Tematy ustnej części egzaminu maturalnego z języka polskiego w roku szkolnym 2011/ 2012 w CXXII Liceum Ogólnokształcącym im. Ignacego Domeyki w Warszawie Literatura 1. Reinterpretacje wybranych mitów greckich w literaturze różnych epok. Zaprezentuj formy i cele tego zjawiska na wybranych przykładach. 2. Literackie reinterpretacje wybranych opowieści biblijnych. Scharakteryzuj ich formy i cele, odwołując się do przykładów utworów z różnych epok. 3. Problemy współczesnego świata i wizerunek człowieka ukazane w reportażach Ryszarda Kapuścińskiego. Omów na wybranych przykładach reportaży. 4. Utopie i antyutopie w literaturze różnych epok. Omów ich wizje i funkcje w wybranych utworach. 5. Pisarz jako twórca własnego świata i języka. Scharakteryzuj świat i język stworzone przez wybranego pisarza. 6. Autobiografia jako tworzywo literackie. Omów rozmaite formy i sposoby jej wykorzystania na wybranych przykładach utworów z różnych epok. 7. Różne koncepcje wolności w literaturze od antyku do współczesności. Porównaj i określ ich funkcje w wybranych utworach. 8. Samotność człowieka w świecie wybór czy konieczność? Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 9. Pytania o sens cierpienia i różne odpowiedzi jako wynik doświadczeń życiowych jednostki. Rozważ zagadnienie, dokonując analizy odpowiednich przykładów z literatury. 10. Walka w duszy i o duszę bohatera. Przedstaw cele i oceń efekty takich zmagań w wybranych utworach literackich. 11. Gniewni i zbuntowani. Źródło i sens buntu oraz ocena postaw takich bohaterów. Omów zagadnienie, odwołując się do przykładów z literatury polskiej i obcej. 12. Różne sposoby walki człowieka ze złem. Zaprezentuj i porównaj, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 13. Różny wpływ doświadczeń wojennych na psychikę i życie bohaterów literackich. Zaprezentuj odwołując się do utworów z różnych epok. 14. Różne sposoby funkcjonowania człowieka w systemie totalitarnym. Omów, odwołując się do wybranych przykładów z literatury. 15. Władza powołanie, zobowiązanie, zaszczyt, namiętność, pokusa...zaprezentuj różne sposoby ukazania władzy w literaturze różnych epok. 1
16. Zaprezentuj i porównaj różne wizerunki Boga oraz określ ich funkcje w wybranych utworach literackich z różnych epok. 17. Rozmowy z Bogiem w literackim przekazie wybranych epok. Omów sposoby, cele i znaczenie takich dialogów na wybranych przykładach. 18. Bohater pozytywny i bohater negatywny w literaturze różnych epok. Omów różne funkcje takich kreacji w wybranych utworach literackich. 19. Zaprezentuj różne kreacje czarnych charakterów i ich funkcje w dziełach literackich różnych epok. 20. Zaprezentuj i porównaj różne kreacje bohatera tragicznego w literaturze różnych epok. 21. Różne kreacje bohatera everymena i ich funkcje w literaturze. Omów na podstawie wybranych utworów. 22. Zaprezentuj różne wizerunki zbrodniarzy i określ ich funkcje w wybranych utworach literackich różnych epok. 23. Postawy życiowe bohaterów utworów Moliera i Szekspira. Omów i porównaj, odwołując się do wybranych dzieł. 24. Porównaj rożne postawy bohaterów literackich wobec ojczyzny. Pokaż, w jaki sposób determinowały one ich działania. Odwołaj się do wybranych utworów. 25. Ojczyzna - wolna i zniewolona, w marzeniach i w rzeczywistości. Omów funkcje motywu ojczyzny w literaturze na wybranych przykładach 26. Polacy w krzywym zwierciadle, czyli w ujęciu satyrycznym. Przedstaw sposoby i funkcje takiego kreowania portretu Polaka w literaturze różnych epok. 27. Obyczaje szlacheckie od fascynacji po drwinę. Omów i porównaj sposoby ich przedstawiania w literaturze polskiej różnych epok. 28. Dworek szlachecki jako symbol w literaturze od XVIII do XXI wieku. Przedstaw różne znaczenia i funkcje tego symbolu w wybranych utworach. 29. Różne sposoby przedstawiania i funkcje domu w literaturze. Omów, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 30. Zaprezentuj różne wizerunki rodziny w literaturze i określ ich funkcje w wybranych utworach z różnych epok. 31. Świat dorosłych widziany oczyma dziecka. Przeanalizuj na wybranych przykładach i określ funkcje takich wizerunków w wybranych utworach literackich. 32. Matka w literaturze od idealizacji do karykatury. Zaprezentuj różne sposoby ukazania matki oraz ich funkcje w wybranych utworach. 33. Zaprezentuj różne kreacje dziecka w literaturze i określ ich funkcje w utworach z różnych epok. 2
34. Motyw młodości w literaturze różnych epok. Zaprezentuj różne ujęcia tego motywu i jego funkcje w wybranych utworach. 35. Młodzi bohaterowie wobec wyzwań swoich czasów. Rozważ i oceń różne postawy młodego pokolenia, odwołując się do wybranych dzieł literackich. 36. Omów znaczenia i funkcje motywu winy i kary w wybranych utworach literackich różnych epok. 37. Motywy fantastyczne w literaturze romantyzmu i Młodej Polski. Omów ich różne funkcje w wybranych utworach. 38. Motyw błazna i błazenady w literaturze różnych epok. Zaprezentuj i porównaj funkcje tego motywu w wybranych utworach. 39. Zaprezentuj różne realizacje motywu homo viator i ich funkcje w wybranych utworach literackich z różnych epok 40. Różne formy podróży w literaturze. Zaprezentuj ich funkcje w wybranych utworach z różnych epok. 41. Zaprezentuj różne koncepcje czasu i ich funkcje w wybranych utworach literackich. 42. Rozmaite sposoby kreowania wizerunku kobiety w literaturze różnych epok od idealizacji po karykaturę. Omów na wybranych przykładach. 43. Żart, satyra, groteska jako sposób wyrażenia dezaprobaty wobec istniejącej rzeczywistości. Dokonaj analizy i interpretacji wybranych przykładów z literatury. 44. Polemiki, spory, prowokacje jako starcia pokoleń literackich. Omów i porównaj w oparciu o wybrane utwory z różnych epok. 45. Literackie krainy szczęśliwości. W oparciu o wybrane utwory z różnych epok omów oraz porównaj ich różne kreacje i ich funkcje. 46. Omów sposoby i funkcje ukazywania świata jako teatru, odwołując się do literatury wybranych epok. 47. Zaprezentuj różne wizerunki polskiego inteligenta i określ ich funkcje w wybranych utworach literackich z różnych epok. 48. Rzeczywistość PRL-u na poważnie i z przymrużeniem oka. Zaprezentuj różne sposoby ukazywania tego okresu w literaturze i filmie. 49. Doświadczenia związane z II wojną światową ukazane w poezji polskiej różnych twórców. Porównaj różne sposoby ukazywania tych doświadczeń. 50. Zaprezentuj różne formy narracji i kreacje narratorów oraz ich funkcje w wybranych utworach literackich. 51. Zaprezentuj rozmaite funkcje kodeksu rycerskiego w życiu bohaterów literackich z różnych epok. 3
52. Zaprezentuj i porównaj rozmaite postawy polskich chłopów wobec ojczyzny oraz cele ukazywania tych postaw w utworach literackich różnych epok. 53. Zaprezentuj i porównaj różne obrazy życia codziennego w Anglii w wybranych utworach J.Austen, K.Dickensa i J.Galsworthy'ego. 54. Omów zjawisko synkretyzmu stylów i konwencji w twórczości Andrzeja Sapkowskiego w oparciu o wybrane utwory. Wyjaśnij funkcje takiego zabiegu literackiego. 55. Omów proces ewolucji dramatu jako rodzaju literackiego, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 56. Przedstaw i określ funkcję motywu wody w wybranych tekstach biblijnych. 57. Komiks sztuka masowa czy sztuka wysoka? rozważ problem na wybranym materiale. 58. Obraz obozów koncentracyjnych w literaturze obozowej jego realizacje i funkcja. Omów na wybranych przykładach. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 59. Rozwój i repertuar teatrów muzycznych w Polsce omów na wybranych przykładach. 60. Rap i hip-hop jako zjawisko obyczajowo społeczne. Przedstaw na podstawie wybranych tekstów kultury. 61. Sztuka i kultura Irlandii literatura, muzyka, taniec przedstaw na podstawie wybranych tekstów kultury. 62. Czy raperzy to poeci XXI w? rozważ problem w oparciu o wybrane teksty kultury. 63. Biografia jako tworzywo artystyczne przedstaw zjawisko w oparciu o wybrane dzieła sztuki. 64. Elementy budujące świat przedstawiony w dziełach romantyków. Przedstaw problem w oparciu o literaturę i sztukę. 65. Fascynująca osobowość muzyczna - jej wpływ na odbiorców. Przedstaw problem odwołując się do życia i twórczości wybranego artysty. 66. Motyw mafii w literaturze i filmie omów zjawisko i jego funkcje na podstawie wybranych tekstów kultury. 67. Literatura podróżnicza i programy telewizyjne Wojciecha Cejrowskiego przedstaw fenomen współczesnego reportażu. 4
68. Historia polskiego radia i jego wpływ na kształtowanie gustów odbiorcy masowego ze szczególnym uwzględnieniem poezji śpiewanej. 69. Wpływy mitologii skandynawskiej na sztukę wybranych epok. Przedstaw i omów zjawisko. 70. Motywy wampiryczne w literaturze i sztuce ich realizacje i funkcje. Omów na podstawie wybranych tekstów kultury. 71. Motyw wędrówki jego realizacja i funkcje w wybranych tekstach kultury. 72. Geneza i rozwój polskiego punk rocka przedstaw zjawisko odwołując się do wybranych przykładów. 73. Warszawa w literaturze i sztuce różnych epok. Porównaj różne wizerunki miasta i jego mieszkańców oraz określ ich funkcje w wybranych tekstach kultury z różnych epok. 74. F. Chopin i jego muzyka jako bohaterowie literatury i filmu. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł kultury XIX i XX wieku. 75. Zaprezentuj i porównaj wizerunki Żydów w kulturze polskiej oraz określ ich funkcje w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. 76. Omów podobieństwa i różnice między mitologią grecką a mitologią skandynawską, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 77. Sposoby ukazania i funkcje wybranych mitów greckich w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 78. Sposoby ukazania i funkcje wybranych motywów biblijnych w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na przykładach. 79. Wizje początku i końca świata w literaturze i sztuce. Omów różne realizacje i ich funkcje na wybranych przykładach dzieł z różnych epok. 80. Różne sposoby kreowania wizerunku śmierci oraz ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 81. Wizerunki zaświatów. Omów różne ich realizacje i funkcje w literaturze i sztuce na wybranych przykładach tekstów kultury z różnych epok. 82. Wizje raju i piekła w tekstach kultury różnych epok. Omów znaczenia i funkcje tych obrazów na wybranych przykładach. 83. Zaprezentuj różne wizje ziemskiego szczęścia oraz ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 84. Różne kreacje szatana i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach z literatury i sztuki różnych epok. 85. Zaprezentuj i porównaj różne kreacje Matki Boskiej oraz określ ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 5
86. Kreacje bohaterów stojących w obliczu trudnych wyborów moralnych. Omów funkcje takich kreacji w wybranych utworach literackich i filmowych. 87. Portret władcy w literaturze i sztuce. Omów różne sposoby kreacji i funkcje takiego wizerunku na wybranych przykładach. 88. Wizerunek rycerza, żołnierza, powstańca w literaturze i sztuce. Zaprezentuj rozmaite jego realizacje i ich funkcje w tekstach kultury różnych epok. 89. Zaprezentuj różne wizerunki Niemców w polskiej literaturze i sztuce oraz określ ich funkcje. 90. Różne sposoby kreowania wizerunku ojca i jego funkcje w wybranych dziełach kultury. 91. Zaprezentuj różne kreacje kobiety femme fatale i określ ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 92. Przestępca jako bohater filmów i utworów literackich różnych epok. Omów różne wizerunki takich postaci i ich funkcje na wybranych przykładach. 93. Zaprezentuj różne wizerunki smoków i określ ich funkcje w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. 94. Zaprezentuj różne wizerunki potworów i bestii oraz określ ich funkcje w wybranych utworach literackich i innych tekstach kultury. 95. Duchy, upiory, demony ich znaczenie i funkcja w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych przykładach. 96. Różne ujęcia balu w literaturze i sztuce. Zaprezentuj je i określ ich funkcje w wybranych tekstach kultury różnych epok. 97. Co oraz jak jedzą i piją bohaterowie utworów? Omów różne formy spożywania posiłków i ich funkcje w wybranych dziełach literackich i innych tekstach kultury. 98. Motyw vanitas w literaturze i sztuce różnych epok. Omów jego realizacje i ich funkcje na wybranych przykładach. 99. Motywy oniryczne w tekstach kultury. Zaprezentuj ich różne formy i funkcje w wybranych utworach literackich i dziełach sztuki. 100. Topos świata teatru w literaturze i sztuce różnych epok. Omów znaczenia i funkcje tego toposu w wybranych utworach. 101. Motyw lalki i marionetki w literaturze i sztuce różnych epok. Omów znaczenia i funkcje tego motywu w wybranych utworach. 102. Zaprezentuj różne ujęcia motywu magii i czarów w tekstach kultury oraz określ funkcje tego motywu w wybranych utworach literackich i dziełach sztuki. 103. Motyw tańca w literaturze i sztuce. Omów jego znaczenia i funkcje, odwołując się do wybranych utworów z różnych epok. 104. Omów różne znaczenia i funkcje motywu szaleństwa w tekstach kultury różnych epok. 6
105. Motyw grozy w literaturze i sztuce. Omów różne realizacje i funkcje tego motywu w wybranych tekstach kultury. 106. Zaprezentuj różne ujęcia i funkcje motywu wampira w literaturze i sztuce. 107. Symbolika ognia w wybranych działach literatury i sztuki. Omów jej różnorodność i funkcje. 108. Romeo i Julia jako ponadczasowe symbole kochanków w tekstach kultury różnych epok. Zaprezentuj i określ funkcje tych symboli w wybranych dziełach. 109. Metamorfozy bohaterów. Przedstaw ich przyczyny, konsekwencje i funkcje w różnych tekstach kultury. 110. Człowiek w obliczu zagrożenia. Porównaj zmiany w psychice wybranych bohaterów i określ ich funkcje w wybranych utworach literackich i filmach. 111. Konstruktywny i destrukcyjny wpływ miłości na bohaterów utworów z różnych epok. Omów funkcje takiej miłości w wybranych tekstach kultury. 112. Zaprezentuj różne przejawy i formy nietolerancji ukazane w literaturze i filmie. Scharakteryzuj funkcje obrazów nietolerancji w wybranych utworach. 113. Omów i porównaj adaptacje teatralne lub filmowe wybranych dzieł literackich. 114. Piękno i brzydota w estetyce wybranych epok. Omów różne realizacji tych kategorii estetycznych i ich funkcje w tekstach kultury różnych epok. 115. Ideał mężczyzny i jego funkcje w tekstach kultury różnych epok. 116. Idealizacja, realizm, deformacja jako sposoby ukazywania człowieka w literaturze i sztuce. Omów ich funkcje na wybranych przykładach. 117. Zaprezentuj różne sposoby ukazywania postaci i wydarzeń historycznych w literaturze i innych tekstach kultury oraz określ funkcje tych kreacji. 118. Kariera jako motyw działania bohaterów literackich i filmowych z różnych epok. Zaprezentuj i porównaj kreacje takich postaci oraz określ ich funkcje w wybranych utworach. 119. Zaprezentuj i porównaj rozmaite sposoby ukazywania sportu i jego funkcje w literaturze i sztuce dawnych epok w zestawieniu z teraźniejszością. 120. Zaprezentuj rozmaite znaczenia i funkcje stroju w literaturze i innych tekstach kultury różnych epok. 121. Żeglarz i żegluga jako motyw w literaturze i sztuce różnych epok. Zaprezentuj różne jego ujęcia i ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 122. Zaprezentuj i porównaj różne sposoby ukazywania powstania styczniowego i funkcje tych wizerunków w tekstach kultury różnych epok. 123. Ironia jako sposób wyrażania stosunku do świata i człowieka w tekstach kultury. Omów formy i cele stosowania ironii na wybranych przykładach. 7
124. Zaprezentuj rozmaite sposoby ukazywania seksualności człowieka w różnych epokach. Odwołaj się do wybranych przykładów z literatury i sztuki. 125. Porównaj wybrane ekranizacje utworów z różnych epok z ich literackimi pierwowzorami. Zaprezentuj wnioski z tych porównań. 126. Kobieta grzeszna czy wyzwolona? Zaprezentuj kontrowersyjne portrety kobiet oraz określ ich funkcje w literaturze i sztuce różnych epok. 127. Motyw choroby psychicznej w literaturze i sztuce. Na wybranych przykładach zaprezentuj różne ujęcia tego motywu i jego funkcje. 128. Różne wizje przyszłego świata. Omów na podstawie przykładów z literatury i sztuki. Nauka o języku 129. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich o wybranej tematyce. 130. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich, uwzględniając te jego cechy. które ujawniają przynależność środowiskową i charakter postaci. 131. Scharakteryzuj język reklamy w oparciu o zgromadzony materiał językowy. 132. Komizm słowny w literaturze polskiej i jego funkcje. Na wybranych przykładach omów językowe środki służące do jego wyrażania. 133. Język jako źródło wiedzy o kulturze i obyczajach naszych przodków. Omów na podstawie analizy wybranych utworów. 134. Eksperymenty, gry i zabawy językowe w poezji XX wieku. Omów na wybranych przykładach. 135. Ekspresja i impresja w języku. Omów językowe środki ich wyrażania w literaturze i publicystyce wybranej epoki. 136. Przedstaw wpływ języków obcych na współczesną polszczyznę, odwołując się do wybranych przykładów tekstów. 137. Typy błędów językowych pojawiających się we współczesnej polszczyźnie. Rozważ problem w kontekście kultury języka. opracowały : mgr Ewa Rutkowska mgr Marta Mędrzecka 8