Dobre praktyki ze szkół

Transkrypt

1 Dobre praktyki ze szkół

2 Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG Partnerzy programu: Centrum pro demokratické učení (Czechy), Samband íslenskra Framhaldskólanema (Islandia) Pomysł i koordynacja: Michał Tragarz, Karolina Kochlewska Korekta i redakcja materiałów, dobra duszka programu: Joanna Gus Osoby pracujące ze szkołami: Małgorzata Suwaj, Joanna Gus, Adam Markuszewski, Barbara Rostek, Mateusz Konieczny, Mateusz Przywara, Hanna Zielińska, Bartosz Rief, Mateusz Wojcieszak, Ewa Buchman, Paulina Gobiecka, Urszula Cyrynger, Edyta Borysiak, Magdalena Chrzczonowicz, Dorota Cieślik, Agnieszka Jarmuł

3 Szkoła Demokracji Bazując na 8 latach pracy z liderami i liderkami oraz opiekunami i opiekunkami samorządów uczniowskich oraz współpracy z kilkunastoma organizacjami w ramach Koalicji na rzecz Samorządów Uczniowskich, wypracowaliśmy zestaw kryteriów, które naszym zdaniem, są kluczowe do istnienia w szkole dobrych warunków do rozwoju samorządności i partycypacji uczniowskiej, a także kształtowania postawy obywatelskiej uczniów i uczennic. Kryteria zawierają się w 7 obszarach: Wybory reprezentacji Komunikacja i media Działania uczniów Podejmowanie decyzji Uczenie się i nauczanie Zasoby i kwestie formalne Otwarta szkoła Do programu zgłaszały się zespoły szkolne złożone z nauczyciela lub nauczycielki oraz 2-8 uczniów i uczennic, konieczna była również współpraca z dyrekcją. Zadaniem zespołu było: po pierwsze zdiagnozowanie działania szkoły w każdym z obszarów, a następnie, w oparciu o wyniki diagnozy, przygotowanie i wprowadzenie w życie planu poprawy funkcjonowania tych obszarów, które tego wymagały. W całym procesie zespół szkolny był wspierany przez mentorkę lub mentora w 20 szkołach mentorzy i mentorki prowadzili cykl 5 warsztatów, z ponad 150 szkołami współpracowali online. Relacje ze spełniania kryteriów w każdym z obszarów zespoły szkolne publikowały na stronie: Szkoły zamieściły ostatecznie niemal 900 relacji dokumentujących spełnienie kryteriów! 87 szkół spełniło wszystkie kryteria i otrzymało certyfikat Szkoła Demokracji. Na kolejnych stronach przedstawiamy obszary i przykłady dobrych praktyk ze szkół programowych. Więcej informacji o samorządzie uczniowskim i materiały pomocnicze znajdą Państwo na stronie Kontakt do organizatorów: su@ceo.org.pl Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

4 Obszar: Wybory reprezentacji W szkole odbywają się wybory zgodne z demokratycznymi zasadami (powszechne, równe, bezpośrednie, z tajnym głosowaniem), wszyscy uczniowie i uczennice mają czynne i bierne prawa wyborcze. Uczniowie i uczennice znają swoich kandydatów i kandydatki oraz ich programy.

5 Dobra praktyka: Szkoła podstawowa nr nr 8 w Kaliszu Kaliszu Co? Super wybory do władz samorządu uczniowskiego Dlaczego W szkole nie istniała ordynacja wyborcza. Nie wszyscy z uczniów i uczennic wykazywali zainteresowanie działalnością samorządu uczniowskiego. Co się działo krok po kroku 1. Skierowano ogłoszenie do wszystkich osób chętnych do pracy nad przygotowaniem ordynacji wyborczej. Ta grupa przygotowała propozycję dokumentu zawierającego zasady kandydowania oraz głosowania w wyborach władz SU. 2. Ordynacja wyborcza została przyjęta w ogólnoszkolnym referendum. Czynne i bierne prawo wyborcze obejmuje wszystkich uczniów i uczennice klas IV-VI, jedynym wymogiem do kandydowania jest zebranie 10 podpisów poparcia. 3. Trójka osób zaangażowanych w pracę nad ordynacją stworzyła Uczniowską Komisję Wyborczą odpowiedzialną za przygotowanie wyborów i nadzór nad przestrzeganiem zapisów ordynacji. 4. Kandydaci i kandydatki prowadzili intensywną kampanię wyborczą zbierali podpisy poparcia, angażowali w promocję własne sztaby, organizowali akcje promujące swoje pomysły na działania w szkole. 5. Komisja wyborcza przygotowała materiał filmowy krótkie wywiady z każdą kandydującą osobą o jego lub jej pomysłach na szkołę. Premiera filmu odbyła się na długiej przerwie! 6. Przygotowano odpowiednio lokal wyborczy urnę, miejsce zapewniające tajność głosowania, karty do głosowania i listy wyborców. 7. W dniu głosowania lokal wyborczy był otwarty od 7:30 i długo po zakończeniu ostatniej lekcji tak, żeby wszyscy chętni mogli zagłosować, a jednocześnie nikt nie czuł przymusu! Frekwencja wyniosła 72%. Jakie są mocne strony Uczniowie i uczennice odpowiedzialni za przygotowanie zasad wyborczych, przygotowanie i przeprowadzenie wyborów, Każda osoba ucząca się ma bierne i czynne prawa wyborczego, Lokal wyborczy i tryb prowadzenia wyborów zapewniał dobrowolność i tajność aktu głosowania oraz pełne zachowanie procedur demokratycznych. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

6 Obszar: Komunikacja i media Uczniowie i uczennice mogą inicjować powstawanie i prowadzić szkolne media, istnieje przynajmniej jeden środek przekazu dla społeczności uczniowskiej. Władze SU i dyrekcja dbają o to, żeby wszyscy mogli łatwo się z nimi komunikować.

7 Dobra praktyka: Publiczne Gimnazjum im. Kard. St. Hozjusza w Radłowie Co? Różnorodność środków komunikacji Dlaczego Aby informacje docierały do wszystkich a głos każdego ucznia i uczennicy mógł być usłyszany. Co się działo krok po kroku 1. W szkole istnieje kilka prowadzonych przez uczniów i uczennice mediów, zapewniających dobre przekazywanie informacji pomiędzy uczniami: strona samorządu uczniowskiego na portalu Facebook, szkolny radiowęzeł, tablica ogłoszeń na ścianie oraz tradycyjna papierowa gazetka Spinacz. Istnieje również zakładka SU na stronie internetowej szkoły. Jakie są mocne strony Wiele środków komunikacji, zapewniających wszystkim możliwość dostępu do informacji w dogodnej formie Stały i znany wszystkim termin, w którym dyrektor szkoły jest dostępna dla uczniów i uczennic 2. Przewodniczący i przewodniczące klas biorą udział w spotkaniach władz SU a następnie przekazują informacje swoim klasom. 3. Wszyscy uczniowie i uczennice mogą zgłaszać swoje pomysły za pomocą skrzynki pomysłów, do której mogą wrzucać swoje postulaty anonimowo. 4. Również dyrekcja szkoły dba o swoją dostępność dla uczniów stały dyżur dyrekcji to 7. godzina lekcyjna od poniedziałku do piątku wtedy każdy może spotkać się z nią osobiście. Istnieje również możliwość kontaktu z dyrekcją za pośrednictwem zakładki Pytanie do dyrektora na stronie szkoły. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

8 Obszar: Działania uczniów Władze SU są niezależne w planowaniu i realizacji swoich przedsięwzięć, przynajmniej raz w trakcie kadencji zbierają informacje o potrzebach i pomysłach uczniów i uczennic, uwzględniają je w planowaniu swoich działań. Uczniowie i uczennice mogą liczyć na pomoc władz SU i szkoły w realizacji swoich pomysłów.

9 Dobra praktyka: Publiczne Gimnazjum w Gralewie Co? Zbieranie informacji o pomysłach na szkolne działania Dlaczego Żeby dostosować działania do potrzeb i zainteresowań uczniów i uczennic. Co się działo krok po kroku 1. Władze SU zorganizowały jarmark pomysłów ogólnoszkolną akcję zbierania pomysłów od uczniów i uczennic na to, co może dziać się w ich szkole. Przez 3 dni na korytarzach stały tablice, na których każdy mógł umieścić swoje propozycje działań. 2. Na stronie samorządu uczniowskiego został umieszczony formularz, za pomocą którego uczniowie i uczennice mogli wpisywać swoje pomysły i uwagi związane z działaniami SU. 5. Kolejnym pomysłem zgłoszonym przez uczniów była akcja charytatywna Bombki dla Adasia, w którą udało się zaangażować całą szkołę. Bombki ozdabiane własnoręcznie przez uczniów i uczennice były następnie sprzedawane a dochód przeznaczono na pomoc koledze ze szkoły, czekającemu na przeszczep serca. Jakie są mocne strony Wykorzystanie różnych sposobów na zbieranie pomysłów od uczniów i uczennic, Otwartość dyrekcji i nauczycieli i nauczycielek na uczniowskie propozycje. Akcja charytatywna, w której uczniowie i uczennice wykonują przedmioty własnoręcznie. 3. Zebrane pomysły zostały przeanalizowane na spotkaniu przedstawicieli SU na tej podstawie przygotowano listę działań, które następnie wprowadzono w życie. 4. Niektóre z pomysłów wymagały uzyskania zgody dyrekcji i Rady Pedagogicznej takim pomysłem było ustanowienie prawa do dodatkowego nieprzygotowania dla osób, które w danym miesiącu miały stuprocentową frekwencję. Wprowadzenie tego pomysłu obniżyło liczbę nieobecności w szkole. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

10 Obszar: Podejmowanie decyzji Istotne decyzje dotyczące uczniów i uczennic są podejmowane w drodze konsultacji lub współdecydowania. Ważne dokumenty szkolne są konsultowane z reprezentantami uczniów i uczennic. Przedstawiciele i przedstawicielki młodzieży, kadry nauczycielskiej i rodziców spotykają się regularnie.

11 u Dobra praktyka: Co? Gimnazjum Publiczne z Oddziałami Integracyjnymi w Mircu Współdecydowanie o stworzeniu systemu motywowania uczniów i uczennic do nauki Dlaczego W szkole brakowało systemu motywowania dostosowanego do potrzeb uczniów i uczennic. Co się działo krok po kroku 1. Powstał zespół, którego celem było opracowanie nowego systemu motywowania do nauki w jego skład weszły osoby reprezentujące uczniów, uczennice i nauczycieli, nauczycielki. 2. Rozpoczęto od zebrania opinii od społeczności szkolnej. Na korytarzu zawieszono sznurki z kartkami w kształcie chorągiewek. Wszyscy mogli wyrazić swoją opinię poprzez zapisanie na kartce odpowiedzi na pytanie Co motywuje mnie do nauki?. 5. Wprowadzono następujące propozycje: immunitet uczniowski (dla osób uzyskujących min. 50 ocen bardzo dobrych i celujących możliwość trzykrotnego zwolnienia z odpowiedz i kartkówek); obniżenie średniej ocen, od której uczniowie i uczennice otrzymują nagrody; promowanie osiągnięć uczniów i uczennic w innych dziedzinach niż nauka, na specjalnej tablicy, żeby większa część młodzieży mogła być doceniona. Jakie są mocne strony Wykorzystanie różnorodnych metod zbierania opinii (flagi, dyskusje w klasach), zaangażowanie w podejmowanie decyzji całej społeczności szkolnej, współdecydowanie o temacie ważnym dla wszystkich uczniów i uczennice. 3. Odpowiedzi zostały opracowane przez zespół, a następnie poddane konsultacjom klasowym. Uczniowie i uczennice dyskutowali o tym, które z pomysłów najbardziej im odpowiadają. 4. Opinie uzyskane w debatach w klasie zostały przeanalizowane przez zespół i na tej podstawie wybrano pomysły, które zostały wprowadzone w życie. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

12 Obszar: Uczenie się i nauczanie Kryteria oceniania są znane i rozumiane przez uczniów i uczennice. Wewnątrzszkolny system oceniania został poddany konsultacjom z uczniami i uczennicami. Nauczyciele i nauczycielki włączają uczniów i uczennice w proces oceniania i udzielania informacji zwrotnej.

13 Dobra praktyka: Gimnazjum im. Czesława Miłosza w Topoli Królewskiej Co?Włączanie uczniów i uczennic w tworzenie kryteriów oceniania i udzielania informacji zwrotnej Dlaczego Żeby uczniowie i uczennice współtworzyli swój procesu uczenia się, a ocena służyła ich rozwojowi. Co się działo krok po kroku 1. Zasady oceniania na każdym przedmiocie wiszą na tablicy w każdej klasie, zatem wszyscy mają do nich dostęp na bieżąco. 2. Na wszystkich przedmiotach wprowadzony jest system udzielania informacji zwrotnej uczniom i uczennicom. 3. Uczniowie i uczennice ustalają nacobezu (kryteria sukcesu) do sprawdzianów współdecydują o tym, co powinni potrafić i wiedzieć i na jakiej podstawie będą oceniani. 4. Wprowadzono ocenę koleżeńską. Uczniowie i uczennice sprawdzają sobie nawzajem sprawdziany i kartkówki na podstawie wcześniej ustalonych kryteriów. 7. Raz w roku każda klasa bierze udział w sondzie Co nam pomaga, a co przeszkadza się skutecznie uczyć anonimowe odpowiedzi umieszczane są na karcie papieru. Następnie nauczyciele i nauczycielki analizują odpowiedzi. 8. Przeprowadzono konsultacje zapisów wewnątrzszkolnego systemu oceniania poprzez dyskusje w klasach, z których wyniki zebrano na spotkaniu władz samorządu uczniowskiego i przedstawiono radzie pedagogicznej. Wprowadzono m.in. zakaz zadawania prac domowych na weekendy. Jakie są mocne strony Stosowanie wielu elementów oceniania kształtującego w szkole cele lekcji, nacobezu, informacja zwrotna, ocena koleżeńska, Konsultacje WSO objęły ogół uczniów i uczennic w szkole, Uczniowie i uczennice sami stosują metody oceniania kształtującego przygotowując lekcje dla przedszkolaków! 5. Uczniowie i uczennice gimnazjum przygotowali również lekcję opartą na zasadach oceniania kształtującego dla dzieci z przedszkola. 6. W szkole nie ma niezapowiedzianych kartkówek. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

14 Obszar: Zasoby i kwestie formalne Władze SU mają możliwość korzystania ze środków finansowych oraz zasobów rzeczowych szkoły lub Rady Rodziców, na jasnych i określonych zasadach. Istnieje uchwalony przez uczniów i uczennice Regulamin SU, zawierający zapisy zgodne z ustawą o systemie oświaty.

15 Dobra praktyka: Publiczne Gimnazjum nr 1 im. PCK w Grajewie Co? Budżet partycypacyjny w szkole Dlaczego Zwiększenie poczucia wpływu uczniów i uczennic na to, co dzieje się w szkole. Co się działo krok po kroku 1. Środki na działania samorządu uczniowskiego przeznaczane są z budżetu szkoły i konta Rady Rodziców. Na koncie Rady Rodziców gromadzone są również pieniądze zbierane podczas organizowanych przez samorząd uczniowski wydarzeń (dyskotek, kiermasze). 2. O przeznaczeniu części tych funduszy mogli zdecydować wszyscy uczniowie i uczennice szkoły w procesie współdecydowania. 6. Najwięcej głosów otrzymało stworzenia radiowęzła szkolnego. 7. Wyniki przedstawiono dyrekcji i radzie rodziców. 8. Zakupiono sprzęt do radiowęzła, za którego prowadzenie odpowiadają władze SU. Jakie są mocne strony Zróżnicowanie źródeł finansowania działań SU, Oddanie całej społeczności szkolnej decyzji o przeznaczeniu części środków, Proces podejmowania decyzji umożliwiający każdemu wypowiedzenie się. 3. Przedstawiciele samorządów klasowych zorganizowali w swoich klasach debaty lub warsztaty dotyczące potrzeb i pomysłów na wykorzystanie pieniędzy. 4. Zebrane w dyskusjach klasowych pomysły przedstawiono na spotkaniu Rady SU tam władze samorządu stworzyli na ich podstawie ankietę, zawierającą te propozycje. 5. Ankieta została przeprowadzona wśród całej szkoły uczniowie i uczennice wybierali spośród zawartych w niej pomysłów. Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

16 Obszar: Otwarta szkoła Szkoła zapewnia uczniom i uczennicom możliwość wyznawania różnorodnych wartości i poglądów oraz obrony łamanych praw. Szkoła jest również otwarta na działania społeczności lokalnej i umożliwia korzystanie ze swoich zasobów.

17 Dobra praktyka: Gimnazjum nr 27 im. Ossolineum we Wrocławiu Co? Szkolny Rzecznik Praw Ucznia Dlaczego Stworzenie możliwości obiektywnego rozwiązywania sporów pomiędzy uczniami i uczennicami a nauczycielami i nauczycielkami. Co się działo krok po kroku 1. Szkoła posiada osobny Regulamin Szkolnego Rzecznika Praw Ucznia określający zadania i obowiązki Rzecznika, tryb postępowania w przypadku spraw spornych oraz tryb zgłaszania kandydatów i kandydatek oraz przeprowadzania wyborów. 2. Funkcję Szkolnego Rzecznika Praw Ucznia pełnią równolegle przedstawiciel uczniów i nauczycieli. ustalanych przez nauczycieli wbrew ustalonym zasadom. Po spotkaniu z Radą pedagogiczną i przypomnieniu zasad ustalania terminów sprawdzianów udało się ograniczyć ich liczbę. Jakie są mocne strony Istnienie osobnej instytucji szkolnego RPU oddzielny tryb wyborów, spisane kompetencje i tryb postępowania, Pełnienie funkcji RPU przez dwie osoby przedstawiciela uczniów i nauczycieli, Ustalony i znany wszystkim sposób zgłaszania spornych spraw Rzecznikowi. 3. Kandydatury są zgłaszane przez Radę SU, radę rodziców i radę pedagogiczną. Wybory są powszechne (czynne prawo mają wszyscy uczniowie, uczennice i nauczyciele i nauczycielki), bezpośrednie i tajne. 4. Prowadzona jest osobna kampania wyborcza, trwająca 2 tygodnie, wybory przeprowadzane są w połowie grudnia. 5. Rzecznicy są dostępni dla uczniów i pełnią otwarte dyżury obecnie są to czwartki, w wyznaczonej do tego celu sali. 6. Ostatnią sprawą rozwiązaną dzięki wsparciu Rzecznika była kwestia zbyt dużej liczby sprawdzianów i kartkówek, Program finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego EOG

18 Dziękujemy i zapraszamy w przyszłym roku!