Wytyczne do stosowania zapisów Rekomendacji S
Informacje podstawowe. Wprowadzona przez KNF Rekomendacja S w swoich zaleceniach odnosi się m.in. do obszarów relacji Banku z Klientem. Klient banku przed zawarciem umowy powinien otrzymać wszystkie istotne informacje dla oceny ryzyka i kosztów związanych z zaciąganym zobowiązaniem, zgodnie z zasadami opisanymi w niniejszym dokumencie. Wszelkie zgłaszane wątpliwości dotyczące zaciąganego zobowiązania powinny zostać wyjaśnione Klientowi przed podpisaniem umowy. Bank powinien dołożyć wszelkich starań, aby przekazywane klientom informacje były zrozumiałe, jednoznaczne i czytelne. Ponadto, w trakcie trwania umowy Klient powinien być informowany o wszelkich zmianach, które bezpośrednio wpływają na warunki i obsługę umowy kredytowej.
I. Koszty związane z zawarciem umowy. Przed zawarciem umowy przedstaw Klientowi wszystkie koszty i opłaty. 1. Wysokość raty kredytu oraz tempo spłaty kapitału w całym okresie kredytowania (harmonogram) 2. Całkowity koszt kredytu, który obejmuje, m.in.: a. odsetki od kredytu b. prowizja z tytułu udzielonego zaangażowania. Jej wysokość uzależniona jest od kwoty wnioskowanego kredytu lub pożyczki oraz statusu Klienta. Prowizja jest opłatą bezzwrotną. c. opłata za weryfikację/kontrolę wartości nieruchomości, która płatna jest gotówką przed wykonaniem weryfikacji nieruchomości. Opłata ta jest bezzwrotna. d. opłata za wpis hipoteki do księgi wieczystej e. podatek od czynności cywilnoprawnych f. składka z tyt. ubezpieczenia nieruchomości g. inne opłaty np. składka za ubezpieczenie (w sytuacji przystąpienia przez Klienta do programu ubezpieczenia na życie oferowanego za pośrednictwem Banku), koszty prowadzenia rachunku, inne jeśli występują. II. Ryzyko związane ze zmienną stopą procentową 1. Poinformuj Klienta o częstotliwości i zasadach zmiany stopy procentowej, ryzyku jej wzrostu i jego skutkach: a) zmiana stopy procentowej wpływa na wysokość miesięcznej raty podwyższenie stopy procentowej wpływa na wzrost miesięcznej raty co jest równoznaczne ze wzrostem miesięcznych obciążeń i obniżeniem zdolności kredytowej Kredytobiorcy, b) zmiana stopy procentowej wpływa na stopień spłaty kapitału w czasie ewentualny wzrost oprocentowania wpływa na spowolnienie spłaty kapitału kredytu (nie dotyczy rat malejących). Dla zobrazowania zależności wykorzystaj poniższy wykres ilustrujący jak przebiega spłata kapitału w wysokości 100 tys. zł dla zaangażowania udzielonego na okres 180 miesięcy przy stopie procentowej 5,26% i 7,26%:
wartość kapitału Spłata kapitału w czasie 120 000,00 zł 100 000,00 zł 80 000,00 zł 60 000,00 zł 40 000,00 zł 20 000,00 zł 0,00 zł 1 12 23 34 45 56 67 78 89 100 111 122 133 144 155 166 177 okres kredytowania oprocentowanie 5,26% oprocentowanie 7,26% 2. Przedstaw w formie pisemnej Klientowi symulacje kredytowe (dostępne w kalkulatorze obliczania zdolności kredytowej) kosztów obsługi kredytu przy określonym poziomie marży oraz: a) aktualnym poziomie stopy procentowej, b) wzroście stopy procentowej o 400 pb, c) wzroście stopy procentowej w skali odpowiadającej różnicy pomiędzy maksymalnym a minimalnym poziomem stopy procentowej w ciągu ostatnich 12 miesięcy, d) stopie procentowej równej : 3%, 5%, 10%, 15%. Minimalne i maksymalne wartości oprocentowania publikowane są w Intranecie. 3. Uzyskanie w Banku w/w informacji Klient potwierdza stosownym oświadczeniem we wniosku kredytowym.. Dla zobrazowania poziomu zmiany stóp procentowych można skorzystać z załączonego slajdu:
Źródło: www.money.pl III. Ryzyko związane z okresem kredytowania przekraczającym 25 lat W pierwszej kolejności rekomenduj Klientowi 25-letni okres kredytowania. W tym celu przedstaw Klientowi następujące informacje w formie pisemnej (dostępne w kalkulatorze obliczania zdolności kredytowej): a) różnicę pomiędzy wysokością maksymalnej zdolności kredytowej a wysokością zdolności kredytowej uzyskanej w oparciu o 25-letni okres kredytowania, b) różnicę pomiędzy wysokością raty spłaty uzyskaną na wnioskowany (wydłużony) okres kredytowania, a wysokością raty na 25-letni okres kredytowania, c) różnicę w całkowitym koszcie kredytu (odsetkowym i innym) pomiędzy kredytem zaciąganym na planowany okres spłaty (przekraczający 25 lat), a kredytem udzielonym na okres 25 lat. IV. Ryzyko związane z przekroczeniem poziomu 40% dla wskaźnika DtI Poinformuj Klienta iż wskaźnik jego miesięcznych obciążeń do dochodu wykazanego do obliczenia zdolności kredytowej przekracza 40%. Z uwagi na długi okres kredytowania fakt ten może mieć niekorzystny wpływ na możliwość realizacji ewentualnych zwiększonych wydatków w trakcie okresu kredytowania W związku z tym Bank wskazuje na konieczność zachowania odpowiedniego bufora (nadwyżki dochodów nad wydatkami związanymi z obsługą zobowiązań) na wypadek pogorszenia sytuacji dochodowej lub realizacji większych wydatków. V. Warunki umowy kredytowej. Przed zawarciem umowy klient powinien otrzymać wszystkie istotne informacje dotyczące warunków umowy. Należy wyjaśnić Klientowi jakie, zgodnie z umową prawa mu przysługują oraz jakie obowiązki na nim spoczywają. Klientowi należy udostępnić projekt umowy oraz zapewnić niezbędny czas na zapoznanie się z jej treścią.