość zaistnienia
A może by tak wywołać wojnę począwszy od zamieszek na EURO? art. 117 2 k.k.- przygotowanie Scenariusz Podejrzenie związku przyczynowo-skutkowego Sytuacja (zaistniała) N/n sprawca www.newsweek.pl Zagrożenie zaistnienia sytuacji www.imdb.com Związek www.wprost.pl
żródła ilustracji: wikipedia, imdb.com Russel C., ps. Gladiator znany aktor australijski, gwiazdor Hollywood (art. 13.2 ustawy prawo prasowe)
ROZPORZĄDZENIE Z 25 LIPCA 2016 R. Zasady: pobierania obrazów linii papilarnych, utrwalania wizerunku twarzy osoby oraz nieinwazyjnego pobierania materiału biologicznego od osoby niebędącej obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej przekazywania Komendantowi Głównemu Policji: pobranych obrazów linii papilarnych, wizerunków twarzy oraz oznaczonych profili DNA, danych osobowych osoby, której obrazy linii papilarnych pobrano lub utrwalono wizerunek lub osoby, od której pobrano materiał biologiczny, informacji o podstawie prawnej pobierania linii papilarnych, utrwalenia wizerunku lub pobrania materiału biologicznego.
LINIE PAPILARNE
SPRAWDZENIE W AFIS - 4 Przed przystąpieniem do pobrania obrazów linii papilarnych od osoby funkcjonariusz sprawdza, za pomocą wywiadu daktyloskopijnego lub urządzenia do szybkiej identyfikacji daktyloskopijnej, obecność danych daktyloskopijnych osoby w AFIS lub ich powiązanie z innymi danymi W przypadku gdy wynik sprawdzenia, o którym mowa w ust. 1, wskazuje na różnice między danymi zarejestrowanymi a danymi podawanymi przez osobę, funkcjonariusz informuje swojego przełożonego o stwierdzonych rozbieżnościach. mbiuro.pl
POBRANIE OBRAZU LINII PAPILARNYCH - 3 ROZPORZĄDZENIA Dwie formy: za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania (jakiego?) metodą tuszową, bezpośrednio na kartę daktyloskopijną i chejroskopijną
POBRANIE ZA POMOCĄ URZĄDZENIA - 5 Po zakończeniu pobierania obrazów linii papilarnych za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania, utworzony automatycznie w formie pliku elektronicznego oryginał karty daktyloskopijnej należy przesyłać w formie elektronicznej, z użyciem systemu teleinformatycznego bezpośrednio do CRD. Jeżeli obrazy linii papilarnych pobrane za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania z przyczyn niezależnych nie zostały przesłane do CRD, a nie ma już możliwości sporządzenia kart daktyloskopijnych i chejroskopijnych metodą tuszową, jest dopuszczalne wydrukowanie karty daktyloskopijnej i chejroskopijnej z utworzonego wcześniej pliku i przesłanie ich w jednym egzemplarzu bezpośrednio do CRD. Nadesłany do CRD wydruk karty daktyloskopijnej i chejroskopijnej z pliku, który nie został przesłany drogą elektroniczną, traktuje się jak oryginał karty daktyloskopijnej i chejroskopijnej, podlegający rejestracji w CRD i AFIS.
POBRANIE METODĄ TUSZOWĄ - 6 Jeżeli pobranie obrazów linii papilarnych za pomocą urządzenia do elektronicznego daktyloskopowania z przyczyn technicznych jest niemożliwe, karty daktyloskopijne i chejroskopijne sporządza się metodą tuszową. W przypadku pobrania obrazów linii papilarnych metodą tuszową sporządza się po dwa komplety odpowiednio kart daktyloskopijnych i chejroskopijnych z obrazami linii papilarnych palców i dłoni, uwzględniając następujące warunki: wpisów w polach kart daktyloskopijnych dokonuje się zgodnie z opisem pól, pismem ręcznym, w sposób czytelny, przy użyciu trwałego środka piszącego lub pismem maszynowym; w polu "powód daktyloskopowania" wskazuje się właściwy przepis ustawy o działaniach antyterrorystycznych; informację o zastosowaniu środków przymusu bezpośredniego wobec osoby, od której dokonuje się pobrania obrazów linii papilarnych, umieszcza się w karcie daktyloskopijnej; podpisy osoby i funkcjonariusza realizującego czynność pobrania obrazów linii papilarnych umieszcza się na każdym arkuszu karty, w przeznaczonym do tego polu; osobę, od której pobrano obrazy linii papilarnych, i fakt daktyloskopowania rejestruje się w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji przed przekazaniem kompletu karty daktyloskopijnej i chejroskopijnej do rejestracji w CRD; pierwszy egzemplarz karty daktyloskopijnej i chejroskopijnej przesyła się niezwłocznie w celu rejestracji do CRD, drugi egzemplarz karty daktyloskopijnej lub chejroskopijnej dołącza się do materiałów sprawy.
WIZERUNEK TWARZY
FORMA I TREŚĆ - 8 Wizerunek osób utrwala się w formie: zdjęć, w tym zdjęć sygnalitycznych lub szkiców i opisów wizerunków, w tym również na informatycznych nośnikach danych. Gromadzone przez Policję informacje w formie zdjęć osób, w tym zdjęć sygnalitycznych, lub szkiców i opisów wizerunków, przetwarza się w zestawach kart albumowych lub w postaci elektronicznej w zbiorach danych przetwarzanych w systemach teleinformatycznych.
PRZYKŁAD AUTENTYCZNEGO SZKICU - NOŻOWNICY Z GUBAŁÓWKI (2007)
MATERIAŁ BIOLOGICZNY
POBRANIE I POSTĘPOWANIE - 9 Materiał biologiczny od osób pobiera się przy użyciu przeznaczonych specjalnie do tych celów pakietów kryminalistycznych oznakowanych indywidualnym kodem kreskowym. Po pobraniu materiału biologicznego funkcjonariusz: opracowuje w dwóch egzemplarzach projekt zarządzenia, którego wzór jest określony w załączniku nr 1 do rozporządzenia; przedstawia projekt zarządzenia do podpisu właściwemu podmiotowi w ABW, Straży Granicznej lub Policji; przekazuje pakiet kryminalistyczny wraz z jednym egzemplarzem zarządzenia do właściwego laboratorium kryminalistycznego, pozostawiając drugi egzemplarz tego zarządzenia w aktach postępowania lub czynności, z zastrzeżeniem ust. 3.
POBRANIE I POSTĘPOWANIE - 9 (2) Właściwe laboratorium kryminalistyczne: dokonuje sprawdzenia nadesłanej dokumentacji dotyczącej rejestracji profili DNA; przeprowadza badania genetyczne w celu uzyskania profili DNA; na podstawie zarządzenia właściwego organu przekazuje oznaczony profil DNA Komendantowi Głównemu Policji celem rejestracji w bazie danych DNA, dołączając pakiet kryminalistyczny z niewykorzystaną do badań próbką materiału biologicznego wraz z kartą rejestracyjną profilu DNA oraz kartą rejestracyjną próbki biologicznej; zwraca dokumentację bez oznaczenia i rejestracji profilu DNA w bazie danych DNA organowi zlecającemu, który ją nadesłał, w przypadku gdy: pakiet jest uszkodzony, niekompletny lub nieprawidłowo zabezpieczony, stwierdzono nieprawidłowe wypełnienie bądź niekompletność dokumentacji, stwierdzono niezgodność danych na karcie rejestracyjnej próbki biologicznej z danymi podanymi w zarządzeniu, nie uzyskano profilu DNA.
INNE OBOWIĄZKI - 10 W przypadkach, o których mowa w art. 10.1. ustawy Funkcjonariusz, pobierając obrazy linii papilarnych, utrwalając wizerunek lub pobierając materiał biologiczny od osób, ustala następujące dane: imię (imiona) i nazwisko, datę i miejsce urodzenia posiadane obywatelstwo lub obywatelstwa narodowość; rodzaj i numer dokumentu tożsamości, którym się posługuje, lub dokumentu, na podstawie którego ustalono tożsamość; płeć; adres miejsca zamieszkania lub pobytu, jeżeli jest to możliwe; imiona rodziców; pseudonimy, jeżeli istnieje przypuszczenie co do ich posiadania; datę oraz dokładną podstawę prawną pobrania obrazów linii papilarnych, utrwalenia wizerunku lub pobrania materiału biologicznego; znak (numer) sprawy, w związku z którą pobiera się obrazy linii papilarnych, utrwala wizerunek lub pobiera materiał biologiczny. Na podstawie t.s. ustawy jedną z przesłanek pobrania danych (art. 10 ust. 1 pkt 1) jest wątpliwość wątpliwość co do tożsamości osoby
PRZEKAZYWANIE DANYCH PRZEZ POLICJĘ- 10 UST. 2 Jednostka organizacyjna Policji, której funkcjonariusz pobrał obrazy linii papilarnych, utrwalił wizerunek lub pobrał materiał biologiczny od osób, przekazuje Komendantowi Głównemu Policji przez zarejestrowanie w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji: ustalone dane, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 8; utrwalony w sposób określony w 8 wizerunek osoby, w przypadku jego utrwalenia; informacje o fakcie pobrania obrazów linii papilarnych, w przypadku ich pobrania; informacje o fakcie pobrania materiału biologicznego, w przypadku gdy został pobrany materiał biologiczny w celu oznaczenia profili DNA; nazwę jednostki organizacyjnej Policji dokonującej rejestracji; informacje o dyspozycjach co do osoby objętej rejestracją lub polecenia utworzenia powiadomień jednostki organizacyjnej Policji rejestrującej dane i informacje o zainteresowaniu tymi informacjami i danymi przez inne jednostki lub organy.
PRZEKAZYWANIE DANYCH PRZEZ ABW I SG - 10 UST. 3 Jednostka organizacyjna ABW lub Straży Granicznej, której funkcjonariusz pobrał obrazy linii papilarnych, utrwalił wizerunek lub pobrał materiał biologiczny od osób, przekazuje, w formie papierowej lub elektronicznej, jednostce organizacyjnej Policji właściwej według miejsca pobrania obrazów linii papilarnych, materiału biologicznego lub utrwalenia wizerunku: ustalone dane, o których mowa w ust. 1, z zastrzeżeniem ust. 8; utrwalony w sposób określony w 8 wizerunek osoby, w przypadku jego utrwalenia; informacje o fakcie pobrania obrazów linii papilarnych, w przypadku ich pobrania; informacje o fakcie pobrania materiału biologicznego, w przypadku gdy został pobrany materiał biologiczny w celu oznaczenia profili DNA; nazwę jednostki ABW lub Straży Granicznej, której funkcjonariusz pobrał obrazy linii papilarnych, utrwalił wizerunek lub pobrał materiał biologiczny; informacje o dyspozycjach co do osoby objętej rejestracją.
REFLEKSJA USTAWODAWCY 12 UST. 1 Przed przekazaniem danych i informacji, o których mowa w 10 ust. 2 i 3, sprawdza się w Krajowym Systemie Informacyjnym Policji, czy te same dane i informacje o osobie, o której mowa w 1 pkt 1, nie zostały już przekazane i zarejestrowane w tym systemie
WNIOSKI Wady techniki legislacyjnej - widoczny pośpiech Szeroki dostęp do danych biometrycznych cudzoziemców Nieprecyzyjna regulacja Archaiczny sposób myślenia Niewiadome skutki
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ www.interia.pl