You Tube. autor: T. Petkowicz 1

Transkrypt

1 Co to jest Internet? You Tube autor: T. Petkowicz 1

2 Zacznijmy od początku Jak powstał Internet? autor: T. Petkowicz 2

3 Większość przełomowych wynalazków jest dziełem : zbiegu okoliczności lenistwa efektem wojskowych programów badawczych W przypadku Internetu padło na względy militarne. Wszystko zaczęło się od Zimnej Wojny, kiedy to w 1957 roku został wystrzelony przez Rosjan pierwszy sztuczny satelita ziemi - Sputnik. autor: T. Petkowicz 3

4 Internet (postęp techniczny) Stworzony w USA dla wojska i środowiska akademickiego. Pomysł łączenia ze sobą sieci komputerowych (w 1973 r. R. Kahn i V. Cerf). W latach 80. do sieci podłączało się coraz więcej uniwersytetów. Ze względów bezpieczeństwa osobne struktury stworzyło wojsko. W biurach i domach zaczęły pojawiać się komputery wyposażone w modem. Niewielka sieć bardzo szybko rozwinęła się w ogólnoświatową strukturę informacyjną stając się faktycznym standardem. Pierwsze połączenie Polski z Internetem nastąpiło w 1991 r. (NASK).

5 Globalny dostęp do Internetu

6 Internet to największy zbiór informacji i usług w historii ludzkości. Jego użytkownicy mogą porozumiewać się ze sobą, prowadzić badania, współpracować i zawierać transakcje handlowe szybko, ponad granicami państwowymi i z niespotykaną dotąd swobodą. autor: T. Petkowicz 6

7 Internet może być rozumiany zarazem jako : połączone sieci oparte o protokoły TCP/IP, społeczność, która używa i rozwija tą sieć, zbiór zasobów, które znajdują się w tej sieci. autor: T. Petkowicz 7

8 Podana definicja wprowadza rozróżnienie pomiędzy : technicznym aspektem Internetu, aspektem społecznym aspektem informacyjnym Elementy te są ściśle ze sobą powiązane. Używanie Internetu to działanie członków społeczności przy pomocy sieci, mające na celu odnalezienie i wykorzystanie znajdujących się w niej zasobów informacyjnych. autor: T. Petkowicz 8

9 Internet jest zjawiskiem masowym i ma globalny zasięg. Wszystkie elementy Internetu rozwijają się, podlegają ciągłym zmianom ilościowym i jakościowym. Sprzęt komputerowy i oprogramowanie wykorzystywane w Internecie rozwija się niezwykle szybko, stając się narzędziem coraz potężniejszym i zarazem coraz łatwiejszym w użyciu. Społeczność internetowa staje się nie tylko coraz liczniejsza, ale także coraz bardziej zaawansowana technicznie; pojawiają się w niej nowe specjalności i grupy skupione wokół rozmaitych usług informacyjnych tworzących Internet. Zwiększa się także liczba zasobów informacyjnych, pojawiają się nowe ich kategorie, tak że prawdziwym problemem jest znalezienie nowości czy przegląd dostępnych informacji na dany temat. Internet nie ma programu telewizyjnego czy radiowego, jakie znajdziemy wydrukowane w każdej gazecie, ani witryny kiosku, gdzie możemy rzucić okiem na te gazety. Rolę przewodnika pełnią w nim katalogi zasobów internetowych i usługi wyszukiwawcze. autor: T. Petkowicz 9

10 Struktura Internetu autor: T. Petkowicz 10

11 Współczesny Internet jest siecią sieci; zbudowany jest na zasadzie łączenia ze sobą poszczególnych sieci lokalnych. Taka właśnie budowa Internetu umożliwia jego dynamiczny rozwój. Przyłączenie nowego odcinka sieci jest bowiem przy takiej topologii bardzo proste i wymaga uzgodnień jedynie z osobami zarządzającymi bezpośrednio podsiecią, do której zamierzamy się dołączyć. Podłączanie i odłączanie nowych podsieci nie wpływa na działanie pozostałych fragmentów Internetu, ani nie wymaga żadnych zmian znajdujących się w odległych podsieciach. autor: T. Petkowicz 11

12 autor: T. Petkowicz 12

13 Routing To one wytyczają drogę (ang. route - droga, trasa) pakietów danych między sieciami, zapewniając możliwość połączenia się ze sobą dowolnych komputerów, niezależnie od ich fizycznej lokalizacji. Router posiada co najmniej dwa przyłącza sieciowe (każde o innym adresie IP), podłączone do różnych sieci; jego zadaniem jest skierowanie danych we właściwą stronę na podstawie adresu. Jeżeli komputer o adresie np wysyła pakiet danych do komputera w tej samej podsieci (np ), pakiet ten może być przekazany bezpośrednio - router nie bierze w tym procesie udziału, gdyż pakiety nie wychodzą poza lokalna podsieć (i nie powodują obciążenia reszty Internetu...). Jeżeli jednak zechcemy się połączyć z komputerem z poza swojej podsieci (np ), wówczas dane przekazywane są do routera, a poprzez niego do następnej sieci, gdzie - zajmie się nim kolejny router. Routery "wiedzą", przez który wiedzie droga celu, stąd też w przypadku, gdy dana sieć ma połączenie z kilkoma innymi (zawiera kilka routerów), wybierany jest router najbardziej odpowiedni dla docelowej sieci. Routery potrafią jednak same zmieniać trasę przesyłania pakietów i tworzyć tzw. Alternatywne drogi obejściowe w przypadku np. awarii połączenia. autor: T. Petkowicz 13

14 Adresy Dzisiaj powszechnie stosowany jest model adresowania bezklasowego, opartego o tzw. maski podsieci. Maskę tę muszą "znać" wszystkie komputery i routery znajdujące się w danej podsieci. Maskę zapisuje się w podobny sposób jak adres IP, np Adres IP jest niezbędny oprogramowaniu sieciowemu do przesyłania pakietów danych. Możliwe jest przypisanie do tego samego adresu IP kilku adresów symbolicznych, tzw. aliasów. Adres IP składa się zawsze z czterech części, np: posługiwanie się nimi jest jednak bardzo niewygodne dla użytkownika. Dlatego obok adresów IP wprowadzono adresy symboliczne np.: albo domenowe. Adres symboliczny zapisany jest w postaci ciągu nazw, tzw. domen, które rozdzielone są kropkami podobnie jak w przypadku adresu IP. Poszczególne części adresu domenowego nie mają jednak żadnego związku z poszczególnymi fragmentami adresu IP. Adres domenowy może mieć różną liczbę części poddomena domena główna autor: T. Petkowicz 14

15 Przykładowe domeny: instytucjonalne krajowe regionalne.com komercyjne.edu edukacyjne.org organizacyjne.mil militarne.net źródło sieci.gov - rządowe.pl Polska.gb Wielka Brytania.fr Francja.de Niemcy.ru - Rosja.beskidy.pl.lublin.pl.silesia.pl Odwrotnie niż adres IP, adres domenowy czyta się od tyłu. Ostatni jego fragment tzw. domena najwyższego poziomu (top-level domain), jest z reguły dwuliterowym oznaczeniem kraju (np. pl, fi). Jedynie w USA dopuszcza się istnienie adresów bez oznaczenia kraju na końcu

16 DNS (Domain Name Server ) Korzystanie z adresów domenowych jest łatwiejsze dla ludzi, ale oprogramowanie sieciowe "rozumie" jedynie adresy IP. Potrzebny jest zatem jakiś sposób "tłumaczenia" adresów symbolicznych na adresy IP. Jako że ich wzajemne przyporządkowanie jest czysto umowne, "tłumaczenie jakiej nazwie symbolicznej odpowiada jaki adres IP. Ze względu na rozmiary sieci Internet zastosowano rozwiązanie rozproszone. W każdej domenie istniejącej w Internecie jest jeden wyróżniony komputer - tzw. serwer nazw (Domain Name Server - DNS), przechowujący wykaz adresów komputerów ze swojej domeny. Każda domena wyższego poziomu również ma swój serwer nazw, pamiętający adresy serwerów nazw poszczególnych "poddomen" w obrębie tej domeny (aby zatem utworzyć nową domenę trzeba ją zarejestrować w serwerze nazw domeny nadrzędnej). Na najwyższym poziomie tej hierarchii znajdują się tzw. główne serwery nazw (Root Name Servers) - dla większej sprawności działania jest ich kilka - zawierające informacje o adresach serwerów nazw domen najwyższego poziomu w Internecie (.com,.edu,.pl,...itd.). Każdy serwer nazw musi znać adresy serwerów głównych, zaś adres IP jego samego musi być znany wszystkim komputerom w domenie. autor: T. Petkowicz 16

17 Składniki Internetu (usługi internetowe) autor: T. Petkowicz 17

19 Usługi Internetu WWW, poczta elektroniczna, grupy dyskusyjne,, IRC, FTP, komunikatory, P2P, Telnet, bankowość i handel elektroniczny, wideokonferencje. 19

20 WWW (World Wide Web). WWW to obecnie najintensywniej rozwijająca się usługa dostępna w sieci Internet. Idea WWW powstała w Europejskim Laboratorium Fizyki Cząsteczek (CERN) w Szwajcarii i w ciągu kilku lat opanowała większość zasobów i transmisji danych w Internecie. Swoją olbrzymią popularność WWW zawdzięcza przede wszystkim sposobowi prezentacji dokumentów, który umożliwia zamieszczanie zdjęć, grafiki, krótkich filmów czy muzyki. Po WWW poruszamy się klikając myszą na podświetlonych słowach lub ikonach. Dzieje się to za pomocą "hypertextu", który jest bardzo prosty w użyciu. Każde połączenie "hypertextowe" odsyła nas do kolejnej porcji informacji - grafiki, tekstu, dźwięku - ale nie muszą się one wcale znajdowac na serwerze, na którym znajduje się hypertextowe połączenie. Graficzne oblicze WWW jest wyjątkowo atrakcyjne, umożliwia realizację różnych zadań dzięki systemowi odnośników (tzw. URL - wskazujących inny dowolny dokument w sieci). Jeśli chcemy skorzystać z WWW musimy dysponować programem (przeglądarką) takim jak Internet Explorer, Firefox, Opera, Safari lub Netscape Navigator. autor: T. Petkowicz 20

21 Narzędzia Internetu Przeglądarki Przeglądarki internetowe to programy, które umożliwiają dostęp do zasobów Internetu. Wyszukiwarki Wyszukiwarki to specjalne narzędzia internetowe, które są pomocne w szukaniu stron WWW. Wyszukiwarki www są dostępne na wielu portalach internetowych, jak również można je uruchomić wpisując adres jednej z nich. autor: T. Petkowicz 21

22 Poczta elektroniczna należy do najstarszych internetowych. Polega na przesyłaniu między użytkownikom sieci informacji (listów) w postaci elektronicznej. Do listów elektronicznych można dołączać pliki zawierające teksty, programy, zdjęcia, muzykę, a nawet krótkie filmy. jest podstawą do realizacji innych usług 22

23 Listy dyskusyjne Jest to internetowy odpowiednik tablicy ogłoszeń owe listy dyskusyjne grupy funkcjonujące w hierarchii Usenetu grupy dyskusyjne dostępne przez strony WWW - które są często zwane też forami dyskusyjnymi intranetowe grupy dyskusyjne - dostępne tylko w ramach sieci lokalnej danej instytucji lub firmy. Grupy dyskusyjne Usługa ta umożliwia wysyłanie poczty elektronicznej do grupy osób zainteresowanych danym zagadnieniem. Nadawca nie wie, kto przeczyta jego list. Informacja przesłana do serwera grupy dyskusyjnej staje się ogólnie dostępna. 23

24 Usenet to ogólnoświatowy system grup dyskusyjnych, z którego można korzystać przez Internet. Składa się on z tysięcy grup tematycznych Wiadomości użytkownicy wysyłają do serwerów Usenetu Wiadomości są przechowywane na serwerach i osoby zainteresowane muszą je ściągnąć z serwera za pomocą odpowiedniego programu Grupy dyskusyjne na stronach www Inaczej zwane fora dyskusyjne Przykład: grupy dyskusyjne Google Możliwość przeszukiwania według kategorii lub z pomocą słów kluczowych 24

25 IRC Internet Relay Chat internetowe pogaduszki usługa umożliwiająca rozmowę na bieżąco z kilkoma użytkownikami Internetu jednocześnie. 25

26 FTP (File Transfer Protocol - protokół transmisji plików) Usługa umożliwiająca przesyłanie plików poprzez sieć komputerową przy użyciu protokołu FTP. Popularny klient FTP - program Windows Commander 26

27 Komunikatory Komunikator internetowy (ang. Instant Messenger) jest programem służącym do wymiany informacji przez dwóch aktywnych użytkowników Internetu, którzy wiadomości wpisują z klawiatury. wbudowane dodatkowe opcje, na przykład możliwość przesyłania plików, prowadzenia rozmów głosowych lub jednoczesnej rozmowy więcej niż dwóch osób. 27

28 P2P Peer to Peer To techniki umożliwiające łączenie komputerów między sobą, zapewniające obydwu stronom równorzędne prawa (inaczej niż w modelu Klient-serwer). Programy P2P służą do wymiany plików. Odbywa się ona pomiędzy komputerami użytkowników w sposób nie zawsze legalny Popularne programy P2P: emule, Bearshare, LimeWire, DirectConnect. 28

29 Telnet protokół służący do zdalnej pracy na innych komputerach w sieci. Umożliwia łączenie się i wydawanie poleceń prawie tak samo jak w przypadku bezpośredniego dostępu do klawiatury połączonej z maszyną. Wideokonferencje Wideokonferencja to połączenie telekomunikacyjne, umożliwiające jednoczesne przekazywanie ruchomego i głosu między użytkownikami znajdującymi się w różnych miejscach. Opcjonalnie stosowane jest również przesyłanie danych. 29

30 Usługi porządkowania zasobów Internetu zbieranie informacji o nowych stronach, aktualizowanie informacji na temat zasobów już dodanych do bazy danych, udostępnianie zgromadzonych informacje w użytecznej formie. Doprowadziło do powstania : portali, wortali katalogów, - miejsce pełniące rolę wrót do Internetu. Posiadają rozbudowane wyszukiwarki zasobów w Internecie, zwykle codziennie dostarczają nowe informacje oraz aktualności. Popularne portale: Wirtualna Polska ( Onet.pl ( Interia.pl ( Portal wertykalny specjalistyczny portal (ukierunkowany pod względem określonych zagadnień), np. finansowy, zdrowotny czy edukacyjny. Wortale często bywają wyposażone w odpowiednie do ich funkcjonowanie narzędzia typu kalkulator, przelicznik waluty, itd. wyszukiwarek. 30

31 Statystyka Internetu autor: T. Petkowicz 31

32

33

34

36

37 Internet w Polsce autor: T. Petkowicz 37

40 Internet a edukacja autor: T. Petkowicz 40

41 Najmłodsi nie uczą się z książek - wolą Internet Polscy uczniowie nie wyobrażają sobie życia bez Internetu. Ponad 90 procent z nich wykorzystuje Internet do nauki i odrabiania lekcji. Problem w tym, że dla większości uczniów sieć to jedyne źródło informacji. autor: T. Petkowicz 41

42 Nie chcą czytać, bo wszystko jest w sieci Niemal dla połowy z trzech tysięcy ankietowanych na Mazowszu uczniów pierwszą czynnością po przyjściu ze szkoły jest włączenie komputera. A większość nie wyobraża sobie bez niego odrobienia lekcji. "Rzadko sięgam do encyklopedii czy książek. W Internecie jest wszystko, więc po co marnować czas?" - mówi 14-letnia gimnazjalistka Kasia. Prawie co piąty badany, zamiast czytać lektury, korzysta z internetowych "bryków". A ponad połowa wielokrotnie ściągała z sieci materiały i prezentowała je jako własne. autor: T. Petkowicz 42

43 Pedagodzy zwracają uwagę, że dzieci nie zadają sobie nawet trudu, by zaglądać do innych źródeł. "Córka miała sprawdzić znaczenie łacińskiego słowa. Gdy zapytałam, jak jej idzie, odparła, że nauczycielka musiała się pomylić, bo żadna wyszukiwarka go nie wyrzuca. Pokazałam jej słownik, ale odparła, że jeśli słowa nie ma w internecie, to i tam go nie będzie" opowiada matka 13-letniej Weroniki. Podobnie było, gdy miała napisać, co symbolizuje wąż w różnych kulturach. "Nawet nie chciała zajrzeć do książek" - żali się matka. Odrabianie lekcji z komputerem to problem też dla nauczycieli. "Muszę się nieźle nagłowić, by zadać uczniom zadanie" mówi polonistka z krakowskiego LO. "Jeśli każę im zrobić np. analizę porównawczą pieśni Kochanowskiego i Horacego, w sieci znajdą dziesiątki gotowych wypracowań" - tłumaczy. "Rodzice muszą uczyć dzieci, jak korzystać z internetu" Dzieci, korzystając z internetu, nie selekcjonują informacji, bo nikt ich tego nie uczy. "Sami rodzice pokazują dziecku, że potrzebne wiadomości może szybko znaleźć w internecie. Ale nie mówią mu, jak z nich korzystać, by nie sprowadzało się to do kopiuj - wklej" - mówi. Internet jest takim samym medium jak książka. I tak jak trzeba nauczyć się czytać książki ze zrozumieniem, tak trzeba umieć korzystać z internetu. Z badań wynika jednak, że tylko 13 procent uczniów miało w szkole zajęcia o zagrożeniach związanych z internetem. autor: T. Petkowicz 43

44