INFORMATOR DLA KANDYDATÓW NA STUDIA

INFORMATOR DLA KANDYDATÓW NA STUDIA POLITECHNIKA WARSZAWSKA SZKOŁA ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII CHEMICZNYCH I MATERIAŁOWYCH WYDZIAŁ INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ

CERTYFIKATY I WYRÓŻNIENIA Kategoria naukowa A w rankingu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dwukrotny laureat konkursu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na najlepszy program studiów i system zapewnienia jakości kształcenia. WŁADZE WYDZIAŁU INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Prof. dr hab. inż. Eugeniusz Molga Dziekan Dr inż. Wojciech Orciuch Prodziekan ds. Ogólnych Prof. nzw. dr hab. inż. Tomasz Sosnowski - Prodziekan ds. Nauki Prof. nzw. dr hab. inż. Marek Henczka Prodziekan ds. Nauczania Dr inż. Andrzej Krasiński Prodziekan ds. Studenckich

SPIS TREŚCI Od Dziekana 4 Dlaczego warto studiować Inżynierię Chemiczną i Procesową? 8 Studia na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej 10 Zajęcia dydaktyczne 12 Szczegółowy plan studiów 20 Działalność naukowa 28 Od Wydziałowej Rady Samorządu Studenckiego 30 Koło naukowe Inżynierii Chemicznej i Procesowej 32 Rekrutacja na studia 33

OD DZIEKANA Drodzy Państwo Domyślam się, że wzięliście ten Informator do ręki, ponieważ kończycie szkołę średnią i zastanawiacie się, co dalej robić. Poszukujecie odpowiedzi na nurtujące Was pytania: Jak pokierować swoim życiem i karierą zawodową? Jak zrealizować swoje marzenia i aspiracje? Jak wykorzystać swe atuty i predyspozycje? Słowem zastanawiacie się, kim być w przyszłości. Przed Wami jedna z ważniejszych życiowych decyzji. W takiej sytuacji najbardziej potrzebna jest rzetelna, obiektywna i w miarę kompletna informacja o dostępnych kierunkach studiów. Tylko dysponując taką informacją można podjąć racjonalną decyzję, dokonać świadomego wyboru. Zakładam, że decyzję o kontynuowaniu nauki na studiach wyższych macie już za sobą. Gdybyście jednak ciągle się wahali, czy wybrać się na studia wyższe, czy rozpocząć pracę bezpośrednio po ukończeniu szkoły średniej, gorąco Was namawiam, abyście dali sobie szansę i zostali studentami. Przekazując Państwu ten Informator, mam świadomość, że inżynieria chemiczna i procesowa nie jest popularną i szeroko znaną dyscypliną. Ze względu na nazwę wszystkim kojarzy się z chemią, a niektórym dodatkowo z sądownictwem. Jednak oba te skojarzenia mogą prowadzić do nieporozumień. Oczywiście, związki inżynierii chemicznej z chemią są silne i wyraźne, bo powstała ona do obsługi przemysłu chemicznego i rozwijała się wraz z rozwojem tej gałęzi przemysłu. Dość szybko jednak okazało się, że sposób opisu matematycznego (modelowania) zjawisk występujących w instalacjach chemicznych oraz metody i narzędzia opracowane do symulacji numerycznych ich przebiegu można z powodzeniem zastosować do opisu innych zjawisk, czasem nawet bardzo odległych od przemysłu chemicznego. Na przykład metody stosowane do opisu przepływu płynów (np. ropy naftowej) w rurociągach z powodzeniem można stosować do opisu przepływu krwi w naczyniach krwionośnych człowieka, a metody opisu transportu reagentów w ziarnie katalizatora do opisu penetracji zanieczyszczeń chemicznych w glebie. Okazało się, że z tych klocków, którymi dysponuje inżynieria chemiczna, można Prof. dr hab. inż. Eugeniusz Molga, Dziekan konstruować różne budowle i tylko od inwencji i pomysłowości użytkownika zależy zakres stosowalności tych narzędzi. O szerokim zastosowaniu inżynierii chemicznej zadecydowała używana w tej dyscyplinie metoda opisu polegająca na tym, że w każdym opisywanym zjawisku wyodrębnia się najpierw procesy (etapy) składowe, a następnie poprzez zapis tego, co dzieje się na każdym etapie oraz uwzględniając powiązania i oddziaływania pomiędzy poszczególnymi etapami, tworzy się kompletny model opisywanego procesu. Uniwersalność tej metody znacznie poszerzyła zakres zastosowań inżynierii chemicznej i spowodowała dodanie do jej nazwy słowa procesowa. Znalazło to odzwierciedlenie w uniwersalności profilu kształcenia na kierunku Inżynieria chemiczna i procesowa. Po ukończeniu naszego kierunku studiów można zostać specjalistą w dziedzinie klasycznej inżynierii chemicznej, lecz również uzyskuje się pełne kwalifikacje do pracy w innych dziedzinach, takich jak: zrównoważony rozwój, ochrona środowiska, bioinżynieria, inżynieria medyczna, inżynieria produktu - czyli w obszarach, których znaczenie w rzeczywistości technologicznej XXI wieku będzie rosło bardzo szybko. Dlatego oprócz tradycyjnych miejsc pracy w przemyśle chemicznym i przemysłach pokrewnych (np. spożywczym, farmaceutycznym), absolwenci naszego kierunku są poszukiwani i znajdują zatrudnienie w nowoczesnych, silnie wyspecjalizowanych dziedzinach 4

aktywności zawodowej związanych z ochroną środowiska, inżynierią produktu, opracowywaniem nowych technologii przemysłowych, integracją procesów i rozwojem zrównoważonym, inżynierią biomedyczną i nanotechnologią oraz inżynierią bioprocesową i biotechnologią. Dokładną charakterystykę wymienionych dziedzin znajdziecie Państwo w dalszej części naszego Informatora, zapraszam również do odwiedzenia strony internetowej naszego Wydziału. Informacje o możliwościach atrakcyjnego zatrudnienia naszych absolwentów czerpiemy z pierwszej ręki, tzn. od naszych absolwentów z lat ubiegłych, którzy pełnią obecnie ważne, kierownicze funkcje w prestiżowych instytucjach, korporacjach, przedsiębiorstwach oraz własnych firmach. Duże zapotrzebowanie na absolwentów kierunku inżynieria chemiczna i procesowa nie jest specyfiką tylko polskiego rynku pracy ten sam trend jest obserwowany w innych krajach, w tym również w Unii Europejskiej (szczególnie w Niemczech i Holandii) oraz w Stanach Zjednoczonych. Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej (WIChiP PW) jest najlepszym w Polsce wydziałem prowadzącym studia na kierunku Inżynieria chemiczna i procesowa. Ma również ugruntowaną, bardzo dobrą pozycję i renomę w Europie oraz na świecie. Dlatego, jeżeli zainteresowały Państwa studia na kierunku inżynieria chemiczna i procesowa, to naprawdę warto wybrać właśnie nasz Wydział. Wysoko wykwalifikowana kadra naukowo-dydaktyczna, nowoczesne wyposażenie laboratoriów oraz program nauczania uwzględniający najnowsze trendy światowe gwarantują uzyskanie bardzo dobrych i poszukiwanych na rynku pracy kwalifikacji. Chciałbym podkreślić, że przytoczona tu opinia o wysokiej renomie naszego Wydziału, nie wynika jedynie z naszego przekonania, że jesteśmy najlepsi w Polsce, lecz przede wszystkim ma uzasadnienie w obiektywnych ocenach. Polska Komisja Akredytacyjna, oceniająca jakość kształcenia na wszystkich polskich uczelniach, na podstawie przewidzianej przez procedury wizytacji przeprowadzonej na naszym Wydziale, nadała dla kierunku studiów Inżynieria chemiczna i procesowa prowadzonego na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej ocenę wyróżniającą. Warto podkreślić, że jesteśmy jedynym w Polsce kierunkiem inżynierii chemicznej i procesowej, któremu przyznano to zaszczytne i zobowiązujące wyróżnienie. Dużym wyróżnieniem jest również specjalna dotacja projakościowa przyznana naszemu Wydziałowi (jako jedynemu kształcącemu w kierunku Inżynieria chemiczna i procesowa) przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego na realizację celów kształcenia i dalszy rozwój infrastruktury dydaktycznej. Dotację tę przyznano jedynie 25 kierunkom kształcenia w całej Polsce, a wyboru dokonano, biorąc pod uwagę wyróżniające oceny Polskiej Komisji Akredytacyjnej oraz wysoki poziom prowadzonych na Wydziale prac naukowych, w których - poprzez wykonywanie prac dyplomowych i działalność w Kole Naukowym - biorą udział również studenci. Wysoki poziom prac naukowych prowadzonych przez naszych pracowników naukowo-dydaktycznych został również doceniony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach systemu oceny parametrycznej jednostek. W tym systemie oceny, uwzględniającym m.in. osiągnięcia naukowe, patentowe i wdrożeniowe, nasz Wydział uzyskał kategorię A bardzo dobrą. Ten formalny system oceny znajduje potwierdzenie w rzeczywistości pracownicy naszego Wydziału współpracują z czołowymi ośrodkami naukowymi i przemysłowymi w Europie, USA i w Japonii. Podczas tej współpracy wzbogacamy swoją wiedzę, uczestniczymy w poznawaniu najnowszych trendów rozwoju i badań, ale również bierzemy udział w ich kreowaniu. W ślad za współpracą naukową pracowników idzie międzynarodowa wymiana studentów, która jest okazją do uzupełnienia i rozwinięcia kwalifikacji oraz poznania innych krajów. Wszystkie te wysokie 5

OD DZIEKANA wyróżnienia naszej działalności naukowej i dydaktycznej nie usypiają nas, a wręcz przeciwnie zobowiązują do ciągłego udoskonalania programu studiów. Ostatnio, uwzględniając najnowsze trendy i osiągnięcia w naszej dyscyplinie oraz biorąc pod uwagę sugestie pracodawców, przeprowadziliśmy kolejną modyfikację mającą na celu unowocześnienie naszego programu studiów. Ci z Państwa, którzy zainteresowali się inżynierią chemiczną i procesową jako potencjalnym kierunkiem studiów, mogą teraz pomyśleć: No dobrze, jest to interesująca dyscyplina, ukończenie tego kierunku na WIChiP PW otwiera drogę do ciekawej kariery zawodowej. Ale czy ja mam odpowiednie predyspozycje do studiowania na tym kierunku, czy studia te będą dla mnie interesujące, czy dam radę je ukończyć? Kończąc gorąco zachęcam do studiowania inżynierii chemicznej i procesowej na naszym Wydziale. Spędzicie tu Państwo 7 lub 10 pracowitych semestrów, ale uzyskacie kwalifikacje, które pomogą Wam sprawnie i z sukcesem funkcjonować w życiu zawodowym. Serdecznie zapraszam. Prof. dr hab. inż. Eugeniusz Molga Dziekan Encyklopedyczna definicja inżynierii chemicznej i procesowej określa tę dyscyplinę, jako naukę techniczną, która wykorzystując metody i wiedzę z zakresu matematyki, fizyki, chemii, chemii fizycznej i biologii, a ostatnio również medycyny i ekonomii, zajmuje się procesami, w których ulegają zmianie skład i/lub właściwości materii. Schemat zamieszczony obok obrazuje znaczący udział wymienionych tu podstawowych dyscyplin w kształceniu na kierunku inżynieria chemiczna i procesowa. Dlatego, jeśli wybiera się ten kierunek, trzeba mieć zamiłowanie do niektórych z nich w tym szczególnie do matematyki i fizyki, a pozostałe mieć w sferze zainteresowań lub co najmniej dobrze tolerować. Chciałbym zapewnić, że studia na naszym Wydziale na pewno sprawią satysfakcję osobom, które mają zamiłowanie do kreatywnego i logicznego myślenia, modelowania zjawisk fizycznych i chemicznych oraz charakteryzują się ciekawością badawczą. Szczegółowy spis przedmiotów na poszczególnych latach studiów oraz komentarze naszych studentów i absolwentów znajdziecie Państwo w dalszej części tego Informatora. 6

INŻYNIERIA CHEMICZNA I PROCESOWA matematyka chemia fizyka biologia inżynieria chemiczna i procesowa informatyka medycyna ekonomia 7

DLACZEGO WARTO STUDIOWAĆ INŻYNIERIĘ CHEMICZNĄ I PROCESOWĄ? Trudno jest wyobrazić sobie dzisiejszy świat bez produktów przemysłu przetwórczego. Kupując produkty spożywcze, leki i kosmetyki, paliwa i wyroby plastikowe, mało kto zastanawia się nad tym, w jaki sposób zostały one wyprodukowane. Wiadomo, że ich wytworzenie wymagało zakupienia potrzebnych surowców, a następnie ich przetworzenia na drodze szeregu przemian fizycznych i chemicznych. Przemiany te przebiegały w określonych procesach przetwórczych w odpowiednich aparatach i ściśle określonej kolejności. Podczas realizacji tych przemian konieczne było zapewnienie odpowiednich warunków, takich jak np. temperatura, ciśnienie, natężenie przepływu cieczy i gazów. Umożliwiło to wytworzenie produktów o wysokiej jakości i wartości rynkowej, w sposób bezpieczny dla środowiska naturalnego i przy małym zużyciu energii. Podstawą umiejętnego prowadzenia takich procesów jest znajomość wiedzy z fizyki, matematyki, biologii i chemii. Praktycznym wykorzystaniem tej wiedzy w zastosowaniach technicznych zajmuje się dyscyplina naukowa o nazwie inżynieria chemiczna i procesowa. Specjaliści z tej dziedziny posiadają umiejętność projektowania i prawidłowego prowadzenia procesów przemysłu chemicznego, farmaceutycznego, spożywczego, petrochemicznego i kosmetycznego. Wiedza z zakresu inżynierii chemicznej jest niezbędna do opracowywania technologii wytwarzania nowych produktów rynkowych, bezpiecznego i wydajnego prowadzenia procesów produkcji w fabrykach oraz unowocześniania i modernizacji istniejących instalacji przemysłowych. Nowoczesna inżynieria chemiczna wytwarza materiały specjalne dla przemysłu elektronicznego, optycznego, motoryzacyjnego oraz lotniczego, a także kosmonautyki i ochrony środowiska. Przykładami takich materiałów są włókna o wysokiej wytrzymałości, nanomateriały, ogniwa paliwowe, materiały biokompatybilne, powłoki o specjalnych właściwościach optycznych i elektrycznych. Tym wszystkim zajmują się właśnie absolwenci wydziałów uczelni technicznych o kierunku inżynieria chemiczna i procesowa. Są to inżynierowie chemicy (chemical engineers) i inżynierowie procesowi (process engineers). Zakres ich wiedzy wykorzystywanej w pracy zawodowej różni się od umiejętności absolwentów kierunków chemia i technologia chemiczna. Wykształcenie chemików i technologów chemików obejmuje szczegółową znajomość oddziaływań molekularnych substancji chemicznych, mechanizmów reakcji chemicznych i metod analityki 8

chemicznej. Natomiast absolwenci kierunku inżynieria chemiczna zajmują się praktycznym wykorzystaniem procesów chemicznych w przemyśle przetwórczym, posiadając wiedzę dotyczącą budowy aparatów i całych ciągów technologicznych, w których procesy te są realizowane. Dodatkowo zajmują się metodami rozdzielania i separacji mieszanin związków chemicznych w warunkach przemysłowych, automatyką przemysłową i optymalizacją procesów dużej skali. Stosując poznane na studiach metody opisu matematycznego procesów fizycznych i chemicznych potrafią wykonywać symulacje komputerowe procesów przemysłowych. Są to najnowocześniejsze metody projektowania instalacji i produktów przemysłu przetwórczego. Każdego roku wielkie koncerny przemysłowe i małe firmy produkcyjne w Europie i USA zatrudniają fachowców z dziedziny inżynierii chemicznej do pracy w swoich ośrodkach przemysłowych i badawczych. Absolwenci tego kierunku są poszukiwanymi pracownikami firm i koncernów chemicznych, farmaceutycznych, kosmetycznych i spożywczych. Znajdują zatrudnienie w placówkach akademickich i ośrodkach badawczych, gdzie prowadzą prace naukowe nad m.in. metodami wytwarzania nanomateriałów i implantów do zastosowań medycznych. Szacuje się, że w najbliższym dwudziestoleciu w Europie zabraknie kilkudziesięciu tysięcy absolwentów inżynierii chemicznej. W XXI wieku zakres zastosowań inżynierii chemicznej objął nanotechnologię, biotechnologię, inżynierię bioprocesową i biomedyczną, a także nowoczesne technologie wytwarzania leków i sztucznych organów ludzkich. Kadra naukowa Wydziału prowadzi badania we wszystkich, wymienionych wyżej dziedzinach, zaś w wielu z tych dziedzin pracownicy Wydziału należą do ścisłej czołówki światowej, wyznaczając kierunki rozwoju inżynierii chemicznej na świecie. Pod względem liczby opublikowanych książek, prac naukowych, artykułów i wystąpień na konferencjach, pracownicy Wydziału należą do grupy najbardziej aktywnych na Politechnice Warszawskiej. Bez wątpienia inżynieria chemiczna i procesowa stanowi podstawę rozwoju nowoczesnych technologii przemysłu przetwórczego, a rosnący popyt na nowoczesne produkty powoduje rozwój tej dziedziny nauki. Zapotrzebowanie na specjalistów z inżynierii chemicznej będzie wzrastało tak szybko, jak szybko będzie się rozwijała nasza cywilizacja. I dlatego warto studiować właśnie ten kierunek studiów. 9

STUDIA NA WYDZIALE INŻYNIERII CHEMICZNEJ I PROCESOWEJ Nauka na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej PW prowadzona jest w systemie studiów trójstopniowych. Osoby nowo przyjęte na wydział rozpoczynają naukę na studiach I stopnia (inżynierskich), które trwają 3,5 roku. Podczas I roku studiów zajęcia dydaktyczne prowadzone są w ramach Szkoły Zaawansowanych Technologii Chemicznych i Materiałowych tworzonej przez Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej PW, Wydział Chemiczny PW i Wydział Inżynierii Materiałowej PW. Studenci Szkoły na I roku studiów realizują identyczny program dydaktyczny wspólny dla trzech wymienionych wydziałów. Na kolejnych latach studiów I stopnia studenci kontynuują już naukę na własnych wydziałach. Po ukończeniu studiów inżynierskich absolwenci uzyskują tytuł zawodowy inżyniera. Od 2013 roku studia I stopnia na kierunku Inżynieria Chemiczna i Procesowa są prowadzone według nowego programu nauczania. Wprowadzono do niego przedmioty obejmujące tematyką najnowsze zastosowania inżynierii chemicznej w procesach przemysłowych. W programie studiów pojawiły się zagadnienia dotyczące m. in. odnawialnych źródeł energii, zastosowań oprogramowania komputerowego do wspomagania projektowania inżynierskiego, technologii wydobycia gazu łupkowego i niezwykle istotnego dla całej ludzkości problemu zagospodarowania odpadów stałych. Unowocześniono również metody nauczania przez zwiększenie udziału zajęć praktycznych o charakterze projektowym, na których studenci rozwiją swoje umiejętności w zakresie twórczego rozwiązywania problemów inżynierskich, zarządzania projektami, pracy zespołowej, podejmowania decyzji oraz zarządzania ryzykiem. Dobór treści programowych zajęć został w ten sposób dostosowany do wymagań przyszłych pracodawców naszych absolwentów. Absolwenci studiów I stopnia (inżynierskich) mogą kontynuować naukę na studiach II stopnia (magisterskich) trwających 1,5 roku, po ukończeniu których uzyskują tytuł zawodowy magistra inżyniera w dziedzinie inżynierii chemicznej. Na początku studiów II stopnia studenci dokonują wyboru jednej z kilku oferowanych specjalności kierując się swoimi zainteresowaniami i predyspozycjami. Od 2015 roku studia II stopnia są prowadzone na nowych specjalnościach: Inżynieria Procesów Przemysłowych, Bioinżynieria i Inżynieria Procesów Ochrony Środowiska. Jako zajęcia obowiązkowe dla studentów wszystkich specjalności została wprowadzona nauka prowadzenia symulacji numerycznych obliczeniowej mechaniki płynów (CFD), jako współczesnego narzędzia do projektowania procesów przemysłowych. W programie studiów wprowadzone zostały również zagadnienia zrównoważonego rozwoju w aspektach przemysłowych, intensyfikacji procesów przemysłowych, utylizacji odpadów, a także nanotechnologii i inżynierii biomedycznej. W ten sposób nasi absolwenci uzyskują kompletną wiedzę w zakresie nowoczesnej inżynierii chemicznej na światowym poziomie oraz umiejętności projektowania zaawansowanych technologii wytwarzania produktów chemicznych, farmaceutycznych i spożywczych oraz nanomateriałów. Oferta studiów II stopnia na kierunku Inżynieria chemiczna i procesowa obejmuje obecnie nastepujące specjalności: Specjalność: Inżynieria Procesów Przemysłowych Studenci specjalności uzyskują szczegółową wiedzę dotyczącą zjawisk fizycznych i chemicznych zachodzących podczas procesów przemysłowych. Program studiów uwzględnia metody projektowania reaktorów chemicznych i realizacji procesów chemicznych, metody projektowania i prowadzenia procesów rozdzielania mieszanin gazowych i ciekłych, metody projektowania wspomaganego komputerowo przy użyciu oprogramowania CAD, a także metody matematyczne analizy kosztów realizacji procesów przemysłowych. Nowymi zagadnieniami tej specjalności są aspekty intensyfikacji przebiegu procesów przetwórczych oraz zasad zrównoważonego rozwoju, a także komputerowych technik obliczeniowej mechaniki płynów (CFD). Absolwenci specjalności są przygotowani do samodzielnego zarządzania procesami przemysłu przetwórczego. Specjalność: Bioinżynieria Studenci specjalności uzyskują szczegółową wiedzę dotyczącą projektowania i prowadzenia procesów przemysłowych realizowanych z udziałem mikroorganizmów i substancji pochodzenia biologicznego. W wyniku przebiegu tych procesów produkowane są w skali przemysłowej substancje białkowe, enzymy, farmaceutyki, szczepionki, przeciwciała, a także produkty spożywcze. Absolwenci posiadają umiejętności prowadzenia procesów biotechnologicznych w skali przemysłowej, projektowania bioreaktorów i procesów przemysłowych stosowanych do wytwarzania bioproduktów oraz pracy badawczej z mikroorganizmami i substancjami bioaktywnymi. Ponadto absolwenci mają kwalifikacje niezbędne do projektowania i prowadzenia procesów wytwarzania farmaceutyków i produktów biomedycznych. 10

Specjalność: Inżynieria Procesów Ochrony Środowiska Studenci specjalności uzyskują szczegółową wiedzę dotyczącą potencjalnych i istniejących zagrożeń związanych z nieprawidłową gospodarką substancjami stosowanymi lub wytwarzanymi w procesach przemysłowych. Dowiadują się jak w prawidłowy sposób prowadzić te procesy. Wiedza ta obejmuje ponadto metody eliminacji zagrożeń towarzyszących realizacji procesów technologicznych i stanowiących niebezpieczeństwo dla środowiska naturalnego. W szczególności absolwenci posiadają umiejętności projektowania systemów procesowych do oczyszczania powietrza i wody oraz wiedzę dotyczącą konstrukcji aparatów stosowanych do separacji niebezpiecznych substancji z fazy ciekłej i gazowej. Poznają również technologie utylizacji odpadów stałych i ciekłych pochodzenia przemysłowego i komunalnego. Specjalność: Nanotechnologie i nanomateriały Realizowana w ramach Szkoły Zaawansowanych Technologii Chemicznych i Materiałowych PW. Studenci specjalności uzyskują szczegółową wiedzę dotyczącą metod wytwarzania, właściwości oraz praktycznych zastosowań nanostruktur w postaci nanocząstek i nanomateriałów. W ramach zajęć prezentowana jest pogłębiona wiedza dotycząca oddziaływań międzycząsteczkowych w procesach tworzenia nanostruktur, zasad projektowania i wytwarzania nanomateriałów, a także sposobów identyfikacji ich własności. Absolwenci tej specjalności posiadają umiejętności projektowania zaawansowanych procesów wytwarzania nanostruktur oraz praktycznej realizacji takich procesów. Absolwenci studiów II stopnia mogą kontynuować naukę na 4-letnich studiach III stopnia, zwanych studiami doktoranckimi. Podczas tych studiów studenci prowadzą prace naukowe i badawcze, których wyniki są następnie publikowane w formie rozprawy doktorskiej. Podczas tych studiów doktoranci korzystają z pomocy swoich opiekunów naukowych, którzy jednocześnie są promotorami wykonanych prac doktorskich. Po ukończeniu studiów III stopnia i publicznej obronie rozprawy doktorskiej absolwenci uzyskują stopień naukowy doktora nauk technicznych. Podczas studiów na naszym wydziale najlepsi studenci, którzy uzyskają najwyższe średnie ocen mają możliwość wykonywania prac dyplomowych w renomowanych ośrodkach badawczych i przemysłowych za granicą w ramach programów międzynarodowej wymiany studentów. W ostatnich latach Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej PW dwukrotnie był laureatem konkursów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na najlepsze programy studiów i system zapewnienia jakości kształcenia. Uzyskane w ten sposób dotacje zostały przeznaczone na doskonalenie oferty dydaktycznej wydziału na studiach I i II stopnia oraz poprawę warunków studiowania na wydziale. W efekcie tych działań wydział jest wielokrotnym laureatem konkursów i rankingów na najlepiej prowadzony kierunek studiów. 11

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE W odróżnieniu od studiów na wydziałach chemicznych wiedza z zakresu nauk chemicznych nie stanowi głównego obiektu zainteresowań i jej udział w programie studiów na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej jest ograniczony do niezbędnego minimum. Tematyka zajęć dydaktycznych prowadzonych na WIChiP koncentruje się na zastosowaniu matematyki i fizyki do modelowania przebiegu procesów przebiegających podczas przemian fizycznych oraz chemicznych surowców i prowadzących do uzyskania wysoko zaawansowanych produktów. Rozważane zagadnienia dotyczą m.in. przebiegu procesów wymiany masy i ciepła w aparatach przemysłowych, reakcji chemicznych i biochemicznych, mieszania i rozdzielania składników mieszanin, produkcji leków i nanomateriałów, a także działania układów automatyki przemysłowej. Przedmioty dotyczące tych zagadnień pojawiają się stopniowo na kolejnych latach studiów. Zakres wiedzy uzyskanej podczas wszystkich lat studiów pozwala naszym absolwentom zatrudnionym na stanowiskach operacyjnych i menedżerskich na samodzielne podejmowanie kluczowych decyzji dotyczących prowadzenia procesów przemysłowych oraz strategii zarządzania produkcją. Wysoki poziom zajęć dydaktycznych i nabyta wiedza z zakresu kilku dziedzin nauki umożliwia także podjęcie pracy w przemysłowych ośrodkach badawczo-rozwojowych i instytucjach naukowych. Studia inżynierskie I stopnia (7 semestrów) I ROK STUDIÓW Studenci rozpoczynający naukę na I roku studiów uczestniczą w zajęciach dydaktycznych z przedmiotów podstawowych: Matematyka, Fizyka oraz Chemia realizowanych identycznie na wszystkich wydziałach wchodzących w skład Szkoły Zaawansowanych Technologii Chemicznych i Materiałowych. Celem tych zajęć jest usystematyzowanie wiedzy z zakresu szkoły średniej, a także wyrównanie ogólnego poziomu wiedzy nowych studentów. Wiedza ta jest jednocześnie ukierunkowywana na te zagadnienia, które będą szczególnie istotne podczas dalszych lat studiów. Oprócz przedmiotów podstawowych w planie zajęć znajdują się również przedmioty techniczne. Tematem wykładu Podstawy obliczeń inżynierskich I są zasady bilansowania masy i energii w układach technologicznych związanych z fizyczną lub chemiczną przemianą materii podczas procesów przetwórczych. Kontynuację tej tematyki stanowią wykład i zajęcia projektowe z Podstaw obliczeń inżynierskich II, na którym przedstawiane są wiadomości dotyczące statyki konstrukcji mechanicznych, odkształceń materiałów konstrukcyjnych i wytrzymałości materiałów. W ramach tych zajęć studenci wykonują projekt zbiornika wysokociśnieniowego z mieszadłem zgodnie z zasadami projektowania aparatury wysokociśnieniowej oraz wymagań przepisów dozoru technicznego (UDT). Tematyka własności fizycznych różnych materiałów metalicznych i niemetalicznych jest omawiana również na zajęciach z Podstaw nauki o materiałach. Na zajęciach z Grafiki inżynierskiej studenci poznają zasady wykonywania rysunków technicznych oraz nabywają umiejętność korzystania z programu AutoCAD do komputerowego tworzenia rysunków technicznych. Tematyka tych zajęć obejmuje zasady rzutowania przedmiotów, rysowania przekrojów, tworzenia rysunków wykonawczych i złożeniowych oraz wymiarowania obiektów. Zasady użytkowania oprogramowania stosowanego w działalności inżynierskiej są omawiane podczas zajęć laboratoryjnych z Technologii informacyjnej. Prowadzone są także wykłady i laboratorium z Elektrotechniki i elektroniki, których celem jest przekazanie studentom podstawowej wiedzy z podstaw przedmiotów elektrycznych: elektrotechniki, elektroniki i techniki mikroprocesorowej. Na zajęciach omawiane są również metody pomiarowe i symulacyjne obwodów elektrycznych i elektronicznych. Na I roku prowadzony jest przedmiot, którego tematyka dotyczy elementarnych zjawisk obserwowanych podczas przebiegu procesów inżynierii chemicznej. Jest nim wykład Wstęp do inżynierii chemicznej, na którym przedstawiana jest geneza, historia i podstawowe koncepcje rozwoju współczesnej inżynierii chemicznej. Omawiana jest rola inżynierii chemicznej w przemyśle przetwórczym, 12

a także jej znaczenie w biotechnologii, ochronie środowiska i medycynie. Dla studentów I roku przeznaczone są również zajęcia z przedmiotów humanistyczno-ekonomiczno-społecznych (HES) rozwijające wiedzę w obszarach przedsiębiorczości, marketingu i socjologii. W programie studiów istotną rolę odgrywa także nauka języków obcych. Każdy student obowiązkowo uczestniczy w 180 godzinach zajęć (3 semestry po 60 godzin), mając do wyboru języki: angielski, niemiecki, francuski, rosyjski, hiszpański lub włoski. Obowiązkowo przed ukończeniem studiów należy także zdać egzamin z dowolnego języka obcego na poziomie B2. II ROK STUDIÓW Na II roku studiów kontynuowane są zajęcia z Matematyki, na których studenci szczegółowo poznają metody matematyczne stosowane w inżynierii chemicznej. Tematem tych zajęć jest teoria rachunku różniczkowego, metody rozwiązywania równań różniczkowych i podstawowe zagadnienia rachunku wariacyjnego. Na tym etapie nauki studenci nadal uczestniczą w zajęciach z Fizyki. Na wykładzie z tego przedmiotu omawiane są zjawiska kwantowe, podstawy mechaniki kwantowej, elementy fizyki atomu, elementy fizyki ciała stałego, fizyka jądra atomowego, cząstek elementarnych, a także fizyka przewodników i półprzewodników. W programie II roku studiów znajdują się ponadto wykłady i zajęcia laboratoryjne z Chemii fizycznej i Chemii organicznej. Tematyka zajęć z Chemii fizycznej obejmuje własności gazów, cieczy i ciał stałych, termodynamikę chemiczną, termochemię, teorię wiązań chemicznych, równowagi fazowe i chemiczne oraz podstawowe zagadnienia kinetyki chemicznej. Natomiast w ramach zajęć z Chemii organicznej studenci poznają budowę i klasyfikację związków organicznych oraz ich właściwości fizyczne i chemiczne. Omawiane są charakterystyczne reakcje związków alifatycznych i aromatycznych, klasyfikacja reakcji organicznych, główne typy reakcji chemicznych (substytucja, addycja i eliminacja) oraz metody projektowania syntez chemicznych na przykładach wybranych związków organicznych. Elementarnym zjawiskiem towarzyszącym procesom przemysłowym są przepływy gazów i cieczy. Tematem wykładów i ćwiczeń projektowych z Podstaw mechaniki płynów jest zachowanie płynów w stanie spoczynku i w ruchu. Omawiane są metody opisu matematycznego przepływu płynów i obliczania strat energii płynu przepływającego w rurociągach. Wiedza ta jest niezbędna m.in. do prawidłowego doboru pomp stosowanych w instalacjach przemysłowych i projektowania ciągów technologicznych. Fundamentalnym zagadnieniem inżynierii chemicznej i procesowej jest Termodynamika procesowa. Na wykładzie z tego przedmiotu omawiane są zjawiska fizyczne zachodzące w przyrodzie, podstawowe bilanse masy i energii, zasady termodynamiki w układach zamknię- 13

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE tych i otwartych oraz obiegi termodynamiczne. Prezentowane są także metody obliczania równowag fazowych dla układów gaz-ciecz, ciecz-ciecz i gaz-ciało stałe. Praktycznych umiejętności zastosowania tej wiedzy studenci nabywają na nowo wprowadzonych zajęciach projektowych. Metody bilansowania energii w warunkach ustalonych i nieustalonych, określania strumieni ciepła oraz rozkładu temperatur w obiektach fizycznych omawiane są na przedmiocie Wymiana ciepła. Na zajęciach z tego przedmiotu przedstawiane są podstawy przenoszenia ciepła przez przewodzenie, konwekcję i promieniowanie oraz standardowe procedury obliczeniowe wymienników ciepła. Aspekty praktyczne tych zagadnień są omawiane podczas zajęć projektowych. W nowym programie zajęć z Informatyki wprowadzono zagadnienia dotyczące metod numerycznego rozwiązywania problemów obliczeniowych typowych dla inżynierii procesowej przy użyciu zaawansowanego oprogramowania narzędziowego Matlab. W semestrze zimowym studenci uczestniczą także w wykładach i zajęciach laboratoryjnych z Chemii analitycznej. Celem tych zajęć jest przedstawienie metod analitycznych stosowanych w przemyśle przetwórczym. Program zajęć obejmuje metody spektroskopowe, optyczne, elektryczne, a także omówienie zasad jakościowej i ilościowej analizy składu mieszanin. Na II roku studiów kontynuowane są zajęcia z języków obcych oraz przedmiotów HES. Po raz pierwszy w toku studiów pojawiają się Przedmioty obieralne. Są to zajęcia o zróżnicowanej tematyce z obszaru zagadnień inżynierii chemicznej. Studenci uczestniczą w zajęciach wybranych przez siebie z ogólnej listy przedmiotów obieralnych oferowanych w danym semestrze. Wybór takich przedmiotów jest swobodny i uzależniony jedynie od własnych zainteresowań studentów. III ROK STUDIÓW Wiedza nabywana na tym etapie studiów jest kluczowa dla ukształtowania inżynierskich umiejętności studentów, którzy jako absolwenci będą zarządzali procesami przemysłowymi. W tym celu w nowym programie studiów został wprowadzony przedmiot Procesy podstawowe i aparatura chemiczna, realizowany przez cały rok w formie wykładów i zajęć projektowych. Podczas zajęć studenci poznają podstawy fizyczne procesów wykorzystywanych w technologiach przetwarzania materii oraz budowę i zasady działania aparatów stosowanych powszechnie w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym i chemicznym. Celem zajęć jest przedstawienie mechanizmów przebiegu procesów przetwórczych i nabycie praktycznych umiejętności ich projektowania, z uwzględnieniem aparatów do ich realizacji. Omawiane są procesy mechaniczne (mieszanie, rozdrab- 14

nianie, atomizacja, aglomeracja, klasyfikacja hydrauliczna, przepływy wielofazowe, filtracja), wymiany masy i ciepła (zatężanie, destylacja i rektyfikacja, absorpcja, adsorpcja, ekstrakcja, suszenie, klimatyzacja) oraz procesy z zachodzącymi reakcjami chemicznymi i biochemicznymi. Aspekty praktyczne realizacji tych procesów studenci poznają podczas zajęć prowadzonych w ramach Laboratorium aparatury procesowej. Zasady działania urządzeń kontrolno-pomiarowych oraz układów regulacji automatycznej w instalacjach przemysłowych są przedmiotem prowadzonych w formie wykładu i laboratorium zajęć z Automatyki. Kolejnym ważnym przedmiotem na III roku studiów jest Kinetyka procesowa. Tematyka zajęć z tego przedmiotu dotyczy teoretycznych podstaw procesów inżynierii chemicznej i obejmuje omówienie zjawisk przenoszenia pędu, energii i masy, również w obecności przebiegającej jednocześnie w układzie reakcji chemicznej. Zakres wiedzy przekazywanej studentom pozwala im na zrozumienie zjawisk, które towarzyszą przebiegowi procesów przemysłu przetwórczego, takich jak m.in. absorpcja, adsorpcja, ekstrakcja, reakcje chemiczne i innych. Zajęcia z tego przedmiotu obejmują wykłady, ćwiczenia rachunkowe i zajęcia laboratoryjne. Ponadto studenci uczestniczą w zajęciach laboratoryjnych dotyczących zagadnień Termodynamiki procesowej, na których pogłębiają wiedzę nabytą na II roku studiów. Przedmiotem, w którym wykorzystuje się w sposób łączny wiedzę z zakresu omawianych wcześniej przedmiotów kierunkowych, jest Inżynieria reaktorów chemicznych. Tematyka zajęć z tego przedmiotu dotyczy zasad projektowania i eksploatacji reaktorów chemicznych i biochemicznych w przemyśle. Podstawy praktycznych umiejętności w tym zakresie, omawiane na zajęciach, obejmują metody opisu matematycznego chemicznych i fizycznych (hydrodynamika, mieszanie, wymiana masy i ciepła i in.) aspektów pracy reaktorów chemicznych. W programie III roku studiów znajdują się również przedmioty z zakresu biotechnologii i inżynierii bioprocesowej, na których studenci poznają mechanizmy biologicznej utylizacji odpadów i oczyszczania ścieków, wytwarzania produktów spożywczych z udziałem mikroorganizmów oraz nowoczesne metody produkcji biofarmaceutyków. Tematyka ta jest prezentowana na wykładzie Podstawy biotechnologii. Przebieg procesów przemysłowych może wpływać na stan środowiska naturalnego, stąd też projektujący je inżynier chemik musi na etapie projektowania mieć świadomość potencjalnych konsekwencji zanieczyszczenia środowiska. Zagadnienia inżynieryjno-techniczne oraz prawne związane z ekologią i ochroną środowiska są przedmiotem wykładów z Podstaw ochrony środowiska. Istotną nowość w programie studiów na III roku nauki stanowi wprowadzenie dwóch bloków tematycznych przedmiotów obieralnych: Informatyka w inżynierii chemicznej oraz Inżynieria chemiczna w zaawansowanych technologiach. Każdy blok zawiera po pięć przedmiotów realizowanych w formie wykładów i zajęć projektowych. Studenci zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i kierując się własnymi preferencjami będą uczestniczyli w wybranych przez siebie zajęciach należących do wybranego bloku tematycznego. IV ROK STUDIÓW (SEMESTR 7) dyplomowy stanowi ostatni etap nauki na studiach I stopnia. Udział w zajęciach dydaktycznych prowadzonych na tym semestrze ostatecznie kształtuje wiedzę i umiejętności absolwentów niezbędne do wykonywania zawodu inżyniera w zakresie inżynierii chemicznej i procesowej. Kluczowe dla inżynierii chemicznej metody rozdzielania produktów procesów przemysłowych omawiane są w ramach przedmiotu Procesy rozdzielania. Zasadniczym celem tych zajęć jest poznanie zasad obliczania i projektowania procesów rozdzielania składników mieszanin stanowiących produkty przemysłu przetwórczego. Rozdzielanie składników takich mieszanin ma na celu wyodrębnienie pożądanych produktów lub usunięcie zanieczyszczeń z produktu końcowego. 15

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE Wykładem integrującym wiedzę techniczną nabytą podczas wczesniejszych lat studiów są Zasady tworzenia technologii przemysłowych. Na wykładzie z tego przedmiotu omawiane są zasady projektowania i powiększania skali procesów przemysłu przetwórczego, a także kolejne etapy projektowania takich procesów od skali laboratoryjnej do przemysłowej. Prezentowane są również przykłady organizacji procesów przemysłowych wynikające ze stosowania zasad technologicznych. Na semestrze dyplomowym studenci uczestniczą również w drugiej części zajęć z przedmiotu Inżynieria reaktorów chemicznych. Niezwykle istotnym aspektem realizacji procesów technologicznych jest zachowanie bezpieczeństwa pracy instalacji przemysłowych. Tematyce tej poświęcony jest nowy wykład Bezpieczeństwo procesów przemysłowych. Ostatni semestr studiów I stopnia jest również przeznaczony na wykonanie przez studentów pracy dyplomowej inżynierskiej. Realizacja tej pracy polega na rozwiązaniu pod opieką promotora problemu inżynierskiego z obszaru zagadnień inżynierii chemicznej. Warunkiem ukończenia studiów I stopnia i uzyskania tytułu zawodowego inżyniera jest poprawne wykonanie pracy dyplomowej oraz przystąpienie do egzaminu dyplomowego zakończonego pozytywnym wynikiem. Studia magisterskie II stopnia (3 semestry) Zmiany w programie nauczania objęły również studia II stopnia. Celem tych zmian było dostosowanie kwalifikacji absolwentów do aktualnych wymagań pracodawców oraz wprowadzenie do programu nauczania nowych zagadnień wynikających z rozwoju współczesnej inżynierii chemicznej. W ten sposób od roku akademickiego 2014/2015 studia II stopnia prowadzone są na specjalnościach: Inżynieria Procesów Przemysłowych, Bioinżynieria oraz Inżynieria Procesów Ochrony Środowiska. Studiowanie na różnych specjalnościach powoduje częściowe zróżnicowanie programu zajęć dydaktycznych realizowanych przez studentów. Część przedmiotów na studiach II stopnia jest wspólna dla wszystkich studentów, zaś niektóre z nich związane bezpośrednio z tematyką specjalności przeznaczone są jedynie dla studentów danej specjalności. Wszyscy studenci studiów II stopnia uczestniczą w zajęciach z przedmiotu Dynamika procesowa prowadzonego w formie wykładu i zajęć laboratoryjnych. Przedmiotem tych zajęć są własności dynamiczne obiektów inżynierii chemicznej, a także metody opisu matematycznego i modelowania tych własności. Szczególna uwaga poświęcona jest dynamice i stabilności układów regulacji automatycznej stosowanych w przemyśle przetwórczym oraz przebiegom regulacji wielkości procesowych przy użyciu regulatorów różnych typów. Na zajęciach praktycznych studenci nabierają umiejętności prawidłowego doboru regulatorów i ich parametrów dla rzeczywistych układów regulacji automatycznej. Zaawansowane metody analizy i modelowania przepływów gazów i cieczy są przedstawiane na wykładzie z Mechaniki płynów, który również jest obowiązkowy dla wszystkich specjalności. Ponadto wszyscy studenci uczestniczą w zajęciach z Optymalizacji procesowej, których celem jest poznanie teorii optymalizacji i zasad poprawnego projektowania procesów, zarówno pod względem technologicznym, jak i ekonomicznym. Podczas zajęć wykonywane są przykładowe obliczenia optymalizacyjne zagadnień wymiany ciepła i masy oraz procesów z reakcją chemiczną. W nowym programie studiów II stopnia dla studentów wszystkich specjalności został wprowadzony przedmiot Obliczeniowa mechanika płynów prowadzony w formach: wykładu i laboratorium komputerowego. Przedmiotem tych zajęć jest teoria i metodyka wykonywania symulacji numerycznych przebiegu procesów fizycznych i chemicznych w układach przepływowych o złożonej geometrii. Stosowanie metod obliczeniowej mechaniki płynów (ang. Computational Fluid Dynamics CFD) stanowi obecnie 16

podstawę projektowania urządzeń i procesów przemysłowych, a także pojazdów samochodowych i samolotów. Dla studentów I semestru studiów II stopnia przeznaczone są również zajęcia z przedmiotów humanistyczno-ekonomiczno-społecznych (HES). Nowością w ofercie Wydziału jest przedmiot Inżynieria chemiczna w biznesie, którego celem jest przekazanie studentom informacji na temat możliwości wykorzystania wiedzy z zakresu inżynierii chemicznej do wdrażania postępu i innowacyjności w szeroko rozumianym biznesie. Na zajęciach przedstawiane są również sposoby funkcjonowania zakładów przemysłowych, oczekiwania pracodawcy w stosunku do młodego inżyniera oraz rola i zadania absolwenta w takich zakładach. Przedmiot ten jest prowadzony przez osoby z dużym doświadczeniem praktycznym zajmujące kluczowe stanowiska menedżerskie w przemyśle chemicznym w Polsce. Studenci, którzy wybrali specjalność Inżynieria procesów przemysłowych uczestniczą w zajęciach Symulacja komputerowa procesów przemysłowych. W ramach tych zajęć wykonywane są komputerowe symulacje działania typowych aparatów i instalacji w przemyśle chemicznym. Do obliczeń używany jest symulator procesowy ChemCAD firmy Chemistation Inc. Prowadzone są także zajęcia z Procesów wymiany ciepła i masy, które pogłębiają wiedzę dotyczącą ilościowego opisu procesów przebiegających z jednoczesną wymianą masy i ciepła. Szczególną uwagą objęte są procesy przebiegające w układach wieloskładnikowych przy dużych stężeniach składników przenoszonych przez powierzchnię międzyfazową. Sposoby wykonywania analizy kosztów i oceny ekonomicznych efektów działalności przemysłowej w przemyśle chemicznym i pokrewnych przedstawiane są na przedmiocie Analiza kosztowa procesów przemysłowych. Tematem zajęć z Inżynierii systemów procesowych jest metodyka tworzenia modeli matematycznych jednostek procesowych. Omawiane są różne formy zapisu struktury systemu, algorytmy optymalizacji procedur obliczeniowych systemów i dużych układów równań. Prezentowana jest również teoria podejmowania decyzji i teoria niezawodności w projektowaniu procesów inżynierii chemicznej. Przedmiotem poświęconym klasycznym zagadnieniom inżynierii chemicznej jest Projektowanie reaktorów chemicznych. Na wykładzie z tego przedmiotu przedstawiane są nowoczesne metody projektowania reaktorów chemicznych. Omawiany jest wpływ warunków prowadzenia reakcji chemicznych na ich przebieg i własności powstających produktów, bilans populacji jako narzędzie do opisu rozproszonych układów wielofazowych oraz reaktory kontaktowe. 17

ZAJĘCIA DYDAKTYCZNE W warunkach szybkiego rozwoju cywilizacji i wzrostu produkcji przemysłowej niezmiernie istotny jest problem minimalizacji niekorzystnego oddziaływania procesów inżynierii chemicznej na środowisko. Zagadnienia te są omawiane na zajęciach z przedmiotu Zasady zrównoważonego rozwoju w inżynierii procesowej. Przedstawiane są na nich zagadnienia dotyczące niekonwencjonalnych źródeł energii (m.in. energia spadku wody, wiatru, słoneczna, biomasy i bigazu), nowoczesne technologie prośrodowiskowe (technologie czystej produkcji, zielona chemia) oraz podstawy zarządzania środowiskowego, w tym najczęściej stosowane standardy i analizy cyklu życiowego LCA (Life Cycle Assessment). Nowoczesne i najbardziej aktualne aspekty inżynierii chemicznej omawiane sa na zajęciach z przedmiotów: Modelowanie wieloskalowe oraz Intensyfikacja procesów inżynierii chemicznej. Na pierwszym z wymienionych przedmiotów studenci zapoznają się z tematyką wieloskalowego podejścia do zagadnienia projektowania procesów wytwarzania produktu chemicznego, uwzględniającego bilansowanie masowe i energetyczne poszczególnych elementów procesu na kilku poziomach, począwszy od skali mikro do poziomu całej instalacji. Nabywają umiejętność prowadzenia obliczeń projektowych z wykorzystaniem podejścia wieloskalowego, które stanowi obecnie jeden z najnowszych trendów rozwojowych inżynierii chemicznej i procesowej. Z kolei na Intensyfikacji procesów inżynierii chemicznej omawiane są procesy zintegrowane, reaktory wielofunkcyjne, metody intensyfikacji procesów oraz zwiększanie wydajności i efektywności procesów. Studenci specjalności Inżynieria procesów ochrony środowiska uczestniczą w wykładach z Procesów oczyszczania gazów i Procesów oczyszczania cieczy, na których poznają technologie stosowane w ochronie środowiska. Omawiane są metody oczyszczania gazów, źródła i charakterystyka zanieczyszczeń oraz ich oddziaływanie na środowisko, metody kontroli i monitoringu zanieczyszczeń atmosfery i gazów odlotowych, charakterystyka zanieczyszczeń pyłowych i zasady procesowe (mechanizmy) wydzielania cząstek aerozolowych w komorach pyłowych, cyklonach, filtrach, elektrofiltrach, skruberach i odkraplaczach. Ponadto studenci nabywają umiejętności projektowania poszczególnych aparatów oraz instalacji do oczyszczania gazów z zanieczyszczeń stałych lub gazowych. Omawianie metod oczyszczania cieczy obejmuje mechaniczne procesy oczyszczania, filtrację wgłębną i powierzchniową, flotację, koagulację i flokulację, a także procesy adsorpcyjne oraz wymianę jonową. Studenci zdobywają wiedzę praktyczą dotycząca procesów stosowanych do oczyszczania cieczy w ramach wykonywanych ćwiczeń laboratoryjnych. Przedmiot Membranowe procesy rozdzielania poświęcony jest podstawom i metodom projektowania permeacyjnych procesów rozdzielania cieczy i gazów. Na zajęciach tych omawiane są rodzaje membran i metody ich wytwarzania, rodzaje modułów membranowych, procesy filtracji membranowej, takie jak mikro-, ultra-, nanofiltracja i osmoza odwrócona, a także permeacja przez membrany ciekłe (pertrakcja), permeacja gazów i perwaporacja. Istotnym problemem cywilizacyjnym jest efektywna utylizacja śmieci i odpadów stałych. Nowym przedmiotem wprowadzonym na tej specjalności jest Gospodarka odpadami stałymi, którego tematyka dotyczy nowoczesnych sposobów 18

unieszkodliwiania odpadów przemysłowych i komunalnych. Omawiane są technologie zagospodarowania tych odpadów oraz podstawowe zagadnienia prawne dotyczące gospodarki odpadami stałymi. Wiele urządzeń stosowanych w ochronie środowiska jest wytwarzanych z tworzyw sztucznych (np. filtry, maski, itp.). Zasadom projektowania takich urządzeń i procesów są poświęcone przedmioty: Polimery w ochronie środowiska oraz Laboratorium polimerów. Studentom tej specjalności pomocne jest też zrozumienie praw, jakie rządzą naturą, i analiza stabilności układów ekologicznych. Tematyce tej poświęcony jest wykład z Ekologii, który dotyczy analizy stabilności systemów ekologicznych, a jego podstawę stanowi teoria równań dynamiki nieliniowej. Obiektem modelowania i analizy jest system ekologiczny rozpatrywany jako łańcuch żywieniowy. Zakres wykładu obejmuje: ekologię organizmów, populacji i biocenoz, systemy ekologiczne i łańcuchy pokarmowe, stabilność układów dynamicznych, typy równowag i chaos oraz podejście filozoficzne do zagadnień ekologicznych. Przedmiotem specjalności Bioinżynieria są zjawiska i procesy przemysłowe przebiegające przy udziale organizmów żywych lub substancji pochodzenia biologicznego, a także zagadnienia inżynierii biomedycznej. Przebieg procesów prowadzonych przy użyciu mikroorganizmów omawiany jest na przedmiocie Biotechnologia, który poświęcony jest projektowaniu procesów biotechnologicznych oraz przedstawieniu podstawowych technologii biochemicznych. Omawiane są m.in. takie zagadnienia jak biopaliwa i ich wytwarzanie, biotechnologia w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym (produkcja antybiotyków, witamin, hormonów i surowic) i w ochronie środowiska (biotechnologie utylizacji ścieków), innowacje w bioinżynierii oraz ekonomiczne aspekty technologii biochemicznych. Tematem wykładu Bioprocesy są fizykochemiczne i techniczne podstawy prowadzenia typowych procesów biotechnologicznych. Omawiane są także metody izolacji i separacji produktów biotechnologicznych z roztworów pofermentacyjnych. Umiejętności praktyczne studenci nabywają na przedmiotach Hodowle komórkowe i Laboratorium bioprocesów, których celem jest przedstawienie zasad prowadzenia i wykorzystania hodowli komórek roślinnych i zwierzęcych oraz poznanie metod bilansowania i modelowania bioprocesów. Typowym przedmiotem inżynierskim na tej specjalności jest Inżynieria bioreaktorów, którego tematem jest przebieg procesów chemicznych zachodzących w bioreaktorach. Prezentowane zagadnienia obejmują zależności między szybkością wzrostu mikroorganizmów, szybkością reakcji biochemicznych i hydrodynamiką bioreaktora. W ramach zajęć z tego przedmiotu przedstawiane są zasady właściwego opisu procesów zachodzących w reaktorach chemicznych i bioreaktorach oraz problemy wykorzystania enzymów, mikroorganizmów oraz komórek roślinnych i zwierzęcych. Studenci zdobywają wiedzę niezbędną do sporządzania bilansów masy i składnika, powiększania skali bioreaktorów oraz określania stabilności bioreaktorów. Wiedza ta stanowi podstawę do umiejętnego prowadzenia procesów przemysłowych z udziałem mikroorganizmów i substancji biopochodnych w przemyśle farmaceutycznym i spożywczym. Wykład Inżynieria produktu farmaceutycznego obejmuje opis relacji między projektowaniem produktu i projektowaniem procesów w przemyśle farmaceutycznym. Zakres tematyki wykładu dotyczy technologii wytwarzania zaawansowanych farmaceutyków strukturalnych o ściśle wymaganych i pożądanych właściwościach (nano- i mikroproszków, emulsji, układów rozproszonych i systemów podawania leków). Aspekty inżynierskie funkcjonowaia organizmów żywych obejmują przedmioty: Procesy transportowe w organizmach żywych oraz Metody inżynierskie w zagadnieniach fizjologii. Na pierwszym z wymienionych wykładów omawiane są procesy transportowe zachodzące w układach ożywionych w odniesieniu do procesów zachodzących w skali komórki oraz skali całego organizmu (m.in. transport pomiędzy komórkami, transport gazów pomiędzy krwią a tkanką, transport leku w tkance nowotworowej) oraz wpływ transportu masy na reakcje biochemiczne. Natomiast celem przedmiotu Metody inżynierskie w zagadnieniach fizjologii jest zapoznanie studentów z metodami ilościowymi służącymi do analizy procesów fizjologicznych. Omawiane są zagadnienia wymiany pędu, energii i masy w organizmie ludzkim oraz zastosowania inżynierii chemicznej w optymalizacji układów podawania leków i w sztucznych narządach ludzkich. Na przedmiocie Nanotechnologia omawiane są metody otrzymywania i analizy nanostruktur oraz oddziaływania nanostruktur z organizmami żywymi. Z kolei tematyka zajęć z przedmiotu Inżynieria biomedyczna jest skupiona wokół zagadnień dotyczących wytwarzania biomateriałów i sztucznych narządów oraz zastosowania technik obrazowania medycznego i inżynierii tkankowej do oceny właściwości biomateriałów. 19

SZCZEGÓŁOWY PLAN STUDIÓW Studia I stopnia I II III Przedmiot Liczba godzin W Ć L P Przedmiot HES - 30 - - Wychowanie fizyczne - 30 - - Matematyka 1 60 60 - - Fizyka 1 30 15 - - Chemia 45 30 - - Grafika inżynierska - - 30 - Technologia informacyjna - - 30 - Podstawy nauki o materiałach 1 15 15 - - Podstawy obliczeń inżynierskich 1 30 - - - Przedmioty HES - 30 - - Wychowanie fizyczne - 30 - - Język obcy 1-60 - - Matematyka 2 45 45 - - Fizyka 2 30 15 30 - Chemia laboratorium - - 60 - Przedmiot obieralny wstępny 75 Elektrotechnika i elektronika 15-15 - Przedmioty HES - 30 - - Wychowanie fizyczne - 30 - - Język obcy 2-60 - - Matematyka 3 30 30 - - Fizyka 3 30 - - - Podstawy mechaniki płynów 45 - - 30 Chemia analityczna 15-30 - Chemia fizyczna 60 45 - - Chemia organiczna 30 - - - Przedmioty obieralne 45 - - - 20