SYSTEMY OPERACYJNE WYKŁAD 2 PRZEGLĄD SYSTEMÓW WINDOWS I UNIX Marcin Tomana marcin@tomana.net
SKRÓT WYKŁADU Historia Microsoft oraz systemów Windows Przegląd systemów Windows Historia i przegląd systemów Unix
HISTORIA MICROSOFT Właściciel Bill Gates - najbogatszy człowiek świata Producent systemu operacyjnego DOS - systemu dla komputerów IBM-PC a potem Microsoft Windows Producent pakietu Microsoft Office oraz wielu różnych programów narzędziowych Producent również sprzętu - np. Konsola Xbox Dość burzliwa przeszłość Oskarżenia o praktyki monopolowe, Kary ponad 1mln Euro, przymusy podziału firmy
MICROSOFT DOS Standardowo tryb tekstowy Tryb graficzny włączały sobie same aplikacje. Aplikacje miały dostęp do modyfikacji całej pamięci. Brak wielozadaniowości. Pracować mogła jedynie jedna aplikacja. Pracę w tle uzyskiwało się poprzez podpinanie kodu pod przerwania Możliwe było wykorzystanie 640 kb pamięci RAM, z czego nawet i 100kB było zajęte przez system. Wykorzystanie większej ilości pamięci poprzez rozszerzenia EMS
PODZIAŁ SYSTEMÓW WINDOWS Podział ze względu na zastosowania Systemy dla zastosowań domowych Windows 95, 98, ME, XP Home Edition, Vista Home, Windows 7 Home Systemy dla zastosowań biznesowych Windows NT, 2000, XP Professional, Vista Bussiness & Ultimate, Windows 7 Bussines & Ultimate Systemy dla zastosowań serwerowych Windows NT Server, 2000 Server, Windows Server 2003, Server 2008
PODZIAŁ SYSTEMÓW WINDOWS Podział ze względu na rdzeń systemu Bazujące na jądrze Windows 95 Windows 95, 98, ME Bazujące na jądrze Windows NT Windows NT, 2000, wszystkie XP, Vista, 7 Windows NT Server, 2000 Server, 2003 Server, 2008 Server
HISTORIA SYSTEMÓW WINDOWS Początkowo graficzne nakładki na system DOS (1985) Dużo zarzutów i procesy z Apple o łamanie patentów Od wersji Windows 3.0 (1990) system stał się konkurencyjny z rozwiązaniami Macintosh, Amiga czy Atari ST Windows 3.1 - natywna polska wersja Windows 3.11 - wersja z usługami sieciowymi
SYSTEMY WINDOWS 95 (1995) Wielka premiera w 1995 Pierwszy 32-bitowy system operacyjny zastępujący większość 16-bitowych driverów DOS Nadal pełna kompatybilność z DOS Wywłaszczanie - rozsądna wielozadaniowość Mechanizmy Plug & Play Windows 98 - nowa szata graficzna, Internet Explorer Windows Millenium Edition - dalszy retusz
WINDOWS NT (1993) Początkowo wspólny projekt z IBM - system OS/2 Wersje nie tylko na platformę x86, także MIPS, Alpha Niezależnie rozwijany stabilny nowoczesny kernel Ograniczenia dla aplikacji w dostępie do pamięci i sprzętu (problemy z aplikacjami DOS) Pełne wywłaszczanie i wielozadaniowość Uruchamianie aplikacji w wątku użytkownika Stabilny i nowoczesny system plików NTFS Windows 2000 (2K) - szata podobna do Windows 98
WINDOWS XP (2001) Wszystkie wersje - wspólne jądro bazujące na NT Zintegrowany Firewall Potrzebna aktywacja systemu po zainstalowaniu Coraz więcej dodatkowych narzędzi - Media Player, Internet Explorer - w Europie ograniczanych 2 główne wersje - Home oraz Professional. 2 dodatkowe XP Media Center Edition oraz Windows XP Tablet Edition Nadal najpopularniejszy - szacunki nawet 70% (2010)
WINDOWS VISTA (2005) Nie zyskał dużej popularności (nawet 20%) - bardzo duże wymagania sprzętowe, wsparcie dla DRM Nowoczesny wygląd - interfejs Aero, gadżety pulpit, DirectX 10 Nowe rodzaje kont - większe bezpieczeństwo Wiele wersji systemu Vista Home Basic - bez Aero Vista Home Premium - Aero, Media Center Vista Bussines - obsługa domen sieciowych serwerów Windows Vista Ultimate - wersja maksymalna, bitlocker, podcasting,
WINDOWS 7 (2007) Mniejsze zapotrzebowanie na zasoby i większa wydajność niż Vista Lepsza kompatybilność wsteczna - XP wirtualizowane Wersje dostępne podobnie jak w Windows Vista
SYSTEMY OPERACYJNE UNIX Pierwszy w 1969 napisany przez Bell Labs (AT&T, która udostępniała licencje komercyjnie DEC,SGI,SCO, Xenix, IRIX) Kod systemu operacyjnego w C Zaawansowana wielozadaniowość i wieloprocesowość Wieloużytkowość - praca w trybie terminalowym
ODMIANY UNIX 2 gałęzie rozwoju systemu: System V, BSD Ponad 300 odmian systemu (wszystkie Linux to tylko jedna z nich) Wiele środowisk graficznych: OpenWindows, CDE, Gnome, xfree Wspólne standardy (POSIX, Single Unix Specification)
SYSTEM LINUX To tylko jeden z systemów Unix Linux to tylko jądro systemu operacyjnego Publiczny kod źródłowy dostępny na licencji GNU Dystrybucja to kernel i zbiór programów (najczęściej open source) w określonej konfiguracji Bardzo wiele dystrybucji Debian, Red Hat, Slackware, Ubuntu, Suse, PLD, Fedora, Gentoo, Knoppix
SYSTEM SCO Producent: Santa Cruz Operation Początkowo system Xenix (1983) Ówcześnie najpopularniejszy system na platformie Intel (80386) Generalnie 2 systemy SCO UnixWare, SCO Open Server Prawa sprzedane do Caldera (potem SCO Group) ściśle związanego z Linuxem, zmiana na Tarantella usługi terminalowe
SYSTEM SOLARIS Producent SUN Microsystems Na bazie Unix System V Głównie na platformę Sparc oraz Intel x86 Dobrze zintegrowany z rozwiązaniami Java, Środowisko graficzne GNOME Aktualnie otwarty kod - projekt OpenSolaris
SYSTEM HP-UX Producent Hewlett Packard Platforma sprzętowa HP PA-RISC oraz aktualnie Itanium (IA-64 wspólna inicjatywa HP i Intel) Jako pierwszy wśród systemów Unix wprowadził np. rozbudowane uprawnienia do plików (tzw.acl)
SYSTEM IBM-AIX System UNIXowy rozwijany przez IBM Platforma sprzętowa to aktualnie IBM Power, wcześniej na RS/6000 to RS64 Dość odmienny od innych, lecz np. dobrze rozwiązane zarządzanie wolumenami Aktualnie głównie platforma sprzętowa IBM pseries (procesory IBM Power)
STANDARYZACJA UNIX - POSIX Portable Operating System Interface Przenośny Interfejs Systemu Operacyjnego Próba standaryzacji systemów UNIX rozpoczęta przez IEEE ok. 1985 IEEE1003 kilkanaście dużych dokumentów udostępnianych komercyjnie Standard określający interfejs programistyczny, użytkownika, shell, usługi, programy (np. awk) W systemach Windows - środowisko CYGWIN
SYSTEM IBM OS/2 Stworzony wspólnie z Microsoftem Duża kompatybilność z DOS em OS/2 1.0 (1987) wersja tekstowa OS/2 WARP 3.0 (1996) bardzo dobra dopracowana wersja graficzna (już bez MS) Przetrwał tylko w niszowych zastosowaniach, gdzie IBM zawsze był mocny, np. bankomaty, urządzenia IBM
SYSTEM IBM OS/400 Platforma sprzętowa IBM AS/400 (1988), aktualnie IBM iseries, mikroprocesory RS64, najnowsze na POWER5 Do zastosowań serwerowych wieloprocesorowych z zintegrowanym system bazy danych Dość uniwersalny system operacyjny dla aplikacji ta sama aplikacja na serwer za 9tys USD oraz na kluster za 2mln USD Idea virtualnej interpretacji kodu inspiracja dla SmallTalk, Javy,.NET AS/400 Logical PARtitioning - Idea logicznych maszyn 1 komputer kilka równocześnie działających systemów operacyjnych