ROZKŁAD MATERIAŁU PRZYRODA Z KLASĄ 5 I. Jak widzimy i słyszymy? 1. O czym będziemy mówić na lekcjach przyrody w klasie 6? zakres materiału nauczania przyrody w klasie 6 metody i formy pracy na lekcjach przyrody PSO (przedmiotowy system oceniania) omówienie zakresu materiału nauczania, sposobów pracy na lekcjach przyrody rozmowa na temat sposobów pracy z podręcznikiem i zeszytem ćwiczeń zeszyt ćwiczeń 1. Poznajemy wybrane zjawiska świetlne 2. Poznajemy wybrane zjawiska świetlne prostolinijne rozchodzenie się światła i jego konsekwencje zjawisko odbicia światła: od zwierciadeł, powierzchni rozpraszających, elementów odblaskowych rozróżnianie przykładów różnych źródeł światła przeprowadzenie doświadczeń latarka, świeczka zdjęcia słońca i innych gwiazd (mogą być dowolne źródła światła) lusterko, czarny filc, papier ścierny, biały papier, folia aluminiowa, szklanka z wodą łyżeczka 2. Jak powstaje tęcza? 3. Jak powstaje tęcza? warunki powstawania tęczy kolory tęczy przeprowadzanie doświadczeń zdjęcia tęczy pryzmat, lusterko, naczynie z wodą, latarka 3. Jak rozchodzą się dźwięki? 4. Jak rozchodzą się dźwięki? źródła dźwięku zależność powstającego dźwięku od. np. naprężenia i długości struny rozchodzenie się dźwięków w powietrzu i ciałach przeprowadzanie doświadczeń miska, folia spożywcza, drewniana łyżka, sól, piłeczki pingpongowe, sznurek, kij od szczotki, stół, gitara lub inny instrument strunowy 5. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale I Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu.
Przyroda z klasą 6 Rozkład materiału 6. Sprawdzian po dziale I Badanie stopnia opanowanie wiadomości. Ii. Jakie jest miejsce ziemi we wszechświecie? 4. Gwiazdy, planety i planetoidy 7. Gwiazdy, planety i planetoidy teorii heliocentrycznej Mikołaja Kopernika analiza schematów pokazujących geo- i heliocentryczną teorię plansze ukazujące geo- i heliocentryczną teorię portret M. Kopernika 5. Układ Słoneczny 8. Układ Słoneczny planety Układu Słonecznego fazy księżyca analiza schematu Układu Słonecznego plansza lub model Układu Słonecznego 6. Człowiek odkrywa kosmos 9. Człowiek odkrywa kosmos urządzenia służące do badania kosmosu historia lotów w kosmos omówienie najważniejszych wydarzeń w historii lotów w kosmos określenie przyczyn i skutków podboju kosmosu film lub slajdy pokazujące kosmonautów w przestrzeni kosmicznej 7. Kształt, obwód, masa i ciężar, czyli kilka faktów na temat Ziemi 10. Kształt, obwód, masa i ciężar, czyli kilka faktów na temat Ziemi kształt i wymiary Ziemi identyfikowanie globusa jako modelu Ziemi, wskazanie równika, osi Ziemi, biegunów 8. Jak określić położenie obiektu geograficznego na kuli ziemskiej? 11. Jak określić położenie obiektu geograficznego na kuli ziemskiej? położenie: równika, południka zerowego i 1800, biegunów, równoleżników i południków współrzędne geograficzne analizowanie mapy świata i globusa ćwiczenia w określaniu położenia obiektów geograficznych względem równika i południka zerowego atlasy 9. Gdzie leży Rzym, a gdzie Krym? 12. Gdzie leży Rzym, a gdzie Krym? współrzędne geograficzne ćwiczenia w określaniu położenia obiektów geograficznych względem równika i południka zerowego atlasy 10. Dzień i noc skutkiem ruchu obrotowego Ziemi 13. Dzień i noc skutkiem ruchu obrotowego Ziemi obrotowy ruch Ziemi i jego skutki podawanie przykładów będących skutkami obrotowego ruchu Ziemi, analiza schematów np. stref czasowych na Ziemi schemat pokazujący strefy czasowe na Ziemi 11. Pory roku skutkiem krążenia Ziemi wokół Słońca 14. Pory roku skutkiem krążenia Ziemi wokół Słońca obiegowy ruch Ziemi i jego skutki podawanie przykładów będących skutkami obiegowego ruchu Ziemi, analiza schematów oświetlenia Ziemi w różnych porach roku schematy oświetlenia Ziemi w różnych porach roku mapa pokazująca strefy oświetlenia Ziemi 15. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale II Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu
III. Lądy i oceany 16. Sprawdzian po dziale II Badanie stopnia opanowanie wiadomości. 12. Położenie oceanów i kontynentów na kuli ziemskiej 17. Położenie oceanów i kontynentów na kuli ziemskiej położenie lądów i oceanów na kuli ziemskiej ćwiczenia w lokalizowaniu i nazywaniu kontynentów i oceanów na globusie lub mapie atlasy 13. Krajobraz dna morza fale, pływy i prądy morskie 18. Krajobraz dna morza fale, pływy i prądy morskie formy ukształtowania dna morskiego przypływy i odpływy ćwiczenia w rozpoznawaniu i nazywaniu form ukształtowania dna morskiego wyjaśnienie przyczyn powstawania przypływów i odpływów film lub slajdy pokazujące przypływ i odpływ 14. Strefy życia w morzu 19. Strefy życia w morzu charakterystyka wybranych organizmów żyjących w różnych strefach oceanów oceanu omawianie przystosowania organizmów do życia na różnych głębokościach w morzach i oceanach zdjęcia wybranych organizmów morskich 15. Niezwykli mieszkańcy mórz i oceanów 20. Niezwykli mieszkańcy mórz i oceanów powstawanie, typy i życie na rafie koralowej analiza czynników warunkujących powstanie raf koralowych, typy raf omawianie przystosowania organizmów do życia na rafie koralowej zdjęcia wybranych organizmów rafy koralowej 16. Historia życia na Ziemi 21. Historia życia na Ziemi etapy rozwijania się życia na Ziemi analiza tabeli stratygraficznej tabela stratygraficzna slajdy lub zdjęcia pokazujące organizmy żyjące w minionych epokach 17. Z życia dinozaurów 22. Z życia dinozaurów przegląd dinozaurów analiza przystosowań tych zwierząt do życia, do roślinożernego i mięsożernego sposobu odżywiania się książki o dinozaurach, slajdy, zdjęcia i modele tych zwierząt 18. Wielkie odkrycia geograficzne 23. Wielkie odkrycia geograficzne największe odkrycia geograficzne, w szczególności Krzysztofa Kolumba i Ferdynanda Magellana określenie przyczyn i skutków wielkich wypraw geograficznych analiza wybranych tras podróży Kolumba i Magellana mapa pokazująca trasy wypraw Kolumba i Magellana 24. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale III Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu. 25. Sprawdzian po dziale III Badanie stopnia opanowanie wiadomości.
Przyroda z klasą 6 Rozkład materiału IV. Jakie krajobrazy spotka odkrywca świata? Część I 19. Klimat czynnikiem warunkującym życie na Ziemi 26. Klimat czynnikiem warunkującym życie na Ziemi współzależności miedzy składnikami krajobrazu, zwłaszcza między klimatem (temperatura powietrza, opady atmosferyczne) a rozmieszczeniem roślin i zwierząt ćwiczenia w analizie różnych diagramów klimatycznych diagramy klimatyczne 20. Strefy klimatyczne świata 27. Strefy klimatyczne świata warunki klimatyczne w różnych rejonach Ziemi ćwiczenia w analizie diagramów klimatycznych charakterystycznych dla poszczególnych stref klimatycznych Ziemi diagramy klimatyczne 21. W wilgotnym lesie równikowym 28. W wilgotnym lesie równikowym warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych roślin charakterystycznych dla lasu równikowego wilgotnego budowa lasu równikowego w lesie równikowym gatunków roślin żyjących w lesie równikowym 22. Las równikowy współistnienie roślin, zwierząt i ludzi 29. Las równikowy współistnienie roślin, zwierząt i ludzi przegląd zwierząt typowych dla lasu równikowego wilgotnego życie ludzi w lesie równikowym gatunków zwierząt w tych rejonach świata zdjęcia wybranych zwierząt żyjących w lesie równikowym 23. Wśród wysokich traw sawanny 30. Wśród wysokich traw sawanny warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych roślin charakterystycznych dla sawanny afrykańskiej życie ludzi na sawannie na sawannie gatunków roślin na sawannie sawanny afrykańskiej 24. W świecie największych zwierząt afrykańskiej sawanny 31. W świecie największych zwierząt afrykańskiej sawanny przegląd zwierząt typowych dla sawanny gatunków zwierząt zdjęcia wybranych zwierząt sawanny 25. Jak przeżyć na pustyni? 32. Jak przeżyć na pustyni? warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych roślin i zwierząt charakterystycznych dla pustyni gorącej życie ludzi na pustyni na pustyni gorącej gatunków roślin i zwierząt do życia na pustyni na pustyni i zwierząt żyjących na pustyni gorącej
26. Nad Morzem Śródziemnym 33. Nad Morzem Śródziemnym warunki klimatyczne i przystosowania do nich wybranych roślin i zwierząt charakterystycznych dla rejonu Morza Śródziemnego na pustyni gorącej gatunków roślin i zwierząt do życia w rejonie Morza Śródziemnego i zwierząt żyjących w rejonie Morza Śródziemnego 27. W kolebce starożytnych cywilizacji 34. W kolebce starożytnych cywilizacji poznanie walorów przyrodniczych i turystycznych krajów Śródziemnomorskich omówienie najważniejszych atrakcji turystycznych i zabytków Grecji i Rzymu slajdy lub zdjęcia zabytków starożytnej Grecji i starożytnego Rzymu 35. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale IV Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu. 36. Sprawdzian po dziale IV Badanie stopnia opanowanie wiadomości. V. Jakie krajobrazy spotka odkrywca świata? Część II 28. W górach wysokich 37. W górach wysokich warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt oraz zajęcia ludzi żyjących w Himalajach w Himalajach gatunków roślin i zwierząt do życia w górach wysokich w Himalajach i zwierząt żyjących w Himalajach 29. Alpy najwyższe góry Europy 38. Alpy najwyższe góry Europy warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt oraz zajęcia ludzi żyjących w Alpach w Alpach gatunków roślin i zwierząt do życia w górach wysokich w Alpach i zwierząt żyjących w Alpach 30. Cztery pory roku w lesie liściastym 39. Cztery pory roku w lesie liściastym warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt w lesie liściastym strefy umiarkowanej w lesie liściastym strefy umiarkowanej gatunków roślin i zwierząt do życia i zwierząt żyjących w lesie liściastym strefy umiarkowanej
Przyroda z klasą 6 Rozkład materiału 31. Na stepie, prerii i pampie 40. Na stepie, prerii i pampie warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt oraz zajęcia ludzi żyjących na stepie, prerii i pampie na stepie, prerii i pampie gatunków roślin i zwierząt do życia na stepie i zwierząt żyjących na stepie, prerii i pampie 32. Życie w tajdze 41. Życie w tajdze warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt oraz zajęcia ludzi żyjących w tajdze w tajdze gatunków roślin i zwierząt do życia w tajdze w tajdze i zwierząt żyjących w tajdze 33. Tundra krainą mchów i porostów 42. Tundra krainą mchów i porostów warunki klimatyczne, roślinność, świat zwierząt oraz zajęcia ludzi żyjących w tundrze w tundrze gatunków roślin i zwierząt do życia w tundrze w tundrze i zwierząt żyjących w tundrze 34. Pustynie lodowe strefa wiecznych mrozów 43. Pustynie lodowe strefa wiecznych mrozów warunki klimatyczne roślinność, świat zwierząt na pustyni lodowej gatunków roślin i zwierząt do życia na pustyni lodowej i zwierząt żyjących na pustyni lodowej 44. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale V Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu. 45. Sprawdzian po dziale V Badanie stopnia opanowanie wiadomości. VI. Jak rozwija się życie w środowisku lądowym? 35. Pierścienice i ślimaki zwierzęta o miękkim ciele 46. Pierścienice i ślimaki zwierzęta o miękkim ciele przystosowania pierścienic i mięczaków do życia na lądzie obserwacja naturalnych okazów omówienie przystosowań tych zwierząt do życia na lądzie żywe okazy dżdżownic i ślimaków np. winniczków
36. Owady zwierzęta wszystkich środowisk 47. Owady zwierzęta wszystkich środowisk przystosowania owadów do życia na lądzie omówienie przystosowań tych zwierząt do życia na lądzie wskazanie zależności między rodzajem pożywienia a typem aparatu gębowego owadów slajdy lub zdjęcia owadów prowadzących lądowy tryb życia 37. Pajęczaki sprytni łowcy 48. Pajęczaki sprytni łowcy przystosowania pajęczaków do życia na lądzie omówienie przystosowań tych zwierząt do życia na lądzie slajdy lub zdjęcia pajęczaków prowadzących lądowy tryb życia 38. Płazy zwierzęta dwóch środowisk 49. Płazy zwierzęta dwóch środowisk przystosowania płazów do życia na lądzie wskazanie cech płazów ułatwiających im życie na lądzie, w wodzie i w obu środowiskach plansza lub schemat przedstawiający budowę zewnętrzną żaby 39. Różnorodność w świecie płazów 50. Różnorodność w świecie płazów przegląd płazów ze szczególnym uwzględnieniem gatunków żyjących w Polsce charakterystyka wybranych gatunków płazów omówienie etapów cyklu rozwojowego płazów slajdy lub zdjęcia płazów plansza a cyklem rozwojowym żaby 40. Jak gady przystosowały się do życia na lądzie? 51. Jak gady przystosowały się do życia na lądzie? przystosowania gadów do życia na lądzie wskazanie cech gadów ułatwiających im życie na lądzie omówienie etapów cyklu rozwojowego gadów plansza lub schemat przedstawiający budowę zewnętrzną jaszczurki 41. Przegląd gadów 52. Przegląd gadów przegląd gadów ze szczególnym uwzględnieniem gatunków żyjących w Polsce charakterystyka wybranych gatunków gadów slajdy lub zdjęcia gadów 42. Życie w powietrzu, czyli kilka słów o ptakach 53. Życie w powietrzu, czyli kilka słów o ptakach przystosowania ptaków do życia na lądzie wskazanie cech gadów ułatwiających im życie na lądzie wskazanie zależności między rodzajem pożywienia a kształtem dzioba i kończyn ptaka omówienie budowy pióra ptasiego ćwiczenia w rozróżnianiu piór ptasich, określanie ich funkcji omówienie etapów cyklu rozwojowego gadów plansza lub schemat przedstawiający budowę zewnętrzną ptaka 43. Różnorodność w świecie ptaków 54. Różnorodność w świecie ptaków przegląd ptaków charakterystyka wybranych grup ptaków slajdy lub zdjęcia ptaków
Przyroda z klasą 6 Rozkład materiału 44. Ssaki niezwykła grupa zwierząt 55. Ssaki niezwykła grupa zwierząt przystosowania ssaków do życia na lądzie wskazanie cech ssaków ułatwiających im życie na lądzie plansza lub schemat przedstawiający budowę zewnętrzną ssaka lub żywy okaz, np. kota, chomika 45. Różnorodność w świecie ssaków 56. Różnorodność w świecie ssaków przegląd ssaków łożyskowych charakterystyka wybranych grup ssaków łożyskowych slajdy lub zdjęcia ssaków łożyskowych 46. Czy miś koala jest na pewno misiem? 57. Czy miś koala jest na pewno misiem? 58. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale VI 59. Sprawdzian po dziale VI przegląd ssaków: torbaczy i stekowców charakterystyka torbaczy i stekowców slajdy lub zdjęcia torbaczu i stekowców Podsumowywanie wiadomości przygotowanie do sprawdzianu. Badanie stopnia opanowanie wiadomości. VII. Co grozi naszej planecie i jak ją chronić? 47. Globalne zagrożenia 60. Globalne zagrożenia negatywny wpływu środowiska na zdrowie człowieka podanie przyczyn i skutków wybranych zagrożeń globalnych Ziemi zdjęcia, schematy pokazujące skutki ocieplenia klimatu, dziury ozonowej i kwaśnych deszczy 48. Razem chrońmy Ziemię 61. Razem chrońmy Ziemię działania sprzyjające środowisku przyrodniczemu omówienie zasad zrównoważonego rozwoju plakaty promujące działania proekologiczne 49. Międzynarodowe organizacje ratujące przyrodę 62. Międzynarodowe organizacje ratujące przyrodę działalność ludzi w celu ochrony środowiska przyrodniczego charakterystyka działalności organizacji działających na rzecz ochrony przyrody symbole i logotypy organizacji proekologicznych, np. WWF, Greenpeace itp. 63. Utrwalenie wiadomości ucznia po dziale VII Podsumowywanie wiadomości. VIII. Przed nauką w gimnazjum. ABC mikroskopowania 50. Komórka komórce nierówna 64. Komórka komórce nierówna budowa komórek: roślinnej, zwierzęcej i bakteryjnej rozróżnianie na schematach różnych typów komórek określanie funkcji poszczególnych elementów komórek ćwiczenia w mikroskopowaniu schematy lub modele różnych typów komórek mikroskopy zestawy do mikroskopowania
51. Jak zbudowane są komórki grzybów? 65. Jak zbudowane są komórki grzybów? budowa komórki grzyba identyfikowanie elementów komórki grzyba, określanie ich funkcji ćwiczenia w mikroskopowaniu schemat lub model komórki grzyba hodowla pleśniaka białego mikroskopy zestawy do mikroskopowania 52. Wykonujemy preparaty roślinne 53. Przegląd tkanek roślinnych. Część I 54. Przegląd tkanek roślinnych. Część II 55. Przegląd tkanek zwierzęcych. Część I 56. Przegląd tkanek zwierzęcych. Część II 66. Wykonujemy preparaty roślinne 67. Przegląd tkanek roślinnych. Część I 68. Przegląd tkanek roślinnych. Część II 69. Przegląd tkanek zwierzęcych. Część I 70. Przegląd tkanek zwierzęcych. Część II etapy przygotowywania preparatu mikroskopowego ćwiczenia w mikroskopowaniu mikroskopy zestawy do mikroskopowania przegląd tkanek roślinnych ćwiczenia w mikroskopowaniu mikroskopy trwałe preparaty tkanek roślinnych przegląd tkanek roślinnych ćwiczenia w mikroskopowaniu mikroskopy trwałe preparaty tkanek roślinnych przegląd tkanek zwierzęcych ćwiczenia w mikroskopowaniu mikroskopy trwałe preparaty tkanek zwierzęcych przegląd tkanek zwierzęcych ćwiczenia w mikroskopowaniu mikroskopy trwałe preparaty tkanek zwierzęcych IX. Przed nauką w gimnazjum. Badaj i doświadczaj 57. Dowiedz się więcej o budowie materii 71. Dowiedz się więcej o budowie materii model budowy materii model budowy atomu rozróżnianie pierwiastków i związków chemicznych 58. Prędkość to nie czary! 72. Prędkość to nie czary! praktyczne mierzenie prędkości obliczanie prędkości poruszających się obiektów przeprowadzanie ćwiczeń związanych z pomiarem prędkości obliczanie zadań na prędkość taśma miernicza stoper 59. Obserwuj rośliny 73. Obserwuj rośliny wybrane procesy zachodzące u roślin przeprowadzanie doświadczeń, obserwacja rezultatów i wyciąganie wniosków doniczki z ziemią, cebule rośliny o białych kwiatach, pojemniki z wodą i barwnikiem doniczki z ziemią, rośliny fiołka afrykańskiego
Przyroda z klasą 6 Rozkład materiału 60. Obserwuj zwierzęta 74. Obserwuj zwierzęta wybrane procesy zachodzące u zwierząt przeprowadzanie doświadczeń, obserwacja rezultatów i wyciąganie wniosków żywe okazy ślimaków hodowla motyla 61. Zbadaj, jak zanieczyszczenia środowiska mogą wpłynąć na organizmy? 75. Zbadaj, jak zanieczyszczenia środowiska mogą wpłynąć na organizmy? wpływ zanieczyszczeń środowiska na organizmy żywe przeprowadzanie doświadczeń, obserwacja rezultatów i wyciąganie wniosków marchew, pojemniki z ziemią i solą ziemniaki, sól doniczki z ziemią, olej, nasiona fasoli 62. Załóż własną mini dżunglę 76. Załóż własną mini dżunglę możliwości hodowli roślin egzotycznych w warunkach domowych przeprowadzanie doświadczeń doniczki z ziemią, pestki cytryny nasiona awokado, pojemnik z wodą, wykałaczki korzenie imbiru, doniczka z ziemią X. Przed nauką w gimnazjum. Las 63. Las naturalny i gospodarczy 77. Las naturalny i gospodarczy fazy rozwoju lasu różnice między lasem naturalnym a gospodarczym omówienie etapów rozwoju lasu slajdy lub zdjęcia pokazujące fazy rozwoju lasu 64. Ile roślin rośnie w lesie? 78. Ile roślin rośnie w lesie? sposoby określania wieku drzew przeprowadzanie ćwiczeń w określaniu różnymi sposobami wieku drzew taśma miernicza plastry drewna z widocznymi słojami przyrostu rocznego 65. Mieszkańcy ściółki leśnej 79. Mieszkańcy ściółki leśnej poznanie zwierząt żyjących w warstwie ściółki leśnej ćwiczenia w obserwowaniu składników ściółki i organizmów tam żyjących próbki gleby i ściółki pochodzących z lasu lupy klucze do oznaczania gatunków zwierząt 66. Klimat lasu 80. Klimat lasu warunki panujące w lesie charakterystyka klimatu panującego w lesie pomiar wybranych elementów pogody 67. Co nam daje las? 81. Co nam daje las? korzyści, które czerpiemy z lasu omówienie zalet i korzyści, jakie daje nam las termometr, deszczomierz, wiatromierz film przyrodniczy lub slajdy
68. Co wiemy o lesie? 82. Co wiemy o lesie? podsumowanie najważniejszych wiadomości o życiu lasu konkurs kartki z zadaniami do konkursu XI. Przed nauką w gimnazjum. Mapa 69. Z planem w ręku 83. Z planem w ręku doskonalenie umiejętności posługiwania się planem ćwiczenia w czytaniu planu np. plan miasta, budynku, terenów zielonych 70. Palcem po mapie 84. Palcem po mapie doskonalenie umiejętności posługiwania się mapą ćwiczenia w czytaniu mapy atlas 71. Skala 85. Skala doskonalenie umiejętności korzystania ze skali i obliczania odległości rzeczywistej na podstawie skali ćwiczenia z wykorzystaniem skali mapa 72. Wysokie, głębokie, niezwykłe 86. Wysokie, głębokie, niezwykłe wybrane zagadnienia ciekawostki ze świata przyrody ćwiczenia z wykorzystaniem mapy wykorzystywanie różnych źródeł wiedzy przy poszukiwaniu informacji na temat wybranych zagadnień przyrodniczych Internet albumy przyrodnicze atlas 73. Wędrując śladami Magellana 87. Wędrując śladami Magellana doskonalenie umiejętności posługiwania się mapą wybrane zagadnienia ciekawostki ze świata przyrody ćwiczenia w czytaniu mapy wykorzystywanie różnych źródeł wiedzy przy poszukiwaniu informacji na temat wybranych zagadnień przyrodniczych atlas Internet albumy przyrodnicze 88. Sprawdzian kompetencji po klasie 6 Badanie stopnia opanowanie wiadomości. 89. 91. Podsumowanie nauki przyrody w klasie 6 Podsumowanie i zakończenie nauki przyrody w klasie 6.