Magdalena Ługiewicz Fundusz alimentacyjny procedura postępowania wzory dokumentów praktyczny komentarz (z suplementem elektronicznym) ODDK Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. Gdańsk 2017
Akty prawne...9 Wstęp...13 Rozdział 1. Alimenty w polskim systemie prawnym...19 1.1. Obowiązek alimentacyjny źródła, wierzyciele alimentacyjni, zobowiązani do alimentacji...19 1.2. Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka...23 1.3. Ustalenie, zmiana zakresu i wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego...26 1.3.1. Ustalenie obowiązku alimentacyjnego...26 1.3.2. Zmiana orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Stwierdzenie wygaśnięcia obowiązku...27 1.4. Przestępstwo niealimentacji. Zmiany w Kodeksie karnym w zakresie dłużników alimentacyjnych a obowiązki organu właściwego dłużnika i organu właściwego wierzyciela...30 1.4.1. Zmiany dotyczące znamion przestępstwa niealimentacji...30 1.4.2. Obowiązki organu pomocy społecznej po nowelizacji Kodeksu karnego...32 Rozdział 2. Charakterystyka świadczenia z funduszu alimentacyjnego...35 2.1. Cel świadczenia...35 2.2. Osoby uprawnione. Przedstawiciele ustawowi...36 2.2.1. Osoby uprawnione do świadczeń z funduszu alimentacyjnego...36 2.2.2. Przedstawiciel ustawowy...39 2.2.3. Zakres podmiotowy ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów...43 2.2.4. Dłużnik alimentacyjny jako strona w postępowaniu o przyznanie świadczeń z funduszu alimentacyjnego...45 2.3. Organ właściwy. Upoważnienie...47 2.4. Przesłanki przyznania świadczenia. Przesłanki negatywne...48 2.4.1. Tytuł wykonawczy...48 2.4.2. Bezskuteczność egzekucji...50 2.4.3. Przesłanki negatywne...51 2.5. Ustalenie wysokości świadczenia. Okres świadczeniowy...52 2.5.1. Wysokość świadczenia...52 2.5.2. Data wpływu wniosku a ustalenie świadczenia...53 2.5.3. Orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności a data ustalenia świadczenia z funduszu alimentacyjnego...55 Rozdział 3. Kryterium dochodowe...57 3.1. Pojęcie dochodu...57 3.1.1. Kryterium dochodowe a płaca minimalna...57 3.1.2. Definicja dochodu...58 3.1.3. Alimenty podlegające odliczeniu od dochodu...62 5
3.1.4. Alimenty stanowiące dochód...62 3.1.5. Dochód ze sprzedaży nieruchomości...63 3.1.6. Dochód uzyskiwany za granicą...63 3.1.7. Dochód z działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtowo...64 3.2. Dochód z gospodarstwa rolnego...65 3.2.1. Definicja gospodarstwa rolnego...65 3.2.2. Ryczałtowy dochód z gospodarstwa rolnego...65 3.2.3. Zbycie lub nabycie gospodarstwa rolnego w trakcie roku bazowego...67 3.3. Skład rodziny w rozumieniu ustawy...68 3.3.1. Definicja rodziny...6 8 3.3.2. Więzi formalne. Ustalanie składu rodziny w zależności od stanu faktycznego...69 3.3.3. Ustalenie dochodu rodziny w przeliczeniu na osobę...70 3.4. Dochód utracony i uzyskany...72 3.4.1. Utrata i uzyskanie dochodu...72 3.4.2. Uzyskanie prawa do urlopu wychowawczego i jego zakończenie...74 3.4.3. Utrata lub uzyskanie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej a kilka następujących po sobie umów. Zmniejszenie lub zwiększenie wynagrodzenia...74 3.4.4. Zakończenie lub rozpoczęcie działalności gospodarczej. Strata w działalności gospodarczej...77 3.4.5. Utrata lub uzyskanie zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego...78 3.5. Ustalanie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego w związku z utratą lub uzyskaniem dochodu...79 3.5.1. Ustalenie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego po utracie dochodu...79 3.5.2. Ustalanie prawa do świadczenia przy uzyskaniu dochodu w roku bazowym...80 3.5.3. Ustalanie prawa do świadczenia z funduszu alimentacyjnego przy uzyskaniu dochodu po roku bazowym...81 3.5.4. Ustalenie miesiąca uzyskania dochodu przy przyznaniu renty z mocą wsteczną..82 3.5.5. Procedura postępowania przy utracie lub uzyskaniu dochodu...83 Rozdział 4. Postępowanie o ustalenie świadczenia z funduszu alimentacyjnego...85 4.1. Ocena formalna wniosku...8 6 4.1.1. Elementy wniosku. Wezwanie do uzupełnienia braków formalnych...86 4.1.2. Odmowa przyjęcia wniosku. Pozostawienie wniosku bez rozpatrzenia...91 4.1.3. Załatwienie sprawy przez pełnomocnika...94 4.2. Forma wniosku...96 4.2.1. Forma pisemna i elektroniczna wniosku...96 4.2.2. Załączniki do wniosku. Zaświadczenia i oświadczenia...97 4.2.3. Składanie dokumentów w oryginałach i kopiach...103 4.2.4. Obowiązek samodzielnego uzyskania danych przez organ...104 4.3. Przekazanie wniosku według właściwości. Spory o właściwość...107 4.3.1. Właściwość organu...107 4.3.2. Przekazanie według właściwości. Spór o właściwość...108 4.4. Terminy załatwiania spraw. Ponaglenie...110 4.4.1. Terminy załatwiania spraw...110 4.4.2. Bezczynność i przewlekłość...112 4.4.3. Ponaglenie...112 4.5. Wydawanie decyzji...115 4.5.1. Zawiadomienie o możliwości zapoznania się z aktami...115 6
4.5.2. Elementy decyzji...117 4.5.3. Umorzenie postępowania o ustalenie świadczenia z funduszu alimentacyjnego...120 Rozdział 5. Odwołanie. Zmiana decyzji ostatecznej...123 5.1. Odwołanie od decyzji...123 5.1.1. Wykonanie decyzji...123 5.1.2. Zrzeczenie się prawa do wniesienia odwołania...123 5.1.3. Wniesienie odwołania obowiązki organu I instancji...124 5.1.4. Postępowanie przed organem II instancji...126 5.1.5. Rozstrzygnięcia organu odwoławczego...127 5.2. Zmiana wysokości świadczenia na skutek zmiany wysokości alimentów...130 5.2.1. Podwyższenie wysokości alimentów...130 5.2.2. Obniżenie wysokości alimentów...131 5.2.3. Zwolnienie z obowiązku alimentacyjnego przez sąd...132 5.3. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej...132 5.3.1. Decyzja ostateczna. Decyzja prawomocna...132 5.3.2. Uchylenie lub zmiana decyzji ostatecznej za zgodą i bez zgody strony...133 5.3.3. Stwierdzenie nieważności decyzji...136 5.3.4. Sprostowanie decyzji...137 5.4. Wznowienie postępowania...138 5.4.1. Przesłanki wznowienia...138 5.4.2. Tryb wznowienia...139 5.4.3. Przykłady wznowienia postępowania...141 5.4.4. Decyzja po przeprowadzeniu postępowania wznowieniowego...143 Rozdział 6. Świadczenia nienależnie pobrane. Marnotrawienie świadczeń...145 6.1. Uznanie świadczenia z funduszu alimentacyjnego za nienależnie pobrane...145 6.1.1. Definicja świadczenia nienależnie pobranego...145 6.1.2. Dobra wiara osoby pobierającej świadczenia a świadczenia nienależnie pobrane...151 6.2. Procedura postępowania w zakresie nienależnie pobranych świadczeń...153 6.2.1. Wszczęcie i prowadzenie postępowania...153 6.2.2. Decyzja o ustaleniu i zwrocie świadczenia nienależnie pobranego...154 6.2.3. Umorzenie postępowania w sprawie uznania świadczenia za nienależnie pobrane...155 6.3. Udzielanie ulg w zakresie nienależnie pobranych świadczeń...156 6.3.1. Przesłanki udzielenia ulg...156 6.3.2. Postępowanie w sprawie udzielania ulg...158 6.4. Przedawnienie i potrącenie świadczeń. Zwrot świadczeń przez bank...159 6.4.1. Przedawnienie...159 6.4.2. Potrącenie z wypłacanych świadczeń...160 6.4.3. Zwrot świadczeń przez bank...160 6.5. Wstrzymanie wypłaty świadczeń z funduszu alimentacyjnego...161 6.6. Marnotrawienie świadczeń...163 Rozdział 7. Działania wobec dłużnika alimentacyjnego...165 7.1. Dłużnik alimentacyjny. Organ właściwy dłużnika...165 7.2. Wywiad alimentacyjny...167 7.3. Postępowanie w sprawie uznania dłużnika za uchylającego się od zobowiązań alimentacyjnych...169 7
7.3.1. Wszczęcie postępowania...170 7.3.2. Zakres ustaleń organu...171 7.4. Działania wobec dłużnika po wydaniu decyzji...173 7.5. Współdziałanie organów. Kolejny wniosek o podjęcie działań...177 7.5.1. Współdziałanie organów...177 7.5.2. Postępowanie w sprawie kolejnego wniosku o podjęcie działań...177 7.6. Współpraca z komornikami sądowymi...178 Rozdział 8. Zwrot należności przez dłużnika alimentacyjnego...181 8.1. Egzekucja należności od dłużnika...181 8.1.1. Obowiązek zwrotu środków wypłaconych z funduszu alimentacyjnego...181 8.1.2. Sądowa egzekucja należności...182 8.1.3. Prowadzenie egzekucji sądowej...183 8.1.4. Wniosek organu o wszczęcie lub o przyłączenie się do egzekucji...184 8.2. Podział środków z kwoty uzyskanej od dłużnika alimentacyjnego...185 8.3. Umorzenie należności z tytułu wypłaconych świadczeń z funduszu alimentacyjnego...187 8.3.1. Umorzenie należności z urzędu...187 8.3.2. Umorzenie należności na wniosek...188 Wzory dokumentów...191 8