PRZEDMIOTYWY SYSTEM OCENIANIA WIADOMOŚCI Z PRZYRODY W KLASIE V WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY

Transkrypt

1 PRZEDMIOTYWY SYSTEM OCENIANIA WIADOMOŚCI Z PRZYRODY W KLASIE V WYMAGANIA NA POSZCZEGÓLNE OCENY Właściwości substancji w róŝnych stanach skupienia. Wymagania konieczne (stopień dopuszczający) - podać przykłady ciał stałych, cieczy i gazów w najbliŝszym otoczeniu, - rysuje ułoŝenie cząsteczek w ciałach stałych, cieczach i gazach, - podać przykład mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej występującej naturalnie w przyrodzie i wytworzonej przez człowieka, - przygotować mieszaninę niejednorodną i jednorodną - podać przynajmniej po 1 przykładzie sposobu na rozdzielenie mieszaniny jednorodnej i niejednorodnej - porównać budowę ciał stałych, cieczy i gazów, wyjaśnić pojęcie próŝni - podać przykłady doświadczeń mających na celu potwierdzenie właściwości tych ciał, - powiedzieć co to jest korozji i w jakich warunkach zachodzi najszybciej - podać róŝnice na podstawie której odróŝnia mieszaninę jednorodną od niejednorodnej ć - podać sposób na rozdzielenie prostych mieszanin jednorodnych i niejednorodnych, - podać skład powietrza i określić rolę przynajmniej jego 2 składników, Wymagania podstawowe ( ocena dostateczna) - określić właściwości ciał stałych, cieczy i gazów, - podać przykłady wykorzystania właściwości tych ciał przez człowieka, - podać właściwości mieszaniny, - wymienić 2-3 właściwości wody i powietrza - wymienić 2-3 przykłady roli wody i powietrza w przyrodzie, - wie co to jest roztwór i potrafi go przygotować nazywając poszczególne jego składniki, - wyjaśnić i przeprowadzić proces filtrowania, - wyjaśnić pojęcie powierzchni swobodnej. Wymagania dopełniające ( ocena bardzo dobra) - wskazać związek między budową, a niektórymi właściwościami ciał stałych, cieczy i gazów, - wytłumaczyć na czym polega higroskopijność i podać przykłady z Ŝycia tego zjawiska, - wytłumaczyć przyczynę korozji i sposoby jej zapobiegania, - podać sposób na rozdzielenie mieszaniny składającej się z 3 składników, - uzasadnić dlaczego woda moŝe stanowić przykład mieszaniny jednorodnej o niejednorodnej, - wytłumaczyć co to jest krystalizacja, roztwór nasycony i nienasycony

2 Wybrane ekosystemy las - Wymienić poszczególne warstwy lasu i podać przynajmniej po 3 przykłady roślinności w kaŝdej warstwie, - Powiedzieć która warstwa lasu jest najbardziej wilgotna i dlaczego, - Wytłumaczyć dlaczego rośliny określane są mianem producentów, - Podać przynajmniej 2 przykłady łańcuchów pokarmowych w lesie, - Podać przynajmniej po 3 cechy lasu w róŝnych porach roku, - Podać 3-4 przykłady roli lasu w przyrodzie i gospodarce człowieka, - Rozpoznać najpospolitsze drzewa liściaste i iglaste - Wymienić części liścia - wyjaśnić pojęcia światłolubność i cieniolubność, podać przykłady roślin charakteryzujące się tą cechą i powiedzieć w jakiej strefie występują, - podać dokładnie gdzie zachodzi proces fotosytezy, przy wykorzystaniu jakiego barwnika, - wyjaśnić co to są związki nieorganiczne i organiczne, - wytłumaczyć co to jest sieć łańcuchów pokarmowych, - przedstawić proces krąŝenia substancji w lesie, - ocenić stan lasu na podstawie wyglądu drzew, - wymienić typy lasów w Polsce, - wymienić i rozpoznać kilka przykładów grzybów w polskich lasach. - scharakteryzować poszczególne warstwy lasu podając po kilka przykładów roślinności - określić warunki w poszczególnych warstwach lasu - wytłumaczyć co to jest fotosynteza, - Podać 4 przykłady łańcuchów pokarmowych w lesie, - Wytłumaczyć pojęcie samoŝywności i cudzoŝywności, - Patrząc na uproszczony rysunek drzewa określić w jakich warunkach ono rosło, - Określić rolę mchu w utrzymywaniu wilgoci w lesie, - Wytłumaczyć pojęcie producenci, konsumenci i reducenci, - Wyjaśnić jaki wpływ na las mają szkodniki i zanieczyszczenia. Wymagania dopełniające 9ocena bardzo dobra) - wytłumaczyć pojęcie mikroklimatu i scharakteryzować cechy mikroklimatu w lesie, - Podać przykład sieci pokarmowej w lesie, tłumacząc jednocześnie rolę poszczególnych składników w sieci, - Opisać budowę grzybów i ich sposób odŝywiania, - Wytłumaczyć pojęcie ekosystem i uzasadnić jak wielką rolę ma równowaga w ekosystemie podając przykłady wzajemnych zaleŝności, - Podać charakterystyczne cechy budowy komórki roślinnej, - Wytłumaczyć pojęcie rośliny drapieŝnej, pasoŝyta, podać przykłady, - Wymienić i scharakteryzować typy lasów w Polsce, podać przykłady największych kompleksów leśnych,

3 Wybrane ekosystemy pole - wymienić przynajmniej po 4 przykłady zbóŝ uprawianych w Polsce i roślin okopowych, - wyjaśnić co nazywamy kwiatem pojedynczym, a co kwiatostanem, - wyjaśnić co to jest chwast, podać i rozpoznać kilka przykładów, - Wymienić 4 korzyści jakie człowiek czerpie z uprawy roślin, - Podać przykłady zwierząt Ŝyjących na polu, - Podać przykład łańcuch pokarmowego, - Wymienić 3 przyczyny zanieczyszczeń i określić ich na otoczenie, - Wytłumaczyć pojęcie zdrowej Ŝywności - wykryć tłuszcze w organach roślinnych - porównać warunki Ŝycia w lesie i na polu - wykryć skrobie w organach roślinnych - wskazać przystosowanie wybranych organizmów do środowiska pobierania pokarmu, obrony i ucieczki - zna zbierane przez siebie grzyby - wymieniając przykłady roślin podaje korzyści jakie czerpie człowiek z ich uprawy - ustala zaleŝności pokarmowe w ekosystemie - wyjaśnia przyczyny niektórych zmian w ekosystemie - wyjaśnić po co roślinie są kwiaty i jaki sposób zwabiają owady oraz inne zwierzęta, - wymienić przynajmniej 4 typy kwiatostanów i podać przykłady, - podzielić rośliny na grupy biorąc pod uwagę sposób ich wykorzystania przez człowieka, - wymienić składniki pokarmowe zawarte w roślinach i określić ich rolę, - podać podstawowe cechy budowy owada - wymienić 3 przykłady łańcuchów pokarmowych - opisać stadia rozwojowe owadów Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) - posługuje się terminologia z zakresu morfologii roślin - rozpoznać szkodniki roślin - analizuje skutki ingerencji człowieka w ekosystem - podać przykłady róŝnorodności organizmów - podać przykłady wzajemnych zaleŝności między składnikami ekosystemu - Podać przykłady wegetatywnego i płciowego rozmnaŝania się organizmów - opisać budowę niektórych organizmów - wypowiadać się na temat nieprawidłowego stosowania nawozów i ich wpływu na środowisko, oraz Ŝywność

4 Wybrane ekosystemy jezioro - wymienić przykłady organizmów Ŝyjących w środowisku wodnym - posługiwać się pojęciem planktonu - opisać właściwości fizyczne wody - wymienić kilka cech organizmów wskazujących na przystosowanie się ich do tego środowiska - wypowiedzieć się na temat czystości wody i jej znaczeniu - porównać wybrane organizmy, ich budowę, czynności Ŝyciowe i tryb Ŝycia - wyjaśnić dlaczego w wodach Ŝyją głownie organizmy zmiennocieplne - porównać warunki Ŝycia na lądzie i w wodzie - wyjaśnić wpływ wybranych zanieczyszczeń wody na Ŝywe organizmy - opisać rozwój niektórych organizmów Ŝyjących w wodzie - wyjaśnić co to jest konkurencja i podać przykłady - podać przykłady zaleŝności między składnikami ekosystemu - podać przykłady łańcuchów pokarmowych w jeziorze - stosuje róŝne sposoby oceny czystości wody Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) - ustala róŝnice między czynnikami środowiska powietrznego i wodnego - rozpoznaje stadia rozwojowe zwierząt Ŝyjących w wodzie - odwzorować rysunkiem kształty i ruch obserwowanych mikroorganizmów - nastawić obraz mikroskopowy - wyjaśnić pojęcie eutrofizacji i zaleŝności przyczynowo skutkowych.

5 Wybrane krajobrazy Polski - rozpoznać na rycinie typy terenu (równinny, falisty, pagórkowaty, ze wzgórzami) - rozpoznać na rysunkach typowe krajobrazy w Polsce - wskazać na mapie hipsometrycznej Polski obszary nizinne, wyŝynne i górskie - odczytać wysokość bezwzględną punktów wysokościowych na mapie hipsometrycznej Polski - wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać główne rzeki w Polsce - wskazać na mapie hipsometrycznej i nazwać największe jeziora w Polsce - opisać dostosowanie się budownictwa w obszarach górskich do warunków klimatycznych - rozpoznać okazy skał: węgiel kamienny, wapień, granit, less, piasek, Ŝwir. - opisać wybrane krajobrazy, a takŝe zwierzęta i rośliny chronione charakterystyczne dla tych krajobrazów - wskazać przykłady obiektów chronionych w Polsce - odczytać treść mapy hipsometrycznej posługując się legendą mapy - opisać cechy typów terenów w Polsce - umiejscowić na mapie Polski typowe krajobrazy - wyjaśnić zmiany następujące w składnikach krajobrazu w następstwie działalności ludzi - określić połoŝenie krain Polski posługując się kierunkami głównymi, pośrednimi - odczytać na mapie hipsometrycznej Polski nazwy własne nizin, wyŝyn i pasm górskich - odczytać wysokość bezwzględną dowolnych punktów na mapie hipsometrycznej Polski - wyjaśnić przyczyny powstawania - wymienić piętra roślinne w krajobrazach górskich - rozpoznać formy rzeźby w krajobrazie wysokogórskim - odczytać na mapie krajobrazowej nazwy pasów rzeźby powierzchni w Polsce - podać przyczyny, które wpłynęły na rozwój krajobrazu przemysłowego - wskazać przykłady obiektów chronionych w Polsce - rozpoznać na rycinie charakterystyczne formy rzeźby powierzchni - wskazać na przykładach walory krajobrazów dla celów turystycznych i rekreacyjnych - uzasadnić konieczność ochrony przyrody - wymienić przykłady zabytków w Warszawie i Krakowie - wyjaśnić terminy: depresja, delta rzeki - przedstawić korzyści wynikające z dostępu do morza - rozpoznać na rycinie rodzaje brzegów - podać przyczyny, które wpłynęły na rozwój krajobrazu przemysłowego na WyŜynie Śląskiej - umiejscowić w krainach Polski obiekty o walorach krajoznawczych i kulturowych Wymagania dopełniające (ocena bardzo dobra) - określić kierunek spływu rzek w Polsce na podstawie mapy hipsometrycznej - obliczyć odległość między obiektami na mapie Polski posługując się skalą i podziałką mapy - odszukać informacje o obiektach chronionych i krajoznawczych w literaturze popularnonaukowej, słownikach, czasopismach i zaplanować wycieczkę - wyjaśnić genezę węgla kamiennego i wapienia organicznego - wyjaśnić zmiany pięter roślinności w krajobrazach górskich - wyjaśnić powstanie form rzeźby górskiej - przedstawić etapy tworzenia się

6 wybrzeŝa stromego i mierzejowego na polskim wybrzeŝu - wykazać związki miedzy działaniami czynników zewnętrznych, a formami rzeźby na przykładzie zjawisk krasowych - wskazać na mapie hipsometrycznej polskie miasta - podaje przykłady działalności człowieka w danym krajobrazie - opisuje warunki klimatyczne w poszczególnych krainach Górnośląskiego okręgu Przemysłowego - wskazać związek między rzeźbą powierzchni w pasie pojezierzy, a zlodowaceniami - wyjaśnić powstanie charakterystycznych form rzeźby powierzchni w poznanych krajobrazach Polskich - wyjaśnić i powiązać potrzebę ochrony składników środowiska - wyjaśnić mechanizm powstawania wiatru halnego i bryzy

7