intuicyjna szata Kolor fali na opakowniu oznacza jedną z trzech grup środków: / grzybobójcze chwastobójcze owadobójcze

Transkrypt

1

2 ÂRODKI O C H R O N Y R O Â L I N intuicyjna szata Kolor fali na opakowniu oznacza jedną z trzech grup środków: / grzybobójcze chwastobójcze owadobójcze Nazwy wybranych chorób, szkodników lub chwastów Zdjęcia na opakowaniu ułatwiają rozpoznanie problemu i wybór odpowiedniego preparatu

3 4 6 WINOROŚLE Mączniak rzekomy... 7 Szara pleśń RÓŻE Mączniak prawdziwy... 9 Czarna plamistość Mszyce CEBULE I NASIONA Szara pleśń Zaprawianie nasion IGLAKI Fytoftoroza Osutka sosny Miseczniki Ochojniki JAK PRAWIDŁOWO WYKONAĆ OPRYSK DZIAŁANIE FUNGICYDÓW ROŚLINY OZDOBNE Fytoftoroza Szara pleśń Plamistość liści i kwiatów Rdze Choroby grzybowe powojników Ślimaki Mszyce Przędziorki Czerwce Szkodniki glebowe skoczogonki WARZYWA Mączniak rzekomy Zaraza ziemniaka Gąsienice Wciornastki Stonka ziemniaczana DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE Brunatna zgnilizna drzew owocowych Drobna plamistość liści drzew pestkowych Szara pleśń Kędzierzawość liści brzoskwini Parch jabłoni i gruszy Zamieranie pędów malin Mszyce Owocówki DZIAŁANIE INSEKTYCYDÓW DZIAŁANIE HERBICYDÓW CHWASTY Chwasty na trawnikach Chwasty w warzywnikach Wszystkie chwasty Mech ZAPRAWIANIE NASION I CEBUL

4 JAK PRAWIDŁOWO WYKONAĆ OPRYSK 1Przygotowujemy sprawny, uprzednio oczyszczony opryskiwacz. Przed zastosowaniem środka dokładnie czytamy dołączoną do niego ulotkę (etykietę stosowania). i 4 Podczas oprysku obowiązkowo używamy maseczki ochronnej i rękawic. Najlepiej, jeśli zastosujemy odzież ochronną, która zabezpieczy nas przed kontaktem z preparatem. 2 Z 3 Środek opakowania lub etykiety-instrukcji stosowania odczytujemy dawkowanie, napełniamy opryskiwacz odmierzoną ilością wody, a następnie dołączoną miarką odmierzamy odpowiednią ilość preparatu. wlewamy za pomocą miarki, którą następnie trzykrotnie przepłukujemy wodą, a popłuczyny wlewamy do opryskiwacza. 5 Ciecz roboczą zużywamy do końca. Po zakończeniu zabiegu opryskiwacz przemywamy wodą. Stosowanie półmaski zapewnia komfort i ochronę dróg oddechowych. Zaleca się, aby dawka użytego preparatu była dokładnie taka, jaka jest podana w etykiecie stosowania. Dzięki temu nie uszkodzimy roślin oraz unikniemy pozostałości środków ochrony w owocach i warzywach. Zabiegi środkami ochrony roślin najlepiej wykonywać przy bezwietrznej pogodzie (prędkość wiatru nie powinna przekraczać 3m/s). 4 JAK PRAWIDŁOWO WYKONAĆ OPRYSK 5

5 WINOROŚLE MĄCZNIAK RZEKOMY Objawy: Pierwsze objawy pojawiają się w czerwcu na górniej stronie liści w postaci oliwkowych plam. W warunkach wysokiej wilgotności powietrza w miejscach przebarwień na spodniej stronie blaszki liściowej obserwujemy biały, filcowaty nalot grzybni. Zapobieganie i zwalczanie: Należy grabić i usuwać opadłe liście. Po zaobserwowaniu pierwszych symptomów choroby opryskujemy winorośl środkiem ochrony roślin. Zabieg należy powtórzyć 2 3-krotnie w odstępach 10-dniowych. Skuteczny preparat*: Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG SZARA PLEŚŃ Objawy: Na liściach i owocach pojawiają się brunatne plamy, które z czasem wysychają, a na ich powierzchni formuje się szarawy, pylący nalot. Uwalniają się z niego zarodniki, które porażają sąsiednie rośliny. Infekcji sprzyja wysoka wilgotność powietrza (70 100%) i temperatura powyżej 15 C. Zapobieganie i zwalczanie: Usuwamy porażone części roślin. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby opryskujemy rośliny odpowiednim środkiem. Zabieg należy powtórzyć 2 3-krotnie w odstępach 7-dniowych. Najczęstsze choroby winorośli: mączniak rzekomy szara pleśń Switch 62,5 WG Rovral Aquaflo 500 SC Topsin M 500 SC * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym WINOROŚLE 7

6 RÓŻE MĄCZNIAK PRAWDZIWY Rośliny infekowane: ozdobne, jadalne, drzewa i krzewy liściaste. Objawy: Od połowy maja do lipca, przy temperaturze około 20 C i wysokiej wilgotności powietrza, na liściach porażonych roślin pojawia się biały, mączysty, szybko rozprzestrzeniający się nalot, który obejmuje całą powierzchnię blaszki liściowej. Czasami przed wystąpieniem nalotu możemy zaobserwować przebarwienia blaszki liściowej w postaci nieregularnych, czerwonych plam. Objawy mogą wystąpić również na pędach i kwiatach. Zapobieganie i zwalczanie: Wykonujemy cięcia prześwietlające, unikamy nadmiernego zagęszczenia roślin i zachwaszczenia. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych należy opryskać róże jednym ze środków ochrony roślin. Signum 33 WG Discus 500 WG Topsin M 500 SC Amistar 250 SC Amistar Opti 480 SC Najczęstsze choroby i szkodniki róż: mączniak prawdziwy czarna plamistość mszyce Zobacz film o uprawie róż WAŻNE! Opryskiwać niezależnie od fazy rozwojowej rośliny uprawnej po pojawieniu się objawów chorób lub prewencyjnie wiosną. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym RÓŻE 9

7 CZARNA PLAMISTOŚĆ Objawy: W drugiej połowie lata na liściach róż pojawiają się czarnobrunatne plamy, zielona tkanka pomiędzy nimi zaczyna żółknąć, a zainfekowane liście przedwcześnie opadają. Zapobieganie i zwalczanie: Usuwamy opadłe liście, które stanowiłyby czynnik infekcyjny w następnym roku. Róże podlewamy w taki sposób, aby nie moczyć liści. Pierwsze zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy po zauważeniu pierwszych objawów choroby. Topsin M 500 SC MSZYCE Objawy: Wiosną na młodych pędach roślin pojawiają się kolonie mszyc. W wyniku ich żerowania rośliny są osłabione, a silnie porażone zamierają. Najczęściej o ich obecności świadczy pojawiająca się na pędach i liściach spadź rosa miodowa. Mszyce są również wektorami wielu chorób wirusowych, dlatego należy je regularnie zwalczać. Zwalczanie: Po zaobserwowaniu pierwszych kolonii mszyc wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin. Afizol AE Mospilan 20 SP Karate Zeon 050 CS * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym WAŻNE! Opryskiwać niezależnie od fazy rozwojowej rośliny uprawnej po pojawieniu się objawów chorób lub prewencyjnie wiosną. Arox na mszyce to gotowy do użycia preparat w postaci płynu przeznaczony do ograniczania kolonii mszyc. WAŻNE! Preparat Karate Zeon 050 CS stosować w temperaturze poniżej 20 C. 10 RÓŻE 11

8 CEBULE I NASIONA SZARA PLEŚŃ Objawy: Na powierzchni cebul formuje się szarawy, pylący nalot. Uwalniające się z niego zarodniki porażają sąsiednie cebule. Infekcji sprzyja wysoka wilgotność i temperatura powyżej 15 C. Zapobieganie i zwalczanie: Cebule należy dobrze wysuszyć i przechowywać w odpowiednich warunkach, a silnie porażone usuwać. Po wykopaniu jesienią oraz przed sadzeniem cebule zaprawiamy środkami ochrony roślin. Skuteczny preparat*: Rovral Aquaflo 500 SC ZAPRAWIANIE NASION Objawy: W wyniku infekcji grzybowej siewek dolna część łodygi brunatnieje, roślina przewraca się i siewki przedwcześnie zamierają. Jeśli porażeniu ulegną rośliny w fazie kiełkowania, zamierają jeszcze pod powierzchnią gleby lub zaraz po jej przebiciu. Zapobieganie i zwalczanie: Nasiona przechowujemy w pomieszczeniu suchym, o niskiej wilgotności powietrza. Zaprawiamy nasiona przed siewem, aby zapobiec zgorzeli siewek. Najczęstsze choroby cebul kwiatowych i nasion: szara pleśń zgorzel siewek Skuteczny preparat*: Zaprawa nasienna T 75 DS/WS * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym CEBULE I NASIONA 13

9 FUNGICYDY to środki grzybobójcze stosowane do zaprawiania nasion i cebul, opryskiwania roślin, odkażania gleby oraz zabezpieczania ran drzew. Preparaty grzybobójcze zabezpieczają roślinę i hamują rozwój grzybów w porażonych tkankach. Fungicydy wykazują najskuteczniejsze działanie w zakresie C. Zbyt wysoka temperatura podczas oprysku fungicydem może spowodować poparzenie roślin. Oprysk najlepiej wykonać: wcześnie rano lub wieczorem w dzień pochmurny, ale bez deszczu WAŻNE POJĘCIA Etykieta stosowania zbiór niezbędnych informacji, dołączony do środka ochrony roślin. Przed użyciem preparatu należy ją przeczytać i zastosować się do podanych w niej zaleceń. Temperatura stosowania bardzo ważny czynnik skutecznego zabiegu chemicznego. Większość preparatów jest skuteczna w temperaturach wyższych niż 15 C. 14 DZIAŁANIE FUNGICYDÓW 15

10 IGLAKI FYTOFTOROZA Rośliny infekowane: ozdobne i użytkowe. Objawy: W wyniku porażenia systemu korzeniowego oraz części nadziemnych rośliny najpierw żółkną, a następnie brązowieją. Grzyb atakuje rośliny niewłaściwie uprawiane i osłabione, rosnące na glebach, na których długo zalega woda. Choroba postępuje bardzo szybko, doprowadzając do zamierania całych roślin. Najczęściej występuje na roślinach wrzosowatych oraz iglastych. Zapobieganie i zwalczanie: Wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby grzybowej. Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG Signum 33 WG Czy wiesz, że... Objawy fytoftorozy najszybciej pojawiają się na młodych pędach roślin. Najczęstsze choroby i szkodniki iglaków: fytoftoroza osutka sosny miseczniki ochojniki * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. IGLAKI 17

11 OSUTKA SOSNY Objawy: Od czerwca do sierpnia w dolnych partiach igliwia sosny pojawiają się czarne plamy z żółtobrązowym marginesem. Postępująca choroba doprowadza jesienią do brązowienia igieł, które przedwcześnie opadają wraz z nadejściem wiosny. MISECZNIKI Skuteczny preparat*: Amistar 250 SC Zapobieganie i zwalczanie: Należy grabić i usuwać spod sosen opadłe igły. Pierwsze zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy w drugiej połowie czerwca lub na początku lipca, tak aby w tym okresie zabezpieczyć igły przed infekcją masowo uwalnianych zarodników. Ostatni taki zabieg wykonujemy na koniec października lub na początku listopada. ochojnik na świerku OCHOJNIKI Rośliny atakowane: świerk, modrzew. Objawy na świerku: W wyniku żerowania mszyc na igłach świerka pojawiają się ananasowate wyrośla galasy. Wewnątrz nich rozwijają się larwy, które po przeobrażeniu się w postać dorosłą żerują na roślinach, osłabiając ich kondycję. Zapobieganie i zwalczanie: Usuwamy galasy. Pod koniec marca na świerkach wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin i kontynuujemy zabiegi co 10 dni aż do końca kwietnia. Objawy na modrzewiu: W czerwcu na igłach modrzewia widoczne są białe, drobne (4 mm), wełniste kulki, pod którymi złożone są jaja. W wyniku żerowania ochojników igły modrzewia łamią się kolankowato. Rośliny atakowane: rośliny ozdobne, drzewa i krzewy liściaste oraz iglaste. Objawy: Na pędach zaatakowanych roślin można dostrzec wypukłe, ciemnobrązowe miseczki o średnicy 3 5 mm. Są to otoczki ochronne dla wylęgających się larw szkodnika. Pędy pokryte są rosą miodową, na której rozwijają się grzyby sadzakowe w postaci czarnego nalotu. Zapobieganie i zwalczanie: Monitorujemy obecność szkodników. Wczesną wiosną, wykonujemy zabieg środkiem ochrony roślin (zwalczanie misecznika w późniejszym okresie jest znacznie trudniejsze). Miseczniki i tarczniki to uporczywe szkodniki roślin domowych, występujące przez cały rok. Catane 250 EC Mospilan 20 SP Skuteczny preparat*: Mospilan 20 SP Zapobieganie i zwalczanie: Modrzewie opryskujemy środkiem ochrony roślin z chwilą pojawienia się pierwszych białych, wełnistych kulek. ochojnik na modrzewiu * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 18 IGLAKI 19

12 ROŚLINY OZDOBNE FYTOFTOROZA Rośliny infekowane: różaneczniki. Objawy: Liście na całej roślinie nagle więdną, ale nie opadają. Na blaszkach liściowych od strony ogonka liściowego mogą pojawić się brązowe plamy w kształcie litery V. Grzyb atakuje rośliny niewłaściwie uprawiane i osłabione, rosnące na glebach, na których długo zalega woda. Choroba postępuje bardzo szybko i doprowadza do zamierania całych roślin. Zapobieganie i zwalczanie: Wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby grzybowej. Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG Najczęstsze choroby i szkodniki roślin ozdobnych: fytoftoroza szara pleśń ślimaki plamistości mszyce liści i kwiatów przędziorki rdze czerwce, mączliki choroby szkodniki glebowe powojników skoczogonki * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym ROŚLINY OZDOBNE 21

13 SZARA PLEŚŃ Rośliny infekowane: ozdobne, jadalne, drzewa i krzewy liściaste oraz iglaste. Objawy: Porażeniu szarą pleśnią mogą ulec wszystkie zielone części roślin. Pierwszym objawem są brunatne plamy, które z czasem wysychają, a na ich powierzchni formuje się szarawy, pylący nalot. Uwalniające się z niego zarodniki porażają kolejne blisko znajdujące się rośliny. Infekcji sprzyja wysoka wilgotność i temperatura powyżej 15 C. Zapobieganie i zwalczanie: Unikamy nadmiernego zagęszczenia roślin. Wycinamy silnie porażone części roślin, usuwamy porażone owoce, martwe pędy i liście. Ograniczamy zachwaszczenie na rabatach. Pierwsze zabiegi wykonujemy po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych. PLAMISTOŚĆ LIŚCI I KWIATÓW Rośliny infekowane: warzywa, rośliny ozdobne, drzewa i krzewy liściaste. Objawy: Na liściach pojawiają się okrągłe lub lekko nieregularne, powiększające się plamy. Granica między zdrową i chorą tkanką jest wyraźna, a w miarę postępu infekcji plam przybywa. Zapobieganie i zwalczanie: Grabimy i usuwamy liście oraz wykonujemy cięcia prześwietlające. Pierwsze zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy niezwłocznie po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby. Topsin M 500 SC Signum 33 WG Switch 62,5 WG Signum 33 WG Rovral Aquaflo 500 SC WAŻNE! Opryskiwać niezależnie od fazy rozwojowej rośliny uprawnej po pojawieniu się objawów chorób lub prewencyjnie wiosną. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 22 ROŚLINY OZDOBNE 23

14 RDZE Rośliny infekowane: ozdobne, zielarskie, warzywne, owocowe, krzewy iglaste i liściaste oraz chwasty. Objawy: Z początkiem lata, w zależności od warunków pogodowych, na górnej stronie blaszki liściowej pojawiają się pomarańczowe plamy. Na dolnej stronie liścia, w miejscach plam, można stwierdzić rdzawy, pylisty nalot. Później w miejscu nalotu mogą pojawiać się narośla galasy. Porażone rośliny ulegają defoliacji ich liście przedwcześnie opadają. Do odbycia pełnego cyklu rozwojowego grzyb potrzebuje dwóch żywicieli, co oznacza, że w jego rozwoju uczestniczą dwa gatunki roślin. Zapobieganie i zwalczanie: W miesiącach poprzedzających infekcję, tj. w kwietniu i maju, przeprowadzamy zabiegi środkami ochrony roślin. Skuteczne preparaty*: Amistar 250 SC CHOROBY GRZYBOWE POWOJNIKÓW Objawy: W pierwszym etapie na liściach pojawiają się wodniste plamy, które z czasem brunatnieją, powiększają się i przybierają nieregularne kształty. Grzybnia rozwija się w liściach, następnie przerasta do ogonka liściowego, aby w końcu zainfekować pęd główny. Choroba ta pod koniec sezonu doprowadza do zamierania całych roślin. W następnym roku powojniki odrastają od podstawy. Zapobieganie i zwalczanie: Wykonujemy cięcie prześwietlające, które poprawia wentylację roślin, a także usuwamy silnie porażone pędy oraz opadłe liście. Natychmiast po zaobserwowaniu pierwszych objawów wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin. Switch 62,5 WG Signum 33 WG Topsin M 500 SC Rovral Aquaflo 500 SC Zobacz film o pielęgnacji powojników * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 24 ROŚLINY OZDOBNE 25

15 ŚLIMAKI Rośliny atakowane: jadalne, ozdobne. Objawy: W okresach deszczowych na liściach pojawiają się uszkodzenia w postaci wygryzionych dziur. W okolicach uszkodzeń, na dolnej stronie liścia, obserwujemy zaschnięty śluz. Zapobieganie i zwalczanie: Po zaobserwowaniu uszkodzeń stosujemy środek ochrony roślin. Stosujemy pułapki do odławiania ślimaków w celu monitorowania ich obecności w ogrodzie. Skuteczny preparat*: Ślimax GB PRZĘDZIORKI Rośliny atakowane: ozdobne, jadalne, drzewa i krzewy liściaste. Objawy: Przędziorki są pajęczakami, które trudno dostrzec gołym okiem. Na początku lata na liściach porażonych roślin pojawiają się drobne nekrotyczne plamki, których z czasem przybywa. Na dolnej stronie liści widoczne są delikatne oprzędy pajęczyn, a zaatakowane rośliny przedwcześnie zamierają. Rozwojowi przędziorków sprzyja wysoka temperatura. Przędziorki to uporczywe szkodniki roślin domowych, występujące przez cały rok. Zapobieganie i zwalczanie: W celu ochrony roślin wykonujemy 3 opryski w odstępach 7-dniowych od momentu zaobserwowania pierwszych uszkodzeń liści. Ortus 05 SC Magus 200 SC Vertimec 018 EC Catane 800 EC MSZYCE Rośliny atakowane: ozdobne, sadownicze. Objawy: Wiosną na pędach roślin pojawiają się kolonie mszyc. W wyniku ich żerowania rośliny są osłabione, a silnie porażone - zamierają. O obecności mszyc świadczy pojawiająca się na liściach i pędach spadź - rosa midowa. Mszyce są wektorami wielu chorób wirusowych, dlatego należy je systematycznie zwalczać. Zapobieganie i zwalczanie: Po zaobserwowaniu pierwszych kolonii mszyc wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin. Mospilan 20 SP Actara 25 WG WAŻNE! Magus 200 SC zwalcza wszystkie stadia rozwojowe przędziorków. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 26 ROŚLINY OZDOBNE 27

16 MISECZNIKI WEŁNOWCE TARCZNIKI MĄCZLIKI CZERWCE, MĄCZLIKI Rośliny atakowane: ozdobne, jadalne, drzewa i krzewy liściaste, doniczkowe. Objawy: Te mało ruchliwe niewielkie (1-5 mm) pluskwiaki żerują na wszystkich częściach roślin. Wysysają one soki z żywych komórek roślin, powodując zahamowanie wzrostu. W wyniku żerowania na wszystkich częściach nadziemnych, mogą występować nekrozy, natomiast silne porażenie przez te szkodniki, może spowodować śmierć rośliny. Zapobieganie i zwalczanie: Obserwujemy rośliny. Pojedyncze większe osobniki można usunąć ręcznie. Następnie wykonujemy zabieg odpowiednim środkiem ochrony roślin. Mospilan 20 SP Catane 800 EC MISECZNIKI to czerwce, których owalne ciało jest silnie wypukłe. Ich szkodliwość polega dodatkowo na wydzielaniu rosy miodowej spadzi, która stwarza idealne warunki do rozwoju szpecących rośliny czarnych grzybów sadzakowych. Widoczne na roślinach czerwce pokryte obfitym białym nalotem woskowym to WEŁNOWCE. Wytwarzają one kleistą spadź. Wełnowce mogą żerować również na korzeniach. Inne czerwce to TARNICZKI. Ich ciało ma kształt okrągławy, a tarczka nie jest mocno wypukła. Owady te nie wytwarzają spadzi. SZKODNIKI GLEBOWE skoczogonki Rośliny atakowane: ozdobne, jadalne, doniczkowe. Objawy: Skoczogonki to owady żyjące w wilgotnym, próchnicznym podłożu. Są one drobne, bezskrzydłe, białe lub szare. W nadmiarze mogą uszkadzać liście i korzenie młodych roślin. Zapobieganie i zwalczanie: Wymieniamy podłoże w jakim rosły rośliny i utrzymujemy je w mniejszej wilgotności. W przypadku wystąpienia dużej liczby szkodnika należy zastosować zabieg środkiem ochrony roślin. Mospilan 20 SP WAŻNE! Opryskiwanie przeciwko szkodnikom (zwłaszcza ssącym) wykonać dokładnie, pokrywając wszystkie części roślin cieczą użytkową. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 28 ROŚLINY OZDOBNE 29

17 WARZYWA MĄCZNIAK RZEKOMY Roślina infekowana: ogórek. Objawy: Na liściach między nerwami pojawiają się jasne plamy. W warunkach wysokiej wilgotności w miejscach przebarwień występuje szary nalot zarodników konidialnych. Plamy żółkną, następnie brązowieją. Choroba doprowadza do zamierania całych roślin. Zapobieganie i zwalczanie: Wprowadzamy do uprawy odmiany odporne oraz dobieramy stanowisko tak, aby nie było usytuowane w pobliżu zbiorników wodnych, ponieważ wysoka wilgotność powietrza sprzyja rozwojowi choroby. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów choroby wykonujemy zabieg środkiem ochrony roślin. Orvego 525 SC Acrobat MZ 69 WG Miedzian 50 WP Czy wiesz, że... Najbardziej zagrożone w Polsce mączniakiem rzekomym są tradycyjne odmiany ogórków: Śremski, Polan, Mieszko. Najczęstsze choroby i szkodniki warzyw: mączniak rzekomy zaraza ziemniaka gąsienice wciornastki stonka ziemniaczana * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym WARZYWA 31

18 ZARAZA ZIEMNIAKA Rośliny infekowane: pomidory i ziemniaki. Objawy: Na liściach zainfekowanych roślin pojawiają się wodniste, ciemne, zielonkawe, następnie brązowiejące plamy. Na dolnej stronie blaszki liściowej, w miejscach plam, w warunkach wysokiej wilgotności powietrza widoczny jest szary nalot zarodników grzyba. Liście z czasem usychają, a silnie porażone rośliny zamierają. Zapobieganie i zwalczanie: Unikamy zbyt gęstego sadzenia roślin, a w ciągu sezonu prowadzimy ich obserwację. Po zaobserwowaniu pierwszych objawów chorobowych wykonujemy 3 4 zabiegi środkami ochrony roślin co 7 10 dni. zaraza ziemniaka na ziemniakach Ze względu na ryzyko uodparniania się grzyba wywołującego infekcję, zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy naprzemiennie. Czy wiesz, że... Objawy zarazy ziemniaka często mylone są z inną chorobą alternariozą. Pojawia się ona w lata suche i ciepłe, a brązowe plamy są wyschnięte i szorstkie w dotyku. Okrągłe brązowe plamy występują naprzemiennie z jaśniejszymi i ciemniejszymi warstwami. Polyram 70 WG skutecznie zwalcza alternariozę na pomidorach. zaraza ziemniaka na pomidorach Revus 250 SC Acrobat MZ 69 WG Ridomil Gold MZ Pepite 67,8 WG Miedzian 50 WP Amistar Opti 480 SC Orvego 525 SC Polyram 70 WG Signum 33 WG * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 32 WARZYWA 33

19 GĄSIENICE Rośliny atakowane: ozdobne, jadalne, drzewa i krzewy liściaste. Objawy: W miejscu żerowania widoczne są ubytki tkanki w postaci wżerów od brzegów blaszki liściowej bądź wygryzionych okienek. Sprawcami są szkodniki, takie jak gąsienice, czyli larwy motyli i błonkówek, lub chrząszcze. Liczne pojawianie się tych szkodników najczęściej doprowadza do gołożerów (pozostają tylko nerwy blaszek liściowych). WCIORNASTKI Zapobieganie i zwalczanie: Zaraz po zaobserwowaniu pierwszych szkodników lub ubytków w blaszkach liściowych wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin. Karate Zeon 050 CS Mospilan 20 SP Rośliny atakowane: jadalne i ozdobne. Objawy: Owady żerują na dolnej stronie liści, powodując srebrzyste przebarwienie tkanki. Mogą być widoczne czarne grudki odchodów. Z czasem tkanka zamiera. Zapobieganie i zwalczanie: Prowadzimy obserwacje roślin. Po zauważeniu pierwszych uszkodzeń stosujemy środki ochrony roślin. larwy stonki dorosły osobnik STONKA ZIEMNIACZANA Rośliny atakowane: ziemniaki uprawne. Objawy: W wyniku żerowania larw i dorosłych chrząszczy widoczne są uszkodzenia w postaci wygryzionych lub w całości zjedzonych liści i kwiatów. WAŻNE! Karate Zeon 050 CS stosować w temperaturze poniżej 20 C. Zapobieganie i zwalczanie: W przydomowych uprawach możemy zbierać larwy i osobniki dorosłe, nie dopuszczając do ich rozmnażania się. W przypadku dużej liczebności szkodnika wykonujemy opryski środkami ochrony roślin. Zaniechanie zwalczania stonki skutkuje znacznym spadkiem plonu bulw i zamieraniem roślin. Actara 25 WG Mospilan 20 WP Karate Zeon 050 CS Karate Zeon 050 CS Vertimec 018 EC Mospilan 20 SP WAŻNE! Oprysk wykonujemy bardzo dokładnie, spryskując górną i dolną stronę liści. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 34 WARZYWA 35

20 INSEKTYCYDY to środki owadobójcze przeznaczone do zwalczania szkodników roślin. Preparaty owadobójcze działające kontaktowo wnikają do ciała owada, powodując jego paraliż i śmierć. Preparaty owadobójcze o działaniu żołądkowym pokrywają powierzchnię liści i przenikają do tkanek roślin, skąd są pobierane przez owady i powodują ich śmierć. Oprysk wykonujemy bardzo dokładnie, spryskując górną i dolną stronę liści, gdzie żerują owady. Podczas zabiegów pamiętajmy o ochronie własnej w postaci masek, rękawic, odzieży ochronnej. Środki ochrony roślin stosujmy wieczorem, po oblocie pszczół i innych owadów pożytecznych. WAŻNE POJĘCIA Szybkość i skuteczność działania preparatu zależy od: substancji aktywnej stadium rozwojowego szkodnika gatunku rośliny warunków atmosferycznych panujących przed, w trakcie oraz po oprysku Karencja czas, jaki powinien upłynąć od momentu zastosowania środka do dnia zbioru rośliny uprawianej. Prewencja czas po oprysku, w którym ludzie i zwierzęta nie powinni mieć kontaktu z roślinami. Substancja aktywna substancja chemiczna wchodząca w skład preparatu. Środki ochrony roślin mogą zawierać więcej niż jedną substancję aktywną. 36 DZIAŁANIE INSEKTYCYDÓW 37

21 DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE BRUNATNA ZGNILIZNA DRZEW OWOCOWYCH Rośliny infekowane: drzewa pestkowe i ziarnkowe, rośliny ozdobne z rodzaju Prunus. Objawy: W wyniku porażenia kwiatów i przerośnięcia grzybni do pędów zamierają całe gałęzie. Do kolejnej infekcji dochodzi w okresie dojrzewania owoców. Grzyb uszkadza ich skórkę i przenika do tkanek, powodując gnilne plamy. Zaschnięte porażone owoce pozostają na drzewach w postaci tzw. mumii. Rozwojowi choroby sprzyja deszczowa pogoda i temperatura około 20 C. Zapobieganie i zwalczanie: Aby nie dopuścić do rozprzestrzeniania się choroby, wycinamy porażone pędy poniżej chorego miejsca i usuwamy mumie z drzew. Opryski wykonujemy na kilka dni przed kwitnieniem roślin. Signum 33 WG Switch 62,5 WG Rovral Aquaflo 500 SC Topsin M 500 SC Najczęstsze choroby i szkodniki drzew i krzewów owocowych: brunatna zgnilizna drobna plamistość liści szara pleśń kędzierzawość liści brzoskwini parch jabłoni i gruszy zamieranie pędów malin mszyce owocówki * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE 39

22 DROBNA PLAMISTOŚĆ LIŚCI DRZEW PESTKOWYCH Rośliny infekowane: czereśnie, wiśnie. Objawy: Pierwsze objawy występują na zainfekowanych liściach pod koniec maja. Mają postać drobnych, brunatnych plam o średnicy 1 2 mm. Po pewnym czasie na dolnej stronie liścia, w miejscach plam, pojawia się biały nalot zarodników konidialnych, które infekują kolejne liście. Liście zmieniają kolor na żółto-pomarańczowy i przedwcześnie opadają. Zapobieganie i zwalczanie: Grabimy i usuwamy opadłe liście, na których zimuje grzyb. Wykonujemy 3 4 zabiegi środkami ochrony roślin, bezpośrednio po kwitnieniu, w odstępach dwutygodniowych. Rośliny nieleczone są wrażliwe na niskie temperatury, a plony w roku wystąpienia objawów i w roku następnym są mniejsze. Topsin M 500 SC SZARA PLEŚŃ Rośliny infekowane: maliny, truskawki. Objawy: Na dojrzewających owocach pojawia się zgnilizna, z czasem obejmująca cały owoc. Na gnijących tkankach powstaje szary, pylisty nalot. Zapobieganie i zwalczanie: Grzyb zimuje w opadłych resztkach roślin, do infekcji dochodzi w czasie kwitnienia podczas wilgotnej pogody i przy temperaturze C. Pierwsze opryski środkami grzybobójczymi wykonujemy w trakcie kwitnienia i powtarzamy je co 5 7 dni. Zabieg wykonujemy bardzo starannie, tak aby kwiaty, liście i łodygi dokładnie pokryć cieczą. Signum 33 WG Switch 62,5 WG Mythos 300 SC Rovral Aquaflo 500 SC Thiram Granuflo 80 WG WAŻNE! środek stosować od początku fazy kwitnienia do początku fazy dojrzewania, wybarwiania owoców na typowy dla danego gatunku kolor. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 40 DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE 41

23 KĘDZIERZAWOŚĆ LIŚCI BRZOSKWINI Rośliny infekowane: brzoskwinie, nektaryny. Objawy: Pod koniec wiosny na liściach pojawiają się jasne przebarwienia, następnie dochodzi do deformacji blaszek liściowych. W miarę rozwoju infekcji miejsca te przybierają barwę ciemnoczerwoną. Zniekształceniu ulega tylko część blaszki liściowej. Zapobieganie i zwalczanie: Zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy jesienią oraz wczesną wiosną, przed pęknięciem pąków liściowych. Cykl rozwojowy grzyba wywołującego kędzierzawość liści brzoskwini Porażone, zdeformowane i przebarwione liście są głównym źródłem chorobotwórczych zarodników przenoszonych przez wiatr na inne drzewa. Grzyb rozwija się deformując powierzchnię liści. Nalot tworzą zarodniki uwalniane z licznych zarodni. Zabieg wykonujemy wczesną wiosną przed pęknięciem pąków liściowych bardzo starannie, aby zniszczyć zarodniki zimujące na pędach. Temperatura powietrza podczas oprysku powinna wynosić powyżej 6 C. Nie zrywamy liści z objawami choroby, ponieważ grzyby ten nie dokonuje ponownego zakażenia. Czy wiesz, że... Objawy kędzierzawości liści mogą pojawić się również na drzewach morelowych i krzewach migdałowca. Kędzierzawość liści możemy pomylić z obajwami choroby wirusowej kędzierzawki. Powoduje ona podobną deformację i zmianę koloru liści, ale nie ma żadnych skutecznych metod do jej zwalczania. Miedzian 50 WP Miedzian Extra 350 SC Thiram Granuflo 80 WG Zarodniki grzyba zimują na okrywach pąków i w zagłębieniach kory drzew. Wzrost temperatury powietrza wiosną powoduje otwieranie się pąków liściowych i jest to moment, w którym zarodniki porażają młode liście. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 42 DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE 43

24 PARCH JABŁONI I GRUSZY Objawy: Pierwsze objawy porażenia na liściach i owocach obserwujemy w maju. Na górnej stronie blaszki liściowej widoczne są drobne, oliwkowe plamy pokryte delikatnym nalotem trzonków i zarodników konidialnych. Plamy na owocach zasychają i pękają, a porażone owoce są zniekształcone. Zapobieganie i zwalczanie: Jesienią zbieramy i usuwamy opadłe z drzew liście. Glebę można opryskać 0,5% roztworem mocznika, który przyspiesza rozkład liści. Przy zakupie jabłoni i grusz wybierajmy odmiany odporne na parcha. Zabiegi środkami ochrony roślin wykonujemy w fazie zielonego pąka. Stosujemy preparaty miedziowe. Kolejne zabiegi wykonujemy przed kwitnieniem oraz po nim, zgodnie z instrukcją podaną na opakowaniu fungicydu. Zabiegi należy powtarzać częściej przy deszczowej pogodzie. ZAMIERANIE PĘDÓW MALIN Objawy: Przez zranienia na korze grzybnia wnika do wnętrza pędu. W miejscu infekcji pojawiają się brunatne plamy. W wyniku porażenia pędy gwałtownie zamierają. Zapobieganie i zwalczanie: Sadzimy odmiany odporne oraz owocujące na pędach jednorocznych. Pędy owoconośne wycinamy tuż przy ziemi. Prowadzimy racjonalne nawożenie azotem. Maliny opryskujemy profilaktycznie przed kwitnieniem. Następne zabiegi wykonujemy w trakcie kwitnienia roślin. Rovral Aquaflo 500 SC Switch 62,5 WG Mythos 300 SC Signum 33 WG Discus 500 WG Mythos 300 SC Polyram 70 WG Miedzian 50 WP Miedzian Extra 350 SC Thiram Granuflo 80 WG * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym 44 DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE 45

25 MSZYCE Rośliny atakowane: drzewa i krzewy owocowe, rośliny ozdobne. Objawy: W kwietniu i maju w pobliżu pąków wylęgają się mszyce, które żerują na dolnej stronie liści. W wyniku ich żerowania na górnej stronie liści mogą pojawić się zielonkawo-czerwone wybrzuszenia. Zapobieganie i zwalczanie: Po zaobserwowaniu pierwszych osobników mszyc wykonujemy oprysk środkiem ochrony roślin. Skuteczny preparat*: Afizol AE Mospilan 20 SP Karate Zeon 050 CS Actara 25 WG OWOCÓWKI Rośliny atakowane: rośliny sadownicze. Objawy: W wyniku żerowania gąsienic w owocach widoczne są głębokie wżery, które mogą sięgać aż do gniazda nasiennego. Uszkodzone owoce są zanieczyszczone odchodami i szybko porażane przez choroby grzybowe. Zapobieganie i zwalczanie: Wykonujemy 2 3 zabiegi wiosną w czasie wylotu motyli i składania jaj. Stosujemy tablice lepowe, które ułatwiają monitorowanie obecności motyli. Mospilan 20 SP Arox na mszyce to gotowy do użycia preparat w postaci płynu przeznaczony do ograniczania kolonii mszyc. 46 * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym DRZEWA I KRZEWY OWOCOWE 47

26 HERBICYDY to środki przeznaczone do zwalczania chwastów. Faza wzrostu rośliny to stadium rozwoju, w którym jest ona najwrażliwsza na działanie herbicydu i oprysk jest najskuteczniejszy. Herbicyd pobierany jest przez zielone części rośliny i rozprowadzany po całej roślinie. Skuteczne działanie herbicydów zależy od temperatury, w jakiej wykonamy oprysk. Najlepiej przeprowadzić go przy temperaturze C. Wystąpienie deszczu do 6 godzin po oprysku herbicydem znacznie zmniejsza skuteczność zabiegu. Nie stosujemy herbicydów przed zbliżającymi się opadami deszczu i przymrozkami oraz nie wykonujemy oprysku przy silnym wietrze, ponieważ powoduje to przenoszenie cieczy na sąsiadujące rośliny. WAŻNE POJĘCIA Chwasty jednoliścienne rośliny, które w pierwszej fazie wzrostu wytwarzają jeden liść. Do tej grupy zaliczamy np. trawy: perz, chwastnicę jednostronną, wiechlinę roczną. Chwasty dwuliścienne rośliny, które w pierwszej fazie wzrostu wytwarzają dwa liście. Do tej grupy należą rośliny zielne, np. pokrzywa zwyczajna, starzec pospolity, komosa biała. Preparat selektywny/nieselektywny selektywne zwalczają jedną z grup roślin, wykorzystując różnice w budowie roślin jednoliściennych i dwuliściennych. Herbicyd nieselektywny totalny) niszczy wszystkie rośliny. 48 DZIAŁANIE HERBICYDÓW 49

27 CHWASTY CHWASTY NA TRAWNIKACH Popularne chwasty na trawnikach: mniszek pospolity, babka zwyczajna, koniczyna biała; psują wygląd murawy i z czasem zajmują coraz większą powierzchnię. Zapobieganie i zwalczanie: Od wiosny do jesieni trawniki opryskujemy preparatem Chwastox Trio 540 SL lub Starane Trawniki 260 EW, które stosujemy również do zwalczania chwastów dwuliściennych w nasadzeniach traw ozdobnych. Nie kosimy trawnika 3-7 dni przed planowanym opryskiem na chwasty dwuliścienne i 3-7 dni po zabiegu w zależności od stosowanego środka. Skuteczny preparat*: Chwastox Trio 540 SL Starane Trawniki 260 EW Czy wiesz, że... Pierwsze objawy deformacji i zahamowania wzrostu chwastów obserwujemy od 3 do 6 dni po zastosowaniu preparatu. Czas zamierania rośliny zależy od: rodzaju herbicydu warunków pogodowych fazy wzrostu rośliny 1-2 dni 3-4 dni 5-6 dni * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym CHWASTY 51

28 CHWASTY W WARZYWNIKACH Zapobieganie i zwalczanie: Chwasty w warzywnikach zwalczamy przedsiewnie lub po wschodach roślin. Stomp 330 EC najskuteczniej działa w okresie kiełkowania i wschodów chwastów. Stomp 330 EC MECH Zwalczanie: Mech pojawia się na trawnikach, chodnikach, w miejscach zacienionych, pod drzewami, i bywa bardzo uciążliwy. W miejscach występowania mchu wykonujemy oprysk. Po upływie 2 3 dni obserwujemy więdnięcie i zamieranie mchu. Przed zastosowaniem preparatu Mogeton 25 WP należy zwilżyć lub podlać trawnik. Podczas oprysku wybarwia mech na kolor pomarańczowy. WSZYSTKIE CHWASTY Zapobieganie i zwalczanie: W miejscach, gdzie chcielibyśmy zwalczyć wszystkie chwasty i przygotować teren pod trawnik lub nowe nasadzenie, powinniśmy zastosować herbicydy niszczące wszystkie rośliny. Przy oprysku postępujmy ostrożnie, aby krople cieczy nie zostały zniesione na rośliny, których nie chcemy zniszczyć. Avans Premium 360 SL Touchdown Premium 360 SL Orkan 350 SL Skuteczny preparat*: Mogeton 25 WP Nawozy do trawników z mchem skutecznie ograniczają jego występowanie dzięki zwiększonej zawartości żelaza. Zobacz film o pielęgnacji trawników Herbicydy totalne to preparaty, które zawierają glifosat i niszczą wszystkie rośliny. 52 Orkan 350 SL zwalcza skrzyp Czy wiesz, że... W warunkach optymalnych dla rozwoju mchu występują też glony i porosty. Do ich zwalczania stosujemy preparat Arox na glony i porosty. * Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. CHWASTY 53

29 CO TO JEST ZAPRAWIANIE NASION? Zaprawianie nasion jest zabiegiem polegającym na pokryciu nasion, bulw bądź cebul środkiem ochrony roślin w celu zabezpieczenia ich przed chorobami i szkodnikami. JAKĄ ZAPRAWĘ WYBRAĆ? Do zaprawiania na sucho nasion wielu warzyw przeciwko zgorzeli siewek, a także do zaprawiania na mokro cebul czosnku i tulipanów polecany jest preparat Zaprawa Nasienna T 75 DS/WS. JAK DZIAŁAJĄ ZAPRAWY? Po zastosowaniu zaprawy powstaje bariera ochronna wokół materiału. Grzyby chorobotwórcze chcąc przedostać się do nasion bądź cebul natrafiają na zaporę powodującą śmierć grzybni. JAK ZAPRAWIAMY MATERIAŁ ROŚLINNY? W zależności od typu zaprawy, materiał roślinny możemy zaprawiać na mokro bądź na sucho. Zaprawianie na mokro polega na wykonaniu roztworu środka ochrony roślin, w którym przez określony czas moczymy nasiona bądź cebule roślin. Atutem tej metody jest dokładne pokrycie zaprawą nasion co przekłada się na bardziej skuteczną ochronę. Zaprawianie na sucho polega na obtoczeniu materiału siewnego w zaprawie występującej w formie proszku. Zaprawianie na sucho możemy wykonać niezależnie od temperatury otoczenia. Wadą tej metody jest słabsza przyczepność zaprawy do materiału roślinnego co może przełożyć się na mniejszą skuteczność ochrony. Natomiast fungicyd Rovral Aquaflo 500 SC ma zastosowanie w zaprawianiu na mokro cebul tulipanów i bulw mieczyków. Obie zaprawy skutecznie chronią przed infekcjami grzybów chorobotwórczych. 54 CO TO JEST ZAPRAWIANIE NASION? 55

30