Odmiany dopasowane do współczesnych potrzeb

2 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 EKSPERT SYNGENTA RADZI WŁADYSŁAW TOKARCZYK Odmiany dopasowane do współczesnych potrzeb Uprawa wczesnych warzyw skoncentrowana jest w dwóch głównych regionach kraju w okolicy podkrakowskiej Igołomi oraz w rejonie Piątku i Łęczycy w województwie łódzkim. To właśnie z tych miejsc pochodzą podstawowe nowalijki wczesne kapusty, kalafiory i brokuły. Wieloletnia tradycja i duże doświadczenie ogrodników zajmujących się ich produkcją sprawiają, że co roku odnoszą oni sukcesy w tej dosyć trudnej uprawie. Jest to zasługa również nowych odmian, jakie w tym asortymencie oferuje Syngenta. Podkrakowskie wzgórza pełne tuneli Dosyć żyzne i szybko nagrzewające się wiosną gleby, specyficzne sezonowe osłony w postaci niskich tuneli foliowych i właściwie dobrane odmiany to czynniki sprzyjające wczesnym uprawom warzyw w podkrakowskiej Igołomi. Ich produkcja skoncentrowana jest przede wszystkim w małych rodzinnych gospodarstwach, nic zresztą dziwnego wymaga bowiem dużej wiedzy i nakładu pracy ręcznej. Prace związane z tą działalnością rozpoczynają się już w połowie stycznia, Rafał Żmuda Reprezentant terenowy Polska południowa kiedy to prowadzone są pierwsze siewy nasion. W tradycyjnych gospodarstwach większość rozsady produkowana jest samodzielnie ogrodnicy sami wiedzą najlepiej jak to zrobić. Jesienią zaczyna się przygotowanie terenu, montaż pierwszych konstrukcji i naciąganie folii. Nieduże tunele (o szerokości 6 m) zapewniają dość dobre warunki do wzrostu roślin w niełatwym okresie sadzenie rozsad rozpoczyna się pod koniec lutego. Współpracując od dobrych kilku lat z ogrodnikami z tego regionu, obserwuję trochę niebezpieczną tendencję zbyt wczesnych siewów nasion mówi Władysław Tokarczyk, specjalista z firmy Syngenta. A dobra rozsada to podstawa sukcesu, szybkiego i harmonijnego wzrostu po posadzeniu dodaje. Wcześnie tak, ale bez przesady. Zdaniem Władysława Tokarczyka, optymalny termin sadzenia dla regionu Igołomi przypada na przełom lutego i marca. Można ryzykować wcześniejsze sadzenie, ale w zależności od przebiegu pogody przynosi to różne efekty. Pod tym względem dużo zależy od wyczucia gospodarzy z reguły każdy potrafi optymalnie dobrać termin siewu nasion i sadzenia rozsady, dopasowując go do

Rejon Igołomi zdominowany został przez wczesne uprawy głównie kapust i kalafiorów warunków panujących na konkretnym stanowisku. Przy tak wczesnych terminach sadzenia bardzo ważny okazuje się wybór dobrych, sprawdzonych odmian. Odmian, które zagwarantują wczesność zbioru (krótki okres wegetacji), ale też jakość co ma szczególne znaczenie, zwłaszcza w sytuacji, gdy podaż wczesnych asortymentów warzyw na rynku jest coraz większa. W przypadku wczesnych odmian kalafiorów, kapust czy brokułów ważne jest wybranie odmiany, która da szybki i powtarzalny plon. Istotne jest również takie zaplanowanie nasadzeń, by zapewnić podaż produktu przez odpowiednio długi czas. Władysław Tokarczyk i Jerzy Ciastoń podczas oceny kalafiorów spis treści Odmiany dopasowane do współczesnych potrzeb....... 2 kapusty białe E Nadchodzi dobry sezon dla producentów kapusty. Postaw na sprawdzony asortyment.... 4-5 Mirror F1.............. 5 Jetodor F1............. 6 Kevin F1.............. 6 Veronor F1............. 6 Bolikor F1.............. 7 E Wczesne kapusty z rejonu Łęczycy i Piątku...... 7 Reactor F1............. 8 Grepala F1............. 8 Gregorian F1............ 8 N Rington F1............. 9 Rington F1 nowość szybkie kwaszenie kapusty.... 9 kapusty włoskie Włoskie i czerwone dobra alternatywa........ 10 Atlanum F1............. 11 Miletta F1.............. 11 kapusta czerwona Reball F1.............. 11 kapusty pekińskie Sprinkin F1............. 12 Kilakin F1.............. 12 kalafiory Solistar i Bering nowości wśród wczesnych kalafiorów........13 Sprawdzone kalafiory w regionie Igołomi......... 14 Speeder F1............. 14 N Solistar F1............. 14 Easytop F1............. 15 Bering F1.............. 15 E Bering wyjątkowa jakość kalafiora wiosennego............ 15 Brunel F1.............. 16 Bruce F1.............. 16 Aerospace F1............ 16 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 3 brokuły Montop F1............. 17 N Besty (SGD93200)......... 17 Monteco F1............. 17 pomidory Boderine F1............ 18 Baribine F1............. 18 Sandoline F1............ 18 Kilates F1.............. 19 Charakterystyka pomidorów tunelowych............. 19 ogórki Ekol F1............... 20 Asortyment odmian ogórka przeznaczonych do upraw pod osłonami............ 20 papryki Sprawdzone odmiany papryki nie zawodzą............ 21 Asortyment odmian papryki.... 22 Yecla F1.............. 23 Balta F1............... 23 Beniel F1.............. 23 rzodkiewki N Avatar F1.............. 24 Avatar idealna odmiana do najwcześniejszej produkcji pod osłony ogrzewane....... 24 N Crispar F1 (SGR 0511)....... 25 Donar F1.............. 25 Jostar F1.............. 25 sałaty Panukia............... 26 Nisava............... 26 Furian (LS13607).......... 26 kukurydza cukrowa Overland.............. 27 Sweetstar (GSS7158)........ 27 Kalendarz zbioru odmian wczesnych. 28 N nowość, E Ekspert Syngenta radzi. Oznaczenia stosowane w katalogu: Uprawa tunelowa Uprawa pod przykryciem płaskim Uprawa polowa Uprawa przy paliku Uprawa w polu

4 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 kapusty W wiosenny krajobraz okolic Piątku i Łęczycy na stałe wpisały się tunele foliowe Nadchodzi dobry sezon dla producentów kapusty. Postaw na sprawdzony asortyment Kapusty wczesne to w ostatnich kilku latach sztandarowy produkt zarówno dla regionu Igołomi, jak też okolic Łęczycy i Piątku. Okazuję sie jednak, że ten gatunek jest bardziej wrażliwy na jarowizację niż kalafiory i wymaga więcej uwagi w tym względzie. Dobierając odmiany do najwcześniejszych nasadzeń trzeba się zatem kierować nie tylko długością okresu Veronor F1 to wczesna odmiana kapusty ceniona za niezawodność i duże wyrównanie wegetacji, ale też odpornością na wybijanie w pędy kwiatowe, a także wysokością osadzenia główek i ich jakością w finalnej postaci. Sprawdzonymi standardami w tym segmencie są Mirror F1 i Veronor F1. Kapusty te okazują się niezawodne w najtrudniejszych warunkach, na jakie niestety narażone są sadzone często już w drugiej połowie lutego rośliny. Znoszą one dobrze niskie temperatury i niestabilne warunki panujące w marcu i kwietniu. Przy wysokiej wilgotności powietrza, jaka utrzymuje się w tunelach foliowych lub pod płaskimi przykryciami, nie dochodzi do porażenia roślin tych odmian przez choroby grzybowe czy do zagniwania dolnych liści. Ma to bardzo duże znaczenie w przypadku wczesnych upraw, w których liczy się nie tylko wygląd i wielkość samej główki, ale dobrze zabudowany spód rośliny i dobra ekspozycja podczas sprzedaży. Mirror F1 nie zawodzi i pozwala uzyskać handlowy plon już po upływie 50-53 dni od posadzenia. Uzupełnieniem tej odmiany są Jetodor F1 o takim samym okresie dorastania czy Kevin F1. Późniejsza o zaledwie 2-3 dni odmiana Veronor F1 zdobyła już uznanie wśród producentów z rejonu zarówno Igołomi, jak i Piątku. Marek Szymczak prowadzący sklep ogrodniczy w Piątku podkreśla duże zainteresowanie producentów tego regionu przede wszystkim odmianami kapusty, które zapewniają uzyskanie zwartych główek, są odporne na jarowizację i trudne warunki pogodowe. Veronor F1

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 5 Mirror F1 odporność na zagniwanie w uprawach tunelowych Marek Szymczak prowadzi sklep ogrodniczy w miejscowości Piątek Każdy sezon jest inny, wiosna bywa różna i często warunki pogodowe mocno utrudniają wzrost roślin. Ważne by odmiany kapusty uprawiane na najwcześniejszy zbiór były jak najbardziej tolerancyjne na te zmienne warunki pogodowe podkreśla Marek Szymczak. Do najwcześniejszych upraw w niskich tunelach poleca odmianę Veronor F1, która jest ceniona za wysoką jakość główek, ich wyrównanie i tempo dorastania. W efekcie daje ona możliwość uzyskania wysokiego plonu wczesnego. Coraz więcej kapusty z rejonu Piątku i Łęczycy trafia do sieci handlowych, które oczekują wyraźnie wykształconych główek trwałych w obrocie. Te wymagania znakomicie spełnia odmiana Bolikor F1, która jest chętnie sadzona jako pierwsza kapusta pod płaskie przykrycia z agrowłókniny. Na naszym terenie widoczny jest trend w stronę odmian kapusty o dobrze wykształconych główkach, wyrównanych i trwałych zarówno po dorośnięciu na polu, jak też po zebraniu. Oczekiwania te doskonale spełnia Bolikor F1, dlatego zainteresowanie tą odmianą w naszym regionie ciągle rośnie podkreśla Marek Szymczak i dodaje: Trudno znaleźć idealną odmianę kapusty, która by spełniła wszystkie wymagania producentów i odbiorców. Odmiany Veronor F1 czy Bolikor F1 są jednak temu bliskie. Planując uprawę wczesnych kapust warto tak dobierać odmiany, by możliwe było wydłużenie okresu podaży tego warzywa. W tym celu dobrze jest też niektóre odmiany wysiewać w różnych terminach, tak by rozłożyć w czasie termin sadzenia, a tym samym oferować przez możliwie długi okres surowiec takiej samej jakości. Po wczesnych odmianach, takich jak Veronor F1 i Bolikor F1, swoje miejsce znajdują sprawdzone pozycje Gregorian F1 i Grepala F1. Te odmiany nadają się świetnie do uprawy pod płaskimi okryciami z agrowłókniny czy folii perforowanej, a także do pierwszych nasadzeń w otwartym polu. Ciekawym uzupełnieniem kapust produkowanych na najwcześniejszy zbiór jest kapusta włoska. Tu na szczególną uwagę zasługuje odmiana Atlanum F1. Ta odmiana o 75-dniowym okresie wegetacji, daje możliwość uzyskania wczesnej włoskiej kapusty z wyraźnie wykształconą, zwartą główką. Te są wysoko osadzone, wiec nie ma ryzyka podgniwania dolnych liści. Odmiana ta z powodzeniem może być sadzona pod płaskie przykrycia jak również do gruntu bez osłon, zapewniając dobrej jakości plon od początku czerwca do pierwszych dni lipca. Doskonale w tym czasie nadaje się zarówno do przygotowania włoszczyzny, jak również do produkcji pierwszych surówek czy polskiego przysmaku jakim są gołąbki. Ze względu na krótki okres wegetacji kapusta Atlanum F1 może być również uprawiana jako poplon po wczesnych warzywach, dając w krótkim czasie dorodne główki dorastające do masy 2-2,5 kg. Atlanum F1 to najwcześniejsza kapusta włoska z wyraźnie wykształconą główką okres wegetacji 50-53 dni główka okrągła, zbita, o wadze 1,2-1,4 kg roślina o mocnym wigorze budująca wokół główki dużą rozetę wzniesionych liści wysoko osadzona główka duża odporność na pękanie i wybijanie w pędy kwiatostanowe doskonałe wyrównanie roślin w polu Zalety dla producenta: bardzo wczesny i wyrównany plon liście okrywające elastyczne, niełamiące się podczas pakowania gładkie liście dobrze okrywające główkę od spodu wysoka zdrowotność roślin wysokie osadzenie główki eliminuje zagniwanie liści od spodu i ułatwia zbiór Zalety dla handlowca: atrakcyjny, okrągły kształt główki obfite ulistnienie wokół główki i żywo zielony kolor zachęcają klientów do zakupu wysoka trwałość po ścięciu sprawdzona i ceniona przez klientów na rynkach europejskich

6 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Jetodor F1 znakomita wczesność w tunelu Kevin F1 wysoki plon zbitych główek Veronor F1 bardzo wczesna odmiana o dużej główce okres wegetacji 50-53 dni waga główek 1,3-1,6 kg bardzo mocny wigor i dobre wyrównanie rośliny o mocnym systemie korzeniowym, co zapewnia dobry plon nawet w stresowych warunkach główki duże, okrągłe, o doskonałej strukturze odmiana bez tendencji do wybijania w pędy kwiatostanowe główki nie pękają, można je przetrzymać w polu dobra zdrowotność roślin odmiana przeznaczona do uprawy w tunelach Uwagi: polecamy do najwcześniejszych nasadzeń odmiana o około 50-55 dniach wegetacji przeznaczona do upraw wiosennych w tunelach i pod przykryciami płaskimi główki okrągłe zbite, o doskonałej strukturze wewnętrznej masa główek od 1,2-2 kg rośliny o bardzo silnym wigorze wysoka tolerancja na pękanie wysokie wyrównanie kapusta przeznaczona na świeży rynek, do sprzedaży w główkach polecana jako przedplon w tunelach przed nasadzeniami pomidorów Uwagi: zalecana do uprawy na lżejszych stanowiskach silny system korzeniowy delikatny smak okres wegetacji 53-55 dni główki duże, okrągłe, o wadze 1,5-2,0 kg wysokie osadzenie główek zabezpiecza przed zagniwaniem odporność na pękanie stabilne plonowanie w różnych warunkach uprawy silny wigor i zdrowotność roślin odmiana przeznaczona na świeży rynek uprawa w tunelach i pod płaskimi przykryciami Uwagi: odmiana przeznaczona do nasadzeń wiosennych

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 7 Bolikor F1 możliwość przetrzymania w polu okres wegetacji 58-60 dni masa główek 1,6 do 2,1 kg główki o bardzo dobrej strukturze, o cienkim liściu kapusty osadzone na wysokim głąbie, pokryte mocnym nalotem woskowym bardzo dobra zdrowotność oraz możliwość dłuższego przetrzymania na polu doskonałe wyrównanie główek odmiana przeznaczona do uprawy pod płaskimi przykryciami agrowłóknina lub folia perforowana Uwagi: odmiana o kompaktowej główce z wysoką tolerancją na pękanie PROMOCJA na nasiona odmiany Bolikor Pytaj w sklepie nasiennym lub Reprezentanta firmy Syngenta EKSPERT SYNGENTA RADZI GRZEGORZ GOŹDZIK Wczesne kapusty z rejonu Łęczycy i Piątku W rejonie Piątku i Łęczycy udaje się wyprodukować jedne z najwcześniejszych kapust i kalafiorów w Polsce. Wymaga to od plantatorów dużych nakładów głównie pracy ręcznej, potrzebnej na przygotowanie niskich tuneli, posadzenie rozsady i późniejszą pielęgnację roślin. Do czynników, które wpływają na sukces w uprawie tych wczesnych warzyw, należy wybór właściwej odmiany, dopasowanej do specyfiki danego terenu, typu gleby i wreszcie do oczekiwań odbiorców. Ostatnie lata pokazują, że coraz większy udział w handlu wczesnymi warzywami mają sieci handlowe. Oczekują one produktu, który będzie wyrównany i długo zachowa przydatność do obrotu. Oczekiwania te znakomicie spełnia odmian Bolikor F1. Nie należy ona, co prawda, do segmentu najwcześniejszych kapust, ale można śmiało stwierdzić, że jest to jedna z pierwszych na rynku odmian kapusty o główce wysokiej jakości, twardej, zwartej i ciężkiej, która długo utrzymuje swą jakość zarówno na polu (nie pęka), jak i po ścięciu w trakcie obrotu. Trwałość pozbiorczą można dodatkowo przedłużyć poprzez szybkie schłodzenie główek po zbiorze, a także przez odpowiedni termin zbioru, prowadzonego najlepiej w godzinach wczesnoporannych. Polecam odmianę Bolikor F1 zwłaszcza chcącym produkować kapusty o dobrej jakości, które bez trudu można przeznaczyć zarówno do bezpośredniej sprzedaży, jak i na dostawy do sieci handlowych lub na eksport. Chcę zwrócić uwagę na jakość rozsady, która w większości gospodarstw na najwcześniejsze nasadzenia produkowana jest samodzielnie. Znając specyfikę swojego gospodarstwa i planowane możliwe terminy sadzenia, warto odpowiednio dopasować terminy siewu, tak by nie było konieczne przetrzymywanie gotowych już do sadzenia roślin. Ma to bardzo negatywny wpływ na przyjmowanie się rozsady i dalszy wzrost roślin. Dbając o rozsadę, należy pamiętać o tym, że o dobrym przyjmowaniu się decyduje nie wygląd części nadziemnej, ale przede wszystkim jakość systemu korzeniowego bryłka korzeniowa dobrze przerośnięta korzeniami, które powinny mieć jasną barwę. Produkując rozsadę w wielodoniczkach, warto umieszczać je tak, by korzenie nie miały kontaktu z glebą i nie mogły do niej przerastać. Wiele razy można się było też przekonać, że późniejszy siew nasion procentuje lepszą jakością rozsady i dobrymi przyjmowaniem się po posadzeniu warto się tej zasady trzymać. Dobrej jakości rozsada ze zwartą bryłą korzeniową i jasnymi korzeniami

8 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Reactor F1 idealnie wyrównana odmiana pod przykrycia płaskie Grepala F1 mniejsze ryzyko uprawy Gregorian F1 doskonale wyrównany następca Grenadiera okres wegetacji 55-58 dni bardzo wyrównana, o atrakcyjnym wyglądzie roślina o mocnym wigorze, dobrze znosi warunki stresowe duża odporność na pękanie główki osiągające wagę od 1,4 do 1,8 kg zbita struktura wewnętrzna świeży rynek Uwagi: elastyczne liście nie łamią się podczas zbioru i pakowania okres wegetacji 70-75 dni główki zbite, okrągłe, o doskonałej strukturze wewnętrznej atrakcyjny, zielony kolor główek, ułatwia sprzedaż główki o masie 2,5-3,5 kg wysoka zdrowotność i wyrównanie w polu wysoka tolerancja na pękanie, możliwość przetrzymania w polu wysoko osadzone główki, bez tendencji do zagniwania kapusta przeznaczona na świeży rynek oraz na tzw. pierwsze kwaszenie jakość, kształt i wielkość główek poszukiwana przez supermarkety do produkcji pod przykryciami płaskimi i w odkrytym gruncie okres wegetacji 72-75 dni wyrównanie roślin w polu twarde i kształtne główki, o wadze 3-3,5 kg wyrównanie roślin skraca okres zbioru i pozwala na uzyskanie większej ilości dobrej jakości główek wysoko osadzone główki średniowczesna kapusta, przeznaczona na świeży rynek i do wczesnego kwaszenia Uwagi: główki długo nie pękają, mogą pozostawać w polu bez zagniwania dolnych liści Uwagi: wzniesiony pokrój roślin pozwala na zwiększenie zagęszczenia

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 9 Rington F1 najwyższy plon do wczesnego kwaszenia NOWOŚĆ odmiana bardzo wczesna - 80-90 dni główki okrągłe, zbite, dorastające do 4-6 kg wysoka tolerancja na pękanie pozwala wydłużyć okres zbioru cienkie listki i regularna struktura wewnętrzna główek odmiana mało podatna na wciornastka bardzo krótki głąb wewnętrzny wysoka zdrowotność roślin odmiana przeznaczona na świeży rynek i do przetwórstwa (kwaszenie i gołąbki) bardzo wczesne kwaszenie (lipiec) Uwagi: w uprawie na świeży rynek, zaleca się zwiększenie zagęszczenia Rington F1 nowość szybkie kwaszenie kapusty Producenci kapusty przeznaczonej do kwaszenia planują uprawę tak, by jesienią uzyskać wysokie plony z najlepszych odmian. W tym terminie najbardziej plennymi i powszechnie wybieranymi kapustami są Ramco, Ramkila oraz Novoton. Z plonów jesiennych uzyskuje się kapustę kiszoną, przeznaczoną na systematyczne zaopatrzenie rynku w okresie od jesieni do wiosny. Bywa jednak, że ze względu na trudne warunki uprawy lub lepszą niż planowana sprzedaż kwaszonej kapusty w okresie zimowym, zapasy nie wystarczają do nowego sezonu. Producenci, chcąc jak najwcześniej rozpocząć kwaszenie z nowych plonów poszukują odmian wczesnych nadających się do przetwórstwa. Tu nowym rozwiązaniem jest odmiana Rington idealna do bardzo wczesnego kwaszenia. Rington F1, ze względu na krótki okres wegetacji oraz wysoki potencjał plonotwórczy jest najwcześniejszą odmianą w grupie kapust do lipcowego kwaszenia. Charakteryzuje się bardzo szybkim tempem wzrostu, co powoduje, że główki dorastają do wagi 4-6 kg już po okresie około 85 dni od posadzenia. Należy podkreślić, że mogą one pozostać w polu bez ryzyka spękania, ta zaleta wyróżnia Rington spośród pozostałych wczesnych odmian na rynku. Zaobserwowaliśmy również wysoką tolerancję roślin na wciornastka, co w połączeniu z wysokim plonem pozwala osiągnąć producentowi wysokiej jakości surowiec do przetwórstwa. W uprawie na świeży rynek przy wczesnych nasadzeniach, istnieje możliwość zbioru główek o mniejszej masie już w czerwcu. Zenon Małek prezentuje odmianę Rington F1

10 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Włoskie i czerwone dobra alternatywa Ostatnie lata pokazują, że coraz większe udziały w rynku zdobywają kapusty włoskie i czerwone. Wiosną znaczącą ich część stanowią kapusty przechowywane w chłodniach. Ze względu na niższe i słabsze jakościowo plony tych asortymentów kapust w mijającym roku, początek sezonu 2016 może być związany z deficytem kapusty włoskiej i czerwonej. Dlatego warto je włączyć do produkcji wczesnowiosennej. Kapusty włoskie i czerwone są mniej popularne w produkcji wiosennej, jednak pewne zależności przemawiają za ich uprawą. Przede wszystkim, w przypadku tych asortymentów nie ma zagrożenia ze strony produktów importowanych, po drugie zaś zainteresowanie na krajowym rynku jest coraz większe. Wynika ono między innymi z trendu do zdrowego odżywiania, w którym na głównym miejscu znajdują się świeże warzywa i owoce. Z grona kapust włoskich o stosunkowo krótkim okresie wegetacji godną polecenia i już sprawdzoną odmianą jest Atlanum F1 (o 75-dniowym okresie wegetacji). Daje ona możliwość uzyskania wczesnej włoskiej kapusty z wyraźnie wykształconą, zwartą główką, która jest wysoko osadzona, więc nie ma ryzyka podgniwania dolnych liści. Rośliny tej odmiany z powodzeniem mogą być sadzone zarówno pod płaskie przykrycia, jak również do gruntu bez osłon i zapewniają dobrej jakości plon od połowy czerwca do połowy lipca. Główki w tym czasie doskonale nadają się do przygotowania włoszczyzny, a także do produkcji pierwszych surówek czy polskiego specjału, jakim są gołąbki. Wielu producentów wczesnych kapust doceniło tę odmianę, ze względu zarówno na szybkie tempo wzrostu, jak również wysoką jakość główek. Przy dobrej agrotechnice (stanowisko, nawadnianie, nawożenie) nie ustępuje ona typowym odmianom włoskiej kapusty, a nawet je przewyższa jakością i bardzo atrakcyjnym wyglądem podkreśla Władysław Tokarczyk. Odmiana Atlanum F1 Ze względu na krótki okres wegetacji, ale równocześnie bardzo szybki przyrost masy, kapusta Atlanum F1 może być również uprawiana jako poplon po wczesnych warzywach, dając w krótkim czasie dorodne główki dorastające do masy 2,5-3 kg. Okazuje się, że w okresie jesiennym są one nierzadko zbywane w lepszej cenie niż wiosną. Dorodne główki, z ładnie wykształconym pęcherzykiem i połyskiem liści, zdobywają bez trudu odbiorców. Wśród kapust czerwonych godna polecenia jest z kolei Reball F1. Ta wczesna odmiana znakomicie się spisuje przy uprawie na zbiór wiosenny i wczesnoletni, zarówno przy wykorzystaniu osłon, jak też sadzona w otwartym polu. Krótki okres wegetacji, wynoszący 75-80 dni, wyrównane kuliste główki, o ładnym wybarwieniu, wyraźne, dorastające do 2 kg, bez tendencji do pękania przemawiają za uprawą tej odmiany. Przy nasadzeniach wczesnowiosennych główki Reball F1 mogą być zbierane od drugiej dekady czerwca do połowy lub nawet końca lipca. By rozłożyć w czasie podaż tej kapusty i możliwość dostarczania na rynek wyrównanego jakościowo produktu, konieczne jest odpowiednie zaplanowanie kolejnych nasadzeń. A warto, bo Reball F1 nie zawodzi zarówno w produkcji, jak też i w handlu, stanowiąc atrakcyjny i wyrównany produkt, który z powodzeniem można sprzedawać bezpośrednio na rynku, a także dostarczać do sieci handlowych. Polecane dla tej odmiany zagęszczenie wynosi 35-45 tys. szt./ ha w uprawie wiosennej, do nawet 60 tys. szt./ ha w jesiennej. Gęstość sadzenia należy oczywiście dopasować do stanowiska, na jakim prowadzona jest uprawa, oraz do oczekiwanej wielkości główek. Rośliny mają szybkie tempo wzrostu, przez co dość szybko zasłaniają glebę, ograniczając tym samym wzrost chwastów i odparowanie wody. Krótki okres wegetacji oraz szybkie tempo tworzenia główek przemawiają za uprawą odmian Atlanum F1 jak i Reball F1 jako poplonu. Wówczas, po posadzeniu roślin na przełomie czerwca i lipca, można uzyskać świetnej jakości produkt do sprzedaży na początku października. Główki nie mają tendencji do pękania, więc można je przetrzymać na polu, a także krótko przechować w chłodni z zamiarem zaopatrzenia świeżego rynku w okresie jesiennym i wczesnozimowym. Odmiany Atlanum F1 i Reball F1 p ol e cam producentom, którzy chcą wzbogacić asortyment kapust produkowanych na zbiór wiosenny i zarazem kierować na rynek produkty naprawdę dobrej jakości, spełniające najbardziej wygórowane wymagania odbiorców Władysław Tokarczyk. Odmiana Reball F1

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 11 kapusty włoskie i czerwona Atlanum F1 oczekiwany następca odmiany Atlanta Miletta F1 zdrowotność i odporność na stres Reball F1 wysoka tolerancja na pękanie okres wegetacji około 75 dni główki lekko spłaszczone, osiągają masę 1,5-2,0 kg atrakcyjny wygląd i idealne wyrównanie roślin skoncentrowany zbiór możliwość przetrzymania roślin w polu wysoko osadzone główki i szybki zbiór możliwość uprawy w wyższym zagęszczeniu kapusta przeznaczona na świeży rynek i do przetwórstwa Uwagi: odmiana sprawdzona w różnych warunkach uprawy uprawa pod przykryciem i w otwartym gruncie odmiana średniowczesna 105-110 dni wegetacji główki zbite, dorastające do 2-2,5 kg liście mocno pofałdowane doskonała, zbita struktura wewnętrzna przeznaczona na świeży rynek i dla przetwórstwa możliwość uprawy w drugim cyklu (nasadzenia do końca czerwca), z przeznaczeniem na krótkie przechowanie Uwagi: wysoka odporność na tipburn i zagniwanie główek od spodu odmiana średniowczesna, o 75-80 dniach wegetacji rośliny o silnym wigorze odporne na stresowe warunki główki okrągłe, dorastające do 2 kg wysokie wyrównanie na polu kapusta czerwona przeznaczona na świeży rynek do upraw pod przykryciami płaskimi i w gruncie Uwagi: odmiana przeznaczona na zbiór wiosenny oraz letni, o krótkim okresie wegetacji

I 12 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 kapusty pekińskie Sprinkin F1 wysoka tolerancja na wybijanie w pędy kwiatostanowe Kilakin F1 wczesność i odporność na kiłę kapusty K Ł A K A P U S Y T odmiana wczesna, do uprawy pod osłonami i w gruncie odporna na wybijanie w pędy kwiatostanowe zwarte główki o żywym, zielonym kolorze wysoki plon odmiana przeznaczona na świeży rynek, do uprawy wiosną i latem Uwagi: możliwość uprawy z rozsady lub siewu bezpośredniego w zagęszczeniu do 100 tys./ha odmiana bardzo wczesna, 50-55 dni wegetacji wysoka odporność na kiłę kapusty (HR) * tolerancja na wybijanie w pędy kwiatostanowe bardzo wysoka zdrowotność roślin podczas uprawy możliwość krótkiego przechowania odmiana przeznaczona do uprawy wiosennej i letniej; możliwość uprawy w tunelach, pod przykryciami płaskimi i w gruncie

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 13 kalafiory Solistar i Bering nowości wśród wczesnych kalafiorów W rejonie Igołomi uprawia się coraz więcej kalafiorów, zwłaszcza na dobrych stanowiskach, o żyznych, ciepłych glebach i uregulowanych stosunkach powietrzno-wodnych. Warto podkreślić, że kalafiory mają dużo wyższe wymagania glebowe niż kapusta i gdy planuje się ich uprawę, warto pod nie przeznaczyć najlepsze stanowiska przypomina Władysław Tokarczyk. Kalafior Solistar F1 to odmiana o dużych, zwartych różach bardzo dobrze okrytych liśćmi Bering F1 Firma Syngenta od lat posiada w swojej ofercie najwcześniejsze odmiany kalafiora, cenione we wszystkich regionach, gdzie uprawiane jest to warzywo. Wszystkie nowo wprowadzane odmiany, są szczegółowo testowane. W najbliższym sezonie, obok znanych i cenionych od lat odmian najwcześniejszych, chcemy polecić Państwu dwie wczesne odmiany kalafiora, o stosunkowo krótkim okresie wegetacji są nimi: Solistar F1 oraz Bering F1. Są to propozycje, które wychodzą naprzeciw trendom, które zaczynają dominować na rynku kalafiora wczesnego. W ostatnich latach, producenci dążąc do obniżania kosztów uprawy warzyw wczesnych, skłaniają się ku uprawie pod płaskimi przykryciami. Nowe odmiany są uniwersalne. Nadają się do uprawy pod folią, dając bardzo wysoką jakość we wczesnym segmencie. Szczególnie dobre efekty uzyskuje się w uprawie tych odmian w uprawie pod włókniną. Nowa odmiana Solistar F1 to bliźniaczy kalafior znanego już Solisa. Przewyższa go jednak takimi cechami, jak silny wigor, tempo wzrostu i jakość róży. Polecamy go przede wszystkim do wczesnych nasadzeń w tunelach, ale również pod płaskie przykrycia z folii lub agrowłókniny. Ze względu na silny wzrost, rośliny mają potencjał do tworzenia dużych jak na wczesną odmianę róż o białej barwie i dobrej trwałości pozbiorczej. Róże tej odmiany z powodzeniem nadają się do pakowania w skrzynki po 6 szt., mogą stanowić produkt doskonale spełniający wymagania sieci handlowych. Bardzo szybko popularność zyskuje kolejna wczesna odmiana Bering F1. Kalafior ten może być uprawiany jako ostatni rzut w tunelach, ale świetnie sprawdza się przede wszystkim pod płaskimi przykryciami. Silnie rozbudowane roślin mają potencjał do tworzenia dużych (jak na ten segment) róż, dzięki czemu odmiana ta szybko zdobyła uznanie producentów uprawiających kalafiory na dużych powierzchniach. Róże mają bowiem nie tylko wyjątkowy wygląd (śnieżnobiałe, zwarte), ale i dobre parametry handlowe długo zachowują trwałość w obrocie, a także mogą być przetrzymywane w chłodni. To pozwala elastycznie reagować na potrzeby rynku i w okresach dużej podaży kalafiorów przetrzymać kilka dni róże Beringa w chłodni, wychodząc z nimi na rynek dopiero w momencie wzrostu cen. Róże tej odmiany świetnie sprawdzają się jako produkt pakowany w skrzynki, przeznaczony na dostawy do sieci handlowych oraz na eksport. Liście są ciemne, ale nie kruche, co ułatwia zarówno pakowanie roślin w skrzynki, jak i tradycyjną sprzedaż w tzw. luzie. Kolejną zaletą tej odmiany jest wysoka zdrowotność roślin, dzięki czemu nie zawodzi ona nawet w latach z przekropną pogodną sprzyjającą występowaniu chorób grzybowych.

14 Speeder F1 znakomita wczesność i wyrównanie Solistar F1 wczesność i jakość z tunelu NOWOŚĆ Władysław Tokarczyk i Jerzy Ciastoń prezentują wysokiej jakości róże odmiany Bering F1 Sprawdzone kalafiory w regionie Igołomi Uprawą wczesnych warzyw zajmują się od wielu lat Halina i Jerzy Ciastoń z Igołomi. Są one co roku produkowane w 50 tunelach. Wśród kalafiorów uznanie producentów zdobyły odmiany Speeder F1 i Bering F1. Pierwsza ceniona jest za bardzo dobrą wczesność i równocześnie wysoką jakość róż, które mimo że jest to wczesny kalafior są zwarte, twarde i długo utrzymują jakość. Odmianę tę cechuje zarazem wysoka wydajność, jak i wyrównanie w ciągu 2, 3 dni zbiera się 80% plonu. Pozytywne opinie państwa Ciastoń zdobyła także odmiana Bering F1, której zbiór spod płaskiego okrycia z agrowłókniny rozpoczął się dokładnie 60 dni po posadzeniu rozsady. Pan Jerzy większość kalafiorów sprzedaje na krakowskim rynku hurtowym, gdzie w przypadku Beringa nie ma nigdy problemów ze sprzedażą róż. To najlepiej przemawia za uprawą tej odmiany. odmiana o bardzo krótkim okresie wegetacji 50-55 dni liście wzniesione, niełamiące się róże zbite, białe, o doskonałej trwałości silny system korzeniowy zwiększona odporność na stres podczas wiosennej uprawy idealne wyrównanie szybki zbiór (80% plonu podczas dwóch cięć) kalafior przeznaczony na świeży rynek zbiór wczesnowiosenny (do połowy maja) tylko do upraw w tunelach Uwagi: zaleca się uprawę na zasobnych stanowiskach z możliwością podlewania wysadzanie w okresie wiosennym tylko w glebę przesuszoną okres wegetacji 55-59 dni odmiana w segmencie Solisa mocniejsza siła wzrostu i dobra zdrowotność roślin róże białe i wyrównane dobre okrycie róży liśćmi idealne połączenie jakości róży z wczesnością kalafior przeznaczony do sprzedaży na świeżym rynku Uwagi: odmiana przeznaczona do uprawy w tunelu skoncentrowany zbiór róże atrakcyjnie prezentują się w skrzynce wysokie nawożenie azotowe może skutkować opóźnieniem terminu zbioru z uwagi na silny wigor roślin

Easytop F1 doskonała jakość róż z tunelu Bering F1 odkryj nową jakość kalafiora WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 15 EKSPERT SYNGENTA RADZI krótki okres wegetacji (56-60 dni) rośliny o mocnym wigorze i bardzo dobrym wyrównaniu elastyczna blaszka liściowa, niełamiąca się podczas zbioru białe, zwarte, dobrze okryte róże wczesny kalafior, przeznaczony na świeży rynek Uwagi: jest doskonałym uzupełnieniem odmiany Solis, pozwala na przedłużenie zbiorów wysokiej jakości róż z tuneli okres wegetacji 58-63 dni wyjątkowy wigor roślin w tym segmencie śnieżnobiałe, zbite i idealnie okryte róże wzniesiony pokrój i wysoka zdrowotność roślin atrakcyjny produkt handlowy wczesny kalafior przeznaczony do sprzedaży na świeżym rynku Uwagi: polecany na różne rodzaje gleb sprawdzony w stresowych warunkach odmiana do uprawy w tunelu, pod przykryciami płaskimi oraz odkrytym gruncie Bering F1 okazuje się być wczesną odmianą kalafiora, która nie zawodzi na dużych areałach tu: zbiór na Zamojszczyźnie RAFAŁ ŻMUDA Bering wyjątkowa jakość kalafiora wiosennego Obserwacje z kilku ostatnich sezonów pokazują, że odmiana Bering z roku na rok zdobywa coraz większe uznanie producentów uprawiających wczesne kalafiory. Dotyczy to nie tylko typowych regionów związanych z produkcją wczesnych warzyw, jak rejon Igołomi czy okolice Piątku i Łęczycy, ale również dużych gospodarstw, ukierunkowanych na wielkopowierzchniową uprawę kalafiora w innych częściach Polski. Bering na tle innych wczesnych odmian wyróżnia się silnym wigorem i dużymi liśćmi, co pozwala roślinom zbudować duże, zwarte i białe róże. Z tego względu odmiana ta świetnie wpasowuje się w potrzeby współczesnego rynku, pozwalając uzyskać wyrównany produkt, który nadaje się do sprzedaży zarówno marketowej, jak też i do sieci handlowych. Polecam odmianę Bering przede wszystkim do upraw przyśpieszonych pod płaskim okryciami. Nawet przy niestabilnych warunkach pogodowych pozwala ona rozpocząć zbiory po upływie około 60 dni od posadzenia. W przypadku upraw przyśpieszanych chciałbym zwrócić jeszcze uwagę na sam moment zdejmowania osłon, w odniesieniu zarówno do tuneli foliowych, jak i płaskich okryć. Warto w tym względzie sprawdzić prognozy i dowiedzieć się, jaka pogoda jest przewidywana na najbliższe 2, 3 dni. Najlepiej zaplanować zdejmowanie okryć w okresie w miarę stabilnej, przede wszystkim niezbyt słonecznej, ale też bezwietrznej i niezbyt chłodnej pogody. Trzeba pamiętać, że rośliny uprawiane pod przykryciem z folii czy agrowłókniny mają bardzo delikatne tkanki i skrajnie niekorzystne warunki (silny wiatr, niska temperatura, intensywne nasłonecznienie) mogą negatywnie wpłynąć na ich kondycję, zahamować wzrost, a tym samym opóźnić termin zbioru wczesnych warzyw.

16 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Brunel F1 sprawdzona w uprawach pod przykryciami płaskimi Bruce F1 odmiana na zbiór wiosenny i poplon Aerospace F1 średniowczesna odmiana o silnym wzroście wczesna, o krótkim okresie wegetacji 60-63 dni silna blaszka liściowa bardzo dobrze okrywająca róże ciężkie, białe róże szeroki głąb po ścięciu, atrakcyjny wygląd podczas sprzedaży liście elastyczne (nie łamią się podczas wiązania) wczesny kalafior, przeznaczony na świeży rynek do upraw pod przykryciami płaskimi i w odkrytym gruncie wczesna, 65-68 dniowa odmiana wysokie, wzniesione liście liście bardzo dobrze okrywające różę pełna blaszka liściowa od spodu rośliny śnieżnobiałe róże przeznaczona na świeży rynek i do przemysłu Uwagi: możliwość uprawy na poplon (sadzenie w połowie lipca przemysł) okres wegetacji 70-75 dni silny wzrost roślin wysokie wyrównanie liście wzniesione, elastyczne, niełamiące się róże wysokiej jakości, dorastające do 1,5 kg świeży rynek, do upraw wiosennych i poplonowych Uwagi: skoncentrowany zbiór do 2-3 cięć Uwagi: pewność zbiorów wysokiej jakości róż dzięki wysokiej tolerancji na stresowe warunki wczesnej wiosny

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 17 brokuły Montop F1 odmiana bardzo wczesna Besty F1 (SGD93200) szybki plon przez cały sezon NOWOŚĆ Monteco F1 krótki okres wegetacji i wysoka jakość produktu wczesna (ok. 65 dni), do uprawy wiosną i latem drobne pączki nie posiada odrostów bocznych zwarte, ciemnozielone i wypukłe róże wysoki plon głównie świeży rynek Uwagi: dobrze znosi trudne warunki uprawy wczesną wiosną (słabe warunki świetlne) wczesna, ok. 65-70 dni wegetacji róże zbite, o jednolitym, kulistym kształcie pączki jednolite i wyrównane kolor intensywnie zielony rośliny nie mają tendencji do tworzenia pustych przestrzeni w głąbie rośliny charakteryzują się silnym wigorem rośliny nie tworzą odrostów bocznych Odmiana przeznaczona głównie na zaopatrzenie świeżego rynku. Polecana na zbiór od czerwca do września. Uwagi: Szybkie i proste przygotowanie do sprzedaży. Atrakcyjny produkt handlowy. okres wegetacji 70-75 dni (typ Montop) róże zbite o kulistym kształcie drobne, wyrównane pączki odmiana bez odrostów bocznych przeznaczona na świeży rynek Uwagi: polecana do uprawy na przełomie wiosny/lata oraz lata/jesieni (patrz kalendarz zbiorów na ostatniej stronie) nieliczne liście na łodydze głównej, łatwe do usunięcia, co ułatwia przygotowanie róż do sprzedaży

18 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Boderine F1 Baribine F1 Sandoline F1 wczesność i doskonały kolor pomidory wczesny plon i odporność na brunatną plamistość liści duże owoce w segmencie standardowym Odporność: HR: TMV 0 / ToMV 0-2 / V / Fol 1-2; IR: M Segment: uprawy tunelowe Owoc: 140-150 g, ciemnoczerwony z doskonałym połyskiem bez tendencji do przebarwień bardzo atrakcyjna i trwała szypułka grona regularne, bardzo dobre wyrównanie owoców Roślina: prawidłowy balans generatywnowegetatywny rośliny odmiana o około tydzień wcześniejsza od odmiany Brooklyn Odporność: HR: ToMV 0-2 / For / Fol 0-1 / V / Ff 1-5 / TSWV / M; IR: TYLCV Segment: uprawy tunelowe Owoc: 140-150 g, intensywnie czerwony z połyskiem okrągły kształt, lekko żebrowany owoce długo zachowują wysoką jakość handlową trwała, atrakcyjna szypułka wysoki plon handlowy Roślina: optymalny balans generatywno- -wegetatywny, zbliżony do odmiany Boderine wysoki, wczesny plon odmiana o około tydzień wcześniejsza niż Brooklyn dobre wiązanie owoców odporność na brunatną plamistość liści Odporność: HR: ToMV: 0-2 / TMV: 0 / Fol: 0-1 / V / Ff: 1-5 / TSWV / M; IR: TYLCV Segment: uprawy tunelowe Owoc: owoce o masie 160-180 g, intensywnie czerwone okrągły kształt, lekko żebrowany trwała, atrakcyjna szypułka owoce twarde, długo zachowują jakość handlową wysoki plon handlowy Roślina: silny wigor, dobry balans generatywno-wegetatywny dobre wiązanie owoców, regularne grona stabilny wzrost i rozwój kolejnych gron odporność na brunatną plamistość liści

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 19 Kilates F1 śliwkokształtne owoce w tunelu i przy paliku Segment: uprawy tunelowe oraz uprawy palikowe w odkrytym gruncie Roślina: silny wigor rośliny przez cały sezon bardzo dobre wiązanie owoców odmiana przeznaczona do uprawy na 7-8 gron Owoc: masa 120-150 g, owalny kształt bardzo dobra twardość i trwałość owoców owoce nie pękają w trudnych warunkach pogodowych Stosowane oznaczenia odporności wysoka HR (średnia IR) Ff 1-5 Cladosporium fulvum, race 1-5 Brunatna plamistość liści Fol 1 Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici, race 0 Fuzaryjne więdnięcie pomidora, rasa 0 Fol 2 Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici, race 1 Fuzaryjne więdnięcie pomidora, rasa 1 Fol 3 Fusarium oxysporum f.sp. lycopersici, race 3 Fuzaryjne więdnięcie pomidora, rasa 3 For Fusarium oxysporum f.sp. radicis-lycopersici Fuzarioza zgorzelowa (On) Oidium neolycopersici Mączniak prawdziwy pomidora (Pl) Pyrenochaeta lycopersici Korkowatość korzeni S Stemphylium sp.s. Gray leaf spot Ss Stemphylium botryosum f.sp. lycopersici Gray leaf spot V Verticillium dahliae + V. albo-atrum Wertycylioza (M) Meloidogyne arenaria, M. incognita, M. javanica Nicienie ToMV 0-2 Tomato Mosaic Virus, strain 0, 1, 1.2, 2 Wirus Mozaiki Pomidora TMV Tobacco Mosaic Virus Wirus Mozaiki Tytoniu TSWV Tomato Spotted Wilt Virus Wirus brązowej plamistości liści charakterystyka pomidorów tunelowych Odmiana odporności wielkość przeznaczenie cykl wiosenny cykl jesienny zalety dla producenta zalety dla konsumenta i handlowca odmiany o owocach standardowych Boderine F1 Baribine F1 Brooklyn F1 Sandoline F1 HR: TMV 0 / ToMV 0-2, / V / Fol 1-2; IR: M HR: ToMV 0-2 / For / Fol 0-1 / V / Ff 1-5 / TSWV / M; IR: TYLCV HR: ToMV 0-2 / V / Fol 1-2 / For / Ff 1-5 140-150 g 140-150 g uprawy tunelowe i przy paliku uprawy tunelowe i przy paliku bardzo dobre wiązanie owoców, wyrównana wielkość i kształt wczesność i odporność na brunatną plamistość liści 150-170 g uprawy tunelowe zdrowotność i pewny plon HR: ToMV: 0-2 / TMV: 0 / Fol: 0-1 / V / Ff: 1-5 / TSWV / M IR: TYLCV 160-180 g uprawy tunelowe doskonałe wiązanie i bardzo wysoki plon, odmiana bardzo wczesna intensywny, ciemny kolor owoców, doskonała jakość i smak wyrównane owoce o doskonałej jakości handlowej okrągłe owoce długo zachowujące wysoką wartość handlową kuliste, lekko płaskie owoce, z atrakcyjną szypułką odmiany o owocach mięsistych Casania F1 Tsarine F1 Grumira F1 (T47812) HR: TMV 0 / ToMV 0-2 / V / Fol 1-2 / For / Ff 2,5 HR: TMV 0 / ToMV 0-2 / V / Fol 1-2 / For / Ff 2,4; IR: M HR: TMV: 0 / ToMV: 0-2 / Ff: 1-5 / Fol: 0-1 / For / V / M 190-220 g uprawy tunelowe stabilny wzrost nawet do 12 gron 190-220 g uprawy tunelowe silny wigor, wysoki plon dużych, mięsistych owoców 190-210 g uprawy tunelowe stabilny wzrost, łatwa uprawa wysoka jakość owoców w segmencie mięsistym bardzo duże owoce o tradycyjnym kształcie pomidorów mięsistych i wyjątkowym smaku wyrównana wielkość owoców wysokiej jakości odmiany o owocach innowacyjnych OWOC MALINOWY: Mamoru F1 HR: ToMV: 0-2 / V / Fol: 0-1/ V / S; IR: TYLCV / Mi / Ma / Mj 180-200 g uprawy tunelowe odmiana o ciągłym wzroście, łatwa w prowadzeniu delikatna, soczysta struktura wewnętrzna, prawdziwy smak pomidora malinowego OWOC OWALNY: Kilates F1 Fol: 1,2 / TSWV / ToMV: 0-2 / V 120-150 g uprawy tunelowe i przy paliku silny wigor i wysoka zdrowotność atrakcyjny kształt, dobra trwałość owoców podkładka Arnold HR: Ff 1-5 / Fol: 1, 2 / For / V / Va / Vd / ToMV: 0-2; IR: Pl / M / Ma, Mi, Mj nd nd nd nd silny i stabilny wigor w uprawach szczepionych nd

20 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Ekol F1 wysoki plon, łatwa uprawa ogórki Segment: uprawy szklarniowe oraz uprawy tunelowe Owoc: kształt smukły (proporcje 3,2:1), długość 8-10 cm zielony kolor owoców, bez tendencji do żółknięcia owoce jędrne, pokryte średniej wielkości brodawkami Roślina: odmiana partenokarpiczna, o stabilnym zbalansowanym wigorze równomiernie plonująca, zbiór głównie z pędu głównego, bardzo dobra wczesność oraz wysoki plon całkowity asortyment odmian ogórka przeznaczonych do upraw pod osłonami Odmiana odporności typ i kształt przeznaczenie zalety dla producenta zalety dla konsumenta i handlowca Ekol F1 HR: Ccu IR: Px / CMV partenokarpny, grubobrodawkowy (długość : grubość) 3,2:1 uprawy tunelowe i szklarniowe wysoki plon, stabilny wzrost w każdych warunkach optymalna długość owoców Panandra F1 HR: Ccu / Px IR: Gc partenokarpny, grubobrodawkowy 3,3:1 uprawy tunelowe i szklarniowe regularne plonowanie wysoka jakość i atrakcyjny wygląd owoców, nadaje się również na małosolne Pasalimo F1 HR: Ccu IR: Px / CMV partenokarpny, grubobrodawkowy 3,1:1 uprawy tunelowe i szklarniowe łatwy w uprawie, nie ma odrostów bocznych idealny kształt i rozmiar do słoika Px Powdery mildew (Podosphaeria xanthii ex Sphaerotheca fuliginea) mączniak prawdziwy Gc Powdery mildew (Golovinomyces cichoracearum (ex Erysiphe cichoracearum) mączniak prawdziwy Pcu Downy mildew (Pseudoperonospora cubensis) mączniak rzekomy dyniowatych CMV Cucumber Mosaic Virus wirus mozaiki ogórka Ccu Cladosporium cucumerinum parch dyniowatych

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 21 papryki Sprawdzone odmiany papryki nie zawodzą EKSPERT SYNGENTA RADZI ZBIGNIEW CHUCHNOWSKI Papryka Yecla F1, uprawiana w Polsce od przeszło 10 lat nadal nie ma sobie równych. W ostatnim czasie stała się standardem w radomskim zagłębiu uprawy tego warzywa i stanowi wzorzec, któremu jak dotąd nie są w stanie dorównać inne odmiany. Doskonale wiedzą o tym producenci, którzy co roku decydują się na uprawę tej niezawodnej papryki. W gospodarstwie Renaty i Wiesława Grotków (w prowadzeniu gospodarstwa uczestniczy też kolejne pokolenie Justyna i Arkadiusz) papryka uprawiana Dobre wiązanie, kształt i wygląd owoców to cechy wyróżniające paprykę Yecla F1 jest na powierzchni 2,2 ha w tunelach zblokowanych. Od kilku lat czołową odmianą pozostaje Yecla F1, która przede wszystkim wyróżnia się jakością, kształtem i wybarwieniem owoców w typie blok, z ciemnoczerwoną skórką w fazie pełnej dojrzałości. Jak zapewnia Zbigniew Chuchnowski z firmy Syngenta, odmiana ta dobrze udaje się w różnych latach, pozostając standardem w uprawie. W 2015 roku w gospodarstwie państwa Grotków paprykę posadzono po 20 kwietnia, pierwsze zielone owoce zbierano około 20 czerwca, a miesiąc później zaczęły się zbiory papryk czerwonych. Jak podkreśla Wiesław Grotek, ważne w przypadku tej odmiany jest dopasowanie nawożenia wówczas Papryka uprawiana w nieogrzewanych tunelach foliowych jest narażona na trudne warunki, zwłaszcza w początkowym okresie po posadzeniu. Poprzez odpowiednie nawożenie, a także wietrzenie tuneli można sterować wzrostem roślin w kierunku bardziej generatywnym (wiązanie i dorastanie owoców) lub intensywniejszym wegetatywnym. Ostatni rok pokazał, że w stosunku do Yecli korzystna może być strategia nawożenia i nawadniania ukierunkowana na szybkie dorastanie owoców w początkowym okresie, a następnie po ich dorośnięciu na wzmocnienie wzrostu wegetatywnego. W ten sposób można pobudzić rośliny do dalszego wzrostu pędów i intensywnego kwitnienia. Ze względu na klimat panujący w Polsce i dość krótki sezon uprawy papryki, działania takie możliwe są głównie w przypadku odmian wczesnych. Kluczowe jest w okresie kwitnienia utrzymanie w tunelach wilgotności optymalnej dla prawidłowego wiązania owoców i odpowiednie nawadnianie oraz dostarczanie składników pokarmowych niezbędnych w okresie najintensywniejszego wzrostu w czasie wysokich temperatur i dużej ilości światła.

22 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 można liczyć na naprawdę wysoki plon. Ponadto poprzez właściwe nawożenie można sterować wzrostem i owocowaniem, tak by uzyskiwać zarówno wysoką jakość owoców, jak też dobry efekt plonotwórczy. Renata i Wiesław Grotkowie oraz Justyna i Arkadiusz od lat uprawiają paprykę niezawodną dla nich odmianą jest Yecla F1 W przypadku Yecli F1 istotne jest, by rośliny miały mniej, ale grubych i silnych pędów procentuje to dużymi i dobrze wykształconymi owocami. Duży potencjał plonotwórczy tej odmiany wynika m.in. z szybkiego tempa dorastania owoców ich szybka rotacja sprzyja uzyskania wysokiego plonu wczesnego i całkowitego. Specyficzną cechą tej papryki są też duże zbiory owoców w krótkim okresie podkreśla Zbigniew Chuchnowski. Zwraca też uwagę na odmianę Beniel F1, którą cechuje przede wszystkim wyrównanie we wzroście i zawiązywaniu owoców, co przekłada się na dużą zdolność plonotwórczą tej odmiany. Ciemnoczerwone owoce w kształcie bloku spełniają wymagania eksporterów, ale też z powodzeniem są sprzedawane na krajowym rynku. Papryka w ostatnich latach wymaga coraz więcej uwagi pod względem ochrony i to zarówno w odniesieniu do chorób, jak i szkodników. Już na etapie produkcji rozsady warto wykonać pierwsze zabiegi preparatami Amistar 250 SC czy Switch 62,5 WG. W trakcie wzrostu roślin warto sięgnąć ponownie po te środki, stosując Amistar 250 SC zapobiegawczo, natomiast Switch 62,5 WG w warunkach wybitnie sprzyjających występowaniu szarej pleśni czy zgnilizny twardzikowej. W uprawie papryki można też wykorzystać Scorpion 325 SC, nowy preparat zarejestrowany do zwalczania mączniaka prawdziwego, alternariozy, brunatnej plamistość liści, który w związku z szerokim spektrum działania zwalcza także inne patogeny. asortyment odmian papryki Odmiana odporności kształt i wielkość kolor przeznaczenie dla producenta dla konsumenta i handlowca papryka typu blok Yecla F1 HR: Tm 0 blok 160-180 g czerwony uprawy tunelowe wysoki wczesny plon oraz duży plon handlowy w najwyższej jakości wysoka jakość owoców oraz wyrównany kształt i wielkość przez cały sezon Aquala F1 HR: Tm: 0-3 IR: TSWV: 0 blok 160-170 g czerwony uprawy tunelowe wysoka jakość owoców wysoka trwałość handlowa owoców Beniel F1 HR: Tm: 0-3; IR: TSWV: 0 blok 160-180 g czerwony uprawy tunelowe wysoki wczesny plon wysokiej jakości owoce przez cały sezon Balta F1 HR: PVY: 0, 1, 2 / Tm: 0, IR: Lt / CMV / TSWV: P0 Jupiter F1 HR: Tm: 0 / TMV blok 170-190 g czerwony blok 250-280 g czerwony uprawy tunelowe duże owoce, wysoki plon całkowity uprawy w odkrytym gruncie silny wigor, stabilny wzrost w stresowych warunkach uprawy polowej Blondy F1 HR: PVY: 0 blok 150-160 g kremowy uprawy tunelowe wysoki wczesny plon Limone F1 papryka stożkowa HR: Tm3 IR: TSWV: PO Dimentio F1 HR: Tm 2 stożek 140-150 g kremowy Pirouet F1 brak stożek 130-140 g blok 150-160 g żółty uprawy tunelowe wysoki plon handlowy pomarańczowy uprawy tunelowe i w odkrytym gruncie uprawy tunelowe i w odkrytym gruncie silny wigor, wysoki plon w każdych warunkach wysoki plon, łatwość uprawy atrakcyjny wygląd dużych owoców, doskonały do sprzedaży na rynkach lokalnych wysokiej jakości owoce z uprawy w gruncie wyjątkowy kremowy kolor, nie zmieniający się w trakcie sezonu gruba ścianka i atrakcyjny, intensywnie żółty kolor wyjątkowy kształt stożkowy poszukiwany na rynkach lokalnych innowacyjny, pomarańczowy kolor owoców

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 23 Yecla F1 wczesność oraz wysoki plon handlowy Balta F1 duże owoce, wysoki plon Beniel F1 duże, ciężkie owoce przez cały sezon Odporności: wysoka HR: Tm 0 Segment: czerwony blok, uprawa tunelowa Owoc: 160-180 g, czerwony blok stabilna wielkość owoców długa szypułka ułatwiająca zbiór szybkie i równomierne wybarwianie tolerancja na suche spękania skórki Roślina: wzrost umiarkowany pokrój otwarty dobre wiązanie Uwagi: duża wczesność i doskonała jakość owoców Stosowane oznaczenia odporności Odporności: wysoka HR: PVY: 0, 1, 2 / Tm: 0, IR: Lt / CMV / TSWV: 0 Segment: czerwony blok, uprawa tunelowa Owoc: 250-280 g, duży rozmiar, bardzo atrakcyjny produkt na świeży rynek intensywny błyszczący kolor skórka bez tendencji do pękania wyrównany kształt w ciągu całego sezonu łatwy zbiór owoce nie zakleszczają się wysoka trwałość pozbiorcza, owoce długo zachowują świeżość Roślina: rośliny średniej wielkości, o otwartym pokroju, nadające się do produkcji we wszystkich typach folii stabilne, równomierne wiązanie plon porównywalny do liderów rynku Uwagi: dobre wyniki w uprawie w polu Beniel to odmiana równomiernie kwitnąca i zawiązująca owoce przez cały sezon. Dzięki czemu rozmieszczenie owoców na roślinie jest optymalne. Taki charakter wzrostu roślin wpływa na prawidłowe dorastanie i bardzo wyrównaną wielkość owoców. Odporności: HR: Tm: 0-3, IR: TSWV: 0 Segment: uprawy tunelowe Typ: czerwony blok, słodka Cechy charakterystyczne: równa wielkość przez cały sezon regularny kształt owoców gruba ścianka dobra jakość owoców na jesień intensywny czerwony kolor średnia masa owoców 170-190 g bardzo dobra wczesność jak u odmiany Yecla wysoki plon całkowity i handlowy rośliny średniej wielkości, łatwe w uprawie wyrównane zawiązywanie owoców przez cały sezon Symbol Nazwa naukowa Nazwa potoczna Patotypy CMV Cucumber Mosaic Virus Wirus mozaiki ogórka PepMoV Pepper Mottle Virus Wirus Pepper mottle PVY Potato Virus Y Wirus Y ziemniaka 0-2 Tm 0 (L1) Tobamovirus (ToMV, TMV, PMMV) Wirus mozaiki tytoniu, wirus mozaiki pomidora, wirus Pepper mild mottle P0 Tm 2 (L3) Tobamovirus (ToMV, TMV, PMMV) Wirus mozaiki tytoniu, wirus mozaiki pomidora, wirus Pepper mild mottle P0, P1, P1-2 Tm 3 (L4) Tobamovirus (ToMV, TMV, PMMV) Wirus mozaiki tytoniu, wirus mozaiki pomidora, wirus Pepper mild mottle P0, P1, P1-2, P1-2-3 TSWV Tomato Spotted Wilt Virus Wirus brązowej plamistości liści St Stip Choroba fizjologiczna Stip

24 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 Avatar F1 najwcześniejsza pod osłony ogrzewane rzodkiewki NOWOŚĆ Odmiana przeznaczona do produkcji w okresie krótkiego dnia pod osłonami ogrzewanymi, jak również bez ogrzewania. Daje bardzo dobre rezultaty jakościowe w najwcześniejszych terminach uprawy z siewu w styczniu i lutym. Odporność: IR: Pp Peronospora parasitica (Mączniak rzekomy) Charakterystyka odmiany: nowość w typie Donara, przeznaczona do uprawy w okresie krótkiego dnia średnia odporność na mączniaka rzekomego (IR) szybkie tempo wiązania zgrubień bardzo dobre wyrównanie odporność na pękanie wysoka trwałość pozbiorcza atrakcyjny, intensywny czerwony kolor z połyskiem mocno osadzone, silne wzniesione liście jednolicie wyrównany, okrągły kształt zgrubień korzeniowych ciemne ulistnienie dobrze kontrastujące z intensywnie czerwonym kolorem zgrubień Rekomendacje: polecamy do uprawy pod osłonami w okresie krótkiego dnia (w segmencie Donara) oraz do wczesnych siewów w gruncie pod włókniną (segment odmiany Rondar) Avatar idealna odmiana do najwcześniejszej produkcji pod osłony ogrzewane Avatar to rzodkiewka przeznaczona do uprawy pod osłonami w najwcześniejszych terminach siewu w Polsce. Sprawdzona zarówno w doświadczeniach uprawowych w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego, jak również w krajach zachodniej Europy. Wśród odmian przeznaczonych do uprawy w najwcześniejszych terminach nowa odmiana wyróżnia się dużą tolerancją na niskie natężenie światła. Zanotowaliśmy również tolerancję roślin na nieco niższe temperatury (jednak nie niższe niż 8-10 C). W takich warunkach w porównaniu do innych odmian daje dobre rezultaty uprawowe. Roślina, jak na ten termin uprawy, odznacza się bardzo dobrym wigorem i dużym wyrównaniem roślin. Z naszych doświadczeń wynika, że najlepszymi terminami siewu Avatara jest okres od stycznia do końca lutego. W okresie zbiorów liście są stosunkowo silne, proporcjonalne (wzrost silniejszy niż u odmiany Donar), nie mają tendencji do żółknięcia i nie są kruche. Te cechy sprawiają, że dobrze spełniają wymogi sprawnego pęczkowania. Zgrubienia są kuliste, centralnie umieszczone, wzniesione ulistnienie, korzonek pojedynczy, delikatny i cienki. Zabarwienie zgrubienia jest w kolorze intensywnym, o średnim odcieniu koloru czerwonego. W czasie obrotu hurtowego i handlowego kolor jest trwały. Skórka rzodkiewek w okresie pozbiorczym nie odbarwia się, nie tworzą się plamy ani przebarwienia. Dobra struktura wewnętrzna miąższu wyróżnia odmianę Avatar pod względem trwałości pozbiorczej.

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 25 Crispar F1 (SGR 0511) rzodkiewka pod osłony na wiosnę, lato oraz jesień NOWOŚĆ Donar F1 najlepsza odmiana do uprawy pod osłonami Jostar F1 znakomita jakość w uprawie w tunelu Odporność: IR: Fusarium oxysporum sp. raphani mocny, wzniesiony liść, gwarantujący łatwe pęczkowanie kuliste jednolite zgrubienia nawet w niekorzystnych warunkach kolor skórki jednolicie czerwony. miąższ biały, zwarty, doskonałej jakości odmiana wykazuje dużą przydatność do sprawnego przebiegu procesu obróbki - tj. płukania i pakowania relatywnie długi okres przydatności do obrotu handlowego, bez tendencji do szybkiego starzenia się, zwłaszcza po szybkim schłodzeniu wysoki udział plonu handlowego Odmiana przeznaczona do uprawy pod osłonami (szklarnie, tunele) od późnej wiosny do wczesnej jesieni. Bardzo dobrze sprawdza się w uprawie letniej. szybkie tempo wiązania zgrubień (odmiana nieco wcześniejsza od Rondara) odmiana tolerancyjna na niekorzystne warunki uprawy w okresie krótkiego dnia zgrubienia kuliste, karminowoczerwone miąższ biały, bez tendencji do parcenia krótkie, mocno osadzone liście wysokie wyrównanie uprawy tunelowe i szklarniowe (wysiew od połowy września do połowy marca) Uwagi: nasiona kalibrowane niższe koszty uprawy ze względu na krótki okres produkcji łatwy zbiór i pęczkowanie towar wysokiej jakości, długo zachowuje handlowy wygląd Odporność: IR: Fusarium oxysporum sp. raphani wyjątkowa tolerancja na wysokie temperatury kształtne, kuliste zgrubienia, w równomiernym, czerwonym kolorze, z połyskiem krótkie, mocno osadzone liście, bez tendencji do wydłużania (nawet w wysokich temperaturach) wysoka tolerancja na pękanie i parcenie doskonała jakość wewnętrzna, miąższ śnieżnobiały bardzo wyrównane zgrubienia wysoki udział plonu handlowego uprawy pod osłonami (szklarnie, tunele) wysiew na zbiór latem od maja do połowy sierpnia Uwagi: wysokie wyrównanie roślin łatwy zbiór i pęczkowanie

26 WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 sałaty Panukia pod osłonami w okresie wiosennym i jesiennym Nisava sprawdza się w wysokich temperaturach Furian pełna odporność na mączniaka (LS13607) uprawa na krótki dzień w okresie wiosennym i jesiennym Odporności: pełna odporność na mączniaka rzekomego BL 16-31 bardzo ładny kształt główek i struktura liści wysoka zdrowotność roślin i tolerancja na warunki stresowe łatwa w czyszczeniu, dobrze prezentuje się w skrzynkach sałata idealna do sprzedaży w supermarketach, zachowuje długo świeżość po zbiorze. liście nieco ciemniejsze niż u odmiany Pantlika sałata masłowa do szklarni i tuneli na lato, do uprawy od połowy kwietnia do września Odporności: wysoka odporność (HR) na mączniaka rzekomego ras: Bl: 1-25, 27, 28 oraz mszycę Nr: 0 duże, ciężkie główki szybkie tempo wzrostu kolor jaśniejszy od Tonavy z żółtawym odcieniem wysoka tolerancja na tipburn bez tendencji do zagniwania spodów tolerancja na bardzo wysokie temperatury nie wybija w pędy kwiatostanowe Uwagi: doskonale sprawdziła sie w okresach letnich upałów w ciągu ostatnich 3 lat długo zachowuje świeżość w obrocie handlowym bardzo wysoki udział plonu handlowego sałata masłowa do uprawy gruntowej, szczególnie polecana do nasadzeń wczesnowiosennych i jesiennych Odporności: HR: Bl 16-31 / Nr 0 ładna, ciężka duża główka tworzy wyrównane główki, długo zachowuje jakość zbiorczą na polu nie jest wrażliwa na Tip Burn czysty, płaski spód, ładnie wypełnia skrzynkę, liść spodni szeroki nawet po oczyszczeniu wygląda ładnie Stosowane oznaczenia odporności wysoka HR (średnia IR) Bl Bremia lactucea Mączniak rzekomy Nr Nasonovia ribisnigri Mszyca porzeczkowo-sałatowa LMV Lettuce Mosaic Virus Wirus mozaiki sałaty

WARZYWA WCZESNE I POD OSŁONY 2016 27 kukurydza cukrowa te dwie odmiany dostępne są w opakowaniach po 1kg Overland Standard na polskim rynku. Super słodka, super wydajna, super zdrowa i z super wigorem Sweetstar (GSS7158) Najwcześniejsza odmiana super słodka o wysokim plonie i silnej roślinie tolerancyjnej na trudne warunki pogodowe Zalety dla producenta: wysoki potencjał plonotwórczy dobra opłacalność produkcji zdrowa i silna roślina pełny pakiet odporności lepsza zdrowotność to lepsza jakość i wyższy plon oraz niższe nakłady na ochronę dobre zdolności dostosowania do niekorzystnych warunków pogodowych nawet w niekorzystnych warunkach wydaje kolby gwarantujące wysoki plon i jakość handlowy wygląd kolb, równe liczne rzędy i atrakcyjne ziarniaki wyrównany, ciepły kolor kolby dobre okrycie czubka kolby Główne cechy: typ: super słodka (SH2) okres wegetacji: 115 dni od wschodów jednostki cieplne: 955 wysokość rośliny: 220 cm długość kolby: 20 cm średnica kolby: 5,3 cm liczba rzędów: 18-20 długość ziarniaka: 12-13 mm odporności: HR: Pst, Et, Rp1-i; IR: Bm Zalety dla producenta: najwyższy plon przy tak dużej wczesności wysoka jakość wczesnych kolb silna roślina tolerancyjna na niekorzystne warunki pogodowe wysokie walory smakowe delikatny perikarp i doskonały smak atrakcyjny wygląd kolby około 16 równych rzędów, ziarniaki drobne i delikatne Główne cechy: typ: super słodka (SH2) okres wegetacji: 100 dni od wschodów jednostki cieplne 830 wysokość rośliny: 210 cm długość kolb: 19 cm średnica kolb: 5,5 cm liczba rzędów: 14-16 długość ziarniaka: 12-13 mm odporności: HR: Bm, Rp1-d, Rp-1g; IR: Pst, Et, MDMV Stosowane oznaczenia odporności wysoka HR (średnia IR) Pst Bakteryjne więdnięcie kukurydzy Pantoea stewartii (ex: Erwinia stewartii) Et Północna rdza liści (NCLB) Exserohilum turcicum (ex: Hel.turcicum) Bm Południowa rdza liści (SCLB) Bipolaris maydis (ex: Helminthosporium m.) Ps Rdza kukurydzy powodowana przez Puccinia sorghi genotypy Rp1-d, e, g, i MDMV Wirus karłowej mozaiki kukurydzy Maize Dwarf Mosaic Virus

kalendarz zbioru odmian wczesnych Uprawy tunelowe ZBIÓR: 25 kwietnia - 20 maja Uprawy pod przykryciami ZBIÓR: 20 maja - 20 czerwca Uprawy polowe ZBIÓR: 20 czerwca - 31 lipca 25 kwietnia - 1 maja 1-5 maja 5-10 maja 10-15 maja 15-20 maja 20-31 maja 1-10 czerwca 10-20 czerwca 20-30 czerwca 1-10 lipca 10-20 lipca 20-31 lipca Speeder Brunel Aerospace, Bruce kalafiory Solis, Solistar Easytop Bering Livingstone Korlanu Faraday Claforsa brokuły Montop Monteco, Besty kapusty białe Mirror Kevin, Jetodor Veronor Reactor Bolikor Grepala Gregorian, Kilagreg Quisor Rington Flexton Rocktor Wersja katalogu: listopad 2015 Ekspert techniczny Reprezentanci Terenowi Władysław Tokarczyk wladyslaw.tokarczyk @syngenta.com Polska Centralna Mariusz Kwiatkowski 0 668 11 80 35 mariusz.kwiatkowski @syngenta.com Polska Płd.-Wsch. Rafał Żmuda 0 608 44 34 79 rafal.zmuda @syngenta.com Polska Zachodnia Grzegorz Goździk 0 604 47 71 01 grzegorz.gozdzik @syngenta.com Polska Północna Marek Zieliński 0 600 337 282 marek.zielinski @syngenta.com Syngenta Polska Sp. z o.o. ul. Szamocka 8, 01-748 Warszawa, tel.: (22) 32 60 601, fax: (22) 32 60 699 Środki ochrony roślin odpowiedzialnie bezpiecznie www.syngenta.pl/pl/odpowiedzialnosc Przy opracowaniu tego katalogu staraliśmy się, aby informacje w niej zawarte były jak najdokładniejsze. Przedstawione przez nas informacje powinny być jednak wykorzystane w oparciu o własną wiedzę i doświadczenie użytkownika oraz po uwzględnieniu warunków klimatyczno-glebowych typowych dla danego regionu. W związku z tym, firma Syngenta Polska nie ponosi odpowiedzialności za wyniki uprawy opartej wyłącznie na danych zawartych w niniejszej publikacji. więcej informacji znajdziesz na www.syngenta.pl