GRAFIKA PRASOWA. w XIX WIEKU

Transkrypt

1 GRAFIKA PRASOWA w XIX WIEKU

2

3 GRAFIKA PRASOWA w XIX WIEKU Gabinet Grafiki Biblioteki Kórnickiej PAN KÓRNIK 2007

4 BIBLIOTEKA KÓRNICKA POLSKIEJ AKADEMII NAUK REDAKCJA: Ma³gorzata Anna Quinkenstein AUTOR ZDJÊÆ: Zdzis³aw Nowakowski OPRACOWANIE GRAFICZNE I PROJEKT OK ADKI: Maja i Andrzej Popiakowie Copyright by Biblioteka Kórnicka PAN ISBN

5 Wstêp Oddajemy w Pañstwa rêce kolejny katalog grafiki zgromadzonej w kórnickim zamku. Po pierwszej czêœci przedstawiaj¹cej kolekcjê wspó³czesn¹, prac powsta- ³ych po 1945 roku, przenosimy siê w wiek XIX wprost do gor¹cej atmosfery drukarñ prasy codziennej. Dziewiêtnaste stulecie nie bez kozery zwane jest wiekiem czasopiœmiennictwa. Znawca tego zagadnienia, Bart³omiej Szyndler, w swojej ksi¹ - ce o historii tygodnika K³osy przywo³uje dane statystyczne dotycz¹ce wydawnictw periodyków. I tak oko³o roku 1890 w Niemczech wychodzi³o ponad 5500 czasopism, w Anglii 3000, we Francji 2815, a w ka dym z tych krajów oko³o 800 dzienników. Znaczny procent spoœród nich to gazety ilustrowane. Ich rozkwit przypada na lata czterdzieste i piêædziesi¹te XIX wieku. Przyczyni³ siê do tego angielski rytownik i ilustrator Tomasz Bewick ( ), który wynalaz³. U y³ do jego wykonania twardych wytrzyma³ych klocków bukszpanowych, których powierzchniê, po sklejeniu, rytowano w poprzek s³ojów (st¹d nazwa techniki od ciêcia na sztorc). Do opracowania rysunku nie u ywa³ popularnych przy drzeworycie tradycyjnym (langowym) d³ut i no yków, ale stalowych rylców narzêdzia miedziorytników. Uzyskane w ten sposób delikatne, cienkie, id¹ce w ró nych kierunkach linie, budowa³y tony o zmiennym natê eniu: od srebrzystej szaroœci po g³êbok¹ czerñ. Dziêki temu mo na by³o stosowaæ do reprodukowania malarstwa, rysunków rzeÿb oraz fotografii. Dla wydawców prasy codziennej ten wynalazek mia³ dodatkowe udogodnienie jako druk wypuk³y móg³ byæ sk³adany i odbijany razem z tekstem, co znacznie przyspiesza³o i u³atwia³o produkcjê (do tej pory u ywana litografia lub miedzioryt musia³y byæ odbijane na osobnej prasie o innej sile nacisku). Klocki bukszpanowe by³y ponadto na tyle twarde, i wytrzymywa³y odbicie ponad 1000 egzemplarzy. Jednym z pierwszych, którzy zastosowali na ziemiach polskich by³ J. K. upañski w Poznaniu. Ozdobi³ on pracami Kajetana Wincentego Kielisiñskiego wydan¹ w 1843 roku Pieœñ o ziemi naszej W. Pola. Przed nim z techniki tej korzystali wydawcy: Natan Glücksberg z Warszawy i Józef Czech z Krakowa. Natomiast pierwsze jaskó³ki ilustrowanych czasopism na ziemiach polskich zaczê³y pojawiaæ siê ju oko³o 1820 roku. By³ to m.in. warszawski Sylwan, nastêpnie

6 Magazyn Powszechny, Muzeum Domowe, leszczyñski Przyjaciel Ludu czy Lwowianin. W 1858 roku dwaj warszawscy literaci, J. K. Gregorowicz i F. H. Lewestam, za³o yli czasopismo Wolne arty, dla którego pracowaæ zacz¹³ zak³ad ksylograficzny Jana Salomona Minheymera (Münchheimera, Minchheymera; ). W jego pracowni wykszta³cili siê najznakomitsi mistrzowie tej techniki: Jan Styfi, Aleksander Regulski, Franciszek Kostrzewski, Kazimierz Krzy anowski. Od tego momentu datowaæ mo emy niebywa³y rozkwit polskiej ilustracji prasowej, który swoje apogeum osi¹gn¹³ w latach na kartach Tygodnika Ilustrowanego i K³osów. W niemal ka dym numerze tych czasopism czytelnicy znajdowali takie nazwiska rysowników i grafików, jak: Matejko, Gorazdowski, Gryglewski, Kossak, Brodowski, Tegazzo, Andriolli czy Kostrzewski. Do tego co roku, lub w okreœlonych przypadkach czêœciej, prenumeratorzy otrzymywali od wydawcy tzw. Premiê, czyli du ych rozmiarów litografiê reprodukuj¹c¹ ówczesne malarstwo; np. Rejtan Jana Matejki. Kórnicki zbiór grafiki prasowej XIX wieku (ponad 600 sztuk) mieœci siê w zakresie zainteresowañ twórców ca³ej kolekcji licz¹cej oko³o prac. Zarówno Tytus, jak i jego syn Jan Kanty Dzia³yñski budowali œwiadomie zespó³ grafik, który tematycznie wi¹za³ siê z histori¹ i sztuk¹ polsk¹. Jego g³ównym zrêbem s¹ portrety znakomitoœci polskich lub osób z Polsk¹ zwi¹zanych. Nastêpna du a czêœæ to grafiki z zabytkami architektury i widokami miast oraz scenami historycznymi. Przedstawiona Pañstwu grafika prasowa dobrze ilustruje t¹ myœl przewodni¹ tworzenia kolekcji. Znajdziecie tu Pañstwo portrety europejskich polityków, którzy zabierali g³os w sprawie polskiej, widoki miast niemieckich czy francuskich odwiedzanych przez popowstaniow¹ emigracjê oraz wa ne bitwy i wydarzenia historyczne, czêsto zwi¹zane z Napoleonem i polskim do tej postaci sentymentem. Nie zabrak³o równie ilustracji do wa nych wydarzeñ wspó³czesnych, jak wojna francusko-pruska czy czysto romantycznych przedstawieñ natury i krajobrazu, zgromadzonych dla ich wartoœci emocjonalnej. Wiele spoœród drzeworytów sztorcowych zosta³o zakupionych przez Jana Kantego od ony znanego kolekcjonera Konstantego Podwysockiego z Podola, który czêœæ z nich odziedziczy³ po swoim szwagrze Germanie Ho³owiñskim. Zakup dokonany zosta³ w 1870 roku; niestety zbyt póÿna inwentaryzacja nie pozwala ju dzisiaj na dok³adne wydzielenie prac zebranych przez Dzia³yñskich, i tych przez nich nabytych z kolekcji zw. Podwysocki-Ho³owiñski. Ich wspóln¹ cech¹ jest zbli ona tematyka oraz œwietne oko, które potrafi³o z tysi¹ca ogl¹danych w czasopismach ilustracji wy³owiæ prawdziwe pere³ki sztuki drzeworytniczej i litograficznej, które œwiadcz¹ o trafnym s¹dzie Mieczys³awa Opa³ka: Nie byli drzeworytnicy nasi rzemieœlnikami. Tkwi³o w nich poczucie piêkna. Nie ka dy temat i nie ka dy genre im odpowiada³. Posiadali indywidualne upodobania i wyczucia. Zajkowski odczuwa³ naj ywiej Andriollego, Gorazdowski w Kossaku siê kocha³. Regulski bra³ Tegazzo, zaœ Holewiñski najchêtniej przemalowywa³ i przerysowywa³ rylcem obrazy i rysunki Gierymskiego. Ma³gorzata Anna Quinkenstein

7 Opis hase³ skonstruowany zosta³ w nastêpuj¹cy sposób: temat lub tytu³ grafiki autor pierwowzoru, rysunku i grafiki (jeœli zostali zidentyfikowani) sygnatury data powstania odbitki napisy (odnosz¹ce siê do grafiki) technika wykonania wymiary (podane w milimetrach; ze wzglêdu na specyfikê grafiki prasowej podane zosta³y wymiary ca³ej karty) uwagi (przyporz¹dkowanie do czasopisma, dane o przedstawionej postaci, wydarzeniu itp.) Zastosowane skróty: druk. drukiem l. lewa strona p. prawa strona p.-p. passe-partout rys. rysunek (autor) ryt. grafika (autor, niezale nie od tech. wykonania) wym. wymiary Zastosowane skróty bibliograficzne Grajewski Grajewski L., Bibliografja Ilustracyj do sztuki, zabytków i pami¹tek art. polskich z ilustrowanych polskich czasopism., T.I., Lwów 1933 Katalog portretów Katalog portretów osobistoœci polskich i obcych w Polsce dzia³aj¹cych, Katalogi Zak³adu Zbiorów Ikonograficznych Biblioteki Narodowej, Warszawa S³ownik S³ownik artystów polskich i obcych w Polsce dzia³aj¹cych, T. I VI, Warszawa Th.-B. Ulrich Thieme, Felix Becker, Allgemeines Lexikon der Bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart, B. I XXXVII, Leipzig

8

9 F O R M A T A

10

11 A I 58 Marcho³t na podstawie grafiki z: Rozmowy, które mia³ król Salomon m¹dry z Marcho³tem grubym a sproœnym, a wszako, jako o nim powiedaj¹, barzo wymownym, z figurami i z gadkami œmiesznymi, t³. Jan z Koszyczek, u do³u druk.: Marcho³t.; u góry druk.: Iucipiut collatioes quas dicuntur fecitte mutuo Rex Salomon sapientissimus et Marcolphus facie de formis et turpissimus tamen et fertur eloquentissimus foeliciter.; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A I 58 drzeworyt wym.: 112x89 por.: Tygodnik Ilustrowany, 1878, t.ii, s. 324 (Grajewski) Rozmowy..., oparte na pochodz¹cej z pocz¹tku XVI wieku wersji zatytu³owanej Collationes..., zachowa³y siê tylko we fragmentach, daj¹cych jednak wyobra enie o ca³oœci. W roli interlokutorów wystêpuj¹ tu Marcho³t, wyj¹tkowo brzydki i prostacki w sposobie bycia, oraz Salomon, król izraelski, s³yn¹cy z m¹droœci A I 59 Epitafium Bartosza Kromera po³. XIX w. u do³u druk.: Grobowa tablica z koœcio³a Bieckiego; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A I 59 napis na obrazie: BARTHOLOMEO CROMERO AVO ET GREGORIO CROMERO PATRI VIRIS CON- SULARIBUS ET SACELLI HULUS CONDITORIBUS ANNAE BINARO VIAE AVIE ET AGNETI CIRMEN- SIAE MATRI MATRONIS NOBILIBUS ET HONE- STIS MARTINUS CROMERUS DOCTOR CRACO- VIENS ET VARMICEN ET SAECRETARIUS SUIS DESIDERATISS I.P. ANNO MDLVII drzeworyt wym.: 93x86 Bartosz Kromer ( ), brat Marcina Kromera, burgrabia Barczewa. Tablica znajduje siê w koœ. Bo ego Cia³a w Bieczu 11

12 A I 60 Aleksander Jagielloñczyk zatwierdzaj¹cy tzw. Statuty askiego po³. XIX w. u do³u. druk.: Obraz z statutu polskiego roku 1506.; o³ówkiem: A I 60; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna) drzeworyt wym.: 146x89 Spisanie Commune Incliti Poloniae regni privilegium constitutionum et indultuum publicitus decretorum approbatorumque (Przes³awnego Królestwa Polskiego przywileje, konstytucje i zezwolenia urzêdowe oraz uznane dekrety), czyli tzw. Statutów askiego zlecono w 1505 roku na sejmie w Radomiu. Wyd. Jan Heller, Kraków, A II 119 Miechów, koœció³ Grobu Bo ego 1 po³. XIX w. recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna), o³ówkiem: A II 119 litografia wym.: 186x134 grafika naklejona na papier Bo ogrobowcy Bracia Krzy owi Pañskiego Grobu Jerozolimskiego, sprowadzeni do Polski i osadzeni w Miechowie w 1163 r. przez Jaksê z rodu Gryfitów. A II 131 K³osy (fragment strony tytu³owej) 1865 recto: piecz¹tka BK PAN (podwójna); o³ówkiem: A II 131 wym.: 83x247 12

13 A II 132 Œwi¹tynia bóstwa Genesy w Benares 1840 u do³u druk.: G³ówna œwi¹tynia bóstwa Genesy w Benares.; recto: pieczatka BKPAN; o³ówkiem: A II 132 miedzioryt wym.: 161x113 por.: Przyjaciel Ludu, 1840, R. VII, Genesa- bóg z g³ow¹ s³onia jest orêdownikiem powodzenia, czczonym za swoj¹ zdolnoœæ pokonywania przeszkód. Jest to bóstwo podró ników, kupców, z³odziei, a tak e ludzi nauki i literatury. Jego symbolem jest swastyka. Benares (Waranasi, Varanasi, Kashi) - miasto indyjskie w stanie Uttar Pradeœ. Miejsce znane z rytualnych k¹pieli w œwiêtej rzece Ganges i palenia zw³ok zmar³ych pielgrzymów. Co roku odwiedzane przez miliony wiernych, gromadz¹cych siê na brzegu rzeki w celu rytualnych ablucji, maj¹cych na celu oczyszczenie siê z grzechów. A II 140 Missale Cracoviense po³. XIX w. u do³u druk.: Facsimile tytu³u Msza³u drukowanego w Krakowie u Jana Hallera w 1509; u góry: Missale Cracoviense; recto: piecz¹tka BKAN (podwójna); o³ówkiem: A II 140 drzeworyt, rêcznie kolorowany (po wyciêciu z druku) wym.: 191x129 Scena przedstawiaj¹ca œw. Stanis³awa ze œw. Florianem. A II 141 Missale Cracoviense po³. XIX w. u do³u druk.: Facsimile drzeworytu z Msza³u drukowanego u Jana Hallera w Krakowie w 1509 roku.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A II 141 drzeworyt wym.: 210x156 Scena przedstawia ukrzy owanie Jezusa. 13

14 A II 142 O puszczaniu krwi po³. XIX w. u do³u druk.: Str z Zielnnika M. Siennika.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A II 142 drzeworyt wym.: 203x154 Siennik Marcin, Herbarz, to jest zió³ tutecznych, postronnych i zamorskich opisanie. Kraków, A IV175 Le nouveau monument polonais na podstawie szkicu Jules Stadlera ( ); rys.: M. Bertrand; ryt.: Murand Charles u do³u po prawej; BERTRAND; po lewej: C MURAND u do³u druk.: LE NOUVEAU MONUMENT POLO- NAIS sur les Bords du lac de Zurich;/ dessin de M.Bertrand, d apres un croquis du professeur Jules Stadler./ Voir page 499; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IV 175 wym.: 184x153 grafika wyciêta z druku francuskiego A V 193 Su³tan Abdul Aziz rys.: Chlebowski Stanis³aw ( ) u do³u po lewej: YP (monogram ³¹czony); XLR (³¹czony) ok u do³u druk.: Sultan Abdul Aziz (S. 711); recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A V 193 wym.: 163x127 grafika wyciêta z druku niemieckiego Abdul Aziz (Abd-ul-Aziz) ( ), su³tan turecki w latach

15 A V 197 Otto von Bismarck-Schönhausen rys.: Kriehuber Fritz ( ); ryt.: Helm Kresch u do³u po lewej: XAvHelm/ Kresch u do³u druk.: Otto Graf von Bismarck-Schönhausen, k. preuss. Ministerpräsident. Originalzeichnung von Fritz Kriehuber. (S. 67); recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 197 wym.: 139x125 grafika wyciêta z druku niemieckiego Otto Eduard Leopold von Bismarck-Schönhausen (ur zm ) ksi¹ ê von Bis-marck-Schönhausen, ksi¹ ê von Lauenburg; niemiecki polityk, premier Prus, kanclerz Rzeszy zwany elaznym Kanclerzem. Za jego rz¹dów Prusy sta³y siê jednym z najpotê niejszych pañstw Europy. Przyczyni³ siê do zjednoczenia Niemiec. A V 199 Filip von Flandern rys.: C. Kühn; ryt.: Hallberger E. u do³u po lewej: E.H.X.A. u do³u druk.: Philipp, Graf von Flandern. Originalzeichnung von C. Kühn. (S. 381.); recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 199 wym.: 165x140 grafika wyciêta z druku niemieckiego Philippe Eugène Ferdinand Marie Clément Baudouin Léopold Georges ksi¹ ê Belgii ( ), brat Leopolda II. A V 200 Franklin John rys. pomnika d³uta Matthew Noble ( ) wystawionego na Waterloo Place w Londynie 2 po³. XIX u do³u druk.: Das Denkmal John Franklin s in London auf dem Waterlooplatz, von Noble. (S. 94.); recto:piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A V 200 wym.: 220x122 Sir John Franklin ( ), brytyjski admira³, eglarz i badacz Arktyki. Uczestnik bitwy pod Trafalgarem w

16 A V 201 R. P. Gratry rys.: H.L. Rousseau wg fotografii M. Bertall; ryt.: Dumont Louis Paul Pierre (1822?) u do³u po lewej: H Rousseau.; po prawej: L. Dumont u do³u druk.: LE R. P. GRATRY, MEMBRE DE L A- CADÉMIE FRANÇAISE./ Dessin de M.H. Rousseau, d après une photographie de M. Bertall.- Voir la Chroniqu (uciête); recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 201 wym.: 169x123 por.: Les Contemporains, 1905, R. XIII, nr 640 Gratry P. R. ( ), cz³onek Akademii Francuskiej. A V 203 Clodwig von Hohenlohe-Schillingsfuerst rys.: C. Kühn; ryt.: Hallberger E. u do³u po lewej: CK (monogram ³¹czony); po prawej: E.H.X.A. u do³u druk.: Fürst Clodwig von Hohenlohe-Schilingsfürst, Minister der auswärtigen Angelegenheiten und Ministerpräsident/ in Bayern. Originalzeichnung von C. Kühn (S. 266.); recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A V 203 wym.: 162x129 grafika wyciêta z druku niemieckiego Chlodwig Carl Viktor Fürst zu Hohenlohe-Schillingsfürst ( ) Kanclerz Niemiec, nastêpca Bismarcka. A V 205 Maria von Hohenzollern-Sigmaringen rys.: Bischoff wg orygina³u C. Kühna; ryt.: Hallberger E. u do³u po lewej: E H X A; po prawej: BISCHOFF SC. u do³u druk.: Prinzessin Marie von Hohenzollern- Sigmaringen. Originalzeichnung von C. Kühn; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 205 wym.: 162x119 grafika wyciêta z druku niemieckiego Maria Luise Alexandrine Karoline ( ) ksi¹ na Orleanu, ona Filipa von Flandern. 16

17 A V 210 Miramón Miguel wg rys.: Kriehuber Fritz ( ); ryt.: Hallberger E. u do³u po lewej: EHXA l. 60 XIX w. u do³u druk.: General Miramon, gest. 19. Juni. Originalzeichnung von Fritz Kriehuber. (S. 754); recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 210 wym.: 153x146 grafika wyciêta z druku niemieckiego Miramón Miguel ( ), Meksykanin, genera³. A V 212 Patti Adelina rys.: Panquet wg fotografii wykonanej w pracowni Leopold Ernest Mayer et Pierre-Louise Pierson; ryt.: Chapon Leon Louis (1836 -?) u do³u po lewej: Panquet; po prawej: L.CHAPON u do³u druk.: Mme PATTI, CANTATRICE DU THE- ATRE-ITALIEN. - D apres une phot. de MM. Mayer et Pierson.; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem A V 212 wym.: 162x112 Patti Adelina ( ) jedna z najwiêkszych w³oskich œpiewaczek operowych. W latach odby³a z Wieniawskim i Antonim Rubinsteinem pe³ne sukcesów tournée po Ameryce Pó³nocnej. Œpiewa³a równie u boku polskiego tenora Jana Reszke. A V 213 Auguste Perdonnet rys.: H.L. Rousseau wg portretu M. Guiguet; ryt.: Dumont Louis Paul Pierre (1822 -?) u do³u po lewej: H. ROUSSEAU; po prawej: L. DUMONT u do³u druk.: M. AUGUSTE PERDONNET, dessin de. M.L. Rousseau./ d apres un portrait communique par M. Guiguet, professeur de l Association polytechnique./ Voir page 643.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 213 wym.: 166x126 por.: Les Contemporains Jean Albert Vincent Auguste Perdonnet ( ), chemik 17

18 A V 214 Poerio Carlo rys.: Kriehuber Fritz ( ) u do³u druk.: Carlo Poerio, zm. 28. April. Originalzeichnung von Fritz Kriehuber. (S. 634.) wym.: 159x133 grafika wyciêta z druku niemieckiego Carlo Poerio ( ), polityk w³oski, bojownik 1848 r. w Neapolu. A V 215 Paul Potter wg portretu Jana Vermeera van Delft ( ) u do³u druk.: Paul Potter. Nach einem Gemälde von van der Delft. (S. 248.); recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 215 Potter Paul ( ), malarz duñski. A V 218 Albrecht (Albrycht) Stanis³aw Radziwi³³ u do³u druk.: Albrecht Stanis³aw Radziwi³³.; recto: o³ówkiem A V 218; piecz¹tka BK PAN drzeworyt wym. 99x111mm por. z: Przyjaciel Ludu (Leszno) Katalog portretów, t. IV, poz Albrecht (Albrycht) Stanis³aw Radziwi³³ herbu Tr¹by ( ), kanclerz wielki litewski od 1623, podkanclerzy litewski od Pozostawi³ w rêkopisie diariusz ³aciñski, obejmuj¹cy lata , bêd¹cy najznakomitszym pamiêtnikiem politycznym XVII wieku (niedok³adny przek³ad polski wyda³ E. Raczyñski, 1839, 2 t.), oraz De rebus Sigismundi III wyda³ kilka dzie³ treœci religijnej i ascetycznej. 18

19 A V 221 Savigny (?) rys.: Kriehuber Fritz ( ) u do³u druk.: Savigny(?), koeniglich preussischer wirklicher Geheimerrath und Reichstagskomissaer. /Originalzeichnung von Fritz Kriehuber. (S. 439.); recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A V 221 wym.: 156x139 grafika wyciêta z druku niemieckiego A V 224 Adolph Thiers u do³u druk.: Adolph Thiers, Mitglied des gesetzgebenden Körpers von Frankreich.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 224 wym.: 143x128 grafika wyciêta z druku niemieckiego Adolph Thiers ( ) A V 225 Zygmunt Aleksander W³yñski podpis druk. u do³u: X. Zygmunt Aleksander W³yñski; recto: o³ówkiem: A V 225; piecz¹tka BKPAN wym.115x76 Zygmunt Aleksander W³yñski pleban smardzowicki, powstaniec styczniowy, zes³any na Sybir. 19

20 A V 226 Wyrwicz Karol po³. XIX w. u do³u druk.: X. Karól Wyrwicz.; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A V 226 litografia wym.: 119x114 Wyrwicz Karol ( ), pedagog i geograf, jezuita. Autor podrêcznika Geografia powszechna (1773). A V 227 Arminius Vambery rys. wg fotografii M. Clarkington u do³u po prawej: E.G. u do³u druk.: ARMINUS VAMBERY, LE FAUX DE- RVICHE MENDIANT DE BOKHARA,/ D apres une photographie de M. Clarkington. - Voir page 367.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A V 227 grafika wyciêta z druku francuskiego Arminius Vambery (Ármin Vámbéry) , wêgierski filozof i podró nik. A V 228 ó³kiewski Stanis³aw rys.: wg litografii Jana Feliksa Piwarskiego, 1841 r.; ryt.: Röber F. H. u do³u po prawej: G.R. sc u do³u druk.: STANIS AW Ó KIEWSKI. (Pod³ug portretu znajduj¹cego siê w zbiorze hr. ordynata Zamojskiego).; u góry o³ówkiem: A V 228; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 175x124 por.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 54 ó³kiewski Stanis³aw herbu Lubicz ( ), magnat, od 1618 hetman wielki koronny i kanclerz wielki koronny, hetman polny koronny od 1588, wojewoda kijowski od 1608, kasztelan lwowski od 1590, sekretarz królewski, zwyciêzca wielu kampanii przeciwko Rosji, Szwecji, Imperium Otomañskiemu i Tatarom, pisarz. 20

21 A VI 234 Feliks Bentkowski 1860 podpis druk. u do³u: FELIKS BENTKOWSKI/ o³ówkiem: A VI 234; recto: o³ówkiem: BN klisza 5973; piecz¹tka BKPAN wym.: 119x105 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 49 Feliks Bentkowski ( ), historyk literatury, bibliograf. Autor pierwszej historii literatury polskiej. Wolnomularz cz³onek lo y masoñskiej Wielki Wschód Polski. W roku 1816 Feliks Bentkowski, jako pierwszy zosta³ uhonorowany godnoœci¹ Doktora honoris causa Uniwersytetu Jagielloñskiego. Po przejœciu na emeryturê od roku 1831, pe³ni³ funkcjê honorowego sêdziego pokoju, a od roku 1837 do œmierci, kierowa³ Archiwum G³ównym Królestwa Polskiego. A VI 236 Bogus³awski Stanis³aw rys.: Tegazzo Franciszek ( ); ryt.: Regulski Alkeksander ( ) po lewej u do³u: A.REGULSKI. sc.; po prawej: TE- GAZZO u do³u druk.: BOGUS AWSKI STANIS AW. 574; o³ówkiem: A VI 236; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 128x103 por. z: Tygodnik Ilustrowany 1868, nr 47 Bogus³awski Wojciech Stanis³aw ( ), syn Wojciecha, polski aktor teatralny, komediopisarz (Stara romantyczka, Lwy i lwice, Opieka wojskowa), Wystêpy w teatrach warszawskich, m.in. w sztukach: Jaki ojciec taki syn, S³uga dwóch panów C. Goldoniego, Mali protektorowie. Publicysta Gazety Teatralnej i Kuriera Warszawskiego. Autor librett operowych, m.in. do opery S. Moniuszki Flis. 21

22 A VI 237 Wojciech Bogus³awski rys. i ryt.: Styfi Jan ( ) po prawej u do³u: J.STYFI u do³u druk.: WOJCIECH BOGUS AWSKI; o³ówkiem: A VI 237; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 122x95 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 58 Wojciech Bogus³awski h. Œwinka (ur. 9 kwietnia 1757 we wsi Glinno pod Poznaniem, zm. 23 lipca 1829 w Warszawie) - polski aktor, dyrektor teatru, dramatopisarz, ojciec sceny polskiej. By³ dyrektorem Teatru Narodowego w latach , i lipca 1778 oper¹ Nêdza uszczêœliwiona do muzyki M. Kamieñskiego inicjuje polsk¹ twórczoœæ operow¹ opart¹ na motywach ludowych. W 1781 przeniós³ siê do teatru lwowskiego. Na wezwanie króla Stanis³awa Augusta Poniatowskiego w lutym 1790 obj¹³ ponownie scenê warszawsk¹, gdzie wystawi³ Krakowiaków i górali. A VI 241 Wiktor Brodzki rys. Regulski Aleksander ( ) po prawej u do³u: A.REGULSKI po 1860 u do³u druk.: Wiktor Brodzki. (zob. artyku³ w Nr 91 serii II); o³ówkiem: A VI 241; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 118x82 por. z: Tygodnik Ilustrowany Wiktor Brodzki rzeÿbiarz, (1817 lub ). By³ profesorem akademii petersburskiej oraz cz³onkiem Akademii we Florencji i Mediolanie. Zas³yn¹³ g³ównie jako twórca dekoracyjnych rzeÿb salonowych o tematyce antycznej, które w formie nawi¹zywa³y do baroku. Dzie³a te cieszy³y siê wielkim powodzeniem, szczególnie wœród arystokracji rosyjskiej. Do najbardziej znanych rzeÿb Brodzkiego, których liczne wersje i repliki rozsiane s¹ po ca³ej Europie, nale ¹: Amor w muszli, Leda z ³abêdziem, Podszepty mi- ³oœci i Wenus z go³êbiami. 22

23 A VI 256 Franciszek Ksawery Dmochowski u do³u druk.: Franciszek Xawery Dmochowski.; o³ówkiem: A VI 256.; recto: piecz¹tka BKPAN litografia wym.: 97x72 Franciszek Ksawery Dmochowski ( ), pijar, dzia³acz polityczny, publicysta, poeta i t³umacz. Nale a³ do KuŸnicy Ko³³¹tajowskiej, po œmierci Franciszka Salezego Jezierskiego by³ sekretarzem Hugona Ko³³¹taja. Ojciec pisarza i wydawcy Franciszka Salezego Dmochowskiego. A VI 259 Tomasz Dolabella wg grafiki Piwarskiego Jana Feliksa ( ) u do³u druk.: Tomasz Dolabella, malarz nadworny królów polskich.; o³ówkiem: A VI 259; recto: piecz¹tka BK PAN litografia wym.: 89x116 grafika powsta³a na u ytek S³ownika Malarzów Polskich... Edwarda Rastawieckiego, por. pomiêdzy ss Tomasz Dolabella (Tomasso) ( ), malarz w³oski, jeden z g³ównych twórców malarstwa barokowego w Polsce. Od oko³o 1600 dzia³a³ w Polsce, na zlecenie m. in. Zygmunta III Wazy i W³adys³awa IV Wazy oraz Jana II Kazimierza Wazy. A VI 262 Józef Ksawery Elsner rys.: Fajans Maxymilian ( ) 1860 u do³u druk.: JÓZEF KSAWERY ELSNER./ Rys. z natury w r Fajans.; o³ówkiem: A VI 262; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 124x102 por. z: Tygodnik Ilustrowany 1860, nr 50 Józef Ksawery Elsner w³aœciwie Józef Antoni Franciszek Elsner ( ). By³ nauczycielem Fryderyka Chopina, który dedykowa³ mu swoj¹ Sonatê c-moll op. 4 na fortepian. 23

24 A VI 271 Stanis³aw Hiszpañski u do³u po lewej: MC u do³u druk.: Stanislas Hiszpanski, maitr cordonnier, membre de la/ delegation civique a Varsovie.; recto, o³ówkiem: A VI 271; piecz¹tka BKPAN wym.: 103x78 grafika wyciêta z druku francuskiego. Stanis³aw Hiszpañski prawnik, szewc, w³aœciciel jednej z najwiêkszych firm obuwniczych w Warszawie. A VI 275 Jan Jasiñski rys.: Tegazzo Franciszek ( ); ryt.: Regulski Aleksander ( ) po prawej u do³u: TEGAZZO.; po lewej: A.REGUL- SKI. u do³u druk.: JAN JASIÑSKI/ Pod³ug medalionu Philippiego rysowa³ na drzewie Tegazzo; drzeworyt Rygulskiego.), 519; o³ówkiem: A VI 275; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 104x104 por. z: Tygodnik Ilustrowany. Jan Jasiñski aktor, re yser, dyrektor teatru, ( ). Opracowa³ dzieje teatru w Polsce. A VI 278 Henryk Kaden rys.: Tegazzo Franciszek ( ); ryt.: J. Schübeler po lewej u do³u: FT; po prawej: A.SCHÜBELER (niewyraÿnie) u do³u druk.: Henryk Kaden.; o³ówkiem: A VI 278; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 128x98 Karol Henryk Kaden hutnik; probierz 24

25 A VI 295 Karol Kosicki rys. i ryt.: Styfi Jan ( ) u do³u po lewej: JS (monogram odwrócony) 1860 u do³u druk.: KAROL KOSICKI; o³ówkiem: A VI 295; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 125x104 por. z: Tygodnik Ilustrowany 1860, nr 60 Karol Kosicki ( ), górnoœl¹ski dzia³acz narodowy, pochodz¹cy z rodziny œl¹skiej (Koschützki); walczy³ o równouprawnienie ludnoœci pol. na Górnym Œl¹sku; wydawa³ Poradnik dla Ludu Górnoœl¹skiego. A VI 299 Józef Ignacy Kraszewski u do³u druk.: J. Kraszewski, u góry druk.: 184; recto o³ówkiem: A VI 299; piecz¹tka BKPAN wym.: 124x75 Józef Ignacy Kraszewski ( ), polski pisarz, publicysta, wydawca, historyk, dzia³acz spo³eczny i polityczny. Niezwykle p³odny, zadziwiaj¹cy ogromem swych prac; napisa³ i wyda³ oko³o 600 tomów, nie licz¹c w tym pracy redakcyjnej, mnóstwa artyku³ów w czasopismach i olbrzymiej korespondencji prywatnej. A VI 301 Joachim Lelewel ryt.: Krzy anowski Kazimierz u do³u po lewej: ryt. K.K./ we Lwow.; po prawej: LN (monogram ³¹czony) 1870 u do³u o³ówkiem: A VI 301; recto: A VI 301; piecz¹tka BKPAN wym.: 119x100 25

26 A VI 317 Jan Matejko rys.: Œwiêcicki Wojciech wg fot. Rzewuskiego; ryt.: Krzy anowski Kazimierz u do³u po lewej: SW (monogram ³¹czony); po prawej: KK 1865 u do³u druk.: JAN MATEJKO; o³ówkiem: A VI 317 wym.: 124x98 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1865, nr 325 Jan Matejko ( ), malarz, najwybitniejszy polski twórca obrazów historycznych i batalistycznych. A VI 351 Pusz Jerzy Bogumi³ 1869 u do³u druk.: Jerzy Bogumi³ Pusz. (Pod³ug portretu familijnego.); o³ówkiem: A VI 351 wym.: 129x102 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 80 A VI 352 Albrycht Stanis³aw Radziwi³³ patrz.: A VI 218 wym.: 92x115 26

27 A VI 353 Karol Radziwi³³ Panie Kochanku wg litografii Józefa Oziêb³owskiego, 1843 u do³u druk.: faksymile autografu Karola Radziwi- ³³a; o³ówkiem: A VI 353 wym.: 141x95 por. z: Tygodnik Ilustrowany Karol Radziw³³ herbu Tr¹by ( ), wojewoda wileñski i starosta lwowski, X ordynat nieœwieski, VIII ordynat o³ycki, VII pan na Bia³ej. By³ synem Micha³a Kazimierza Radziwi³³a i Franciszki Urszuli Wiœniowieckiej. Znany pod przydomkiem Panie Kochanku nadanym mu z uwagi na ulubione powiedzonko, którym zwraca³ siê do swoich rozmówców oraz dla odró nienia od Karola Stanis³awa Radziwi³³a ( ). A VI 374 Szymon Syreniusz wg rys.: Jana Nepomucena Bizañskiego, 1839 i lit.: August Wittmann z pracowni Pere et Fils w Strasburgu; 1840 u do³u druk.: Szymon Syreniusz; o³ówkiem: A VI 374. litografia por. z: Przyjaciel Ludu (Leszno) Szymon Syreniusz (Sacranus, Syreñski, Syrenius) ( ), profesor Akademii Krakowskiej, lekarz, botanik, badacz leczniczych w³aœciwoœci zió³, twórca ilustrowanego Zielnika o roœlinach u ytkowych, klasycznego dzie³a botanicznego polskiego renesansu. A VI 385 Edmund Wasilewski rys.: Brodowski Józef ( ) u do³u po lewej: JB (monogram ³¹czony) 1896 u do³u druk.: EDMUND WASILEWSKI; o³ówkiem: A VI 385 wym.: 131x104 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1896, nr 48 Edmund Wasilewski ( ), polski poeta, piewca Krakowa 27

28 A VI 387 Werowski Ignacy wg litografii Seweryna Oleszczyñskiego, 1839 XIX w. u do³u druk.: Ignacy Werowski.; o³ówkiem: A VI 387 litografia wym.: 120x106 Werowski Ignacy ( ), jednym z najwybitniejszych aktorów warszawskich w latach A VI 388 Wê yk Franciszek 1860 u do³u druk.: FRANCISZEK WÊ YK.; o³ówkiem: A VI 388 wym.: 112x99 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 53 Wê yk Franciszek ( ), pisarz; cz³onek Towarzystwa Przyjació³ Nauk w Warszawie, pose³ na sejm Ksiêstwa warszawskiego i Królestwa Polskiego, senator Królestwa. A VII 406 Puzynina Gabryela rys. wg fotografii Mieczkowski Jan ( ); ryt.: Tegazzo Franciszek ( ) u do³u po prawej: FT (monogram ³¹czony) 1869 u do³u druk.: Gabryela Puzynina. (Pod³ug fotografii Mieczkowskiego.); o³ówkiem A VII 406 wym.: 145x115 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 92 Puzynina z Güntherów Gabriela ( ), polska ksiê na, poetka, komediopisarka i pamiêtnikarka. Wspó³pracowa³a z redakcj¹ pisma Kronika Rodzinna. W 1846 podjê³a próby za³o enia w³asnej gazety Teki Litwinek. 28

29 A IX 562 Nagrobek Piotra Salomona rys.: Cercha Maksymilian ( ) 1869 u do³u druk.: Pomnik Piotra Salomona, w koœciele Panny Maryi w Krakowie. (Rysowa³ z natury M. Cercha).; o³ówkiem: A IX 562; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 562 wym.: 280x188 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 60 Rysunek powsta³ dla Staro ytnoœci i pomniki Krakowa Piotr Salomon, herbu abêdÿ. A IX 563 Nagrobek Emanuela Salomona rys.: Cercha Maksymilian ( ) u do³u po prawej (w naro niku obrazu): PD 1869 u do³u po prawej: Pomnik Em. Salomona w koœciele N.P.Maryi w Krakowie. (Rysowa³ na miejscu M. Cercha).; o³ówkiem: A IX 563; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 563 wym.: 270x148 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 82 Rysunek powsta³ dla Staro ytnoœci i pomniki Krakowa. Emanuel Salomon, herbu abêdÿ. A IX 564 Nagrobek Miko³aja Salomona rys.: Cercha Maksymilian ( ); ryt.: Dudrak Andrzej Jan ( ) u do³u po lewej: Rys: M: Cercha.; po prawej: Ryt AJ:Dudrak 1869 u do³u druk.: Pomnik Miko³aja Salomona w koœciele Panny Maryi w Krakowie. (Rysowa³ na/ drzewie maksymilian Cercha)> Zob. artyku³ w Nr. 60 Seryi II-éj Tygod. Illustr.; o³ówkiem: A IX 564; recto: piecz¹tka BKPAN por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 98 Rysunek powsta³ dla Staro ytnoœci i pomniki Krakowa. Miko³aj Salomon, herbu abêdÿ. 29

30 A IX 565 Obrazy z ycia i natury Górale rys.: Juliusz Kossak ( ); ryt.: Gorazdowski Edwrad ( ) u do³u po prawej: E. GORAZDOWSKI 1868 u do³u druk.: Scena do Obrazów z ycia i natury W. Pola. (Skomponowa³ i rysowa³ Kossak, rytowa³ Gorazdowski w drzeworytni Tygodnika Ilustrowanego).; o³ówkiem: A IX 565 wym.: 149x230 grafika naklejona na karton czterema naro nikami por. z: Tygodnik Ilustrowany Wincenty Pol ( ), poeta, geograf. Jego Obrazy z ycia i natury wydano w Krakowie w l A IX 566 Biedna Zosia rys.: Sypniewski Feliks ( ); ryt.: Gorazdowski Edwrad ( ) u do³u na œrodku: E. GORAZDOWSKI 1871 u do³u druk.: Biedna Zosia. (Uk³ad i rysunek Sypniewskiego).; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 566 wym.: 195x237 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1871, nr 164 A IX 567 Kwestarz rys.: Brodowski Józef ( ); ryt.: Gorazdowski Edwrad ( ) u do³u po lewej: JB (monogram ³¹czony); po prawej: E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: Kwestarz. (Uk³ad i rysunek Józefa Brodowskiego); o³ówkiem: A IX 567; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 567 wym.: 151x242 por. z: Tygodnik ilustrowany, 1869, nr 83 30

31 A IX 568 Zabawa loteryjno-kwiatowa w Ogrodzie Saskim w Warszawie. rys.: Pillati Henryk ( ); ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po lewej: E. GORAZDOWSKI 1870 u do³u druk.: Zabawa loteryjno-kwiatowa w ogrodzie Saskim w Warszawie, odbyta d. 18 czerwca r.b. na cel dobroczynny. (Rysowa³ z natury H. Pillati).; o³ówkiem: A IX 568; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 205x240 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1870, nr 131 A IX 569 Okolica leœna po deszczu rys.: Malinowski Wiktor Adam ( ) wg w³asnego obrazu; ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po lewej: ryt. E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: Okolica leœna po deszcu. (Rysowa³ na drzewie pod³ug w³asnego obrazu olejnego Malinowski).; o³ówkiem: A IX 569; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 181x210 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 86 A IX 570 Zamek w Otrokowie ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po prawej: E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u po prawej: Zamek w Otrokowie.; o³ówkiem: A IX 570.; recto:piecz¹tka BKPAN wym.: 201x172 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 80 Otroków wieœ na Podolu na Ukrainie. 31

32 A IX 571 W Alejach Ujazdowskich rys.: Józef Brodowski ( ) ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u na œrodku (na konarze drzewa): ryt: E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: W Alejach ujazdowskich. (Uk³ad i rysunek Józefa Brodowskiego).; o³ówkiem: A IX 571; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 269x228 por. z: Tygodnik ilustrowany, 1869, nr 98 A IX 572 Nagrobek Kwieta Franciszka Bolemira ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po lewej: E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: Pomnik pr. Kwieta na cmentarzu pow¹zkowskim pod Warszaw¹.; o³ówkiem: A IX 572; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 222x152 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 55 Franciszek Bolemir Kwiet prof. filologii s³owiañskiej Szko³y G³ównej w Warszawie. A IX 573 KuŸnia rys.: Brodowski Józef ( ); ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po lewej: E. GORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: KuŸnia. (Uk³ad i rysunek Józefa Brodowskiego).; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 573 wym.: 189x250 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 84 32

33 A IX 574 Wieliczka szyb Steinhausera rys.: Gryglewski Aleksander Konstanty ( ); ryt.: Gorazdowski Edward ( ) u do³u po lewej: EGORAZDOWSKI 1869 u do³u druk.: Wieliczka. Szyb Steinhausera. (Rysowa³ z natury Gryglewski).; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 574 wym.: 190x220 por. z: Tygodnik ilustrowany, 1869, nr 56 A IX 575 Uroczystoœæ b³. Bronis³awy, Kraków. rys.: Wojnarowski Jan Kanty (1815?) u do³u po lewej: Jan K. Wojnarowski / 1840; po prawej: G G 1840 u do³u druk.: Wielka uroczystoœæ B. Bronis³awy w Krakowie 2. Wrzeœnia r.; o³ówkiem: A IX 575.; recto: piecz¹tka BKPAN litografia wym.: 188x152 B³ogos³awiona Bronis³awa jest jedyn¹ patronk¹ tego imienia. Urodzi³a siê oko³o 1200 roku w Kamieniu Wielkim, w rodzinie Odrow¹ ów. Jej kuzynami byli œw. Jacek i b³. Czes³aw, a jej stryj Iwo piastowa³ godnoœæ biskupa krakowskiego. A IX 576 Nagrobek Mniszchów w Radzyniu Podlaskim ryt.: Hähle Gustaw u do³u po prawej: Hähle 1860 u do³u druk.: POMNIK MNISZCHÓW W KOŒCIELE PARAFIALNYM W RADZYNIU.; o³ówkiem: A IX 576.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 245x163 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 57 Nagrobek Mniszków znajduje siê w koœ. pod wezwaniem Œwiêtej Trójcy ufundowanym przez te rodzinê w 1641 r. 33

34 A IX 577 Niedziela na wsi ryt.: Hähle Gustaw u do³u na œrodku: G. Hähle sc u do³u druk: NIEDZIELA NA WSI; w naro nikach (od lewego górnego): NA KAZANIU/RANO; NA NIESPORZE; W KARCZMIE.; POWROT do DOMU; o³ówkiem A IX 577.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 199x238 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 65 A IX 578 Niedziela w mieœcie ryt.: Hähle Gustaw u do³u po prawej (nad konarem): G. Hähle 1860 u do³u druk.: NIEDZIELA W MIEŒCIE; w naro nikach (od lewego górnego): NA KÊPIE.; W DOMU.; NA SLAI (u Fiedlra); W DOLINIE.; o³ówkiem: A IX 578.; recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna) wym.: 201x240 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 65 A IX 579 Wnêtrze chaty ukraiñskiej ryt.: Hähle Gustaw u do³u po lewej: G. Hähle (fragment) 1860 u do³u druk.: WNÊTRZE CHATY UKRAIÑSKIÉJ.; o³ówkiem: A IX 579.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 172x247 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 66 34

35 A IX 580 Pan m³ody i druhna z okolic Pilzna (Czechy) rys.: Kroupa Wenzel ( ); Hähle Gustaw u do³u po lewej: G. Hähle 1860 u do³u druk.: PAN M ODY I DRUCHNA, Z OKOLIC PILZNA W CZECHACH. (pod³ug rys. W³. Kraupy).; o³ówkiem: A IX 580.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 223x166 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 58 A IX 581 Wnêtrze chaty wg Kotsisa rys. na podstawie obrazu Kotsisa Aleksandra ( ) Karmañski Alfred Feliks Soter ( po) u do³u po prawej: A. KARMAÑSKI u do³u druk.: Wnêtrze chaty. (Kopia z obrazu Kotsisa, znajduj¹cego siê na wystawie Towarzystwa zachêty sztuk piêknych w Warszawie); recto: piecz¹tka BKPAN (podwójna); o³ówkiem: A IX 581 wym.: 190x229 por. z: Tygodnik Ilustrowany A IX 582 Dziewczyna ryt.: Karmañski Alfred Feliks Soter (1847?) u do³u po prawej: A.KARMANS u do³u w winiecie druk.: DZIEWCZYNA; o³ówkiem: A IX 582.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 198x141 por. z: Tygodnik Ilustrowany 35

36 A IX 583 Wnêtrze walcowni rys.: Karmañski Alfred Feliks Soter ( po) 1869 u do³u druk.: Wnêtrze walcowni.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 583 wym.: 198x240 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, 63 A IX 584 Klasztorny dziedziniec w Starym S¹czu rys. i ryt.: Kostrzewski Franciszek ( ) u do³u po prawej: FK 1860 u do³u druk.: WEWNETRZNY DZIEDZINIEC KLASZ- TORU W STARYM S DCZU.; o³ówkiem: A IX 584.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 204x160 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 56 Klasztor Klarysek za³o ony przez ksiê n¹ Kingê, onê Boles³awa Wstydliwego, po którego œmierci sama wst¹pi³a do klasztoru w 1279 r. W klasztorze jako klaryska zmar³a w 1340 r. królowa Jadwiga, ona W³adys³awa okietka i matka Kazimierza Wielkiego A IX 585 Zdjêcie z krzy a ryt.: Kretschmar Eduard ( ) u do³u na œrodku: X.A.v.E.Kretschmar del recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 585 wym.: 282x202 karta wyciêta z druku niemieckiego 36

37 A IX 586 Wielkanoc rys.: Pillati Henryk ( ); ryt: Krzy anowski Kazimierz (czynny w l. 60 i 70 XIX w.) u do³u po lewej: KRZY ANOWSKI ok u do³u druk.: Uk³ad i rysunek H. Pillatego; o³ówkiem A IX 586; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 193x235 por. z: Tygodnik Ilustrowany A IX 587 Targ na naczynia drewniane w Wilnie rys.: Dmochowski W³adys³aw ( ); ryt.: ubieñska Maria Magdalena ( ) u do³u po prawej: WD (monogram ³¹czony) 1869 u do³u druk.: Targ na naczynia drewniane w Wilnie. (Rysowa³ z natury W³adys³aw Dmochowski. Drzeworyt pani Maryi/ hr. ubieñskiéj).; o³ówkiem: A IX 587; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 221x176 por. z : Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 55 A IX 588 Mg³a na ulicach Londynu grafika wykonana w drzeworytni Minheymera Jana Salomona ( ) przez Kazimierza Krzy anowskiego (czynny w l XIX w.) u do³u po lewej: DRZ.MINHAIMERA; po prawej: KK. prze³om l. 60/70 XIX w. u do³u druk.: MG A NA ULICACH LONDYNU.; 584; o³ówkiem: A IX 588; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 131x198 por. z: K³osy 37

38 A IX 589 Res Sacra Miser rys.: wg fot. Trzebieckiego wyk.: Ksawery Pillati ( ); obramienie: Tegazzo Franciszek ( ); u do³u po lewej: KP; po prawej AL. (monogram ³¹czony); na ramie: FT (monogram ³¹czony) 1869 u do³u druk.: Obraz z ywych osób, przedstawiony w warszawskiém Towarzystwie dobroczynnoœci d. 15 stycznia r. b. na korzyœæ ubogich. (Pod³ug fotografii Trzebieckiego) wym.: 196x239 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 59 A IX 590 Kru ganki koœcio³a franciszkañskiego w Krakowie rys.: Gryglewski Aleksander Konstanty ( ); ryt.: Ksawery Pillati ( ) u do³u po lewej: KP u do³u druk.: Kru ganki w koœciele ks. franciszkanów w Krakowie. (Rysowa³ z natury Gryglewski).; o³ówkiem: A IX 590; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 244x204 por. z.: Tygodnik Ilustrowany1869, nr 59 A IX 591 Lato rys.: Kostrzewski Franciszek ( ),; ryt.: Przykorski Konstanty ( ) u do³u po lewej: K. Przykorski; po prawej: FK 1869 u do³u druk.: Lato.; o³ówkiem: A IX 591; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 259x211 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 86 38

39 A IX 592 Wincenty Rapacki rys.: wg fotografii Wyspiañskiego Tegazzo Franciszek ( ); ryt.: Regulski Alkeksander ( ) u do³u po lewej: FT (monogram ³¹czony); po prawej: A. REGULSKI u do³u druk. (doklejone): Wincenty Rapacki w rolach: Kwiatkowskiego w komedyi Terenia: -Barentin a Pojêciach pani Aubray;- genera³a Morin w komedyi Ulicznik paryski; - Hamleta w dramacie Szekspira;-/ Zborowskiego w tragedyi Szujskiego;- aszcza w dramacie Anna Oœwiêcimówna;- Ryszarda III w dramacie Szekspira;- margrabiegod Aubrive w komedyi Bezczelni;-Szajloka w Kupcu/ weneckim Szekspir. (Pod³ug fotografii Wyspiañskiego w Krakowie).; o³ówkiem: A IX 592; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 259x234 por. z: Tygodnik Ilustrowany A IX 593 Dolina Szwajcarska w Warszawie rys. Piechaczek Ludwik (ok ); ryt.: F. H. Röber u do³u po lewej: Piechaczek; po prawej: F. H. ROEBER. S. C u do³u druk.: SZWAJCARSKA DOLINA W WAR- SZAWIE; o³ówkiem: A IX 593; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 149X217 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 41 Dolina Szwajcarska istnia³a do Powstania Warszawskiego; zajmowa³a kiedyœ rozleg³¹ przestrzeñ od ulicy Piêknej do Alei Ró a po przebit¹ w XIX wieku ulicê Chopina. Ocala³ zaledwie maleñki fragment ogródka oddzielony od Alei Ujazdowskich budynkiem S¹du Apelacyjnego. 39

40 A IX 594 Krzemieniec ryt.: F.H. Röber u do³u po lewej: F. H. ROEBER S. C u do³u druk.: KRZEMIENIEC.; o³ówkiem: A IX 594.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 165x214 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 41 Krzemieniec miasto w zach. Ukrainie, na granicy Wo³ynia i Podola. Koœció³ i klasztor jezuitów ufundowany przez rodzinê ksi¹ ¹t Wiœniowieckich wg proj. Paw³a Gi yckiego. A IX 595 Pa³ac biskupów krakowskich w Kielcach rys.: Cegliñski Julian ( ); ryt.: F. H. Röber u do³u po lewej: F. Röber sc.; po prawej: JC (monogram ³¹czony) 1860 u do³u druk.: ZAMEK BISKUPÓW KRAKOWSKICH W KIELCACH.; o³ówkiem: A IX 595; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 155x235 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 47 Pa³ac biskupów krakowskich z pierwszej po³. XVII w., fundacji bp Jakuba Zadzika; obecnie Muzeum Narodowe. A IX 596 Jassy, stolica Mo³dawi u do³u po prawej: ACR (monogram ³¹czony); syg. niewyraÿna 1860 u do³u druk.: JASSY, STOLICA MO DAWI.; o³ówkiem: A IX 596; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 158x236 por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 48 Jassy miasto w Rumunii (Mo³dawia), drugie po Bukareszcie co do wielkoœci. 40

41 A IX 597 Bitwa pod Ko³dyng¹ / Stefan Czarnecki rys.: Lewicki Jan Nepomucen ( ); ryt.: M. Schmidt u do³u po lewej: M. Schmidt. sc 1869 u do³u druk.: ODZUSKANIE MIASTA KO DYNGI PRZEZ STEFANA CZARNIECKIEGO./ (Pod³ug ilustracyi J. Lewickiego do Pamiêtników Paska.); o³ówkiem: A IX 597; recto piecz¹tka BKPAN wym.: 223x170 por. z: Tygodnik Ilustrowany Ko³dynga w 1568 r. Stefan Czarniecki pomaga³ Danii w wojnie ze Szwecj¹ w zdobywaniu twierdzy na wyspie Ko³dynga. A IX 598 niwiarka ukraiñska rys.: Filipowicz Henryk (1842 po 1915 ); ryt.: I. Schübeler J. u do³u po lewej: I. SCHÜBELER 1869 u do³u druk.: niwiarka ukraiñska. (Pod³ug szkicu H. Filipowicza).; o³ówkiem: A IX 598.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 245x165 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 86 AIX 599 Nagrobek Zofii Czartoryskiej Zamoyskiej we Florencji ryt. wg proj.: Styfi Jan ( ) u do³u po lewej: I. STYFI.; po prawej: ITP u do³u druk.: NAGROBEK ZOFII Z KSI T CZAR- TORYSKICH ZAMOYSKIÉJ WE FLORENCYI.; o³ówkiem: A IX 599; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 270x146 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 53 Nagrobek Zofii Czartoryskiej ( ) d³uta Lorenzo Bartoliniego znajduje siê w koœ. Santa Croce we Florencji. 41

42 A IX 600 Konie rys.: Pillati Henryk ( ) wg obrazu Józefa Brodowskiego ( ); ryt.: Holewiñski Jan ( ) pod kierunkiem Styfiego Jana ( ) u do³u po lewej: RYS. PILATTI.; po prawej: W DRZ. I. STYFI.; na œrodku: RYT. J. CHOLEWINSKI po 1865 u do³u druk.: I. KONIE. (Kopia obrazu Józefa Brodowskiego)., 523; o³ówkiem: A IX 600.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 199x256 por. z: K³osy A IX 601 Branka rys.: Juliusz Kossak ( ); ryt.: Szymañski Zenon u do³u po lewej: JK (monogram ³¹czony); po prawej: Zenon Szymañski 1872 u do³u druk.: Próba ilustracyi. Rysunek J. Kossaka.; o³ówkiem: A IX 601; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 198x170 por. z: Strzecha, prospekt, 1872 A IX 602 Zamyœlona dziewczyna rys.: Tegazzo Franciszek ( ); ryt. Szymborski Franciszek (? 1871) u do³u po prawej: F. SZYMBORSKI u do³u druk.: Uk³ad i rysunek Tegazza.; o³ówkiem: A IX 602; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 188x147 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 86 42

43 A IX 603 Przy krosienkach (prospekt) rys.: Pillati Henryk ( ); ryt.: Zab³ocki Franciszek u do³u po lewej: H. Pillati; po prawej: F. ZAB OCKI po 1875 u do³u druk.: PRZY KROSIENKACH; o³ówkiem: A IX 603; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 180x220 por. z: Wieniec, prospekt A IX 604 Powrót od œlubu rys.: Pillati Henryk ( ); ryt.: Zab³ocki Franciszek u do³u po lewej: H.PILATI; po prawej: F. ZAB OC- KI.ryt. u do³u druk.: POWRÓT OD ŒLUBU., 580; o³ówkiem: A IX 604 wym.: 165x240 por. z: K³osy A IX 605 Œniegozwa³ w dolinie Tereku rys. wykonany na podstawie obrazu Ajwazowskiego Iwana Konstantynowicza ( ) u do³u po lewej: CuKo 1870 u do³u druk.: Œniegozwa³ w dolinie Tereku. Kopia z obrazu J. K. Ajwazowskiego.; o³ówkiem: A IX 605; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 222x168 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1870, nr

44 A IX 606 Gwiazda zaranna rys.: Zarzecki Mateusz ( ) u do³u druk.: GWIAZDA ZARANNA.; o³ówkiem: A IX 606; recto: piecz¹tka wym.: 198x147 A IX 607 Robotnicy górniczy u do³u druk.: Robotnicy górniczy.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 607 wym.: 143x247 por. z: Tygodniki Ilustrowany A IX 608 Z³ota Kaplica w Poznaniu u do³u po prawej: syg. niewyraÿna 1860 u do³u druk.: Z OTA KAPLICA W KOŒCIELE KA- TEDRALNYM W POZNANIU.; o³ówkiem: A IX 608; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 211x154 karta naklejona na karton czterema naro nikami por. z : Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 47 Z³ota Kaplica znajduje siê dok³adnie w osi poznañskiej katedry. W œredniowieczu miejsce to zajmowa³a kaplica Najœwiêtszej Marii Panny powsta³a w 1405 roku, ale liczne po ary i powodzie zniszczy³y j¹. W 1815 narodzi³ siê pomys³ wzniesienia nagrobka pierwszych w³adców polski (zrealizowano go w latach ). 44

45 A IX 609 Nagrobek Lubomirskich w azanach 1869 u do³u druk.: Pomniki Stanis³awa i Jakuba Lubomirskich w azanach.; o³ówkiem: A IX 609.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 150x182 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1869, nr 53 Nagrobek Lubomirskich w azanach znajduje siê w koœ. Znalezienia Krzy a Œwiêtego. A IX 610 Nagrobek Ostrogskich w Tarnowie 1860 u do³u druk.: POMNIK KSI T OSTROGSKICH W TARNOWIE.; o³ówkiem: A IX 610.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 245x153 por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 61 Nagrobek Ostrogskich d³uta Jana Pfistera ( ) znajduje siê w katedrze tarnowskiej. A IX 611 Nagrobek Tarnowskich w Tarnowie 1860 u do³u druk.: POMNIK JANA I KRZYSZTOFA TAR- NOWSKICH W TARNOWIE.; recto: piecz¹tka BKPAN; o³ówkiem: A IX 611 wym.: 262x182 (nieregularna) por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 61 Nagrobek Tarnowskich w Tarnowie pochodzi z okresu renesansu, znajduje siê w katedrze. 45

46 A IX 612 Zamek w Krasiczynie ryt.: H. Kübler u do³u po lewej: H. KÜBLER; po prawej: nieodczytany (por. z A XI 762) 1860 r. u do³u druk.: KRASICZYN NAD SANEM.; o³ówkiem: A IX 612. wym.: 120x159 mm por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 44 Zamek w Krasiczynie w XVI wieku przeszed³ w rêce rodziny Jakuba z Siecina, którego potomek przybra³ nazwisko Krasicki (ok r.). Ostatnimi w³aœcicielami by³a rodzina Sapiehów (do 1939 r.) A IX 613 Zamek Zawada 1838 u do³u druk.: Zamek zawada w Galicyi,/ w³asnoœæ hrab. Atanazego Raczyñskiego; o³ówkiem: A IX 613; recto: piecz¹tka BKPAN litografia wym.: 123x153 mm por. z: Przyjaciel Ludu (Leszno) Zamek w Zawadzie przebudowany zosta³ w XIX wieku przez hrabiego Atanazego Raczyñskiego m.in. wg projektów Carla Schinkla. Mia³ pe³niæ funkcje rezydencji prymasa Ignacego Raczyñskiego. A IX 614 Zamek w Wyszynie 1860 u do³u druk.: RUINY ZAMKU W WYSZYNIE.; o³ówkiem: A IX 614.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 140x176 mm por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 61 Zamek w Wyszynie wybudowany zosta³ oko³o 1556 na zlecenie rodziny Grodzieckich. 46

47 A IX 615 Zamek w Pabianicach rys.: wg fotografii Heleny Bartkiewiczówny; ryt. J. Sosiñski (czynny w l ) u do³u po lewej: J.SOSIÑSKI./ H.F u do³u drukiem: Zamek w Pabianicach. (Pod³ug fotografii panny Heleny Bartkiewiczówny); o³ówkiem: A IX 615; recto: piecz¹tka BKPAN, o³ówkiem: A IX 615 wym.: 149x180 mm por. z: Tygodnik Ilustrowany, 1870, nr 132 Zamek w Pabianicach Wzniesiony po 1565 r. przez muratora Wawrzyñca Lorka jako dwór obronny kapitu³y krakowskiej. A IX 616 Zamek w Kórniku ryt.: Röber F. H. u do³u po lewej: RH 1860 u do³u druk.: ZAMEK W KURNIKU W W. KSIÊ- STWIE POZNAÑSKIEM.; o³ówkiem: A IX 616. wym.: 142x167 mm por. z.: Tygodnik Ilustrowany, 1860, nr 57 Zamek w Kórniku w XVII zakupiony przez rodzinê Dzia³yñskich, przebudowany w w. XIX m.in. na podstawie projektów Carla Schinkla pozostawa³ w rêkach rodziny do 1924 r. A IX 617 Koœció³ w oliborzu rys. Kostrzewski Franciszek ( ), ryt. R. Rutkowski u do³u po lewej; FK; po prawej: R. Rutkowski 1860 u do³u druk.: WIDOK OLIBORZA.; o³ówkiem A IX 617.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 122x167 mm oliborz nazwa wioski, pocz¹tkowo czêœci Faworów, wywodzi siê od fr. Joli Bord. Obecnie dzielnica Warszawy. 47

48 A IX 618 Z³ota Brama w Kijowie 1860 u do³u druk.: RUINY Z OTÉJ BRAMY W KIJOWIE.; o³ówkiem: A IX 618.; recto: piecz¹tka BKPAN wym.: 210x171 por.z: Tygodnik ilustrowany, 1860, nr 64 A IX 619 Komora Przykos od strony wschodniej Wieliczka u do³u druk.: KOMORA PRZYKOS OD STRONY WSCHODNIEJ.; o³ówkiem: A IX 619 wym.: 120x89 mm grafiki od A IX 619 do A IX 626 stanowi¹ cykl: Wieliczka i znajdowa³y siê prawdopodobnie w tym samym numerze Tygodnika Ilustrowanego. A IX 620 Komora Klemensa Wieliczka u do³u druk.: KOMORA KLEMENSA.; o³ówkiem: A IX 620 wym.: 133x98 mm grafiki od A IX 619 do A IX 626 stanowi¹ cykl Wieliczka i znajdowa³y siê prawdopodobnie w tym samym numerze Tygodnika Ilustrowanego. 48

49 A IX 621 Komora Rosetti Wieliczka u do³u druk.: KOMORA ROSETTI.; o³ówkiem: A IX 621 wym.: 131x97 mm grafiki od A IX 619 do A IX 626 stanowi¹ cykl: Wieliczka i znajdowa³y siê prawdopodobnie w tym samym numerze Tygodnika Ilustrowanego. A IX 622 Komora Przykos od strony zachodniej Wieliczka u do³u druk.: KOMORA PRZYKOS OD STRONY ZACHODNIEJ.; o³ówkiem: A IX 622 wym.: 133x94 mm grafiki od A IX 619 do A IX 626 stanowi¹ cykl: Wieliczka i znajdowa³y siê prawdopodobnie w tym samym numerze Tygodnika Ilustrowanego. A IX 623 Kruchta kaplicy œw. Antoniego Wieliczka u do³u druk.: KRUCHTA KAPLICY Œw. ANTONIE- GO.; o³ówkiem: A IX 623 wym.: 130x94 mm grafiki od A IX 619 do A IX 626 stanowi¹ cykl: Wieliczka i znajdowa³y siê prawdopodobnie w tym samym numerze Tygodnika Ilustrowanego. 49