PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA Z BIOLOGII Cele nauczania biologii: Znajomość różnorodności biologicznej oraz podstawowych zjawisk i procesów biologicznych. Planowanie i przeprowadzanie obserwacji oraz doświadczeń; wnioskowanie w oparciu o ich wyniki. Kształtowanie postaw proekologicznych. Formy oceniania: 1. Sprawdzian 2. Kartkówka 3. Odpowiedź ustna 4. Zeszyt przedmiotowy 5. Praca domowa 6. Inne formy aktywności (udział w konkursach, projekty, prezentacje, udział w zajęciach koła przedmiotowego) 7. Aktywność na zajęciach Lp. PRZEDMIOT OCENY ZAKRES OCENY I SPOSÓB OCENIANIA 1. Sprawdzian Przynajmniej dwa sprawdziany w semestrze. Ich tematyka i zakres materiału będzie podany z tygodniowym wyprzedzeniem w dzienniku elektronicznym. 2. Kartkówka Kilka w semestrze. Mogą być niezapowiedziane. Materiał maksymalnie z trzech ostatnich lekcji. 3. Odpowiedź ustna 4. Zeszyt przedmiotowy Przynajmniej raz w semestrze. Pod uwagę brane są: stopień posługiwania się wiedzą i umiejętnościami, samodzielność myślenia, umiejętność opisywania zjawisk i procesów biologicznych zachodzących w wybranych organizmach i w środowisku, umiejętność czytania różnych tabel, wykresów analizowanie wyników i formułowanie wniosków, dostrzeganie wpływu działań człowieka na środowisko. Sprawdzany raz w semestrze. Uczeń ma obowiązek prowadzenia zeszytu przedmiotowego, w którym zapisuje tematy lekcji z datami, notatkami. Przy ocenie brana pod uwagę jest poprawność notatek, systematyczność (nr lekcji, data, temat lekcji) i estetyka.
Ucznia obowiązuje systematyczne, terminowe i samodzielne wykonanie pracy domowej. Przy pracy nauczyciel może postawić znak tzw. 5. Praca domowa parafki, co oznacza sprawdzenie wykonania pracy. Ocenianie prac może nastąpić po upływie terminu ich realizacji lub podczas kontroli zeszytów. 6. Inne formy aktywności Uczeń może uzyskać oceny za prace dodatkowe, np.: wykonywanie projektów, prezentacji i innych. Za udział i osiągnięcia w konkursach uczniowie otrzymują oceny bardzo dobre i celujące w zależności od kategorii konkursu. 7. Aktywność na zajęciach Za aktywność na lekcji uczeń nagradzany jest plusami, za cztery plusy uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą, za sześć plusów ocenę celującą. Ocenianie: Oceny wystawiane są zgodnie z wymaganiami edukacyjnymi na poszczególne oceny. Sprawdziany i kartkówki oceniane są według skali procentowej (zgodnej z WO): 0-29% niedostateczny 30-49% dopuszczający 50-74% dostateczny 75-89% dobry 90-97% bardzo dobry 98-100% - celujący Na ocenę śródroczną i roczną przede wszystkim wpływają oceny uzyskane za samodzielną pracę ucznia podczas lekcji. Uczeń ma prawo do poprawiania ocen. Termin poprawy, zakres materiału oraz forma uzgadniane są z nauczycielem.
WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII NA POSZCZEGÓLNE OCENY KLASA 5 Program nauczania biologii dla II etapu edukacyjnego, klasy 5 8 szkoły podstawowej; autorzy: Ewa Jastrzębska, Ewa Pyłka - Gutowska Numer i temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca lekcji Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Uczeń: Dział 1. PODSTAWYBIOLOGII. STRUKTURA KOMÓRKI 1. Powitanie biologii podaje cechy określa, czym określa, co to podaje przedstawia odróżniające organizmy zajmuje się biologia jest komórka, tkanka, przykłady zastosowania hierarchiczną od materii jako nauka oraz jej narząd i układ wiedzy biologicznej organizację budowy nieożywionej wybrane działy narządów w życiu człowieka organizmów roślinnych z uwzględnieniem i zwierzęcych przykładów 2. Badanie świata przeprowadza wymienia formułuje problem planuje prostą uzasadnia potrzebę organizmów obserwację i proste podstawowe etapy badawczy i hipotezę na obserwację lub przestrzegania procedur doświadczenie planowania podstawie doświadczenie badawczych podczas biologiczne zgodnie doświadczenia przykładowego biologiczne obserwacji z instrukcją określa warunki doświadczenia z uwzględnieniem i doświadczeń dokumentuje przeprowadzania biologicznego procedury badawczej biologicznych obserwacje i proste obserwacji rozróżnia próbę i zasad bezpieczeństwa przeprowadza doświadczenia i doświadczeń kontrolną i próbę analizuje wyniki samodzielnie biologiczne biologicznych badawczą i formułuje wnioski zaplanowane z przeprowadzonej doświadczenie obserwacji lub i obserwację doświadczenia biologicznego 3. Budowa podaje wymienia we opisuje przebieg określa funkcje dokonuje samodzielnie mikroskopu. przykłady obiektów właściwej kolejności przygotowania poszczególnych obserwacji mikroskopowej Obserwacje przyrodniczych, które etapy prowadzenia preparatu elementów budowy w celu określenia cech mikroskopowe mogą być przedmiotem obserwacji mikroskopowego mikroskopu optycznego obrazu obiektu i jego obserwacji mikroskopowej świeżego powiększenia
mikroskopowych oblicza rozpoznaje powiększenia obrazu elementy budowy oglądanego obiektu mikroskopu optycznego uzyskiwane prawidłowo w mikroskopie posługuje się optycznym mikroskopem 4. Chemiczne określa funkcje wymienia podaje określa, co to określa znaczenie podstawy życia wody w organizmach najważniejsze podstawowe funkcje są sole mineralne i jaką podstawowych grup i w środowisku pierwiastki i grupy białek, cukrów, pełnią funkcję związków chemicznych przyrodniczym związków chemicznych tłuszczów i kwasów w organizmach w życiu organizmów wchodzących w skład nukleinowych organizmów w organizmach 5. Budowa komórki określa, co to dokonuje rozpoznaje podaje wykazuje związek zwierzęcej jest komórka obserwacji podstawowe elementy przykłady komórek budowy komórek wymienia mikroskopowych budowy komórki zwierzęcych budujących zwierzęcych z ich funkcją podstawowe elementy komórek zwierzęcych na zwierzęcej (pod organizmy oraz ich w organizmie budowy komórki preparatach trwałych mikroskopem, na funkcje w organizmie zwierzęcej z zachowaniem zasad schemacie, na zdjęciu porównuje mikroskopowania lub na podstawie budowę komórek określa podstawowe opisu) zwierzęcych funkcje elementów budowy komórki zwierzęcej 6. Komórka roślinna przygotowuje dokonuje obserwacji opisuje budowę porównuje komórki wyjaśnia związek i bakteryjna. samodzielnie preparat mikroskopowej komórki bakteryjnej rośliną i zwierzęcą oraz elementów budowy Porównanie budowy mikroskopowy świeży komórek roślinnych na rozpoznaje komórki jądrową komórki roślinnej komórek z tkanki roślinnej preparacie świeżym z podstawowe i bakteryjną, wskazując i komórki zwierzęcej z ich wymienia zachowaniem zasad elementy budowy cechy umożliwiające funkcją podstawowe elementy mikroskopowania komórki roślinnej rozróżnienie tych budowy komórki określa funkcje i komórki bakteryjnej komórek roślinnej i komórki podstawowych bakteryjnej elementów budowy
7. Podsumowanie działu 1: Podstawy biologii. Struktura komórki odróżnia komórkę roślinną od komórki zwierzęcej oraz komórki jądrowe od komórek bezjądrowych (bakteryjnych) komórki roślinnej i komórki bakteryjnej wszystkie wymagania z lekcji 1 6 Dział 2. CZYNNOŚCI ŻYCIOWE ORGANIZMÓW I SYSTEMATYKA ORGANIZMÓW. WIRUSY. BAKTERIE 8. Czynności życiowe przedstawia krótko określa, na czym przedstawia rodzaje określa różnice organizmów czynności życiowe jako charakteryzuje polega rozmnażanie się rozmnażania się między rozmnażaniem się cechy właściwe tylko podstawowe czynności płciowe i bezpłciowe bezpłciowego (podział, płciowym i rozmnażaniem organizmom życiowe organizmów pączkowanie, się bezpłciowym (odżywianie się, fragmentację, przez oddychanie, wydalanie, zarodniki) wrażliwość na bodźce, wzrost i rozwój, ruch, rozmnażanie się) 9. Odżywianie się wyjaśnia, co to jest dokonuje podziału określa rolę przeprowadza organizmów. odżywianie się i jakie organizmów wyjaśnia, na chlorofilu w doświadczenie wskazujące Fotosynteza jest jego znaczenie w cudzożywnych ze czym polega fotosyntezie (wiązanie na wpływ wybranego życiu organizmów względu na rodzaj fotosynteza energii słonecznej) czynnika na intensywność wyjaśnia, na czym pobieranego pokarmu określa warunki planuje fotosyntezy polega samożywność wymienia przebiegu fotosyntezy doświadczenie i cudzożywność substraty i produkty (w odniesieniu do wskazujące na wpływ wyjaśnia znaczenie fotosyntezy światła i temperatury) wybranego czynnika na fotosyntezy dla życia na intensywność Ziemi fotosyntezy
10. Oddychanie określa znaczenie określa różnice zapisuje słownie planuje przeprowadza organizmów procesów pozyskiwania między oddychaniem równanie oddychania doświadczenie doświadczenie fermentacji energii dla organizmów komórkowym tlenowego, określając wykazujące, że podczas u drożdży (oddychanie tlenowe a wymianą gazową substraty, produkty fermentacji drożdże porównuje i fermentacja) podaje przykłady oraz warunki przebiegu wydzielają dwutlenek oddychanie tlenowe przedstawia zastosowania tego procesu węgla z fermentacją pod kątem oddychanie jako fermentacji określa substraty określa końcowe substratów, produktów, sposób uwalniania w przemyśle i produkty fermentacji produkty fermentacji ilości uwalnianej energii energii potrzebnej do i gospodarstwie na podstawie i lokalizacji w komórce życia domowym przeprowadzonego doświadczenia określa warunki przebiegu fermentacji 11.Zasady określa, w jakim wyjaśnia, co wykorzystuje klasyfikuje konstruuje prosty klasyfikowania celu klasyfikuje się rozumiemy pod prosty klucz do organizmy na dwudzielny klucz do organizmów organizmy pojęciem oznaczanie klasyfikowania podstawie przyjętego oznaczania przykładowych określa, co to jest organizmów organizmów kryterium organizmów gatunek podaje przykład z najbliższego kryterium pomocnego otoczenia w klasyfikacji 12. Systematyka określa, czym przedstawia zasady wyjaśnia podaje ogólną przedstawia organizmów. Przegląd zajmuje się systemu klasyfikacji zastosowanie pojęcia charakterystykę charakterystyczne cechy królestw systematyka biologicznej układ hierarchiczny każdego z pięciu organizmów pozwalające podaje przykłady wymienia w odniesieniu do królestw organizmów, przyporządkować je do jednostek w kolejności główne klasyfikacji organizmów ze wskazaniem na jednego z królestw systematycznych jednostki określa, jak istotne cechy różniące systematyczne tworzy się nazwę te królestwa królestwa zwierząt gatunkową (podwójne rozpoznaje i królestwa roślin nazewnictwo) organizmy z najbliższego otoczenia, posługując
się prostym kluczem do ich oznaczania 13. Bakterie i wirusy przedstawia przedstawia znaczenie przedstawia drogi przedstawia uzasadnia, dlaczego znaczenie bakterii bakterii w przyrodzie rozprzestrzeniania się czynności życiowe wirusów nie można w życiu człowieka określa rozmiary i zasady profilaktyki bakterii: zaklasyfikować do podaje przykłady bakterii i środowisko chorób bakteryjnych sposoby odżywiania organizmów chorób bakteryjnych ich życia (gruźlica, borelioza, się bakterii: wskazuje na związki i wirusowych człowieka rozróżnia formy tężec, salmonelloza) cudzożywne (pasożyty, pomiędzy środowiskiem przedstawia ogólne komórek bakteryjnych i wirusowych (grypa, saprotrofy, symbionty) życia, czynnościami zasady profilaktyki (kuliste, pałeczkowate, ospa, różyczka, świnka, i samożywne życiowych i znaczeniem chorób bakteryjnych przecinkowate odra, AIDS) sposoby oddychania bakterii i chorób wirusowych i spiralne) (tlenowe i beztlenowe) rozmnażanie się (przez podział) 14. Podsumowanie wszystkie wymagania z lekcji 9 13 działu 2: Czynności życiowe organizmów i systematyka organizmów. Wirusy. Bakterie Dział 3. PROTISTY. GRZYBY. ROŚLINY ZARODNIKOWE 15. Protisty odróżnia protisty określa środowisko wyjaśnia, dlaczego przedstawia wskazuje cechy grupy charakterystyka, jedno- od i tryb życia protistów, euglena zielona jest wybrane czynności organizmów tworzących czynności życiowe wielokomórkowych podając przykłady nazywana organizmem życiowe protistów królestwo protistów wymienia cechy organizmów zmiennożywnym (oddychanie, umożliwiające odżywianie się, zakwalifikowanie rozmnażanie się) organizmu do protistów roślinnych oraz protistów zwierzęcych zakłada hodowlę protistów zgodnie
z podaną instrukcją 16. Przegląd protistów. wskazuje elementy podaje cechy dokonuje wykazuje porównuje tryb życia i Protisty budowy protista plechowców obserwacji różnorodność budowy budowę protistów chorobotwórcze wielokomórkowego na przedstawia mikroskopowej protistów roślinopodobnych przykładzie morszczynu czynności życiowe protistów budowy (jednokomórkowe, i zwierzęcych przedstawia zasady pantofelka i sposobu poruszania wielokomórkowe) na profilaktyki chorób się wybranych przykładach wywoływanych przez przedstawia drogi protisty zakażenia chorobami (toksoplazmoza, wywoływanymi przez malaria) protisty (toksoplazmoza, malaria) 17. Grzyby przedstawia wyjaśnia, dlaczego opisuje wybrane wykazuje wskazuje cechy różnorodność, różnorodność budowy porosty określamy jako czynności życiowe różnorodność budowy odróżniające grzyby od budowa, czynności grzybów organizmy grzybów (odżywianie grzybów na wybranych organizmów innych (jednokomórkowe, symbiotyczne się, oddychanie przykładach królestw życiowe wielokomórkowe) i rozmnażanie się) 18. Grzyby przedstawia, przedstawia przedstawia wyjaśnia, w jaki wskazuje cechy środowisko życia, podając przykłady, środowiska życia znaczenie grzybów sposób można umożliwiające i znaczenie pozytywne i negatywne grzybów, w tym w przyrodzie wykorzystać grzyby zakwalifikowanie znaczenie grzybów dla grzybów porostowych porostowe do oceny organizmu do grzybów człowieka jakości powietrza 19. Budowa określa środowiska odróżnia mchy od przedstawia cechy wyjaśnia, dlaczego wymienia i różnorodność mchów życia mchów innych roślin na budowy zewnętrznej torfowiec może charakterystyczne cechy przeprowadza rysunkach, fotografiach płonnika gromadzić duże ilości mchów pozwalające na ich doświadczenie i okazach naturalnych wody identyfikację wśród wykazujące zdolność przedstawia nieznanych organizmów mchów do chłonięcia znaczenie mchów wody, zgodnie w przyrodzie i życiu z podaną instrukcją. człowieka 20. Paprociowe, wskazuje opisuje znaczenie rozpoznaje podaje wskazuje podobieństwa widłakowe i skrzypowe środowiska życia paprociowych, przedstawicieli charakterystyczne i różnice między
paprociowych, widłakowych paprociowych, cechy paprociowych, paprociami, skrzypami widłakowych i skrzypowych widłakowych widłakowych i widłakami i skrzypowych w przyrodzie i skrzypowych na i skrzypowych rysunkach, fotografiach i okazach naturalnych 21. Podsumowanie działu 3: Protisty. wszystkie wymagania z lekcji 15 20 Grzyby. Rośliny zarodnikowe Dział 4. ROŚLINY NASIENNE. TKANKI I ORGANY ROŚLINNE 22. Budowa roślin. rozpoznaje na klasyfikuje tkanki opisuje położenie wykazuje związek porównuje budowę Tkanki roślinne okazie żywym lub roślinne tkanek twórczych i ich między budową zewnętrzną mchów, zielnikowym, na rycinie rozpoznaje na rysunku, rolę we wzroście rośliny a funkcjami tkanek paprociowych, lub zdjęciu organy zdjęciu, preparacie okrywających, widłakowych rośliny okrytonasiennej mikroskopowym, modelu miękiszowych, i skrzypowych, i określa ich tkankę okrywającą, przewodzących nagonasiennych oraz podstawowe funkcje miękiszową, przewodzącą, i wzmacniających okrytonasiennych, dokonuje obserwacji wzmacniającą rozróżniając ich organy mikroskopowej wybranych tkanek roślinnych 23. Rośliny przedstawia cechy rozpoznaje rodzime uzasadnia, jakie identyfikuje wyjaśnia znaczenie nagonasienne budowy zewnętrznej gatunki nagonasiennych na korzyści przyniosło nieznany organizm jako nagonasiennych rośliny nagonasiennej podstawie pędów z roślinom wytworzenie przedstawiciela w przyrodzie i dla na przykładzie sosny szyszkami/szyszkojagodami nasion nagonasiennych na człowieka jako i igłami podstawie jego cech gatunków budowy zewnętrznej lasotwórczych 24. Cechy rozróżnia formy uzasadnia, że życie rozpoznaje pospolite identyfikuje uzasadnia, że cechy charakterystyczne okrytonasiennych: człowieka nie byłoby gatunki rodzimych nieznany organizm jako roślin okrytonasiennych i znaczenie drzewa, krzewy, możliwe bez roślin drzew liściastych na przedstawiciela przyczyniły się do ich
okrytonasiennych krzewinki i rośliny okrytonasiennych podstawie pędów okrytonasiennych na dominacji we florze zielne podstawie jego cech świata budowy zewnętrznej 25. Korzeń i pęd opisuje budowę rozpoznaje określa funkcje uzasadnia, że opisuje modyfikacje okrytonasiennych zewnętrzną korzenia, systemy korzeniowe poszczególnych stref budowa liścia stanowi korzeni, łodyg i liści łodygi i liścia palowy i wiązkowy budowy korzenia przystosowanie do jako adaptacje roślin przeprowadzania fotosyntezy okrytonasiennych do życia w określonych środowiskach 26. Budowa kwiatu. rozróżnia elementy określa rolę wyjaśnia, na czym wskazuje przykłady wyjaśnia, w jaki Rozmnażanie się budowy kwiatu rośliny poszczególnych polega rozmnażanie się roślin użytkowych sposób powstają okrytonasiennych okrytonasiennej elementów budowy kwiatu płciowe roślin rozmnażanych nasiona i owoce odróżnia zapylenie wyjaśnia, na czym rozróżnia wegetatywnie okrytonasiennych i zapłodnienie polega rozmnażanie się i obserwuje sposoby i sposobu, w jaki wegetatywne roślin rozmnażania się można je rozmnożyć wegetatywnego roślin 27. Nasiona i owoce podaje przykłady opisuje rolę opisuje przebieg planuje uzasadnia potrzebę okrytonasiennych przystosowań poszczególnych części kiełkowania nasion doświadczenie przestrzegania w budowie owoców do nasienia i warunki niezbędne do sprawdzające wpływ procedur badawczych rozprzestrzeniania się tego procesu wybranego czynnika na podczas obserwacji za pośrednictwem wykonuje kiełkowanie nasion i doświadczeń zwierząt, wiatru i wody doświadczenie biologicznych sprawdzające wpływ wybranego czynnika na kiełkowanie nasion 28. Posumowanie działu 4: Rośliny wszystkie wymagania z lekcji 22 27 nasienne. Tkanki i organy roślinne
Dostosowanie wymagań edukacyjnych do potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia z dysleksją wynika z zaleceń zawartych w opinii PPP i dotyczy dostosowania form, metod i sposobów pracy z uczniem. Dostosowania te obejmują: 1. Wydłużenie czasu na kartkówkach, w miarę możliwości na sprawdzianach. 2. Uwzględnianie trudności z zapamiętywaniem pojęć, nazw (częste powtarzanie i utrwalanie). 3. Stosowanie technik skojarzeniowych ułatwiających zapamiętywanie. 4. W czasie odpowiedzi ustnych wspomaganie, naprowadzanie, dawanie więcej czasu na przypomnienie nazw, terminów. 5. Prowadzenie zajęć metodami angażującymi jak najwięcej zmysłów (wzrok, dotyk, ruch). 6. Wykorzystywanie na zajęciach wielu różnorodnych pomocy dydaktycznych. 7. Stosowanie zróżnicowanych form sprawdzania wiedzy i umiejętności ucznia. 8. W przypadku uczniów z dysgrafią akceptowanie pisma drukowanego. 9. Przy kontroli zeszytów ocenie nie podlega grafia pisma oraz poprawność ortograficzna.