Cięcie odmiany Konferencja Spotkania dotyczące cięcia drzew są już za nami. Podczas kolejnych pokazów, mieliśmy przyjemność powitać około 250 gości, w niektórych regionach frekwencja była bardzo wysoka. W innych okolicach, prawdę mówiąc, pojawiło się niewiele osób. Często można to było wyjaśnić poprzez fakt, że w tych regionach gospodarstwa sadownicze były obsługiwane indywidualnie. Jednak spotkanie i dyskusja w szerszym gronie na temat formowania i cięcia drzew może być bardzo korzystne. Przeciętnie w tym roku pąków jest wyraźnie mniej niż w 2016. Jednak rzadko stykamy się z sadami, w których jest zbyt mało pąków kwiatowych, pozostaje jedynie zachować nieco większą powściągliwość w cięciu niż w 2016. To również nie jest dobry rok by mocno skracać drzewa na wysokość, lepiej jest przeczekać ten sezon. Powodem słabego zawiązywania pąków jest niewątpliwie gorsza pogoda w okresie majczerwiec. Ponadto, w niektórych gospodarstwach, miało znaczenie to, że poprzedniej zimy lub latem pojawiło się w nich szczególnie wiele miodówki. W obu przypadkach jest to szczególnie niekorzystne dla pąków kwiatowych. Jeśli obecnie także jest mowa o znacznym występowaniu miodówki, bezpieczniej jest pozostawić nieco więcej pąków na drzewach. Wystąpienie tych szkodników jesienią wiąże się z wystąpieniem wielu martwych pąków. Po inwazji miodówki na jesieni, jest tym ważniejsze pozostawienie odpowiedniej ilości młodych pędów. Ogólnie rzecz biorąc, młode drzewka (lub drzewa o dużej liczbie młodych pędów) są bogatsze w pąki niż drzewa o wielu starych pędach. Drzewa wieloprzewodnikowe np. tatury (tzw. system V) wypadają pod względem formowania pąków kwiatowych nieco gorzej niż gobelety (system z 2 przewodnikami) lub drzewa kolumnowe. Liczba pąków w górnej części drzewa jest wyraźnie większa niż w dolnej części. W poprzednich latach zwracaliśmy baczną uwagę na odmładzanie drzew. W wielu sadach świetnie się to udało, ale są też kwatery, na których Cięcie gałązki w nacięte jednoroczne gałązki Cięcie w drugim roku pierwszym roku wyglądają kiepsko. Patrząc na to z dzisiejszej perspektywy, widzimy przede wszystkim różnicę w grubości pędów jednorocznych, które były podcinane. 1
W przypadku cienkich pędów o słabej jakości pąków liściowych, efekty przycinania pędów jednorocznych są często rozczarowujące (mało lub brak pąków). Przy nieco grubszych pędach, które zostały przycięte jedynie o 20-30%, efekty cięcia są lepsze. Na kwaterach, na których pozostawiono połowę do dwóch-trzecich pędów a teraz mają jeden lub kilka dobrych pąków kwiatowych, uznajemy podcinanie za udane. Często widujemy na taturach, że pędy wytwarzają zaledwie 1-2 pąki kwiatowe. Na gobeletach pozostawiane są zwykle znacznie dłuższe pędy, które z kolei mają więcej pąków kwiatowych. Często zdarza się również, że pędy, które już raz owocowały, a więc są żywotne i rodzące, pozostają produktywne jeszcze przez kilka lat. A więc obecnie nie prowadzimy już cięcia sposobem 1-2- 3, ale pozostawiamy pędy często na 4-5 lat. Mimo niekiedy rozczarowujących wyników, obstajemy przy strategii odmładzania drzew, ponieważ widzimy w kolejnych sezonach ogromne różnice w jakości gruszek pochodzących z młodych pędów w porównaniu do starszych. Co znaczące, także przedsiębiorstwa prowadzące chłodnie przyznają, że są duże różnice w jakości owoców w zależności do sposobu przeprowadzania cięcia. Krok 1 W tym momencie często można zobaczyć na przewodniku, że przewisające gałązki dużo mocniej rosną niż pędy skierowane ku górze. Trzeba więc się uważnie przyjrzeć, na których pędach znajdują się pąki i wyciąć pędy, które rosną zbyt mocno, a mają mało lub wcale nie mają pąków. Ładne, rosnące ku górze pędy trzeba zachować, bo nawet jeśli bywają grube, to przede wszystkim mają dużo pąków. Można je pozostawić jeszcze przez rok. Często pozostawiane są młodsze, 2-3 letnie pędy o wielu pąkach (a więc wiadomo, że są na tyle dobrze rozwinięte, że w kolejnym roku na pewną będą na nich pąki). 2
Liczba głównych cięć oczywiście zależy od odległości pomiędzy drzewkami. W ustawieniu kolumnowym, najczęściej wystarczą 2 większe cięcia, przy gobeletach konieczne jest często 4-6 cięć i przy tym regularnie bywa usuwany konar boczny. Przy taturach wykonuje się zaś 2 cięcia na każdej gałązce, a więc 8 cięć na drzewko. W roku takim jak ten, istotne jest by nie ograniczać sie do losowego cięcia. Właśnie teraz, bez wahania można pozbyć się konarów bocznych, które nie mają pąków. W tym roku nie będą bowiem i tak owocować. Celowe może się okazać wykonanie tego cięcia jako osobnej, pierwszej rundy cięcia. Cięcia dokonuje się zawsze na czop. Krok 2 Teraz należy zdecydować, które pędy na pewno powinny pozostać. Dla odmiany Konferencja, powinny to być 2-4 letnie, zdrowe gałązki, dobrze obłożone pąkami. Niekiedy, może to dotyczyć i pędów 5-6 letnich. Przy ocenie jakości pędów owocujących, istotna jest jakość pąków kwiatowych oraz pytanie, czy ich gałązki boczne są cięte 1-2 cięciami. W zasadzie, konary boczne można oceniać w podobny sposób. Konary boczne najlepiej usuwać kilkoma cięciami. 3
Krok 3 Teraz, gdy znana jest już jakość bocznych pędów, można rozpocząć cięcie. Jakościowo dobre pędy tnie się na klik ( a więc pozostaje 3-4 cm jednorocznego pędu). Jeśli przedłużeniem krótkiego pędu dwuletniego jest ładny, rosnący ku górze pęd jednoroczny, sensowne jest pozostawienie dłuższego fragmentu jednorocznego zamiast krótkiego cięcia na klik. Na każdy metr odstępu między drzewkami, pozostawiamy 10-12 pędów jednorocznych. Na taturach z reguły są to nieco krótsze, lecz dobrze rozwinięte pędy o długości 30-40 cm. Ważne jest, by takie pędy były obficie obsypane pąkami liściowymi (a więc nie powinno się zostawiać gładkich pędów). Na gobeletach i drzewach kolumnowych, pędy mogą najczęściej pozostać nieco dłuższe. Przy szerokich odstępach pomiędzy drzewkami (1,25-2 m), świetne są pędy o długości 70-80 cm. Jednoroczne pędy, które pozostają, są lekko przycinane na samym końcu. Pędy bez pąków kwiatowych, które pozostały, mogą być przycięte ponownie. Grubsze, dwuletnie pędy bez kwiatów są oczywiście usuwane. Na młodych drzewkach, jednoroczne pędy często mają dobre pąki szczytowe. W ciągu pierwszych 5-6 lat, ważne jest by pędy z pąkami szczytowymi pozostawać. Na starszych drzewkach, zachowujemy pąki szczytowe w miejscach dobrze doświetlonych (przynajmniej w tym roku). Pozostawianie pąka szczytowego na cieniutkiej gałązce u podstawy drzewa nie ma jednak sensu. Nie będzie z nich owoców dobrej jakości, muszą więc zostać usunięte. Dobrze doświetlone, grubsze pędy z pąkami szczytowymi, znajdujące się w koronie dają natomiast dobre gruszki, a więc powinny pozostać. Na taturach postępujemy podobnie, a więc pędy z pąkami szczytowymi na wysokości ponad 2 m są pozostawiane, a poniżej są podcinane (usuwa się pąk szczytowy). Na gobeletach ostrzega się przez odnawianiem konarów bocznych. Aby było to możliwe, ważne jest by w odpowiednim momencie zachować odnawiające pędy jednoroczne. Jeśli w koronie lub tuż poniżej znajdują się ładne pędy jednoroczne, mogą one pozostać (jedynie z małym cięciem na samym końcu). Przy słabym 4
wzroście, te pędy powinny pozostać proste. Przy silnym wzroście lepiej je poodginać, ale pozostawić powyżej linii poziomu. Krok 4 Następnie, należy ustalić czy na drzewkach pozostały pędy słabo owocujące lub nadmiarowe rozgałęzienia ("kurze łapki"). One także mogą zostać usunięte. Ta ostatnia kwestia w tym roku nie jest najważniejsza, ale też należy zwrócić na nią uwagę. W przypadku słabszych drzew warto podjąć wysiłek usunięcia słabszych pędów. Oszczędzi to wiele pracy przy przerzedzaniu i daje dużą poprawę jakości owoców. Uwagi ogólne: Jeśli chodzi o wysokość drzewek, trzeba przestrzegać następujących zasad: o Tatury (V-system) muszą być o ok 80-100 cm niższe niż szerokość rzędu o drzewa kolumnowe muszą pozostać ok 50 cm niższe niż szerokość rzędu o gobelety, które stoją "osobno", czyli tak posadzone, że stojąc z boku widać poprzez rzędy na przestrzał - mogą pozostać wysokości równej szerokości rzędu. W przypadku ściany liści (jak przy podwójnych koronach), wysokość drzew musi pozostać o 50 cm mniejsza niż szerokość rzędów. o trzeba pamiętać, że nie jest to dobry rok na silne podcinanie koron. Jeśli pąków jest zbyt mało, interwencje w koronie lepiej odłożyć o rok. 5
W ostatnich latach, wiele uwagi poświęcano temu, by stare tatury (często starsze niż 15 lat), które co roku wymagają intensywnego przerzedzania, przyciąć z 4 do 3 konarów. Próby w naszym sadzie eksperymentalnym wykazały bardzo zbliżone owocowanie na obu rodzajach drzew, ale drzewa o 3 konarach wymagały wyraźnie mniej przerzedzania i było ono łatwiejsze. Obserwujemy, że na kwaterach starszych niż 15 lat przechodzenie na drzewka o 3 konarach można już uznać za trend. Lecz także i w tym przypadku na kwaterach, na których jest mniej niż 50 pąków na drzewie, nie jest to dobry rok na takie zmiany. Na kwaterach, na których dochodzi do zamierania grusz, ważne jest, by słabe drzewa mocniej przyciąć. Teraz, gdy drzewa stoją ogołocone, widać że porażone drzewa są spokojniejsze niż zdrowe. Na drzewach dotkniętych chorobą, trzeba zwrócić szczególną uwagę na rozmiar pędów owocujących i usuwać wszystkie potrójne rozgałęzienia ("kurze łapki"). Podcinając drzewa na silny wzrost trzeba pamiętać o pozostawieniu im odpowiedniej przestrzeni, a silne jednoroczne pędy pozostawia się z jednym małym cięciem. W tym roku, podcinanie korzeni częściej jest zasadne niż w latach poprzednich. Na wielu kwaterach powinien to być zabieg selektywny, gdyż tylko część drzew jest zbyt mocna. Przy zmiennym wzroście, warto oznakować drzewa wymagające podcinania. Niektórzy sadownicy używają do tego sprayu, inni podczas podcinania przypinają na drzewie kolorową klamerkę do bielizny. Najważniejsze jednak, aby podcinanie było selektywne i nie dotyczyło wszystkich drzew bez wyjątku. 6