przedstawia najważniejszy film w historii kinematografii PANCERNIK POTIOMKIN Reżyseria Siergiej Eisenstein Rosja 1925, 69 min.

Transkrypt

1 przedstawia najważniejszy film w historii kinematografii PANCERNIK POTIOMKIN Reżyseria Siergiej Eisenstein Rosja 1925, 69 min. CYFROWO ZREKONSTRUOWANE ARCYDZIEŁO SZTUKI FILMOWEJ W KINACH OD 11 KWIETNIA 2014 DYSTRYBUCJA ART HOUSE ul. Św. Wincentego 110/pk-1, Warszawa tel.: , fax: KONTAKT - Dział dystrybucji Anna Dziewulska, dystrybucja@gingercore.pl PR & MARKETING METEORA FILMS sp. z o.o. Adres korespondencyjny: KINO PRAHA, ul. Jagiellońska 26, Warszawa Media & PR Małgorzata Borychowska malgosia@meteorafilms.pl tel Marketing Katarzyna Kobylińska kasia@meteorafilms.pl tel

2 ART HOUSE przedstawia produkcję Goskino odnowioną cyfrowo pod kierownictwem Enno Patalasa i Anny Bohn przy współudziale Deutsche Kinematek i wsparciu Bundesfilm Archive w Berlinie, BFI w Londynie oraz Munich Film Museum PANCERNIK POTIOMKIN Tytuł oryginalny: Броненосец «Потёмкин», Bronienosiec Potiomkin Tytuł angielski: Battleship Potemkin Twórcy filmu m.in.: Reżyseria Siergiej Eisenstein Scenariusz Nina Agadzhanova, Siergiej Eisenstein Produkcja Jacob Bliokh Zdjęcia Eduard Tisse Montaż Siergiej Eisenstein Scenografia Vasili Rakhals Muzyka oryginalna (1926) Eduard Meisel Dźwięk Yevgeni Kashkevich Występują: Grigorij Aleksandrow Naczelnik Giliarowski Aleksandr Antonow Grigorij Wakalinczuk Sergiej Eisenstein Mieszkaniec Odessy Michaił Gomorow Walczący marynarz Konstantin Feldman Agitujący student Beatrice Vitoldi Kobieta z dzieckiem Julia Eisenstein Kobieta z jedzeniem Władimir Barski Komandor Golikow Iwan Bobrow Młody marynarz Andriej Fajt Rekrut

3 Opis filmu Pancernik Potiomkin Sergieja Eisensteina nie znika z listy najlepszych filmów wszechczasów cyklicznie przygotowywanej przez prestiżowy brytyjski magazyn filmowy Sight & Sound. Ten radziecki niemy film z przepiękną muzyką to druga część filmowej trylogii. Historię buntu i walki w ZSRR inauguruje Strajk z 1924 roku i zamyka Październik: 10 dni, które wstrząsnęły światem (1928). Na pancerniku jest rok Dwadzieścia lat później Sergiej Eisenstein dba o to, by widzowie filmu znów znaleźli się w centrum rewolucyjnych wydarzeń. Pokazuje im z bliska słynny bunt na pokładzie okrętu wojennego "Kniaź Potiomkin Tawriczeskij" i masakrę, którą pokładowa rebelia wywołała w odeskim porcie. Eisenstein obserwuje społeczeństwo tuż przed rewolucją. Czuje, że nadchodzi moment, w którym przeleje się szala goryczy. Patrzy na uciskanych i wypatruje wśród nich tych, którzy są już gotowi walczyć. Jako reżyser wydarzeń Eisenstein dokonuje jednak eksperymentu na świecie przedstawionym. Równolegle prowadzi narrację. Ociera się o mistrzostwo na polu montażu. Zestawia wiele prywatnych historii i wchodzi w świat pełen emocji i wewnętrznych napięć. Widzi umęczonych żeglarzy, którzy nie chcą jeść zarobaczonego mięsa. Nie dziwi go, że emocje na pokładzie sięgają zenitu i chwilę potem wybucha krwawy protest. Przepięknie zainscenizowane kadry wypełnia bohater zbiorowy. Film składający się z pięciu rozdziałów to jednak przede wszystkim opowieść o człowieku o jego nadziejach, o jego konflikcie z systemem i o jego wierze w zmianę. Oszałamiające zdjęcia Eduarda Tissego pozwalają dostrzec w tłumie pojedyncze twarze. W filmie zrealizowanym na 20. rocznicę rewolucji można dostrzec kobiety niosące na rękach chore dzieci, słyszeć rozdzierający krzyk walczących i czuć zapach śmierci. Jego nowatorska forma pozwala miksować zachwyt z przerażeniem, a o wielkiej historii wciąż mówić z ludzkiej perspektywy.

4 Historycy kina o Pancerniku Potiomkinie Marynarze walczący z żywiołem, zgniłe mięso na pokładzie statku, rewolucja na horyzoncie i wózek z niemowlęciem zjeżdżający po odeskich schodach. Kultowe sceny z filmu Pancernik Potiomkin nie przestają być obrazami rewolucji która wybuchła nie tylko na kartach historii, ale i w świątyni X Muzy. Dziś twierdzi się, że drugie części są najsłabszymi ogniwami większości trylogii. Co sprawia, że Pancernik przeczy stereotypom i niezmiennie zachwyca? To arcydzieło pokazało po raz pierwszy, że film może być równie doskonałym tworem jak rzeźby Michała Anioła i koncerty brandenburskie Bacha. Sekwencja na schodach odeskich została zaś uznana przez teoretyka angielskiego Rogera Manvella za najbardziej sugestywne sześć minut w historii światowej kinematografii. Zrealizowała marzenia Fausta: zatrzymała chwilę pisze Jerzy Płażewski w Historii filmu.

5 Zaraz po Strajku, który był przymiarką możliwości twórcy i nowego tworzywa, Eisenstein przyjął sugestię realizacji filmu związanego z uroczystościami dwudziestolecia rewolucji 1905 roku. Zdjęcia rozpoczęto, ale zła pogoda w Leningradzie przyspieszyła wyjazd ekipy do Odessy i Sewastopola. Zaplanowano tam sfilmowanie epizodu zwycięskiego powstania na pancerniku Potiomkin, który w scenariuszu zajmował dwie stronniczki i miał się składać z czterdziestu ujęć. Po zapoznaniu się w Odessie z topografią miejsca i materiałem faktycznym ( ) reżyser podjął historyczną decyzję. Zrezygnował z realizacji filmu Rok 1905, postanowił natomiast opowiedzieć historię zbuntowanego pancernika w filmie pełnometrażowym opowiada Płażewski. Praca na planie trwała sto dni. Premiera odbywała się w Teatrze Wielkim w Moskwie i jak pisze Płażewski, gdy zaczynano wyświetlać pierwszy akt, Eisenstein podobno kończył montować ostatni, a jego asystent Grigorij Aleksandrow zawoził kopie do teatru motocyklem. Pancernik udowodnił, że taśma filmowa może uczestniczyć w przeobrażeniu świata. Film był tak sugestywnie zmontowany i niebezpieczny ideologicznie, że zakazano go m.in. w Finlandii ( ), we Włoszech ( ), w III Rzeszy ( ), w Hiszpanii i we Francji. Zakazano go nawet na krótki czas w ZSRR, ponieważ Komintern, z powodów dyplomatycznych, przestał promować bunty w marynarkach wojennych krajów kapitalistycznych. W 1926 roku w Wielkiej Brytanii BBFC odmówiła sklasyfikowania filmu. Bano się robotniczych rozruchów. Film został zakazany aż do stycznia 1954 r., nadano mu wtedy oznaczenie "X".

6 Współczesna prasa o filmie: Kto potrzebuje Avatara w 3D, kiedy może mieć to? Derek Malcolm, This is London Przez lata od premiery w Moskwie w 1925 roku nie można było zobaczyć Pancernika Potiomkina w oryginalnej wersji. Niemiecki rząd, obawiający się groźnych wpływów bolszewizmu, zażądał wprowadzenia fabularnych skrótów. Wersja poprawiona w Niemczech trafiła do amerykańskiej i brytyjskiej dystrybucji gdzie film został poddany dodatkowej cenzurze. Po II Wojnie Światowej drastycznie skrócony negatyw przechowywany w niemieckich archiwach stał się podstawą do odtworzenia sowieckich kopii! Cyfrowa rekonstrukcja filmu, przeprowadzona pod nadzorem dwójki historyków Enno Patalasa i Annę Bohn przywróciła film niemal do jego pierworodnego stanu. Odnaleziono wszystkie wycięte sceny, wprowadzono 146 oryginalnych kart z napisami i odtworzono ścieżkę dźwiękową Edmunda Meisela.

7 Odarłszy obraz Siergieja Michajłowicza [Eisensteina] z jego propagandowej otoczki, w przeciwieństwie do setek innych filmów kręconych w Związku Radzieckim, wciąż pozostaje on prawdziwym arcydziełem sztuki filmowej i nawet jeżeli nie w warstwie narracyjnej, to na pewno wizualnej i technicznej. Sebastian Chosiński, Esensja.pl Oglądanie Pancernika Potiomkina na zrekonstruowanej kopii, w pełnej krasie, z pulsującą ścieżką dźwiękową Edmunda Meisela zagraną przez 55-osobową orkiestrę przypomina fakt, że film Eisensteina jest olśniewającą i wirtuozerską pracą artysty. Kadry wibrujące od ruchu, kolejnych wydarzeń i piękna udowadniają, że film nie jest muzealnym eksponatem, ale porywającym doświadczeniem czystego kina. Kenneth Turan, Los Angeles Times Sowiecki reżyser Siergiej Eisenstein był pierwszym modernistą kina. Jego najważniejsze dzieło, Pancernik Potiomkin nakręcone w 1925 roku pokazuje jego analityczne, quasi naukowe metody pracy przekładające się na estetyczne i polityczne wstrząsy na świecie. Richard Brody, New Yorker Pancernik Potiomkin jest niewłaściwie sklasyfikowany jako niemy film. Jest tak doskonały, tak mądrze i profesjonalnie zrealizowany, do tego stopnia wyprzedzający swoje czasy, że już po kilku minutach zaczyna się słyszeć frazy wykrzykiwane z ust filmowych bohaterów. J.P. Devine, Jednym z najważniejszych elementów poddanych cyfrowej restauracji jest ścieżka dźwiękowa filmu. Warto do niego wrócić choćby po to, by doświadczyć przepięknej, rytmicznej i zagranej przez orkiestrę kompozycji Edmunda Meisela, którą Eisenstein zamówił specjalnie na berlińską premierę filmu. Pancernik Potiomkin przykuje uwagę wszystkich, którzy kochają kino. Lori Huck, Film Eisensteina niezmiennie wypełnia hipnotyczny niepokój. Peter Bradshaw, The Guardian

8 Biogram reżysera: Siergiej Eisenstein urodził się w 1898 roku w Rydze, w ówczesnej Rosji, jako syn ryskiego architekta. W 1915 roku ukończył szkołę realną i poszedł w ślady ojca. Studia architektoniczne w Instytucie Inżynierów Cywilnych przerwał po trzech latach i w wieku 20 lat zaciągnął się do Armii Czerwonej. Po wyjściu z wojska wyjechał do Moskwy, japońskiego. Z zrezygnować z pocieszenie w gdzie powodów nauki. pracy w rozpoczął finansowych Szybko znalazł Pierwszym naukę musiał jednak Robotniczym Teatrze Proletkult. Najpierw projektował scenografię, później zaczął reżyserować sztuki. Swój debiut fabularny Strajk nakręcił na zamówienie partii komunistycznej. Po realizacji Pancernika Potiomkina i Października: 10 dni, które wstrząsnęły światem wyjechał na Zachód. Chciał tam poznać najnowsze techniki filmowe. Już Pancernik był jednak świadectwem jego eksperymentowania z formą filmową. W 1947 Eisenstein został powołany na kierownicze stanowisko w Sekcji Filmu Radzieckiej Akademii Nauk. Zajmował się też teorią filmu i pedagogiką. Nakręcił 29 filmów, ostatni powstał w 1988 roku. Do dziś pozostaje jednym z najważniejszych reżyserów w historii. Wybrana filmografia: 1988 Ivan Groznyy III 1979 Niech żyje Meksyk! ( Que Viva Mexico! - Da zdravstvuyet Meksika!) 1945 Iwan Groźny: Spisek bojarów (Ivan Groznyy: Skaz vtoroy - Boyarskiy zagovor) 1944 Iwan Groźny (Ivan Groznyy) 1938 Aleksander Newski (Aleksandr Nevskiy) 1937 Łąki Bieżyńskie (Bezhin lug) 1928 Październik (Oktyabr) 1925 Pancernik Potiomkin (Bronenosets Potyomkin) 1924 Strajk (Stachka) 1923 Dziennik Glumowa (Dnevnik Glumova) (krótki metraż)