WYMAGANIA EDUKACYJNE BIOLOGIA klasa 5 Szkoła Podstawowa nr 153 w Krakowie I. Wymagania edukacyjne uwzględniają: Podstawę programową kształcenia ogólnego zakresu biologii Możliwości edukacyjne zespołu klasowego. II. Ogólne cele edukacyjne w zakresie kształcenia i wychowania zawarte w podstawie programowej: Znajomość różnorodności biologicznej i podstawowych procesów biologicznych. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji oraz doświadczeń; wnioskowanie w oparciu o ich wyniki. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy materiałów źródłowych. Rozumowanie i zastosowanie zdobytej wiedzy do rozwiązywania problemów biologicznych. Znajomość uwarunkowań zdrowia człowieka. Postawa wobec przyrody i środowiska. III. Wymagania edukacyjne Dział Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca 1. Organizacja i chemizm życia - wskazuje komórkę jako podstawową jednostkę organizacji życia - wymienia najważniejsze pierwiastki i związki chemiczne budujące organizm - wymienia poziomy organizacji żywej materii -przyporządkowuje związki chemiczne do odpowiednich grup - przedstawia hierarchiczną organizację budowy organizmów -podaje funkcje związków chemicznych - wyjaśnia rolę wody i soli mineralnych -wykazuje, że związki chemiczne zbudowane są z różnych pierwiastków - wymienia elementy budowy komórki roślinnej, zwierzęcej, bakteryjnej i grzybowej - dokonuje obserwacji mikroskopowych komórek - na podstawie tablic rozpoznaje i nazywa organella komórkowe oraz podaje ich podstawowe funkcje - odróżnia pod mikroskopem organella komórkowe, przedstawia ich funkcje, rysuje obraz obiektu spod mikroskopu - wskazuje cechy umożliwiające rozróżnienie komórek istot żywych - wykazuje związek budowy komórki z pełnioną funkcją - wskazuje proces fotosyntezy jako sposób odżywiania oraz podaje istotę tego procesu - określa czym jest oddychanie oraz podaje istotę tego procesu - wymienia sposoby oddychania organizmów - podaje warunki przebiegu fotosyntezy, rozróżnia substraty i produkty - podaje warunki przebiegu oddychania tlenowego i fermentacji, rozróżnia substraty i produkty - podaje przykłady organizmów - omawia przebieg i wyjaśnia znaczenie fotosyntezy - wyjaśnia znaczenie procesu oddychania komórkowego wykazujące wpływ dwutlenku węgla na intensywność fotosyntezy wykazujące, że drożdże - planuje i przeprowadza wpływ wybranych czynników na intensywność fotosyntezy - planuje i samodzielnie wykazujące, że drożdże
- wymienia czynności życiowe organizmów oddychających tlenowo i beztlenowo - charakteryzuje czynności życiowe organizmów podczas fermentacji wydzielają dwutlenek węgla podczas fermentacji wydzielają dwutlenek węgla 2. Różnorodność życia - wymienia 5 królestw istot żywych - wymienia choroby wirusowe - przedstawia charakterystyczne cechy organizmów pozwalające przyporządkować je do poszczególnych królestw -określa wirusy jako bezkomórkowe formy życia - rozpoznaje organizmy z najbliższego otoczenia posługując się prostym kluczem - przedstawia drogi wnikania i rozprzestrzeniania wirusów - przedstawia zasady klasyfikacji biologicznej - podaje zasady profilaktyki chorób wirusowych - uzasadnia potrzebę klasyfikowania organizmów - wymienia miejsce występowania bakterii, formy morfologiczne, podaje przykładowe choroby wywołane bakteriami - rozpoznaje formy morfologiczne bakterii, omawia wybrane czynności życiowe oraz ocenia znaczenie bakterii w przyrodzie i dla człowieka - omawia wszystkie czynności życiowe bakterii - przedstawia drogi wnikania i rozprzestrzeniania bakterii - podaje zasady profilaktyki chorób bakteryjnych - podaje przykłady protistów, rozpoznaje je na podstawie ilustracji, określa miejsca ich występowania - wymienia tkanki roślinne, wskazuje miejsca ich występowania - na wybranych przykładach wykazuje różnorodność budowy protistów - omawia najważniejsze funkcje tkanek - przedstawia czynności życiowe protistów (oddychanie, odżywianie, rozmnażanie) - wskazuje cechy adaptacyjne tkanek do pełnienia określonych funkcji - przedstawia drogi zakażenia i zasady profilaktyki toksoplazmozy i malarii - rozpoznaje protisty pod mikroskopem - rozpoznaje pod mikroskopem rodzaje tkanek roślinnych - zakłada hodowlę protistów - rozpoznaje i nazywa przedstawicieli mchów i paprotników, podaje nazwy ich organów - rozpoznaje przedstawicieli rodzimych drzew nagonasiennych - identyfikuje mchy i paprotniki spośród innych organizmów - omawia budowę rośliny nagonasiennej na przykładzie sosny - na podstawie ilustracji przedstawia cechy budowy zewnętrznej, wyjaśnia znaczenie mchów i paprotników w przyrodzie - omawia znaczenie roślin nagonasiennych w przyrodzie i dla człowieka wykazujące zdolność mchów do chłonięcia wody - wykazuje różnorodność roślin nagonasiennych planuje i przeprowadza zdolność mchów do chłonięcia wody - na podstawie wyglądu szyszki określa gatunek drzewa, z którego pochodzi - rozróżnia formy morfologiczne roślin okrytonasiennych (rośliny zielne, krzewinki, krzewy, drzewa) - na podstawie obserwacji - rozróżnia elementy budowy kwiatu - omawia funkcje poszczególnych elementów kwiatu w rozmnażaniu płciowym - wymienia sposoby zapylania kwiatów -wykazuje zmiany zachodzące w kwiecie po zapyleniu - określa rolę owocni w klasyfikacji owoców
rośliny okrytonasiennej rozpoznaje jej organy i określa ich funkcję - wymienia główne typy rozmnażania roślin okrytonasiennych - rozpoznaje 3 gatunki drzew liściastych - przedstawia środowiska życia grzybów - przeprowadza obserwacje mikroskopowe i makroskopowe - wymienia sposoby rozmnażania wegetatywnego - rozpoznaje 5 gatunków drzew liściastych - wymienia cechy umożliwiające zaklasyfikowanie organizmu do grzybów - określa problem badawczy, formułuje wnioski - wykazuje związek budowy kwiatu ze sposobem zapylania - przedstawia budowę nasiona - opisuje modyfikacje organów jako adaptację do środowiska - rozpoznaje 7 gatunków drzew liściastych -identyfikuje nieznany organizm na podstawie jego cech morfologicznych - wykazuje różnorodność budowy grzybów - rozróżnia próbę kontrolną i badawczą - przedstawia sposoby rozprzestrzeniania się nasion, wskazując odpowiednie adaptacje w budowie owoców do tego procesu - zakłada hodowlę roślin za pomocą rozmnażania wegetatywnego - rozpoznaje 10 gatunków drzew liściastych - przedstawia znaczenie roślin okrytonasiennych w przyrodzie i dla człowieka - przedstawia czynności życiowe grzybów (odżywianie, oddychanie) - analizuje wyniki i formułuje wnioski - planuje i przeprowadza wpływ wybranego czynnika środowiska na proces kiełkowania nasion - zakłada hodowlę roślin za pomocą rozmnażania wegetatywnego, obserwuje ją i opisuje wyniki - analizuje znaczenie grzybów w przyrodzie i dla człowieka wskazując ich pozytywne i negatywne działanie - planuje i przeprowadza i dokumentuje obserwacje i doświadczenia
Sposoby i formy oceniania osiągnięć edukacyjnych z biologii w klasie piątej szkoły podstawowej. W klasie V realizowany jest Program nauczania biologii dla szkoły podstawowej Puls życia, autorstwa Anny Zdziennickiej, Wyd. Nowa Era. Każdego ucznia na lekcjach biologii obowiązuje posiadanie pomocy dydaktycznych takich jak: Podręcznik: Marian Sęktas, Joanna Stawarz Puls życia 5, Wyd. Nowa Era; zeszyt przedmiotowy ; podstawowe przybory szkolne (pióro lub długopis, nożyczki, klej, ołówek, linijka, gumka, kredki kolorowe lub długopisy); Program biologii w klasie V szkoły podstawowej obejmuje zagadnienia dotyczące biologii jako nauki, budowy i czynności życiowych bakterii, wirusów, protistów, grzybów oraz roślin. Obszary aktywności podlegające ocenie: odpowiedzi ustne z trzech ostatnich jednostek tematycznych (pod względem rzeczowości, stosowania języka biologicznego, umiejętności formułowania dłuższej wypowiedzi); kartkówki z trzech ostatnich jednostek tematycznych mające rangę odpowiedzi ustnej; sprawdziany pisemne, w tym testy dydaktyczne przeprowadzane po zakończeniu działu; zadania domowe pisemne i ustne; konkursy i projekty edukacyjne; praca na lekcji. Sposoby oceniania: sprawdziany są obowiązkowe i zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem; w przypadku zapowiedzianego wcześniej sprawdzianu lub kartkówki uczeń nie ma prawa korzystać z nieprzygotowania lub szczęśliwego numerka;
uczniowie mają prawo do poprawiania oceny niedostatecznej ze sprawdzianu w ciągu 14 dni od jego oddania, termin i formę popraw ustalają wspólnie z nauczycielem; uczeń, który w terminie nie poprawił sprawdzianu, traci szansę jego poprawiania; uczniowie nieobecni na sprawdzianie mają obowiązek napisać go w ciągu 14 dni po powrocie do szkoły; Każda ocena otrzymana za poprawiony sprawdzian, wpisywana jest jako kolejna do dziennika - obie oceny liczone są do wystawiania oceny półrocznej i końcowo rocznej; w ciągu półrocza uczeń ma prawo do zgłoszenia jednego nieprzygotowania (np) z powodu nieprzygotowania do odpowiedzi ustnej, niezapowiedzianej kartkówki, braku zadania domowego, braku zeszytu, braku przyborów lub przyrządów do pracy na lekcji bez podania powodu. Gdy kartkówka jest zapowiedziana, nie może zgłosić nieprzygotowania; każdy zgłoszony brak oraz nieprzygotowanie wykraczające poza ustaloną ilość zapisaną w sposobach i formach oceniania, skutkuje wpisaniem oceny nieodpowiedniej zachowania; nieprzygotowanie lub brak zadania uczeń zgłasza ustnie podczas sprawdzania obecności na danej lekcji. uczeń może poprawić ocenę niedostateczną z odpowiedzi ustnej, kartkówki oraz zadania, w terminie 7 dni. Wszystkie oceny poprawiane są wpisywane do dziennika jako kolejne; Po długiej, usprawiedliwionej nieobecności (co najmniej tydzień) uczeń nie jest pytany w ciągu 7 dni od momentu powrotu do szkoły termin odpowiedzi lub napisania kartkówki ustala z nauczycielem; w pierwszym dniu po dłuższej przerwie w nauce (ferie świąteczne i zimowe) nie są przeprowadzane sprawdziany. Udział w konkursach szkolnych nagradzamy: oceną bardzo dobrą za zajęcie drugiego i trzeciego miejsca, oceną celującą za zajęcie pierwszego miejsca, udział w konkursach pozaszkolnych jednoetapowych nagradzamy: oceną bardzo dobrą za wyróżnienie w konkursie, oceną celującą za uzyskanie bardzo dobrego wyniku oraz uzyskanie tytułu laureata, udział w konkursach pozaszkolnych wieloetapowych nagradzamy: oceną bardzo dobrą za udział w konkursie, oceną celującą laureatów, zwycięzców i osoby wyróżnione. Brak kultury na lekcji, brak szacunku do nauczyciela, kolegów i przedmiotu, odbiera uczniowi ustalone na lekcjach prawa. Tryb uzyskania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej określa Statut Szkoły. Wymagania edukacyjne dostępne są na stronie internetowej szkoły.