Staż na stopień nauczyciela dyplomowanego rozpoczęty przed 1 września 2018r. Nauczyciele mianowani, którzy 1 września 2018r. są w trakcie stażu na stopień nauczyciela mianowanego, odbywają staż zgodnie z zatwierdzonym wcześniej planem rozwoju zawodowego. Art. 125. Staż na kolejny stopień awansu zawodowego nauczyciela rozpoczęty i niezakończony przed dniem 1 września 2018 r. jest odbywany według dotychczasowych przepisów. USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciel (tekst jednolity w Dz. U. z 2018 r. poz. 967) Przypomnę, definicję stażu z KN Art. 3. Ilekroć w ustawie jest mowa o: 3) stażu rozumie się przez to okres zatrudnienia nauczyciela w przedszkolach, szkołach i placówkach oraz innych jednostkach organizacyjnych, o których mowa w art. 1 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2, w wymiarze co najmniej ½ obowiązkowego wymiaru zajęć, rozpoczętego i realizowanego w trybie i na zasadach określonych w przepisach rozdziału 3a, Zapis ten wskazuje, że ich staż trwa 2 lata i 9 miesięcy i może się odbywać w oparciu o przygotowany wcześniej plan rozwoju zawodowego. Sprawozdanie po zakończeniu stażu będzie odzwierciedlało zadania z tego planu rozwoju zawodowego. Po zakończeniu stażu i otrzymaniu oceny pracy nauczyciel może wszcząć postępowanie kwalifikacyjne, a ono jest opisane w Rozporządzeniu MEN z dnia 26 lipca 2018r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego. Dokument ten wprowadza od 1 września 2018r. nowe zapisy dotyczące nauczyciela mianowanego. Zmieniło się brzmienie powinności w okresie stażu oraz wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego. Zestawienie powinności w okresie stażu wskazuje, że nauczyciel mianowany powinien uwzględniać w kontynuacji swojego stażu (o ile nie zostało to wcześniej zaplanowane) 3 godziny zajęć otwartych dla nauczycieli o dokonać ich ewaluacji. Powinności nauczyciela w okresie stażu Rozporządzenia MEN z dnia 1 marca 2013r 8.1.Nauczyciel mianowany ubiegający się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w okresie odbywania stażu powinien w szczególności: 1)podejmować działania mające na celu doskonalenie warsztatu i metod pracy, w tym doskonalenie umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej, Powinności nauczyciela w okresie stażu Rozporządzenie MEN z dnia 26 lipca 18r. 8. 1. Nauczyciel mianowany ubiegający się o awans na stopień nauczyciela dyplomowanego w okresie odbywania stażu powinien: 1) podejmować działania mające na celu doskonalenie warsztatu pracy, w tym umiejętności stosowania technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 1
2)realizować zadania służące podniesieniu jakości pracy szkoły, 3)pogłębiać wiedzę i umiejętności służące własnemu rozwojowi oraz podniesieniu jakości pracy szkoły, samodzielnie lub przez udział w różnych formach kształcenia ustawicznego - z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której odbywa staż 2) realizować zadania służące podniesieniu jakości pracy szkoły; 3) pogłębiać wiedzę i umiejętności służące własnemu rozwojowi oraz podniesieniu jakości pracy szkoły, samodzielnie lub przez udział w różnych formach doskonalenia zawodowego; 4) przeprowadzić co najmniej 3 godziny zajęć otwartych dla nauczycieli oraz dokonać ich ewaluacji, w obecności, w miarę możliwości, nauczycieladoradcy metodycznego w zakresie tych zajęć lub nauczyciela-konsultanta lub przedstawiciela organu sprawującego nadzór pedagogiczny Porównanie wymagań niezbędnych do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego z Rozporządzenia MEN z dnia 1 marca 2013r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego przez nauczycieli z obowiązującym od 1 września 2018r.Rozporządzeniem MEN z dnia 26 lipca 2018r. przedstawia się następująco: Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela mianowanego Rozporządzenia MEN z dnia 1 marca 2013r Rozporządzenie MEN z dnia 26 lipca 2018r. 8.2.Wymagania niezbędne do uzyskania 8.3. Wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego obejmują: 1)uzyskanie pozytywnych efektów w pracy stopnia nauczyciela dyplomowanego obejmują: dydaktycznej, wychowawczej lub 1) umiejętność wykorzystania w pracy opiekuńczej na skutek wdrożenia działań mających na celu doskonalenie pracy własnej i podniesienie jakości pracy szkoły, a w przypadku nauczycieli, o których mowa w metod aktywizujących ucznia oraz narzędzi multimedialnych i informatycznych, sprzyjających procesowi uczenia się; art. 9e ust. 1-3 Karty Nauczyciela 2)wykorzystywanie w pracy technologii informacyjnej i komunikacyjnej; 3)umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie otwartych zajęć, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie 2) umiejętność dzielenia się wiedzą i doświadczeniem z innymi nauczycielami, w tym przez prowadzenie zajęć otwartych, w szczególności dla nauczycieli stażystów i nauczycieli kontraktowych, prowadzenie zajęć w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć dla nauczycieli; 3) poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych; 2
zajęć dla nauczycieli w ramach wewnątrzszkolnego doskonalenia zawodowego lub innych zajęć; 4)realizację co najmniej trzech z następujących zadań: a)opracowanie i wdrożenie programu działań edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych odpowiednio z oświatą, pomocą społeczną lub postępowaniem w sprawach nieletnich, b)wykonywanie zadań doradcy metodycznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, eksperta komisji kwalifikacyjnej lub egzaminacyjnej dla nauczycieli ubiegających się o awans zawodowy, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych - także konsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej, c)poszerzenie zakresu działań szkoły, w szczególności dotyczących zadań dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych, d)uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie zaawansowanym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - uzyskanie umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie zaawansowanym, e)wykonywanie zadań na rzecz oświaty, pomocy społecznej lub postępowania w sprawach nieletnich we współpracy z innymi osobami, instytucjami samorządowymi lub innymi podmiotami, f)uzyskanie innych znaczących osiągnięć w pracy zawodowej; 5)umiejętność rozpoznawania i rozwiązywania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych, z uwzględnieniem specyfiki typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony. 4) realizację co najmniej dwóch z następujących zadań: a) opracowanie i wdrożenie programu, innowacji lub innych działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych lub innych związanych z oświatą, powiązanych ze specyfiką szkoły, w szczególności na rzecz uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, b) wykonywanie zadań opiekuna stażu, opiekuna praktyk pedagogicznych, nauczyciela-doradcy metodycznego, przewodniczącego zespołu nauczycieli, koordynatora wolontariatu, koordynatora projektu, kuratora społecznego, egzaminatora okręgowej komisji egzaminacyjnej, rzeczoznawcy do spraw podręczników, a w przypadku nauczycieli szkół artystycznych - także nauczycielakonsultanta współpracującego z Centrum Edukacji Artystycznej, c) uzyskanie umiejętności posługiwania się językiem obcym na poziomie podstawowym, a w przypadku nauczycieli języków obcych - umiejętności posługiwania się drugim językiem obcym na poziomie podstawowym, d) opracowanie autorskiej pracy z zakresu oświaty lub rozwoju dziecka opublikowanej w czasopiśmie branżowym lub w formie innej zwartej publikacji. Jak widać z przedstawionego zestawienia, wymagania niezbędne do uzyskania stopnia nauczyciela dyplomowanego ze starego i nowego rozporządzenia nie różnią się tak bardzo. Plan rozwoju zawodowego nauczyciela mianowanego napisany zgodnie z wymaganiami z Rozporządzenia z 1 marca 2013r. nie wymaga więc koniecznie zmiany, ponieważ nowe wymagania są podobne. 3
Jednak zgodnie 4 ust.4 Rozporządzenia MEN z dnia 26 lipca 2018r. w sprawie uzyskiwania stopni awansu zawodowego: W trakcie stażu nauczyciel może wprowadzać zmiany w planie rozwoju zawodowego za zgodą dyrektora szkoły. Dyrektor szkoły, w terminie 7 dni od dnia przedłożenia zmienionego planu rozwoju zawodowego, zatwierdza ten plan albo zwraca go nauczycielowi do poprawienia wraz z pisemnym zaleceniem wprowadzenia niezbędnych zmian. Jeśli więc nauczyciel zechce wprowadzić zmiany do swojego planu rozwoju, to może to zrobić, uwzględniając nowe powinności i wymagania. Jeśli nauczyciel mianowany nie wprowadzi zmian do planu, będzie tylko musiał pamiętać, aby po zakończeniu stażu przygotować dokumentację do komisji kwalifikacyjnej zgodnie z wymaganiami obowiązującymi w nowym rozporządzeniu z 2018r. Na posiedzenie komisji kwalifikacyjnej po zakończeniu stażu ( w roku 2019 lub 2020 lub później) będzie musiał przygotować opis i analizę jednego wymagania wybranego spośród określonych w 8 pkt 1-3 (patrz: tabela z wymaganiami) i jednego wymagania spośród określonych w 8 ust.3 pkt.4 w szczególności ze wskazaniem efektów. Jak widać trzeba będzie przygotować znacznie mniej opisów niż do tej pory. Nauczycie mianowany będzie odpowiadał na pytania członków komisji. Dodatkowo będzie jednak musiał w komisji zaprezentować wybrane przez siebie zadanie z wymagań niezbędnych - 8 ust.3, którego analiza nie była dołączona do wniosku oraz wykazać się umiejętnością rozwiązania wskazanego przez komisję problemu związanego z wykonywaną pracą, z uwzględnieniem przepisów prawa oraz określić cele dalszej pracy i własnego rozwoju. Jak widać, aby zostać nauczycielem dyplomowanym będzie trzeba mniej pisać a więcej mówić. Pozostaje jeszcze jedna zmiana wynikająca z nowych przepisów Karty nauczyciela, wynikających z Ustawy o finansowaniu zadań oświatowych. Zmiana ta polega na powiązaniu awansu zawodowego z oceną pracy. Aby nauczyciel kontraktowy mógł przystąpić do egzaminu musi na zakończenie stażu otrzymać co najmniej DOBRĄ ocenę pracy od dyrektora. Obecnie przepisy KN wskazują na dobrą ocenę pracy należy spełnić kryteria co najmniej w 55%. Kryteria na stopień nauczyciela kontraktowego obejmują również kryteria dla stażysty. Poniżej zestawienie kryteriów, które nauczyciel kontraktowy musi spełnić przynajmniej w 55%, aby otrzymać po zakończeniu stażu dobrą ocenę i móc złożyć wniosek do komisji egzaminacyjnej (Rozporządzenie MEN z dnia 29 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczycieli, zakresu informacji zawartych w karcie oceny pracy, składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego oraz trybu postępowania odwoławczego) 2. 1. Kryteria oceny pracy nauczyciela stażysty obejmują: 1) poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych; 2) dbałość o bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki; 3) znajomość praw dziecka, w tym praw określonych w Konwencji o prawach dziecka, przyjętej dnia 20 listopada 1989 r. (Dz. U. z 1991 r. poz. 526), ich realizację oraz kierowanie się dobrem ucznia i troską o jego zdrowie z poszanowaniem jego godności osobistej; 4) wspieranie każdego ucznia, w tym ucznia niepełnosprawnego, w jego rozwoju oraz tworzenie warunków do aktywnego i pełnego uczestnictwa ucznia w życiu szkoły oraz środowiska lokalnego; 4
5) kształtowanie u uczniów szacunku do drugiego człowieka, świadomości posiadanych praw oraz postaw obywatelskiej, patriotycznej i prospołecznej, w tym przez własny przykład nauczyciela; 6) współpracę z innymi nauczycielami; 7) przestrzeganie przepisów prawa z zakresu funkcjonowania szkoły oraz wewnętrznych uregulowań obowiązujących w szkole, w której nauczyciel jest zatrudniony; 8) poszerzanie wiedzy i doskonalenie umiejętności związanych z wykonywaną pracą, w tym w ramach doskonalenia zawodowego; 9) współpracę z rodzicami. 3. 1. Kryteria oceny pracy nauczyciela kontraktowego obejmują kryteria określone w 2 ust. 1 oraz: 1) planowanie, organizowanie i prowadzenie zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych wynikających ze specyfiki szkoły i zajmowanego stanowiska, z wykorzystaniem metod aktywizujących ucznia, w tym narzędzi multimedialnych i informatycznych, dostosowanych do specyfiki prowadzonych zajęć; 2) diagnozowanie potrzeb i możliwości ucznia oraz indywidualizowanie pracy z uczniem; 3) analizowanie własnej pracy, wykorzystywanie wniosków wynikających z tej analizy do doskonalenia procesu dydaktyczno- wychowawczego i opiekuńczego oraz osiąganie pozytywnych efektów pracy; 4) wykorzystywanie w pracy wiedzy i umiejętności nabytych w wyniku doskonalenia zawodowego; 5) realizowanie innych zajęć i czynności, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela, w tym udział w przeprowadzaniu egzaminów, o których mowa w art. 42 ust. 2b pkt 2 Karty Nauczyciela. 2. Kryteria oceny pracy nauczyciela kontraktowego dokonywanej po zakończeniu stażu na stopień nauczyciela mianowanego obejmują także stopień realizacji planu rozwoju zawodowego. 5. Kryteria oceny pracy nauczyciela dyplomowanego obejmują kryteria określone w 2 ust. 1, 3 ust. 1 i 4 ust. 1 oraz: 1) ewaluację własnej pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej oraz wykorzystywanie jej wyników do doskonalenia własnej pracy i pracy szkoły; 2) efektywne realizowanie zadań na rzecz ucznia we współpracy z podmiotami zewnętrznymi; 3) dwa z poniższych kryteriów, wskazane przez nauczyciela: a) opracowywanie i wdrażanie innowacyjnych programów nauczania, programów wychowawczo-profilaktycznych lub innych programów wynikających ze specyfiki szkoły lub zajmowanego stanowiska, z uwzględnieniem potrzeb uczniów, b) upowszechnianie dobrych praktyk edukacyjnych, w szczególności przygotowanie autorskiej publikacji z zakresu oświaty, c) przeprowadzenie ewaluacji działań wynikających z pełnionej funkcji lub zadań związanych z oświatą realizowanych poza szkołą oraz wykorzystywanie jej wyników do podnoszenia jakości pracy szkoły, d) współpracę z Centralną Komisją Egzaminacyjną lub okręgową komisją egzaminacyjną, w szczególności w charakterze egzaminatora, autora zadań lub recenzenta, placówkami doskonalenia nauczycieli lub szkołami wyższymi w zakresie opieki nad studentami odbywającymi praktyki pedagogiczne. 5