Tematy wewnętrznej matury z języka polskiego 2014/2015 Bielska Szkoła Przemysłowa w Bielsku-Białej

Transkrypt

1 Tematy wewnętrznej matury z języka polskiego 2014/2015 Bielska Szkoła Przemysłowa w Bielsku-Białej Literatura 1. Porównaj wizerunki idealistów z wybranych utworów i ukaż ich związek z duchem epoki, w której żyli. 2. Omów różne realizacje toposu ogrodu, analizując teksty literackie wybranych epok. 3. Przedstaw motyw karuzeli i omów jego funkcje w wybranych utworach literackich. 4. Porównaj różne kreacje artysty w literaturze romantycznej i neoromantycznej. Odwołaj się do wybranych przykładów literackich. 5. Omów mechanizmy działania systemu totalitarnego, analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej. 6. Męczennicy, prorocy, karierowicze, kanalie i błazny przedstaw i omów przykłady postaw ludzkich, analizując wybrane utwory literackie XIX i XX wieku. 7. Omów sposoby wykorzystywania motywów onirycznych w dziełach wybranych twórców literatury polskiej. 8. Przedstaw istotę toposu świata teatru i omów jego funkcje na podstawie wybranych utworów epoki renesansu i jego kontynuacje w wybranych tekstach późniejszych epok. 9. Motyw małej ojczyzny i jego różne realizacje w literaturze. Porównaj na wybranych przykładach. 10. Jak wyrażano dawniej, a jak wyraża się dziś uczucia? Odpowiedz na pytanie, analizując wybrane teksty poetyckie z epoki staropolskiej i współczesnej. 11. Przedstaw metaforyczne i dosłowne sposoby funkcjonowania motywu maski w wybranych utworach literackich dwóch różnych epok. 12. Przedstaw motyw krzyku i milczenia w literaturze oraz omów jego funkcje, odwołując się do wybranych dzieł literackich XIX i XX wieku. 13. Przedstaw dosłowne i metaforyczne odczytanie motywu jesieni, analizując wybrane utwory literackie. 14. Rozważ problem postawy jednostki wobec zbiorowości, analizując wybrane utwory literackie dwóch wybranych epok. 15. Impresjonizm w literaturze polskiej i obcej. Odpowiedz, na czym polega jego funkcja, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 16. Przedstaw barokowe inspiracje w polskiej poezji współczesnej i omów ich funkcje, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 17. Historia jako temat i jako pretekst w polskiej epice XIX i XX wieku. Przeanalizuj wybrane utwory. 18. Polemiki, spory, prowokacje starcia pokoleń literackich. Omów problem, analizując wybrane teksty literatury polskiej. 19. Różne obrazy przyrody w literaturze. Przedstaw sposoby ich kreowania i funkcje w wybranych utworach. 20. Analizując celowo wybrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX wieku. 1

2 21. Na podstawie analizy wybranych utworów literackich XIX i XX wieku przedstaw rolę dworków szlacheckich w polskiej kulturze. 22. Omów specyfikę współczesnego reportażu jako gatunku publicystycznego, odwołując się do twórczości R. Kapuścińskiego, H. Krall, W.Tochmana lub innych. 23. Analizując wybrane dzieła literackie, ukaż wpływ utworów romantycznych na polską literaturę współczesną. 24. Wykaż, że zarówno dla romantyków, jak i dla współczesnych artystów słowa kultura ludowa jest niewyczerpanym źródłem inspiracji. Przedstaw różne sposoby jej oddziaływania, analizując wybrane utwory literackie. 25. Polska pieśń narodowa- jej odmiany, funkcje, związki z dziejami narodu. Omów na wybranych przykładach. 26. Funkcje listu w utworach literackich. Analizując wybrane teksty literackie, przedstaw sposób wykorzystania listu w dziele i omów jego rolę. 27. Scharakteryzuj przyczyny i omów skutki mezaliansów prezentowanych w literaturze XIX i XX wieku, 28. Bezkompromisowość i kompromis w zachowaniach bohaterów literackich. Omów, 29. Analizując wybrane utwory literackie, przedstaw wpływ historii na losy bohaterów. 30. Różne obrazy powrotów do krainy dzieciństwa i ich wpływ na psychikę bohatera. Omów problem, analizując wybrane utwory. 31. Analizując wybrane przykłady z literatury, wykaż wpływ lektur na kształtowanie charakterów i postaw bohaterów literackich. 32. Azyl, twierdza, świątynia, ruina... Określ rolę, jaką pełni dom w życiu bohaterów literackich - na podstawie analizy wybranych utworów z literatury polskiej i obcej. 33. W jaki sposób ukazywane są wady ludzkie w twórczości komediowej wybranych autorów? Omów problem, analizując wybrane utwory literackie różnych twórców. 34. Zakończenie utworów literackich. Rozważ funkcje różnego rodzaju finałów, analizując wybrane teksty z różnych epok. 35. Bohaterowie w habitach. Przedstaw sposób ich kreowania, analizując wybrane utwory literackie. 36. Analizując wybrane przykłady literatury epoki romantyzmu, ukaż sposoby funkcjonowania motywów baśniowych. 37. Asceza, kontemplacja, wiara radosna- średniowieczny model religijności a propozycja ks. J. Twardowskiego i innych poetów współczesnych. Analizując wybrane utwory, wykaż odrębność środków artystycznego wyrazu. 38. Analizując wybrane utwory literackie, porównaj ukazane w nich obrazy matek ze współcześnie upowszechnionym stereotypem. 39. Świat widziany oczyma reportera. Przedstaw, jak zmienia się widzenie świata w wybranych przykładach reportaży z XIX i XX wieku. 40. Analizując wybrane utwory literackie XIX i XX wieku, wykaż jaką funkcję pełni w nich retrospekcja. 41. Analizując wybrane przykłady z literatury polskiej, uzasadnij, że tytuł może być kluczem do interpretacji utworu. 42. Analizując wybrane przykłady z literatury polskiej i obcej, udowodnij, że motto może być kluczem do odczytania utworu Natura a cywilizacja- omów dwie możliwości bytu człowieka, analizując wybrane przykłady z literatur 2

3 44. Satyryczny obraz społeczeństwa polskiego w wybranych utworach literackich. Przeanalizuj sposoby tworzenia takiego obrazu. 45. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów, analizując wybrane przykłady literackie. 46. Istoty nadprzyrodzone wampiry, upiory i duchy w literaturze. Omów temat, zwracając uwagę na funkcjonowanie i sposoby kreacji. Porównaj efekty, odwołując się do wybranych przykładów literackich. 47. Kara jako konsekwencja zbrodni. Omów zagadnienie, zwracając uwagę na sposób jego ujęcia, analizując wybrane utwory literackie. 48. Młody człowiek w poszukiwaniu autorytetów. Porównaj dążenia bohaterów, analizując wybrane utwory literackie. 49. Bohater skazany na samotność i samotny z wyboru. Omów temat, analizując wybrane przykłady literackie. 50. Motyw walki dobra ze złem. Omów jego funkcje w wybranych tekstach literackich. 51. Sposoby ukazywania kobiety w literaturze XX w. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła literackie. 52. Świat mężczyzn widziany oczami kobiet. Przedstaw sposoby ukazywania postaci męskich w powieściach wybranych pisarek. 53. Czarny charakter w dziełach literackich różnych epok. Omów funkcje bohatera negatywnego, analizując wybrane utwory literackie. 54. Komizm ironia karykatura - groteska. Zanalizuj różne sposoby uzyskiwania efektów komicznych w wybranych utworach literackich dwóch epok. 55. Wpływ rodziny i wychowania na osobowość jednostki. Rozważ problem, analizując wybrane utwory literackie różnych epok. 56. Przedstaw sposoby kreacji Boga w wybranych utworach literackich z różnych epok kultury. 57. Motyw lotu i jego funkcje w literaturze różnych epok. Omów zagadnienie, 58. Literackie podróże do piekieł. Omów przyczyny i skutki wypraw, analizując wybrane teksty literackie. 59. Literackie portrety polskiego szlachcica. Na wybranych przykładach przedstaw i porównaj różne sposoby kreacji postaci. 60. Różne sposoby przedstawiania władzy w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady z różnych epok. 61. Słynne pary w literaturze polskiej i światowej. Przedstaw i porównaj sposoby prezentacji tematu, analizując wybrane utwory. 62. Różne ujęcia motywu rycerza w literaturze. Porównaj sposoby kreowania, analizując wybrane teksty literackie. 63. Science-fiction a fantasy. Analizując wybrane przykłady literatury fantastycznej, zaprezentuj podobieństwa i różnice w kreacji świata przedstawionego w obu odmianach gatunkowych. 3

4 Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Sarmackie dziedzictwo w postawach i świadomości współczesnych Polaków. Omów temat, dokonując analizy różnych tekstów kultury. 2. Topos męki Pańskiej w literaturze i innych tekstach kultury. Porównaj sposób funkcjonowania motywu, analizując wybrane dzieła. 3. Analizując wybrane przykłady, odpowiedz, czemu służy rehabilitacja brzydoty w literaturze i sztuce współczesnej. 4. Porównaj artystyczne interpretacje motywu pejzażu wiejskiego występujące w literaturze i innych dziedzinach sztuki, 5. Porównaj tekst literacki wybranego dramatu i jego realizację telewizyjną. Wskaż i omów specyfikę środków charakterystycznych dla teatru telewizji. 6. Porównaj wizerunek żołnierza w literaturze i innych dziedzinach sztuki XX wieku, 7. Utwory literackie inspiracją dla kompozytorów polskich i obcych. Omów temat, analizując wybrane przykłady dzieł literackich i muzycznych. 8. Różny charakter związków człowieka z przyrodą w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów temat, 9. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując celowo dobrane teksty kultury. 10. Jaką funkcję pełni brzydota w literaturze i w innych dziedzinach sztuki? Omów temat, 11. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł. 12. Różne oblicza rewolucji w literaturze i w innych tekstach kultury (malarstwie, filmie). Porównaj sposób funkcjonowania tego motywu, analizując wybrane przykłady. 13. Omów sposób funkcjonowania tradycji literackiej romantyzmu we współczesnej kulturze polskiej, analizując wybrane utwory z literatury i z innych dziedzin sztuki. 14. Ukaż różne sposoby kreowania herosów i supermanów w literaturze i innych tekstach kultury, 15. Różne obrazy mgły w literaturze i malarstwie. Na wybranych przykładach ukaż sposoby kreacji i ich funkcje. 16. Ukaż obraz bitwy w literaturze i w innych dziedzinach sztuki. Omów funkcje tego motywu w wybranych dziełach. 17. Omów sposoby kreacji ja artysty, analizując wybrany tekst literacki i autoportret w malarstwie. 18. Deformacja rzeczywistości w literaturze i w innych dziedzinach sztuki XX wieku. Omów zagadnienie, 19. Na wybranych przykładach z literatury i z innych dziedzin sztuki omów funkcje kreacji heroicznych. 20. Symbolika nagości w literaturze i w innych dziedzinach sztuki. Omów problem, analizując wybrane teksty kultury. 21. Obrazy miasta jako przestrzeni życiowej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł literackich, malarskich i filmowych. 22. Ukaż portrety wielkich władców i ich wpływ na losy narodów, analizując wybrane dzieła literackie i filmowe. 4

5 23. Holokaust w literaturze i filmie. Zanalizuj sposoby jego przedstawiania w wybranych tekstach kultury. 24. Motyw drogi w literaturze i w filmie. Omów jego funkcje na wybranych przykładach. 25. Adaptacje filmowe dzieł Adama Mickiewicza. Dokonaj analizy wybranych adaptacji filmowych i porównaj je z literackim pierwowzorem. 26. Powrót wzorców bohaterów klasycznych i romantycznych w sztuce nowych mediów. Omów te motywy kulturowe i przedstaw ich funkcje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 27. Różne ujęcia,,krainy szczęśliwości w literaturze i sztuce. Zanalizuj wybrane przykłady. 28. Przywołując różne przykłady, rozważ rolę wybranych inspiracji biblijnych we współczesnej literaturze i w filmie. 29. Przedstaw sposoby kreowania wizerunku kobiety w wybranych dziełach literackich i malarskich jednej epoki. 30. Marzenia jako element życia. Analizując wybrane dzieła literackie i filmowe, przedstaw ich funkcje w kreacji bohaterów. 31. Motyw Apokalipsy w literaturze, filmie, malarstwie. Porównaj wizje artystyczne, 32. Motyw kata i ofiary. Omów jego rolę, odwołując się do tekstów kultury epoki współczesnej. 33. Różne sposoby kreowania postaci tajnego agenta i szpiega w literaturze i w filmie. Omów zagadnienie, 34. Porównaj sposoby przedstawienia rodziny w literaturze i w utworach filmowych, 35. Motyw ogrodu w literaturze i sztuce. Scharakteryzuj sposoby kreowania motywu w wybranych tekstach kultury. 36. Obraz wodza w literaturze i malarstwie. Porównaj wizerunki dowódców wojskowych, analizując wybrane dzieła sztuki. 37. Przedstaw różne funkcje motywu morza, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie. 38. Przedstaw wizje zaświatów, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie. JĘZYK 1. Jak poeci lingwiści wykorzystują frazeologizmy języka mówionego w twórczości? Omów, 2. Aluzyjny charakter tytułów prasowych. Omów temat, analizując wybrane materiały zawarte w Gazecie Wyborczej, Polityce, Rzeczpospolitej. 3. Na przykładzie tekstów dwóch okresów literackich omów funkcje wybranych środków artystycznych i ukaż ich związek z epoką. 4. Język jako instrument walki o władzę. Zanalizuj wybrane materiały wyborcze. 5. Omów komizm słowny i sposoby jego realizacji, analizując wybrane utwory literackie. 5

6 6. Język w domu, w pracy, w szkole. Zanalizuj istotę zjawisk językowych, opierając się na wybranych przykładach. 7. Omów funkcje zwrotów grzecznościowych używanych we współczesnej polszczyźnie, odwołując się do wybranych przykładów. 8. Mowa zakochanych w epoce staropolskiej i dziś. Dokonaj analizy i porównania wybranych przykładów. 9. Dlaczego niektóre wyrazy stają się modne? Rozważ problem, analizując wybrane przykłady ze współczesnej polszczyzny. 10. Gwara regionu częścią dziedzictwa kulturowego czy zagrożeniem dla poprawności językowej? Rozważ problem, 11. Sztuka retoryczna i jej przemiany. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych tekstów epoki staropolskiej. 12. Ironia i jej funkcje w utworach literackich. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 13. Archaizacja w utworach literackich XIX wieku. Zanalizuj zagadnienie na wybranych przykładach. 14. Poetycki charakter tekstów piosenek rockowych z lat 60. i 70. Omów temat, 15. Analizując wybrane teksty kultury (np. mitologia, teksty piosenek, film, przedstawienia teatralne), wykaż ich wpływ na bogacenie się frazeologii języka polskiego. 16. Tak mówią bohaterowie literaccy... Zanalizuj język wybranych postaci, uwzględniając ich przynależność środowiskową i cechy charakteru. 17. Charakterystyczne cechy języka transmisji sportowych oraz pojawiające się w nim błędy. Przedstaw zagadnienie, 18. Dokonując analizy języka wybranych piosenek jednego z zespołów XXI wieku, wyjaśnij zasadność doboru środków wyrazu. 19. Język polski żyje. Analizując wybrane przykłady, omów rolę neologizmów i zapożyczeń we współczesnej polszczyźnie. 20. Dokonaj analizy językowej i kulturowej przysłów polskich (na podstawie wybranych przysłów o określonej tematyce). 21. Scharakteryzuj język komunikacji internetowej, odwołując się do różnorodnych tekstów. Zanalizuj i omów wybrane przykłady. 22. Analizując wybrane przykłady, omów zmiany, jakie zachodziły w języku epistolografii na przestrzeni wieków. 23. Język reklamy jako narzędzie manipulacji. Omów zagadnienie, dokonując analizy językowej kilku wybranych reklam oraz wskaż środki służące manipulacji. 24. Wpływ języków obcych na język polski w ostatniej dekadzie XX wieku i na początku XXI wieku. Zbadaj zjawisko, 25. Omów stylistykę kazań współczesnych księży katolickich, analizując wybrane przykłady. 6