Tadeusz Barucki 2013 ARCHITEKTURA TURKMENISTANU

Transkrypt

1 Tadeusz Barucki 2013 ARCHITEKTURA TURKMENISTANU

2 Architektura Turkmenistanu Propozycja prezentacji architektury Turkmenistanu na stronie Internetu Oddziału Warszawskiego SARP wydawać się może z racji odległości tego kraju od nas i braku bezpośrednich związków z nami nieco zaskakująca., Fakt odkrycia tam w ostatnich latach w Gonur Depe (Szare Wzgórze) być może najstarszego ośrodka naszej cywilizacji, zmieniającego znaną nam z Egiptu, Sumerii czy Doliny Indusu historię, generującego do tego zapewne co ciekawsze szczątkowo dziś jeszcze w Indiach zachowaną religię Zaratrusty czy też Antyczny Merw największe stanowisko archeologiczne wpisane na listę UNESCO na Jedwabnym Szlaku, co do którego podejmowana jest inicjatywa umieszczenia go również w całości na tej liście wraz z dalszymi istotnymi jego ośrodkami może zaostrzyć nasze zainteresowania. Również współcześnie dynamicznie rozwijająca się stolica kraju Aszchabad - białe miasto - zbierające w świecie z racji swej architektury najróżnorodniejsze komentarze, uprzytamnia konieczność wiedzy o tych sprawach w ramach choćby ogólnego wykształcenia współczesnego architekta. Zaznaczyć przy tym należy, że prezentacja ta nie daje pełnego obrazu architektury tego kraju ograniczając się do najbardziej reprezentatywnych jej przykładów (Aszchabad, Nisa, Mary, Antyczny Merw) pokazanych uczestnikom międzynarodowej konferencji z okazji 1000-lecia architektury Turkmenistanu w dniach od listopada 2013, w której na zaproszenie jej organizatorów uczestniczyłem. Materiał ilustracyjny składający się głównie z fotografii wykonanych przeze mnie i przez moją żonę uzupełniłem zdjęciami z Internetu a w części informującej o wykopaliskach w Gonur Depe reprodukowałem go z podarowanej mi książki napisanej przez prowadzącego w tym rejonie od roku 1972 prace archeologa Wiktora Sarianidiniego Marguş Mystery and True of the Great Culture, Aszchabad 2008.Wizualna forma przekazu tego materiału ogranicza z natury rzeczy szerszy jego komentarz, co postaram się odrobić pisząc o tym zwłaszcza o architekturze zniszczonego trzęsieniem ziemi w roku 1948 Aszchabadu - w czasopiśmie Zawód:Architekt Tadeusz Barucki

3 Gonur Depe : Odkopywana od lat 1980-tych przez W. Sariadininiego stolica Margiany (16-13 w pne) równoległa w czasie do kultur Mezopotamii i Doliny Indusu, generująca wg. jej odkrywcy pierwszą monoteistyczną religię Zaratrusty. Zainteresowani tym znajdą w internecie krytyczną analizę tych odkryć Wojtka Ejsmonda, Odkrywanie tajemnic Gonur Depe (Turkmenistan) dokonaną w oparciu o materiały Universi.ty College of London. Nisa: Położone 14 km od Aszchabadu starożytne miasto Partów 6-5 w. pne. Pozostałści murów obronnych i cytadeli z czasów partyjskich i resztki rezydencji Arsacydów oraz świątyni z kolumnowym portykiem. Na liście UNESCO Antyczny Merw :Położone 30 km od Mary największe miasto świata w wieku XII ( mieszkańców) leżące na Jedwabnym Szlaku i największe stanowisko archeologiczne na liście UNESCO 1999, składające się z pozostałości szeregu ufortyfikowanych miast. Aszchabad :Ponad milionowa stolica Turkmenistanu o powierzchni 470 Włączony do Rosji w końcu XIX wieku jako centrum tego regionu. W Związku Radzieckim m2, powstała z małej wioski, rozbudowanej w oparciu o fort rosyjski (1815), stolica sowieckiego Turkmenistanu. Zniszczony całkowicie trzęsieniem ziemi (1948), w którym zginęło jego mieszkańców. Odbudowany początkowo w stylu socrealistycznym, unowocześnianym od lat 1960-tych m.in. w duchu brutalistycznego modernizmu (np. Biblioiteka A. Achmedow), zaniechanym po odzyskaniu niepodległości w 1991 i intensywnej rozbudowie- o wjyątkowej spójności w tym aspekcie - białego miasta (w 90% oblicowanego białym marmurem - zapis w księdze rekordów Guinessa) hołdującej ponownie socrealizmowi i jak i w postaci specyficznych pomników kultowi jednostki, później zmieniająca się nieco w duchu postmodernizmu aby po wyborach nowego prezydenta (2007) przyjąć bardziej nowoczesną formę. Specyficzną ciekawostką jest fakt, że jego mieszkańcy energię elektryczną, gaz w tym ogrzewanie wywóz śmieci, wodę, i sól - z uwagi na mocną energetycznie pozycję państwa - otrzymują bezpłatnie.

4 ASZCHABAD o Nisa Merw

5

6

7

8

9 Aszchabad. Port lotniczy

10 Aszchabad. Port lotniczy

11

12

13 Gonur Depe

14 Gonur Depe.

15 Gonur Depe. Rekonstrukcja

16 Gonur Depe. Plan sytuacyjny

17 Gonur Depe. Fundamenty Śwsiątyni Ognia

18 Gonur Depe. Zbiorniki w Świątyni rytualnych napojów Soma-Haoma

19 Gonur Depe. Lampa

20 Gonur Depe. Naczynia

21 Gonur Depe. Srebrne naczynie ofiarne

22 Gonur Depe. Naszyjnik

23 Nisa. Mury miasta

24 Nisa. Ruiny miasta

25 Nisa. Mur z suszone cegły

26 Nisa. Łęk z suszonej cegły

27 Nisa. Fragment restaurowanych ruin

28 Nisa. Fragment restaurowanych ruin

29 Nisa. Ruiny miasta

30 NiIsa. Zrekonstruowana kolumna z palonej cegły

31 NIsa. Rekonstrukcja wnętrza pałacu

32 Nisa.

33 Nisa.

34 Antyczny Merw. Linia rozsypanych murów miejskich

35 Antyczny Merw. Mury miejskie Sultan Kala 12 w.

36 Antyczny Merw. Ruiny

37

38 Antyczny Merw. Mauzoleum Muhammeda ibn Seida 12 w.

39 Antyczny Merw. Mauzoleum Muhammeda ibn Seida. Wnętrze kopuły. 12 w.

40 Antyczny Merw. Mauzoleum Mahummeda ibn Seida. Wnętrze

41 Antyczny Merw. Zbiornik wody.

42 Antyczny Merw. Forteca Kyz-Kala Keshak 6-7 w.

43 Antyczny Merw. Forteca Kyz Kala keshak. Wnetrze. 6-7 w.

44 Antyczny Merw. Forteca Kyz Kala Keshak. Fragment konstrukcji.

45

46 Antyczny Merw. Soltankala. Mauzoleum Sułtana Sandżara. 12 w.

47

48

49

50

51 Antyczny Merw. Jurta jako pawilon recepcyjny.

52 Aszchabad. Ekspozycja wnętrza jurty w Muzeum Narodowym.

53 Mary. Ekspozycja wnętrza jurty w Muzeum Narodowym

54 Mary. Jurta w Muzeum Narodowym

55 Mary. Ekspozycja w Muzeum Narodowym

56 Mary. Ekspozycja tkanin w Muzeum Narodowym

57

58 Mary. Ekspozycja w Muzeum Narodowym

59

60 Aszchabad. Plan miasta

61 Aszchabad. Biblioteka Republikańska. Stan obecny

62 Aszchabad. Biblioteka Republikańska. Stan z roku 1976

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72 Aszchabad. Widok ogólny

73 Aszchabad. Pałac Prezydenta

74 Aszchabad. Meczet

75

76 Aszchabad. Pomnik Ofiarom Trzęsienia Ziemi

77

78

79 Aszchabad. Ośrodek telewizji

80 Aszchabad. Architektura inspirowana socrealizmem

81 Aszchabad. Wiieżowce mieszkaniowe

82 Aszchabad. Wieżowce mieszkaniowe

83 Aszchabad. Gmach Muzeum Narodowego

84 Aszchabad. Gmach Muzeum NArodowego

85 Aszchabad. Muzeum Narodowe. Wnętrze hallu

86 Aszchabad. Muzeum Narodowe. Wnętrze

87 Aszchabad. Centrum Kultur Antycznych

88 Aszchabad. Biblioteka Narodowa

89 Aszchabad. Pałac Przyjaźni Narodów

90 Aszchabad, Gmach Banku Centralnego

91 Aszchabad. Ministerstwo Handlu i Surowców

92 Aszchabad. Ministerstwo Koni

93 Aszchabad. Ministerstwo dywanów

94 Aszchabad. Gmach biurowy

95

96 Aszchabad

97 Aszchabad. Przystanek autobusowy

98 Kolorowy akcent w białym mieście

99 Aszchabad. Zabudpwa mieszkaniowa

100 Aszchabad. Zabudowa mieszkaniowa

101 Aszchabad. Nowe wieżowce mieszkaniowe

102 Aszchabad. Iluminacja budynków

103 Mary. Meczet

104 Mary. Centrum miasta

105 Mary. Biblioteka

106 Mary, Muzeum Nartodowe, hall wejsciowy

107 Mary. Port lotniczy

108 Aszchabad. Gmach, w którym miała miejsce konferencja 1000-lecia architektury Turkmenistanu

109 Aszchabad. Inauguracja konferencji 1000-lecia architektury Turkmenistanu

110 Turkmeńskie powitanie, ALE MOŻE BYĆ I POŻEGNANIE

111 ARCHITEKTURA TURKMENISTANU Przygotowana dla Warszawskiego Oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich SARP Fotografie : Tadeusz & Edyta Baruccy, Internet, oraz reprodukcje z książki W. Sarianidiniego Marguş, Mystery and True of the Great Culture ŚLADAMI ARCHOTEKTURY Tadeusz Barucki 2013