PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU CHRZANOWSKIEGO. Chrzanów 2005 r.

Transkrypt

1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU CHRZANOWSKIEGO Chrzanów 2005 r.

2 Opracowanie na zlecenie Zarządu Powiatu Chrzanowskiego, w ramach umowy OŚR/IZP /04 POLSKA AKADEMIA NAUK Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Autorzy: Dr inŝ. Krzysztof Czajka Doc. dr inŝ. Czesław Mazanek Mgr inŝ. Anna Hanclik 2

3

4 Spis treści Podstawowe definicje i pojęcia Wstęp Charakterystyka obszaru Powiatu Chrzanowskiego Analiza stanu gospodarki odpadami Prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami ZałoŜone cele i przyjęty system gospodarki odpadami Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki 6. odpadami Zadania z zakresu gospodarki odpadami, wynikające z Programu Ochrony 7. Środowiska, wspierane przez Powiat Wnioski z analizy oddziaływania Planu na środowisko Sposób monitoringu i oceny wdraŝania planu Wskazanie instrumentów finansowych słuŝących realizacji zamierzonych 10. celów Zadania strategiczne w latach do realizacji na terenie Powiatu 11. Chrzanowskiego Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach Streszczenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu 13. Chrzanowskiego Wykaz źródeł informacji i danych z literatury Załącznik nr 1. Miejsca potencjalnie skaŝone (zaznaczono Powiat Chrzanowski), w tym składowiska odpadów, uwzględnione w bazie danych ROPSIM, których rekultywację i monitoring uwzględniono zarówno w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, jak i w Programie Ochrony Środowiska. Baza danych ROPSIM jest dostępna w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego

5 Podstawowe definicje i pojęcia stosowane w PLANIE GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU CHRZANOWSKIEGO 1. Cel w gospodarowaniu odpadami rozumie się przez to, to do czego się dąŝy, co się chce osiągnąć w gospodarowaniu odpadami. 2. Gospodarowanie odpadami rozumie się przez to zbieranie, transport, odzysk, i unieszkodliwianie odpadów, w tym równieŝ nadzór nad takimi działaniami oraz nad miejscami unieszkodliwiania odpadów. 3. Komunalne osady ściekowe rozumie się przez to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji słuŝących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie zbliŝonym do składu ścieków komunalnych. 4. Likwidacja składowiska rozumie się przez to zespół działań inwestycyjnych na terenie składowiska w zakresie zabezpieczenia i docelowej eliminacji jego zagroŝeń dla środowiska. 5. Magazynowanie odpadów jest to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich transportem, odzyskiem lub unieszkodliwianiem. 6. Obiekt budowlany zgodnie z ustawą z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późn. zm.), naleŝy przez to rozumieć równieŝ składowiska odpadów. 7. Odpady oznaczają kaŝdą substancję lub przedmiot naleŝący do jednej z kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.), których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany. 8. Odpady komunalne rozumie się przez to odpady powstające w gospodarstwach domowych, a takŝe odpady nie zawierające odpadów niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych. 9. Odpady kuchenne ulegające biodegradacji domowe odpady organiczne pochodzenia roślinnego i zwierzęcego ulegające biodegradacji oraz odpady pochodzące z pielęgnacji kwiatów domowych, balkonowych ulegające biodegradacji. 10. Odpady medyczne rozumie się przez to odpady powstające w związku z udzielaniem świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i świadczeń zdrowotnych oraz prowadzeniem badań i doświadczeń naukowych w zakresie medycyny. 11. Odpady problemowe rozumie się przez to odpady powstające w wyniku zaistnienia sytuacji awaryjnych (równieŝ odpady niebezpieczne powstałe podczas prowadzenia akcji ratowniczych). 12. Odpady ulegające biodegradacji rozumie się przez to odpady, które ulegają rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. 13. Odpady weterynaryjne rozumie się przez to odpady powstające w związku z badaniem, leczeniem zwierząt lub świadczeniem usług weterynaryjnych, a takŝe w związku z prowadzeniem badań naukowych i doświadczeń na zwierzętach. 14. Odzysk rozumie się przez to wszelkie działania, nie stwarzające zagroŝenia dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na wykorzystaniu opadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do w/w ustawy o odpadach. 15. Odzysk energii rozumie się przez to termiczne przekształcanie odpadów w celu odzyskania energii. 16. PCB rozumie się przez to polichlorowane bifenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierające jakąkolwiek z tych substancji w ilości powyŝej 0,005 % wagowo łącznie. 17. Posiadacz odpadów rozumie się przez to kaŝdego, kto faktycznie włada odpadami (wytwórcę odpadów, inną osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną); domniemywa się, Ŝe władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości. 18.Przebudowa obiektu budowlanego naleŝy przez to rozumieć prace mające na celu dostosowanie obiektu budowlanego do obowiązujących przepisów prawnych. 23

6 19. Przebudowa składowiska naleŝy przez to rozumieć prace mające na celu dostosowanie składowiska odpadów do obowiązujących przepisów prawnych. 20. Recykling rozumie się przez to taki odzysk, który polega na powtórnym przetwarzaniu substancji lub materiałów zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania substancji lub materiału o przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu, w tym teŝ recykling organiczny, z wyjątkiem odzysku energii. 21. Recykling organiczny rozumie się przez to obróbkę tlenową, w tym kompostowanie, lub beztlenową odpadów, które ulegają rozkładowi biologicznemu w kontrolowanych warunkach przy wykorzystaniu mikroorganizmów w wyniku, której powstaje materia organiczna lub metan; składowanie na składowisku odpadów nie jest traktowane jako recykling organiczny. 22. Składowisko odpadów rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów. 23. Składowisko odpadów komunalnych rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów komunalnych. 24. Składowisko odpadów przemysłowych rozumie się przez to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów pochodzących z sektora gospodarczego, z wyłączeniem odpadów komunalnych. 25. Spalarnia odpadów rozumie się przez to instalację, w której zachodzi termiczne przekształcanie odpadów w celu ich unieszkodliwienia. 26. Stabilizacja odpadów rozumie się przez to związanie odpadów w matrycy z materiałów wiąŝących o bardzo niskiej przepuszczalności celem zminimalizowania negatywnego oddziaływania na środowisko. 27. Strategia gospodarki odpadami perspektywiczny plan działań zmierzających do osiągnięcia postawionych celów w gospodarce odpadami. 28. System gospodarki odpadami naleŝy przez to rozumieć ogół działań inwestycyjnych i organizacyjnych realizowanych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi i innymi dokumentami, zmierzających do osiągnięcia załoŝonych celów w gospodarce odpadami. 29. Termiczne przekształcanie odpadów rozumie się przez to procesy utleniania odpadów, w tym spalania, zgazowywania, lub rozkładu odpadów, w tym rozkładu pirolitycznego, prowadzone w przeznaczonych do tego instalacjach lub urządzeniach na zasadach określonych w przepisach szczegółowych; recykling organiczny nie jest traktowany jako termiczne przekształcanie odpadów. 30. Unieszkodliwianie odpadów rozumie się przez to poddanie odpadów określonym procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych, określonych w załączniku nr 6 do w/w ustawy o odpadach w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagroŝenia dla Ŝycia, zdrowia ludzi lub dla środowiska. 31. Uporządkowanie gospodarki odpadami rozumie się przez to działania zmierzające do gospodarowania odpadami zgodnie z wymogami ochrony środowiska i obowiązującymi w tym zakresie przepisami. 32. Wytwórca odpadów rozumie się przez to kaŝdego, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów oraz kaŝdego, kto przeprowadza wstępne przetwarzanie, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę chyba, Ŝe umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej. 33.Zadania działania zmierzające do osiągnięcia wyznaczonych celów 34. Zbieranie odpadów rozumie się przez to kaŝde działanie, w szczególności umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. 35. Ilekroć w Planie gospodarki odpadami, jest mowa o prawie ochrony środowiska, naleŝy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.). 24

7 36. Ilekroć w Planie gospodarki odpadami jest mowa o ustawie o odpadach, naleŝy przez to rozumieć ustawę z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. Nr 62, poz. 628 z późn. zm.). 1. Wstęp Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, został opracowany w trybie i na zasadach określonych w przepisach o ochronie środowiska i obejmuje wszystkie rodzaje odpadów powstających na terenie powiatu. Odpady z sektora komunalnego i odpady niebezpieczne z tego strumienia odpadów, są problemem, którym przede wszystkim powinny zajmować się gminy lub związki gmin, w ramach swoich zadań statutowych i własnych planów gospodarki odpadami. Natomiast w niniejszym planie przedstawiono szczegółowo system gospodarowania tymi odpadami oraz cele i zadania, które powinny być uwzględnione w odpowiednich planach gminnych. Odpady z sektora gospodarczego powinny być przedmiotem działań podmiotów gospodarczych, lub ich prawnych następców. Dotyczy to równieŝ odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego. Ponadto w niniejszym Planie uwzględniono zadania wynikające z Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego. Podstawowym zadaniem, do zrealizowania w najbliŝszych czterech latach, jest uporządkowanie gospodarki odpadami w powiecie. W szczególności dotyczy to odpadów pochodzących z sektora gospodarczego i komunalnego oraz inwestycji związanych z likwidacją dzikich wysypisk i prawidłową eksploatacją składowisk odpadów z sektora gospodarczego i z sektora komunalnego. Uporządkowanie gospodarki odpadami jest działaniem warunkującym realizację celu podstawowego w przyjętym systemie gospodarki odpadami, jakim jest osiągnięcie obowiązujących standardów w gospodarce odpadami. Szczególną uwagę zwrócono w projekcie Planu na moŝliwość realizacji na terenie powiatu zadań i załoŝeń przyjętych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego oraz w Nowej polityce ekologicznej państwa. Wymienione działania są zgodne z zasadami zrównowaŝonego rozwoju. Do zasad zrównowaŝonego rozwoju nawiązuje równieŝ Strategia rozwoju województwa małopolskiego. Jednym z celów operacyjnych w ramach Strategii jest kompleksowe zagospodarowanie odpadów oparte na europejskich i światowych standardach. Przyjęty w Planie system gospodarki odpadami, wraz ze szczegółowo wyznaczonymi celami i działaniami, krótko- i długookresowymi, umoŝliwia włączenie się Powiatu Chrzanowskiego do zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji w województwie małopolskim, w ramach 13 obszaru gospodarowania odpadami do roku 2010 i w ramach 8 obszaru do roku 2014(wg WPGO). Powiat będzie wspierał działania związane z utworzeniem na terenie powiatu Zakładu Zagospodarowania Odpadów - przewidzianego w WPGO, zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. 25

8 Rysunek 1. Schemat systemu gospodarki odpadami w powiecie chrzanowskim Cel wiodący "Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów i eliminacja zagroŝeń wynikających z gospodarowania odpadami" ZałoŜone cele gospodarki odpadami Cele krótkookresowe Cele długookresowe Rodzaj i zakres działań Jednostka koordynująca Sposób wdroŝenia warianty wdroŝenia Odpady wytwarzane w sektorze komunalnym Odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym Odpady niebezpieczne ZADANIA Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI wynikające z Programu Ochrony Środowiska 2. Charakterystyka obszaru Powiatu Chrzanowskiego 2.1 Wstęp Powiat Chrzanowski jest usytuowany w zachodniej części Małopolski na styku WyŜyny Krakowskiej i Śląskiej, na pograniczu z województwem śląskim. Obszar o powierzchni 371,5 km 2 zamieszkuje 131,5 tys. osób (z tego 63% w miastach). Gęstość zaludnienia wynosi 354 osób na km 2 i naleŝy do najwyŝszych w regionie (na podstawie danych uzyskanych w Starostwie). W skład Powiatu Chrzanowskiego wchodzą gminy: miasta Chrzanów, LibiąŜ, Trzebinia i Alwernia wraz z otaczającymi wioskami oraz gmina wiejska Babice. Jest to powiat silnie uprzemysłowiony, a Trzebinia, Chrzanów, LibiąŜ i Alwernia to znaczące ośrodki przemysłu chemicznego, energetycznego, górniczego, maszynowego, budowlanego, odzieŝowego oraz spoŝywczego. Tylko w samym Chrzanowie działa ponad trzy tysiące podmiotów gospodarczych. Chrzanów, stolica powiatu, juŝ od XII wieku był siedzibą kasztelani a w następnych wiekach zachował pozycje waŝnego ośrodka miejskiego w zachodniej Małopolsce, który to status utrzymał do 1975 roku. W okresie ziemia chrzanowska została podzielona miedzy trzy województwa (Krakowskie, Katowickie i Bielsko Bialskie) ale od historyczna ziemia chrzanowska ponownie stała się odrębnym powiatem. RównieŜ miasto Trzebinia ma historyczny rodowód. W 1917 roku, otrzymała prawa miejskie od senatu wolnego miasta Krakowa. Na rozwój tego miasta i jego okolic miały wpływ złoŝa rud cynku i ołowiu wydobywane juŝ od końca XIII, najpierw metodą odkrywkową, potem w sztolniach i szybach. Pod koniec XVIII wieku rozpoczęto tu eksploatacje pokładów węgla kamiennego. Wg danych GUS za 2002 rok, 39,18% obszaru powiatu stanowią lasy i grunty leśne, 27,24 % pozostałe grunty i nieuŝytki, a 33,58 % uŝytki rolne, a w tym: grunty orne 78,40 %, sady 1,54 %, łąki 26

9 18,12 % i pastwiska 1,94 %; Najwięcej lasów jest w gminie Trzebinia - 41,6 %; w gminach: Alwernia - 39,0 %, Babice - 38,4 %,LibiąŜ - 37,9 % i Chrzanów 31,1 %. Rysunek 2.1. Struktura uŝytkowania gruntów 39% 27% lasy i grunty leśne pozostałe grunty i nieuŝytki uŝytki rolne 26% - grunty orne 1% - pastwiska 6% - łąki 1% - sady W powiecie działa podmiotów gospodarczych. W gospodarce narodowej jest zatrudnionych osób w przemyśle i budownictwie 51,75 % (12 406), w rolnictwie, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie 0,63 % (150), w usługach rynkowych 22,54 % (5 403), w usługach nierynkowych 25,08 % (6 013). Ludności w wieku przedprodukcyjnym jest w powiecie , w wieku produkcyjnym , a w wieku poprodukcyjnym Infrastruktura powiatu to 705,9 km sieci wodociągowej, 218 km sieci kanalizacyjnej i 752,4 km sieci gazowej. Na terenie powiatu znajduje się dziewięć komunalnych oczyszczalni ścieków. W powiecie znajduje się 34,6 km dróg krajowych, 65,5 km dróg wojewódzkich, 242 km dróg powiatowych, w tym o powierzchni twardej 227 km, oraz 2000 km dróg gminnych (źródło: W ewidencji powiatu znajduje się sklepów, 32 punkty sprzedaŝy paliw, 7 targowisk. W Powiecie, wśród szkół publicznych naleŝy wyróŝnić: dwie szkoły wyŝsze, 4 szkoły policealne, 19 szkół średnich, 3 szkoły zawodowe, 19 gimnazjów i 44 szkół podstawowych, 49 placówki wychowania przedszkolnego, oraz 3 szkoły specjalne (szkoła podstawowa, gimnazjum oraz zasadnicza szkoła zawodowa) (źródło: WaŜną dziedzina gospodarki jest turystyka, rozwijana w oparciu o walory przyrodnicze i kulturowe,a zwłaszcza o Zespół Jurajskich Parków Krajobrazowych, który liczy 7,1 tys. ha. Liczne zabytki, dobrze rozbudowana baza turystyczna oraz zabytki kulturalne czynią z Powiatu Chrzanowskiego doskonałe miejsce do uprawiania turystyki szczególnie weekendowej. Powiat Chrzanowski podzielony jest na gminy Alwernia, Babice, Chrzanów, LibiąŜ i Trzebinia. 27

10 2.2. PołoŜenie Rzeźba terenu Powiatu Chrzanowskiego jest bardzo urozmaicona. Zgodnie z podziałem regionalnym Polski Powiat Chrzanowski leŝy na styku dwóch megaregionów Karpat i Podkarpacia. oraz WyŜyn Polskich. Południowa część powiatu leŝy w granicach Doliny Górnej Wisły wydzielonej w obrębie Północnego Podkarpacia. Środkowa i północna część jest połoŝona w obrębie jednostek wydzielanych na terenie WyŜyny Śląsko Krakowskiej: Pagóry Jaworznickie, Garb Tenczyński, Rów Krzeszowicki, WyŜyna Olkuska. Współczesna rzeźba terenu Powiatu Chrzanowskiego jest wynikiem wieloetapowego rozwoju sięgającego górnej kredy. W rzeźbie obszaru wyraźnie zaznaczają się struktury młodej tektoniki uskokowej. Rozległe morfologicznie obniŝenia rozwinięte są z reguły w miejscu zapadlisk, natomiast wzgórza w miejscu zrębów. Na obszarze powiatu występują dwa pasma wzniesień. Na północy Garb CięŜkowicki przechodzący przez miejscowości Trzebinia, CięŜkowice, Szczakowa. Wysokość tych wzgórz sięga 330 m n.p.m. W środkowej części przebiega pasmo wzniesień wysokości do 400 m n.p.m., przechodzące przez Pogorzyce, Płazę i Regulice. Pasma wzniesień rozdzielone są niecką chrzanowską. Niezwykle charakterystycznym elementem rzeźby obrębu Garbu Tenczyńskiego są głęboko wcięte, stosunkowo wąskie doliny o przebiegu południkowym, na zboczach których wznoszą się wapienne skałki. Ponadto charakterystycznym elementem krajobrazu powiatu są skałki górnej jury. Występują one licznie na zboczach dolin oraz powierzchni wierzchowin gdzie nazywane są ostańcami, a miejscami równieŝ na stromych krawędziach o załoŝeniach uskokowych. W miarę postępu erozji budowle złoŝone z wapieni skalistych były wypreparowywane z otaczających ich wapieni innych facji. Z występowaniem skał węglanowych górnej jury związane jest występowanie zjawisk krasowych. Rezultatem procesów krasowych nie są tylko systemy podziemnych kanałów, ale takŝe formy widoczne na powierzchni. NaleŜą do nich poszerzone krasowo szczeliny ciosowe oraz rozmaitego kształtu drobne zagłębienia wytworzone w litej skale. Powiat Chrzanowski leŝy na terenie monokliny śląsko krakowskiej. Najstarsze podłoŝe powiatu zbudowane jest z prekambryjskich skał metamorficznych oraz stosunkowo cienkiego kompleksu osadowych skał dolnopaleozoicznych masywu górnośląskiego. Skały te znane są tylko z głębokich wierceń gdyŝ nie odsłaniają się na powierzchni. Najstarszymi skałami odsłaniającymi się na powierzchni jest kompleks skał dewonu i dolnego karbonu leŝący przewaŝnie bezpośrednio na skałach krystalicznych. MiąŜszość tego kompleksu osiąga około 1600 m. Osady dewonu są wykształcone w postaci piaskowców i zlepieńców, które w wyŝszej 28

11 części profilu przechodzą w skały węglanowe, a wśród nich wapienie dębnickie. WyŜszą część w profilu stratygraficznym platformy węglanowej stanowią dolnokarbońskie wapienie o miąŝszości przekraczającej 1000 m. Sedymentacja osadów dewonu jak i karbonu dolnego odbywała się w warunkach płytkiego zbiornika który swoim zasięgiem obejmował obszar od Moraw po Góry Świętokrzyskie. Głębsze obszary tego zbiornika wypełniane były drobnoziarnistymi osadami klastycznymi. Osady karbonu górnego są związane z sedymentacją lądową w warunkach subsydencji. Na przedpolu gór utworzonych podczas waryscyjskich ruchów tektonicznych, powstawały duŝej miąŝszości osady węglonośne. Materiał okruchowy do budowy tych skał dostarczany był przez rzeki płynące z erodowanych wyniesień. Kompleks górnokarbońskich utworów jest zbudowany z naprzemianległych piaskowców, mułowców i iłowców z pokładami węgla.. Na terenie powiatu najstaszaserią utworów węglonośnych są warstwy Załęskie (westwal A) i orzeskie (westwal B). Jest to seria mułowcowa, w której przewaŝają mułowce i iłowce z syderytami, a piaskowce pojawiają się w formie soczew. PowyŜej występuje krakowska seria piaskowcowa, w obrębie której wydzielono warstwy łaziskie (westwal C) oraz libiąskie (westwal D). Pomiędzy sedymentacją tych warstw miała miejsce przerwa sedymentacyjna. Krakowska seria piaskowcowa jest wykształcona w postaci piaskowców gruboziarnistych i zlepieńcowatych oraz zlepieńców z otoczakami skał wulkanicznych, łupków metamorficznych, lidytów, gnejsów, granitów. Najmłodszymi skałami karbonu jest arkoza kwaczalska zbudowana z gruboziarnistych rozsypliwych piaskowców pozbawionych pokładów węgla. Omawiany obszar w permie był lądem, na którym tworzyły się gruboziarniste zlepieńce i wapienie słodkowodne. Waryscyjskie ruchy tektoniczne w późnym karbonie i wczesnym permie nasiliły ponadto zjawiska wulkaniczne, w wyniku których powstały skały wylewne i tufy. W erze mezozoicznej obszar podlegał kilkakrotnie transgresjom i regresjom morza. Dominowała sedymentacja osadów węglanowych w dość płytkich morzach epikontynentalnych. Osady triasu rozpoczyna niewielkiej miąŝszości seria osadów klastycznych pochodzenia lądowego i płytkomorskiego. Ponad nimi występują utwory wapienia muszlowego wykształcone w postaci wapieni, margli i dolomitów. KrąŜenie roztworów bogatych w magnez spowodowało wtórną dolomityzację tych osadów i doprowadziło do nagromadzenia rud metali przede wszystkim rud cynku i ołowiu. MiąŜszość dolomitów kruszconośnych wynosi łącznie około 50 m. W obrębie dolomitów kruszconośnych wyróŝniane są warstwy gogolińskie, goraŝdzańskie, terebratulowe i karchowickie. Nad utworami węglanowymi występuje seria osadów mułowcowo ilastych z wkładkami dolomitów, miąŝszości 100 m. Osady jurajskie są oddzielone od utworów triasu powierzchnią erozyjną. W późnym triasie i dolnej jurze omawiany obszar był lądem, na którym dominowały procesy denudacyjne. Profil osadów jury rozpoczynają piaskowce Ŝelaziste, wapienie oolitowe zlepieńce jury środkowej. NiŜsza część profilu jury górnej wykształcona jest jako margle ilaste z glaukonitem i z wkładkami wapieni. WyŜsza część jako wapienie płytowe, skaliste i uławicone wietrzejące na biało. 29

12 Wapienie te tworzą gruby kompleks, którego miąŝszość waha się od 100 do 300m. Skały te występują powszechnie na powierzchni w obszarze Jury Krakowsko-Wieluńskiej. Na omawianym obszarze nie zachowały się Ŝadne osady wieku kredowego. Bezpośrednio na skałach jurajskich spoczywają utwory trzeciorzędu. Są one wykształcone w postaci osadów lądowych - piasków, piaskowców ilastych oraz wapieni typu kalicze. W wyŝszej części profilu występują osady płytkiego morza wapienie ostrygowe oraz iłowce z wkładkami gipsów i anhydrytów. Sedymentacja ewaporatów była związana z odizolowaniem części morza mioceńskiego oraz znaczną przewagą parowania nad dopływem wód słodkich. MiąŜszość osadów trzeciorzędu wynosi około 180 m. Osady czwartorzędu są związane z akumulacją rzeczną oraz ze zlodowaceniem południowopolskim. Są to piaszczyste gliny z otoczakami oraz blokami o charakterze eratyków. Utwory pochodzenia lodowcowego były rozmywane przez rzeki i obecnie pokrywają stosunkowo duŝy obszar. Wypełniają dno rowu krzeszowickiego, ciągną się pasem na południe od Chrzanowa wzdłuŝ doliny Wisły. Ponadto na omawianym obszarze występują plejstoceńskie lessy miąŝszości do 8 m.. Najmłodsze osady holocenu występują jedynie w korytach i dolinach rzek oraz w zagłębieniach morfologicznych. Są to przede wszystkim muły, piaski i Ŝwiry Sytuacja demograficzna Liczba ludności Powiatu Chrzanowskiego wg stanu na 2002 r. wynosiła osób, co stanowi 4 % ludności województwa małopolskiego - stawia to powiat na siódmym miejscu w województwie. Średnia gęstość zaludnienia na 1 km 2 wynosi 348 osoby. W rozbiciu na poszczególne gminy liczbę mieszkańców przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 2.1. Liczba mieszkańców w poszczególnych gminach Lp. Gmina Liczba mieszkańców Na 1 km 2 pow. 1. Alwernia Chrzanów LibiąŜ Trzebinia Babice OGÓŁEM Źródło: Wybrane dane o powiatach i gminach województwa Małopolskiego; Urząd Statystyczny w Krakowie. Kraków 2003) Powiat w 2002 r. wykazywał przewagę liczby zgonów nad liczbą urodzeń, zarówno w liczbach bezwzględnych jak równieŝ w liczbach urodzin i zgonów na 1000 mieszkańców w skali roku (tabela 2.2.). Stopa przyrostu naturalnego w powiecie chrzanowskim jest ujemna w przeciwieństwie do średniej z terenu całego województwa małopolskiego (+1,4). Ruch migracyjny wynosi 0,64 na 1000 mieszkańców powiatu (tabela 2.3.). 30

13 Tabela 2.2. Ruch naturalny ludności w 2002 r. W liczbach bezwzględnych Na 1000 ludności Przyrost Przyrost MałŜeństwa Urodzenia Zgony MałŜeństwa Urodzenia Zgony naturalny naturalny ,99 8,99 9,17-0,18 Źródło: Rocznik Statystyczny Województwa Tabela 2.3. Migracje ludności w 2002 r. Saldo migracji Napływ a) Odpływ b) ogółem na 1000 ludności ,64 a) b) Zameldowanie na pobyt stały; Wymeldowanie z pobytu stałego; Źródło: Rocznik Statystyczny Ludności aktywnej ekonomicznie (w wieku 15 lat i więcej) jest w gminie ogółem 107,3 tys. osób (Źródło: Wybrane dane o powiatach i gminach województwa małopolskiego w 2002 roku). Szczegółowy podział aktywności ekonomicznej przedstawia tabela 2.4. Tabela 2.4. Aktywność ekonomiczna ludności w wieku 15 lat i więcej Współczynnik Aktywni zawodowo Bierni Wskaźnik Stopa Ogółem aktywności zawodowo zatrudnienia bezrobocia pracujący bezrobotni zawodowej w tysiącach w % 107,3 39,9 11,5 53,8 48,8 37,9 22,4 Stopa bezrobocia w powiecie chrzanowskim jest wyŝsza niŝ w województwie (średnia w województwie 19,1 %). Liczba ludności w wieku produkcyjnym w gminie wynosiła w 2002 r z czego zarejestrowano bezrobotnych, (Źródło: Rocznik Statystyczny.), co stanowi 11,54 % ludności zawodowo czynnej. Dla porównania w 1999 r. było 395 bezrobotnych. Ludności aktywnej ekonomicznie (w wieku 15 lat i więcej) jest w gminie ogółem 107,3 tys. osób (Źródło: wybrane dane o powiatach - WUS). Liczba ludności w wieku: przedprodukcyjnym wynosi: osób, produkcyjnym wynosi: osób, poprodukcyjnym wynosi: osób. Analizując liczby ludności wg ekonomicznych grup wieku stwierdzić naleŝy, iŝ 62,85 % to ludność w wieku produkcyjnym, 21,34 % to ludność w wieku przedprodukcyjnym a 15,81% w wieku poprodukcyjnym. Na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada 59 osób w wieku nieprodukcyjnym. 31

14 Rysunek 2.2. Struktura ludności według ekonomicznych grup wieku 62,85% w wieku przedprodukcyjnym 21,34% 15,81% w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym Dokonujące się zmiany demograficzne, zmniejszenie się ludności w wieku przedprodukcyjnym odpływ młodzieŝy wykształconej zaowocuje w przyszłości niekorzystną strukturą wiekową ludności i moŝe w przyszłości decydować o tempie rozwoju społeczno gospodarczego całego powiatu. Zasoby mieszkaniowe Na terenie powiatu znajduje się mieszkań (tab. 2.5.), w tym 40,4 tys. mieszkań zamieszkanych ( 40,0 tys. mieszkań zamieszkanych stale). Liczba izb w tych mieszkaniach wynosi 151,8 tys. Przeciętna liczba izb w jednym mieszkaniu wynosi 3,21, a przeciętna powierzchnia uŝytkowa 1 mieszkania na 1 osobę 21,2 m 2. W 2002 r. oddano do uŝytku 177 mieszkań (budownictwo indywidualne), a rozpoczęto budowę 246 mieszkań (równieŝ budownictwo indywidualne). Tabela 2.5. Zasoby mieszkaniowe zamieszkane Mieszkania zamieszkane [tys.] mieszkania [tys.] izby [tys.] w tym zamieszkane stale powierzchnia przeciętna uŝytkowa liczba osób na powierzchnia mieszkań uŝytkowa na 1 [tys. m 2 ] mieszkanie izbę osobę [m 2 ] 40,4 40,0 151, ,2 3,21 0,85 Źródło: Wybrane dane...,2003 r. Stan zabudowy mieszkaniowej, jej wyposaŝenie w instalacje techniczno sanitarne oraz rozwój budownictwa mieszkaniowego i infrastruktury komunalnej wyznaczają bezpośrednio poziom warunków zamieszkiwania ludności, pośrednio zaś stwarzają moŝliwości do lokalnego rozwoju gospodarczego. Warunki mieszkaniowe w istotny sposób stymulują wzrost poziomu Ŝycia. 32

15 2.3. Sytuacja gospodarcza Powiat Chrzanowski nie jest powiatem ukierunkowanym na rolnictwo., dominuje w nim sektor gospodarczy. Natomiast wśród gospodarstw rolnych, większość, bo 12 tys. (78,4 %) stanowią małe gospodarstwa o wielkości do 1 ha (włącznie); gospodarstw o powierzchni powyŝej 1 ha jest 3,3 tys., co stanowi 21,6 %. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa rolnego wynosi 0,90 ha. Przemysł W powiecie chrzanowskim, dominuje przemysł surowców mineralnych oraz przemysł chemiczny i maszynowy. Wykaz waŝniejszych zakładów przemysłowych, wytwarzających odpady, z poszczególnych branŝ przemysłu przedstawia poniŝsza tabela (w tabeli nie ujęto zakładów prowadzących wydobycie wapieni i dolomitów) Tabela 2.6. WaŜniejsze zakłady przemysłowe w powiecie chrzanowskim Nazwa Adres Kod pocztowy Miejscowość ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K. Olszewskiego Alwernia GARBARSTWO SKÓR BEZ WŁOSA, M. Świstek Ul. Krasickiego Alwernia BITREX Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia BUMAR - FABLOK S.A. Fabryka Maszyn Budowlanych i Lokomotyw ul. Fabryczna Chrzanów EkoNaft Sp. Z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia ENERGOMEDIA Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Górka Cement Sp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia GREVITA - KONFEX Sp. z o.o. ul. Dworcowa Trzebinia GREVITA - TEXTIL Sp. z o.o. ul. Dworcowa Trzebinia HYDRO ALUMINIUM Chrzanów sp. z o.o. ul. Hydro Chrzanów INWESTREMSp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia Zakład Górniczo Energetyczny JANINA w LibiąŜu sp. z o.o. ul. Górnicza LibiąŜ KRYSTYNA Hurtownia Krystyna Trala ul. Partyzantów Chrzanów LB PROFILE POLAND ul. Fabryczna Chrzanów LIBET SA ul. Krakowska LibiąŜ 33

16 NAFTOTRANSREM Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia NAFTOWAX Fabryka Parafin Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Ocynkownia Śląsk u. Kraszewskiego Chrzanów PETRONAFT Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Południowy Koncern Energetyczny S.A. - Elektrownia SIERSZA Trzebinia RAFINERIA TRZEBINIA S.A. ul. Fabryczna Trzebinia Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Chrzanowie ul. Jagiellońska Chrzanów Szpital Powiatowy w Chrzanowie ul. Topolowa Chrzanów THERMOPLAST sp. z o.o. ul. Wilcza LibiąŜ Usługi Komunalne "TRZEBINIA" Sp. z o.o. ul. Rynek Trzebinia Zakłady Górnicze "TRZEBIONKA" S.A. ul. Gen. Sikorskiego Trzebinia Obecnie w budowie znajduje się w Chrzanowie zakład przemysłu motoryzacyjnego VALEO oraz prowadzone są prace związane z rozwojem Parku Przemysłowo Gospodarczego. Przemysł rolno-spoŝywczy Powiat Chrzanowski nie jest powiatem typowo rolniczym, spośród wszystkich gospodarstw 41,4 % prowadzi działalność rolniczą, a 58,6 % nie prowadzi takiej działalności.. Wszystkie gminy Powiatu Chrzanowskiego szukają moŝliwości rozwoju sektora turystycznego. Dopełniającą, lecz coraz waŝniejszą rolę w działalności gospodarczej, a takŝe w Ŝyciu społecznym przypisuje się handlowi i usługom. Ogólne uwarunkowania ekonomiczne, zwłaszcza zaś relacje cenowo-dochodowe, a w efekcie rosnąca bariera popytu ogranicza powaŝnie rozwój działalności w tym zakresie. Skutkiem tych prawidłowości jest niemal całkowity zanik usług bytowych świadczonych przez jednostki sektora publicznego. W 2002 r. na terenie powiatu działało podmiotów zarejestrowanych w rejestrze regon wg wybranych sekcji PKD, w tym: 8 przedsiębiorstw państwowych, 26 spółdzielni, 1375 spółek, 7944 osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, 5 fundacji, oraz 143 stowarzyszenia i organizacje społeczne. (tabela 2.6.). Rysunek 2.3. przedstawia osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji PKD. Tabela 2.7. Podmioty gospodarki narodowej wg wybranych sekcji PKD 34

17 Ogółem Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Przetwórs two przemysło we Budownictwo Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łączność Hotele i restauracj e Obsługa nieruchomoś ci i firm; nauka (Źródło: wybrane dane..) Rysunek 2.3. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą według wybranych sekcji PKD Przetwórstwo przemysłowe Budownictwo 280 Handel i naprawy Transport, gospodarka magazynowa i łączność 875 Hotele i restauracje Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości i firm; nauka Inne (Źródło: Wybrane dane..) Ilość pojazdów zarejestrowanych na terenie powiatu wynosi sztuk Teren Powiatu jest zalesiony w ponad 1/3 powierzchni. (tabela 2.8.). Lasy i grunty leśne maja największy udział w uŝytkowaniu gruntów w granicach administracyjnych powiatu. UŜytki rolne stanowią jedynie około 33,6 % powierzchni terenu. Powierzchnia gruntów uŝytkowych na cele rolnicze obejmuje ha. W strukturze uŝytkowania gruntów rolnych przewaŝają grunty orne, zajmując 78,4 %. Pozostała część, tj. 21,5 % stanowią trwałe uŝytki zielone. Tabela 2.8. Struktura uŝytkowania gruntów wg rodzajów uŝytków w granicach administracyjnych. Wyszczególnienie Ogółem w ha w odsetkach OGÓŁEM ,0 Ogółem ,6 w tym: UŜytki rolne Grunty orne ,4 Sady 192 1,5 Łąki ,1 Pastwiska 242 1,9 Lasy i grunty leśne ,2 35

18 Wyszczególnienie Ogółem w ha w odsetkach OGÓŁEM ,0 Pozostałe grunty i nieuŝytki ,2 (Źródło: wybrane dane..., 2003 r). Rysunek 2.4. Struktura uŝytkowania gruntów 27% 34% UŜytki rolne Lasy i grunty leśne Pozostałe grunty i nieuŝytki 39% Naturalne warunki klimatyczne oraz rodzaj gleb ukierunkowują rolnictwo na produkcję zboŝa oraz hodowlę bydła, trzody chlewnej i drobiu kurzego. W produkcji roślinnej zdecydowanie przewaŝa uprawa zbóŝ i w mniejszej części ziemniaków. O profilu produkcji roślinnej decyduje wartość bonitacyjna gleb przewaŝają gleby średnie i dobre, które stanowią ponad 70 % powierzchni uŝytków rolnych. ZboŜa stanowią największy areał zasiewów. Ich uprawy zajmowały w 2002 r., ha. Spośród zbóŝ najwięcej, bo 1199 ha jest upraw pszenicy ozimej. Następne w kolejności są Ŝyto (484 ha) oraz jęczmień (428 ha). DuŜo mniejszą powierzchnię stanowi uprawa ziemniaków (693 ha). Na terenie powiatu nie ma duŝych, specjalistycznych gospodarstw w zakresie produkcji roślinnej. W 2002 r., 1363 gospodarstw rolnych poniosło wydatki na zakup nawozów, wapnia i środków ochrony roślin, które stwarzają zagroŝenie dla jakości wód podziemnych. Rysunek 2.5. Powierzchnia zasiewów wg grup ziemiopłodów [ha]. 36

19 2061 ZboŜa Ziemniaki Strączkowe jadalne Przemysłowe Pastewne Pozostałe Sektor hodowlany Na skalę przemysłową prowadzona jest hodowla drobiu kurzego. W 2002 r. wyhodowano drobiu kurzego). Stan trzody chlewnej i bydła przedstawia się następująco: Trzoda chlewna Bydło (1 675 sztuk) (1 152 sztuk) 122 sztuk loch 519 sztuk krów (Źródło: GUS wybrane dane o powiatach) 37

20 2.4. Sytuacja wodno ściekowa powiatu Długość sieci kanalizacyjnej wynosi 218,0 km. Powiat Chrzanowski nie jest w pełni skanalizowany. Do sieci kanalizacyjnej podłączonych jest budynków mieszkalnych. W gospodarstwach domowych w 2002 r. zuŝyto 4 019,5 dam 3 wody, co stanowi 31,15 m 3 na jednego mieszkańca. (Źródło: Wybrane dane..) Na terenie powiatu działa 9 oczyszczalni ścieków. Większość z nich to oczyszczalnie mechaniczno biologiczne. Szczegółowy wykaz oczyszczalni przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 2.9. Oczyszczalnie ścieków komunalnych na terenie Powiatu Chrzanowskiego Gmina Oczyszczalnie Q max/dobę UŜytkownik Chrzanów l). mechaniczno-biologiczna - komunalna - cały Chrzanów i część Trzebini m 3 /dobę Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, ul.jagiellońska 8, Chrzanów Trzebinia LibiąŜ 2). Mechaniczno - biologiczna b.d. DPS w Płazie 3). mechaniczno-biologiczna b.d. Zakłady Wapiennicze w Płazie Rejonowe Przedsiębiorstwo l). mechaniczno-biologiczna Wodociągów i 3500 m 3 /dobę - komunalna Trzebinia Kanalizacji, ul.jagiellońska 8, Chrzanów 2). mechaniczno-biologiczne Ok. 1 Mg osadów ZG "Trzebionka" S.A., szyb Andrzej, szyb ściekowych/rok Włodzimierz Rejonowe Przedsiębiorstwo 1). LibiąŜ A -RPWiK 5200 m 3 /dobę Wodociągów i Kanalizacji, ul.jagiellońska 8, Chrzanów Rejonowe Przedsiębiorstwo 2). LibiąŜ B mechanicznobiologiczna pół miasta i kopalnia. Kanalizacji, Wodociągów i 2156 m 3 /dobę ul.jagiellońska 8, Chrzanów 38

21 Gmina Oczyszczalnie Q max/dobę UŜytkownik Alwernia 1). Brodła - potok Brodła 8,3 m 3 /dobę 2). Regulice-potok Regulice 7,6 m 3 /dobę j.w. 3). Okleśna-Wisła 170 m 3 /dobę 4). Kwaczała - szkoła Kwaczałka 5). Zakłady Chemiczne Alwernia Przedszkole 3,75 m 3 /dobę 6,2 m 3 /dobę 750 m 3 /dobę Zakład Usług Komunalnych w Alwerni, sp. z o.o. ul.sienkiewicza 48, Alwernia Zakład Usług Komunalnych w Alwerni, sp. z o.o. ul.sienkiewicza 48, Alwernia j.w. Zakłady Chemiczne w Alwerni Ścieki z Jankowic są przekazywane do oczyszczalni ścieków w Podolszu, Babice gmina Zator. Źródło: inf. z gmin 2.5. Opis warunków hydrologicznych i hydrogeologicznych mogących mieć wpływ na lokalizację instalacji gospodarki odpadami Powiat Chrzanowski leŝy w całości na obszarze głównych lub uŝytkowych zbiorników wód podziemnych (GZWP i UZWP) i jednocześnie w strefach ich zasilania, tym samym wszystkie składowiska z terenu powiatu powinny posiadać stosowne zabezpieczenia, wynikające z wymogów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących lokalizacji, budowy, eksploatacji i zamknięcia, jakim powinny odpowiadać poszczególne typy składowisk odpadów. (Dz. U. nr.61.poz. 549 z dnia 10 kwietnia 2003 r.). Rejon Powiatu Chrzanowskiego jest obszarem zasobnym w wody podziemne. Występują tu cztery piętra wodonośne: karbońskie, triasowe, jurajskie i czwartorzędowe. Piętra te są od siebie przewaŝnie odizolowane od siebie utworami praktycznie nieporzepuszczalnymi. Wymiana wód pomiędzy piętrami następuje jedynie w strefach silnie zaangaŝowanych tektonicznie poprzez strefy uskokowe oraz w miejscach gdzie brak jest warstwy izolującej. Piętro karbońskie związane jest z występowaniem piaskowców w obrębie nieprzepuszczalnych osadów ilasto mułowcowych serii krakowskiej. Łączna miąŝszość serii piaskowców 39

22 gruboławicowych waha się od kilkudziesieciu do 1000 m.współczynnik filtracji piaskowców serii krakowskiej wynosi średnio 5 * 10-5 m/s. Maksymalna wydajność studni eksploatowanych z poziomu karbońskiego wynosi do 30 m 3 /h. Wody tego piętra zasilane są poprzez infiltracje na wychodniach piaskowców oraz poprzez kontakt hydrauliczny w strefach uskokowych poprzez wody młodszych pięter wodonośnych. Odwadnianie odbywa się poprzez kopalnie węgla kamiennego oraz studnie eksploatujące ten poziom wodonośny. Piętro triasowe w rejonie Powiatu Chrzanowskiego obejmuje dwa poziomy wodonośne: górnego retu oraz wapienia muszlowego. Liczne spękania, szczeliny i kanały krasowe występujące w obrębie wapieni gogolińskich, rozdzielających obydwa poziomy, powodują, Ŝe poziomy te pozostają ze sobą w więzi hydraulicznej. Poziom wodonośny górnego retu jest związany z występowaniem wapieni i dolomitów. Średnia miąŝszość tego poziomu wynosi 30 m, a współczynnik filtracji zawiera się w granicach od 10-7 do 10-4 m/s. Poziom ten zasilany jest na wychodniach oraz poprzez okna hydrauliczne wodami poziomu wapienia muszlowego. Poziom wodonośny wapienia muszlowego jest związany z występowaniem dolomitów diploporowych oraz kruszconośnych. Są to utwory porowate, silnie spękane i skrasowiałe. Na znacznej części obszaru poziom wapienia muszlowego jest przykryty praktycznie nieprzepuszczalną seria osadów kajpru i retyku, a lokalnie trzeciorzędu. Stanowią one warstwę izolującą, a takŝe napinającą. Wydajności studni ujmujących ten poziom są znaczne i sięgają. 220 m 3 /h. Zasilanie tego poziomu następuje poprzez infiltracje w rejonach wychodni wód opadowych oraz wód powierzchniowych. Pierwotna miąŝszość tego poziomu wynosiła od 70 do 100 m. Obecnie jest znacznie mniejsza ze względu na odwadnianie poprzez kopalnie rud cynku i ołowiu: Trzebionka, Matylda, Galmany oraz kopalnie węgla kamiennego: Janina, Jaworzno i Siersza. W obrębie pietra triasowego na obszarze Powiatu Chrzanowskiego wydzielane są dwa Główne Zbiorniki Wód Podziemnych (rys 2.6):nr 452 zbiornik i nr 454 zbiornik szczelinowo krasowy Olkusz - Zawiercie W granicach powiatu znajdują się równieŝ obszary wysokiej ochrony (OWO) tych zbiorników. Piętro jurajskie jest związane z występowaniem górnojurajskich wapieni skalistych. Jest to piętro o charakterze szczelinowo krasowym, miąŝszości sięgającej 100 m. Współczynnik filtracji osadów górnej jury wynosi średnio 9,6*10-6 m/s. Wodonośne wapienie skaliste lokalnie są izolowane od góry utworami nieprzepuszczalnymi. Zasilanie wód tego pietra następuje poprzez infiltrację na wychodniach skał jurajskich. Drenowanie obywa się poprzez studnie gospodarskie, cieki powierzchniowe i źródła. Piętro czwartorzędowe jest związane z występowaniem piaszczysto Ŝwirowych osadów holocenu występujących w dolinach rzecznych i obniŝeniach morfologicznych. Czwartorzędowe piętro wodonośne ma charakter swobodny. Zwierciadło wód znajduje się na róŝnych głębokościach od 0 do 20 m ppt. Poziom ten jest zasilany bezpośrednio przez opady atmosferyczne, a drenowany przez rzeki. 40

23 Na północy powiatu znajduje się obszar wysokiej ochrony czwartorzędowego głównego zbiornika wód podziemnych nr 449 (rys 2.6). Rysunek 2.6. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych w Powiecie Chrzanowskim fragment Mapy Głównych Zbiorników Wód Podziemnych w Polsce A. Kleczkowski, Analiza stanu aktualnego w gospodarce odpadami Zagadnienia związane z aktualnym stanem gospodarki odpadami w Powiecie Chrzanowskim ilustrują poniŝsze zestawienia odnoszące się równieŝ do ilości i jakości wytwarzanych odpadów (wg kodów odpadów), oraz działań związanych z podejmowanymi decyzjami w tym zakresie. Gospodarka odpadami komunalnymi na terenie powiatu jest prowadzona przez: Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Sp. z o.o. w Jaworznie, 41

24 Międzygminny Związek Chrzanowa, LibiąŜa, Trzebini "GOSPODARKA KOMUNALNA", Zakład Usług Komunalnych w Alwerni, Gospodarkę Komunalną w Babicach, Usługi Komunalne w Chrzanowie, Usługi Komunalne w Trzebini. Tabela 3.1. Odpady wytworzone na terenie Powiatu Chrzanowskiego w 2003 roku (zestawienie opracowano na podstawie sprawozdań otrzymanych z firm). kod odpadów OPIS ilość odpadów - Mg Odpady z wydobywania kopalin innych niŝ rudy metali / Odpady z ,000 wydobywania innych minerałów Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieŝelaznych inne ,035 niŝ wymienione w Odpady powstające przy płukaniu i oczyszczaniu kopalin inne niŝ ,000 wymienione w i Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta wiórowa i fornir inne niŝ wymienione w / Osady z zakładowych oczyszczalni 114,000 ścieków Odpady materiałów złoŝonych (np. tkaniny impregnowane, elastomery, plastomery) / Odpady materiałów złoŝonych (tkaniny 13,900 impregnowane, elastomery, plastomery) Odpady z przetworzonych włókien tekstylnych 1, Inne nie wymienione odpady 0, * Osady z dna zbiorników / Osady z dna zbiorników 1 019, * Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje 799,720 niebezpieczne ZuŜyte naturalne materiały filtracyjne (np. gliny, iły) 259, Inne nie wymienione odpady 897, Wodorotlenek wapniowy / Wodorotlenek wapnia 0, Odpady zawierające arsen / Odpady zawierające arsen 48, Odpady zawierające inne metale cięŝkie / Odpady zawierające inne ,510 metale cięŝkie Inne nie wymienione odpady 85, Odpady tworzyw sztucznych 0, Odpady z przemysłu gumowego i produkcji gumy 7, Inne nie wymienione odpady 2, Zestalone farby i lakiery 0, Inne nie wymienione odpady * Wodne roztwory wywoływaczy i aktywatorów 1, * Roztwory utrwalaczy 2, Błony i papier fotograficzny zawierające srebro lub związki srebra 0, śuŝle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w ) / śuŝle , Popioły lotne z węgla / Popioły lotne z węgla kamiennego , Piaski ze złóŝ fluidalnych (z wyłączeniem ) ,800 42

25 kod odpadów OPIS ilość odpadów - Mg Mieszaniny popiołów lotnych i odpadów stałych z wapniowych metod odsiarczania gazów odlotowych (metody suche i półsuche ,100 odsiarczania spalin oraz spalanie w złoŝu fluidalnym) Inne nie wymienione odpady 7, Inne nie wymienione odpady 1, * Alkalia trawiące / Alkalia nie wyszczególnione w inny sposób 260, Odpady z toczenia i piłowania Ŝelaza oraz jego stopów 1 989, Odpady z toczenia i piłowania metali nieŝelaznych 26, * Odpadowe emulsje i roztwory z obróbki metali nie zawierające chlorowców / Odpadowe emulsje z obróbki metali nie zawierające 4,150 chlorowców Odpady spawalnicze / Odpady spawalnicze i zuŝyte elektrody 0, ZuŜyte materiały szlifierskie inne niŝ wymienione w , Inne nie wymienione odpady 22, Inne oleje smarowe 0, * Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe nie zawierające związków chlorowcoorganicznych 37, * Oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe łatwo ulegające biodegradacji 22, * Inne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe 731, Opakowania z papieru i tektury / Papier i tektura 40, Opakowania z tworzyw sztucznych / Tworzywa sztuczne 57, Opakowania z drewna / Drewno 6, Opakowania z metali / Metale 657, Opakowania wielomateriałowe / Opakowania wykonane z róŝnych materiałów 24, Opakowania ze szkła 210, * Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy 0,860 toksyczności - bardzo toksyczne i toksyczne) * Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nie ujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi 26,492 (np. PCB) / ZuŜyte filtry olejowe i powietrzne Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niŝ wymienione w , ZuŜyte opony 44, ZuŜyte lub nie nadające się do uŝytkowania pojazdy nie zawierające cieczy i innych niebezpiecznych elementów / Inne 1,540 elementy ze złomowania samochodów * Filtry olejowe 0, Płyny hamulcowe 0, * ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy (1) inne niŝ wymienione w do , ZuŜyte urządzenia inne niŝ wymienione w do , Partie produktów nieorganicznych nie odpowiadające wymaganiom 15, ZuŜyte chemikalia inne niŝ wymienione w , lub ,425 43

26 kod odpadów OPIS ilość odpadów - Mg * Baterie i akumulatory ołowiowe 5, * Baterie i akumulatory niklowo-kadmowe 0, Inne baterie i akumulatory 0, * Selektywnie gromadzony elektrolit z baterii i akumulatorów / Elektrolit z baterii i akumulatorów 0, Uwodnione odpady ciekłe zawierające substancje niebezpieczne / Niesegregowane odpady podobne do komunalnych 9, Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 562, Gruz ceglany 95, Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia 3, * Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia 195,460 zawierające substancje niebezpieczne / Usunięte tynki Inne nie wymienione odpady 1 260, Drewno 62, Szkło 1, * Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych zawierające lub zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (podkłady kolejowe) / Drewno nasączone związkami do konserwacji i 17,500 impregnacji Odpadowa papa 21, Miedź, brąz, mosiądz 66, Aluminium 17, śelazo i stal 2 387, Mieszaniny metali 19, Kable inne niŝ wymienione w , Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŝ wymienione w / Gleba zanieczyszczona innymi substancjami chemicznymi 20, Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontaŝu inne niŝ wymienione w , i , Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki (z wyłączeniem ) / Narzędzia chirurgiczne i zabiegowe oraz ich resztki 1, Części ciała i organy oraz pojemniki na krew i konserwanty słuŝące do jej przechowywania (z wyłączeniem ) / Tkanka i jej resztki wraz z pojemnikami i konserwantami słuŝącymi do jej 1,200 przechowywania * Inne odpady, które zawierają Ŝywe drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których wiadomo lub co do których istnieją 1,252 wiarygodne podstawy do sądzenia, Ŝe wywołują choroby u ludzi i zwie Inne odpady niŝ wymienione w / Inne odpady, których zbieranie i składowanie nie jest przedmiotem specjalnych wymagań ze względu na zapobieganie infekcji (materiały opatrunkowe, 1,337 plastry, bielizna, odzieŝ, opatrunki higieniczne) Szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niŝ wymienione w , Skratki 1 113, Zawartość piaskowników 164,700 44

27 kod odpadów OPIS ilość odpadów - Mg Ustabilizowane komunalne osady ściekowe / Osady z oczyszczania ścieków komunalnych (bez ) 3 562, Szlamy z innego niŝ biologiczne oczyszczania ścieków przemysłowych inne niŝ wymienione w , Osady z klarowania wody 800, Osady z dekarbonizacji wody 2 060, Papier i tektura 0, Tworzywa sztuczne i guma 10, Papier i tektura 6, Szkło 1, Odpady kuchenne ulegające biodegradacji / Organiczne, nadające się do kompostowania odpady kuchenne (włączając oleje do 4,290 smaŝenia i kuchenne odpady z gastronomii) Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierające rtęć / Lampy fluoroscencyjne i inne odpady zawierające rtęć 0, Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne / Nie segregowane odpady komunalne 762, Szlamy ze zbiorników bezodpływowych słuŝących do gromadzenia nieczystości / Zawartość zbiorników bezodpływowych słuŝących 2 130,000 do gromadzenia nieczystości Suma całkowita ,389 * - odpady niebezpieczne Tabela 3.2. Ilości odpadów unieszkodliwionych na terenie Powiatu Chrzanowskiego (zestawienie opracowano na podstawie sprawozdań otrzymanych z firm) Kod OPIS ilość [Mg] Odpady z flotacyjnego wzbogacania rud metali nieŝelaznych inne ,000 niŝ wymienione w Osady zawierające chrom, zwłaszcza z zakładowych oczyszczalni 201,900 ścieków / Osady zawierające chrom Inne nie wymienione odpady 368, Odpady zawierające arsen / Odpady zawierające arsen 48, Odpady zawierające inne metale cięŝkie / Odpady zawierające inne 7 836,150 metale cięŝkie Zaolejona woda z odwadniania olejów w separatorach 680, Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nie ujęte w 3,700 innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) / ZuŜyte filtry olejowe i powietrzne Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, 3,290 ścierki) i ubrania ochronne inne niŝ wymienione w Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 541, Gruz ceglany 370, Odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia 3, Zmieszane lub wysegregowane odpady z betonu, gruzu ceglanego, 195,460 odpadowych materiałów ceramicznych i elementów wyposaŝenia zawierające substancje niebezpieczne / Usunięte tynki Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŝ wymienione w / 284,250 45

28 Kod OPIS ilość [Mg] Gleba zanieczyszczona innymi substancjami chemicznymi Materiały izolacyjne inne niŝ wymienione w i / 79,720 Materiały izolacyjne z niespienionych tworzyw sztucznych Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontaŝu inne niŝ 234,000 wymienione w , i Skratki 2, Zawartość płaskowników 5, Szlamy z innego niŝ biologiczne oczyszczania ścieków 1 143,800 przemysłowych inne niŝ wymienione w Inne nie wymienione odpady 47, Odpady ulegające biodegradacji / Odpady nadające się do 32,660 kompostowania Inne odpady nie ulegające biodegradacji / Inne odpady nie nadające 47,480 się do kompostowania Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne / Nie 9 647,080 segregowane odpady komunalne Odpady z czyszczenia ulic i placów 7, Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 13, Odpady wielkogabarytowe 107,770 Suma całkowita ,950 Tabela 3.3. Ilości zebranych odpadów na terenie Powiatu Chrzanowskiego kod (zestawienie opracowano na podstawie sprawozdań otrzymanych z firm) OPIS Osady zawierające chrom, zwłaszcza z zakładowych oczyszczalni ścieków / Osady zawierające chrom ilość odpadów [Mg] 201, Osady z dna zbiorników / Osady z dna zbiorników 1 580, ZuŜyte naturalne materiały filtracyjne (np. gliny, iły) 259, i Łącznie oleje przepracowane 7, Odpady stałe z piaskowników i z odwadniania olejów w 6,060 separatorach / Odpady w postaci stałej Szlamy z odwadniania olejów w separatorach / Odpady w postaci 149,390 szlamów Zaolejona woda z odwadniania olejów w separatorach 678, Opakowania z tworzyw sztucznych / Tworzywa sztuczne 78, Opakowania ze szkła 210, ZuŜyte opony 0, Baterie i akumulatory ołowiowe Odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty 40,537 46

29 kod OPIS ilość odpadów [Mg] ZuŜyte katalizatory zawierające niebezpieczne metale przejściowe 0,013 (2) lub ich niebezpieczne związki / Szkło Tekstylia 0, Gruz ceglany 3, Mieszaniny metali 0, Kable 0, Materiały izolacyjne zawierające azbest 222, Zmieszane odpady z budowy, remontów i demontaŝu inne niŝ 4,220 wymienione w , i Osady z dekarbonizacji wody 22, Inne odpady (w tym zmieszane substancje i przedmioty) z 16,220 mechanicznej obróbki odpadów inne niŝ wymienione w Odpady ulegające biodegradacji / Odpady nadające się do 8,760 kompostowania Inne odpady nie ulegające biodegradacji / Inne odpady nie nadające 21,920 się do kompostowania Nie segregowane (zmieszane) odpady komunalne / Nie 6 351,850 segregowane odpady komunalne Odpady z czyszczenia ulic i placów 2,280 Suma całkowita 9 867,87 Tabela 3.4. Ilości odpadów poddanych odzyskowi na terenie Powiatu Chrzanowskiego (zestawienie opracowano na podstawie sprawozdań otrzymanych z firm) Kod OPIS ilość - Mg Odpady z wydobywania kopalin innych niŝ rudy metali / Odpady z ,400 wydobywania innych minerałów Odpady powstające przy płukaniu i oczyszczaniu kopalin inne niŝ ,600 wymienione w i Inne nie wymienione odpady 774, Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków inne niŝ wymienione w 175, Osady zawierające chrom, zwłaszcza z zakładowych oczyszczalni 244,500 ścieków / Osady zawierające chrom Osady z dna zbiorników / Osady z dna zbiorników 2 151, Kwaśne smoły 918, Osady z zakładowych oczyszczalni ścieków zawierające substancje 667,796 niebezpieczne ZuŜyte naturalne materiały filtracyjne (np. gliny, iły) 51, Inne nie wymienione odpady 148, Odpady zawierające inne metale cięŝkie / Odpady zawierające inne metale cięŝkie śuŝle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w ) / śuŝle 6 242, ,000 47

30 Kod OPIS ilość - Mg Inne nie wymienione odpady 7, Szlamy i osady pofiltracyjne zawierające substancje niebezpieczne 23, Inne odpady zawierające substancje niebezpieczne 19, Odpady stałe z płaskowników i z odwadniania olejów w 3,720 separatorach / Odpady w postaci stałej Szlamy z odwadniania olejów w separatorach / Odpady w postaci 117,932 szlamów Opakowania z papieru i tektury / Papier i tektura 0, Opakowania z tworzyw sztucznych / Tworzywa sztuczne 0, Opakowania ze szkła 153, Odpady zawierające ropę naftową lub jej produkty 66, Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 23, Gruz ceglany 84, Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŝ wymienione w / 325,560 Gleba zanieczyszczona innymi substancjami chemicznymi Szlamy z fizykochemicznej przeróbki odpadów inne niŝ 281,800 wymienione w Ustabilizowane komunalne osady ściekowe / Osady z oczyszczania 1 803,100 ścieków komunalnych (bez ) Osady z dekarbonizacji wody 2 040,600 Suma całkowita ,796 Tabela 3.5. Bilans odpadów niebezpiecznych wg ich rodzajów i kodów. Kod Wytworzone Magazynowane Odzysk Unieszkodliwione Unieszkodliwione poza składów. przez składowanie ,882 0, ,442 1, ,720 0, , ,011 0,000 0, ,423 0,000 0, ,011 0,000 0, ,110 0,000 48, ,518 0, ,110 0, , ,800 0,000 1, ,000 0,000 2, ,950 0, , ,000 0, , ,340 0,000 3, ,150 0,000 4, ,670 0,250 2, ,663 0,250 38,813 1, ,600 0,000 22,600 48

31 Kod Wytworzone Magazynowane Odzysk Unieszkodliwione Unieszkodliwione poza składów. przez składowanie ,676 0,000 21,180 8, ,600 0,000 22, ,860 0,000 0, ,830 0,060 1,050 8,940 6, ,938 0,132 0,182 0, ,687 0,364 0,293 1, ,023 0,000 t 0, ,229 6,221 5,948 0, ,237 0,093 0, ,160 0,055 0, ,800 0,000 23, , ,500 0,000 17, ,900 0,000 44,900 Podsumowanie: ,268 7, , , ,840 Tabela 3.6. Wykaz wybranych podmiotów, które uzyskały decyzje zatwierdzające programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi i pozwoleń na wytwarzanie odpadów oraz informacji o wytwarzanych odpadach i gospodarowania wytwarzanymi odpadami w Powiecie Chrzanowskim nazwa adres kod miejscowość A.C. Poland B. Zawada ul. 29-Listopada 5a Chrzanów ABBA-EKOMED Sp. z o.o. P.P.H.U. ul. Poznańska Toruń ADMAR PHU Skup i SprzedaŜ Surowców Wtórnych A. Szymczyk ul. Myśliwska Balin ALEXBUD PUH ul. Szopena Jaworzno ALGADER HOFMAN Sp. j. ul. Gwiaździsta 21/ Warszawa ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K.Olszewskiego Alwernia ARTPOL W. Zoń ul. Chrzanowska LibiąŜ ARWIDA Przedsiębiorstwo WielobranŜowe os. Gaj 30/ Trzebinia AUTO SERVIS ZIOMEK S.C. ul. Wyspiańskiego Trzebinia 49

32 nazwa adres kod miejscowość AUTO-MOTO-ROWER B. Pilarczyk ul. Wojska Polskiego LibiąŜ AWAS SERWIS Sp. z o.o. ul śagańska Warszawa BETONIARNIA KROCZYMIECH P.U.H. Piekarczyk, Tyl Sp. J. ul. Kroczymiech 38H Chrzanów BIG&MAT S.C. Zakład Produkcyjny ul. Kościuszki Trzebinia BIG-MAT Zakład Produkcyjny S.C. B. Głuch, S. Mikrut ul. Kościuszki Trzebinia BITUMIKSp. z o.o. P.P.U.H. ul. Polna Chrzanów BRENNTAG Polska Sp. z o.o. ul. Bema Kędzierzyn Koźle BROKER FM S.A. ul. Twarda Warszawa CEM-BUD Sp. z o.o. ul. Śląska Chrzanów Centrum Gospodarki Odpadami, Azbestu ul. Bohaterów Monte i Recyklingu Cassino 1/ Zamość CERAMET Sp. z o.o. ul. Kościuszki Trzebinia CHEMOBUDOWA KRAKÓW S.A. Zakład Produkcji Prefabrykatów ul. Kościuszki Trzebinia FELCHEM CHRZANOWSKIE ZAKŁADY MATERIAŁÓW OGNIOTRWAŁYCH S.A. ul. Kolonia Stella Chrzanów CLEAREX Sp. z o.o. ul. 16-go Lipca Chorzów COLMEX P.U.P.H. Sp j H. Grabowski, M. Podolska, A. Podolski, J. Batycki ul. Korczyńskiego Jaworzno CONTRACTOR Sp. z o.o ul. Fredry Kraków CORTEX II Przedsiębiorstwo Gospodarki Odpadami Sp. z o.o. ul. Lotnicza Czeladź Deda Krystyna ul. Kaczeńców Jaworzno DEX A.Szarlej ul. Sokolska Sosnowiec DOLOMIT Sp. z o.o. P.P.H. ul. Płk. Dąbka Kraków DOLOMITEX P.P.H. Sp. z o.o. Wydział Produkcyjny ul. Świętokrzyska Kraków DUODENT Przychodnia ul. M. Skłodowskiej - Stomatologiczna Curie Alwernia EDEX Firma Obrotu Surowcami Wtórnymi E. Hamowski Lusina Kraków FEKTP.U.H. ul. Szybowcowa LibiąŜ EKOBAUSp. z o.o. ul. Katowicka Opole EKO-BUD Przedsiębiorstwo ul. M. Skłodowskiej Alwernia WielobranŜowe Odkrzywołek Mariusz Curie 6 EKOCHEM-EKOSERVICE Sp. z o.o. ul. Kościuszki Łódź EKO-PROJEKT A. Bąk Sp. jawna ul. Obroki Katowice Elektromechanika Pojazdowa ul. Długa Trzebnia EL-GÓRSp. z o.o. ul. Kopalniana Trzebinia ERA Sp. z o.o. ul. Katowicka 16B Chorzów 50

33 nazwa adres kod miejscowość EVKA Sp. z o.o. IM-EX F.P.H. ul. CięŜkowicka Trzebinia Faron Danuta ul. Stara Huta Chrzanów Foksa - Dęsoł A. ul. Zielona Chrzanów FOTO<Szu H.Szulakiewicz ul. Krakowska Chrzanów Gabinet Laryngologiczny A. Olsza ul. św. Stanisława Trzebinia Gabinet Lekarsko - Dentystyczny Z. Chmielewski ul. Wesoła LibiąŜ Gabinet Stomatologiczny A. Mierzwa - Wartalska ul. Brzechwy Chrzanów Gabinet Stomatologiczny A.Komarów ul. Kopalniana 10/ Trzebinia Gabinet Stomatologiczny Agnieszka Giermek ul. Grzybowskiego Chrzanów Gabinet Stomatologiczny B.OIeś, J.Korkosz ul. 11 Listopada LibiąŜ Gabinet Stomatologiczny B.Smółka ul. Oświęcimska 114a Chrzanów Gabinet Stomatologiczny Bogdan, Marek ul. Grunwaldzka 10 Koryczan Chrzanów Gabinet Stomatologiczny Halina, Zofia Koryczan al.. Henryka 36/ Chrzanów Gabinet Stomatologiczny 1. Puka ul. 21 Stycznia Chrzanów Gabinet Stomatologiczny J.Tomaszkiewicz ul. Niepodległości 4/ Chrzanów Gabinet Stomatologiczny K. Siembab ul. Henryka 42/ Chrzanów Gabinet Stomatologiczny Kapkowska ul. Niepodległości -Manczyk A. 14/ Chrzanów Gabinet Stomatologiczny L. Poniewska ul. Szybowcowa 12b LibiąŜ Gabinet Stomatologiczny M. Podsadecka Al. Henryka 15 - Ryś Chrzanów Gabinet Stomatologiczny M. Smotrzyk ul. Grunwaldzka Chrzanów Gabinet Stomatologiczny P.Starzycki ul. Krakowska Chrzanów Gabinet Stomatologiczny R.Mazgaj Poręba śegoty Alwernia Gabinet Stomatologiczny Stanczykiewicz ul. Borowcowa 76a B Chrzanów Gabinet Stomatologiczny Z. Gil ul. Grunwaldzka Chrzanów GAMEDIC S.J. Centrum ul. Powstańców Specjalistycznych Usług Medycznych Śląskich Chrzanów Gminny Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego Babice Babice Górecka - Idźkowska A. Oś ZWM 12/ Trzebinia GREVITA - TEXTIL Sp. z o.o. ul. Dworcowa Trzebinia HANDEL USŁUGI STACJA PALIW ul. Oświęcimska LibiąŜ Handel Usługi Stacja paliw A. Piątek ul. Oświęcimska LibiąŜ HELA F.H.U. H.Gancarek ul. Oświęcimska Chrzanów INTER-RECYCLING M. Domański Bolęcin ul. Wczasowa Trzebinia 51

34 nazwa adres kod miejscowość INWESTREM Sp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia JUKO S.C. J.A. Kozieł ul. Sikorskiego LibiąŜ KARAT P.P.H.U. P. Jaśko ul. Piłsudskiego Trzebinia Knapik J. ul. Konopnickiej Chrzanów Komarów A. ul. Śląska 30b Chrzanów LECH Motel, Stacja Paliw Płynnych ul. Krakowska Młoszowa MAJER Blacharstwo - Dekarstwo S.C. ul. 29 Listopada Chrzanów MEDEX NZOZ ul. Niepodległości 5/ Chrzanów MEDICUS S.C. M. Dańkow ul. Ochronkowa Trzebinia MEEX M. Sikora, W. Gołdziński ul. Borowcowa K/Nr Chrzanów MERITUM F.H. SprzedaŜ Materiałów ul. Popiełuszki 13 Budowlanych W. Klimek Skawina METCOL F.H.U. B. Niemczyk ul. Chmielna Chrzanów Miejskie Centrum Medyczne Sp. z o.o. w ul. 9 Maja 2 LibiąŜu LibiąŜ MIRDAN sp. z o.o. (Chrzanów) ul. Jordana 7 Chrzanów Molik ElŜbieta ul. Świętokrzyska Chrzanów Molik Sławomir ul. Podwale 3a Chrzanów MOTOZBYT-BIURO RACHUNKOWE ul. Piłsudskiego Trzebinia NAPĘD F.H. M.J.S. Mirek S.J. ul. Powstańców Styczniowych Chrzanów Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Małgorzata i Grzegorz Kosowscy Babice Babice Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej TRZEBINIA ul. Harcerska Trzebinia Obetkał Paweł ul. Nowakowskiego 7A Chrzanów ORLENOILSp. z o.o. ul. Łukasiewicza Kraków PERFEKT Instalatorstwo CO, Gaz, Usługi Remontowo Budowlane, Handel J. śak ul. Floriańska LibiąŜ PETRO-OIL Sp. z o.o. Zakład Trzebinia ul. Fabryczna Trzebinia PKN ORLEN Regionalne Biuro Handlu Detalicznego w Katowicach ul. Warszawska Katowice Praktyka Stomatologiczna B. Sikora ul. Wodzińska2/ Chrzanów PRODENT Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Centrum Stomatologiczne E. ul. Mieszka I 9b Chrzanów Surman - Nowak PROFESJONAŁ Sp. z o.o. Zakłady Sportowe ul. Widok Warszawa PROMET F.H. A. Sztybór Bolęcin ul. Kościelna Trzebinia PROXIMOSp. z o.o. ul. Grzegórzecka Kraków Prywatny Gabinet Stomatologiczny J.Sobolak ul. Kusocińskiego Chrzanów 52

35 nazwa adres kod miejscowość Prywatny Gabinet Stomatologiczny P.Tomaszkiewicz Przedsiębiorstwo Handlu SpoŜywczego Sp. z o.o. ul. Słowackiego Chrzanów ul. Partyzantów Chrzanów RAGAR Firma Remontowo-Budowlana os. Tysiąclecia 35/ Kraków RECYKLING SYSTEM Sp. z o.o. ul. Salwatorska 35/ Kraków Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, Inspektorat Kraków Kryspinów Liszki Sajdak J. ul. Chechlana 4a Chrzanów SEGI-ATSp. z o.o. ul. Ratuszowa 7/ Warszawa SERWIS Katowice Sp. z o.o. ul. Piotrowicka Katowice SERWIS Kraków Sp. z o.o. ul. Olszanicka Kraków SKALMAR M.Skawiński ul. Oświęcimska Chrzanów SKAW-MET Zakład Przerobu Złomu ul. Energetyków Skawina SKAWMET Zakład Przerobu Złomu W. Blak, Z. Chmura Sp. j. ul. Energetyków Skawina Skup Surowców Wtórnych Jerzy Wilga ul. Niepidległości 1/ Chrzanów Sobczyk - Kaduk Z. ul. Zielona Chrzanów SOLO P.U.H. A. Szatanik ul. Paderewskiego 3/ LibiąŜ Specjalistyczna Praktyka Lekarska - laryngologiczna H.Wolan ul. Słowackiego Chrzanów Specjalistyczny Gabinet Chorób Kobiecych i PołoŜnictwa Andrologia w ul. Oświęcimska 49a Chrzanów Chrzanowie Specjalistyczny Gabinet Ginekologiczno - PołoŜniczy A. Halemba, D. Baryłka ul. Krakowska Chrzanów SPORT-BUD B. Grondalczyk ul. Cegielniana 34/ Jaworzno STALEX F.H. Ewa śabińska ul. Boczna 4b Trzebinia SWEMOT F.H.U. J. Swędzioł ul. Sikorka Olkusz Szelc J. i B. ul. Piłsudskiego Chrzanów TAXEL P.P.H. S.A. ul. Kroczymiech Chrzanów THERMOPLAST Sp. z o.o. ul. Wilcza LibiąŜ TITAN-LUXSp. z o.o. ul. Chełmońskiego LibiąŜ TOTEM F.U. Studio TatuaŜu Artystycznego Babice (chrzanowski) Usługi Komunalne "TRZEBINIA" Sp. z o.o. ul. Rynek Trzebinia UNIMARK Sp. z o.o. ul. Niwy Wadowice Usługi Komunalne Sp. z o.o. Chrzanów ul. Garncarska Chrzanów Usługi Stolarsko Ciesielskie Hodur Grzegorz Zagórze Zagórze Usługi Transportowe H. Pawlik ul. Wodzińska 8/ Chrzanów Usługi Transportowe L. Nędza ul. Kadetów 4a śarki 53

36 nazwa adres kod miejscowość Usługi Transportowe S. Nędza ul. Kadetów 4a śarki Warzecha E. ul. Mickiewicza Trzebinia WENDELN Polonia Sp. z o.o. ul. Transportowców Chrzanów Winczakiewicz - Bielecka A. ul. Wyszyńskiego 13/ Chrzanów Wojskowy Zakład Remontowo- Budowlany W Jarosławiu Gospodarstwo ul. 3-go Maja Jarosław Pomocnicze R2I w Lublinie WREMGÓR2Sp. z o.o. ul. Kopalniana Trzebinia ZAG-BUD Zagórze Zagórze Zakład Karny w Trzebini ul. Słowackiego Trzebinia Zakład Opiekuńczo - Leczniczy w Chrzanowie ul. Śląska 62a Chrzanów Zakład Przerobu Tworzyw Sztycznych Edward Głąb ul. Szymanowskiego Chrzanów Zakład Remontowo Budowlany M. Adryan (Zagórze) ul. Piłsudzkiego Zagórze Zakład Usług Komunalnych Sp.z o.o. w Alwerni ul. Sienkiewicza Alwernia Zakład Górniczo Energetyczny JANINA w LibiąŜu sp. z o.o. ul. Górnicza LibiąŜ Zakłady Remontowe Energetyki Kraków Sp. z o.o. ul. Wadowicka Kraków Zaniewski M.T. ul. Słowackigo Chrzanów 54

37 Tabela 6a. Wykaz wybranych decyzji Wojewody Małopolskiego dotyczących zezwoleń na wytwarzanie odpadów Lp Nazwa podmiotu - Siedziba firmy ZG "Trzebionka" S.A. ul.gen.sikorskiego Trzebinia Usługi Komunalne "Trzebinia" Sp. z o.o. Rynek Trzebinia Kopalnia Piasku "Szczakowa" S.A. ul. Bukowska Jaworzno Nr decyzji Data wydania decyzji ŚR.II.MW.6620/19/03 21.VII.2003 ŚR.II.ED.6621/3/03 27.VI.2003 ŚR.II.EP.6622/7/02 17.IX.2002 Opis Pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych niŝ niebezpieczne (z późn. zm.). Zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi na składowisku odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne. Zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odzysku i transportu odpadów innych niŝ niebezpieczne (z późn. zm.). Dopuszczalna ilość wytwarzanych odpadów w ciągu roku [Mg] odpady odpady inne niŝ niebezpieczne niebezpieczne Ilość odpadów przewidziana do odzysku (własnych i innych) [Mg/rok] 89, , "Ekonaft" Sp. z o.o. ul. Fabryczna 22 Trzebinia Przedsiębiorstwo Oczyszczania Wód i Ziemi "Powiz" Sp. z o.o. ul. Fabryczna 10/13 Wrocław Elektrownia "Siersza" w Trzebini naleŝąca do PKE S.A. ul.lwowska 23 Katowice ŚR.II.ED.6620/35/03 10.XII.2003 ŚR.V.EP.6620/16/02 22.X.2002 ŚR.II.EP.6620/29/03 11.VIII.2003 Pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych niŝ niebezpieczne. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów innych niŝ niebezpieczne z instalacji do unieszkodliwiania smół porafinacyjnych zlokalizowanej przy zbiorniku Z-1 na terenie Rafinerii Trzebinia S.A. Pozwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych i innych niŝ niebezpieczne , , , , ,

38 Tabela 3.7. Wybrane przedsiębiorstwa wytwarzające odpady na terenie Powiatu Chrzanowskiego Kod Nazwa Adres Miejscowość pocztowy ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K. Olszewskiego Alwernia AUTO SERVIS ZIOMEK S.C. ul. Wyspiańskiego Trzebinia BITREX Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia BUMAR - FABLOK S.A. Fabryka Maszyn Budowlanych i Lokomotyw ul. Fabryczna Chrzanów EkoNaft Sp. Z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia ENERGOMEDIA Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Gabinet Stomatologiczny A. Warszawski ul. Chechlana 14b Chrzanów Górka Cement Sp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia GREVITA - KONFEX Sp. z o.o. ul. Dworcowa Trzebinia GREVITA - TEXTIL Sp. z o.o. ul. Dworcowa Trzebinia HYDRO ALUMINIUM Chrzanów sp. z o.o. ul. Hydro Chrzanów INWESTREMSp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia KRYSTYNA Hurtownia Krystyna Trala ul. Partyzantów Chrzanów LB PROFILE POLAND ul. Fabryczna Chrzanów LIBETs.a. ul. Krakowska LibiąŜ MEEX M. Sikora, W. Gołdziński ul. Borowcowa Chrzanów NAFTOTRANSREM Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia NAFTOWAX Fabryka Parafin Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia PLTRONAFT Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Południowy Koncern Energetyczny S.A. Oddział Elektorownia SIERSZA Trzebinia RAFINERIA TRZEBINIA S.A. ul. Fabryczna Trzebinia Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Chrzanowie ul. Jagiellońska Chrzanów Szpital Powiatowy w Chrzanowie ul.topolowa Chrzanów Usługi Komunalne "TRZEBINIA" Sp. z o.o. ul. Rynek Trzebinia Zakłady Górnicze "TRZEBIONKA" S.A. ul. Gen. Sikorskiego Trzebinia Zakład Karny w Trzebini ul. Słowackiego Trzebinia Zakład Stolarski Witold Baran ul. Orzechowa LibiąŜ Zakładowa StraŜ PoŜarna Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Zakład Górniczo Energetyczny JANINA w LibiąŜu sp. z o.o. ul. Górnicza LibiąŜ 2

39 Tabela 3.8. Wybrane przedsiębiorstwa zbierające odpady na terenie Powiatu Chrzanowskiego nazwa adres kod miejscowo pocztowy ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K. Olszewskiego Alwernia BIG&MAT S.C. Zakład Produkcyjny ul. Kościuszki Trzebinia EKOBAU sp. z o.o. ul. Katowicka Opole EkoNaft Sp. Z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Usługi Komunalne "TRZEBINIA" Sp. z o.o. ul. Rynek Trzebinia Tabela 3.9. Wybrane przedsiębiorstwa zajmujące się odzyskiem odpadów na terenie Powiatu Chrzanowskiego nazwa adres kod miejscowość ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K. Olszewskiego Alwernia EkoNaft Sp. Z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Zakład Górniczo Energetyczny JANINA w LibiąŜu sp. z o.o. ul. Górnicza LibiąŜ MEEX M. Sikora, W. Gołdziński ul. Borowcowa Chrzanów Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. W Chrzanowie ul. Jagiellońska Chrzanów Zakłady Górnicze "TRZEBIONKA" S.A. ul. Generała Sikorskiego Trzebinia PCC Rail Szczakowa SA Dawna Kop.Piasku Szczakowa Wyrobisko w Gminie Trzebinia Tabela Wybrane przedsiębiorstwa zajmujące się unieszkodliwianiem odpadów na terenie Powiatu Chrzanowskiego nazwa adres kod miejscowość ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne ul. K. Olszewskiego Alwernia EkoNaft Sp. z o.o. ul. Fabryczna Trzebinia Górka Cement Sp. z o.o. ul. 22 Lipca Trzebinia RAFINERIA TRZEBINIA S.A. ul. Fabryczna Trzebinia Usługi Komunalne "TRZEBINIA" Sp. z o.o. ul. Rynek Trzebinia Zakłady Górnicze "TRZEBIONKA" S.A. ul. Gen. Sikorskiego Trzebinia Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o. ul. Głogowa Chrzanów, Balin Tabela Składowiska odpadów na terenie Powiatu Chrzanowskiego 3

40 Składowisko Zarządzający Gmina - lokalizacja Typ składowiska Rok załoŝenia PołoŜenie w odniesieniu do wód podziemnych Składowisko odpadów przemysłowych ALWERNIA S.A. Zakłady Chemiczne Alwernia składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1925 GZWP Składowisko odpadów poflotacyjnych ZG Trzebionka SA Zakłady Chrzanów Górnicze 86% TRZEBIONKA Trzebinia 14% S.A. składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1966 GZWP Zbiorniki Osadów z Oczyszczalni w Trzebini Rafineria TRZEBINIA S.A. Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1947 GZWP Doły Kwasowe w Trzebini, ul. Fabryczna 22 Rafineria TRZEBINIA S.A. Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1947 OWO Składowisko odpadów Rafineria niebezpiecznych w TRZEBINIA Trzebini, ul.. Fabryczna S.A. 22 Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego b.d. GZWP Hałda odpadów metalurgicznych w Trzebini Hałda śuŝli w Trzebini 1, ul. Kościuszki 59 Składowisko odpadów paleniskowych w Trzebini Likwidator Zakładów Metalurgicznyc Trzebinia h w Trzebinii Zakłady Metalurgiczne "Trzebinia" w upadłości; syndyk Maciej Strosznajder Południowy Koncern Energetyczny S.A. Elektrownia Siersza w Trzebini Trzebinia Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego składowisko odpadów z sektora gospodarczego składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1950 OWO b.d GZWP 1962 OWO 4

41 Składowisko Zarządzający Gmina - lokalizacja Typ składowiska Rok załoŝenia PołoŜenie w odniesieniu do wód podziemnych Składowisko odpadów poprodukcyjnych w Starostwo Trzebini, GÓRKA S.A. Powiatowe w Zakład Surowców Chrzanowie Ogniotrwałych, ul. 22 Lipca Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego przed 1973 r. OWO Zakład Hałda Górnicza w Górniczo LibiąŜu, ul.. Krakowska Energetyczny - składowisko odpadów JANINA w pogórniczych przy ul. LibiąŜu sp. z Krakowskiej w LibiąŜu o.o. LibiąŜ składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1965 BD Hałda Odpadów Poeksploatacyjnych w Płazie, ul. Sobieskiego 43 Zakład Wapienniczy w Chrzanów Płazie składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1956 OWO Składowisko odpadów z sektora gospodarczego w Chrzanowie, ul. Kolonia Stella 30 Chrzanowskie Zakłady Materiałów Ogniotrwałych S.A. Chrzanów składowisko odpadów z sektora gospodarczego 1930 OWO Magazynowanie odpadów energetycznych w Chrzanowie Przedsiębiorstw o Energetyki Chrzanów Cieplnej magazynowanie odpadów z sektora gospodarczego 1978 OWO Składowisko Zgarów Aluminowych, Trzebinia 2, ul. Kościuszki 59 Zakłady Metalurgiczne "Trzebinia" w upadłości; syndyk Maciej Strosnajder Trzebinia składowisko odpadów z sektora gospodarczego b.d. GZWP Składowisko odpadów komunalnych w Trzebini Usługi Komunalne sp.ztrzebinia o.o. składowisko odpadów komunalnych 1965 OWO 5

42 Składowisko Zarządzający Gmina - lokalizacja Typ składowiska Rok załoŝenia PołoŜenie w odniesieniu do wód podziemnych Składowisko odpadów komunalnych w Okradziejówce Gmina Chrzanów Chrzanów składowisko odpadów komunalnych b.d. GZWP Składowisko odpadów komunalnych w Wygiełzowie Gospodarka Komunalna w Babicach Chrzanów składowisko odpadów komunalnych b.d. Po za GZWP Składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętnych w Balinie Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi sp. z o.o. w Balinie Balin Składowisko odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętnych 2003 GZWP Składowisko Odpadów Komunalnych w LibiąŜu, ul. Jazdówka Gmina LibiąŜ LibiąŜ składowisko odpadów komunalnych b.d. Po za GZWP Składowisko odpadów pogórniczych w Trzebini Zlikwidowana KWK SIERSZA Trzebinia składowisko odpadów pogórniczych b.d. GZWP Tabela Wykaz wybranych podmiotów prowadzących punkty skupu złomu 6

43 Gmina Lp. Nazwa podmiotu - Siedziba firmy Chrzanów 1. Zakład Przerobu Złomu SKAWMET Skawina ul. Energetyków 1, Miejsce magazynowania Skup złomu Chrzanów Chrzanów ul. Oświęcimska 71 Nr decyzji OŚR.I- 7625/18/02/ 1/02/2/03 Data wydania/ Termin obowiązywania decyzji / PHS Sp. z o.o. Skup i sprzedaŝ złomu Danuta Faron FHU Metcol Luszowice ul. Chmielna 10 Skup i sprzedaŝ złomu Krystyna Deda Jaworzno ul. Kaczeńców 21 PHU ADMAR Skup Surowców Wtórnych Jerzy Wilga Met-Bud Sp. z o.o. FHU COLMET Marcin Dudek Auto Złom Jan Bąkowski Chrzanów ul. Partyzantów Chrzanów ul. Stara Huta Chrzanów ul. Babińska 41 Balin ul. Myśliwska Chrzanów ul. B. Głowackiego Chrzanów ul. Oświęcimska 71 Balin ul. Jaworznicka 43 Chrzanów, ul. Kasztanowa 46 OŚR.I- 7625/46/200 2 OŚR.I- 7625/43/200 2 OŚR.I- 7625/36/200 2 OŚR.I- 7625/48/200 2 OŚR.I- 7625/9/2003 OŚR.I- 7625/8/2003 OŚR.I- 7625/5/2005 OŚR.I- 7625/13/200 5 ŚR.II.ED / / / / / / / / r. / r. 7

44 Gmina Lp. Nazwa podmiotu - Siedziba firmy Trzebinia 1. Przedsiębiorstwo WielobranŜowe ARWIDA 2. FU STALE Babińska Ewa 3. Skup Surowców Wtórnych Puz Grzegorz PUPH COLMEX Sp.j Jaworzno ul. Korczyńskiego 78 RECYKLING SYSTEM 5. Sp. z o.o Kraków ul. Salwatorska 35/2 Przedsiębiorstwo WielobranŜowe 6. ENERGOKAZ Kazimierz Smółka Obrót Surowcami Wtórnymi EDEX Edward Hamowski Kraków ul.lusina 197 Firma Handlowa PROMET Adam Sztybór Firma Auto Złom S.C. Zakład Przerobu Złomu 10. SKAWMET Skawina ul. Energetyków 1, Babice 1. CENTRUM-ZŁOM Fryc Katarzyna zator ul. Grodzisko 30 Miejsce magazynowania Trzebinia, Oś. Gaj 30/1 Nr decyzji OŚR.I- 7625/10/200 3 OŚR.I- 7625/3/ Trzebinia ul. Boczna 4B Trzebinia OŚR.I- 7625/1/ Trzebinia OŚR.Iul. Grunwaldzka /54/ Trzebinia ul. Kościuszki Karniowice, Dulowa ul. Krakowska Chrzanów ul. Krakowska Trzebinia ul. Piłsudskiego 77 Bolęcin ul.kościelna Trzebinia, ul. Długa 24 Skup złomu Chrzanów Chrzanów ul. Oświęcimska 71 Babce ul. Mętkowska (na terenie RSP Babice) 3 OŚR.I- 7625/50/200 3 OŚR.I- 7625/14/200 5 OŚR.I- 7625/24/200 2 OŚR.I- 7625/23/200 2 OŚR.I 7624/7/2004 OŚR.I- 7625/18/200 2 OŚR.I- 7625/8/2005 Data wydania/ Termin obowiązywania decyzji / / / / / / / / / / / Gmina Lp. Nazwa podmiotu - Siedziba firmy LibiąŜ 1. Juko Sp.c. J.A. Kozieł 2. Skup Złomu Marcin Prostak Miejsce magazynowania LibiąŜ ul. Sikorskiego LibiąŜ ul. Stawowa 4 Nr decyzji OŚR.I- 7625/45/200 2 OŚR.I- 7625/11/200 5 Data wydania/ Termin obowiązywania decyzji / /

45 Gmina Lp. Nazwa podmiotu - Siedziba firmy Miejsce magazynowania Nr decyzji Data wydania/ Termin obowiązywania decyzji Alwernia 1. Przedsiębiorstwo WielobranŜowe EKO-BUD Odrzywołek Mariusz Alwernia ul.m.skłodowskiej- Curie 6 OŚR.I- 7625/12/ / Zakład Przerobu Złomu SKAWMET Skawina ul. Energetyków 1, Skup złomu w Regulicach Baza GS SCH Alwernia OŚR.I- 7625/18/ / W Powiecie Chrzanowskim głównie wytwarzane są w znaczących ilościach odpady z sektora gospodarczego, a ich ilości przedstawiono w powyŝszych tabelach. Natomiast odpady komunalne są wytwarzane na terenie Powiatu w ilości ok Mg w roku 2003, z czego Mg przyjęto na składowisku w Balinie, a Mg na składowisku odpadów komunalnych w Trzebini. Pozostała ilość wytworzonych odpadów komunalnych była składowana poza terenem powiatu, na składowiskach w Jaworznie i w Bolesławiu. Rola Powiatu w gospodarce odpadami sprowadza się do monitoringu i sprawozdawczości, wydawania decyzji (tabela 6) oraz do wspierania wszelkich inicjatyw i inwestycji zgodnych z obowiązującym prawem, w tym prawem ochrony środowiska i ustawą o odpadach. Natomiast poszczególne zakłady z sektora gospodarczego mają tę gospodarkę prowadzić we własnym zakresie w zgodnie z obowiązującymi przepisami. Gospodarka odpadami z sektora komunalnego naleŝy do gmin i MIĘDZYGMINNEGO ZWIĄZKU CHRZANOWA, LIBIĄśA I TRZEBINI GOSPODARKA KOMUNALNA. Szczególną pozycję w gospodarce odpadami stanowią odpady niebezpieczne, pochodzące z sektora gospodarczego jak i komunalnego. Bilans równieŝ przedstawiono w powyŝszych tabelach. Decyzje w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi z sektora gospodarczego, na wniosek wytwórcy tych odpadów, wydaje Wojewoda lub Starosta. Przykłady takich decyzji przedstawiono w tabelach 6 i 6a. W zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, z inicjatywy Powiatu Chrzanowskiego, od 2001 roku przebiega akcja demontaŝu i wywozu odpadów zawierających azbest, pochodzących z demontaŝu wyrobów azbestowo cementowych. W roku 2001 zdemontowano i wywieziono łącznie 188 Mg tych odpadów ( w tym 95 Mg zdemontowano). W roku 2002 wywieziono 424 Mg, w roku Mg i w roku Mg. Ponadto Gmina Trzebinia, przy współudziale Powiatu Chrzanowskiego, wywiozła w roku Mg i w roku Mg. 9

46 Łącznie w latach , z terenu Powiatu Chrzanowskiego wywieziono i przekazano do unieszkodliwienia poprzez składowanie 1676 Mg odpadów zawierających azbest. 10

47

48 4. Prognozy wytwarzania odpadów komunalnych dla Powiatu Chrzanowskiego, lata ; [Mg/rok] (opracowano wg wskaźników WPGO i danych Powiatu). Na podstawie wskaźników dotyczących prognoz demograficznych zestawiono i opracowano poniŝsze prognozy dla strumienia odpadów komunalnych. Rok Odpady komunalne Odpady organiczne roślinne 6775,8 6808, ,4 6908,9 6942,6 6942,6 6942,6 6942,6 6942,6 6942, Odpady organiczne zwierzęce ,6 339,2 335,8 332,4 329,1 324,2 319,4 314,6 309,9 305, Odpady organiczne inne 467,5 476,9 486,4 496,1 506,1 516,2 521,3 526,6 531,8 537,1 542, Odpady zielone 1015, ,8 1077,9 1099,4 1121,4 1132, , , Papier i tektura (niopakowaniowe) 2753, ,8 2836,9 2865,2 2893,9 2893,9 2893,9 2893,9 2893,9 2893, Opakowania z papieru i tektury 4468,7 4638,7 4815,4 4998,9 5189,5 5387,5 5565,5 5749,5 5939,8 6136, Opakowania wielomateriałowe 478,6 496,8 515,7 535,3 555,7 576,9 595,9 615,6 635, , Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe) 4702,2 4702,2 4702,2 4702,2 4702,2 4702,2 4608, ,7 4337,2 4250, Opakowania z tworzyw sztucznych 1713,4 1769,6 1827,7 1887,8 1949,9 2014,2 2059,8 2106,7 2154,7 2203,9 2254, Tekstylia 1175,8 1187,5 1199,4 1211,4 1223,5 1235,7 1248,1 1260,6 1273,2 1285,9 1298, Szkło (nieopakowaniowe) 217,2 222,6 228,1 233,7 239,5 245,5 247,9 250,4 252,9 255, Opakowania ze szkła 3530,7 3648,3 3769,9 3895,6 4025,5 4159,7 4276,8 4397, ,4 4779, Metale 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156,3 1156, Opakowania z blachy stalowej 441, ,3 466,7 475,3 484, ,1 511,3 520,8 530, Opakowania z aluminium 127,7 129,9 132,1 134,4 136,8 139,2 141,6 144,1 146,6 149,2 151, Odpady mineralne 1841, ,5 1924,3 1952,6 1981,3 2010, ,4 2131, Drobna frakcja popiołowa 5123,1 4969,4 4820,3 4675,7 4535,4 4399,3 4267,4 4139,3 4015,2 3894,7 3777, Odpady wielkogabarytowe 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 3201,4 44

49 Rok Odpady wielkogabarytowe - Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Durale Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Inne metale kolorowe Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Szkło Odpady wielkogabarytowe Kuchnie gazowe (gazowo-elektryczne) - Inne materiały Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Tworzywa sztuczne

50 Rok Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Szkło Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Mat. elektrote-chniczne Odpady wielkogabarytowe Pralki automatyczne, pralko suszarki Inne materiały Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Durale Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Szkło Odpady wielkogabarytowe Chłodziarki, zamraŝarki Inne materiały Odpady wielkogabarytowe Odkurzacze Odpady wielkogabarytowe Odkurzacze Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Odkurzacze Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe Odkurzacze Durale Odpady wielkogabarytowe

51 Rok Odkurzacze Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe Odkurzacze Inne materiały 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1, Odpady wielkogabarytowe Maszyny do szycia Odpady wielkogabarytowe Maszyny do szycia Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Maszyny do szycia Inne metale kolorowe Odpady wielkogabarytowe Maszyny do szycia Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Stal, Ŝelazo Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Stopy miedzi Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Inne metale kolorowe Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Tworzywa sztuczne Odpady wielkogabarytowe Pralki, wirówki Inne materiały Odpady wielkogabarytowe meble Odpady wielkogabarytowe sprzęt TV Odpady budowlane ,2 8815,9 9337,8 9890, Odpady budowlane Cegła Odpady budowlane Beton Odpady budowlane Tworzywa sztuczne Odpady budowlane Bitumiczna powierzchnia dróg

52 Rok Odpady budowlane Drewno Odpady budowlane Metale Odpady budowlane Piasek Odpady budowlane Inne Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne Aerozole Odpady niebezpieczne Akumulatory Odpady niebezpieczne Baterie Odpady niebezpieczne Farby i Lakiery Odpady niebezpieczne Farmaceutyki Odpady niebezpieczne Rozpuszczalniki Odpady niebezpieczne Świetlówki Odpady niebezpieczne ZuŜyte oleje Odpady niebezpieczne Inne (w tym inne substancje chemiczne np. kwasy i zasady, pestycydy, chemiczne produkty laboratoryjne) Odpady niebezpieczne materiały izolacyjne zawierające azbest Odpady komunalne w placówkach słuŝby zdrowia Odpady medyczne z grup B, C, D Mg/rok Odpady medyczne z grup B - Mg/rok Odpady medyczne z grup C i D - Mg/rok 6,3 6,4 6,4 6,5 6,6 6,6 6,7 6,8 6,8 6,9 7 48

53 5. ZałoŜone cele i przyjęty system gospodarki odpadami Powiatowy plan gospodarki odpadami ustala politykę i wyznacza cele w zakresie gospodarki odpadami. Polityka gospodarki odpadami w Powiecie Chrzanowskim jest zgodna z ogólnymi zasadami hierarchii w zakresie gospodarki odpadami obowiązującymi w Polsce i Unii Europejskiej i opiera się na: zapobieganiu powstawaniu odpadów lub ograniczaniu ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko (wytwarzanie odpadów naleŝy ograniczać w moŝliwie największym stopniu podczas produkcji, przekształcania, transportu i konsumpcji dóbr i towarów), zapewnieniu zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku, w tym recyklingu materiałowego i organicznego, np. kompostowania oraz spalania połączonego z odzyskiem energii (zastosowanie odpowiednich działań na rzecz zwiększenia poziomu odzysku z jednoczesną minimalizacją odpadów poddawanych unieszkodliwianiu), zapewnieniu zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów np. poprzez składowanie (składowanie odpadów powinno stanowić ostateczną metodę unieszkodliwiania odpadów, po wykorzystaniu wszystkich innych moŝliwych metod odzysku lub unieszkodliwiania). Przyjęty system gospodarki odpadami, wraz ze szczegółowo wyznaczonymi celami i działaniami, krótko- i długookresowymi, umoŝliwia włączenie się Powiatu Chrzanowskiego do zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji w województwie małopolskim, w ramach 13 obszaru gospodarowania odpadami do roku 2010 i w ramach 8 obszaru do roku 2014(wg WPGO). CELE OGÓLNE SYSTEMU GOSPODARKI ODPADAMI W POWIECIE CHRZANOWSKIM Odpady wytwarzane w sektorze komunalnym Cele krótkookresowe : 1) objęcie wszystkich mieszkańców Powiatu Chrzanowskiego (sukcesywnie do 95% na obszarach wiejskich i do 100% w obszarach miejskich), zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych, których ilość wg analizy stanu aktualnego wynosi ok Mg w roku ) podnoszenie świadomości społecznej obywateli (zajęcia w szkołach, spotkania w sołectwach, ulotki, informatory), 3) wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów (tworzywa sztuczne, szkło białe i kolorowe, papier i tektura, ze szczególnym uwzględnieniem selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji), 49

54 4) wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów: wielkogabarytowych na poziomie 26 % wytworzonych w roku 2006, budowlanych na poziomie 20 % wytworzonych w roku 2006), 5) intensyfikacja działań w zakresie dostosowania do wymagań przepisów o odpadach składowiska odpadów komunalnych w Trzebini. 6) rozbudowa zaplecza technicznego składowiska odpadów w Trzebini. Cele długookresowe : 1) dalszy rozwój i doskonalenie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych, 2) dalszy rozwój selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych na poziomie 50 % wytworzonych w roku 2010, budowlanych na poziomie 40 % wytworzonych w roku ) intensyfikacja odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych, Odpady opakowaniowe Cele krótkookresowe - lata : 1) osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu: do końca 2007 r. odzysku w wysokości 50 % odpadów opakowaniowych, recyklingu 25 %. Cele długookresowe - lata : 1) zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu, 2) ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach. Komunalne osady ściekowe Cele krótkookresowe - lata : 1. odzysk komunalnych osadów ściekowych (na cele określone w art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach), 2. kontrola obrotu komunalnymi osadami ściekowymi celem zapewnienia maksymalnego bezpieczeństwa zdrowotnego i środowiskowego Cele długookresowe - lata : 1) zwiększenie stopnia odzysku komunalnych osadów ściekowych, 50

55 Odpady komunalne ulegające biodegradacji (odpady komunalne ulegające biodegradacji oraz papier i tektura nieopakowaniowe) Cele krótkookresowe - lata : 1) selektywne zbieranie odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poddawanie ich odzyskowi (wg KPGO i WPGO w latach winno być poddanych odzyskowi 12% tych odpadów - bez odpadów opakowaniowych), 2) ograniczenie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowisko odpadów (w 2010 r. 75 %(wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r.) Cele długookresowe : 1) dalsze ograniczanie ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska odpadów (do 2013 r. 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r.; do 2020 r. 35% (wagowo). całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r.). Odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym Cel wiodący: Minimalizacja i eliminacja zagroŝeń wynikających z gospodarowania odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym. Przedsięwzięcia w dziedzinie gospodarowania odpadami będą realizowane przez przedsiębiorców i obejmą zadania pozainwestycyjne i inwestycyjne. Główne zadania w zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi, przewidywane do realizacji na terenie Powiatu Chrzanowskiego: - wprowadzanie zasad Czystszej Produkcji, - odzysk i unieszkodliwianie odpadów wytworzonych oraz nagromadzonych na składowiskach lub magazynowanych, - wydzielenie odpadów niebezpiecznych i przekazywanie ich do odzysku lub unieszkodliwienia, - przebudowa lub likwidacja i rekultywacja składowisk nie spełniających wymogów ochrony środowiska, - termiczne przekształcanie odpadów pochodzących z sektora gospodarczego, - produkcja paliw alternatywnych (wspólnie z odpadami z sektora komunalnego), - odzysk i recykling odpadów opakowaniowych i nieopakowaniowych (wspólnie z odpadami z sektora komunalnego), 51

56 Ustalenie kierunku odzysku lub unieszkodliwiania poszczególnych grup odpadów z sektora gospodarczego naleŝy do przedsiębiorców. Cele krótkookresowe - lata : 1) zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie z zasadami bliskości i samowystarczalności, 2) dąŝenie do zwiększania stopnia odzysku odpadów 3) selektywne zbieranie odpadów przez podmioty wytwarzające 4) likwidacja, rekultywacja lub przebudowa składowisk odpadów z sektora gospodarczego, w tym składowisk odpadów pogórniczych z czynnych i nieczynnych kopalń. Cele długookresowe : 1) zwiększanie odzysku i ponowne wykorzystanie odpadów przemysłowych w procesach produkcyjnych, Odpady niebezpieczne Cele krótkookresowe - lata : 1) organizacja systemu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych (oleje odpadowe i opakowania po olejach, baterie, akumulatory, świetlówki, lampy fluorescencyjne, przeterminowane leki, przeterminowane środki ochrony roślin i opakowania po tych środkach, zuŝyte urządzenia elektryczne i elektroniczne) Cele długookresowe : 1) dalszy rozwój i doskonalenie selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w sektorze komunalnym. 2) dalsze usuwanie wyrobów zawierających azbest i deponowanie ich na składowiskach. 3) utworzenie Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych na terenie składowiska odpadów komunalnych w Trzebini. Odpady zawierające azbest Cele krótkookresowe - lata : 1) usuwanie wyrobów zawierających azbest i deponowanie ich na składowiskach. Cele długookresowe : 1) dalsze usuwanie wyrobów zawierających azbest i deponowanie ich na składowiskach. Cele krótkookresowe - lata : Odpady zawierające PCB 52

57 1) sukcesywne zbieranie, dekontaminacja i unieszkodliwianie urządzeń i odpadów zawierających PCB. Cele długookresowe : 1) całkowite zniszczenie i wyeliminowanie ze środowiska PCB (dekontaminacja lub unieszkodliwienie). Oleje odpadowe Cele krótkookresowe - lata : 1) odzysk i recykling olejów odpadowych Cele długookresowe : 1) zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu Baterie i akumulatory Cele krótkookresowe - lata : 1) odzysk z rynku 100 % akumulatorów ołowiowych, 2) odzysk i recykling baterii i akumulatorów małogabarytowych Cele długookresowe : 1) zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu Środki ochrony roślin Cele krótkookresowe - lata : 1) selektywne zbieranie przeterminowanych środków ochrony roślin Cele długookresowe : 1) selektywne zbieranie przeterminowanych środków ochrony roślin ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne Cele krótkookresowe - lata : 1) odzysk i recykling: Zgodnie z projektem Dyrektywy UE z 28 lipca 2000 r. naleŝy do 1 stycznia 2006 r. odzyskać 4 kg odpadów elektrycznych i elektronicznych na jednego mieszkańca. Cele długookresowe : 53

58 1) zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu Wycofane z eksploatacji pojazdy 1) przekazywanie pojazdów wycofanych z eksploatacji do stacji demontaŝu lub punktów zbiórki pojazdów. Odpady medyczne i weterynaryjne Cele krótkookresowe - lata : 1) eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarowaniu odpadami medycznymi Osiągnięcie wyznaczonych celów w gospodarce odpadami wymaga podjęcia szeregu działań systemowych, zarówno organizacyjnych jak i inwestycyjnych, a takŝe zaangaŝowania znacznych środków finansowych. System gospodarki odpadami, szczególnie odpadami komunalnymi, zakłada: (Sektor komunalny wraz z odpadami z zakładów handlowych i drobnych zakładów przemysłowych). W tej części planu przedstawiono dwa warianty (A i B) gospodarowania odpadami komunalnymi, jednocześnie przyjmując, Ŝe w gminach, które mają juŝ wprowadzone swoje sprawdzone systemy gospodarowania odpadami, będą one rozwijane i modyfikowane między innymi według przedstawionych wariantów. Szczegóły systemu przedstawiono w formie tabelarycznej na stronie 66 niniejszego planu, z podziałem na cele krótko i długoterminowe. Preferuje się wdroŝenie wariantu A z moŝliwymi jego modyfikacjami. Sposób finansowania oraz szacunkowe koszty systemu, przedstawiono w rozdziale 10. WARIANT A 1. Działania informacyjno - edukacyjne w zakresie gospodarki odpadami. Działania te mają za zadanie przekonanie społeczności lokalnej do podejmowanych przez gminę działań w zakresie gospodarki odpadami i nakłonienie ich do włączenia się w realizację sytemu. Jest to zadanie trudne i długotrwałe. WaŜnym zadaniem będzie dotarcie do wszystkich mieszkańców powiatu oraz włączenie w to przedsięwzięcie placówek oświatowych (szkolenia młodzieŝy szkolnej w zakresie selektywnego zbierania odpadów), straŝy poŝarnej (rozprowadzenie kalendarzy odbioru odpadów), sołtysów i radnych (rozprowadzanie zestawów workowych wraz z wieszakami). DuŜe znaczenie będzie miało równieŝ przygotowanie i rozpowszechnienie informacji za pośrednictwem lokalnej prasy a takŝe ulotek. 54

59 W gminach, które juŝ wprowadziły systemy informacji o zbieraniu odpadów, naleŝy je utrzymać i rozwijać. Dla gmin, które nie mają jeszcze takich systemów, przedstawiono poniŝej przykłady treści ulotek. Przykłady treści ulotek Odpady w postaci surowców wtórnych segreguj w domu. Osobno zbieraj w odpowiednich workach, które otrzymasz od sołtysa lub w ZZO (Zakład Zagospodarowania Odpadów), odpowiednie na: szkło białe, kolorowe, papier i tekturę, tworzywa sztuczne. Wypełnione worki odbierze firma wywozowa. MoŜesz je równieŝ sam dostarczyć do ZZO. Odpady metalowe dostarczaj do punktu skupu złomu. Z komunalnych odpadów ulegających biodegradacji (liście, trawa, drobne gałęzie, obierki) wytwarzaj kompost, który wykorzystasz jako nawóz w swoim ogrodzie. Jeśli nie moŝesz kompostować, odpady te dostarcz do ZZO. Odpady budowlane powstające przy remontach lub budowie domu oraz opony dostarcz do ZZO. Odpady niebezpieczne (akumulatory, baterie, przeterminowane leki, lampy fluorescencyjne, oleje odpadowe dostarczane do Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON). Odpady wielkogabarytowe (meble, sprzęt AGD, TV) odbierane będą w wyznaczonych terminach, w ramach tzw. wiosennych i jesiennych wystawek. PAMIĘTAJ! Spalanie odpadów, np. tworzyw sztucznych, opon w piecach domowych jest zabronione. Zanieczyszcza powietrze i niszczy przewody kominowe w Twoim domu! CO WRZUCAMY DO POJEMNIKÓW NA MAKULATURĘ - WOREK NIEBIESKI gazety, magazyny kolorowe, katalogi, ulotki, papier listowy, papier do ksero, zeszyty, ksiąŝki, tekturę, kartony po produktach spoŝywczych, kartony po proszkach do prania, foremki od jaj,torebki i torby papierowe np.: po cukrze mące. DO WORKÓW NA MAKULATURĘ NIE POWINNY TRAFIĆ: torby po środkach ochrony roślin, papier faksowy, papier powlekany folią aluminiową (kartoniki po sokach i mleku), papier zabrudzony Ŝywnością, chemikaliami. Zanim wrzucisz do worka!!! usuń części, które nie są z papieru: zszywki, spinacze, grzbiety z tworzyw sztucznych, resztki taśmy klejącej z kartonów, naklejki, foliowe okienka i folie pęcherzykowe z kopert, usztywnienia 55

60 kopert, sznurki, tasiemki, wyjmij resztki produktów z opakowań papierowych, kartony torebki papierowe złóŝ na płasko lub wypełnij papierem. CO NALEśY WRZUCAĆ DO POJEMNIKÓW PRZEZNACZONYCH NA TWORZYWA SZTUCZNE - WOREK W KOLORZE śółtym jednorazowe butelki po napojach typu PET, butelki po środkach do prania, butelki po szamponach, mydłach w płynie, pojemniki plastikowe po środkach czyszczących, folie opakowaniowe, torebki i woreczki foliowe, plastikowe pojemniki po owocach, kubki po jogurtach i margarynach, meble ogrodowe, czyste wiadra po farbach klejowych i emulsyjnych oraz produktach spoŝywczych, wielomateriałowe kartony po sokach i mleku. DO WORKÓW NA ODPADY Z TWORZYW SZTUCZNYCH - PLASTIK NIE POWINNY TRAFIĆ: butelki po oleju silnikowym, tworzywa piankowe, silikony, gumy, styropian, naczynia jednorazowe bez oznaczenia o przydatności do recyklingu, butelki po środkach chemicznych: farbach, olejach, torby po nawozach, tworzywa sztuczne zastosowania medycznego, sprzęt gospodarstwa domowego, tworzywa sztuczne nie przeznaczone na opakowania CO NALEśY WRZUCAĆ DO POJEMNIKA NA SZKŁO BEZBARWNE - WOREK W KOLORZE BIAŁYM bezbarwne butelki jednorazowe, bezbarwne butelki po napojach alkoholowych, szklane flakony, słoiki, 56

61 inne szklane przedmioty wykonane z grubego szkła (spodeczki pod szklanki, kufle). DO WORKÓW NA SZKŁO BEZBARWNE NIE POWINNY TRAFIĆ: szkło barwione lub lekko barwione, naczynia Ŝaroodporne, Ŝarówki, świetlówki, kieliszki, kryształy, porcelana, fajans, płytki ceramiczne, doniczki, szkło okienne i samochodowe, lustra, kineskopy, szkło plastikowe, szkło okularowe, szkło zbrojone. Zanim wrzucisz do worka!!! zdejmij zakrętki, kapsle, korki, koszyczki metalowe z butelek od szampana lub wina musującego, zerwij papierowe i aluminiowe etykiety, opróŝnij wyrzucane przedmioty. JAKIE ODPADY WRZUCAMY DO POJEMNIKÓW NA SZKŁO KOLOROWE - WOREK W KOLORZE ZIELONYM kolorowe butelki jednorazowe, kolorowe butelki po napojach, szkło barwione. DO POJEMNIKÓW I WORKÓW NA SZKŁO KOLOROWE NIE POWINNY TRAFIĆ: przedmioty wykonane z białego szkła, naczynia Ŝaroodporne, szklanki, kieliszki, kryształy, porcelana, fajans, płytki ceramiczne, doniczki, lustra, kineskopy, szkło plastikowe, szkło okularowe, szkło zbrojone. Zanim wrzucisz do worka!!! zdejmij zakrętki, kapsle, korki, koszyczki metalowe z butelek od szampana lub wina musującego, 57

62 zerwij papierowe i aluminiowe etykiety, opróŝnij wyrzucane przedmioty. ODPADY WIELKOGABARYTOWE Do tej grupy odpadów zaliczamy przedmioty, które nie mieszczą się w kontenerach i pojemnikach do selektywnej zbiórki odpadów. Przedmiotami tymi są stare niepotrzebne pralki, kuchenki gazowe, zmywarki do naczyń, meble, telewizory. Jak z nimi postępować? Drobne elementy, moŝliwe do demontaŝu naleŝy posegregować według materiału, z którego są wykonane. Natomiast elementy, które nie mieszczą się w kontenerach będą odbierane dwa razy w roku podczas specjalnych akcji wywozu odpadów wielkogabarytowych. KOMUNALNE ODPADY ULEGAJĄCE BIODEGRADACJI - KOMPOSTOWANIE W zaleŝności od proporcji przemieszania kompostu z ziemią znajduje on zastosowanie w uprawach ogrodowych (warzywniakach, kwietnikach) i doniczkowych. By uzyskać wartościowy nawóz konieczne jest zwrócenie uwagi, jakie odpady wrzucamy do pojemnika. Najlepszym surowcem są: odpady po owocach i warzywach skorupki od jajek, obierki po owocach i warzywach, skórki od bananów, resztki owoców cytrusowych, resztki produktów mleczarskich, stary chleb, fusy po herbacie i kawie z filtrem jeśli jest papierowy, herbata ekspresowa, ścięta trawa, liście, gałęzie, chwasty, małe kawałki drewna, spadłe owoce. Odpady, które nie powinny trafić do kompostu: kości, mięso, zepsuta Ŝywność, gotowane warzywa, płynne resztki jedzenia, bardzo tłuste i bardzo słone jedzenie, odchody zwierzęce, tkaniny, lakierowane drewno, duŝa ilość papieru, worki od odkurzacza, papierosy, inne materiały nie organiczne. 58

63 Zorganizowanie i wyposaŝenie w odpowiednie instalacje i urządzenia Zakładu Zagospodarowania Odpadów (ZZO) Powiat będzie wspierał działania związane z utworzeniem na terenie powiatu Zakładu Zagospodarowania Odpadów - przewidzianego w WPGO, zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. Zakład ten przewidywany jest do utworzenia przy składowisku odpadów komunalnych w Balinie lub w innym miejscu wyznaczonym zgodnie z wymogami ochrony środowiska, w formie podmiotu gospodarczego, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko. Doświadczenia wskazują, iŝ korzystniej jest, jeśli jedno przedsiębiorstwo obejmuje całość gospodarki odpadami, w szczególności, gdy jest to przedsiębiorstwo z udziałem powiatu lub gmin czy teŝ związku gmin. Wówczas nie powstają luki pomiędzy poszczególnymi fazami sytemu i łatwiej jest ustalić odpowiedzialność za ewentualne niedomagania funkcjonowania sytemu. Podstawową działalność ZZO powinna się opierać na organizacji i obsłudze selektywnego zbierania odpadów na terenie powierzonym przez gminę, zapewniać mieszkańcom pojemniki lub worki do zbierania odpadów, odbierać posegregowane odpady i dodatkowo je uzdatniać wtórna segregacja. Pozyskane surowce wtórne zakład winien przekazywać przedsiębiorcom zajmujących się ich odzyskiem. Podkreślić naleŝy, iŝ znacznie lepsze pozyskanie surowców wtórnych oraz podniesienie efektywności działania ZZO zapewnia dodatkowe sortowanie zebranych surowce wtórnych. Selektywne zbieranie odpadów u źródła nie zapewnia ich rozsortowania na poszczególne rodzaje i odmiany. Na przykład odpady z tworzyw sztucznych są zazwyczaj zbierane w jednym pojemniku i dlatego są wymieszane wyroby i opakowania z polichlorku winylu, polipropyleu, poliestru itd. Posortowanie tych odpadów na poszczególne odmiany oraz wyeliminowanie przypadkowych ciał obcych podnosi ich wartość uŝytkową i cenę o ok. 60%.). Pozostałe odpady nie posiadające własności uŝytkowych naleŝy przekazywać do unieszkodliwiania. Na terenie ZZO moŝna równieŝ utworzyć GPZON (gminny punkt zbierania odpadów niebezpiecznych wymóg ten wynika z zapisów krajowego i wojewódzkiego planu gospodarki odpadami) - dla akumulatorów i baterii, a takŝe odpadów w postaci lamp fluorescencyjnych i innych odpadów zawierających rtęć, zuŝytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych, farb i lakierów. Dla umoŝliwienia realizacji pełnego zakresu zadań ZZO musi posiadać odpowiednią bazę materialno techniczną. Przede wszystkim musi dysponować odpowiednio duŝym terenem, na którym powinny być zlokalizowane: 59

64 baza róŝnych kontenerów, pojemników, boksów i środków transportu, miejsce do magazynowania odpadów dostarczonych przez mieszkańców, miejsce do magazynowania i rozbierania odpadów wielkogabarytowych, linia sortownicza, magazyn surowców wtórnych i odpadów do unieszkodliwienia, belownica, rozdrabniarka zaplecze socjalno biurowe. Jednym z podstawowych zadań w zakresie gospodarki odpadami, szczególnie odpadami komunalnymi jest rozwój i dalsze wdraŝanie selektywnego zbierania odpadów oraz objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym zbieraniem odpadów. System gospodarki odpadami przedstawiono poniŝej w formie tabelarycznej, kolejno dla odpadów powstających w sektorze komunalnym, dla odpadów powstających w sektorze gospodarczym oraz dla odpadów niebezpiecznych. WdroŜenie selektywnego zbieranie odpadów: system workowy (worki półprzezroczyste): szkło białe i kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tekturę, odpady balastowe- nie posiadające własności uŝytkowych wystawka - okresowo: odpady wielkogabarytowe system kontenerowy kontenery na placu zakładu zbierania odpadów (ZZO) odpady budowlane, opony, metale, odpady niebezpieczne z grupy odpadów komunalnych kompostowanie we własnym zakresie komunalnych odpadów ulegających biodegradacji (kuchenne, zielone), Przed odzyskiem odpadów stanowiących surowce wtórne, które zawarte są w strumieniu odpadów komunalnych naleŝy najpierw zgromadzić. Odpady jako resztki produktów, które wcześniej zostały za pomocą łańcucha dystrybucyjnego rozprowadzone na duŝej powierzchni, ponownie muszą być skoncentrowane. Stopień ujednorodnienia odpadów uŝytkowych- posiadających własności uŝytkowe powinien być trzymywany na moŝliwie jak największym poziomie, poniewaŝ warunkiem ponownego wykorzystania jest czystość gatunkowa oraz niski stopień zanieczyszczenia. MoŜna tutaj wyróŝnić trzy główne drogi: a) zbieranie odpadów zmieszanych z późniejszym sortowaniem b) wspólne zbieranie określonych odpadów uŝytkowych wstępnie segregowanych z następującym po tym sortowaniem c) selektywne zbieranie odpadów uŝytkowych 60

65 Droga (a) wykazuje brak czystości rodzajowej oraz wysoki stopień zanieczyszczenia, co wiąŝe się gminnych ograniczoną moŝliwością zbytu. Pozostałe drogi (b i c) wymagają wstępnej segregacji odpadów przez ich wytwórcę. Zakładają one, wysoki stopień motywacji społeczeństwa i w tym celu wymagają odpowiednich nakładów finansowych związanych gminnych odpowiednią kampanią informacją. Proponuje się wybór drogi (c). MoŜna wyróŝnić dwie podstawowe grupy systemów selektywnego zbierania odpadów: system przynoszenia (wytwórca odpadów przynosi odpady stanowiące surowce wtórne do miejsca ich zbierania (pojemniki w miejscach publicznych, zakład zbierania odpadów). Zabudowa zwarta: Pojemniki na poszczególne frakcje (szkło białe, szkło kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tektura) ustawiane są w miejscach ogólnodostępnych, np. w pobliŝu sklepów, urzędów, szkół. Jeden punkt zbierania odpadów (PZO) składa się z kompletu 4 pojemników. Pozostałe odpady, z wyłączeniem odpadów niebezpiecznych pakowane są i zbierane w workach. PZO powinny być lokalizowane w miejscach widocznych i łatwodostępnych, podłoŝe winno być utwardzone i płaskie, lokalizacja pojemników musi uwzględniać moŝliwość powstania ognia. Ponadto pojemniki powinny być funkcjonalne, posiadać ujednolicone barwy, w zaleŝności od rodzaju odpadów, dla którego są przeznaczonekolory pojemników takie same jak worków. Zaznaczyć naleŝy, iŝ korzystne jest kojarzenie barwy pojemnika z jego przeznaczeniem, a estetyczny wygląd pojemnika zachęca do korzystania z niego. Odpady mogą być równieŝ przynoszone przez mieszkańców do ZZO. System odbierania (odpady w postaci surowców wtórnych odbierane są od wytwórcy odpadów przez ZZO) Zabudowa rozproszona: Mieszkańcy segregują odpady na 5 frakcji (szkło białe i kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tekturę, odpady balastowe- nie posiadające własności uŝytkowych) i umieszczają je w workach z tym, Ŝe komunalne odpady ulegające biodegradacji są kierowane do przydomowego kompostowania. W wyznaczonym dniu odbioru odpadów, wypełnione worki wystawiane są przez mieszkańców do drogi. Podczas odbioru odpadów, mieszkańcy otrzymują nowe worki. Worki te są równieŝ dostępne u sołtysów. Odbiór odpadów raz w miesiącu. Odpady mogą być równieŝ przynoszone przez mieszkańców do ZZO. Proponuje się wdroŝenie odpowiednio obu systemów. WdroŜenie nowych systemów zbierania odpadów lub modyfikację systemów juŝ funkcjonujących, naleŝy poprzedzić przeprowadzeniem zbiórki pilotaŝowej. Oznacza to wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów tylko w pewnych rejonach powiatu. Celem takiej akcji jest zebranie praktycznych doświadczeń w tej dziedzinie i obserwacji zachowania się mieszkańców i ich reakcji na wprowadzenie 61

66 selektywnego zbierania odpadów. Dzięki zbiórce pilotaŝowej istnieje moŝliwość określenia parametrów i czynników, które nie są modelowe i nie dają się przewidywać, mogą mieć jednak istotny wpływ na sposób funkcjonowania i efektywność całego systemu zbierania odpadów. Zbiórka pilotaŝowa powinna wyjaśnić następujące zagadnienia: - stopień zanieczyszczenia wysegregowanych odpadów - określenie ilości potencjalnie moŝliwych do odzyskania Bardzo istotne jest, aby surowce wtórne zebrane w ramach zbiórki pilotaŝowej były przekazane do odzysku. W niektórych miejscowościach zdarzało się bowiem, Ŝe trafiały one na składowiska odpadów, co wywoływało słuszne oburzenie społeczeństwa oraz zniechęcało do segregowania odpadów.(s. Pietrasik, Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Federacja Zielonych w Krakowie) Budowa gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych (GPZON) Podstawowym przedsięwzięciem w zakresie gospodarki odpadami niebezpiecznymi będzie zorganizowanie na terenie powiatu systemu zbierania odpadów niebezpiecznych, obejmującego docelowo 100% mieszkańców. System ten będzie realizowany poprzez budowę gminnych punktów zbierania odpadów niebezpiecznych. Takie punkty powinny być wyposaŝone odpowiednio w osłony zapobiegające skutkom wpływu warunków atmosferycznych, właściwe pojemniki do magazynowania odpadów, a takŝe posiadać nieprzepuszczalne podłoŝe i separator cieczy. W ramach GPZON proponuje się zbieranie: olejów odpadowych i opakowań po olejach, baterii i akumulatorów małogabarytowych, lamp fluorescencyjnych, przeterminowanych leków, przeterminowanych środki ochrony roślin i opakowań po tych środkach- dotyczy starych opakowań nie objętych kaucjonowaniem, zuŝyte urządzenia elektryczne i elektroniczne). Odbiór (transport do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania) tych odpadów powinien być przez gminę powierzony specjalistycznej firmie wywozowej spełniającej wymogi określone w warunkach przetargu. Firma oprócz specjalistycznego sprzętu do transportu odpadów niebezpiecznych powinna dysponować odpowiednim zapleczem do czasowego przetrzymywania zebranych odpadów. Istotnym warunkiem uzyskania efektów w selektywnym zbieraniu odpadów niebezpiecznych wytworzonych w grupie odpadów niebezpiecznych jest gotowość mieszkańców do selektywnego ich zbierania. Wymaga to przeprowadzenia w powiecie i gminach odpowiedniej akcji kształtowania świadomości społecznej. Zakłada się następujący rozwój systemu gospodarki odpadami niebezpiecznymi wytwarzanymi w grupie odpadów komunalnych, w którym naleŝy dąŝyć do osiągnięcia co najmniej poniŝszych wskaźników: w roku % odpadów będzie zebrana selektywnie, w roku % odpadów będzie zebrana selektywnie, w roku % odpadów będzie zebrana selektywnie, w roku % odpadów będzie zebrana selektywnie. 62

67 Biorąc pod uwagę np. zapisy dyrektywy Nr 2002/96/WE z dnia 27 stycznia 2003 r. w sprawie zuŝytego sprzętu elektrotechnicznego i elektronicznego, w odniesieniu do odpadów pochodzących prywatnych gospodarstw domowych naleŝy m.in.: Do dnia 13 sierpnia 2005 r. ustanowić systemy umoŝliwiające posiadaczom końcowym w/w zuŝytego sprzętu zwrócenie tych odpadów do punktów ich zbierania co najmniej nieodpłatnie Do dnia 31 grudnia 2006 r. zapewnić osiągnięcie średniego wskaźnika zbiórki selektywnej w/w zuŝytych urządzeń rzędu przynajmniej 4 kg na mieszkańca rocznie. Zakłada się, Ŝe GPZON będą przyjmować bezpłatnie odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw. GPZON mogą działać jako zbiorcze punkty na jednym terenie (np. teren ZZO) kilka punktów do zbierania róŝnego rodzaju odpadów niebezpiecznych. W tym przypadku odpady zebrane przez mieszkańców odnoszone są w miarę potrzeby do tych punktów, w których obok zbiorników na surowce wtórne stoją wydzielone pojemniki na poszczególne rodzaje odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w sektorze komunalnym. GPZON mogą takŝe działać oraz jako wyodrębnione punkty dla niektórych rodzajów odpadów, np. GPZON- oleje odpadowe, na stacji paliw, GPZON- przeterminowane leki, apteka. Dostosowanie do wymagań przepisów o odpadach składowiska odpadów komunalnych w Trzebini. Składowisko w Trzebini powinno zostać wyposaŝone w: system odprowadzania odcieków do kanalizacji, system energetycznego wykorzystania zasobów biogazu, lub okresowego spalania biogazu w pochodni, linię do segregacji odpadów na zapleczu składowiska, miejsce do magazynowania odpadów zawierających azbest, wydzielenie kwatery do składowania odpadów zawierających azbest, odrębną halę z przeznaczeniem na GPZON. Na bazie istniejącego składowiska odpadów zostanie utworzony Zakład Zagospodarowania Odpadów (ZOO). Zalety wariantu A: Do zalet tego systemu naleŝy zaliczyć: znaczne ograniczenie składowania odpadów, a tym samym wydłuŝenie okresu eksploatacji istniejącego składowiska odpadów; przyczynienie się powiatu do zwiększania w powiecie, województwie i kraju odzysku odpadów posiadających własności uŝytkowe i spełnienie wymagań w tym zakresie za pomocą działań i przy wykorzystaniu technologii niebudzących sprzeciwu mieszkańców, masmediów i ruchów ekologicznych; rozwinięcie działalności (zwiększenie efektywności) Zakładu Gospodarki Odpadami Komunalnymi sp. z o.o. w Balinie. a tym 63

68 samym zmniejszenie bezrobocia w gminie; wykorzystanie istniejącego terenu na budowę nowych obiektów i lokalizację nowych kontenerów do zbierania odpadów; moŝliwość skorzystania ze środków pochodzących z opłaty produktowej; postrzeganie powiatu jako obszaru ekologicznego i zarazem przemysłowego. Wady wariantu A: Do wad tego systemu naleŝy zaliczyć: trudną i kosztowną akację wdroŝenia systemu; brak gwarancji zapewnienia ciągłości zbytu posortowanych surowców wtórnych; brak mechanizmów do skutecznego kontrolowania realizacji ustalonych zasad selektywnego zbierania odpadów. WARIANT B Z uwagi na fakt, iŝ cele, działania i inne wymagania szczegółowe określone zostały w Polityce ekologicznej państwa, w Krajowym planie gospodarki odpadami, Planie gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego, wariantowość rozwiązań systemowych moŝe dotyczyć tylko systemu zbierania i odbierania odpadów komunalnych, komunalnych wyłączeniem odpadów niebezpiecznych, Wariant B oparty jest na zbieraniu: odpadów opakowaniowych objętych opłatą produktową do dostarczonych worków odpadów pozostałych (zmieszanych) do funkcjonujących juŝ pojemników (kontenerów) odpadów wielkogabarytowych wystawka odpadów budowlanych, opon, metali do kontenerów ustawionych na placu zakładu zbierania odpadów (ZZO) kompostowanie we własnym zakresie komunalnych odpadów ulegających biodegradacji (kuchenne, zielone), Zalety wariantu B: Rozwiązanie to umoŝliwia dalsze wykorzystywanie funkcjonującego juŝ sprzętu (kontenerów na odpady) i w związku z tym nie stanowi obciąŝenia finansowego dla powiatu i jej mieszkańców. Wady wariantu B: System wg wariantu B wykazuje brak motywacji mieszkańców do selektywnego zbierania, gdyŝ anonimowo mają moŝliwość wrzucania do pojemników (kontenerów) niesegregowanych odpadów komunalnych. W rezultacie wszystkie odpady mogą być kierowane na składowisko odpadów. Usuwanie i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest (program) Akcja usuwania i unieszkodliwiania wyrobów zawierających azbest jest prowadzona od 1999 roku i powiat realizuje swój program W ramach kontynuacji tej akcji nastąpi przypomnienie o obowiązku przeprowadzenia inwentaryzacji oraz o przedłoŝeniu jej wyników odpowiednio Wojewodzie bądź burmistrzowi lub wójtowi, a takŝe o jej corocznej aktualizacji (zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i 64

69 Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania azbestu oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub jest wykorzystywany azbest (Dz. U. Nr 192, poz. 1876). Stan aktualny Najwięcej odpadów zawierających azbest powstanie w trakcie prac remontowo- budowlanychwymiany pokryć dachowych oraz elewacji wykonanych z wyrobów azbestowo cementowych. Na terenie powiatu dotychczas nie zinwentaryzowano w pełni wszystkich wbudowanych wyrobów zawierających azbest, które w najbliŝszych latach będą stanowić potencjalne źródło odpadów niebezpiecznych. Są to głównie wyroby w postaci pokryć dachowych i elewacji. Cel akcji Bezpieczne dla zdrowia ludzi usunięcie wyrobów zawierających azbest i zdeponowanie ich na wyznaczonych składowiskach w sposób eliminujący ich negatywne oddziaływanie. Planowane działania Opracowanie bazy informacyjnej zawierającej dane dotyczące lokalizacji, ilości i stanu wyrobów zawierających azbest Organizacja akcji informacyjno edukacyjnej w zakresie postępowania z odpadami zawierającymi azbest Zabezpieczenie środków finansowych na udzielenie pomocy finansowej mieszkańcom na działania związane z usuwaniem (demontaŝ, transport, unieszkodliwianie, z wyłączeniem opłaty za składowanie odpadów) wyrobów zawierających azbest Ogłoszenie przetargu i wyłonienie firmy, która będzie usuwała wyroby zawierające azbest z terenu powiatu Po szczegółowym zinwentaryzowaniu wyrobów zawierających azbest na terenie Powiatu Chrzanowskiego, zarezerwowane będą środki finansowe w GFOŚiGW, PFOŚiGW i WFOŚiGW na udzielenie pomocy finansowej mieszkańcom powiatu na działania związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest (transport, unieszkodliwianie). Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości środków powiat ogłosi przetarg na wykonywanie usług wymienionych wyŝej. Dokonywanie czynności związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest moŝliwe jest tylko przez wyspecjalizowane firmy i zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2005 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego uŝytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649) oraz rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 2 kwietnia 1998r.w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego uŝytkowania takich wyrobów (Dz. U. Nr 45, poz. 280). 65

70 System gospodarki odpadami w Powiecie Chrzanowskim, wraz ze szczegółowymi celami i działaniami ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Jednostka monitorująca I. Odpady wytwarzane w sektorze komunalnym Cel wiodący Minimalizacja i eliminacja zagroŝeń wynikających z gospodarowania odpadami wytwarzanymi w sektorze komunalnym. powiat, gmina Cele krótkookresowe Podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkańców związek gmin zarządzający składowiskami powiat, gmina, Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Edukacja w zakresie gospodarki odpadami Edukacja w zakresie gospodarki odpadami Edukacja w zakresie gospodarki odpadami Dostosowanie składowisk odpadów do wymogów ochrony środowiska i obowiązujących w tym zakresie przepisów Zajęcia w szkołach ponadgimnazjalnych Szkolenia, ulotki, informatory Konkursy międzygminne Udział mediów w akcji informacyjno - edukacyjnej Zajęcia w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjalnych Spotkania informacyjno - edukacyjne w sołectwach Konkursy i zachęty ekonomiczne Szkolenia, ulotki, informatory Objęcie 95 % mieszkańców obszarów wiejskich powiatu zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych oraz 100% mieszkańców terenów miejskich do 2006 r. zgodnie z WPGO Ograniczenie ilości trafiajacych na składowisko odpadów wielkogabarytowych i budowlanych poprzez zapewnienie selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20% wytworzonych w roku 2006 oraz odpadów budowlanych na poziomie 15% wytworzonych w roku związek gmin gmina, związek gmin gmina Spotkania informacyjno - edukacyjne dla gmin Opracowanie systemu zbierania odpadów komunalnych od wszystkich wytwórców przez upowaŝnione firmy lub związki gmin. Kontrola Opracowanie systemu zbierania odpadów komunalnych od wszystkich wytwórców przez upowaŝnione firmy lub związki gmin. Wybór wariantu zbierania: wprowadzenie selektywnego zbierania do rozstawionych kontenerów, okresowe zbieranie przez specjalistyczne firmy dostarczanie odpadów do miejsc magazynowania (GPZON) Opracowanie kalendarza odbioru odpadów. Wybór firmy specjalistycznej. 66

71 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Jednostka monitorująca powiat, Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Współfinansowanie budowy sortowni Współfinansowanie budowy kompostowni dla potrzeb powiatu Współfinansowanie zakupu kontenerów do selektywnego zbierania odpadów Ograniczenie ilości odpadów komunalnych przeznaczanych do unieszkodliwiania poprzez składowanie ze szczególnym uwzględnieniem odpadów komunalnych ulegających biodegradacji; Zamykanie, rekultywacja, przebudowa składowisk odpadów komunalnych; oraz budowa składowisk o zasięgu regionalnym (do kontynuacji w ramach celów długokresowych w latach ) Ograniczenie dewastacji środowiska w miejscach nielegalnego gromadzenia odpadów (do kontynuacji w ramach celów długokresowych w latach ) Cele długookres owe gmina związek gmin powiat, gmina związek gmin właściciel (administrujący gruntem na podstawie tytułu prawnego) Promowanie rozwoju sieci przydomowych, kompostowników, Opracowanie kalendarza odbioru odpadów od wytwórców nie posiadających kompostowników przydomowych. Wariantowy system zbierania z uwzględnieniem wydzielenia strumienia odpadów ulegających biodegradacji: system dwupojemnikowy (odpady mokre i suche łatwosegregowalne) system wieszakowo-workowy 4 worki na szkło, tworzywa sztuczne, metal, papier; 2 worki na odpady ulegające biodegradacji (zmieszane i przeznaczone do kompostowania) kontenery do selektywnego zbierania odpadów w miejscach duŝego zagęszczenia ludności, w zabudowie rozproszonej system workowy. Współfinansowanie budowy sortowni Współfinansowanie budowy kompostowni dla potrzeb powiatu Opracowanie kalendarza odbioru odpadów od wytwórców nie posiadających kompostowników przydomowych. Wspieranie rekultywacji składowiska w LibiąŜu Wspieranie rekultywacji składowiska w Okradziejówce Wspieranie rekultywacji składowiska odpadów komunalnych w Trzebini (kwatera wyłączona z eksploatacji) Wspieranie budowy Zakładu Zagospodarowania Odpadów Rekultywacja składowiska odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne w Balinie - Okradziejówce Rekultywacja składowiska w LibiąŜu Rozbudowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Wydzielenie kwatery dla odpadów zawierających azbest przy składowisku odpadów komunalnych w Trzebini. Rekultywacja składowiska odpadów komunalnych w Trzebini (kwatera wyłączona z eksploatacji) Rozbudowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Likwidacja dzikich wysypisk 67

72 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Doskonalenie wprowadzonego systemu gospodarki odpadami komunalnymi Osiągniecie selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych na poziomie 50% wytworzonych w roku 2010.Z oraz selektywnego zbierania odpadów budowlanych na poziomie 40% wytworzonych w roku Jednostka monitorująca powiat, gmina, związek gmin gmina Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Ocena skuteczności dotychczasowego systemu zbierania i ewentualna modyfikacja tego sytemu Zapewnienie regularnego odbioru odpadów, Ocena skuteczności dotychczasowego systemu zbierania i ewentualna modyfikacja tego sytemu Zapewnienie regularnego odbioru odpadów, Ocena skuteczności dotychczasowego systemu zbierania i ewentualna modyfikacja tego systemu Ocena skuteczności dotychczasowego systemu zbierania i ewentualna modyfikacja tego sytemu WdraŜanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznego przekształcania odpadów przedsiębiorcy WdroŜenie produkcji paliw alternatywnych, w tym linii do segregacji odpadów przeznaczonych do produkcji paliw. Zbieranie i przekazanie wybranych grup odpadów do istniejących w województwie i poza jego granicami instalacji do termicznego przekształcania odpadów spełniających wymogi ochrony środowiska w tym zakresie. Odpady opakowaniowe Cele krótkookresowe Osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku i recyklingu: zgodnie z ustawodawstwem Cele długookresowe Ograniczenie masy odpadów opakowaniowych deponowanych na składowiskach oraz zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu Komunalne osady ściekowe Cele krótkookresowe gminy związek gmin przedsiębiorcy gmina związek gmin przedsiębiorcy Nawiązanie współpracy z organizacjami odzysku Nawiązanie współpracy z organizacjami odzysku Zorganizowanie zbierania odpadów opakowaniowych dostosowanego do potrzeb odbiorców tych surowców. Kontynuacja współpracy z organizacjami odzysku Kontynuacja współpracy z organizacjami odzysku Dostosowanie segregacji odpadów do nowoczesnych technik wykorzystania surowców wtórnych i produkcji paliw alternatywnych 68

73 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Zwiększenie stopnia przekształcania komunalnych osadów ściekowych oraz maksymalizacja stopnia wykorzystania substancji biogennych zawartych w osadach z zachowaniem bezpieczeństwa sanitarnego i chemicznego Eliminacja niewłaściwych praktyk w postępowaniu z komunalnymi osadami ściekowymi gromadzonymi w przydomowych bezodpływowych zbiornikach Jednostka monitorująca gmina, związek gmin i przedsiębiorcy gmina, związek gmin i przedsiębiorcy Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Wprowadzanie nowych technologii umoŝliwiających przekształcanie osadów ściekowych dla osiągnięcia ich odpowiednich parametrów dla celów nawozowych, szczególnie na terenach zdegradowanych górnictwem. Kompostowanie komunalnych osadów ściekowych: wariant I - wspólnie z odpadami komunalnymi ulegającymi biodegradacji; wariant II oddzielne kompostowanie osadów ściekowych Inwentaryzacja przydomowych bezodpływowych zbiorników Kontrola częstotliwości opróŝniania bezodpływowych zbiorników Poddawanie wytwarzanych komunalnych osadów ściekowych termicznemu przekształcaniu w istniejących instalacjach na terenie województwa lub poza jego granicami Cele długookresowe Osiągnięcie do roku 2014 wykorzystania osadów w rolnictwie do celów nawozowych na poziomie 26%, poddania osadów procesowi kompostowania na poziomie 20% oraz zapewniające osiągnięcie do roku 2014 termicznego przekształcania komunalnych osadów ściekowych na poziomie 8%. powiat, gmina, związek gmin i przedsiębiorcy Odpady niebezpieczne wytworzone w sektorze komunalnym Cel e krótkookresowe Wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych odpadów niebezpiecznych w celu osiągnięcia do roku 2006 zbierania odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym na poziomie 15%. Cele długookresowe powiat, gmina, związek gmin Wspierania działań wynikających z obowiązujących w tym zakresie przepisów. Bank danych o podmiotach, które uzyskały decyzje na gospodarowanie odpadami niebezpiecznymi w powiecie Pozyskanie do współpracy specjalistycznych firm. Prowadzenie szczegółowej analizy ilościowej odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym Wybór sposobu zorganizowania Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych. Organizacja Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych Prowadzenie szczegółowej analizy ilościowej odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym Wybór sposobu zorganizowania Gminnego Punktu Zbierania Odpadów Niebezpiecznych. Organizacja Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych 69

74 ZałoŜone szczegółowe cele Jednostka gospodarki odpadami monitorująca Podnoszenie udziału gminy procentowego zbieranych odpadów niebezpiecznych z sektora odpadów komunalnych w sposób zapewniający osiągnięcie: do roku 2010 zbierania odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym na poziomie przedsiębiorcy 50 % do roku zbierania odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym na poziomie 80%. Odpady wytwarzane w sektorze gospodarczym Cel wiodący Minimalizacja i eliminacja zagroŝeń wynikających z gospodarowania odpadami wytwarzanymi w sektorze gospodarczym. Cele priorytetowe Likwidacja zagroŝeń wynikających ze składowania odpadów przemysłowych. przedsiębiorcy Powiat, Gminy, Przedsiębiorcy, Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Koordynacja działań w zakresie zbierania odpadów opakowaniowych Udoskonalanie i dopasowanie do indywidualnych potrzeb mieszkańców gminy oraz wymogów rynku systemu zbierania odpadów. Zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych, Dostosowanie składowisk odpadów do wymogów ochrony środowiska i obowiązujących w tym zakresie przepisów, Wprowadzanie w przedsiębiorstwach zasad Czystszej Produkcji Kierowanie odpadów na przystosowane składowiska na obszarze województwa i poza jego granicami. 1.Zrealizowanie zadania pn. Rekultywacja zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach GÓRKA w Trzebini, 2. Zabezpieczenie i rekultywacja składowisk odpadów oraz wdroŝenie procesów odzysku w ZGE JANINA w LibiąŜu. 3. Zabezpieczenie składowisk odpadów na terenach Rafinerii Trzebinia. 4. Zabezpieczenie i likwidacja hałd po Zakładach Metalurgicznych Trzebinia. 5. Modernizacja, zabezpieczenie, likwidacja i rekultywacja hałd i składowisk odpadów. Cele krótkookresowe Zmniejszenie do minimum przemieszczania odpadów, zgodnie z zasadami bliskości i samowystarczalności przedsiębiorcy Zwiększenie udziału odzyskiwanych i ponownie stosowanych w procesach produkcyjnych odpadów przemysłowych poprzez dostosowanie technologii do maksymalnej moŝliwości odzysku lub ponownego stosowania wytworzonych odpadów pochodzących z sektora gospodarczego Organizacja systemu zbierania, gromadzenia i transportu odpadów powstających w sektorze małych i średnich przedsiębiorstw. 70

75 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Jednostka monitorująca Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia wdroŝenie systemów ewidencji odpadów wprowadzanie w przedsiębiorstwach zasad Czystszej Produkcji. Cele długookresowe Sukcesywna likwidacja starych, wcześniej nagromadzonych odpadów przemysłowych; zwiększanie odzysku i ponowne wykorzystanie odpadów przemysłowych w procesach produkcyjnych dalsze wprowadzanie w przedsiębiorstwach zasad Czystszej Produkcji. Odpady niebezpieczne Cel wiodący Minimalizacja i eliminacja zagroŝeń wynikających z gospodarowania odpadami niebezpiecznymi. Oleje odpadowe Cele krótkookresowe Osiągnięcie do 2007 roku odzysku na poziomie 50 % i recyklingu na poziomie 25 % Cele długookresowe powiat, przedsiębiorcy przedsiębiorcy przedsiębiorcy przedsiębiorcy gmina przedsiębiorcy powiat związek gmin gmina przedsiębiorcy Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w małych i średnich podmiotach gospodarczych. Prowadzenie ewidencji zakładowych składowisk odpadów z sektora gospodarczego Stosowanie niskoodpadowych technologii produkcji Modernizacja stosowanych technologii wytwarzania produktu dostosowana do zasad Czystej Produkcji Rekultywacja lub likwidacja składowisk, dla których brak jest moŝliwości odzysku nagromadzonych odpadów: nazwa składowisk. Przebudowa składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych : nazwa składowisk Budowa instalacji związanej z wykorzystaniem odpadów energetycznych zalegających na składowiska odpadów, Dostosowanie technologii do maksymalnej moŝliwości odzysku lub ponownego stosowania wytworzonych odpadów pochodzących z sektora gospodarczego Stosowanie niskoodpadowych technologii produkcji Modernizacja technologii wytwarzania produktu dostosowana do zasad Czystszej Produkcji Zorganizowanie efektywnego systemu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych Dostosowanie GPZON do odpłatnego przyjmowania odpadów niebezpiecznych od przedsiębiorców i bez-płatnego od mieszkańców i szkół Dostosowanie technologii do maksymalnej moŝliwości odzysku i unieszkodliwiania odpadów Pozyskanie przedsiębiorców do współpracy Stworzenie moŝliwości zbierania olejów odpadowych: przy stacjach benzynowych i warsztatach mechaniki pojazdowej oraz w GPZON Stworzenie moŝliwości zbierania olejów odpadowych: przy stacjach benzynowych i warsztatach mechaniki pojazdowej oraz w GPZON. Pozyskanie przedsiębiorców do współpracy ZałoŜenie punktów zbierania olejów odpadowych: przy stacjach benzynowych i warsztatach mechaniki pojazdowej oraz w GPZON. 71

76 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Jednostka monitorująca Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia powiat Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb przedsiębiorców. Zwiększanie poziomów odzysku i recyklingu Baterie i akumulatory związek gmin gmina przedsiębiorcy Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb mieszkańców Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb mieszkańców Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb przedsiębiorców. Cele krótkookresowe Odzysk z rynku 100% akumulatorów ołowiowych. Osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu pozostałych baterii i akumulatorów, na poziomie określonym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 roku w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouŝytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719). Cele długookresowe : Zwiększenie poziomów odzysku i recyklingu. Odpady zawierające azbest Cele krótkookresowe powiat związek gmin gmina przedsiębiorcy powiat związek gmin gmina przedsiębiorcy Pozyskanie przedsiębiorców do współpracy Stworzenie moŝliwości zbierania zuŝytych baterii i akumulatorów w punktach nasilonego ruchu pieszych oraz w GPZON Stworzenie moŝliwości zbierania zuŝytych baterii i akumulatorów w punktach nasilonego ruchu pieszych oraz w GPZON Pozyskanie przedsiębiorców do współpracy ZałoŜenie punktów zbierania baterii i akumulatorów w punktach nasilonego ruchu pieszych oraz w GPZON Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb przedsiębiorców. Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb mieszkańców Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb mieszkańców Ocena skuteczności zastosowanego systemu i ewentualne dostosowanie go potrzeb przedsiębiorców. 72

77 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Usuwanie wyrobów zawierających azbest i deponowanie ich na składowiskach. Cele długookresowe Kontynuacja realizacji planu usuwania wyrobów zawierających azbest Jednostka monitorująca powiat związek gmin gmina przedsiębiorcy powiat gmina, Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Pozyskanie środków finansowych na realizację planu usuwania wyrobów zawierających azbest Pozyskanie środków finansowych na realizację planu usuwania wyrobów azbestowych Inwentaryzacja wyrobów zawierających azbest Opracowanie gminnych programów usuwania wyrobów zawierających azbest Pozyskanie środków finansowych na realizację planu usuwania wyrobów azbestowych Rozpoznanie moŝliwości budowy składowiska odpadów zawierających azbest Rozbudowa zaplecza technicznego do magazynowania odpadów zawierających azbest (budowa składowisk odpadów zawierających azbest). Postępowanie zgodnie ze wskazaniami powiatowego programu usuwania materiałów zawierających azbest Postępowanie zgodnie ze wskazaniami gminnego programu usuwania materiałów zawierających azbest. Środki ochrony roślin Cele krótkookresowe Wydzielenie ze strumienia odpadów komunalnych opakowań po środkach ochrony roślin Cele długookresowe Całkowita eliminacja ze strumienia odpadów, opakowań po środkach ochrony roślin przedsiębiorcy przedsiębiorcy ZuŜyte urządzenia elektryczne i elektroniczne Cele krótkookresowe i długookresowe Osiągnięcie poziomów odzysku i recyklingu dla urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamraŝających oraz pomp ciepła zawierających substancje zuboŝające warstwę ozonową, określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pouŝytkowych (Dz. U. Nr 69, poz. 719). gmina Zapewnienie sieci punktów zbierania opakowań po środkach ochrony roślin Dostosowanie w miarę potrzeb sieci punktów zbierania opakowań po środkach ochrony roślin Zorganizowanie w ramach GPZON zbierania zuŝytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych w tym urządzeń klimatyzacyjnych, chłodniczych i zamraŝających oraz pomp ciepła zawierających substancje zuboŝające warstwę ozonową 73

78 ZałoŜone szczegółowe cele gospodarki odpadami Wycofane z eksploatacji pojazdy Jednostka monitorująca Cel krótko i długookresowy Odzysk surowców i unieszkodliwianie odpadów pochodzących z demontaŝu pojazdów wycofanych z eksploatacji Odpady medyczne i weterynaryjne powiat, posiadacz pojazdu Cel krótko i długookresowy Rodzaj i zakres działań - sposób wdroŝenia Sporządzenie i aktualizacja listy specjalistycznych firm zajmujących się rozbiórką wyeksploatowanych pojazdów w porozumieniu z wojewodą Udostępnienie listy specjalistycznych firm zajmujących się rozbiórka wyeksploatowanych pojazdów Przekazywanie wyeksploatowanych pojazdów do punktów demontaŝu. powiat Monitoring sposobu gospodarowania odpadami medycznymi i weterynaryjnymi Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarowaniu odpadami medycznymi, weterynaryjnymi i poubojowymi. posiadacz odpadu Zwierzęta padłe i ubite z konieczności Cel krótko i długookresowy Eliminacja nieprawidłowych praktyk w gospodarowaniu zwierzętami padłymi i ubitymi z konieczności Inne odpady niebezpieczne posiadacz odpadu Cel krótko i długookresowy Stworzenie systemu gospodarowania odpadami pochodzącymi z akcji ratowniczo-gaśniczych, klęsk Ŝywiołowych oraz zdarzeń losowych, do czasu przekazania tych odpadów do miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione. powiat, Zbieranie odpadów medycznych i przekształcanie termiczne w spalarni odpadów medycznych przystosowanych do termicznego przekształcania odpadów na terenie województwa lub poza jego granicami, spełniających wymogi ochrony środowiska Zbieranie odpadów weterynaryjnych i przekształcanie termiczne w spalarni odpadów medycznych przystosowanych do termicznego przekształcania odpadów na terenie województwa lub poza jego granicami, spełniających wymogi ochrony środowiska Przekazywanie odpadu wyspecjalizowanym jednostkom Ewidencja podmiotów, które ze względu na zakres działalności mogą być sprawcą sytuacji awaryjnej Wspieranie unieszkodliwiania odpadów pochodzących z akcji ratowniczo-gaśniczych 74

79 6. Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami Projektowane zadania w ramach wariantów systemu gospodarki odpadami z załoŝenia zawierają działania zmierzające do poprawy sytuacji w gospodarce odpadami i są zgodne z zasadami postępowania odpadami określonymi w przepisach o odpadach. Dotyczą one: Zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko Zapewniania zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku, jeŝeli nie udało się zapobiec ich powstaniu Zapewnianiu zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec, lub których nie udało się poddać odzyskowi Przekazywania odpadów do najbliŝej połoŝonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione Stosowania najlepszych dostępnych technik Selektywnego zbierania odpadów u źródła Stosowania zasady zanieczyszczający płaci a) Działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów i ograniczenia ilości odpadów oraz ich negatywnego oddziaływania na środowisko MoŜna wyróŝnić trzy sposoby związane z zapobieganiem i ograniczeniem ilości powstawania odpadów: Zapobiegania poprzez technologie promowanie zasad czystszej produkcji Czystsza produkcja jest prewencyjną strategią ochrony środowiska polegającą na redukcji u źródła powstawania odpadów, ścieków, zanieczyszczeń pyłowo-gazowych oraz pośrednio poprzez oszczędność materiałów i surowców, wody, paliw i energii oraz innych zasobów naturalnych w procesach produkcyjnych oraz w kaŝdej innej działalności człowieka. Realizowana za pomocą prostej procedury operacyjnej, zwanej procedurą minimalizacji odpadów, moŝe funkcjonować jako niezwykle efektywny ekonomicznie i ekologicznie niesformalizowany system zarządzania środowiskowego, pozwalający na osiąganie wymienionych wyŝej korzyści (wg opracowania Zarządzanie środowiskowe na szczeblu lokalnym i regionalnym, W.A. Sokół). Zapobieganie przez produkty promowanie produktów o małej szkodliwości powstających z nich odpadów Ustawa o odpadach stanowi, Ŝe ktokolwiek podejmuje działania, których skutkiem moŝe być powstawanie odpadów, powinien zaplanować, zaprojektować i prowadzić swoją działalność tak, aby zapobiec powstawaniu odpadów lub ograniczać ilość wytwarzanych odpadów i ich szkodliwy wpływ na środowisko podczas produkcji, eksploatacji i po zakończeniu uŝytkowania produktów. Termin "wielokrotny uŝytek" oznacza kaŝdą operację, w trakcie której opakowanie przeznaczone i skonstruowane do zastosowania w określonej minimalnej liczbie cykli uŝytkowania jest powtórnie napełniane lub wykorzystywane do tego samego celu, do którego było pierwotnie przeznaczone, z pomocą lub bez pomocy środków wspomagających dostępnych na rynku i umoŝliwiających powtórne wykorzystanie np. opakowania; takie opakowanie wielokrotnego uŝytku staje się odpadem z chwilą, gdy przestaje być zdatne do wielokrotnego uŝytku; 75

80 Edukacja ekologiczna mieszkańców Edukacja ekologiczna mieszkańców danej gminy powinna dostarczać informacji o moŝliwościach zmniejszenia ilości odpadów powstających w gospodarstwach domowych, poprzez kampanie informacyjno edukacyjne, które są ukierunkowane na proekologiczne zachowania konsumentów, np. świadomy wybór towarów, np. butelki szklane zamiast plastikowych, towary bez dodatkowych opakowań itp. b) Działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbiórki, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych Głównym kierunkiem działań w zakresie wspomagania prawidłowego gospodarowania odpadami jest poprawa i unowocześnienie gospodarki odpadami, a takŝe dostosowanie jej funkcjonowania do obowiązujących przepisów prawnych. Działania te oparte będą na: Rozbudzeniu i ugruntowaniu świadomości ekologicznej społeczeństwa Wydaniu stosownych aktów prawa miejscowego w formie uchwał Rady Powiatu Skorelowaniu planów zagospodarowania przestrzennego z zamierzeniami restrukturyzacyjnymi Podjęciu starań w celu zapewnienia środków finansowych na wdroŝenie systemu Współdziałaniu z przedsiębiorcami podejmującymi działalność w zakresie gospodarowania odpadami Zawieraniu umów z mieszkańcami i przedsiębiorcami w sprawie odbioru i zbierania odpadów Nadzorowaniu i kontrolowaniu prawidłowości selektywnego zbierania odpadów c) Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów Działania zmierzające do redukcji ilości odpadów ulegających biodegradacji będą oparte na: Edukacji społecznej prowadzonej w celu zachęcenia ludzi do ograniczania wytwarzania odpadów Wydzieleniu ze strumienia odpadów komunalnych odpadów ulegających biodegradacji Rozpowszechnianiu kompostowania przydomowego z wykorzystaniem we własnym zakresie finalnego produktu jakim jest kompost. Poprawa sytuacji w zakresie gospodarki odpadami będzie następowała w wyniku podjęcia niŝej przedstawionych kierunków działań wyraŝonych konkretnymi zadaniami opisanymi w dziale 5. Tabela 6.1. Rodzaje działań dla odpadów wytwarzanych w sektorze komunalnym l.p. Rodzaj działań Lata Wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów u źródła (szkło białe oraz 1. kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tektura, odpady balastowe- nie posiadające własności uŝytkowych) 2. Zorganizowanie i wdroŝenie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (wielkogabarytowych, budowlanych, komunalnych odpadów ulegających biodegradacji) 3. Rozbudowa i dostosowanie zaplecza technicznego dla potrzeb segregacji, magazynowania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów

81 l.p. Rodzaj działań Lata komunalnych 4. Poprawa efektywności i zakresu selektywnego zbierania odpadów Zapewnienie regularnego odbioru odpadów Opracowanie i wdroŝenie programy informacyjno edukacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 7. Zapewnienie selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20 % wytworzonych w roku Zapewnienie selektywnego zbierania odpadów budowlanych na poziomie % wytworzonych w roku Zapewnienie selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych na poziomie 50 % wytworzonych w roku Zapewnienie selektywnego zbierania odpadów budowlanych na poziomie % wytworzonych w roku Organizowanie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych Zapewnienie osiągnięcia do roku 2014 wykorzystania komunalnych osadów ściekowych w rolnictwie do celów nawozowych na poziomie 26% Zapewnienie osiągnięcia do roku 2014 poddania osadów procesowi kompostowania na poziomie 20 % 14. Propagowanie rozwoju przydomowego kompostowania odpadów ulegających biodegradacji (odpady zielone i odpady kuchenne) 15. Redukcja do 83 % (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. poprzez poddawanie ich procesom odzysku odpadów Redukcja w 2010 r. 75% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. kierowanych na składowiska odpadów. - Redukcja w 2013 r. 50% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. kierowanych na składowiska odpadów. - Redukcja w 2020 r. 35% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonej w 1995 r. kierowanych na składowiska odpadów Tabela 6.2. Rodzaje działań dla odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym l.p. Rodzaj działań Lata 1. Analizowanie i gromadzenie informacji o gospodarce odpadami w przedsiębiorstwach (np. pozyskiwanie informacji z wojewódzkiej bazy danych o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami. 2. Likwidacja zagroŝeń wynikających ze składowania odpadów przemysłowych Tabela 6.3. Rodzaje działań dla odpadów niebezpiecznych l.p. Rodzaj działań Lata 1. Zorganizowanie i zapewnienie osiągnięcia do roku 2006 selektywnego zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych z grupy odpadów komunalnych-na poziomie 15% 2. Zorganizowanie i zapewnienie osiągnięcia do roku 2010 selektywnego zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych z grupy odpadów komunalnych-na poziomie 50%, a do roku 2014 selektywnego

82 l.p. Rodzaj działań Lata zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych z grupy odpadów komunalnych-na poziomie 80% 3. Zorganizowanie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (w ramach których zbierane będą np. oleje odpadowe, baterie i akumulatory, zuŝyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, środki ochrony roślin, lampy fluorescencyjne) 4. Budowa lub udział w budowie wspólnie z innymi gminami grzebowiska bądź organizacja systemu odbioru, transportu i prawidłowej utylizacji padłych zwierząt. 5. Utworzenie i aktualizacja powiatowej bazy danych zawierającej informacje o występowaniu PCB oraz o lokalizacji, ilości i stanie materiałów zawierających azbest. 6. Udział w utworzeniu punktów magazynowania odpadów powstałych z akcji ratowniczych, zdarzeń losowych i klęsk Ŝywiołowych przy istniejących obiektach gospodarki odpadami Zadania z zakresu gospodarki odpadami, wynikające z Programu Ochrony Środowiska, wspierane przez Powiat 1. Egzekwowanie zasad uŝytkowania terenu w strefach ochronnych ujęć wód podziemnych i źródeł, zgodnie z przepisami oraz utrzymanie ich w czystości i porządku. 2. Promowanie wśród zakładów przemysłowych, istniejących na terenie powiatu, stosowania technologii przyjaznych środowisku poprzez zmniejszenie strumienia wytwarzanych odpadów, zwiększenie ponownego wykorzystania surowców wtórnych i zasad czystszej produkcji. 3. Wprowadzenie ograniczeń dotyczących moŝliwości składowania odpadów przemysłowych ze wskazaniem właściwej metody ponownego wykorzystania bądź unieszkodliwiania. 4. Podejmowanie działań zabezpieczających przed przenikaniem odcieków ze składowisk odpadów przemysłowych oraz komunalnych do wód podziemnych i powierzchniowych. 5. Szczegółowe rozpoznanie stanu środowiska i analiza moŝliwych zagroŝeń ze strony istniejących składowisk, szczególnie w obszarze występowania GZWP 452, stanowiącym główne źródło zaopatrzenia powiatu w wodę pitną. 6. Prowadzenie kontroli szczelności składowisk na obszarze powiatu poprzez badania monitoringowe środowiska wodnego i prowadzenie monitoringu składowisk zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. 7. Oczyszczenie koryt potoków na terenie powiatu i usunięcie z nich odpadów (m.in.potoku Regułka). 8. Rekultywacja zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po byłych zakładach Górka (II etapy). 9. Likwidacja lub minimalizacja negatywnego oddziaływania składowisk odpadów z sektora gospodarczego, szczególnie na środowisko wodne (głównie składowiska ZMI i ZM II w Trzebini po Zakładach Metalurgicznych, ZG TRZEBIONKA SA oraz składowisko Zakładów Chemicznych ALWERNIA SA), 10. Rekultywacja składowisk odpadów z sektora gospodarczego (m.in. składowiska odpadów pogórniczych ZGE Janina, składowiska Zakładów Chemicznych ALWERNIA SA, staw poflotacyjny ZG Trzebionka, składowiska ZM I, ZM II, oraz zwałowisk nadkładu i inne 11. Likwidacja lub minimalizacja negatywnego oddziaływania składowisk odpadów komunalnych na środowisko wodne (głównie niezrekultywowane składowisko w Balinie Okradziejówce, LibiąŜu i likwidacja dzikich wysypisk ). 8. Wnioski z analizy oddziaływania planu na środowisko 78

83 Zgodnie z obowiązującymi przepisami w zakresie sporządzania planów gospodarki odpadami, w niniejszym planie zawarto jedynie wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko. Wnioski: BieŜąca likwidacja miejsc nielegalnego gromadzenia odpadów dzikich wysypisk, przyczyni się przede wszystkim do usunięcia ogniska zanieczyszczenia gleb, wód podziemnych i powierzchniowych. W planie wskazano na konieczność likwidacji dzikich składowisk. Kontrolowany sposób postępowania z odpadami zawierającymi azbest nie powoduje zanieczyszczenia środowiska atmosferycznego. W tym zakresie w planie przedstawiono program usuwania wyrobów i odpadów zawierających azbest. Segregacja i selektywne zbieranie odpadów doprowadzi do pozyskania surowców wtórnych i przede wszystkim do ograniczenia ilości odpadów kierowanych na składowiska oraz do wydzielenia odpadów niebezpiecznych ze strumienia odpadów komunalnych. W planie przewidziano budowę instalacji do segregacji odpadów. Rozpowszechnianie kompostowni indywidualnych (zakładanie kompostowników), ograniczy ilość odpadów ulegających biodegradacji, deponowanych dotychczas na składowisku odpadów komunalnych.. Ograniczenie obserwowanego zjawiska spalania odpadów w indywidualnych paleniskach przydomowych przyczyni się w znaczącym stopniu do ograniczenia, często uciąŝliwej zapachowo niskiej emisji. Konieczne są w tym zakresie działania edukacyjne. Właściwie ukierunkowana edukacja ekologiczna mieszkańców Powiatu Chrzanowskiego, spowoduje zwiększenie efektywności prowadzonego selektywnego zbierania odpadów, co zapewni pozyskanie surowców wtórnych i zmniejszenie ilości odpadów trafiających na składowiska. Analiza oddziaływania przyjętych do realizacji w planie zadań w ramach wyznaczonych celów ogólnych i szczegółowych wskazuje, Ŝe szczególnej poprawie powinna ulec jakość wód podziemnych i gleb na terenach składowisk odpadów, przewidzianych do likwidacji i przebudowy oraz poprawie powinna ulec jakość wód powierzchniowych szczególnie w rejonie planowanych działaś na terenie Gminy Trzebinia. Wniosek końcowy WdroŜenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, przyczyni się do poprawy stanu środowiska na terenie powiatu. 9. Sposób monitoringu i oceny wdraŝania planu 79

84 Jednym z elementów systemu monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów i zadań będzie utworzenie powiatowej bazy danych o odpadach. W bazie tej będą gromadzone informacje dotyczących gospodarki odpadami (wytwarzania, odbioru, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania), z podziałem na sektor komunalny, gospodarczy i odpady niebezpieczne oraz zagadnienia szczegółowe dotyczące realizacji powiatowego systemu gospodarki odpadami. W bazie danych zawarte będą dane o rodzajach i ilościach odpadów oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, a takŝe stopniem wykorzystania instalacji i urządzeń do ich zagospodarowania. Drugim elementem monitorowania wdraŝania powiatowego planu gospodarki odpadami będzie tzw. monitorowanie samorządowe. Raz w roku Zarząd Powiatu będzie przedstawiał Radzie Powiatu informacje o stanie realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami Jednocześnie tematyka dotycząca gospodarki odpadami powstającymi na terenie kaŝdej gminy będzie wprowadzana porządku obrad rad gmin. Podczas obrad omawiane będą zagadnienia dotyczące wdroŝenia planu gospodarki odpadami, a w szczególności zasady selektywnego zbierania odpadów z sektora komunalnego oraz likwidacji dzikich wysypisk będą: Dane zbierane będą w cyklu półrocznym lub rocznym, w zaleŝności od potrzeb i pozyskiwane z wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami, z informacji pochodzących z zakładów i firm gospodarki odpadami, z innych informacji lub dokumentów będących w posiadaniu organów ochrony środowiska, z informacji pochodzących od przedsiębiorców. Cykliczna aktualizacja danych przyczyni się do stałego monitorowania gospodarki odpadami na terenie powiatu (odpadów z sektora komunalnego, gospodarczego i odpadów niebezpiecznych wytwarzanych na terenie powiatu i sposobach gospodarowania nimi). Wyniki monitoringu posłuŝą do sporządzania, co dwa lata raportów z wykonania programu ochrony środowiska, którego częścią jest plan gospodarki odpadami, a co cztery lata będą wykorzystywane do weryfikacji i aktualizacji bieŝącego planu. Podstawą do sporządzania raportów będzie dokonanie oceny stopnia jego realizacji. Ocena taka powinna wynikać z analizy stanu gospodarki odpadami w powiecie, opracowywanej na bieŝąco na dzień sporządzenia raportu w odniesieniu do stanu wyjściowego przedstawionego w planie. Analiza powinna być przeprowadzana dla postawionych w planie celów, zadań i przyjętego sytemu na podstawie wskaźników efektywności realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami. Przewiduje się równieŝ prowadzenie monitoringu zgodnie z zapisami w WPGO. Wykaz wskaźników efektywności realizacji planu przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 9.1. Zadania do realizacji w latach w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi na terenie Powiatu Chrzanowskiego 80

85 Nazwa zadania Rodzaj odpadów komunalnych Nazwa wskaźnika Stan na koniec 2005 r., itd. 1)Zorganizowanie systemu zbierania odpadów komunalnych 2)Zorganizowanie lub rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych Odpady komunalne Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady ulegające biodegradacji 1) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów 1) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów wielkogabarytowych 2) charakterystyka systemu (np. organizacja punktu zbierania, org. okresowych akcji odbierania, czy są one organizowane regularnie i z jaką częstotliwością itp.) 3) poziom (w %) zebranych z ilości wytworzonych odpadów wielkogabarytowych 1) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów budowlanych 2) charakterystyka systemu (transport, odbiór regularny czy sezonowy itp.) 3) poziom (w %) zebranych z ilości wytworzonych odpadów budowlanych 1) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych zorganizowanym systemem zbierania odpadów ulegających biodegradacji 2) charakterystyka systemu zbierania, magazynowania i transportu odpadów ulegających biodegradacji 3) poziom (w %) zebranych z ilości wytworzonych w 1995 r. odpadów ulegających biodegradacji tak/nie zorganizowanie/ rozbudowa/ brak systemu zorganizowanie/ rozbudowa/ brak systemu zorganizowanie/ rozbudowa/ brak systemu 81

86 Nazwa zadania Rodzaj odpadów komunalnych Nazwa wskaźnika Stan na koniec 2005 r., itd. 2)Zorganizowanie lub rozbudowa systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych 3) Utworzenie punktów magazynowania odpadów powstałych z akcji ratowniczych, zdarzeń losowych i klęsk Ŝywiołowych przy istniejących zakładach gospodarki odpadami 4) Odzysk i unieszkodliwianie Odpady niebezpieczne Inne odpady niebezpieczne Odpady komunalne ulegające biodegradacji 1) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych selektywnym zbieraniem odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym 2) udział procentowy mieszkańców powiatu objętych selektywnym zbieraniem odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym w ramach Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) 3) ilość utworzonych GPZON na terenie powiatu 4) rodzaje (oleje odpadowe, baterie i akumulatory, zuŝyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, środki ochrony roślin, przeterminowane leki i inne) i ilości zbieranych odpadów niebezpiecznych 1) punkty magazynowania odpadów powstałych z akcji ratowniczych, zdarzeń losowych i klęsk Ŝywiołowych 1) poziom (w %) odpadów ulegających biodegradacji poddanych procesom odzysku (kompostowanie, recykling, produkcja paliw alternatywnych) bądź unieszkodliwiania (spalanie, piroliza, poza składowaniem) 2) poziom (w %) odpadów komunalnych ulegających biodegradacji złoŝonych na składowiskach 3) budowa instalacji zagospodarowania (kompostowni, zakładów fermentacji beztlenowej i mechaniczno-biologicznych instalacji) przetwarzania odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w gminie (podać przepustowość, Mg/rok) zorganizowanie/ rozbudowa/ brak systemu Ilość punktów tak/nie odzysk/unieszkodliwianie poza składowaniem Zadanie przewidziane do realizacji w latach

87 Nazwa zadania Rodzaj odpadów komunalnych Nazwa wskaźnika Stan na koniec 2005 r., itd. 4) Odzysk i unieszkodliwianie 5) Organizowanie gospodarki odpadami opakowaniowymi 6) Promowanie wyrobów z udziałem surowców wtórnych pozyskanych z odpadów opakowaniowych) w celu zwiększenia zapotrzebowania na takie wyroby. Odpady wielkogabarytowe Odpady budowlane Odpady niebezpieczne Odpady z sektora komunalnego Odpady opakowaniowe Odpady opakowaniowe 4) budowa instalacji do kompostowania (podać przepustowość Mg/rok) 5) akcje informacyjne mające na celu popularyzacje kompostowania odpadów organicznych przez mieszkańców we własnym zakresie (propagowanie rozwoju lokalnych i przydomowych kompostowni wykorzystujących odpady kuchenne i odpady zielone) 1) instalacje linii demontaŝu i recyklingu odpadów wielkogabarytowych (przepustowość Mg/rok) 1) instalacje linii recyklingu odpadów budowlanych (przepustowość Mg/rok) 1) instalacje linii unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych (przepustowość Mg/rok) 2) ilość i rodzaj odpadów niebezpiecznych przekazanych do odzysku i recyklingu 1) wdraŝanie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym metod termicznych 1) prowadzenie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych (rodzaje i ilości) 2) budowa potencjału technicznego do segregacji odpadów opakowaniowych (stacje segregacji, stacje przeładunkowe) 3) budowa potencjału technicznego w zakresie selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych oraz ich transportu (pojemniki do segregacji, środki transportu) 1) przeprowadzone akcje informacyjne tak/nie odzysk/uniesz-kodliwianie poza składowaniem tak/nie tak/nie tak/nie tak/nie tak/nie Ilość akcji 83

88 Nazwa zadania Rodzaj odpadów komunalnych Nazwa wskaźnika Stan na koniec 2005 r., itd. 7) Modyfikacja systemów segregacji odpadów opakowaniowych podnoszących jakość odzyskiwanych z odpadów surowców 8) Opracowanie i wdroŝenie programu informacyjnoedukacyjnego dla społeczeństwa i przedsiębiorców 9) Budowa lub modernizacja składowisk odpadów komunalnych wg standardów i wymogów UE 10) Zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów komunalnych 11) Ostateczne zakończenie eksploatacji składowisk niespełniających wymogów UE Odpady opakowaniowe Sektor odpadów komunalnych (wielkogabarytowych, budowlanych, niebezpiecznych, opakowaniowych, ulegających biodegradacji) Odpady komunalne Odpady komunalne Odpady komunalne 1) Krótka charakterystyka modyfikacji systemu 2)Rodzaje odpadów opakowaniowych zbieranych w ramach systemu segregacji 1) krótki opis programu dla mieszkańców powiatu, w jaki sposób jest wdraŝany 1) ilość składowisk wybudowanych lub wg standardów UE 2) ilość składowisk zmodernizowanych wg. standardów UE 1) ilość zamkniętych składowisk 2) ilość zrekultywowanych składowisk 1) ilość składowisk, których eksploatacja została zakończona ilość 1 x na rok ilość ilość ilość Tabela 9.2. Zadania do realizacji w latach w zakresie gospodarki odpadami pochodzącymi z sektora gospodarczego na terenie Powiatu Chrzanowskiego Lp. Zadanie Nazwa wskaźnika 1. Rozpoznanie stanu aktualnego gospodarki odpadami w podmiotach gospodarczych, w tym w małych i średnich przedsiębiorstwach. Analiza danych pochodzących np. z wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami Stan na koniec 2005 r., itd. tak/nie 84

89 Lp. Zadanie Nazwa wskaźnika Monitoring działań związanych z rekultywacją lub likwidacją składowisk odpadów, dla których brak jest moŝliwości odzysku nagromadzonych odpadów Monitoring działań związanych z przebudową składowisk odpadów, które nie spełniają wymogów ekologicznych Monitorowanie działań związanych z przebudową instalacji, w których następuje wytwarzanie, odzysk lub unieszkodliwianie odpadów z sektora gospodarczego, nie spełniających wymogów ekologicznych Gromadzenie i analiza informacji Stan na koniec 2005 r., itd. tak/nie Tabela 9.3. Zadania do realizacji w latach w zakresie odpadów zawierających azbest na terenie Powiatu Chrzanowskiego Lp. Przyjęty cel Stan na koniec 2005 r., itd. Opracowanie przez gminy programu usuwania materiałów zawierających azbest w ramach planu gospodarki odpadami Realizacja programu usuwania materiałów zawierających azbest Opis realizacji zadania w poszczególnych latach tak/nie... tak/nie Wskazanie instrumentów finansowych słuŝących realizacji zamierzonych celów Źródła finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami moŝna podzielić na trzy grupy: publiczne np. pochodzące z budŝetu państwa, gminy lub pozabudŝetowych instytucji publicznych, prywatne np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw leasingowych, prywatno publiczne np. ze spółek prawa handlowego udziałem gminy. Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są: zobowiązania kapitałowe kredyty, poŝyczki, obligacje, leasing udziały kapitałowe akcje i udziały w spółkach, dotacje. W Polsce najczęściej występującymi formami finansowania inwestycji w zakresie gospodarki odpadami są: 85

90 fundusze własne inwestorów, poŝyczki i dotacje udzielane przez narodowy i wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, kredyty preferencyjne udzielane np. przez bank ochrony środowiska (BOŚ S.A.), kredyty komercyjne, zagraniczna pomoc finansowa udzielana przez fundacje i programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EkoFundusz, konwersji długu wobec Finlandii ekokonwersja fińska obsługiwana przez NFOŚiGW,), kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (EUROPEJSKI BANK ODBUDOWY i ROZWOJU - EBOIR, BANK ŚWIATOWY), kredyty i poŝyczki udzielane przez banki komercyjne, leasing. FUNDUSZE OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 627 z późn. zm.). Środki funduszy przeznacza się na finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady zrównowaŝonego rozwoju i polityki ekologicznej państwa oraz na współfinansowanie projektów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań realizowanych z udziałem środków pochodzących z Unii Europejskiej niepodlegających zwrotowi. Środki funduszy mogą być takŝe przeznaczone na współfinansowanie projektów inwestycyjnych, kosztów operacyjnych i działań realizowanych z udziałem środków bezzwrotnych pozyskiwanych w ramach współpracy z organizacjami międzynarodowymi oraz współpracy dwustronnej. Środki narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych funduszy przeznacza się na m.in. na przedsięwzięcia związane z gospodarką odpadami i ochroną powierzchni ziemi. Generalnie finansowanie odbywa się w formie: Oprocentowanych poŝyczek (mogą być częściowo umarzane, pod warunkiem terminowego wykonania zadań i osiągnięcia planowanych efektów) Dotacji Działalność związana z wydatkowaniem środków z gminnych i powiatowych funduszy moŝe być finansowana przez przyznawanie dotacji. Natomiast działalność związana z wydatkowaniem środków narodowego i wojewódzkich funduszy finansowana jest przez: udzielanie oprocentowanych poŝyczek, dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów i poŝyczek, przyznawanie dotacji, wnoszenie udziałów do spółek działających w kraju, nabywanie obligacji, akcji i udziałów spółek działających w kraju, 86

91 nagrody za działalność na rzecz ochrony środowiska i gospodarki wodnej, niezwiązaną z wykonywaniem obowiązków pracowników administracji rządowej i samorządowej. Warunki udzielenia dofinansowania: udokumentowanie pełne pokrycia planowanych kosztów przedsięwzięcia, wywiązywanie się przez wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar stanowiących przychody funduszy, przedsięwzięcie nie moŝe być zakończone, udzielone dofinansowanie nie moŝe przekroczyć kosztów przedsięwzięcia. W kryteriach oceny wniosku o dofinansowanie brane jest takŝe pod uwagę ujęcie przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy. FUNDACJA EKOFUNDUSZ EkoFundusz jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. Konwersja długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone, Francja, Szwajcaria, Włochy, Szwecja i Norwegia. EkoFndusz zarządza środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do wydatkowania w latach EkoFundusz jest niezaleŝną fundacją działającą według prawa polskiego a jej fundatorem jest Minister Skarbu Państwa. W zakresie gospodarki odpadami priorytetami EkoFunduszu są: tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych, przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w procesach przemysłowych (promocja czystszych produkcji ) i likwidacją składowisk odpadów tego rodzaju, rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi zagroŝenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody. Pomoc finansową EkoFunuszu mogą uzyskać tylko te projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały przynajmniej jeden z następujących warunków: wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów-donatorów, uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska, szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia. EkoFundusz udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji, a takŝe preferencyjnych poŝyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji związanych 87

92 bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w dziedzinie ochrony przyrody równieŝ projekty nieinwestycyjne. EkoFundusz nie dofinansowuje badań naukowych, akcji pomiarowych, a takŝe studiów i opracowań oraz tworzenia wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. JeŜeli wniosek o dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja EkoFunduszu z reguły nie przekracza 20% wartości projektu. Gdy inwestorem są jednostki samorządu terytorialnego dotacja moŝe pokryć do 30% kosztów(w przypadkach szczególnych do 50%). EkoFundusz moŝe wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i będące w fazie realizacji, jeŝeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. (Źródło: KOGO) INNE FUNDACJE: Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie, Environmental Know-How Fund w Warszawie, Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Poslka Agencja Rozwoju Regionalnego Program Małych Dotacji GEF, Projekt Umbrella, (Źródło: KOGO) BANKI aktywnie wspierające inwestycje ekologiczne: Bank Ochrony Środowiska S.A. statutowo nałoŝony obowiązek kredytowania inwestycji słuŝących ochronie środowiska, Bank Gdański S.A., Bank Rozwoju Eksportu S.A., Polski Bank Rozwoju S.A., Bank Światowy, Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. (Źródło: KOGO) INSTYTUCJE LESINGOWE finansujące gospodarkę odpadami: Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A. Bel Leasing Sp. z o. o. Bise Leasing S.A. Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A. Europejski Fundusz Leasingowi Sp. z o. o. (Źródło: KOGO) FUNDUSZ SPÓJNOŚCI 88

93 Na gruncie polskim podstawowe dokumenty określające zasady funkcjonowania Funduszu Spójności to Narodowy Plan Rozwoju na lata , Podstawy Wsparcia Wspólnoty (Community Support Framework) oraz Strategia Wykorzystania Funduszu Spójności na lata Beneficjentami Funduszu Spójności, czyli odbiorcami pomocy mogą być jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz przedsiębiorstwa komunalne. Dofinansowanie mogą uzyskać projekty, których wartość przekracza 10 mln euro. Wysokość dofinansowania w przypadku kaŝdego projektu moŝe wynieść nawet do 85% kosztów kwalifikowanych inwestycji. Racjonalizacja gospodarki odpadami jest jednym z priorytetów Funduszu Spójności w obecnym okresie programowania. Do dofinansowania będą się kwalifikować następujące typy projektów: budowa, rozbudowa i modernizacja składowiska odpadów komunalnych oraz tworzenie systemów recyklingu i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, tworzenie systemów zbiórki i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, tworzenie systemów zagospodarowania osadów ściekowych. Kryteria wyboru projektów w stosunku do wielkości aglomeracji są następujące: I priorytet powyŝej mieszkańców, II priorytet od do mieszkańców, III priorytet do mieszkańców. Podkreślić naleŝy, iŝ waŝnym kryterium jest równieŝ zgodność z miejscowym planem gospodarki odpadami. Ponadto waŝne jest takŝe uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz uregulowane prawo do terenu dla składowiska i/lub zakładu gospodarki odpadami. Formularzami wniosków wstępnych do Funduszu Spójności dysponują wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Wniosek naleŝy złoŝyć do właściwego wojewódzkiego funduszu. Projekt powinien równieŝ zostać zarejestrowany w internetowej bazie danych Internetowy System Ewidencji Kart Projektów (ISEKP)- adres Rejestracja projektu w bazie umoŝliwia ubieganie się o pomoc techniczną na przygotowanie dokumentacji do projektu. Wnioski wstępne są oceniane przez wojewódzki fundusz a następnie przekazywane do Narodowego funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Powołany przez Ministra Środowiska Komitet Sterujący do spraw Funduszu Spójności rekomenduje Ministrowi Środowiska projekty do przygotowania Aplikacji do Funduszu Spójności w danym roku. Gotowe Aplikacje zawierające niezbędne dokumenty m.in. studia wykonalności, oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, analizy ekonomiczne i finansowe oraz inne wysyłane są za pośrednictwem Ministerstwa Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej Instytucji zarządzającej Funduszem Spójności do Komisji Europejskiej. Komisja Europejska podejmuje ostateczną decyzję odnośnie dofinansowania projektu. (źródło: materiały szkoleniowe-nowoczesna Gospodarka Odpadami Komunalnymi, polsko-niemieckie seminarium, Katowice, marca 2005 r.) 89

94 FUNDUSZE STRUKTURALNE Istnieją cztery fundusze strukturalne, są to: Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (European Regional Development Fund ERDF), Europejski Fundusz Społeczny (European Social Fund ESF), Europejski Fundusz Orientacji i Gwarancji Rolnej (European Agriculture Guidance and Guarantee Fund EAGGF), Finansowy Instrument Wspierania Rybołówstwa (Financial Instrument for Fisheries Guidance FIFG). Inicjatywy w dziedzinie ochrony środowiska będą współfinansowane z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF) i realizowane w ramach dwóch programów operacyjnych, przygotowanych przez rząd Polski na podstawie Narodowego Planu Rozwoju na lata : Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR), Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) W ramach programu m.in. realizowane będą inwestycje infrastrukturalne w zakresie ochrony środowiska oraz inwestycje związane z rewitalizacją obszarów zdegradowanych. Celem programu jest zapewnienie wszystkim regionom w Polsce udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych gospodarki poprzez tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów. Pomoc skierowana jest do: samorządów województw, powiatów i gmin, instytucji naukowych, instytucji rynku pracy, agencji rozwoju regionalnego i instytucji wspierania przedsiębiorczości. W zakresie jednego z działań programu, mającego na celu wsparcie duŝych inwestycji infrastrukturalnych w ochronie środowiska (o wartości do 10 mln euro) dotyczących budowy i modernizacji infrastruktury o znaczeniu regionalnym, słuŝących wzmacnianiu konkurencyjności regionów, będą realizowane projekty z następujących dziedzin: zaopatrzenie w wodę i oczyszczanie ścieków, zagospodarowanie odpadów, poprawa jakości powietrza, ochrona przeciwpowodziowa, 90

95 wsparcie zarządzania ochroną środowiska, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Preferowane będą projekty o wartości: minimum 2 milionów euro w przypadku projektów infrastrukturalnych, infrastrukturalnych zakresu gospodarki wodno-ściekowej oraz wykorzystania odnawilanych źródeł energii, minimum 0,5 miliona euro dla projektów w zakresie zarządzania ochroną środowiska, minimum 1 miliona euro w przypadku pozostałych projektów infrastrukturalnych. W programie zaplanowane jest takŝe wspieranie infrastruktury lokalnej. Dofinansowanie otrzymają mniejsze inwestycje w zakresie ochrony środowiska o oddziaływaniu lokalnym, na terenach wiejskich oraz małych miastach (do 20 tys. mieszkańców). Projekty takie powinny być realizowane przede wszystkim w gminach i powiatach o niskich dochodach na mieszkańca i wysokiej stopie bezrobocia. Realizowane będą projekty dotyczące: budowy lub modernizacji urządzeń do odprowadzania i oczyszczania ścieków, budowy lub modernizacji urządzeń zaopatrzenia w wodę, budowy lub modernizacji urządzeń zaopatrzenia w energię, gospodarki odpadami stałymi. Za priorytetowe będą uznawane projekty realizowane w gminach o dochodach na mieszkańca poniŝej 60% średniej danego województwa oraz o stopie bezrobocia przekraczającej 150% średniej województwa, mające wpływ na zwiększenie atrakcyjności gospodarczej i inwestycyjnej obszaru objętego projektem oraz stworzenia warunków do wzrostu zatrudnienia. Celem programu ZPORR jest takŝe rewitalizacja obszarów zdegradowanych, czyli oŝywienie gospodarcze i społeczne terenów zdegradowanych, w tym zwiększenie potencjału turystycznego i kulturalnego. W działaniach związanych z rewitalizacją terenów poprzemysłowych i powojskowych szczególną uwagę zwrócono na kwestie ochrony środowiska naturalnego. Za priorytetowe będą uznawane projekty zintegrowane stanowiące element wieloletniego, lokalnego planu rewitalizacji obszarów poprzemysłowych i powojskowych. Działania uwzględniające gospodarkę odpadami w ramach ZPORR to: infrastruktura ochrony środowiska duŝe inwestycje uwzględniające budowę i modernizację infrastruktury o znaczeniu regionalnym, obszary wiejskie małe inwestycje o oddziaływaniu lokalnym na terenach wiejskich i w małych miastach do 20 tys. mieszkańców, obszary podlegające restrukturyzacji obszary przemysłów tradycyjnych wymagające aktywizacji. 91

96 Wysokość dofinansowania Przy inwestycjach w infrastrukturę ochrony środowiska maksymalny udział środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w kosztach kwalifikowanych moŝe wynieść 75%, a w przypadku inwestycji generujących znaczący zysk netto udział ten moŝe wynieść 50%. Dla działań związanych z infrastrukturą lokalną oraz rewitalizacją obszarów zdegradowanych maksymalny udział środków moŝe wynieść 75% oraz dodatkowo 10% z zasobów budŝetu państwa na projekty realizowane w gminach o najniŝszych dochodach własnych. (źródło: opracowanie Ministerstwa Środowiska pt.: Fundusze Unii Europejskiej dla samorządów na inwestycje słuŝące ochronie środowiska ) Sektorowy Pogram Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Celem programu jest wsparcie działań prowadzących do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki i zwiększających jej zdolność do funkcjonowania w warunkach otwartego rynku. Efektem tych działań ma być m.in. zwiększenie liczby przedsiębiorstw spełniających wymogi ochrony środowiska Unii Europejskiej. Program adresowany jest do duŝych, małych i średnich przedsiębiorstw. Inicjatywy w zakresie ochrony środowiska w przedsiębiorstwach będą mogły być realizowane m.in. w ramach działań programu np. Działania 2.4 pod nazwą: Wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska. W ramach tego działania wspierane będą przedsięwzięcia z zakresu: inwestycji koniecznych do uzyskania pozwolenia zintegrowanego, gospodarki wodno-ściekowej, ochrony powietrza, gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi. Dofinansowaniu będą podlegać zarówno inwestycje polegające na zmianie technologii produkcji na bardziej przyjazną środowisku, jak i inwestycje końca rury. Wspierane będą inwestycje pozwalające przedsiębiorcy na uzyskanie pozwolenia zintegrowanego, umoŝliwiające dostosowywanie się przedsiębiorstw do wymogów prawa wspólnotowego (dyrektywa 96/61/WE), co warunkuje prowadzenie działalności na Jednolitym Rynku Europejskim. W zakresie gospodarki odpadami przemysłowymi i niebezpiecznymi moŝliwa będzie pomoc finansowa dla przedsiębiorstw polegająca na wsparciu działań słuŝących zapewnieniu prowadzenia przez przedsiębiorstwa bezpiecznej gospodarki odpadami przemysłowymi, ze szczególnym uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych, których powstawaniu nie moŝna zapobiec poprzez zmiany technologiczne, czy teŝ zmiany technik operacyjnych. W ramach powyŝszego działania wspierane będą: 92

97 budowa, rozbudowa lub modernizacje instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów przemysłowych, ze szczególnym uwzględnieniem obiektów, które mogą pełnić funkcje usługowe, zgodnie z krajowym i wojewódzkimi, a takŝe lokalnymi planami gospodarki odpadami, dla połoŝonych w pobliŝu jednostek gospodarczych, które nie mogą uniknąć wytwarzania podobnych rodzajów odpadów, rozbudowa i modernizacje urządzeń do odzysku i unieszkodliwiania opakowań po substancjach niebezpiecznych, wytwarzanych w danym przedsiębiorstwie lub grupie przedsiębiorstw, tworzenie technicznych moŝliwości wstępnego przekształcania odpadów, zwłaszcza odpadów niebezpiecznych w formy (np. poprzez ich odwadnianie, zagęszczanie, segregację, neutralizcję) ułatwiające ich magazynowanie oraz transport, a następnie odzysk lub unieszkodliwianie w instalacjach do tego przeznaczonych, tworzenie technicznych moŝliwości bezpiecznego tymczasowego magazynowania odpadów przemysłowych w celu optymalizacji ich strumieni kierowanych do odzysku lub unieszkodliwienia, tworzenie moŝliwości technicznych i operacyjnych w zakresie minimalizowania wytwarzania oraz segregacji i ewidencjonowania ilości wytwarzanych odpadów przemysłowych. W ramach tego działania dofinansowywane mogą być równieŝ studia i ekspertyzy konieczne do opracowania dokumentacji projektowej. Dofinansowanie z ERDF dla powyŝszych zadań będzie mogło wynosić do 35% całkowitego kwalifikującego się kosztu inwestycji. Współfinansowanie publiczne krajowe będzie pochodziło ze środków NFOŚiGW, równieŝ w formie poŝyczek preferencyjnych. Łączna pomoc publiczna na inwestycje będzie mogła wynosić od 30% do 65% kosztów kwalifikowanych, w zaleŝności od rodzaju inwestycji, wielkości przedsiębiorstwa i jego lokalizacji z uwzględnieniem obszarów objętych bezrobociem. Ponadto preferowane będą projekty, które poprzez zmianę technologii produkcji przyczynią się do ograniczenia zanieczyszczeń u źródła. Działania uwzględniające gospodarkę odpadami w ramach SPO-WKP to: Działanie 2.4 wsparcie dla inwestycji w zakresie dostosowania przedsiębiorstw do wymogów ochrony środowiska (za działanie odpowiada Ministerstwo Środowiska) Działanie 2.2 wsparcie konkurencyjności produktowej i technologicznej przedsiębiorstw (za działanie odpowiada Ministerstwo Gospodarki, Pracy Polityki Społecznej) Działanie 2.3 wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw przez inwestycje (za działanie odpowiada Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości). W przypadku Sektorowego Programu Operacyjnego Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw istotna jest kwestia pomocy publicznej, którą reguluje ustawa z dnia 27 lipca 93

98 2002 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej.(źródło: opracowanie Ministerstwa Środowiska pt.: Fundusze Unii Europejskiej dla przedsiębiorców na inwestycje słuŝące ochronie środowiska ). Harmonogramy uruchamiania środków przedstawiono w tabelach 10.1, 10.2,

99

100 Środki finansowe słuŝące realizacji wybranych, zamierzonych celów w Powiecie Chrzanowskim. Zadania inwestycyjne. L.p. Zadanie inwestycyjne Jednostka obliczeniowa Koszt (zł) ogółem w okresie 1 roku Źródła finansowania Środki zewnętrzne Źródło ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO 1. Wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów u źródła (szkło białe oraz kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tektura, odpady balastowe- nie posiadające własności uŝytkowych) 1 Mg % budŝet gminy 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 2. Zorganizowanie i wdroŝenie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (wielkogabarytowych, budowlanych, komunalnych odpadów ulegających biodegradacji) 1 Mg % budŝet gminy 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 3. Zorganizowanie miejsca i ustawienie z przeznaczeniem na zbieranie odpadów budowlanych lub utworzenie boksów dla tego rodzaju odpadów 1 zestaw Środki realizującego zadanie 75-95% WFOŚ,PFOŚ, fundusze UE 3 A Rozbudowa i dostosowanie zaplecza technicznego dla potrzeb segregacji, magazynowania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych 1 obiekt Środki realizującego zadanie 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE Zakup i montaŝ wyposaŝenia przewidywanego Zakładu Gospodarowania Odpadami (m in.)linia sortownicza, kompostownia Dostosowanie funkcjonowania składowisk odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne (komunalnych) do wymagań przepisów o odpadach 1 składowisko Wg kalkulacji Ok mln Wg kalkulacji Środki zarządzające go 5-25% budŝet gminy/ zarządzający 75-95% WFOŚ, fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 94

101 L.p. Zadanie inwestycyjne Jednostka obliczeniowa Koszt (zł) ogółem w okresie 1 roku Źródła finansowania Środki zewnętrzne Źródło ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO ODPADY NIEBEZPIECZNE Zorganizowanie systemu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych Zorganizowanie i przygotowanie miejsc do ustawienia pojemników do selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych (wyznaczenie GPZON)- ok. 10 miejsc. 1 system miejsce % budŝet gminy 5-25% budŝet gminy 75-95% WFOŚ, PFOŚ,fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 7A Budowa Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON) Budowa lub udział w budowie wspólnie z innymi powiatami i gminami grzebowiska padłych zwierząt Udział w utworzeniu punktów magazynowania odpadów powstałych z akcji ratowniczych, zdarzeń losowych i klęsk Ŝywiołowych przy istniejących zakładach gospodarki odpadami 1 GPZON grzebowisko 1 punkt Udział gmin w wys.15% Na poziomie 15% 5-25% budŝet gminy 5-25% budŝet gminy 5-25% budŝet gminy 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE WFOŚ, PFOŚ,fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 95

102 Środki finansowe słuŝące realizacji wybranych zamierzonych celów Powiatu Chrzanowskiego w zakresie gospodarki odpadami. Zadnia pozainwestycyjne L.p. Zadanie pozainwestycyjne ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO Prowadzenie ewidencji zebranych i przekazanych do odzysku lub unieszkodliwiana odpadów Opracowanie i wydrukowanie materiałów informacyjno edukacyjnych dla mieszkańców oraz dla uczniów i nauczycieli i przekazanie ich uczestnikom systemu, artykuły w prasie lokalnej Przeprowadzenie akcji zbiórki pilotaŝowej w zakresie selektywnego zbierania odpadów w 2005 roku, Dopracowanie systemu selektywnego zbierania odpadów i kontynuacja w latach następnych Jednostka obliczeniowa Koszt ogółem (zł) 1 baza danych komplet akcja 1 system Źródła finansowania 5-25% środki powiatu 5-25% środki powiatu 5-25% gminy Środki zewnętrzne Źródło 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE Zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania do zbierania i analizowania danych o gospodarce odpadami w przedsiębiorstwach pochodzących z wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO 1 zestaw (jednorazowo) oraz rocznie na utrzymanie ODPADY NIEBEZPIECZNE Prowadzenie ewidencji zebranych i przekazanych do odzysku lub unieszkodliwiana odpadów niebezpiecznych grupy odpadów komunalnych 1 baza danych % środki powiatu 30 % środki powiatu 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 70% PFOŚ, WFOŚ 96

103 L.p. Zadanie pozainwestycyjne ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO 6. Opracowanie i wydrukowanie materiałów informacyjno edukacyjnych dla mieszkańców oraz dla uczniów i nauczycieli i przekazanie ich uczestnikom systemu, artykuły w prasie lokalnej Jednostka obliczeniowa Koszt ogółem (zł) 1 komplet Źródła finansowania 5 25% środki powiatu Środki zewnętrzne Źródło 75-95% WFOŚ, PFOŚ, fundusze UE 7. Utworzenie gminnych baz danych zawierających informacje o występowaniu PCB oraz o lokalizacji, ilości i stanie materiałów zawierających azbest 1 baza danych Wsparcie usuwania wyrobów zawierających azbest 26 zł/m % środki powiatu 20 % środki powiatu 70% WFOŚ 80% WFOŚ, środki gmin Zadania priorytetowe ujęte w Planie Gospodarki Odpadami i w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego, planowane do realizacji w 2005 roku, do ujęcia w PFOŚiGW. Lp Nazwa zadania Kwoty do ujęcia w budŝecie 1. Termomodernizacja budynków stanowiących mienie powiatu zł w tym: - SOSW zł - ZSECh zł - Zielona zł - SOSW okna zł Źródło finansowania PFOŚiGW, Inne źródła finansowania środki unijne zł zł 2. Wsparcie usuwania wyrobów zawierających azbest zł PFOŚiGW, GFOŚiGW, WFOŚiGW, 3. Poprawa efektywności i zakresu selektywnego zbierania zł PFOŚiGW, odpadów niebezpiecznych (odpady medyczne) 97

104 Lp Nazwa zadania Kwoty do ujęcia w budŝecie 4. Utrzymanie oraz poprawa stanu ekosystemów wodnych i od wody zaleŝnych w szczególności zmiana struktury zarybiania wód poprzez wprowadzanie rodzimych gatunków ryb Źródło finansowania Inne źródła finansowania zł PFOŚiGW, Środki własne stowarzyszeń, RZGW,MZMiUW WFOŚiGW 5. Dokarmianie zwierząt dziko Ŝyjących zł PFOŚiGW, środki własne kół łowieckich, GFOŚiGW 6. Otoczenie opieką zwirząt zł PFOŚiGW, środki własne kół łowieckich, GFOŚiGW 7. Promowanie produktów ekologicznych zł PFOŚiGW, Środki własne Rad Bartniczych 8. Identyfikacja postępowania i moŝliwości wykorzystania źródeł energii odnawialnej (energia słoneczna, zasoby wód podziemnych, zasoby wód kopalnianych, ciepło gruntu, biogaz, biomasa) 9. Opracowanie programu przeciwpowodziowego dla powiatu chrzanowskiego z uwzględnieniem zasad działalności odpowiednich słuŝb wojewódzkich i samorządowych poszczególnych gmin powiatu zł PFOŚiGW zł w tym: -stacja meteo wodowskazy elektroniczne wyposaŝenie magazynu p.p. PFOŚiGW 10. Prowadzenie jakości monitoringu środowiska zł PFOŚiGW środki właścicieli obszaru, WFOŚiGW, 11 Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne w Balinie Okradziejówce zł PFOŚiGW Środki własne gminy Chrzanów, środki 12. Pełna inwentaryzacja i aktualizacja obiektów czynnych oraz zł PFOŚiGW nieczynnych, mogących negatywnie oddziaływać na powierzchnię ziemi (z uwzględnieniem inwentaryzacji przeprowadzonej dla potrzeb programu ROPSIM, realizowanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego) 13. Usuwanie i pielęgnacja zadrzewień na gruntach własnych zł PFOŚiGW, 98 zewnętrzne

105 Lp Nazwa zadania Kwoty do ujęcia w budŝecie i zarządzanych przez Starostę 14. Inwentaryzacja i budowa oraz prawidłowa eksploatacja systemów melioracji szczegółowej Źródło finansowania 15. Stworzenie i realizacja programu edukacji ekologicznej dla szkół zł PFOŚiGW 16. Finansowanie zadań wynikających z ustawy o lasach dla lasów zł PFOŚiGW nie stanowiących własności Skarbu Państwa 16. Działanie na rzecz ochrony róŝnorodności biologicznej, ostoi i obszarów siedliskowych, mające na celu zagwarantowanie naturalnych warunków bytowania rzadkich gatunków fauny i flory na terenie Powiatu zł PFOŚiGW 17. Odwodnienie dróg, utrzymanie droŝności rowów i przepustów na drogach powiatowych RAZEM Inne źródła finansowania zł PFOŚiGW Środki właścicieli i spółek wodnych, WFOŚiGW zł PFOŚiGW zł 11. Zadania strategiczne w latach do realizacji na terenie Powiatu Chrzanowskiego Szczegółowe okresy realizacji poszczególnych celów i wynikających z nich zadań przedstawiono w rozdziałach 5 i 6, dotyczących systemu i zadań z niego wynikających Tabela Zadania strategiczne w gospodarce odpadami w latach w sektorze komunalnym i usługach Zadanie strategiczne Wspieranie działań związanych z utworzeniem na terenie powiatu Zakładu Zagospodarowania Odpadów - przewidzianego w WPGO, zgodnie z wymogami X X X X obowiązujących przepisów. Objęcie wszystkich mieszkańców gminy zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych (100% mieszkańców miast i 95% mieszkańców wsi) w związku z X X wdraŝaniem systemu zbierania odpadów. Wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów u źródła (szkło białe oraz kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tektura, odpady balastowe- nie X posiadające własności uŝytkowych) Poprawa efektywności i zakresu selektywnego zbierania odpadów. X X X X X X X X X X 99

106 Zadanie strategiczne Zapewnienie regularnego odbioru odpadów. X X X X X X X X X X Dostosowanie funkcjonowania składowisk odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne (komunalnych) do wymagań przepisów o odpadach. X X X X X Zapewnienie zbierania odpadów, ich odzysku i recyklingu na poziomach określonych przepisami prawnymi. X X X X X X X X X X Budowa linii do segregacji odpadów. X X Promowanie wyrobów z udziałem surowców wtórnych. X X X X X X X X X X Osiągnięcie określonych w planie poziomów zagospodarowania komunalnych osadów ściekowych. X X X X X X X X X X Osiągnięcie określonych w planie poziomów zbierania odpadów niebezpiecznych wytworzonych w sektorze komunalnym. X X X X X X X X X X Redukcja do 47% (wagowo) całkowitej ilości odpadów komunalnych ulegających biodegradacji wytworzonych w 1995 r., redukcja do roku %, do roku %. X X X X X X X X X X Tabela Zadania strategiczne w gospodarce odpadami w latach w sektorze gospodarczym Zadanie strategiczne Monitorowanie i analiza gospodarki odpadami w sektorze gospodarczym. X X X X X X X X X X Likwidacja zagroŝeń wynikających ze składowania odpadów przemysłowych X X X X X X X X X X Tabela Zadania strategiczne w gospodarce odpadami niebezpiecznymi w latach Zadanie strategiczne Zorganizowanie selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych z grupy odpadów komunalnych organizacja GPZON. Poprawa efektywności i zakresu selektywnego zbierania odpadów, z uwzględnieniem odpadów niebezpiecznych. WdroŜenie i realizacja programu usuwania i unieszkodliwiania odpadów zawierających azbest z uwzględnieniem budowy wydzielonych kwater dla tych odpadów. 100 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X

107 Zadanie strategiczne Budowa lub udział w budowie wspólnie z innymi powiatami regionu grzebowiska padłych zwierząt X X X Prowadzenie akcji informacyjno-edukacyjnej na temat odpadów niebezpiecznych. X X X X X X X X X X 12. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w latach Instytucją odpowiedzialną za realizację przedsięwzięć przedstawionych w harmonogramie jest gmina. Powiat Chrzanowski będzie te zadania wspierał i koordynował. Tabela Harmonogram realizacji przedsięwzięć w gospodarce odpadami w latach w sektorze komunalnym i usługach Przedsięwzięcia Wprowadzenie selektywnego zbierania odpadów u źródła (szkło białe oraz kolorowe, tworzywa sztuczne, papier i tektura, odpady balastowe - nie posiadające własności uŝytkowych): Wprowadzenie systemu selektywnego zbierania odpadów na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Zarezerwowanie odpowiednich środków finansowych w budŝecie gminy oraz złoŝenie wniosków o udzielenie pomocy finansowej ze środków Powiatowego i Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ze środków strukturalnych Unii Europejskiej (ERDF) Opracowanie i wydrukowanie materiałów informacyjno edukacyjnych dla mieszkańców oraz dla uczniów i nauczycieli i przekazanie ich uczestnikom systemu, artykuły w prasie lokalnej, upowszechnianie informacji o gospodarce odpadami w gminie (szkolenia, tablice informacyjne) 101 na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco

108 Przedsięwzięcia Wyłonienie w drodze przetargu firmy/firm odbierających posegregowane odpady na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Przeprowadzenie akcji zbiórki pilotaŝowej listopad Rozdanie worków na odpady oraz kalendarzy określających terminy odbioru odpadów listopad Współpraca z firmami zajmującymi się odzyskiem i recyklingiem odpadów oraz organizacjami odzysku w zakresie m.in. podejmowania i realizacji działań informacyjno - edukacyjnych na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Zorganizowanie i wdroŝenie systemu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (wielkogabarytowych, budowlanych, komunalnych odpadów ulegających biodegradacji): Odbiór 2 razy w roku odpadów wielkogabarytowych (wystawki). wiosna/ jesień wiosna/ jesień wiosna/ jesień Rozpoczęcie funkcjonowania systemu selektywnego zbierania odpadów I kwartał Rozpowszechnienie kompostowania we własnym zakresie przez mieszkańców odpadów ulegających biodegradacji kwiecień kwiecień kwiecień Rozbudowa i dostosowanie zaplecza technicznego dla potrzeb segregacji, magazynowania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych: Zarezerwowanie odpowiednich środków finansowych w budŝecie gminy oraz złoŝenie wniosków o udzielenie pomocy finansowej ze środków Powiatowego i Wojewódzkiego Funduszu ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ze środków strukturalnych Unii Europejskiej (ERDF) Dostosowanie funkcjonowania do wymagań przepisów o odpadach składowisk odpadów innych niŝ niebezpieczne i obojętne (komunalnych) na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Rozbudowa składowiska komunalnego w Trzebini oraz rekultywacja zamkniętej jego części, wydzielenie kwatery dla odpadów zawierających azbest na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco 102

109 Tabela Harmonogram realizacji przedsięwzięć w gospodarce odpadami w latach w sektorze gospodarczym Przedsięwzięcia Analizowanie i gromadzenie informacji o gospodarce odpadami w przedsiębiorstwach (np. pozyskiwanie informacji z wojewódzkiej bazy danych o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami): ZłoŜenie wniosku w UMWM o nadanie indywidualnego prawa dostępu (hasła dostępu) do wojewódzkiej bazy danych dotyczącej wytwarzania i gospodarowania odpadami z terenu Powiatu Chrzanowskiego na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco I półrocze Pozyskanie do analiz danych z wojewódzkiej bazy danych III kwartał III kwartał III kwartał Tabela Harmonogram realizacji przedsięwzięć w gospodarce odpadami niebezpiecznymi w latach Przedsięwzięcia Zorganizowanie systemu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych: Podjęcie uchwały o wprowadzeniu systemu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych Zarezerwowanie odpowiednich środków finansowych w budŝecie gminy oraz złoŝenie wniosków o udzielenie pomocy finansowej ze środków Powiatowego i Wojewódzkiego Funduszu ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz ze środków strukturalnych Unii Europejskiej (ERDF) Opracowanie i wydrukowanie materiałów informacyjno edukacyjnych dla mieszkańców oraz dla uczniów i nauczycieli i przekazanie ich uczestnikom systemu, artykuły w prasie lokalnej Nawiązanie współpracy z jednostkami, które wezmą udział w tworzeniu systemu (np. apteki, stacje paliw, zakłady mechaniczne) Zorganizowanie i przygotowanie miejsc do ustawienia pojemników do selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych (wyznaczanie GPZON) I półrocze na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Tworzenie Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych (GPZON): 103

110 Przedsięwzięcia Ogłoszenie przetargu i zakup pojemników do selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych pojemników grupy odpadów komunalnych na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Rozdysponowanie pojemników na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Rozpoczęcie zbierania posegregowanych odpadów niebezpiecznych z grup odpadów komunalnych na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Nawiązanie współpracy z firmami prowadzącymi działalność w zakresie gospodarowania odpadami niebezpiecznymi (transport, odzysk, unieszkodliwianie) na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco Prowadzenie ewidencji zebranych i przekazanych do odzysku lub unieszkodliwiana odpadów niebezpiecznych z grupy odpadów komunalnych Budowa lub udział w budowie wspólnie z innymi gminami grzebowiska bądź organizacja systemu odbioru, transportu i prawidłowej utylizacji padłych zwierząt: Zarezerwowanie środków finansowych na realizację przedsięwzięcia Przystąpienie do budowy grzybowiska gminnego lub międzygminnego wspólnie z innymi gminami Utworzenie gminnej bazy danych zawierającej informacje o występowaniu PCB oraz o lokalizacji, ilości i stanie materiałów zawierających azbest: Utworzenie bazy danych o wyrobach zawierających azbest (na podstawie danych przekazanych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2003 r. (Dz. U. Nr 192, poz. 1876). Utworzenie bazy danych o ilości i miejscach występowania PCB (na podstawie danych przekazanych przez osoby fizyczne zgodnie z Rozporządzeniem ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania i przemieszczania substancji stwarzających szczególne zagroŝenie dla środowiska oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagroŝenie dla środowiska (Dz. U. Nr 96, poz. 860). Usuwanie wyrobów zawierających azbest: Zarezerwowanie i zgromadzenie środków finansowych na usuwanie wyrobów zawierających azbest Realizacja przedsięwzięcia wg programu Udział w utworzeniu punktów magazynowania odpadów powstałych z akcji ratowniczych, zdarzeń losowych i klęsk Ŝywiołowych przy istniejących zakładach gospodarki odpadami. na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco I kwartał II kwartał II półrocze II półrocze III kwartał kontynuacja kontynuacja III kwartał na bieŝąco na bieŝąco na bieŝąco 104

111 105

112

113 13. Streszczenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego obejmuje wszystkie grupy odpadów. Odpady z sektora komunalnego i odpady niebezpieczne z tego strumienia odpadów, są problemem, którym przede wszystkim powinny zajmować się gminy lub związki gmin, w ramach swoich zadań statutowych i własnych planów gospodarki odpadami. Natomiast w niniejszym planie przedstawiono szczegółowo system gospodarowania tymi odpadami oraz cele i zadania, które powinny być uwzględnione w odpowiednich planach gminnych. Odpady z sektora gospodarczego powinny być przedmiotem działań podmiotów gospodarczych, lub ich prawnych następców. Dotyczy to równieŝ odpadów niebezpiecznych z sektora gospodarczego. Ponadto w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, uwzględniono zadania wynikające z Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Chrzanowskiego. Podstawowym zadaniem, do zrealizowania w najbliŝszych czterech latach, jest uporządkowanie gospodarki odpadami w powiecie. W szczególności dotyczy to odpadów pochodzących z sektora gospodarczego i komunalnego oraz inwestycji związanych z likwidacją dzikich wysypisk i prawidłową eksploatacją składowisk odpadów z sektora gospodarczego i z sektora komunalnego. Uporządkowanie gospodarki odpadami jest działaniem warunkującym realizację celu podstawowego w przyjętym systemie gospodarki odpadami, jakim jest osiągnięcie obowiązujących standardów w gospodarce odpadami. Szczególną uwagę zwrócono w Planie na moŝliwość realizacji na terenie powiatu zadań i załoŝeń przyjętych w wojewódzkim planie gospodarki odpadami dla województwa małopolskiego oraz w Nowej polityce ekologicznej państwa. Wymienione działania są zgodne z zasadami zrównowaŝonego rozwoju. Do zasad zrównowaŝonego rozwoju nawiązuje równieŝ Strategia rozwoju województwa małopolskiego. Jednym z celów operacyjnych w ramach Strategii jest kompleksowe zagospodarowanie odpadów oparte na europejskich i światowych standardach. Przyjęty w Planie system gospodarki odpadami, wraz ze szczegółowo wyznaczonymi celami i działaniami, krótko- i długookresowymi, umoŝliwia włączenie się Powiatu Chrzanowskiego do zadań inwestycyjnych planowanych do realizacji w województwie małopolskim, w ramach 13 obszaru gospodarowania odpadami do roku 2010 i w ramach 8 obszaru do roku 2014 (wg WPGO). Projektowane zadania systemu gospodarki odpadami z załoŝenia zawierają działania zmierzające do poprawy sytuacji w gospodarce odpadami i są zgodne z zasadami postępowania odpadami określonymi w przepisach o odpadach. Dotyczą one: zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko 107

114 zapewniania zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku, jeŝeli nie udało się zapobiec ich powstaniu zapewnianiu zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów, których powstaniu nie udało się zapobiec, lub których nie udało się poddać odzyskowi przekazywania odpadów do najbliŝej połoŝonych miejsc, w których mogą być poddane odzyskowi lub unieszkodliwione stosowania najlepszych dostępnych technik selektywnego zbierania odpadów u źródła stosowania zasady zanieczyszczający płaci Sposób monitoringu i oceny wdraŝania planu Jednym z elementów systemu monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów i zadań będzie utworzenie powiatowej bazy danych o odpadach. W bazie tej będą gromadzone informacje dotyczących gospodarki odpadami (wytwarzania, odbioru, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania), z podziałem na sektor komunalny, gospodarczy i odpady niebezpieczne oraz zagadnienia szczegółowe dotyczące realizacji powiatowego systemu gospodarki odpadami. W bazie danych zawarte będą dane o rodzajach i ilościach odpadów oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, a takŝe stopniem wykorzystania instalacji i urządzeń do ich zagospodarowania. Drugim elementem monitorowania wdraŝania powiatowego planu gospodarki odpadami będzie tzw. monitorowanie samorządowe. Raz w roku Zarząd Powiatu będzie przedstawiał Radzie Powiatu informacje o stanie realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami Jednocześnie tematyka dotycząca gospodarki odpadami powstającymi na terenie kaŝdej gminy będzie wprowadzana porządku obrad rad gmin. Podczas obrad omawiane będą zagadnienia dotyczące wdroŝenia planu gospodarki odpadami, a w szczególności zasady selektywnego zbierania odpadów z sektora komunalnego oraz likwidacji dzikich wysypisk ZałoŜone cele i przyjęty system gospodarki odpadami Powiatowy plan gospodarki odpadami ustala politykę i wyznacza cele w zakresie gospodarki odpadami. Polityka gospodarki odpadami w Powiecie Chrzanowskim jest zgodna z ogólnymi zasadami hierarchii w zakresie gospodarki odpadami obowiązującymi w Polsce i Unii Europejskiej i opiera się na: zapobieganiu powstawaniu odpadów lub ograniczaniu ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko (wytwarzanie odpadów naleŝy ograniczać w moŝliwie największym stopniu podczas produkcji, przekształcania, transportu i konsumpcji dóbr i towarów), 108

115 zapewnieniu zgodnego z zasadami ochrony środowiska odzysku, w tym recyklingu materiałowego i organicznego, np. kompostowania oraz spalania połączonego z odzyskiem energii (zastosowanie odpowiednich działań na rzecz zwiększenia poziomu odzysku z jednoczesną minimalizacją odpadów poddawanych unieszkodliwianiu), zapewnieniu zgodnego z zasadami ochrony środowiska unieszkodliwiania odpadów np. poprzez składowanie (składowanie odpadów powinno stanowić ostateczną metodę unieszkodliwiania odpadów, po wykorzystaniu wszystkich innych moŝliwych metod odzysku lub unieszkodliwiania). Powiat będzie wspierał działania związane z utworzeniem na terenie powiatu Zakładu Zagospodarowania Odpadów - przewidzianego w WPGO, zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. Zakład ten przewidywany jest do utworzenia przy składowisku odpadów komunalnych w Balinie lub w innym miejscu wyznaczonym zgodnie z wymogami ochrony środowiska, w formie podmiotu gospodarczego, po przeprowadzeniu postępowania w sprawie ocen oddziaływania na środowisko. Doświadczenia wskazują, iŝ korzystniej jest, jeśli jedno przedsiębiorstwo obejmuje całość gospodarki odpadami, w szczególności, gdy jest to przedsiębiorstwo z udziałem powiatu lub gmin czy teŝ związku gmin. Wówczas nie powstają luki pomiędzy poszczególnymi fazami sytemu i łatwiej jest ustalić odpowiedzialność za ewentualne niedomagania funkcjonowania sytemu. Podstawową działalność ZZO powinna się opierać na organizacji i obsłudze selektywnego zbierania odpadów na terenie powierzonym przez gminę, zapewniać mieszkańcom pojemniki lub worki do zbierania odpadów, odbierać posegregowane odpady i dodatkowo je uzdatniać wtórna segregacja. Pozyskane surowce wtórne zakład winien przekazywać przedsiębiorcom zajmujących się ich odzyskiem. Podkreślić naleŝy, iŝ znacznie lepsze pozyskanie surowców wtórnych oraz podniesienie efektywności działania ZZO zapewnia dodatkowe sortowanie zebranych surowce wtórnych. Selektywne zbieranie odpadów u źródła nie zapewnia ich rozsortowania na poszczególne rodzaje i odmiany. Na przykład odpady z tworzyw sztucznych są zazwyczaj zbierane w jednym pojemniku i dlatego są wymieszane wyroby i opakowania z polichlorku winylu, polipropylenu, poliestru itd. Posortowanie tych odpadów na poszczególne odmiany oraz wyeliminowanie przypadkowych ciał obcych podnosi ich wartość uŝytkową i cenę o ok. 60%.). Pozostałe odpady nie posiadające własności uŝytkowych naleŝy przekazywać do unieszkodliwiania. Na terenie ZZO moŝna równieŝ utworzyć GPZON (gminny punkt zbierania odpadów niebezpiecznych wymóg ten wynika z zapisów krajowego i wojewódzkiego planu gospodarki odpadami) - dla akumulatorów i baterii, a takŝe odpadów w postaci lamp fluorescencyjnych i innych odpadów zawierających rtęć, zuŝytych urządzeń elektrycznych i elektronicznych, farb i lakierów. 109

116 Dla umoŝliwienia realizacji pełnego zakresu zadań ZZO musi posiadać odpowiednią bazę materialno techniczną. Przede wszystkim musi dysponować odpowiednio duŝym terenem, na którym powinny być zlokalizowane: baza róŝnych kontenerów, pojemników, boksów i środków transportu, miejsce do magazynowania odpadów dostarczonych przez mieszkańców, miejsce do magazynowania i rozbierania odpadów wielkogabarytowych, linia sortownicza, magazyn surowców wtórnych i odpadów do unieszkodliwienia, belownica, rozdrabniarka zaplecze socjalno biurowe. Jednym z podstawowych zadań w zakresie gospodarki odpadami, szczególnie odpadami komunalnymi jest rozwój i dalsze wdraŝanie selektywnego zbierania odpadów oraz objęcie wszystkich mieszkańców powiatu zorganizowanym zbieraniem odpadów. System gospodarki odpadami przedstawiono w formie tabelarycznej na stronie 66 niniejszego Planu, kolejno dla odpadów powstających w sektorze komunalnym, dla odpadów powstających w sektorze gospodarczym oraz dla odpadów niebezpiecznych. 110

117 14. Wykaz źródeł informacji i danych z literatury 1. Ankieta dla firm zajmujących się wywozem odpadów komunalnych z terenu gminy: Informacje do realizacji Planu gospodarki odpadami dla Międzygminnego Związku Gmin Chrzanowa, LibiąŜa, i Trzebini 2. Ankieta dla właściciela (zarządzającego) instalacją do termicznego przekształcania odpadów, Zakład Utylizacji EKO-S.O.S.,Chrzanów 3. Ankieta do planu gospodarki odpadami komunalnymi. Międzygminny Związek Chrzanowa, LibiąŜa, Trzebini - Jaworzno Ankieta posiadacza odpadów z terenu gmin: Chrzanów, LibiąŜ, i Trzebinia 5. Ankieta składowiska, Trzebinia ul. Piłsudskiego 6. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy Chrzanów. 7. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy Trzebinnia. 8. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy LibiąŜ. 9. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy Alwernia. 10. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy Chrzanów. 11. Ankiety dla opracowania programu ochrony środowiska i planu gospodarki odpadami dla Gminy Babice. 12. Czajka K. et al. Inwentaryzacja składowisk odpadów oraz byłych terenów przemysłowych w Województwie Małopolskim ROPSIM, Archiwum IGSMiE PAN, Kraków. 13. Diagnoza i projekcja sytuacji społeczno ekonomicznej Powiatu Chrzanowskiego - Uniconsult Dąbrowa Górnicza. 15. Gradziński R., 1972 Przewodnik geologiczny po okolicach Krakowa. Wyd. Geol. Warszawa. 16. GUS Podstawowe informacje ze spisów powszechnych gmina Alwernia, Kraków. 17. GUS Podstawowe informacje ze spisów powszechnych gmina LibiąŜ, Kraków. 18. GUS Podstawowe informacje ze spisów powszechnych gmina Trzebinia, Kraków. 19. GUS Podstawowe informacje ze spisów powszechnych gmina Chrzanów, Kraków. 20. Informacje przekazane przez Rafinerię Trzebinia S.A. 21. Informacje przekazane przez Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Chrzanowie. 22. Informacje przekazane przez Starostwo Powiatowe w Chrzanowie. 23. Informacje przekazane przez Urząd Gminy Babice. 24. Informacje przekazane przez Urząd Miasta Alwernia. 25. Informacje przekazane przez Urząd Miejski w Chrzanowie. 26. Informacje przekazane przez Urząd Miasta LibiąŜ. 27. Informacje przekazane przez Urząd Miasta Trzebinia. 111

118 28. Informacje przekazane przez Zakład Górniczo-Energetyczny Janina w LibiąŜu Sp. z o.o. 29. Informacje przekazane przez Zakłady Chemiczne Alwernia S.A. 30. Informacje przekazane przez Zakłady Górnicze Trzebionka S.A. w Trzebini. 31. Kleczkowski A.S (red.) Mapa obszarów Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) w Polsce wymagających szczególnej ochrony. Skala 1: Instytut Hydrogeologii i Geologii InŜynierskiej AGH, Kraków. 32. Koncepcja likwidacji składowiska ZM-I Zakładów Metalurgicznych Trzebinia w Trzebini, Firma Haller S.A., Jan Włoszek, Katowice, Nasza Zielona Małopolska. Program zrównowaŝonego rozwoju i ochrony środowiska województwa małopolskiego na lata Zarząd Województwa Małopolskiego 2000 r. 34. Program Rządowy dla Terenów poprzemysłowych, Ministerstwo Środowiska, Warszawa Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Państwa na lata Rada Ministrów, 2002r. 36. Raport o stanie środowiska w 2001 roku dla Powiatu Chrzanowskiego, 2002r WIOŚ, Kraków. 37. Raport o stanie środowiska w województwie w 2001 r. Biblioteka Monitoringu Środowiska, Kraków Raport oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia: Rekultywacja składowiska odpadów komunalnych przy ul. Jazdówka w LibiąŜu, etap: warunki zabudowy i zagospodarowania terenu. KPG ProGeo Sp. z o.o. Kraków, lipiec Strategia Rozwoju Gminy Chrzanów na lata r. 40. Strategia rozwoju Gminy i Miasta Alwernia 1998 r. 41. Strategia rozwoju gminy LibiąŜ na lata FRDL - Małopolski Instytut Samorządu Terytorialnego i Administracji 42. Strategia rozwoju gminy Trzebinia Trzebinia 2000 r. 43. Strategia Rozwoju Powiatu Chrzanowskiego, Fundacja Promocji Gospodarczej. 44. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy i Miasta Alwernia - Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, , Kraków. 45. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy i Miasta Alwernia, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej Oddział Kraków, Kraków Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Trzebinia, Biuro Rozwoju Miasta Katowice. 47. Urząd Statystyczny w Krakowie, Rocznik Statystyczny Województwa Małopolskiego, Kraków. 48. Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami Województwo Małopolskie. Arkadis Ekokonrem, Wybrane dane o powiatach i gminach województwa małopolskiego w 2002 roku, Kraków. 112

119 Załącznik nr 1. Miejsca potencjalnie skaŝone (zaznaczono Powiat Chrzanowski), w tym składowiska odpadów, uwzględnione w bazie danych ROPSIM, których rekultywację i monitoring uwzględniono zarówno w Planie Gospodarki Odpadami dla Powiatu Chrzanowskiego, jak i w Programie Ochrony Środowiska. Baza danych ROPSIM jest dostępna w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego. 113