Folia Philosophica 27

Folia Philosophica 27

NR 2707

Folia Philosophica 27 pod redakcją Piotra Łaciaka Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Katowice 2009

Redaktor serii: Filozofia Andrzej Kiepas Recenzenci Aleksander Bobko ks. Jan Krokos Rada Programowa Bolesław Andrzejewski (Poznań), Heinrich Badura (Wiedeń), Gerhard Banse (Cottbus), Józef Bańka (Katowice), Stanisław Borzym (Warszawa), Czesław Głombik (Katowice), Jan Hartman (Kraków), Adam Jonkisz (Bielsko-Biała), Andrzej Kiepas (Katowice), Jerzy Kopania (Białystok), Vladimír Leško (Košice), Niconor Ursula Lezaun (San Sebastian), Iwona Lorenc (Warszawa), František Mihina (Preszów), Leon Miodoński (Wrocław), Robert Piłat (Warszawa), Jacek Rąb (Gliwice), Jan Štěpán (Ołomuniec), Stefan Symotiuk (Lublin), Włodzimierz Tyburski (Toruń), Jan Zouhar (Brno) Rada Redakcyjna Piotr Łaciak (przewodniczący), Dariusz Kubok, Andrzej J. Noras, Mirosław Piróg, Jacek Surzyn, Danuta Ślęczek-Czakon, Aleksander R. Bańka (sekretarz) Publikacja jest dostępna także w wersji internetowej: Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com Śląska Biblioteka Cyfrowa www.sbc.org.pl

Spis treści Przekłady Joseph Maréchal: Pierwszy zarys doktryny całkowicie ukształtowanej (Louvain, kwiecień 1920) (Jacek Surzyn, Aleksander R. Bańka).. 13 Mordecai Roshwald: Tolerancja, pluralizm i prawda (Mirosław Piróg). 19 Studia z historii filozofii Andrzej J. Noras: Kant w sporach o metafizykę w XIX wieku.... 35 Tomasz Kubalica: Stanowisko Heinricha Rickerta wobec teorii odbicia 51 Hubert T. Mikołajczyk: Hermeneutyczne przesłanki krytyki epistemologii transcendentalnej................... 67 Tomasz Tadeusz Brzozowski: Karola Libelta idea filozofii słowiańskiej........................... 79 Ontologia i epistemologia Józef Bańka: Teoria Absolutu w koncepcjach recentywizmu i filozofii Wschodu......................... 99 Agnieszka Woszczyk: Koncepcja monopsychizmu a wymiary bytowania człowieka w Enneadach Plotyna............... 115 Agnieszka Wesołowska: Problem Lebenswelt w świetle późnej filozofii Maurice a Merleau-Ponty ego................ 129 Krzysztof A. Wieczorek: Nieformalne metody badania rozumowań.. 153

6 Spis treści Antropologia i filozofia kultury Anna Musioł: Aprioryczny wymiar filozofii kultury w perspektywie nowego humanizmu Ernsta Cassirera.............. 179 Katarzyna Szmaglińska: Kilka uwag o wpływie Schopenhauera na Freuda.......................... 195 Piotr Kulas: Jednostka wobec rzeczywistości w twórczości Czesława Miłosza i Witolda Gombrowicza............... 205 Recenzje Agnieszka Woszczyk: Parmenidejskie kroczenie drogą Prawdy.... 233 Agnieszka Woszczyk: Platońska teoria najwyższych zasad bytowych. 237 Marta Ples: Wokół ruchomych obrazów, czyli dzieje myśli filmowej dla każdego........................ 239 Agnieszka Wesołowska: W poszukiwaniu drogi myślenia...... 245 Noty o Autorach....................... 251

Table of contents Translations Joseph Maréchal: The first outline of the fully-formed doctrine (Louvain, April 1920) (transl. Jacek Surzyn, Aleksander R. Bańka).. 13 Mordecai Roshwald: Toleration, pluralism and truth (transl. Mirosław Piróg).......................... 19 Studies in the history of philosophy Andrzej J. Noras: Kant in the XIX th -century disputes on metaphysics 35 Tomasz Kubalica: Heinrich Rickert s stand on the theory of reflection 51 Hubert T. Mikołajczyk: Hermeneutical reasons of the critique of transcendental epistemology................... 67 Tomasz Tadeusz Brzozowski: Karol Libelt s idea of Slavic philosophy............................ 79 Ontology and epistemology Józef Bańka: Theory of the Absolute in recentivism and Eastern philosophy.......................... 99 Agnieszka Woszczyk: The conception of monopsychism and the realms of man s being in Enneads by Plotinus............ 115 Agnieszka Wesołowska: The problem of Lebenswelt in Maurice Merleau-Ponty s late philosophy................. 129 Krzysztof A. Wieczorek: Informal methods of testing the reasonings. 153

8 Table of contents Anthropology and philosophy of culture Anna Musioł: The a priori dimension of the philosophy of culture in the perspective of Ernst Cassirer s new humanism....... 179 Katarzyna Szmaglińska: Some remarks on Schopenhauer s influence on Freud......................... 195 Piotr Kulas: The individual and the reality in Czesław Miłosz and Witold Gombrowicz.................... 205 Reviews Agnieszka Woszczyk: Parmenides following the path of Truth... 233 Agnieszka Woszczyk: Plato s theory of the highest principles of being. 237 Marta Ples: On moving pictures, or the history of the film thought for all.......................... 239 Agnieszka Wesołowska: In search of the way of thinking...... 245 Notes on Authors....................... 251

Inhaltsverzeichnis Übersetzungen Joseph Maréchal: Der erste Abriss von der völlig gestalteten Doktrin (Louvain, April 1920) (Jacek Surzyn, Aleksander R. Bańka)... 13 Mordecai Roshwald: Toleranz, Pluralismus und Wahrheit (Mirosław Piróg).......................... 19 Geschichtsphilosophische Studien Andrzej J. Noras: Immanuel Kant in den Streiten über die Metaphysik im XIX.Jh...................... 35 Tomasz Kubalica: Heinrich Rickert angesichts der Abbildtheorie.. 51 Hubert T. Mikołajczyk: Hermeneutische Voraussetzungen für die an der transzendentalen Epistemologie geübten Kritik....... 67 Tomasz Tadeusz Brzozowski: Karl Libelts Idee der slawischen Philosophie.......................... 79 Ontologie und Epistemologie Józef Bańka: Die Theorie des Absoluten im Rezentivismus und in der orientalistischen Philosophie................ 99 Agnieszka Woszczyk: Monopsychismus und die Dimensionen des menschlichen Daseins in Plotins Enneaden............ 115 Agnieszka Wesołowska: Das Problem der Lebenswelt angesichts der späten Philosophie von Maurice Merleau-Ponty........ 129

10 Inhaltsverzeichnis Krzysztof A. Wieczorek: Informelle Untersuchungsmethoden von Überlegungen......................... 153 Anthropologie und Kulturphilosophie Anna Musioł: Apriorischer Ausmaß der Kulturphilosophie aus der Sicht des neuen Humanismus von Ernst Cassirer....... 179 Katarzyna Szmaglińska: Einige Bemerkungen über den von Schopenhauer ausgeübten Einfluss auf Freud............ 195 Piotr Kulas: Ein Individuum angesichts der Wirklichkeit in den Werken von Czesław Miłosz und Witold Gombrowicz........ 205 Rezensionen Agnieszka Woszczyk: Nach Parmenides den Weg der Wahrheit zu wandeln......................... 233 Agnieszka Woszczyk: Platons Theorie von den höchsten Seinsprinzipien.......................... 237 Marta Ples: Rund um bewegliche Bilder oder die Geschichte der Filmphilosophie für alle.................. 239 Agnieszka Wesołowska: In der Suche nach Gedankenwegen..... 245 Autorenverzeichnis...................... 251

Noty o Autorach Joseph Maréchal (1878 1944), jezuita belgijski, wykładowca w Kolegium Jezuitów w Louvain, twórca tomizmu transcendentalnego. Autor fundamentalnej pracy Le point de départ de la Métaphysique. Mordecai Roshwald, emerytowany profesor na Uniwersytecie w Minnesocie. Urodził się w 1921 roku w Polsce, po czym w 1934 roku wyemigrował do Izraela, a następnie po zakończeniu II wojny światowej wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie podjął pracę jako wykładowca nauk społecznych i humanistycznych na Uniwersytecie w Minnesocie. Pracę doktorską napisał pod kierunkiem Martina Bubera. Prowadził wykłady gościnne w Izraelu, Wielkiej Brytanii, Kanadzie i na Tajwanie. Jest autorem wielu książek z dziedziny filozofii oraz literatury science fiction. Jacek Surzyn, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Aleksander R. Bańka, dr, adiunkt w Zakładzie Logiki i Metodologii Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Mirosław Piróg, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Andrzej J. Noras, prof. dr hab., kierownik Zakładu Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Tomasz Kubalica, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

252 Noty o Autorach Hubert T. Mikołajczyk, dr hab. prof. Akademii Pomorskiej w Słupsku, kierownik Katedry Filozofii Wydziału Edukacyjno-Filozoficznego Akademii Pomorskiej w Słupsku. Tomasz Tadeusz Brzozowski, dr, adiunkt w Katedrze Ekonomii Wyższej Szkoły Handlowej we Wrocławiu. Józef Bańka, prof. zw. dr hab., profesor w Zakładzie Antropologii Filozoficznej i Filozofii Cywilizacji Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Agnieszka Woszczyk, dr, adiunkt w Zakładzie Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Agnieszka Wesołowska, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Krzysztof A. Wieczorek, dr, adiunkt w Zakładzie Logiki i Metodologii Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Anna Musioł, mgr, doktorantka w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Śląskiego. Katarzyna Szmaglińska, mgr, pracownik dydaktyczny w Zakładzie Filozofii i Pedagogiki Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Piotr Kulas, adiunkt w Katedrze Socjologii Wyższej Szkoły Biznesu w Dąbrowie Górniczej. Marta Ples, dr, asystent w Zakładzie Historii Filozofii Nowożytnej i Współczesnej Instytutu Filozofii Uniwersytetu Śląskiego.

Projektant okładki Grzegorz Nowak Redaktor Małgorzata Pogłódek Redaktor techniczny Barbara Arenhövel Korektor Barbara Jagoda Copyright 2009 by Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego Wszelkie prawa zastrzeżone ISSN 0208-6336 ISSN 1231-0913 Wydawca Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego ul. Bankowa 12B, 40-007 Katowice www.wydawnictwo.us.edu.pl e-mail: wydawus@us.edu.pl Wydanie I. Ark. druk. 16,0. Ark. wyd. 16,5. Papier offset. kl. III, 90 g Cena 25 zł Łamanie: Pracownia Składu Komputerowego Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego Druk i oprawa: D&D Sp. z o.o. ul. Moniuszki 6, 44-100 Gliwice