PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY MIASTO PUŁAWY NA LATA 2008-2011

PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA GMINY MIASTO PUŁAWY NA LATA Puławy, 2008r.

Załącznik Nr 1 do uchwały nr. Rady Miasta Puławy z dnia PROGRAM OCHRONY SRODOWISKA GMINY MIASTO PUŁAWY

Spis treści Wstęp... 2 Cele i priorytety ekologiczne... 3 Poziomy celów długoterminowych... 5 Rodzaj i harmonogram działań proekologicznych... 8 Mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe... 26 1

1 Wstęp Program Ochrony Środowiska gminy Miasto Puławy zwany dalej Programem został sporządzony zgodnie z ustawowym obowiązkiem wynikającym z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2008 r. Dz. U. Nr 25 poz. 150). W Programie przedstawiono politykę ekologiczną gminy na lata 2008 2011 z perspektywą obejmującą kolejne cztery lata tj. 2012 2015. Polityka ekologiczna gminy Miasto Puławy opracowana została na podstawie aktualnego stanu ochrony środowiska miasta Puławy (Załącznik Nr 3 niniejszej uchwały) i stanowi w znacznej mierze kontynuację i rozwinięcie dotychczasowych kierunków działań realizowanych w mieście 2004 2007( z perspektywą do 2011), przyjętych uchwałą Nr XXIII/195/04 Rady Miasta Puławy z dnia 30 czerwca 2004 r. W polityce ekologicznej gminy zawarte zostały: cele ekologiczne; priorytety ekologiczne; poziomy celów długoterminowych; rodzaj i harmonogram działań proekologicznych; środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe 2

2 Cele i priorytety ekologiczne Celem strategicznym polityki ekologicznej miasta Puławy, spójnej z polityką ekologiczną państwa, województwa i powiatu, jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego gminy z uwzględnieniem wymagań zrównowaŝonego rozwoju. W programie załoŝono, Ŝe realizacji celu nadrzędnego słuŝyć będzie osiąganie celów ekologicznych uwzględniających uwarunkowania środowiskowe oraz aktualny poziom istniejącej infrastruktury komunalnej. W programie zaproponowano podziałał na następujące dziedziny ochrony środowiska: 1. Edukacja ekologiczna Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego 3. Racjonalna gospodarka wodno ściekowa 4. Ochrona powierzchni ziemi 5. Ochrona powietrza 6. Ochrona przed hałasem 7. Monitoring środowiska i ochrona przed nadzwyczajnymi zagroŝeniami 8. Turystyka i rekreacja W kaŝdym z w/w obszarów zostały określone cele ekologiczne oraz główne kierunki działań (priorytety ekologiczne). Cele ekologiczne oraz priorytety ekologiczne określone na lata 2008-2011 z perspektywą kolejnych 4 lat przedstawiono w Tabeli 1. 3

Tabela 1. Dziedziny, cele i priorytety ekologiczne. L.p. Dziedziny ochrony środowiska 1. Edukacja ekologiczna 3. Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego Racjonalna gospodarka wodna i ściekowa poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona wód podziemnych 4. Ochrona powierzchni ziemi 5. Ochrona powietrza 6. 7. Ograniczanie hałasu i jego uciąŝliwości Monitoring środowiska i ochrona przed nadzwyczajnymi zagroŝeniami 8. Turystyka i rekreacja Cele ekologiczne do 2015 roku Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Puław Poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego Poprawa jakości wód powierzchniowych i wód podziemnych Ochrona powierzchni ziemi na terenie Puław Poprawa jakości powietrza na obszarze miasta Poprawa tła akustycznego na obszarze miasta Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców przed skutkami nadzwyczajnych zagroŝeń Podniesienie atrakcyjności turystycznorekreacyjnej miasta przy uwzględnieniu dziedzictwa przyrodniczo - kulturowego Priorytety ekologiczne 1.1.Edukacja ekologiczna dzieci i młodzieŝy 1.Edukacja ekologiczna pozostałych grup docelowych 1.Ochrona stanu środowiska przyrodniczego (lub zachowanie zasobów róŝnorodności biologicznej) Kształtowanie ładu przestrzennego 3.Rozwój systemów przyrodniczych 3.1.Racjonalna gospodarka wodami głębinowymi i powierzchniowymi 3.Ograniczanie zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych i podziemnych 4.1.Eliminowanie zanieczyszczeń gleby i ziemi 4.Optymalizacja systemu gospodarki odpadami 5.1.Ograniczenie emisji komunikacyjnej 5.Ograniczenie emisji przemysłowych 5.3.Ograniczenie niskiej emisji 5.4.Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii 6.1.Zmniejszenie uciąŝliwości akustycznych występujących na terenie miasta 7.1. Ograniczanie zagroŝenia mieszkańców Puław związanych ze skutkami katastrof naturalnych i zagroŝeń cywilizacyjnych 8.1.Rozwój funkcji rekreacyjno turystycznych w zgodzie z wymogami ekologicznymi 4

3 Poziomy celów długoterminowych Kolejnym elementem polityki ekologicznej gminy jest określenie poziomów celów długoterminowych. Określenie w/w poziomów pozwoli na ocenę realizacji wyznaczonych w niniejszym programie celów i priorytetów w oparciu o zaproponowane wskaźniki. Osiągnięcie planowanych na rok 2015 poziomów celów długoterminowych przyczyni się do podniesienia standardu Ŝycia mieszkańców miasta poprzez moŝliwość korzystania z infrastruktury komunalnej o wysokim poziomie bezpieczeństwa ekologicznego i racjonalnej strukturze ekonomicznej oraz korzystania z zasobów przyrody oŝywionej i nieoŝywionej. Proponowane Wskaźniki osiągania celów długoterminowych przedstawiono w Tabeli 5

Tabela Nr Wskaźniki osiągania celów długoterminowych Dziedziny ochrony środowiska 1. Edukacja ekologiczna 3. Ochrona przyrody i kształtowanie krajobrazu Racjonalna gospodarka wodna i ściekowa Cele ekologiczne Podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Puław Poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego Poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona wód podziemnych Wskaźniki osiągania celów Liczba realizowanych aktywności ekologicznych (konkursy, warsztaty, programy itp.) w placówkach oświatowych Dane liczbowe o imprezach propagujących tematykę ekologiczną z udziałem gminy Poziomy celów długoterminowych Stan wyjściowy Oczekiwany stan w 2015 roku 4 10 6 imprez 6 imprez /utrzymanie poziomu wyjściowego/ Stosunek liczby drzew usuniętych do liczby drzew posadzonych 1:2 1:3 Powierzchnia urządzanych terenów zieleni 326,5 ha 334,6 ha /średnio1ha/rok/ % lesistości miasta 34,1% 34,1 % /utrzymanie poziomu lesistości miasta/ 23 pomniki przyrody, Objęcie formami Obiekty objęte formami ochrony przyrody 1 rezerwat przyrody, przyrody większej Obszar Natura 2000 liczby obiektów 33,50 m ZuŜycie wody w celach konsumpcyjnych /rok 33,50 m w przeliczeniu na mieszkańca/rok /rok /utrzymanie zuŝycia na poziomie wyjściowym/ Stopień skanalizowania miasta 97 % 99 % We wszystkich Poprawa parametrów Jakość wód powierzchniowych w punktach punktach monitoringu jakości wód do monitoringowych państwowego wody są poziomu III kl. w IV klasie czystości czystości 6

4. Ochrona powierzchni ziemi 5. Ochrona powietrza 6. 7. Ograniczanie hałasu i jego uciąŝliwości Monitoring środowiska i ochrona przed nadzwyczajnymi zagroŝeniami 8. Turystyka i rekreacja Ochrona powierzchni ziemi na terenie Puław Poprawa jakości powietrza na obszarze miasta Poprawa tła akustycznego występującego na obszarze miasta Poprawa bezpieczeństwa mieszkańców przed skutkami nadzwyczajnych zagroŝeń Podniesienie atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej miasta przy zachowaniu dziedzictwa przyrodniczokulturowego Ilość dzikich składowisk odpadów Objęcie wszystkich gospodarstw domowych zorganizowaną zbiórką odpadów komunalnych Mierniki jakości powietrza: PM10, SO 2, NO 2, Wzrost produkcji energii odnawialnej Długość ścieŝek rowerowych w mieście Liczba dróg ze stwierdzonym ponad normatywnym poziomem hałasem Brak danych 90% gospodarstw domowych posiada umowy na zbiórkę odpadów komunalnych StęŜenia średnioroczne w 2007 r. : PM10 22 mg/m 3 SO 2 3,3 mg/m 3, NO 2 27,5 mg/m 3 2007 r. - 350 000 kwh 14,1 km Likwidacja na bieŝąco tworzonych dzikich wysypisk odpadów 100% gospodarstw domowych objętych zbiórką odpadów komunalnych StęŜenia średnioroczne na poziomie roku 2007 lub niŝszym t. j. PM10 22 mg/m 3 SO 2 3,3 mg/m 3, NO 2 27,5 mg/m 3 800 000 kwh 18,1 km /średnio 0,5 km/rok/ 7 0 Liczba mieszkańców objętych szkoleniami 50%-60% 80%-90% Ogólna powierzchnia obszarów rekreacyjnych Liczba wydawnictw promujących walory turystyczne miasta 422,5 ha 440 ha 5 5 /utrzymanie poziomu wyjściowego/ 7

4 Rodzaj i harmonogram działań proekologicznych Osiąganie wyznaczonych celów i priorytetów zawartych w Tabeli 1 niniejszego Programu determinowane jest realizacją działań proekologicznych o charakterze inwestycyjnym i pozainwestycyjnym. W poszczególnych dziedzinach (obszarów) ochrony środowiska (określonych w 2) zaplanowano, w zaleŝności od ich charakteru, konkretne działania (zadania) proekologiczne. Harmonogram zadań proekologicznych wraz z planowanymi nakładami na ich realizację i źródłami przedstawiono w tabeli 3. Katalog zadań określony w Tabeli 3 jest kontynuacją lub modyfikacją zadań realizowanych 2004 2007 - planowanych do wykonania w kolejnych czterech. Zmiany planowanych działań, będące konsekwencją zmian przepisów prawnych, które nastąpiły po roku 2004., uwzględniają nowe rozwiązania systemowe, organizacyjne i logistyczne. 8

Tabela 3. 1. Edukacja ekologiczna podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Puław 1.1. Priorytet ekologiczny edukacja ekologiczna dzieci i młodzieŝy 1. Nazwa zadania (projektu) Wspieranie edukacji ekologicznej prowadzonej w placówkach oświatowych ( m.in. warsztaty, zajęcia pozalekcyjne, konkursy ) Organizacja imprez ekologicznych dla uczniów i przedszkolaków (konkursy, happeningi, akcje itp.) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 40 000 20 000 20 000 80 000 40 000 40 000 WFOŚiGW WFOŚiGW odpowiedzialna za realizację zadania/ OŚ/ placówki oświatowe, zainteresowane firmy i organizacje OŚ/ placówki oświatowe, zainteresowane firmy i organizacje Całkowity koszt realizacji zadań 120 000 60 000 60 000 9

1. Edukacja ekologiczna podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Puław 1. Priorytet ekologiczny edukacja ekologiczna pozostałych grup docelowych 1. 3. 4. 5. 6. Nazwa zadania (projektu) Upowszechnianie informacji o stanie środowiska, ochronie przyrody i gospodarce odpadami (media, internet, wydawnictwa, publikacje ) Upowszechnianie wiedzy dotyczącej źródeł energii odnawialnej, promieniowania elektromagnetycznego, promowanie paliw przyjaznych środowisku, promowanie racjonalnego zuŝycia energii Organizacja i rozwój Centrum Informacji Ekologicznej ( Biblioteka Miejska ) Organizacja szkoleń, seminariów, konferencji z zakresu ochrony środowiska Organizacja imprez o tematyce ekologicznej (ekopikniki, happeningi, konkursy itp.) Wspieranie edukacji ekologicznej prowadzonej przez stowarzyszenia, instytucje, organizacje Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 240 000 120 000 120 000 16 000 8 000 8 000 80 000 40 000 40 000 80 000 40 000 40 000 160 000 80 000 80 000 120 000 60 000 60 000 WFOŚiGW, WFOŚiGW, WFOŚiGW, WFOŚiGW, WFOŚiGW, WFOŚiGW Całkowity koszt realizacji zadań 696 000 348 000 348 000 60 000 odpowiedzialna za realizację zadania/ OŚ/ media, zainteresowane firmy i organizacje OŚ/ media, zainteresowane firmy i organizacje OŚ/ Biblioteka Miejska OŚ OŚ OŚ/ stowarzyszenia, instytucje, organizacje 10

Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego 1. Priorytet ekologiczny - Ochrona stanu środowiska przyrodniczego 1. 3. 4. Nazwa zadania (projektu) Utrzymanie, modernizacja i konserwacja terenów zieleni Rewaloryzacja, restauracja i rewitalizacja obiektów zabytkowych, w tym m.in.: - zespołu pałacowo-parkowego wraz z łachą wiślaną - sadzawek jako reliktu wodociągu Ochrona obiektów i obszarów cennych przyrodniczo Monitorowanie istniejących zasobów przyrodniczych, podejmowanie działań profilaktycznych przeciwdziałających degradacji tych zasobów Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 7 200 000 3 200 000 4 000 000 30 000 000 10 000 000 20 000 000 80 000 40 000 40 000 100 000 50 000 50 000 5. Ochrona lasów i zadrzewień 800 000 400 000 400 000 Całkowity koszt realizacji zadań 38 180 000 13 690 000 24 490 000 WFOŚiGW odpowiedzialna za realizację zadania/ BZM, ZDM/ ZGM BZM/ IUNG BZM/ zarządcy terenów BZM/ SM BZM/ ZDM, Nadleśnictwo, Starostwo Powiatowe 11

Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego Priorytet ekologiczny Kształtowanie ładu przestrzennego miasta 1. Nazwa zadania (projektu) Zabezpieczanie terenów zieleni na obszarze miasta w planach zagospodarowania przestrzennego Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 40 000 20 000 20 000 BPP 3. Ochrona terenów cennych przyrodniczo w planach zagospodarowania przestrzennego Łączenie terenów zieleni na obszarze miasta - tworzenie korytarzy ekologicznych zapewniających ciągłość przestrzeni przyrodniczej 40 000 20 000 20 000 BPP 40 000 20 000 20 000 BPP/ BZM Całkowity koszt realizacji zadań 120 000 60 000 60 000 12

Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego 3. Priorytet ekologiczny Rozwój systemów przyrodniczych miasta Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 1. Tworzenie i urządzanie nowych terenów zieleni 4 000 000 2 000 000 2 000 000 Zagospodarowanie terenu pobrzeŝa Wisły 2 700 000 2 700 000-3. Rozwój koncepcji zielonego pierścienia wokół Puław 100 000-100 000 odpowiedzialna za realizację zadania/ BZM/ zarządcy terenów ZIM/ RZGW, WZMiUW, BZM BZM/ zarządcy terenów Całkowity koszt realizacji zadań 6 800 000 4 700 000 2 100 000 13

3. Racjonalna gospodarka wodna i ściekowa poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona wód podziemnych 3.1. Priorytet ekologiczny Racjonalna gospodarka wodami podziemnymi i powierzchniowymi 1. Nazwa zadania (projektu) Kontynuowanie przebudowy i budowy sieci wodociągowej na terenie miasta Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 6 220 000 5 000 000 1 220 000, odpowiedzialna za realizację zadania/ Sukcesywna wymiana i renowacja wyeksploatowanych odcinków sieci wodociągowych 1 720 000 900 000 820 000 3. Monitoring gospodarki wodno ściekowej 1 000 000 1 000 000-4. Opracowanie programu ochrony ujęć wód podziemnych oraz zarządzania dostępnymi zasobami wodnymi 100 000-100 000, Całkowity koszt realizacji zadań 9 040 000 6 900 000 2 140 000 14

3. Racjonalna gospodarka wodna i ściekowa poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona wód podziemnych 3. Priorytet ekologiczny Ograniczenie zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych i podziemnych Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 1. Kontynuowanie przebudowy i budowy sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miasta w ramach Aglomeracji Puławskiej 11 100 000 8 600 000 2 500 000 Koncepcja funkcjonowania Aglomeracji Puławskiej 350 000 350 000-3. 4. 5. 6. Sukcesywna wymiana i renowacja wyeksploatowanych odcinków sieci kanalizacji sanitarnej na terenie miasta Modernizacja istniejącej oczyszczalni ścieków w kierunku spełnienia wymagań obowiązującego prawa i dyrektyw UE Kontynuowanie budowy sieci kanalizacji deszczowej na terenie miasta Modernizacja starej kanalizacji deszczowej na terenie miasta Budowa seperatora substancji ropochodnych na wylocie kanału deszczowego z terenu PKS na nadbrzeŝe Wisły wraz z przebudową kanału deszczowego 3 560 000 2 200 000 1 360 000 3 120 000 3 120 000-11 400 000 5 400 000 6 000 000 2 000 000 1 000 000 1 000 000 450 000 450 000 -,, odpowiedzialna za realizację zadania/ ZIM/ ZDM ZDM/ ZIM ZIM/ ZDM Całkowity koszt realizacji zadań 31 980 000 21 120 000 10 860 000 15

4. Ochrona powierzchni ziemi na terenie Puław 4.1. Priorytet ekologiczny Eliminowanie zanieczyszczeń gleby i ziemi 1. Nazwa zadania (projektu) Inwentaryzacja terenów, na których występuje zanieczyszczenie gleby i ziemi Porządkowanie terenów komunalnych Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 48 000 24 000 24 000 SM 80 000 40 000 40 000 ZDM 3. Prowadzenie działań w celu eliminowania zanieczyszczeń gleby lub ziemi, w tym likwidacja dzikich wysypisk śmieci 40 000 20 000 20 000, środki właścicieli nieruchomości SM, OS/ zarządcy nieruchomości Całkowity koszt realizacji zadań 168 000 84 000 84 000 16

4. Ochrona powierzchni ziemi na terenie Puław 4. Priorytet ekologiczny Optymalizacja systemu gospodarki odpadami Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 1. Kontynuowanie wdraŝania i doskonalenie systemu selektywnej zbiórki odpadów, zagospodarowanie wyselekcjonowanych odpadów komunalnych () 200 000 (OS) 400 000 () 100 000 (OS) 200 000 () 100 000 (OS) 200 000, / OS, jednostki wywozowe Współpraca z ościennymi gminami w zakresie unieszkodliwiania odpadów b.d. b.d. b.d budŝety gmin NK/, gminy ościenne 3. 4. Inwentaryzacja azbestu i wyrobów azbestowych uŝywanych w budownictwie jednorodzinnym 40 000 20 000 20 000 Zbiórka i demontaŝ odpadów wielkogabarytowych (odpady komunalne) 500 000 300 000 200 000 5. Utworzenie GPZON i punktu gromadzenia opon 1 000 000 750 000 250 000 6. Utworzenie punktu zbiórki i demontaŝu zuŝytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego 500 000 300 000 200 000, środki właścicieli nieruchomości OS/ właściciele budynków jednorodzinnych / spółdzielnie mieszkaniowe, jednostki wywozowe 17

7. Budowa kompostowni odpadów zielonych 500 000 300 000 200 000 8. 9. 10. 11. Unieszkodliwianie przefermentowanych osadów pościekowych Organizacja zbiórki, magazynowania i przerobu gruzu budowlanego Rozbudowa ZUOK modernizacja linii technologicznych odzysku surowców wtórnych i organiki Budowa zasobni przyjmowania i rozsortowywania opakowań szklanych w ZUOKu 18 400 000 18 400 000-600 000 400 000 200 000 18 000 000 15 000 000 3 000 000 700 000 500 000 200 000 1 Instalacja do produkcji paliwa alternatywnego 2 000 000 1 500 000 500 000 13. Budowa nowego składowiska odpadów komunalnych 15 000 000-15 000 000 Całkowity koszt realizacji zadań 57 840 000 37 770 000 20 070 000 środki podmiotów budŝety gmin budŝety gmin / gminy ościenne 18

5. Ochrona powietrza poprawa jakości powietrza na obszarze miasta 5.1. Priorytet ekologiczny Ograniczenie emisji komunikacyjnej Szacunkowy koszt wdraŝania całości Nazwa zadania (projektu) zadania (projektu) 1. Sukcesywna budowa i modernizacja dróg z uwzględnieniem poprawy bezpieczeństwa ruchu oraz segregacji ruchu kołowego Poprawa dostępności i jakości komunikacji miejskiej dla miasta Puławy wraz z obszarami sąsiednich gmin funkcjonalnie powiązanymi w ramach porozumienia w sprawie wspólnej komunikacji miejskiej na swoim obszarze w tym: wymiana taboru MZK Sp z o.o. na proekologiczny, modernizacja infrastruktury przystankowej, promowanie korzystania z komunikacji, wprowadzenie systemu nawigacji satelitarnej dla autobusów 252 000 000 140 000 000 112 000 000 48 623 700 20 007 000 28 616 700 3. Rozwój sieci tras rowerowych 20 000* 10 000* 10 000* Całkowity koszt realizacji zadań 300 643 700 160 017 000 140 626 700 BudŜet gminy MZK i zarządców dróg, odpowiedzialna za realizację zadania/ ZDM/ pozostali zarządcy dróg NK/ MZK ZDM, EDS/ zarządcy dróg *) koszty związane z rozwojem szlaków rowerowych (koszty dot. rozbudowy sieci tras rowerowych są uwzględnione w zad. 5.1.1.) Uwaga: Zad. 5.1.1. realizuje takŝe priorytet 6. Zmniejszenie uciąŝliwości akustycznych występujących na terenie 19

5. Ochrona powietrza poprawa jakości powietrza na obszarze miasta 5. Priorytet ekologiczny Ograniczenie emisji przemysłowych Nazwa zadania (projektu) 1. Współpraca z instytucjami zewnętrznymi, w tym z IOŚ-WIOŚ, w zakresie kontroli podmiotów gospodarczych korzystających ze środowiska Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 20 000 10 000 10 000 IOŚ-WIOŚ OS Całkowity koszt realizacji zadań 20 000 10 000 10 000 5.3. Priorytet ekologiczny Ograniczenie niskiej emisji 1. Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) Racjonalizacja zuŝycia energii w obiektach 20 838 700, w tym: 10 838 700, w tym: 10 000 000, w tym: gminnych w tym: - termomodernizacja obiektów jednostek organizacyjnych i spółek gminnych oraz innych obiektów komunalnych 19 538 700 10 238 700 9 300 000 - wykorzystanie w systemach grzewczych technologii przyjaznych środowisku 13 000 000 600 000 700 000 środki zarządców obiektów, odpowiedzialna za realizację zadania/ NK/ zarządcy obiektów, ZIM, ZGM Rozbudowa miejskiej sieci ciepłowniczej i podłączanie nowych obszarów rozwojowych miasta z wykorzystaniem scentralizowanego źródła ciepła ZA Puławy o niskiej emisyjności. 12 000 000 6 000 000 6 000 000 OPEC OPEC/ NK Całkowity koszt realizacji zadań 32 838 700 16 838 700 16 000 000 20

5. Ochrona powietrza poprawa jakości powietrza na obszarze miasta 5.4. Priorytet ekologiczny Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 1. Opracowanie programu zwiększenia odzysku energii z odpadów komunalnych 120 000 60 000 60 000 Wykorzystanie biogazu na oczyszczalni ścieków jako odnawialnego źródła energii 3 510 000 3 510 000 - Całkowity koszt realizacji zadań 3 630 000 3 570 000 60 000 21

6. Ograniczanie hałasu i jego uciąŝliwości poprawa tła akustycznego występującego na obszarze miasta 6.1. Priorytet ekologiczny Zmniejszenie uciąŝliwości akustycznych występujących na terenie miasta Nazwa zadania (projektu) Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) odpowiedzialna za realizację zadania/ 1. miasta: - budowa przeprawy mostowej i I etapu obwodnicy - budowa II etapu obwodnicy 311 200 000 300 020 000 311 200 000 100 000 000-200 000 000 20 000(zm. planu) budŝet państwa budŝet państwa PI/ BPP GDDKiA O Lublin GDDKiA O Lublin Badania hałasu w przypadku wyraźnej potrzeby (miejsca uciąŝliwe, protesty mieszkańców) 4. Tworzenie stref buforowych pomiędzy nowoprojektowanymi centrami przemysłu i usług a terenami zabudowy mieszkaniowej b.d. b.d. b.d. OS/ WIOŚ, podmioty odpowiedzialne 40 000 20 000 20 000 BPP Całkowity koszt realizacji zadań 611 260 000 411 220 000 200 040 000 Uwaga. Zadanie 6.1.1. wpisuje się takŝe w osiągnięcie priorytetu 5.1. Ograniczanie emisji komunikacyjnej 22

7. Monitoring środowiska i ochrona przed nadzwyczajnymi zagroŝeniami poprawa bezpieczeństwa mieszkańców przed skutkami nadzwyczajnych zagroŝeń 7.1. Priorytet ekologiczny - Ograniczanie zagroŝenia mieszkańców Puław związanych ze skutkami katastrof naturalnych i zagroŝeń cywilizacyjnych Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) 1. Raport o stanie środowiska 12 000 6 000 6 000 3. 4. 5. Inwentaryzacja zniszczeń i zanieczyszczeń środowiska Organizacja Centrum Zarządzania Kryzysowego Miasta Edukacja mieszkańców na rzecz kreowania zachowań w sytuacjach wystąpienia zagroŝeń Systematyczny rozwój i wyposaŝanie struktur kierowania i słuŝb ratowniczych w sprzęt i systemy kierowania, odpowiedzialna za realizację zadania/ 48 000 24 000 24 000 SM 100 000 100 000 b.d. 25 000 12 000 13 000 250 000* 120 000* 130 000* 6. Modernizacja systemu ostrzegania i alarmowania 300 000 120 000 180 000 7. Tworzenie (budowa) systemów monitoringu zagroŝeń 50 000 50 000 bd i partnerów i partnerów i partnerów ZA Puławy OS ZKO ZKO/ KP PSP, Kuratorium Oświaty, inspekcja sanitarna ZKO/ KP PSP, KPP, słuŝby zespolone, formacje OC ZKO/ Wojewoda, ZA Puławy ZKO/ ZA Puławy 23

8. 9. 10. Systematyczne doskonalenie procedur zarządzania i reagowania 50 000 20 000 30 000 Ograniczanie transportu materiałów niebezpiecznych na terenach zurbanizowanych miasta Kontrola/ poprawa bezpieczeństwa przeciwpowodziowego bd bd bd bd bd bd Całkowity koszt realizacji zadań 835 000 452 000 383 000 I partnerów budŝet państwa ZKO/ KPP, KP PSP, ZA Puławy, instytucje biorące udział w działaniach ratowniczych ZKO/ Starostwo Powiatowe, zarządcy dróg ZKO/ WZMiUW Oddz. w Lublinie, RZGW Puławy, SM *) środki finansowe przeznaczone z budŝetu miasta 24

8. Turystyka i rekreacja podniesienie atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej miasta przy zachowaniu dziedzictwa przyrodniczokulturowego 8.1. Priorytet ekologiczny Rozwój funkcji rekreacyjno-turystycznych w zgodzie z wymogami ekologicznymi Nazwa zadania (projektu) Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania (projektu) Do zrealizowania 1. Budowa i przebudowa istniejącej bazy turystyczno-rekreacyjno-sportowej Promowanie walorów turystyczno-przyrodniczych gminy, w tym: - utworzenie punktu informacji turystycznej - upowszechnianie informacji o dostępnych formach rekreacji w rejonach o walorach przyrodniczokrajobrazowych (foldery, mapy, przewodniki itp.) 183 500 000 83 500 000 100 000 000 GFOSiGW 320 000 160 000 160 000 GFOSiGW odpowiedzialna za realizację zadania/ EDS/ zainteresowane podmioty EDS/ BPW, ZZLPK Całkowity koszt realizacji zadań 183 820 000 83 660 000 100 160 000 25

5 Mechanizmy prawno ekonomiczne i środki finansowe Nakłady finansowe na realizację i wdroŝenie Programu ochrony środowiska miasta Puławy 2008 2015 opracowano na podstawie załoŝonych działań ekologicznych z oszacowaniem kosztów ich realizacji przedstawionych w 4 - Tabela 3. Łączny koszt wykonania zadań objętych Programem. 2008-2015, przedstawiony w Tabeli 4, oszacowano na poziomie 667,0 mln zł, bez uwzględnienia kosztów budowy przeprawy mostowej z obwodnicą miasta Puławy. Oznacza to, Ŝe średnioroczne nakłady finansowe w okresie wdraŝania Programu. powinny wynieść 83,3 mln zł. Limit wydatków na Wieloletnie programy inwestycyjne dla miasta Puławy, określony uchwałą budŝetową na rok 2008, z uwzględnieniem kredytów i środków pomocowych z Unii Europejskiej, kształtuje się 2008-20010 na poziomie 76,25 mln zł w 2008 r., 80,6 mln w 2009 r. i 60,2 mln w 2010 r. Planowane wydatki na zadania inwestycyjne ze środków budŝetowych to : w 2008 r. - 37,3 mln zł w 2009 r. - 22,5 mln zł w 2010 r. - 10,3 mln zł Porównanie moŝliwości finansowych budŝetu miasta Puławy z potrzebami finansowymi na wdraŝanie Programu. wskazuje na konieczność aktywnego pozyskiwania środków ze źródeł zewnętrznych, ze szczególnym uwzględnieniem funduszy pomocowych i funduszy celowych. Niezbędnym elementem realizacji Programu... jest zarządzanie procesem jego wdraŝania zgodnie z określonym harmonogramem, koordynacja działań i współdziałania uczestników Programu..., monitoring realizacji działań. Prezydent Miasta Puławy Zarządzeniem Nr A/29/2007 z dnia 19.02007 r. powołał Koordynatora ds. wdraŝania Programu oraz Zespół Realizacji Programu Ochrony Środowiska, którego zadaniem jest realizacja wyŝej określonych zadań, a takŝe opracowywanie sprawozdań z wykonania Programu zgodnie z ustawowymi terminami (pierwsze sprawozdanie z Programu Ochrony Środowiska Miasta Puławy zostanie przedłoŝone Radzie Miasta Puławy w 2009 r.). 26

Harmonogram procesu wdraŝania Programu przedstawiony w Tabeli 5 zawiera działania związane z aktualizacją Programu..., oceną realizacji, raportami i sprawozdaniami. NaleŜy jednak zaznaczyć, iŝ moŝliwe są modyfikacje tego harmonogramu w zaleŝności od oceny postępów w zakresie osiągania celów i zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych. 27

Tabela Nr 4. Nakłady finansowe na wdraŝanie Programu Ochrony Środowiska* Nazwa zadania 1. Edukacja ekologiczna podniesienie świadomości ekologicznej mieszkańców Puław Ochrona przyrody i kształtowanie ładu przestrzennego poprawa jakości środowiska przyrodniczego i ładu przestrzennego 3. Racjonalna gospodarka wodna i ściekowa - poprawa jakości wód powierzchniowych i ochrona wód podziemnych 4. Ochrona powierzchni ziemi na terenie Puław Szacunkowy koszt wdraŝania całości zadania Nakłady Do realizacji Do realizacji 816 000 408 000 408 000 45 100 000 18 450 000 26 650 000 41 020 000 28 020 000 13 000 000 57 840 000 37 770 000 20 070 000 5. Ochrona powietrza poprawa jakości powietrza na obszarze miasta 337 132 400 180 435 700 156 696 700 6. Ograniczenie hałasu i jego uciąŝliwości poprawa tła akustycznego występującego na obszarze miasta 40 000 20 000 20 000 7. Monitoring środowiska i ochrona przed nadzwyczajnymi zagroŝeniami poprawa bezpieczeństwa mieszkańców przed skutkami 835 000 452 000 383 000 nadzwyczajnych zagroŝeń 8. Turystyka i rekreacja podniesienie atrakcyjności turystyczno-rekreacyjnej miasta przy zachowaniu 183 820 000 83 660 000 100 160 000 dziedzictwa przyrodniczo-kulturowego Razem koszty 666 603 400 349 215 700 317 387 700 * - Szacunkowy koszt priorytetu ekologicznego pt. 6. Ograniczenie hałasu i jego uciąŝliwości nie uwzględnia środków budŝetu państwa w łącznej wysokości 611 260 000 zł, przeznaczonych na realizację zadania : 6.1. Wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miasta: Budowa przeprawy mostowej w I etapie obwodnicy i budowa II-go etapu obwodnicy. 28

Tabela 5. Harmonogram wdraŝania Programu ochrony środowiska miasta Puławy Zadania Lata 1. 3. 4. 5. Raporty z realizacja Programu Ochrony Środowiska Monitorowanie stanu realizacji przedsięwzięć na lata Aktualizacja listy przedsięwzięć na lata Mierniki efektywności Programu Ochrony Środowiska Aktualizacja celów i kierunków działań na lata 2008-2015 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 X X X X X X X X X X X X X X X X X X 29