Raporty - Reports Ptaki Wielkopolski 1:

Transkrypt

1 Raporty - Reports Ptaki ielkopolski 1: ielkopolski Raport Ornitologiczny nr 1. Podsumowanie roku 2009 Przemysław Żurawlew, Michał Radziszewski Abstrakt. Raport przedstawia wybrane obserwacje 170 gatunków ptaków z roku 2009 w regionie ornitologicznym ielkopolska. Najistotniejsze awifaunistycznie są: pierwsze stwierdzenie w regionie kormorana małego Phalacrocorax pygmeus, drugie rybitwy czubatej Sterna sandvicensis i podgatunku sokoła wędrownego Falco peregrinus calidus, trzecie płatkonoga płaskodziobego Phalaropus fulicarius, trzecie i czwarte błotniaka stepowego Circus macrourus, czwarte gęsiówki egipskiej Alopochen aegyptiaca i mewy bladej Larus hyperboreus, piąte wydrzyka długosternego Stercorarius longicaudus, siódme pasterza różowego Pastor roseus, ósme mornela Charadrius morinellus oraz ósme i dziewiąte gęsi małej Anser erythropus. Z gatunków o niejasnym pochodzeniu stwierdzono po raz drugi i trzeci berniklę północną Branta hutchinsii i po raz szósty i siódmy gęś tybetańską Anser indicus. Appendix zawiera kryteria zbierania danych do następnych rocznych ielkopolskich Raportów Ornitologicznych. ielkopolska Ornithological Report No. 1. Summary of Abstract. This report presents selected records of 170 species of birds in 2009 in the ornithological region of ielkopolska. From the avifaunistic point of view, the most significant records include: the first sighting of Pygmy Cormorant Phalacrocorax pygmeus in the region, the second one of Sandwich Tern Sterna sandvicensis and Peregrine Falcon of the calidus race (Falco peregrinus calidus), the third of Red Phalarope Phalaropus fulicarius, the third and fourth of Pallid Harrier Circus macrourus, the fourth of Egyptian Goose Alopochen aegyptiaca and Glaucous Gull Larus hyperboreus, the fifth of Long-tailed Jaeger Stercorarius longicaudus, the seventh of Rosy Starling Pastor roseus, the eighth of Eurasian Dotterel Charadrius morinellus and eighth and ninth of Lesser hite-fronted Goose Anser erythropus. Species of uncertain orgin include Cackling Goose Branta hutchinsii, recorded for the second and third time, and Bar-headed Goose Anser indicus, recorded for the sixth and seventh time. The appendix contains data selection criteria for the next annual ielkopolska Ornithological Reports. Zgromadzenie w jednym raporcie tak wielu istotnych danych ornitologicznych to zadanie trudne i bardzo czasochłonne. Prezentowane informacje otrzymano bezpośrednio od obserwatorów ptaków lub przeszukując bazy z awifaunistycznymi danymi. Kryteria (patrz Appendix) jakie zastosowano do wyboru gatunków, obserwacji fenologicznych i wielkości stad oparto na przeglądzie literatury, własnym doświadczeniu terenowym oraz podczas dyskusji w szerszym gronie osób zainteresowanych tym tematem. Raporty ornitologiczne omawiające najważniejsze obserwacje ptaków w ielkopolsce, mają być jednym z pierwszych kroków na drodze do gromadzenia i publikowania danych do nowej ornitologicznej monografii tego regionu już w nowych granicach. Przy liście obserwacji niektórych gatunków zamieszczono komentarze, niekiedy weryfikując wcześniejsze błędne dane z literatury. Uwzględniona w komentarzach liczba stwierdzeń poszczególnych gatunków, dotyczy obszaru regionu po wprowadzeniu zmian jego granic w roku Należy mieć nadzieję, że kolejne roczne raporty spotkają się z większym zainteresowaniem, nie tylko czytelników, ale i osób przekazujących do nich swoje dane do czego zachęcają autorzy niniejszego zestawienia. szyscy zainteresowani mogą przesyłać swe dane do raportów za lata 2010 i 2011 na adresy autorów zestawienia. Raport powstał dzięki pomocy wielu osób. Dziękujemy S. Kuźniakowi za udostępnienie danych z kartoteki Leszczyńskiej Grupy OTOP, Z. Kosińskiemu za dane z kartoteki Zakładu Biologii i Ekologii Ptaków UAM w Poznaniu, a P. T. Dolacie za dane z Kartoteki Przyrodniczej Południowej ielkopolski (KPP). Korzystano również z prowadzonej przez. Michalaka ielkopolskiej Kartoteki Ornitologicznej, raportów i witryny internetowej Komisji Faunistycznej Sekcji PTZool., 177

2 a w pewnym stopniu również z informacji prezentowanych na stronach forum.przyroda.org i organizacjakania.org. Dane do raportu bezpośrednio przekazali:. Bagiński, K. Drab, J. Grzybek, G. Neubauer, T. Iciek, S. Kaczorowski, S. Karpicki, A. Kiszka, A. Konopka, Z. Kosiński, D. Kujawa, S. Kuźniak, E. Markiewicz, S. Niziński, S. Pawlak, T. Pietrzak,. Plata, M. Przystański, B. Rudzionek, J. Stępniewski, M. Szajda, P. Szymański, M. Tobółka, J. yrwał, P. ylegała i autorzy zestawienia. szystkim składamy serdeczne podziękowania. Użyte skróty i symbole: ad. adultus, cn. co najmniej, dol. dolina, gm. gmina, imm. immaturus, jez. jezioro, juv. juvenilis, ok. około, pow. powiat, pom. pomiędzy, pull. pisklę, rz. rzeka, subad. subadultus, zb. zbiornik, - samiec, - samica. przypadku miejscowości Zgliniec, gdzie przebiega granica powiatów kościańskiego i leszczyńskiego, nie zawsze można było ustalić w jakim powiecie dokonano danej obserwacji w takich przypadkach zastosowano zapis: pow. kościański/leszczyński. Przegląd gatunków Łabędź niemy Cygnus olor (cn. 200) ok. 220 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); ok. 560 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab); os., stawy Objezierze (J. yrwał); ok. 400 os., stawy ystęp, pow. nakielski (B. Rudzionek); ok. 590 os., stawy Ślesin, pow. nakielski (A. Dylik); ok. 600 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); i 495 os., stawy Smogulec (S. Karpicki); ok. 250 os., stawy Smogulec (. Plata); ok. 430 os., stawy ystęp (B. Rudzionek); ok. 880 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy ystęp (A. Dylik); os. stawy Miłosław, pow. wrzesiński (P. ylegała); os., stawy ystęp (T. i M. Blank, A. Dylik); os., stawy Łukowo, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy ystęp (. Bagiński). Łabędź czarnodzioby Cygnus columbianus (V-I, cn. 30) V-I: 8 i ad. i 3 imm., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); ad. i 4 imm., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek). Stada: ad. i 2 imm., stawy Gosławice, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); os., stawy Dębnica-Kocięba, pow. ostrowski (J. i J. Bartuzi, P. T. Dolata); os., stawy Dębnica-Kocięba (R. Kaczmarek); os., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy ystęp, pow. nakielski (D. Ostrowski); os., stawy Dębnica-Kocięba (R. Kaczmarek); os., stawy Ślesin, pow. nakielski (M. i T. Blank); os., stawy ystęp, pow. nakielski (M. i T. Blank); os., Jez. Czeszewskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy Dębnica-Kocięba (P. T. Dolata, KPP); os., os., stawy Dębnica-Kocięba (M. Radziszewski); ad. i 5 imm., stawy koło Szamocina, pow. chodzieski (. Plata); os., stawy Łukowo, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy Smogulec, pow. wągowiecki (B. Rudzionek); ad. i 2 juv., stawy ystęp (. Bagiński); ad. i 4 imm., stawy Gosławice (S. Mielczarek); ok. 110 os., stawy ystęp (B. Rudzionek); ad. i 7 imm., stawy Antoniny, pow. chodzieski (B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); ad. i 5 imm., stawy Antoniny (. Plata); ad. i 9 imm., stawy ystęp (B. Rudzionek); ad. i 10 imm., stawy Gosławice (S. Mielczarek); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); ad. i 5 imm., stawy Gosławice (S. Mielczarek); ad. i 7 imm., stawy Smogulec (B. Rudzionek); ad. i 12 imm., stawy Gosławice (S. Mielczarek). Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus (L, cn. 100) Lęgi: para z 1 pull., ąsosz, pow. złotowski (. Plata); para z 2 pull., staw Gertruda, Muchocin, pow. międzychodzki (D. Kujawa). Stada: os., stawy ystęp, pow. nakielski (D. Ostrowski); ad. i 8 imm., stawy koło Szamocina, pow. chodzieski (. Plata); ad. i 3 imm., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); ad. i 7 imm., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek). Gęś zbożowa Anser fabalis (V-VIII, cn. 5000) V-VIII: 9, i os., stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, M. Prange); os., stawy Grzybno, pow. śremski (B. Nowak); os., stawy Smogulec, pow. chodzieski (K. Drab, B. Rudzionek); 13 i os., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); 178

3 os., Pierzchno, pow. poznański (S. Karpicki). Stada: 8.03 ok os., Kąsinowo, pow. szamotulski (J. yrwał, P. Malczyk, R. Kubacki); ok os., stawy Kiszkowo, pow. gnieźnieński (A. Loręcki, A. Kiszka); ok os., Jabłkowo, pow. wągrowiecki (A. Loręcki, A. Kiszka). Gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchus () os., Niemierzyce, pow. grodziski (D. Kujawa); ad., 1 ad. i 1 ad., Śródka, pow. poznański (S. Karpicki); os., Jagniewice, pow. wągrowiecki (P. ylegała); os., Rybno, pow. gnieźnieński (P. ylegała); os., Kąsinowo, pow. szamotulski (J. yrwał, P. Malczyk, R. Kubacki); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk); os., Objezierze (P. Szymański, M. Tobółka); ad., Jagniewice (S. Karpicki); ad., Kąsinowo (S. Karpicki); ad., Trzcieliny, pow. ostrowski (M. Antczak); os., Grabianowo, pow. śremski (Sz. Kaczmarek); 19 i os., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka, S. Karpicki); os., zb. onieść, pow. kościański/leszczyński (J. Ratajczak); os., Lubiń, pow. kościański (Sz. Kaczmarek); os., Jez. Kaliszańskie, Kaliszany, pow. wągrowiecki (P. ylegała); os., Lubiń (J. Ratajczak); os., Nowakowo i stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, M Skawiński); os., Kąty, pow. leszczyński (J. Ratajczak); os., Lubiń (S. Karpicki, J. Ratajczak); os., Objezierze (P. ylegała); os., Nowakowo (J. yrwał i inni); os., Popowo, pow. obornicki (J. yrwał i inni); os., Otylin, pow. pilski (. Plata); os., Żukowo (A. Krawczyk, P. Szymański, M. Tobółka); ad., stawy Manieczki, pow. śremski (M. Janowski, B. Nowak). obecnych granicach regionu w latach zanotowana 18 razy (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2003, 2004, 2007, 2008). Od roku 2008 jej obserwacje nie podlegają już weryfikacji Komisji Faunistycznej. Gęś białoczelna Anser albifrons (V-VIII, cn. 5000) V-VIII: os., Bagna Średzkie, Środa lkp. (M. Szajda i inni). Stada: ok os., Nowakowo, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk). Gęś mała Anser erythropus () ad., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); ad., Żukowo, pow. obornicki (P. ylegała, Z. Rosin). latach 1988 i stwierdzona w regionie 7 razy (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2007, 2008, 2009, 2010). Gęgawa Anser anser (cn. 500) ok. 640 os., stawy Miłosław, pow. wrzesiński (P. ylegała); os., zb. onieść, pow. kościański (B. Nowak, S. Niziński); 9 i ok. 600 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); ok. 800 os., Gniewowo, pow. kościański (B. Nowak); ok. 820 os., stawy Smogulec (P. ylegała); ok os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); ok. 850 os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); ok. 2000, stawy Miłosław (S. Niziński); ok os., Bagna Bachorze, Karczyn, pow. inowrocławski (S. Kaczorowski, J. iniecki); ok os., stawy Smogulec (. Plata). Bernikla kanadyjska Branta canadensis () os., ilczkowo, pow. żniński (R. Królikowski); os., Lubiń, pow. kościański (Sz. Kaczmarek); os., zb. onieść, pow. kościański (J. Stępniewski); ad., Ślepuchowo, pow. obornicki (S. Karpicki). Branta canadensis x Anser anser () os., stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał). Bernikla białolica Branta leucopsis () os., Mylin, pow. międzychodzki (K. Drab); os., Jaraczewo, pow. jarociński (T. Pietrzak, P. i D. Żurawlew); os., Popowo, pow. obornicki (J. yrwał); os., Kobylin, pow. krotoszyński (A. Stankowski); os., Robczysko, pow. leszczyński (J. Ratajczak); os., Kąsinowo, pow. szamotulski (J. yrwał, P. Malczyk, R. Kubacki); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, P. Szymański); os., Jagniewice, pow. wągrowiecki (P. ylegała); os., Zagaj, pow. obornicki (P. ylegała); os., Jabłkowo, pow. wągrowiecki (A. Loręcki, A. Kiszka); os., stawy Objezierze (S. Karpicki); os., Lubiń, pow. kościański (O. Gordo, M. Tobółka); os., Bagna Średzkie, Środa lkp. (M. Szajda i inni); os., ychowaniec, pow. obornicki (J. yrwał); ad., Kąsinowo (S. Karpicki); os., Górka, pow. obornicki (S. Karpicki); os., Runowo, 179

4 pow. czarnkowsko-trzcianecki (M. Przystański); os., Zelgniewo, pow. pilski (. Plata); os., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); , 2 i 6 os., Gręziny (S. Karpicki); os., Czeszewo, pow. wągrowiecki (A. Kiszka i inni); os., stawy Żukowo/Objezierze (A. Artyszuk); os., Śródka, pow. poznański (S. Karpicki); os., Zgliniec, pow. kościański/leszczyński (J. Ratajczak); os., Kunowo, pow. mogileński (J. iniecki); os., Kunowo (S. Kaczorowski); os., Kąsinowo (S. Karpicki); os., Nowakowo i stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, M. Skawiński); os., Żukowo, pow. obornicki (S. Karpicki); os., Kąty, pow. leszczyński (J. Ratajczak); os., Lubiń, pow. kościański (J. Ratajczak); os., stawy Objezierze (S. Karpicki); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (A. Konopka); os., Nowakowo (J. yrwał i inni); os., Urbanie, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, P. ylegała); os., Popowo (J. yrwał i inni); os., Lubiń (S. Karpicki, Sz. Kaczmarek); os., zb. onieść, pow. kościański (J. Ratajczak); os., Jez. itosławskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); os., Nieszawa, pow. poznański (J. Stępniewski); os., Zb. Pakoski, Kunowo (S. Kaczorowski); os., Jez. Kaliszańskie, pow. wągrowiecki (D. Kujawa, A. Lange); os., stawy Ślesin, pow. nakielski (A. Dylik); os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Konopka); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek, K. Drab); os., stawy Objezierze (J. yrwał); os., zb. onieść (B. Nowak, M. Janowski); os., Zemsko, pow. grodziski (D. Kujawa); os., Bagrowo, pow. średzki (M. Szajda, E. Jasińska, E. Kończal); os., Brodnica, pow. śremski (B. Nowak, M. Janowski); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek, K. Drab); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek, K. Drab); os., Manieczki, pow. śremski (B. Nowak, M. Janowski); os., stawy Objezierze (J. yrwał); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek, K. Drab); os., Ślepuchowo, pow. obornicki (S. Karpicki); os., Grzybno, pow. śremski (B. Nowak, A. Marczewski); os., Kaźmierz, pow. szamotulski (S. Karpicki); os., Smogulec (B. Rudzionek, K. Drab); os., Ślepuchowo (S. Karpicki); os., Boża ola, pow. kościański (M. Tobółka); os., Manieczki (B. Nowak, M. Janowski); os., Rakówka, pow. kościański (B. Nowak, M. Janowski); os., Czempiń, pow. kościański (B. Nowak). Oprócz dużej liczby stwierdzeń, na uwagę zasługuje zanotowanie stad liczących po 92, 67 i 32 os. Bernikla obrożna Branta bernicla () os., Ugoda, pow. nakielski (M. i T. Blank, D. Kilon,. Bagiński); os., Lubiń, pow. kościański (J. Ratajczak); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał). Bernikla rdzawoszyja Branta ruficollis () ad., Jez. Bytyńskie, pow. szamotulski (B. Krąkowski). Zanotowana wcześniej 22 razy, z czego 21 razy w latach (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2000b, 2001, 2002, 2006, 2007, 2008, 2009). Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca () ad., stawy Objezierze, pow. obornicki (A. Artyszuk); os., Kąsinowo, pow. szamotulski (J. yrwał, R. Kubacki, P. Malczyk); os., Mogilno (S. Kaczorowski). cześniej zanotowana 3 razy w latach 1982, 2006 i 2007 (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2007, 2008). Od roku 2009 Komisja Faunistyczna weryfikuje jedynie stwierdzenia lęgów tego gatunku. Podana w monografii Bednorza et al. (2000) obserwacja z roku 1926 z Rudy w pow. sieradzkim (Domaniewski 1951) dotyczy obszaru błędnie zaliczonego do ielkopolski. Kazarka rdzawa Tadorna ferruginea () ad., stawy Objezierze/Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał, A. Artyszuk, S. Karpicki). latach zanotowana 14 razy, pomijając obserwacje ptaków hodowlanych z jednego z parków w Pile, które widywano na rz. Gwdzie w latach (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2000b, 2003, 2007, 2009). Ohar Tadorna tadorna () i 1, Przemęt, pow. wolsztyński (P. Sieracki); ad., zb. Murowaniec, pow. kaliski (Sz. i T. Pietrzak); , stawy Głogówiec, pow. inowrocławski (S. Kaczorowski, J. iniecki); para, Dobrów, pow. kolski (G. Neubauer); , stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał, R. Kubacki, M. Skawiński); juv., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab i inni); os., stawy Kunowo, pow. mogileński (S. Kaczorowski); os., stawy Głogówiec (S. Kaczorowski, J. iniecki); os., stawy Łukowo, pow. wągrowiecki (A. Kiszka). 180

5 Mandarynka Aix galericulata () 8, 11, 18, i , Kanał Bernardyński, Kalisz (J. Bartuzi, P. T. Dolata, T. Pietrzak, KPP); , Poznań, ul. Omańkowska (N. i R. Hybsz, M. Pakula), , Poznań, ul. Omańkowska (S. Karpicki); , rz. Gwda, Piła (B. Rudzionek i inni). latach odnotowana 10 razy, głównie w miastach (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2000b, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005). Od roku 2008 jedynie stwierdzenia gniazdowania (poza stałymi lęgowiskami) podlegają weryfikacji Komisji Faunistycznej. Świstun Anas penelope (L, XII-II, VI-VII, cn. 100) XII-II: 11 i , rz. Prosna, Kalisz (J. Bartuzi, KPP); i 3, rz. arta, Międzychód (D. Kujawa); i 1, rz. arta, Stobnica, pow. obornicki (K. Drab); , rz. Ołobok, Ostrów lkp. (P. T. Dolata, KPP); i 1, Park Sołacki, Poznań (M. Tobółka); , rz. Gwda, Piła (D. Ostrowski); , zb. Piaski-Szczygliczka, pow. ostrowski (P. T. Dolata, KPP); i 5, Jez. Sławianowskie, pow. złotowski (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Manieczki, pow. śremski (M. Janowski, B. Nowak); , Obrzycko, pow. szamotulski (K. Drab). Stada: 8.03 ok. 260 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk); ok os., Jez. Chrzypskie ielkie, pow. międzychodzki (D. Kujawa); ok. 450 os., stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał); ok. 350 os., stawy Objezierze (J. yrwał); ok. 430 os., zb. onieść (O. Gordo, M. Tobółka); os., zb. onieść (B. Nowak); ok. 810 os., stawy Ostrówek, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin); ok. 270 os., stawy ystęp, pow. nakielski (D. Ostrowski); os., Zb. Pakoski, Krzyżanna, pow. mogileński (S. Kaczorowski); ok. 300 os., stawy Objezierze (J. yrwał, P. Malczyk); os., Jez. Bytyńskie, pow. szamotulski (S. Karpicki); ok os., Białośliwie, pow. pilski (A. Konopka); os., Jez. Rgielskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os. (76 i 37 ), stawy Żukowo (J. yrwał); os., Jez. Bracholińskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); 5.04 ok os., rozlewiska rz. Noteć, Białośliwie, pow. chodzieski (. Plata); 5.04 ok. 190 os., stawy koło Szamocina, pow. chodzieski (. Plata); 8.10 ok. 100 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek); ok. 200 os., stawy Miłosław, pow. wrzesiński (S. Niziński). Krakwa Anas strepeta (XII-II, cn. 50) XII-II: os., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (P. ylegała, Z. Rosin); os., stawy Manieczki, pow. śremski (M. Janowski, B. Nowak); 26 i , Park Sołacki, Poznań (M. Tobółka). Stada: ok. 80 os., zb. onieść, pow. kościański (B. Nowak); ok. 70 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab); os., stawy Smogulec (P. ylegała); ok. 100 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); 3.07 ok. 70 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Miłosław, pow. wrzesiński (P. ylegała); 8.10 ok. 140 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek). Krzyżówka Anas platyrhynchos (cn. 5000) ok os., stawy Ostrówek, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin). Rożeniec Anas acuta (L, XII-II, cn. 50) XII-II: os. stawy Manieczki, pow. śremski (M. Janowski, B. Nowak); , rz. arta, Obrzycko, pow. szamotulski (K. Drab). Stada: 8.03 ok. 50 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk); ok. 50 os., Żabikowo, pow. średzki (M. Szajda i inni); os., Białośliwie, pow. pilski (A. Konopka). Cyranka Anas querquedula (XI-II, cn. 50) Stada: ok. 80 os., Białośliwie, pow. pilski (P. ylegała); 9.08 ok. 50 os., dol. Moskawy pom. Olszewem a Nietrzanowem, pow. średzki (M. Szajda i inni); ok. 70 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek). Płaskonos Anas clypeata (XII-II, cn. 50) XII-II: , , rz. Prosna, Kalisz (J. Bartuzi, P. T. Dolata, KPP). Stada: os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); 5.04 ok os., rozlewiska rz. Noteć, Białośliwie, pow. chodzieski (. Plata); os., zb. onieść, pow. kościański (B. Nowak); os., stawy Trzcieliny, pow. ostrowski (M. Radziszewski); os., zb. onieść (B. Nowak); ok. 50 os., stawy Łukowo, pow. wągrowiecki (J. yrwał); 8.10 ok. 50 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek). 181

6 Hełmiatka Netta rufina () , zb. Przykona, pow. turecki (J. Grzybek); , stawy Dębnica-Kocięba, pow. ostrowski (P. Szymański, M. Tobółka); , stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); , stawy ystęp, pow. nakielski (B. Rudzionek); , stawy ystęp (T. i M. Blank, A. Dylik); , Jez. Bracholińskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); , stawy Smogulec (A. Konopka); 24 i , Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak); , Jez. Dominickie (P. Sieracki). Podgorzałka Aythya nyroca () , Jez. Rościńskie, pow. wągrowiecki (A. Loręcki, H. Czarnecki); , stawy Zgliniec, pow. kościański/leszczyński (P. Szymański); i 1, stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, M. i A. Prange); , zb. onieść, pow. kościański (J. Ratajczak); i 1, stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał); i 1, stawy Objezierze (J. yrwał); ad., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); ad., stawy Smogulec (A. Konopka); i 1, stawy Żukowo (J. yrwał); os., zb. onieść (A. Łakomy); os., stawy Zgliniec (P. Szymański); os., zb. onieść (P. Szymański, M. Tobółka); , stawy Żukowo/Objezierze (J. yrwał); , Jez. Bracholińskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); , Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak). Ogorzałka Aythya marila () i 3, Jez. Chrzypskie ielkie, pow. międzychodzki (D. Kujawa); i 1, Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (P. ylegała, Z. Rosin); , Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); , zb. przy elektrowni Konin (S. Mielczarek); , Jez. Chrzypskie ielkie (D. Kujawa); , Jez. Chrzypskie ielkie (S. Niziński); , zb. przy elektrowni Konin (S. Mielczarek); , stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk); , stawy Objezierze (J. yrwał); , Konin-Pątnów (S. Mielczarek); , Jez. Bracholińskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); , stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); , stawy Antoniny, pow. chodzieski (. Plata); juv., zb. onieść, pow. kościański (B. Nowak, A. Marczewski); i 1, Jez. Gosławskie, Konin- Gosławice (S. Mielczarek); , Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); , zb. Przykona, pow. turecki (J. Grzybek); , Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak); 28 i , Konin-Pątnów (S. Mielczarek); , Jez. Dominickie (P. Sieracki); juv., Manieczki, pow. śremski (B. Nowak, M. Nowakowski); , Jez. Dominickie (A. Łakomy); os., Jez. Dominickie (P. Szymański, M. Tobółka, K. Żołnierowicz). Lodówka Clangula hyemalis () , zb. Przykona, pow. turecki (J. Grzybek). Markaczka Melanitta nigra () , Konin-Pątnów (S. Mielczarek); , Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak); , Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek). Uhla Melanitta fusca () i 2, Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); i 1, Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); i 2, Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); , Jez. Kaliszańskie, pow. wągrowiecki (H. Czarnecki, A. Loręcki); , Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak); os., Jez. Sławianowskie, pow. złotowski (A. Konopka); 14, 21 i , Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); , zb. Przykona, pow. turecki (J. Grzybek); , Jez. Dominickie (J. Ratajczak); , Jez. Gosławskie, Konin- Gosławice (S. Mielczarek); i 3, Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); os., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); os., Jez. Dominickie (. Michalak, E. Michalak); os., Jez. Dominickie (P. Szymański, M. Tobółka, K. Żołnierowicz). Bielaczek Mergus albellus (V-VIII, cn. 50) Stada: os. (23 i 63 ), Jez. Licheńskie, pow. koniński (S. Mielczarek). Szlachar Mergus serrator () i 1, Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); i 1, zb. onieść, pow. kościański (G. Orłowski); i 1, zb. onieść (M. Tobółka); 15 i imm., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek, K. Drab); i 1, stawy Miłosław, pow. wrzesiński (S. Niziński); 7 i imm., stawy Smogulec (B. Rudzionek); , Jez. Chrzypskie ielkie, pow. międzychodzki (D. Kujawa). 182

7 Nur rdzawoszyi Gavia stellata () os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); os., Zb. Gołuchowski, pow. pleszewski (M. Radziszewski, P. Żurawlew); os., zb. Murowaniec, pow. kaliski (Sz. i T. Pietrzak, T. ilżak); imm., Jez. Kaliszańskie, pow. wągrowiecki (D. Kujawa, A. Lange); ad., stawy Trzcieliny, pow. ostrowski (M. Radziszewski); os., Jez. Żnińskie Duże, pow. żniński (A. Dylik, M. Blank); os., Jez. Kierskie, pow. poznański (M. iśniewski); os., Konin-Pątnów (S. Mielczarek). Nur czarnoszyi Gavia arctica () 2 i os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); ad., Jez. Chrzypskie ielkie, pow. międzychodzki (D. Kujawa); 17 i ad. i 1 juv., zb. onieść, pow. kościański (B. Nowak, M. Janowski); os., Jez. Dominickie, pow. leszczyński (J. Ratajczak); i 4.11 po 1 os., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); os., Jez. Rościńskie, pow. wągrowiecki (A. Loręcki, M. Juszczak); ad., Jez. Kaliszańskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., Jez. Dominickie (. Michalak); os., zb. onieść (R. Kempa); ad. i 1 juv., Jez. Dominickie (J. Ratajczak); ad., Jez. Chrzypskie ielkie (D. Kujawa). Perkoz rogaty Podiceps auritus () ad., Jez. Chrzypskie ielkie, pow. międzychodzki (D. Kujawa). Perkoz rdzawoszyi Podiceps grisegena (XII-II, cn. 25) XII-II: os., Jez. Dominickie, pow. leszczyński (P. Szymański, M. Tobółka, K. Żółnierowicz). Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus () ad., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek, K. Drab, J. yrwał). Jest to pierwsze stwierdzenie w regionie ielkopolska, po tym jak zb. Jeziorsko znalazł się poza jego granicami (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2010). Bąk Botaurus stellaris (XII-II) os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (P. ylegała, Z. Rosin); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (B. Rudzionek, J. Barteczka); os., stawy Trzecieliny, pow. ostrowski (J. i J. Bartuzi); os., Bagna Średzkie, Środa lkp. (M. Szajda); os., Żabikowo, pow. średzki (M. Szajda); os., Dziembówko, pow. pilski (. Plata). Ślepowron Nycticorax nyticorax () ad., Dzierawy, pow. kolski (S. Mielczarek). Czapla nadobna Egretta garzetta () os, stawy Miłosław, pow. wrzesiński (M. Szajda, E. Jasińska). Do roku 2007 zanotowana w regionie 14 razy (Komisja Faunistyczna 1998, 2000a, 2001, 2003, 2004, Bednorz et al. 2000). Od roku 2008 jedynie stwierdzenia jej lęgów podlegają weryfikacji Komisji Faunistycznej. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż obserwacja z na stawach Ślesin w pow. nakielskim (Jesionowski 1980, Bednorz & Kupczyk 1995, Bednorz et al. 2000), nie została zgłoszona do weryfikacji Komisji Faunistycznej i nie powinna być podawana. Czapla biała Egretta alba (XII-II, cn. 50) XII-II: os., zb. onieść, pow. kościański (Sz. Kaczmarek); os., zb. onieść (Sz. Kaczmarek); os., Jez. Mikorzyńskie, pow. koniński (P. ylegała, Z. Rosin); os., zb. onieść (Sz. Kaczmarek); os., Jez. ąsowsko-mikorzyńskie, pow. koniński (S. Mielczarek); os., zb. onieść (J. Stępniewski, P. Sieracki); os., stawy Dębnica-Kocięba, pow. ostrowski (J. i J. Bartuzi); os., rz. arta, Zielonagóra, pow. szamotulski (M. Pióro); os., Jez. Rościńskie, pow. wągrowiecki (H. Czarnecki); os., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (B. Rudzionek); os., rz. arta, Zielonagóra (M. Pióro); os., Lubowo, pow. szamotulski (D. Kujawa); os., Jez. Łęgowskie, pow. wągrowiecki (A. Loręcki); os., stawy Antoniny (B. Rudzionek); os., Osieczna, pow. leszczyński (J. Stępniewski); os., zb. onieść (J. Stępniewski, P. Sieracki); os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); os., Manieczki, pow. śremski (B. Nowak, M. Janowski); os., rz. Ołobok, Ostrów lkp. (P. T. Dolata, KPP); os., zb. onieść (Sz. Kaczmarek); os., Jez. Żnińskie Duże, pow. żniński (S. Springer). Stada: ok. 100 os., stawy Ostrówek, pow. pilski (B. Rudzionek); 183

8 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); os., stawy ystęp, pow. nakielski (P. ylegała); os., stawy Ostrówek (T. i M. Blank); os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); os., stawy Gosławice, Konin-Gosławice (S. Mielczarek); os., os., zb. onieść (A. Łakomy). Duża liczba zimowych obserwacji jest zgodna z wcześniejszymi danymi (Ławicki 2009). Czapla siwa Ardea cinerea (cn. 50) i 1.11 ok. 120 os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); ok. 110 os., stawy ystęp, pow. nakielski (B. Rudzionek); ok. 110 os., stawy ystęp (T. i M. Blank). Bocian biały Ciconia ciconia (X-II, cn. 100) X-II: os., Moraczewo, pow. leszczyński (M. Tobółka). Stada: ok. 140 os., Ołobok/ Rososzyca, pow. ostrowski (P. T. Dolata,. Kaźmierczak, KPP). Trzmielojad Pernis apivorus (X-IV) os., Piła, pow. pleszewski (E. Markiewicz). Kania czarna Milvus migrans (IX 2 -III) os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., Czarnków, pow. czarnkowsko-trzcianecki (. Kulwas). Kania ruda Milvus milvus (X-II, cn. 5) X-II: os., Dobrojewo, pow. szamotulski (K. Drab); os., os., Sokołowo-Dulinowo, pow. czarnkowsko-trzcianecki (. Kulwas). Skupienia: os., Dobrojewo (K. Drab). Błotniak stawowy Circus aeruginosus (X 2 -III 1 ) , Jez. Berzyńskie, pow. wolsztyński (K. Mączkowski i inni). Błotniak zbożowy Circus cyaneus (L, V-VIII, cn. 5) V-VIII: , Grzegorzew, pow. kolski (G. Neubauer). Skupienia: i 3, Nielęgowo, pow. kościański (J. Stępniewski). Błotniak stepowy Circus macrourus () subad., Rumin, pow. koniński (S. Mielczarek); ad., zb. onieść, pow. kościański (G. Orłowski). Po roku 1950 w ielkopolsce zanotowany dwa razy w latach 1992 i 2005 (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2006). Myszołów Buteo buteo (cn. 50) ok. 50 os., Sokołowo, pow. czarnkowsko-trzcianecki (. Kulwas); os., Policko, pow. słupecki (S. Niziński). Kurhannik Buteo rufinus () ad., Ocieszyn, pow. obornicki (P. ylegała); ad., Samostrzel, pow. nakielski (P. ylegała, M. Kaleta, A. ąsik). latach zanotowany w ielkopolsce 15 razy (Komisja Faunistyczna 1996, 2000b, 2001, 2003, 2005, 2007, 2008, Bednorz et al. 2000). Podana w monografii Bednorza et al. (2000) obserwacja z (Modzerowo, gm. łocławek, pow. włocławski) nie dotyczy ielkopolski. Z kolei obserwacje z dol. Noteci z 17 i (Bednorz & Kupczyk 1995, Bednorz et al. 2000), choć zapewne dotyczą osobnika notowanego tamże (Komisja Faunistyczna 1988), nie zostały zgłoszone do weryfikacji Komisji Faunistycznej. Myszołów włochaty Buteo lagopus (V-VIII, cn. 10) V-VIII: os., zb. Radzyny, pow. szamotulski (A. Artyszuk). Orlik krzykliwy Aquila pomarina ( na południe od doliny Noteci) os., zb. onieść, pow. kościański (J. Ratajczak); os., Czeszewo, pow. wągrowiecki (M. Przystański, A. Kiszka, J. Dereziński). Orzeł przedni Aquila chrysaetos () juv., Lasocice, pow. leszczyński (S. Odrzykoski); imm., Żydowo, pow. poznański (P. ylegała). Kobczyk Falco vespertinus () , Mogilno (S. Kaczorowski); , Sławsk, pow. koniński (S. Mielczarek); ad., Zb. Średzki, Środa lkp. (M. Szajda); , Dolnik, pow. złotowski (A. Konopka); juv., Krajenka, pow. złotowski (A. Konopka). 184

9 Drzemlik Falco columbarius () , Czempiń, pow. kościański (B. Nowak, M. Janowski); , Pierzchno, pow. poznański (S. Karpicki); /juv., Buk, pow. poznański (D. Kujawa); /juv., Niemierzyce, pow. grodziski (D. Kujawa); os., Dębówko Nowe, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin); , Broniszewice, pow. pleszewski (P. Żurawlew); os., dol. Rowu Polskiego pom. Gostyniem a Chumiętkami, pow. gostyński (G. Dylak); os., Runowo, pow. poznański (S. Karpicki); , Broniszewice (P. Żurawlew); , rzeszczyna, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab, Z. Kajzer); , Piła, pow. pleszewski (E. Markiewicz); /juv., Czempiń (M. Janowski); juv., Rakówka, pow. kościański (B. Nowak); os., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); , stawy Grzybno, pow. śremski (B. Nowak, M. Janowski); os., Rakówka (B. Nowak); , Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); , Moraczewo, pow. leszczyński (M. Tobółka); , ąsosz, pow. złotowski (A. Konopka); , Zalesie-Pieczynek, pow. złotowski (. Plata); /juv., Rakówko (B. Nowak); , ąsosz (A. Konopka). Sokół wędrowny Falco peregrinus () os., dol. Średzkiej Strugi, Januszewo, pow. średzki (M. Szajda); ad., Zb. Średzki, Środa lkp. (M. Szajda); juv., Ślesin, pow. nakielski (A. i M. Radziszewscy); ad., Bagna Średzkie, Środa lkp. (M. Szajda, E. Kończal, T. Książkiewicz); os., Ostrów lkp. (Z. Marciniak); ad., Pianówka, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., stawy Samostrzel, pow. nakielski (M. Blank, D. Ostrowski); 7 i ad., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); , gniazdowanie niepewne, pow. wolsztyński (P. ieland); ad., Pierzchno, pow. średzki (M. Szajda i inni); ad., Dobrojewo, pow. szamotulski (K. Drab); ad., Koło (S. Mielczarek); 8 i po 1 juv., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (S. Niziński); juv., stawy Antoniny, pow. chodzieski (. Plata); ad., 1 juv., stawy Antoniny (B. Rudzionek). Sokół wędrowny Falco peregrinus calidus () imm., Ostrówek, pow. pilski (M. i T. Blank, D. Kilon). cześniej samicę tego podgatunku zdobyto pod Jarocinem (Hammling 1933). odnik Rallus aguaticus (XII-II) os., Jez. Berzyńskie, pow. wolsztyński (K. Mączkowski i inni); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (B. Rudzionek, J. Barteczka); os., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (P. ylegała, Z. Rosin); os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (P. ylegała, Z. Rosin); 10 i łącznie 6 os. w różnych miejscach dol. środkowej Noteci (P. ylegała, Z. Rosin). Zielonka Porzana parva () , stawy Zgliniec, pow. kościański (J. Stępniewski); , Żabikowo, pow. średzki (M. Szajda); os., zb. onieść, pow. kościański (J. Ratajczak); , stawy Dębnica- Kocięba, pow. ostrowski (M. Radziszewski); , staw rybny k. ojnowic, pow. leszczyński (J. Stępniewski); , stawy Zgliniec, pow. kościański/leszczyński (B. Nowak); , Jez. ojnowickie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); , Jez. Jezierzyckie, pow. kościański (J. Stępniewski); , stawy Antoniny, pow. chodzieski (A. Konopka); , Policko, pow. słupecki (S. Mielczarek); , jez. Mielno, pow. koniński (S. Mielczarek). Łyska Fulica atra (cn. 500) os., Jez. Gosławskie, Konin-Gosławice (P. ylegała, Z. Rosin); ok. 720 os., Jez. Pątnowskie, Konin-Pątnów (P. ylegała, Z. Rosin); os., Jez. Mikorzyńskie, pow. koniński (P. ylegała, Z. Rosin); ok. 600 os., Jez. Miejskie, Chodzież (K. Kulwas,. Kulwas); ok. 500 os., dol. Średzkiej Strugi na odcinku od Bagien Średzkich po Żabikowo, pow. średzki (M. Szajda); 3.08 ok os., stawy Ostrówek, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin); ok. 820 os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (. Plata); ok os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); 1.10 ok os., Jez. Bracholińskie, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy ystęp. pow. nakielski (T. i M. Blank, A. Dylik). Żuraw Grus grus (XII-I, cn. 300) XII-I: os., Mączniki, pow. średzki (M. Szajda); os., Poznań (J. Stępniewski); os., Kotowskie, pow. ostrzeszowski (. Kurzawski, KPP); os., Drzeczkowo, pow. leszczyński 185

10 (J. Stępniewski); os., Granowiec, pow. ostrowski (S. Przybylski, KPP); ad. i 1 juv., Spławie, pow. kościański (P. Sieracki); os., stawy Manieczki, pow. śremski (M. Janowski, B. Nowak); os., stawy Grzybno, pow. śremski (S. Karpicki); ad., Ratowice, pow. leszczyński (P. Sieracki). Stada: os., Heliodorowo, pow. chodzieski (. Plata); ok. 700 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); ok. 720 os., Bagno Kocuń, Kleszczyna, pow. złotowski (A. Konopka); po ok. 400 i 300 os., stawy Kiszkowo, pow. gnieźnieński (S. Niziński); os., Otylin, pow. pilski (. Plata); os., składowisko odpadów paleniskowych elektrowni Pątnów, Konin-Pątnów (S. Mielczarek); os., Charbin, pow. słupecki (B. Krąkowski); os., rząca, pow. czarnkowsko-trzcianecki (M. Maluśkiewicz); os., Bagno Kocuń, Kleszczyna, pow. złotowski (A. Konopka); 3.10 ok. 400 os., Bożejewice, pow. mogileński (S. Kaczorowski, J. iniecki); 4.10 ok. 340 os., Jez. Zgierzynieckie, pow. nowotomyski (A. Bogdanowska); 4.10 ok. 450 os., Jez. Kaliszańskie, pow. wągrowiecki (H. Czarnecki, A. Loręcki); os., stawy Kiszkowo (B. Krąkowski); os., ojnowice, pow. leszczyński (P. Sieracki); os., jez. Gopło, Potrzymiech, pow. mogileński (M. Maciejewski); os., Lipia Góra, pow. chodzieski (P. ylegała, Z Rosin); os., stawy Smogulec (. Plata); 5.10 ok. 800 os., pom. Bądeczem i Czajczem, pow. pilski (. Plata); ok. 330 os., Sokołowo, pow. czarnkowskotrzcianecki (. Kulwas), os., Lipia Góra (P. ylegała, Z. Rosin); os., Charbin (B. Krąkowski); os., jez. Gopło, Potrzymiech (M. Maciejewski); os., zb. onieść (Jez. Drzeczkowskie), pow. kościański (B. Nowak); ok os., stawy Smogulec (. Plata); os., rząca (M. Maluśkiewicz); ok. 750 os., ok os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); os., Nielęgowo, pow. kościański (Sz. Kaczmarek); os., olkowo, pow. leszczyński (J. Stępniewski). Ostrygojad Haematopus ostralegus () os., dol. środkowej arty, Koło (J. Grzybek). Szczudłak Himantopus himantopus () , Bagna Średzkie, pow. średzki (S. Karpicki, S. Niziński). latach 1980 i zanotowany 7 razy, ponadto w roku para gniazdowała w pow. obornickim (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2001, 2002, 2003, ). Szablodziób Recurvirostra avosetta () os., Rybieniec, pow. gnieźnieński (A. Loręcki); os., zb. Przykona, pow. turecki (J. Grzybek). Sieweczka rzeczna Charadrius dubius (X-III 1, cn. 10) X-III 1 : os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał). Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula (XI-II, cn. 25) Stada: os., stawy Ostrówek, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin). Mornel Charadrius morinellus () i 2, Rogoźno/Garbatka, pow. obornicki (. Grabiński, R. Robowski). cześniej zanotowany w regionie 7 razy, z czego 5 razy w latach 2007 i 2008 (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2008, 2009). Siewka złota Pluvialis apricaria (XII-II, cn. 500) XII-II: os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (D. Ostrowski); os., Mościska, pow. pilski (. Plata); os., Biskupice, pow. wolsztyński (P. Sieracki); os., Stare Bojanowo, pow. kościański (P. Sieracki); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (K. Drab, B. Rudzionek); os., Rudna, pow. pilski (M. Przystański). Stada: 7.03 ok. 800 os., Robczysko, pow. leszczyński (J. Ratajczak); 8.03 ok. 650 os., Nacław, pow. kościański (Sz. Kaczmarek); 9.03 ok. 600 os., Przemęt-Zaborowo, pow. wolsztyński (P. Sieracki); ok. 800 os., Robczysko (J. Ratajczak); ok. 600 os., Pudliszki, pow. gostyński (J. Ratajczak); ok. 700 os., stawy Ślesin, pow. nakielski (B. Rudzionek); ok. 800 os., Rakówka, pow. kościański (B. Nowak); 1.11 ok. 700 os., Spławie, pow. leszczyński (P. Sieracki); 2.11 ok. 800 os., Rakówka (M. Janowski, B. Nowak); ok os., stawy Antoniny (P. ylegała, Z. Rosin); ok os., stawy Ślesin (B. Rudzionek); ok. 550 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (B. Rudzionek); ok. 800 os., stawy Smogulec (. Plata); ok os., stawy Antoniny (. Plata); ok os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); ok os., stawy Słupy, pow. nakielski (A. Dylik, M. Blank); ok os., ok os., stawy Antoniny (K. Drab, B. Rudzionek). 186

11 Siewnica Pluvialis squatarola () os., Szczodrzykowo, pow. kórnicki (S. Niziński); os., stawy ystęp, pow. nakielski (M. Blank, A. Dylik); os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (A. Konopka); 11 i os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Ostrówek, pow. pilski (P. ylegała, Z. Rosin); os., stawy ystęp, pow. nakielski (B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Antoniny (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Objezierze (S. Niziński); os., stawy Antoniny (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (A. Konopka); os., stawy ystęp (B. Rudzionek); os., stawy Objezierze (J. yrwał, R. Kubacki); os., stawy Objezierze (S. Karpicki); os., stawy Antoniny (. Plata); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Objezierze (J. yrwał); os., Gręziny, pow. wągrowiecki (A. Kiszka); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Antoniny (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Łukowo, pow. wągrowiecki (. Plata); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Antoniny, (K. Drab, B. Rudzionek); os. stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Antoniny (. Plata); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek); 28 i os., stawy Antoniny (K. Drab, B. Rudzionek). Czajka Vanellus vanelus (XII-I, cn. 1000) XII-I: os., stawy Objezierze, pow. obornicki (S. Karpicki); os., stawy Antoniny, pow. chodzieski (D. Ostrowski); os., Rudna, pow. pilski (M. Przystański); os., Dębicz, pow. średzki (M. Szajda i inni); os., Czempiń, pow. kościański (M. Janowski, D. Nowak). Stada: 7.03 po ok i 1000 os., dol. Rowu Polskiego pom. Gostyniem a Chumiętkami, pow. gostyński (G. Dylak); 8.03 ok os., Popowo, pow. obornicki (J. yrwał, P. Malczyk, R. Kubacki); 8.03 ok os., Żelazno, pow. kościański (G. Dylak); ok os., Pińsko, pow. nakielski (. Bagiński); po ok i 2200 os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); ok os., Pińsko, pow. nakielski (A. Dylik); ok os., Antoniny, pow. chodzieski (K. Drab, B. Rudzionek); ok os., Raczyn, pow. chodzieski (P. ylegała); ok os., Dobrojewo, pow. szamotulski (K. Drab); ok os., dol. Rowu Polskiego pom. Rokosowem i Pudliszkami, pow. gostyński (G. Dylak); 3.10 ok os., Bożejewice, pow. mogileński (S. Kaczorowski, J. iniecki); ok os., stawy Objezierze (J. yrwał). Piaskowiec Calidris alba () ad., stawy ystęp, pow. nakielski (B. Rudzionek). Biegus mały Calidris temminckii () os., stawy Żukowo, pow. obornicki (S. Niziński, M. Skąpski); os., stawy Żukowo (J. yrwał); os., Mściszewo, pow. poznański (S. Karpicki); os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (S. Niziński); os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Konopka); os., stawy Smogulec (S. Nizński); os., stawy Smogulec (B. Rudzionek); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (S. Niziński); os., os., stawy Żukowo (J. yrwał); os., stawy Objezierze (J. yrwał). Biegus zmienny Calidris alpina (XII-II, cn. 100) Stada: 9.10 ok. 150 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek). Batalion Philomachus pugnax (XII-II, cn. 100) XII-II: os., stawy Białośliwie, pow. pilski (K. Drab, B. Rudzionek). Stada: 5.04 ok os., rozlewiska rz. Noteć, Białośliwie, pow. chodzieski (. Plata); ok. 150 os., dol. Moskawy, pow. średzki (M. Szajda); ok. 100 os., dol. Średzkiej Strugi, pow. średzki (M. Szajda); ok. 180 os. Heliodorowo, pow. chodzieski (P. ylegała). Bekasik Lymnocryptes minimus () os., Lubiń, pow. kościański (O. Gordo, M. Tobółka); os., stawy Żukowo (S. Karpicki); os., Lubiń (S. Karpicki); os., jez. Zapowiednik, pow. leszczyński (P. Sieracki); os., stawy Żukowo (J. yrwał); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (M. Prange); os., rzeszczyna, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., 187

12 Żabikowo, pow. średzki (S. Karpicki); os., Piła, pow. pleszewski (E. Markiewicz); os., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); os., rzeszczyna (K. Drab); os., stawy Grzybno, pow. śremski (S. Karpicki); os., dol. Noteci pom. Białośliwiem a Szamocinem (. Plata); os., stawy Żukowo (S. Karpicki, J. yrwał); os., Jez. Łoniewskie, pow. leszczyński (J. Stępniewski); os., rzeszczyna (K. Drab); os., stawy Żukowo (J. yrwał); os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., rzeszczyna (K. Drab); os., stawy Żukowo (M. Skąpski, S. Niziński); os., stawy ystęp (T. i M. Blank, A. Dylik); os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Konopka); os., stawy Żukowo (J. yrwał). Kszyk Gallinago gallinago (XII-II, cn. 50) Stada: 19 i ok. 50 os., stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał); ok os., Heliodorowo, pow. chodzieski (P. ylegała, Z. Rosin); ok. 250 os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek); 9.10 ok. 180 os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek). Dubelt Gallinago media () os., stawy Żukowo, pow. obornicki (S. Karpicki, J. yrwał); os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., stawy Żukowo (J. yrwał); os., Zawadka, pow. kolski (G. Neubauer); os., gniazdowanie niepewne, Modlica, pow. wrzesiński (A. iniecki). Słonka Scolopax rusticola (XI-II, cn. 5) XI-II: os., Kowanówko, pow. obornicki (. Kulwas). Szlamnik Limosa lapponica () os., Przemęt-Zaborowo, pow. wolsztyński (P. Sieracki); os., Dębnica, pow. ostrowski (J. Bartuzi, KPP). Kulik mniejszy Numenius phaeopus () 9 i po 1 os., Rosko, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); os., stawy Objezierze, pow. obornicki (J. yrwał); os., stawy Trzcieliny, pow. ostrowski (M. Radziszewski); os., rzeszczyna, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab). Samotnik Tringa ochropus (XII-II, cn. 25) XII-II: os., rz. arta, Bąblin, pow. obornicki (J. yrwał, M. Skawiński). Kwokacz Tringa nebularia (XI-IV 1, cn. 30) XI-IV 1 : os., stawy Dębnica-Kocięba, pow. ostrowski (M. Radziszewski); os., Szczodrzykowo, pow. poznański (M. Szajda, Z. Kosiński). Stada: os., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek). Brodziec pławny Tringa stagnatilis () ad., stawy ystęp, pow. nakielski (P. ylegała, M. Kaleta); ad., 14 i ad., ad., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (P. ylegała, B. Rudzionek, K. Drab); os., stawy Miłosław, pow. wrzesiński (P. ylegała). Łęczak Tringa glareola (X-IV 1, cn. 50) X-IV 1 : os., stawy Dębnica, pow. ostrowski (M. Pyrc, P. Szymański, P. Tryjanowski). Stada: ok. 60 os., rzeszczyna, pow. czarnkowsko-trzcianecki (K. Drab); ok. 50 os., dol. Moskawy, pom. Olszewem a Grójcem, pow. średzki (M. Szajda, N. Królikowska); ok. 60 os., stawy Żukowo, pow. obornicki (J. yrwał); ok. 90 os., Rosko, pow. czarnkowskotrzcianecki (K. Drab); ok. 150 os., 2.05 ok. 50 os., dol. Średzkiej Strugi, pow. średzki (M. Szajda); ok os., Białośliwie, pow. pilski (P. ylegała). Krwawodziób Tringa totanus (XI-II, cn. 20) XI-II: os., stawy Ślesin, pow. nakielski (B. Rudzionek). Stada: os., dol. Moskawy, Nietrzanowo/Starkówiec Piątkowski, pow. średzki (M. Szajda, T. Książkiewicz); os., dol. środkowej arty, Zawadka, pow. kolski (J. Grzybek). Kamusznik Arenaria interpress () ad., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek); os., stawy Smogulec (K. Drab, B. Rudzionek). Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius () i ad., stawy Smogulec, pow. wągrowiecki (K. Drab, B. Rudzionek, A. Konopka). Po zmianie granic regionu, to trzecie stwierdzenie w regionie, wcześniej notowany w latach 1993 i 2007 (Bednorz et al. 2000, Komisja Faunistyczna 2010, Drab & Rudzionek 2011). 188