Autor: Marek Elas. Warszawa, marzec 2017

Transkrypt

1 Raport końcowy zawierający pełne informacje o ptakach wędrownych, lęgowych i zimujących zebrane w trakcie liczeń prowadzonych od marca 216 r. do lutego 217 r. Monitoring został wykonany w ramach kontynuacji monitoringu na podstawie założeń projektu LIFE+ "Ochrona siedlisk kluczowych gatunków ptaków Doliny Środkowej Wisły w warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" (WislaWarszawska.pl), zgodnie z umową ZMW/46/214/E4/IZ/L+ Autor: Marek Elas Warszawa, marzec 217 warunkach intensywnej presji aglomeracji warszawskiej" otrzymał dofinansowanie z instrumentu Finansowego LIFE+ Wspólnoty Europejskiej oraz ze środków

2 Metodyka Liczenia przeprowadzono zgodnie z metodyką zaproponowaną w Planie Monitoringu dla projektu Life+ wislawarszawska.pl. Badania obejmowały regularne kontrole piesze. Terminy kontroli Tabela 1. Terminy kontroli od marca do czerwca L.p Data Odcinek km 1 5 marca marca marca marca marca kwietnia kwietnia kwietnia kwietnia kwietnia maja maja maja maja maja lipca lipca sierpnia sierpnia sierpnia września września września października października października listopada listopada listopada grudnia stycznia lutego Dodatkowo przeprowadzono także 2 spływy korytem rzeki w dniach 14 i 15 maja oraz 2 i 3 czerwca oraz 7 i 8 czerwca. 2

3 Prace przeprowadzili (w kolejności alfabetycznej): Marta Celej, Marek Elas, Mateusz Grzębkowski, Artur Koliński, Jan Rapczyński, Andrzej Różycki, Dawid Sikora, Rafał Tusiński, Łukasz Wardecki, Andrzej Węgrzynowicz, Michał Wołowik, Bartłomiej Woźniak W spływie uczestniczyli (w kolejności alfabetycznej): Marek Elas, Artur Koliński, Rafał Tusiński, Łukasz Wardecki, Andrzej Węgrzynowicz WYNIKI SEZON LĘGOWY 216 Krzyżówka Anas platyrhynchos Podobnie jak w latach ubiegłych liczebność populacji lęgowej krzyżówki określono przy pomocy 2 metod, tj. I. różnicy liczebności samic między okresem poprzedzającym składanie jaj a okresem wysiadywania, II. metody zaproponowanej przez Kellera (Keller i in. 1987). Wartości minimalne liczebności populacji dotyczącą szacunku za pomocą metody II, wartości maksymalne dotyczą szacunku przeprowadzonego za pomocą metody I. Przy określaniu liczebności populacji nie posiłkowano się liczbą obserwowanych samic z młodymi (rodzinek) ponieważ drapieżnictwo na etapie wysiadywania i na wczesnym etapie wodzenia młodych jest prawdopodobnie bardzo wysoka. Co więcej, samice z młodymi rzadko przebywają w głównym korycie rzeki, jak to robią nurogęsi. Ad.I. Pierwsze wodzące samice stwierdzono 28 kwietnia. Okresy inkubacji trwa ok. 3 dni, zatem pierwsze samice rozpoczęły wysiadywanie pod koniec marca. 23 marca liczebność samic wyniosła 163 i od tego momentu zaczęła spadać. Minimum przypadło na 11 maja, kiedy to stwierdzono 58 samic. Na tej podstawie można ocenić, że liczebność populacji lęgowej wynosi 15 samic. II. W związku z przebywaniem na badanym terenie jednocześnie ptaków różnych frakcji (zimujące, przelotne, lęgowe, szybko zaczynające pierzenie) za męską część populacji 3

4 lęgowej uznaje się minimalną liczbę kaczorów stwierdzonych w trakcie liczeń w sezonie lęgowym. N samców = 113 ( ). Udział samców na początku sezonu lęgowego = 55%. Stosunek płci =,55 (na 1 samców przypadają 55 samice). Wielkość populacji lęgowej= 74 samic. Tabela 2. Liczebność populacji lęgowej krzyżówki w kolejnych latach badań Rok Metoda I II I II I I II Liczebność populacji lęgowej Nurogęś Mergus merganser Za wartości minimalne wielkości populacji uznano liczbę stadek rodzinnych (samic wodzących młode lub samych młodych bez samicy), za wartość maksymalną uznano wartość obliczoną według metody przedstawionej poniżej. W 216 r. stwierdzono 14 stadek rodzinnych, dokładnie dwukrotnie więcej niż w 215 r., oraz najwięcej od 213 r. Pierwsze samice wodzące młode obserwowano 22 kwietnia. Fenologia była nieco odmienna od lat ubiegłych. Maksymalna liczba stacjonarnych samic została stwierdzona dopiero 3 marca, czyli w okresie, gdy pierwsze samice już powinny wysiadywać. Z kolei najwcześniejsza stwierdzona rodzina pokazuje, że niektóre samice zaczęły inkubować w 3. dekadzie marca. 3 marca stwierdzono 33 stacjonarne samice. Najniższa liczebność samic w okolicach okresu klucia przypadła wyjątkowo na 5 maja (stwierdzono 5 samic). Zatem liczebność populacji lęgowej nurogęsi w 216 roku wynosiła par, przy czym wartość górną należy traktować jako faktyczną wielkość populacji lęgowej. Jest to najwyższa odnotowana do tej pory wartość. Tabela 3. Liczebność populacji lęgowej nurogęsi. Dolna wartość zakresu określa liczbę stwierdzonych stad rodzinnych. Rok Liczebność Populacji lęgowej 11 2 p p p Sieweczka rzeczna Charadrius dubius Liczebność populacji lęgowej w 216 r. oszacowano na par. 4

5 Tabela 4 Liczebność populacji lęgowej sieweczki rzecznej w kolejnych latach badań Rok Liczebność populacji lęgowej p p p p. Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula W 216 r. stwierdzono lęgi 3 par sieweczki obrożnej. 2 pary stwierdzono na odcinku południowym, 1 na odcinku północnym. Tabela 5 Liczebność populacji lęgowej sieweczki obrożnej w kolejnych latach badań Liczebność populacji lęgowej 9 11 p. 4 p. 5-6 p. 3 p. Brodziec piskliwy Actittis hypoleucos W 216 r. populację lęgową oszacowano na 6-73 pary, z czego 3 pary zostały stwierdzone w kategorii C (znaleziono gniazdo). Brodziec piskliwy jest najbardziej równomiernie rozprzestrzenioną siewką na badanym odcinku. Najliczniej został stwierdzony na południowym fragmencie rzeki (rez. Wyspy Świderskie i Wyspy Zawadowskie). Również dość licznie stwierdzany na odcinku pomiędzy rezerwatami a elektrociepłownią Siekierki wszędzie gdzie brzeg stanowi mozaikę piasku, kamieni i wikliny, oraz na odcinku północnym w okolicach Rajszewa. Pomiędzy mostami Siekierkowskim a Północnym stwierdzono 3-6 par. Tabela 6 Liczebność populacji lęgowej brodźca piskliwego w kolejnych latach badań Liczebność populacji lęgowej p p p 6-73 Populacja lęgowa brodźca piskliwego w trakcie trwania monitoringu była stabilna Mewowate Laridae Podsumowanie liczebności populacji lęgowej przedstawiono w tabeli 7. Za wartości minimalne uznano liczbę gniazd z jajami, za wartości maksymalne sumę liczby gniazd z jajami oraz pustych gniazd lub dołków gniazdowych bez zniesień. 5

6 Śmieszka Chroicocephalus ridibundus W 216 r. z sukcesem śmieszka odbywała lęgi w trzech lokalizacjach, jednak istotna pod względem liczebności była kolonii na 5 km. Liczebność oceniona na 2815 par, z czego 2797 par n a5 km. Mewa siwa Larus canus Łączną liczebność populacji lęgowej oceniona na 27 par, co jest wynikiem zbliżonym do 215 r., jednak stanowi ok. 1/3 liczebności z 214 r. Największa do tej pory kolonia lęgowa na terenie rez. Wyspy Świderskie została przez ptaki niemal opuszczona. Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus W 215 r. populację lęgową oceniono na 1-2 pary. Wszystkie odbywały lęgi w kolonii śmieszki na 5 km. Rybitwa rzeczna Sterna hirundo Łączna liczebność w 215 r. wyniosła par. Ptaki chętnie zaczęły gnieździć się na dość stabilnej w 216 r., ławicy piaszczystej na 497 km rzeki. Ptaki utworzyły kolonię wraz z niewielką liczbą śmieszki oraz mewy siwej. Rybitwa białoczelna Sternula albifrons Stwierdzono par, czyli więcej niż w roku 215. Najliczniej gnieździła się na km, oraz w kolonii lęgowej na 5 km. Ptaki stwierdzono aż w 5 lokalizacjach, w tym 4-9 par na ławicy w północnej części odcinka (536 km.). Tabela 7 Liczebność populacji lęgowej mew i rybitw. Wyniki z przed i po majowym wezbraniu oddzielono ukośnikiem. W kolumnie razem liczba niższa oznacza gniazda z jajami, liczba wyższa oznacza liczbę gniazd z jajami powiększona o puste dołki gniazdowe km 494/495 km 497 km 5 km 536 km Inne lokalizacje RAZEM Śmieszka Chroicophalus ridibundus Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus p p. 6

7 Mewa siwa Larus canus Rybitwa rzeczna Sterna hirundo Rybitwa białoczelna Sternula albifrons p p p. Tabela 8. Liczebność pozostałych, nie wymienionych w tekście gatunków ptaków. Gatunek Liczebność/obserwacje Uwagi Zimorodek Dzięcioł białoszyi Dzięcioł średni Krwawodziób 1 par w kategorii lęgowości B lub C. km: 489(L), 49(P), 493(L), 495(L), 497(L), 498(P), 55(P), 528(L), 529(L), 536(L) W kategorii lęgowości B na 526 km. Pojedyncze obserwacje na 537 km (lewy oraz prawy brzeg). Stwierdzono 2 terytoria w kategorii lęgowości B, na km: 51 (P), 536 (L) Dodatkowo w 4 miejscach stwierdzano kilkukrotnie ptaki w okresie lęgowym, jednak bez obserwacji w kategorii lęgowości B lub C.. Dodatkowo ptaki, lecz bez obs. zachowań terytorialnych stwierdzono w 12 lokalizacjach Brzegówka 12 par Ptaki najliczniej zasiedlały południowy odcinek, gdzie koloni było najwięcej, a także były one najliczniejsze. Kilkanaście par zasiedliło także bulwar nadwiślański w samym centrum miasta. Oknówka 24 par 16 gniazd przy El.Siekierki, 8 gn. Pod mostem Siekierkowskim. Dziwonia b.d. b.d. Bączek Bielik 1 para prawdopodobnie lęgowa w południowej części badanego obszaru na prawym brzegu. Derkacz 3 stwierdzenia, na km: 53(L), 516(P), 519(P) 7

8 SEZON MIGRACJI JESIENNEJ 216 Wyniki Blaszkodziobe Anseriformes Łabędź niemy Cygnus olor Łącznie stwierdzono jedynie 59 os. Ptaki najczęściej przebywały na 521 km rzeki (27% os. stacjonarnych). Najwięcej ptaków zanotowano 5 oraz 15 listopada każdorazowo po 15 os. Gatunek obserwowany od początku sierpnia do połowy listopada ze szczytem liczebności w pierwszej połowie listopada Gęgawa Anser anser 3 os. obserwowano 5 listopada października na 53 km. Gęś zbożowa Anser fabalis Dwukrotnie stwierdzono pojedyncze osobniki przebywające na wodzie: 26 października na 538 km oraz 5 listopada na 498 km Gągoł Bucephala clangula Łącznie stwierdzono 143 os., czyli niemal 1-krotnie więcej niż na jesieni 215 r. Pierwszego osobnika stwierdzono już pod koniec września, a liczebność wzrastała niemal z każdą kontrolą. Maksymalną liczebność ptaki osiągnęły na ostatniej listopadowej kontroli, gdy stwierdzono 14 os. Największe stado stwierdzono na 518 km 26 listopada. Nurogęś Mergus merganser Jak co roku najliczniejsza w listopadzie. Łącznie stwierdzono 922 os, z czego 822 ptaków stacjonarnych. Nurogęsi zdecydowanie mniej chętnie przebywały w północnej części badanego odcinka. Można wyróżnić trzy rejony, z których to ptaki korzystały najchętniej: 1) km, 2) km, 3) km. 8

9 2 15 N / kontrolę 1 5 ` Ryc. 1 Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. 6 N / km / kontrolę Km Ryc. 2 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze nurogęsi w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Tabela 9. Liczebność nurogęsia w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,9 Głowienka Aythya ferina Stwierdzono 3 ptaki 6 października, z czego dwa przelatujące osobniki 529 km rzeki, oraz stacjonarny osobnik na 51 km. 9

10 Czernica Aythya fuligula Stwierdzono łącznie 3 osobniki: 27 września oraz 16 października. Płaskonos Anas clypeata 1 os. stwierdzono na 512 km 26 listopada. Krakwa Anas strepeta Łącznie stwierdzono 21 os. Najliczniej stwierdzona 27 września na 53 km (16 os.). Świstun Anas penelope Obserwowany od września do listopada w łącznej liczbie 43 os. Najwięcej na pojedynczej kontroli ptaków stwierdzono 6 października 24 os. m.in. 13 os. przebywało na 523 km rzeki. Krzyżówka Anas platyrhynchos Obserwowana podczas wszystkich kontroli (ryc.3). Stwierdzono 1 szczyty liczebności 5 listopada. Najliczniej obserwowana na 54 km, ale przede wszystkim na km rzeki. Na tym odcinku przebywało ponad 23% wszystkich obserwowanych ptaków. (ryc.4.) N / kontrolę 12 6 ` Ryc. 3 Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. 1

11 N / km / kontrolę Km Ryc. 4 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze krzyżówki w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Tabela 1 Liczebność krzyżówki w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,4 Rożeniec Anas acuta Obserwowano 1 osobnika 16 października na 487 km. Cyraneczka Anas crecca Stwierdzana od lipca do listopada w łącznej liczbie 223 os.(niemal dwukrotnie mniej niż w 215 r.). Najliczniej stwierdzona 6 października (9 os.) Po lekkim wzroście liczebności w 215 roku, zanotowano spadek do poziomu z 213 r. Tabela 11 Liczebność cyraneczki w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,2 11

12 Mandarynka Aix galericulata 26 lipca stwierdzono na 57 km rzeki samicę wodzącą 5 młodych. Uhla Melanitta fusca 1 os. stwierdzono 15 listopada na 57 km rzeki. Perkozy Podicipediformes Perkozek Tachybaptus ruficollis Stwierdzono łącznie 2 os.: 1 i 16 października, odpowiednia na 512 i 515 km. Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus Stwierdzono 4 os.: 17 sierpnia (497 km 2 os.), 16 października(54 km 1 os.) oraz 5 listopada(57 km -1 os.) Żurawiowe Gruiformes Żuraw Grus Grus 17 września na 499 km obserwowano migrujące stado złożone z 17 os. Siewkowe Charadriiformes Siewnica Pluvialis squatarola We wrześniu i październiku stwierdzono łącznie 19 os. Największe stado liczyło 9 os. (6 października na 494 km). Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula Od lipca do połowy września stwierdzono 34 os., najwięcej, 18 os. 27 sierpnia (23 os.). Najliczniej ptaki przebywały na 499 km rzeki (21 os.) 12

13 N / km / kontrolę Km Ryc. 5 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze sieweczki obrożnej w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Tabela 12 Liczebność sieweczki obrożnej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,5 Sieweczka rzeczna Charadrius dubius Zaobserwowano 37 os. od lipca do początku września. Najwięcej ptaków stwierdzono 11 lipca i 26 sierpnia (po 13 os. na kontrolę). Najliczniejsze na 499 i 5 km. 2 1,5 N / km / kontrolę 1, Km Ryc. 6 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze sieweczki rzecznej w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę 13

14 Tabela 13 Liczebność sieweczki rzecznej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,2 Czajka Vanellus vanellus Obserwowana od lipca do października w liczbie 756 os. 77% ptaków stwierdzono na 489 km rzeki. Największe stado liczyło 176 os. (27 sierpnia- 489km). Tabela 14 Liczebność czajki w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,5 Kamusznik Arenaria interpres 1 osobniki stwierdzono 7 września 26 sierpnia na 497 km. Batalion Calidris pugnax Stwierdzono 2 os. Ptaki obserwowano w sierpniu i wrześniu, najliczniej na 536 km Biegus mały Calidris temminckii Stwierdzono 1 osobników 27 września na 495 km. Biegus zmienny Calidris alpina Zaobserwowano łącznie11 os. Obserwowane w sierpniu, największe stado liczyło 7 os. Biegus malutki Calidris minuta Stwierdzono 5 osobników 27 sierpnia na 495 km 14

15 Kszyk Gallinago gallinago Stwierdzono 7 os., najwięcej (3 os.) 27 września. Ptaki przebywały na 489, 497, 514 i 517 km. Brodziec piskliwy Actitis hypoleucos Łącznie stwierdzono 353 os., co stanowi ok. 3% liczebności uzyskanej w 212 r. Najpóźniejsza obserwacja 6 października. Ptaki najliczniej obserwowane 11 i 26 lipca. W przeciwieństwie do poprzedniego roku, ptaki liczniej wykorzystywały odcinek północny N / km / kontrolę Km Ryc. 7 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze brodźca piskliwego w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Tabela 15 Liczebność brodźca piskliwego w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z Rok Liczebność obserwacjami gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,2 Samotnik Tringa ochropus Stwierdzono wyłącznie 2 os. 11 lipca na 531 km. oraz 7 września na 532 km. 15

16 Tabela 16 Liczebność samotnika w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , Kwokacz Tringa nebularna Od lipca do października zaobserwowano 76 os., z czego 29 os. 27 sierpnia. Liczniejszy w południowej części obszaru badań, chociaż obserwowany w rozproszeniu. Najliczniej stwierdzony na 53 km rzeki, w tym 27 sierpnia obserwowano stado 12 os. Tabela 17 Liczebność kwokacza w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,6 Łęczak Tringa glareola Stwierdzany od lipca września w liczbie 17 os. Najliczniej stwierdzony 27 sierpnia (12 os.). Tabela 18 Liczebność łęczaka w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,6 Śmieszka Chroicocephalus ridibundus Najliczniejsza z obserwowanych mew. Od lipca do listopada stwierdzono os., z czego 412 os. podczas wysokiego przelotu. Najliczniej stwierdzana w lipcu (trochę ponad 2 os. na kontroli). Ptaki najliczniej obserwowana na 51 i 517 km, oraz w okolicach kolonii lęgowej (497-5 km) oraz na fragmencie miejskim ( km) 16

17 2 15 N / kontrolę 1 5 ` Ryc. 8 Liczebność śmieszki w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę N / km / kontrolę Km Ryc. 9 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze śmieszki w okresie jesiennej migracji (lipieclistopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Tabela 19 Liczebność śmieszki w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,4 Mewa mała Hydrocoloeus minutus Stwierdzono 2 osobniki 17 sierpnia na 497 km. 17

18 Mewa siwa Larus canus Łącznie stwierdzono 926 os. Zanotowano 2 szczyty liczebności: na początku lipca i pod koniec listopada N / kontrolę 8 4 ` Ryc. 1 Liczebność mewy siwej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. Tabela 2 Liczebność mewy siwej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,1 Mewy z grupy mew srebrzystych Larus argentatus sensu lato Stwierdzono 4373 os., z czego 24 podczas wysokiego przelotu. Liczebność na kontrolę wahała się od kilkudziesięciu do prawie 6 os. 18

19 6 N / kontrolę 4 2 ` Ryc. 11 Liczebność mew z grupy mew srebrzystych w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. 45 N / km / kontrolę Km Ryc. 12 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mew z grupy mew srebrzystych w okresie jesiennej migracji 216r. (lipiec-listopad). Średnia liczebność na kilometr na kontrolę. Mewa siodłata Larus marinus Łącznie obserwowano 22 os. w październiku i listopadzie. Ptaki stwierdzano między 511 a 516 km. Rybitwa rzeczna Sterna hirundo Stwierdzana do 4 września. Łącznie zaobserwowano 655 os. Największą liczebność osiągała w lipcu. Najliczniej obserwowana na 497 i 536 km. 19

20 3 N / kontrolę 2 1 ` Ryc. 13 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę N / km / kontrolę Km Ryc. 14 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze rybitwy rzecznej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę. Tabela 21 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , , Rybitwa białoczelna Sternula albifrons Obserwowana jedynie podczas 4 kontroli w łącznej liczbie 87 os., najpóźniej 17 sierpnia. Najliczniejsza w lipcu. Przebywała w południowej części badanego odcinka oraz na 536 km. 2

21 4 3 N / kontrolę 2 1 ` Ryc. 15 Liczebność rybitwy białoczelnej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. 2,8 2,1 N / km / kontrolę 1,4, Km Ryc. 16 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze rybitwy białoczelnej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę. Tabela 22 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,7 Rybitwa czarna Chlidonias niger Obserwowano 11 lipca oraz 7 sierpnia w łącznej liczbie 8 os. 21

22 Pełnopłetwe Pelecaniformes Bocian czarny Ciconia nigra Stwierdzono łącznie 9 os., między 11 lipcem a 7 wrześniem. Ptaki przebywały na km 497, 498, 51, 52, 53 i 538. Jednocześnie stwierdzano tylko pojedyncze osobniki. Najwięcej obserwacji na 53km 3 os 11 lipca, 26 lipca oraz 2 sierpnia. Bocian biały Cicionia Ciconia 2 os. obserwowane na 517 km7 sierpnia, w tym jeden w przelocie. Czapla siwa Ardea cinerea Łącznie zaobserwowano 65 os Szczyt przelotu przypadł między końcem sierpnia a połową września, gdy na pojedynczej kontroli obserwowano między 6 a 8 os. Najliczniej obserwowana na 52 km rzeki. 8 6 N / kontrolę 4 2 ` Ryc. 17 Liczebność czapli siwej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. 22

23 N / km / kontrolę Km Ryc. 18 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze czapli siwej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę. Tabela 23 Liczebność czapli siwej w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Rok Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę , , , , ,4 Czapla biała Ardea alba Stwierdzana od sierpnia do końca listopada w łącznej liczbie 165 os. czyli czterokrotnie więcej niż w 215 r. Najliczniej stwierdzona w połowie września (24 os.). Największe stado liczyło 15 os. i było stwierdzone 17 września na 531 km. Kormoran Phalacrocorax carbo Obserwowany prze całą jesień. Stwierdzono 7748 os., z czego 783 w trakcie wysokiego przelotu. Najliczniejszy w połowie września i drugiej połowie października. Najliczniej na jednej kontroli stwierdzono prawie 1 os. 23

24 1 75 N / kontrolę 5 25 ` Ryc. 19 Liczebność kormorana w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę. Tabela 24 Liczebność kormorana w kolejnych latach monitoringu Liczba kontroli z obserwacjami Liczebność gatunku Średnia liczebność/kontrolę Rok , , , , ,4 Jastrzębiowie Accipitiriformes Rybołów Pandion haliaaetus Obserwowany wyłącznie w sierpniu i wrześniu łącznie 6 os. Obserwowany na km: 49, 494, 499, 529, 535. Błotniak zbożowy Circus cyaneus 1 os. w szacie samicy stwierdzony 26 listopada na 523 km. Błotniak stawowy Circus aeruginosus 1 os stwierdzono 17 sierpnia na 49 km. Krogulec Accipiter nissus Obserwowano na 12 kontrolach łącznie 26 os. Najwięcej, 4 os. stwierdzono 26 października. Ptaki obserwowano w miarę równomiernie na całym badanym odcinku. 24

25 Jastrząb Accipiter gentilis Obserwowano na 5 kontrolach łącznie 1 os.,po 2 os. na kontrolę. Stwierdzany w równej liczbie na północnych i południowych odcinkach, nie stwierdzony pomiędzy 57 a 528 km. Bielik Haliaeetus albicilla Łącznie stwierdzono 3 os. Ptaki obserwowano najliczniej na skrajnie południowych i północnych odcinkach rzeki (49 km 9 os, 536 km -3 os.) N / km Km Ryc. 2 Preferencja bielika w wyborze miejsc przebywania na rzece w 216 r. Sumaryczna liczebność w okresie lipiec-listopad (ptaki stacjonarne oraz przelatujące). Myszołów Buteo buteo Obserwowano podczas 1 kontroli łącznie 61 os. Najwięcej, 11 os., stwierdzono na początku listopada. Najliczniej obserwowany na 535 km (5 os.) Kraskowe Coraciiformes Zimorodek Alcedo atthis Obserwowany na każdej kontroli, łącznie 112 os. Najliczniej obserwowany 5 listopada. Najliczniej stwierdzany na 496 km, a obserwowany był na niemal całym obserwowanym odcinku (ryc.24). 25

26 12 N / kontrolę 8 4 ` Ryc. 21 Liczebność zimorodka w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 215 r. Liczebność na kontrolę.,4 N / km / kontrolę, Km Ryc. 22 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze zimorodka w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr w okresie lipiec-listopad. Sokołowe Falconiformes Pustułka Falco tinnunculus Łącznie stwierdzono 13 os., od 1 do 4 os. na kontrolę. Na 514 i 518 km stwierdzono po 2 os. Kobuz Falco subbuteo Łącznie stwierdzono 7 os., najpóźniejsza obserwacja z 27 sierpnia. Ptaki stwierdzano na 518 i 528 km. Sokół wędrowny Falco peregrinus Stwierdzany w październiku oraz listopadzie, łącznie 3 os. Ptaki obserwowano na 487 i 496 km. 26

27 ZMIANY LICZEBNOŚCI WYBRANYCH GATUNKÓW PTAKÓW W TRAKCIE TRWANIA MONITORNGU W LATACH Zmiany liczebności lęgowej populacji mew i rybitw w latach W ciągu badań obserwujemy niezadowalający i ciągle pogarszający się stan populacji mewy siwej. Jeszcze w 1998 r. kolonie na km 49 oceniono na 2 par (Matuszkiewicz, Roo- Zielińska 2). Obecnie w tej lokalizacji stwierdzono zaledwie 7 (!) par. Po lekkim wzroście liczebności w 213 r., lata 214 i 215 to okres niemal zupełnych strat w lęgach na skutek drapieżnictwa. Zaowocowało to bardzo silnym spadkiem liczebności kolonii w 215 r. (Kot i in. 29). Podobnie jak na innych odcinkach Doliny Wisły, jednym z głównych obecnie zagrożeń wydaje się drapieżnictwo. Jeżeli nie wyeliminuje się przyczyn strat w lęgach w kolonii na terenie rez. Wyspy Świderskie, za kilka lat mewa siwa może opuścić teren badań Tabela 25. Liczebność populacji lęgowej mew i rybitw w kolejnych latach monitoringu. Gatunek/Rok Mewa siwa Larus canus 56p p. 81p p. 27 p. Śmieszka Chroicophalus ridibundus 359p p p. 2585p p. Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus p. 1-2p. 1p. 3p. 1-2 p. Rybitwa rzeczna Sterna hirundo 187p p p p p. Rybitwa białoczelna Sternula albifrons 39p p p p p. Znacznie większym wahaniom liczebności podlegała populacja śmieszki. Częste zmiany wielkości kolonii oraz lokalizacji kolonii lęgowych są jednak częścią strategii rozrodczej tego gatunku, zatem liczebność populacji należy rozpatrywać w odniesieniu do całej Doliny Wisły. Niewątpliwym faktem jest jednak ogromny spadek liczebności w ciągu ostatnich 2 lat. W połowie lat 9. na odcinku od km 489 do 49 istniała kolonia licząca do 25 par (Matuszkiewicz, Roo-Zielińska 2), a w kolejnych latach utworzyła się na km 497 jeszcze większa kolonia, licząca 55 6 par (Kot i in. 29). W 215 r., kolonia znowu liczyła ponad 2,5 tysiąca par, jednak bardzo niski szacowany sukces lęgowy będący następstwem presji norki amerykańskiej, może spowodować wycofywanie się ptaków z kolonii. W 216 r. trzeci raz z rzędu śmieszki zasiedliły kolonię na 5 km rzeki. Póki co, liczebność wzrosła do ponad 25 tys. par., co jest istotną liczebnością w stosunku do całej Doliny Środkowej 27

28 Wisły. Niepokój może budzić budowa mostu Południowego, która może negatywnie wpłynąć na ptaki w kolonii lęgowej. Mewa czarnogłowa jest stałym elementem awifauny lęgowej rezerwatu Wyspy Zawadowskie. Jej obecność jest jednak uzależniona od obecności kolonii lęgowej śmieszki, której przyszłość, także w związku z planowaną budową mostu Południowego, wcale nie jest pewna. Populacja lęgowa rybitwy rzecznej początkowo oscylowała na poziomie 15-2 par., jednak w 216 r. populacja osiągnęła par, czyli 25% mniej niż przed 6 laty. Opuszczenie przez ptaki kolonii na km (prawdopodobnie w wyniku presji drapieżniczej lisa), spowodowało skupienie ptaków w kolonii na 5km. W 216 r. ptaki zasiedliły nową łachę na 497 km rzeki, jednak jej okresowe połączenie z lądem może spowodować w kolejnyh latach duże straty w lęgach. Jednak podobnie jak w przypadku śmieszki, ptaki i pisklęta są nękane przez norkę amerykańską. Prawdopodobnie zabezpieczenie wysp w rez. Wyspy Świderskie i Wyspy Zawadowskie przed presją drapieżniczą oraz turystyczną mogłoby spowodować ponownie liczne zasiedlenie tego miejsca przez rybitwę rzeczną. Rybitwa białoczelna utrzymuje niską liczebność, dodatkowo z niezbyt silną, ale trwałą tendencją spadkową. Presja drapieżnica i turystyczna, oraz zmiany układu koryta powodujące połączenie wielu wysp z lądem, powoduje że ptaki znajdują coraz mniej dogodnych miejsc do gniazdowania. 28

29 Tabela 26. Trendy liczebności lęgowych populacji wybranych gatunków ptaków w latach r. Gatunek Trend Uwagi Krzyżówka Anas platyrhynchos Nurogęś Mergus merganser Sieweczka rzeczna Charadrius dubius Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula Brodziec piskliwy Actittis hypoleucos Śmieszka Chroicocephalus ridibundus Mewa siwa Larus canus Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus Rybitwa rzeczna Sterna hirundo Rybitwa białoczelna Sternula albifrons Po początkowym spadku liczebność ustabilizowała się. Liczebność stabilna, prawdopodobnie mniejszy sukces lęgowy Liczebność podlega wahaniom, jednak populacja na razie stabilna Bardzo silny spadek liczebności Liczebność stabilna Wzrost liczebności na badanym terenie. Po chwilowym wzroście bardzo silny spadek liczebności. W okresie 3 lat bardzo silny spadek liczebności, zagrażający trwałości populacji na badanym terenie. Liczebność stabilna na poziomie -3 par. Nieznaczny, lecz regularny spadek liczebności w ciągu 4 lata badań. Nieznaczny, lecz regularny spadek liczebności w ciągu 4 lata badań. Zmiany liczebności wybranych gatunków ptaków w okresie migracji jesiennej w latach Wyniki uzyskane w 215 r. są zbliżone do danych uzyskanych w latach Po bardzo silnym spadku liczebności wielu gatunków w 214 r. (niemal wszystkie blaszkodziobe i siewki), część gatunków zanotowało wzrost liczebności, chociaż wiele gatunków w dalszym ciągu została stwierdzona na znacznie niższym poziomie niż w 212 r. (np. czajka). Niektóre z kolei osiągnęły nawet największa z dotychczasowej liczebności, np. śmieszka, rybitwa rzeczna, łęczak czy zimorodek. Do zbliżonego poziomu liczebności jak z lat wróciły także niektóre blaszkodziobe, np. krzyżówka i cyraneczka. Wiele gatunków obserwowanych jest bardzo nielicznie, co nie pozwala na wyciąganie szczegółowych wniosków (np. większość blaszkodziobych, część siewkowych z rzędów Tringa i Calidris). Do najciekawszych obserwacji należały stwierdzenia podgorzałek, płatkonoga szydłodziobego, kobczyka, błotniaka zbożowego. 29

30 SEZON ZIMOWY 216/217 Blaszkodziobe Anseriformes Łabędź niemy Cygnus olor Łącznie stwierdzono 32 os., od 2 do 25 os. na kontrolę. Najliczniej obserwowany w 11 lutego. Najchętniej przebywał,podobnie jak w sezonie zimowym 25/216, w okolicy kolektora Czajka, gdzie jednorazowo obserwowano 21 os. Gągoł Bucephala clangula Obserwowany na wszystkich kontrolach, w maksymalnej liczebności 541 os. na kontroli 11 lutego. Ptaki bardzo nierównomiernie wykorzystywały badany odcinek. Aż 53% ptaków przebywało na tylko 3 odcinkach kilometrowych: 517, 518 oraz 521. Ptaki bardzo nielicznie korzystały z odcinków południowych, nawet, jeżeli były to odcinki miejskie. Rozmieszczenie ptaków na rzece jest generalnie zbieżne z danymi z lat 212/213 i 213/214 i wydaje się, bardzo równomierne rozprzestrzenienie w sezonie 214/215 było odchyleniem od wieloletniej normy. 75 N / km / kontrolę Km Ryc. 23 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze gągoła w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) 3

31 N ` Ryc. 24. Liczebność gągoła w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. Bielaczek Mergus albellus Obserwowano grudniu i styczniu, łącznie zaledwie 1 os (z czego 9 os w styczniu) Największą obserwowaną grupę stanowiło stadko 7 osobników przebywające na 518 km rzeki 15 stycznia. Nurogęś Mergus merganser Stwierdzany przez całą zimę w liczbie od 175 do 56 os. Najliczniej stwierdzony na 512 km łącznei obserwowano tam 143 os.. Jego liczeność wzrastała w kolejnych kontrolach, osiągając maksimum 11 lutego. Ptaki najchętniej przebywały na odcinku km, 5 4 N / km / kontrolę Km Ryc. 25. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze nurogęsia w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) 31

32 N ` Ryc. 26. Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. Szlachar Mergus serrator Stwierdzono pojedynczego osobnika w szacie samicy 1 grudnia na 527 km. Świstun Anas penelope Dwukrotnie stwierdzono pojedyncze osobniki na 59 km 15 stycznia oraz 11 lutego. Krzyżówka Anas platyrhynchos Stwierdzana na wszystkich kontrolach w liczbie od ponad 5 do 251 os. szczególnie wysoką liczebność zanotowano w połowie grudnia była niemal o 1 os. wyższa, niż maksymalna liczebność na pojedynczej kontroli w sezonie 215/216. Stwierdzono dwa miejsca największej koncentracji ptaków: 54 km i 528 km rzeki, czyli w okolicy elektrociepłowni siekierki, gdzie 1 grudnia obserwowano największe stado, liczące 14 os. oraz przy kolektorze Czajka na Tarchominie, gdzie w lutym zanotowano stado liczące 7 osobników. Na wielu odcinkach ptaków nie spotykano lub spotykano tylko wyjątkowo. Miejscami nieco wyższej liczebność, ok. 1 os./kontrolę była przeprawa promowa w Gassach, odcinek na północ od elektrociepłowni siekierki, oraz okolice mostu Poniatowskiego (512 km) 32

33 N ` Ryc. 27. Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. 5 4 N / km / kontrolę Km Ryc. 28. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze krzyżówki w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) Cyraneczka Anas crecca Stwierdzano tylko jednego osobnika 15 stycznia na 517 km rzeki. Żurawiowe Gruiformes Łyska Fulica atra Stwierdzono 1 os. 15 stycznia na 512 km. Siewkowe Charadriiformes Śmieszka Chroicocephalus ridibundus 33

34 Stwierdzono łącznie 446 osobniki, z czego ponad 6 w trakcie wysokiego przelotu. Średnia liczebność na kontrolę nie odbiegała znacząco od wyników uzyskanych w poprzednich latach, jednak z pominięciem wyraźnego szczytu liczebności obserwowanego w sezonie 215/216. Na pojedynczej kontroli stwierdzono od ponad 6 do ponad 13 os, a liczebność wzrastała w trakcie zimy. Ptaki stacjonarne stwierdzano w trzech lokalizacjach: najwięcej na odcinku centralnym, oraz w dwóch mniej znaczących dla gatunku, tj. w na odcinku km oraz na km rzeki. Podobnie jak w poprzednim roku śmieszka w bardzo małym stopniu korzystała z kolektora Czajka jako źródła pokarmu N ` Ryc. 29. Liczebność śmieszki w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r N / km / kontrolę Km Ryc. 3. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze śmieszki w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) 34

35 Mewa siwa Larus canus Szczyt liczebności przypadł na luty, czyli miesiąc później niż w poprzednim sezonie. Wpływ na to mogła mieć wyraźnie mroźniejsza zima w połowie stycznia. W lutym zanotowano ponad 1 os. na kontrolę. Najmniej liczna, jak co roku, była w grudniu. Stwierdzana, podobnie jak śmieszka, głównie na odcinku centralnym. W przeciwieństwie do poprzedniego sezonu, nieco większy udział miały ptaki korzystające z odcinka południowego. Maksymalne liczebności nakm rzeki były jednak niższe niż w roku ubiegłym N ` Ryc. 31. Liczebność mewy siwej w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r N / km / kontrolę 5 25 ` Km Ryc. 32. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mewy siwej w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) 35

36 Mewy z grupy mew srebrzystych Larus argentatus sensu lato Obserwowane na wszystkich kontrolach w liczbie od zaledwie 25 do 486 os. Zdecydowanie najwięcej ptaków obserwowano na 512 km (6,3 os./kontrolę, tj. niemal dwukrotnie wyższa średnia liczebność na kontrolę niż w poprzednim sezonie), oraz na 51 km (49,3 os./kontrolę). Na pozostałych odcinkach poniżej 2 os/na kontrolę. Ptaki poza odcinkiem centralnym obserwowano nieco liczniej na 527 km oraz na km rzeki. 5 N 25 ` Ryc. 33. Liczebność mew grupy mew srebrzystych w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. 6 N / km / kontrolę Km Ryc. 34. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mew z grupy mew srebrzystych w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) Mewa siodłata Larus marinus Łącznie obserwowano 22 os. Najwięcej, 13 os. stwierdzono 15 stycznia. Ptaki przebywały między 57 a 516 km rzeki, najliczniej, podobnie jak w latach ubiegłych, między 51 a 512 km. 36

37 Pelikanowe Pelecaniformes Czapla siwa Ardea cinerea Stwierdzana na wszystkich kontrolach w liczbie od 11 do 34 osobników. Najliczniejsza w grudniu. Ptaków nie stwierdzano między 518 a 533 km, a najliczniej były obserwowane na 51 km rzeki. 4 3 N 2 ` Ryc. 35. Liczebność czapli siwej w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. 4 3 N / km / kontrolę Km Ryc. 36. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mew czapli siwej w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) Czapla biała Egretta alba Stwierdzono 1 os. 1 grudnia na 52 km rzeki. 37

38 Pełnopłetwe Pelecaniformes Kormoran Phalacrocorax carbo Stwierdzany na wszystkich kontrolach w liczbie od 245 do os, (8 stycznia) do 44 os (5 lutego). W grudniu i styczniu ptaki przebywały na Wiśle w podbnej liczbie, jednak od lutego zanotowano niemal dwukrotny wzrost. Pojedyncze ptaki lub niewielkie grupy obserwowano niemal na wszystkich odcinkach, a najliczniej stwierdzono na 55 km. oraz 512 km rzeki N ` Ryc. 37. Liczebność kormorana w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r. 6 N / km / kontrolę Km Ryc. 38. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzece kormorana w okresie zimowania 216/217 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę (n=3 kontroli) 38

39 Szponiaste Accipitriformes Krogulec Accipiter nissus Stwierdzono łącznie 8 osobników na km: 51, 53, 58, 527, 529, 531 i 535 km. Jastrząb Accipiter gentilis Stwierdzono 4 osobników na km: 494, 527 oraz 537. Bielik Haliaeetus albicilla Stwierdzany na każdej kontroli w liczbie od 7 (1 grudnia) do 25 os.(11 lutego, na km: 487, 492, 497, 5, 53, 55, 57, 51, 514, 515, 518, 519, 52, 522, 524, 525, 526, 527, 53, 532). Najliczniej obserwowany na 487 km oraz na 52 km 4 N / km Km Ryc. 39. Preferencja bielika w wyborze miejsc przebywania na rzece. Sumaryczna liczebność w zimowania 215/216 r. (ptaki stacjonarne oraz przelatujące). Myszołów Buteo buteo Obserwowano podczas wszystkich kontroli w liczbie od 3 do 5 os. na kontrolę Kraskowe Coraciiformes Zimorodek Albedo atthis Stwierdzany w grudniu i styczniu odpowiednio 7 i 2 osobniki. przez całą zimę w liczbie od 2 do 7 os. Ptaki stwierdzano na km: 52, 54, 55, , 52, 523,

40 Sokołowe Falconiformes Pustułka Falco tinnunculus Czterokrotnie obserwowano pojedyncze osobniki na 57, 516 i 523 km. Sokół wędrowny Falco peregrinus 23 grudnia obserwowano jednego osobnika na 497 km rzeki Zmiany liczebności wybranych gatunków ptaków w okresie zimowania w latach Po sześciu sezonach prowadzenia monitoringu, treny liczebności gatunków wydają się być coraz wyraźniejsze. Po sezonie 216/217 cieszy wzrost liczebności gągoła i nurogęsi, która osiągnęła najwyższą średnią liczebność na kontrolę, oraz krzyżówki. W większości ptaki nie osiągnęły liczebności z początku okresu, jednak po początkowych spadkach sytuacja wydaje się poprawiać. Bardzo niepokoją coraz niższe liczebności bielaczka oraz cyraneczki, które początkowo, ze stałego elementu awifauny zimowej Wisły, stały się bardzo rzadkimi ptakami podczas liczeń. Dwukrotny spadek liczebności krzyżówki może wiązać się z preferencją ptaków do przebywania na zimę poza Wisłą i przenoszenia się do Warszawskich parków i kanałków. Tabela 27 Średnia liczebność na kontrolę wybranych gatunków ptaków w obserwowanych w trakcie trwania monitoringu w okresie zimowania latach Gatunek/Rok 211/ / / / / /217 trend gągoł 322,4 36,4 249,7 78,7 283,7 31, bielaczek 15,5 12,2 7,3 2,5* 9* 3,3 nurogęś 254,4 268,3 299,6 192,2 281, 391,7 krzyżówka 314,4 1693, 1988,4 165,2 143,8 1438, cyraneczka 14,5 16,5 12,4 2, 2,75,3 czapla siwa 15,4 17,7 2,3 18,2 21,7 2, *obserwowany jedynie na 2 kontrolach 4

41 SPIS TABEL: Tabela 1. Terminy kontroli od marca do czerwca...2 Tabela 2. Liczebność populacji lęgowej krzyżówki w kolejnych latach badań...4 Tabela 3. Liczebność populacji lęgowej nurogęsi. Dolna wartość zakresu określa liczbę stwierdzonych stad rodzinnych....4 Tabela 4 Liczebność populacji lęgowej sieweczki rzecznej w kolejnych latach badań...5 Tabela 5 Liczebność populacji lęgowej sieweczki obrożnej w kolejnych latach badań...5 Tabela 6 Liczebność populacji lęgowej brodźca piskliwego w kolejnych latach badań...5 Tabela 7 Liczebność populacji lęgowej mew i rybitw. Wyniki z przed i po majowym wezbraniu oddzielono ukośnikiem. W kolumnie razem liczba niższa oznacza gniazda z jajami, liczba wyższa oznacza liczbę gniazd z jajami powiększona o puste dołki gniazdowe..6 Tabela 8. Liczebność pozostałych, nie wymienionych w tekście gatunków ptaków...7 Tabela 9. Liczebność nurogęsia w kolejnych latach monitoringu...9 Tabela 1 Liczebność krzyżówki w kolejnych latach monitoringu...11 Tabela 11 Liczebność cyraneczki w kolejnych latach monitoringu...11 Tabela 12 Liczebność sieweczki obrożnej w kolejnych latach monitoringu...13 Tabela 13 Liczebność sieweczki rzecznej w kolejnych latach monitoringu...14 Tabela 14 Liczebność czajki w kolejnych latach monitoringu...14 Tabela 15 Liczebność brodźca piskliwego w kolejnych latach monitoringu...15 Tabela 16 Liczebność samotnika w kolejnych latach monitoringu...16 Tabela 17 Liczebność kwokacza w kolejnych latach monitoringu...16 Tabela 18 Liczebność łęczaka w kolejnych latach monitoringu...16 Tabela 19 Liczebność śmieszki w kolejnych latach monitoringu...17 Tabela 2 Liczebność mewy siwej w kolejnych latach monitoringu...18 Tabela 21 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych latach monitoringu...2 Tabela 22 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych latach monitoringu...21 Tabela 23 Liczebność czapli siwej w kolejnych latach monitoringu...23 Tabela 24 Liczebność kormorana w kolejnych latach monitoringu...24 Tabela 25. Liczebność populacji lęgowej mew i rybitw w kolejnych latach monitoringu Tabela 26. Trendy liczebności lęgowych populacji wybranych gatunków ptaków w latach r...29 Tabela 27 Średnia liczebność na kontrolę wybranych gatunków ptaków w obserwowanych w trakcie trwania monitoringu w okresie zimowania latach SPIS RYCIN: Ryc. 1 Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę....9 Ryc. 2 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze nurogęsi w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...9 Ryc. 3 Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę....1 Ryc. 4 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze krzyżówki w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...11 Ryc. 5 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze sieweczki obrożnej w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...13 Ryc. 6 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze sieweczki rzecznej w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...13 Ryc. 7 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze brodźca piskliwego w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę

42 Ryc. 8 Liczebność śmieszki w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę Ryc. 9 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze śmieszki w okresie jesiennej migracji (lipiec-listopad) 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...17 Ryc. 1 Liczebność mewy siwej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kontrolę...18 Ryc. 11 Liczebność mew z grupy mew srebrzystych w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kontrolę Ryc. 12 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mew z grupy mew srebrzystych w okresie jesiennej migracji 216r. (lipiec-listopad). Średnia liczebność na kilometr na kontrolę Ryc. 13 Liczebność rybitwy rzecznej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę....2 Ryc. 14 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze rybitwy rzecznej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...2 Ryc. 15 Liczebność rybitwy białoczelnej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę Ryc. 16 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze rybitwy białoczelnej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...21 Ryc. 17 Liczebność czapli siwej w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę Ryc. 18 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze czapli siwej w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr na kontrolę...23 Ryc. 19 Liczebność kormorana w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 216 r. Liczebność na kontrolę Ryc. 2 Preferencja bielika w wyborze miejsc przebywania na rzece w 216 r. Sumaryczna liczebność w okresie lipiec-listopad (ptaki stacjonarne oraz przelatujące) Ryc. 21 Liczebność zimorodka w kolejnych kontrolach w okresie jesiennej migracji 215 r. Liczebność na kontrolę Ryc. 22 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze zimorodka w okresie jesiennej migracji 216 r. Średnia liczebność na kilometr w okresie lipiec-listopad...26 Ryc. 23 Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze gągoła w okresie zimowania 216/217 r....3 Ryc. 24.Liczebność gągoła w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r...31 Ryc. 25. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze nurogęsia w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 26. Liczebność nurogęsia w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r..32 Ryc. 27. Liczebność krzyżówki w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r..33 Ryc. 28. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze krzyżówki w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 29. Liczebność śmieszki w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 3. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze śmieszki w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 31. Liczebność mewy siwej w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 32. Preferencje w wyborze miejsca przebywania na rzecze mewy siwej w okresie zimowania 216/217 r Ryc. 33. Liczebność mew grupy mew srebrzystych w kolejnych kontrolach w okresie zimowania 216/217 r