łączenia, przejmowania, likwidacji czy upadłości zakładu emerytalnego zarządzającego funduszem.

Transkrypt

1 Uzasadnienie Niezbędnym elementem funkcjonowania kapitałowego filaru systemu emerytalnego, wprowadzonego reformą systemu ubezpieczeń społecznych w 1999 r., jest wypłata emerytur doŝywotnich ze środków gromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Stworzenie w tym zakresie odpowiednich regulacji wynika z konieczności zakończenia budowy nowego systemu emerytalnego, poniewaŝ w 2009 r. pierwsi członkowie OFE będą mogli przejść na nowy typ emerytury pochodzącej z dwóch filarów nowego systemu emerytalnego (ok kobiet, które osiągnęły wiek 60 lat). NaleŜy wskazać, Ŝe docelowy system wypłat doŝywotnich emerytur kapitałowy ze środków gromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych musi być w pełni efektywny na początku roku 2014, poniewaŝ od tego roku system rozpocznie obsługiwać osoby przechodzące na emeryturę obojga płci. Niniejszy projekt określa zasady organizacji i funkcjonowania instytucji zapewniających realizację od roku 2014 wypłat doŝywotnich emerytur kapitałowych. Obowiązujący do końca 1998 r. repartycyjny system finansowania świadczeń emerytalnych został zreformowany poprzez utworzenie systemu dwufilarowego. Filar pierwszy pozostał systemem opartym na umowie pokoleniowej, którego istotą jest finansowanie świadczeń emerytalnych ze składek opłacanych przez osoby aktualnie pracujące. Składki nie są inwestowane - są natomiast przeznaczane na wypłaty bieŝących emerytur. Wysokości tych składek są jednak ewidencjonowane na indywidualnych kontach i będą wykorzystane do obliczenia przyszłej emerytury. Filar drugi, będący częścią obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego zapewniającego doŝywotnie emerytury, polega na gromadzeniu oszczędności ze składek, które są inwestowane na rynku kapitałowym. Istotą nowego systemu emerytalnego jest dąŝenie do jego stabilności finansowej i aktuarialnej neutralności. Problem ten powiązany jest z efektywnością systemu, gdyŝ tylko efektywny system zapewnia wyŝsze emerytury i tym samym obniŝa dopłaty z budŝetu. Projekt ustawy określa zasady tworzenia, organizacji i wykonywania działalności przez fundusze doŝywotnich emerytur kapitałowych, zwanych dalej funduszami DEK, uprawnione zgodnie z ustawą do wypłaty świadczeń pienięŝnych ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Warunki nabywania prawa do tych świadczeń pienięŝnych oraz zasady ich wypłat określają przepisy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i o emeryturach kapitałowych. DuŜy wpływ na wysokość przyszłych emerytur dla obojga płci mają zastosowane do obliczenia emerytury tablice dalszego przewidywanego trwania Ŝycia. W pierwszym filarze

2 stosuje się wspólne dla płci tablice dalszego przewidywanego trwania Ŝycia. Niniejszy projekt, wychodząc naprzeciw postulatom zrównania statusu kobiet i męŝczyzn, zawiera podobne rozwiązanie. Ustawowe zrównanie płci w ww. zakresie wymaga wprowadzenia mechanizmu wyrównywania rezerw gromadzonych w ramach FDEK. Dlatego teŝ projekt zakłada powstanie mechanizmu wyrównawczego, którego działanie zapewni system rozliczeń pomiędzy FDEK z tytułu zysków i strat spowodowanych strukturą portfela umów emerytalnych danego zakładu emerytalnego, ze względu na płeć emerytów (przewaga męŝczyzn lub kobiet w portfelu umów emerytalnych), jeŝeli struktura ta odbiegać będzie od przeciętnej struktury portfela umów emerytalnych na rynku zakładów emerytalnych. Obsługę mechanizmu wyrównawczego zapewni organ nadzoru. Szczegóły dotyczące mechanizmu wyrównawczego określi Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, które doprecyzuje termin, sposób i tryb przekazywania środków przez zakłady emerytalne oraz dokonywanie rozliczeń i przekazywania środków przez do zakładów emerytalnych, mając na względzie zapewnienie równomiernego rozwoju rynku zakładów emerytalnych. Jednocześnie projekt nie wskazuje na Ŝaden konkretny typ podmiotu, który obsługiwałby FDEK juŝ funkcjonującego na rynku finansowym. W związku z pracami Komisji Europejskiej nad projektem dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej SOLVENCY II {SEC(2007) 870, postulowana w dotychczasowej debacie propozycja przekazania wypłat emerytur kapitałowych zakładom ubezpieczeń na Ŝycie na obecną chwile jest niemoŝliwa, ze względu na konieczność zapewnienia polskiego nadzoru nad działalnością wykonywaną przez te podmioty. Pozostawiając tę kwestię dalszym pracom Komisji Europejskiej przyjęto rozwiązanie, które buduje instytucję nie objęte działaniem tej dyrektywy. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przychyliło się uwag zawartych w Ekspertyzie projektu ustawy o zakładach emerytalnych z dnia 18 lutego 2008 r. autorstwa prof. Marka Góry, prof. Wojciecha Otto i prof. Mariana Wiśniewskiego podnoszących kwestię wzajemnego stosunku podmiotów jakimi maja być zakłady emerytalne oraz zarządzane przez nie Fundusze Emerytur Kapitałowych. W związku z tym podjęto decyzję o oddzieleniu tych podmiotów poprzez wyodrębnienie osób prawnych: zakładu emerytalnego i funduszu doŝywotnich emerytur kapitałowych. Podmiotowe rozdzielenie zakładów emerytalnych od zarządzanych przez nie funduszy DEK, ma na celu jasne określenie roli funduszu, którego aktywa nie będą mogły być juŝ traktowane jako środki własne zakładu emerytalnego. Konsekwencją takie go rozdzielenia będzie jasny status prawny funduszu w przypadku 2

3 łączenia, przejmowania, likwidacji czy upadłości zakładu emerytalnego zarządzającego funduszem. Fundusz doŝywotnich emerytur kapitałowych utworzony na mocy ustawy będzie osobą prawną, której przedmiotem działalności będzie wyłącznie przyjmowanie składek, ich lokowanie oraz wypłata świadczeń pienięŝnych ze środków zgromadzonych w otwartych funduszach emerytalnych. Organem funduszu DEK będzie utworzony zgodnie z przepisami ustawy zakład emerytalny, który utworzy fundusz DEK oraz będzie nim zarządzać i reprezentować w stosunkach z osobami trzecimi w sposób określony dla reprezentacji zakładu w jego statucie. Nadanie osobowości prawnej funduszowi DEK pozwoliło na odseparowanie kapitałów zakładu emerytalnego od kapitału funduszu DEK i wprowadzenie zapisów wyłączających odpowiedzialność Fundusz DEK za zobowiązania zakładu. Siedzibą zakładu emerytalnego powstałego na mocy ustawy będzie siedziba funduszu DEK. Utworzenie funduszu DEK wymagać będzie nadania funduszowi DEK statutu przez zakład, zawarcia przez zakład z depozytariuszem umowy o przechowywanie aktywów funduszu DEK, uzyskania przez zakład zezwolenia organu nadzoru na utworzenie funduszu DEK oraz wpisania funduszu DEK do rejestru funduszy doŝywotnich emerytur kapitałowych. Statut funduszu DEK będzie uchwalany przez walne zgromadzenie zakładu i będzie określać nazwę funduszu, firmę, siedzibę i adres zakładu, wysokość kapitału zakładowego zakładu, sposób reprezentacji funduszu DEK przez zakład, firmę (nazwę), siedzibę i adres depozytariusza, rodzaje, maksymalną wysokość, sposób oraz tryb kalkulacji i pokrywania kosztów obciąŝających fundusz DEK, wysokość opłaty opłat, sposób informowania przez fundusz DEK o zmianach statutu oraz inne dane przewidziane w przepisach ustawy. Ponadto statut funduszu będzie określać dziennik o zasięgu krajowym przeznaczony do ogłoszeń funduszu DEK, terminy ogłaszania przez fundusz DEK prospektu informacyjnego, terminy oraz formę i tryb wypłaty doŝywotnich emerytur kapitałowych oraz wypłat gwarantowanych, zasady prowadzenia działalności lokacyjnej przez fundusz DEK, wraz z informacją o tym, czy fundusz DEK będzie sam zarządzał aktywami, czy teŝ powierzy zarządzanie aktywami osobie trzeciej. Wniosek zakładu o wydanie zezwolenia na utworzenie funduszu DEK powinien zawierać statut funduszu DEK, umowę z depozytariuszem, aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego, dane osobowe osób zatrudnionych w zakładzie lub osób, które zakład 3

4 zamierza zatrudnić, mających istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu DEK, listę osób wyznaczonych przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w umowie oraz informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym osób zatrudnionych w zakładzie lub osób, które zakład zamierza zatrudnić, mających istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu DEK, ze wskazaniem, które z tych osób są doradcami inwestycyjnymi i aktuariuszami. Projekt nakłada na organ nadzoru obowiązek wydania zezwolenie na utworzenie funduszu DEK w terminie 3 miesięcy od dnia złoŝenia wniosku. Wydanie zezwolenia będzie równoznaczne z zatwierdzeniem statutu funduszu DEK. Organ nadzoru będzie mógł odmówić wydania zezwolenia jeŝeli wniosek i dołączone do niego dokumenty nie spełniają warunków określonych w ustawie, statut funduszu DEK nie zabezpiecza naleŝycie interesów emerytów lub osób uposaŝonych. Będzie mógł równieŝ odmówić gdy uzna, iŝ osoby zatrudnione w zakładzie lub osoby, które zakład zamierza zatrudnić, mające istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu DEK lub osoby wyznaczone przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialne za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w umowie nie dają rękojmi naleŝytego wykonywania powierzonych obowiązków. Po uzyskaniu zezwolenia na utworzenie funduszu DEK zakład będzie miał obowiązek niezwłocznego złoŝenia do sądu rejestrowego wniosku o wpisanie funduszu DEK do rejestru funduszy doŝywotnich emerytur kapitałowych. Wniosek będzie musiał zawierać zezwolenie na utworzenie funduszu DEK, statut funduszu DEK, statut zakładu tworzącego fundusz DEK wraz z aktualnym odpisem z Krajowego Rejestru Sądowego raz listę członków zarządu zakładu. Rozpoznanie wniosku o wpis do rejestru przez sąd rejestrowy winno nastąpić w terminie 14 dni od dnia jego złoŝenia. Sąd rejestrowy odmówi wpisania funduszu DEK do rejestru jeŝeli nie będą spełnione warunki określone ustawą. Niezwłocznie po wpisaniu funduszu DEK do rejestru zakład ma obowiązek doręczenia organowi nadzoru odpisu z tego rejestru. Wpis do rejestru będzie obejmować nazwę funduszu DEK, firmę, siedzibę i adres zakładu, sposób reprezentacji zakładu oraz numer wpisu zakładu do Krajowego Rejestru Sądowego, imiona i nazwiska członków zarządu oraz prokurentów, jeŝeli zostali ustanowieni oraz firmę (nazwę), siedzibę i adres depozytariusza. Projekt przewiduje, iŝ zezwolenie na utworzenie funduszu DEK wygaśnie, jeŝeli w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia zezwolenia zakład nie złoŝył wniosku o wpisanie funduszu DEK do rejestru. 4

5 Do dnia wpisania funduszu DEK do rejestru, zakład będzie dokonywać czynności prawnych, mających na celu utworzenie funduszu DEK, we własnym imieniu i na własny rachunek. Z chwilą wpisania do rejestru fundusz DEK nabędzie osobowość prawną a zakład stanie się organem funduszu DEK. Rejestr będzie prowadzić Sąd Okręgowy w Warszawie, będzie rejestrem jawnym i dostępnym dla osób trzecich. Zmiana statutu funduszu DEK wymagać będzie zezwolenia organu nadzoru. Do wniosku o wydanie zezwolenia dołączać się będzie uchwałę walnego zgromadzenia zakładu w sprawie zmiany statutu. Organ nadzoru odmówi zezwolenia, jeŝeli zmiana jest sprzeczna z prawem, interesem emerytów lub osób uposaŝonych. Zmianę statutu funduszu DEK zakład będzie zobowiązany ogłaszać w dzienniku o zasięgu krajowym określonym w statucie, nie później niŝ w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia zezwolenia na zmianę statutu. Zmiana statutu będzie wchodzić w Ŝycie w terminie wskazanym w ogłoszeniu o jego zmianie, jednak nie wcześniej niŝ z upływem 6 miesięcy od dnia dokonania ogłoszenia. Organ nadzoru będzie mógł zezwolić na skrócenie tego terminu, jeŝeli nie naruszy to interesu emerytów lub osób uposaŝonych albo jeŝeli wymaga tego interes emerytów lub osób uposaŝonych. Zakład będzie zobligowany do zawiadomienia organ nadzoru o dokonaniu ogłoszenia i jego terminie, dołączając jednolity tekst statutu, oraz złoŝyć wniosek do sądu rejestrowego o wpisanie do rejestru zmiany statutu, dołączając do wniosku zezwolenie organu nadzoru na zmianę statutu, uchwałę zmieniającą statut wraz z jednolitym tekstem statutu oraz informację o dokonaniu ogłoszenia i jego terminie. JeŜeli zakład nie dokona ogłoszenia zmian statutu zgodnie z przepisami ustawy, organ nadzoru stwierdzi wygaśnięcie zezwolenia na zmianę statutu. Sąd rejestrowy wpisze do rejestru informację o zmianie statutu wraz z datą wejścia w Ŝycie zmiany w terminie 14 dni od złoŝenia wniosku. W razie zmiany imion i nazwisk członków zarządu oraz prokurentów, które to dane podlegałyby obowiązkowi wpisu do rejestru zakład będzie zobowiązany do niezwłocznego złoŝenia wniosek o wpisanie ich zmiany do rejestru, dołączając aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego. Wpisanie zmian związanych z przejęciem zarządzania funduszem DEK przez inny zakład lub w przypadku połączenia zakładów będzie mogło nastąpić dopiero po przedstawieniu zezwolenia organu nadzoru na przejęcie zarządzania tym funduszem. Rachunkowość funduszy DEK oraz terminy sporządzania, badania i składania do ogłoszenia sprawozdań finansowych regulują przepisy ustawy o rachunkowości. Roczne sprawozdania finansowe funduszu DEK będą zatwierdzane przez zakład w formie uchwały walnego zgromadzenia. Zakład będzie mógł zlecić w całości lub w części innym podmiotom, 5

6 upowaŝnionym na podstawie odrębnych przepisów, wykonywanie obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych funduszu DEK. Projekt ustawy przewiduje, iŝ zakłady emerytalne będą tworzone w formie spółki akcyjnej. Firma zakładu będzie zawierać określenie zakład emerytalny. JeŜeli statut zakładu będzie tak stanowić, zakład będzie mógł posługiwać się w firmie skrótem ZEM. UŜywanego w projekcie określenia zakład emerytalny lub skrótu tego określenia będą mogły uŝywać wyłącznie zakłady emerytalne działające na podstawie ustawy. Naruszenie tego zapisu będzie skutkowało nałoŝeniem sankcji karnych przewidzianych w przepisach tej ustawy. Zakład nie będzie mógł podlegać podziałowi, o którym mowa w przepisach działu II tytułu IV ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.). W sprawach nieuregulowanych w ustawie do zakładów stosować się będzie odpowiednio przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych. Przedmiotem działalności przedsiębiorstwa zakładu będzie wyłącznie tworzenie i zarządzanie funduszami DEK oraz ich reprezentowanie wobec osób trzecich. Przewiduje się, iŝ zakład będzie mógł tworzyć i zarządzać tylko jednym funduszem DEK, chyba Ŝe zarządzanie więcej niŝ jednym funduszem DEK będzie skutkiem przejęcia przez zakład zarządzania innym funduszem DEK albo połączenia zakładów. Za zarządzanie funduszem DEK zakład będzie mógł pobierać opłatę. Wyłącznie zakład utworzony na mocy ustawy będzie mógł prowadzić działalność w zakresie tworzenie i zarządzanie funduszami DEK oraz uŝywać określenia doŝywotnia emerytura kapitałowa lub wypłata gwarantowana na oznaczenie oferowanego świadczenia pienięŝnego. Zakład emerytalny nie będzie mógł powierzać osobom trzecim wykonywania czynności, związanych z zarządzaniem i reprezentacją zakładu, a w szczególności zarządzania ryzykiem związanym z prowadzeniem działalności zakładu i zarządzania aktywami funduszu DEK. ZałoŜycielem zakładu oraz jego akcjonariuszem będzie mogła być wyłącznie osoba prawna, a kapitał zakładowy zakładu nie będzie mógł być zebrany w drodze publicznej subskrypcji. Ilekroć w niniejszym projekcie będzie mowa o załoŝycielach zakładu, naleŝy przez to rozumieć równieŝ akcjonariuszy tego zakładu. Ustawa przewiduje wprowadzenie szeregu ograniczeń dotyczących akcji zakładu. Muszą być wyłącznie akcjami imiennymi, nie mogą być zamienione na akcje na okaziciela oraz nie mogą być przedmiotem zabezpieczenia majątkowego ani być obciąŝone w Ŝaden inny 6

7 sposób. Ponadto zakład emerytalny nie będzie posiadał prawa wydawania akcji o szczególnych uprawnieniach. Statut zakładu powinien traktować wszystkich akcjonariuszy w jednakowy sposób, w szczególności nie będzie mógł przyznawać niektórym akcjonariuszom dodatkowych uprawnień albo ograniczać praw akcjonariuszy, albo nakładać na niektórych akcjonariuszy dodatkowych obowiązków. Projektowana regulacja wprowadza następujące wymogi dotyczące wysokości kapitału zakładowego zakładu emerytalnego w poszczególnych latach prowadzenia działalności. W okresie do dnia 31 grudnia 2013 r. wysokości kapitału zakładowego w nie moŝe być niŝsza niŝ zł, w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2018 r. nie moŝe być niŝsza niŝ zł natomiast od dnia 1 stycznia 2019 r. nie moŝe być niŝsza niŝ zł. Wprowadzono wymóg by kapitał zakładowy zakładu był pokrywany wkładem pienięŝnym i podlegał opłaceniu w całości przed zarejestrowaniem zakładu, a środki na jego opłacenie nie będą mogły pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, kredytu, poŝyczki albo być w inny sposób obciąŝone. Projekt zakłada, iŝ ten sam podmiot będzie mógł być akcjonariuszem wyłącznie jednego zakładu, jak równieŝ jednostki powiązane będą mogły być wyłącznie akcjonariuszami tego samego zakładu. Natomiast w przypadku połączenia dwóch lub większej liczby podmiotów, z których kaŝdy przed połączeniem był akcjonariuszem innego zakładu, oraz w przypadku gdy podmioty będące dotychczas akcjonariuszami róŝnych zakładów stały się jednostkami powiązanymi, powyŝsze ograniczenia stosuje się po upływie 6 miesięcy od dnia połączenia. Organowi nadzoru nadaje się uprawnienia do wydania zezwolenia na wydłuŝenie tego terminu, w celu umoŝliwienia podmiotowi prowadzącemu działalność w wyniku połączenia lub podmiotom, które stały się jednostkami powiązanymi, dostosowania ich działalności do wymogów określonych w ustawie. JednakŜe wydłuŝenie tego terminu moŝe być dokonane na okres nie dłuŝszy niŝ 12 miesięcy. Postępowanie dotyczące wydanie zezwolenia na wydłuŝenie terminu na dostosowanie działalności do wymogów określonych w ustawie następować ma na wniosek podmiotu prowadzącego działalność w wyniku połączenia lub podmiotów, które stały się podmiotami związanymi. Organ nadzoru wyda zezwolenie jeśli wnioskodawcy wykaŝą, iŝ wydłuŝenie tego terminu jest uzasadnione okolicznościami od nich niezaleŝnymi. Projekt przewiduje nadanie szerokich uprawnień organowi nadzoru względem kontroli nad strukturą akcjonariatu. KaŜdorazowe nabycie lub objęcie akcji zakładu będzie wymagało zezwolenia organu nadzoru i będzie mogło nastąpić wyłącznie za wkład pienięŝny. Proponuje 7

8 się by kaŝdorazowe nabycie lub objęcie akcji zakładu, które nastąpiło bez uzyskania zezwolenia organu nadzoru było niewaŝne z mocy prawa. Postępowanie o zezwolenie na nabycie lub objęcie akcji zakładu będzie wszczynane na wniosek podmiotu zamierzającego nabyć lub objąć akcje, składany za pośrednictwem zakładu. W przypadku gdy podmiot zamierzający nabyć lub objąć akcje jest akcjonariuszem zakładu do wniosku będzie musiał dołączyć pisemne oświadczenie stwierdzające, Ŝe środki na pokrycie kapitału zakładowego lub na nabycie akcji nie pochodzą z poŝyczki, kredytu, lub nie są w Ŝaden inny sposób obciąŝone oraz nie pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz dokumenty przedstawiające sytuację finansową podmiotu w okresie ostatnich 5 lat poprzedzających dzień złoŝenia wniosku lub całego okresu działalności, jeŝeli podmiot wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niŝ okres 5 lat, w tym dokumenty potwierdzające brak zaległości podatkowych oraz zaległości z tytułu składek, do poboru których jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Natomiast w przypadku gdy podmiot zamierzający nabyć lub objąć akcje nie jest akcjonariuszem zakładu, oprócz powyŝszego oświadczenia i dokumentów do wniosku musi równieŝ dołączyć dokumenty potwierdzające status prawny podmiotu, dokumenty stwierdzające jego organizację oraz pisemne oświadczenie podmiotu dotyczące powiązań kapitałowych z akcjonariuszami zakładu. Podmiot zamierzający objąć akcje, do wniosku będzie musiał dołączyć równieŝ dowód wpłaty środków na pokrycie kapitału zakładowego. Organ nadzoru wyda zezwolenie na nabycie lub objęcie akcji zakładu, jeŝeli wnioskodawca jest osobą prawną i spełni wszystkie wymienione powyŝej wymogi. JeŜeli obejmującym akcje jest dotychczasowy akcjonariusz, będzie miał on obowiązek zawiadomienia organu nadzoru o objęciu akcji w terminie 14 dni od dnia ich objęcia. Czynność prawna dokonana bez zawiadomienia organu nadzoru będzie niewaŝna. Objęcie akcji przez dotychczasowego akcjonariusza w liczbie powodującej przekroczenie odpowiednio 20%, 25%, 33%, 50%, 66%, 75% lub 80% głosów na walnym zgromadzeniu przez dotychczasowego akcjonariusza wymagać będzie równieŝ zezwolenia organu nadzoru. Wszelkie wymogi i ograniczenia dotyczące nabywania lub obejmowani akcji zakładu stosować się będzie odpowiednio równieŝ do nabywania praw z akcji zakładu. Ponadto projekt przewiduje, iŝ do nabycia lub objęcia akcji zakładu nie będą miały zastosowania przepisy ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz. U. Nr 50, poz. 331, Nr 99, poz. 660 i Nr 171, poz. 1206). Rezygnacja z wymogu stosowania ww. ustawy wynika z faktu nadzorowania tego rynku przez jeden organ nadzoru Komisję Nadzoru Finansowego, która całościowo bada sprawy z tego zakresu. 8

9 Projekt nakłada na akcjonariusza zakładu obowiązek niezwłocznego zawiadamia zakładu o kaŝdej jednostce dominującej względem niego. Niezwłocznie po uzyskaniu takiego zawiadomienia zakład będzie miał obowiązek poinformować o tym fakcie organ nadzoru, który będzie mógł wezwać zakład do złoŝenia w wyznaczonym terminie, nie krótszym niŝ 30 dni, dokumentów potwierdzających status prawny jednostki dominującej oraz stwierdzających jej organizację oraz dokumentów przedstawiających sytuację finansową jednostki dominującej w okresie ostatnich 5 lat lub całego okresu działalności, jeŝeli podmiot wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niŝ okres 5 lat, w tym dokumentów potwierdzających brak zaległości podatkowych oraz zaległości z tytułu składek, do poboru których obowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W przypadku gdyby jednostka dominująca zdaniem organu nadzoru nie dawała rękojmi prowadzenia spraw przez zakład w sposób zapewniający naleŝytą ochronę interesów emerytów lub osób uposaŝonych, lub z dokumentów przedstawiających sytuację finansową jednostki dominującej za ostatnie 5 lat wynika, Ŝe posiada ona zaległości podatkowe lub zaległości z tytułu składek, do których poboru obowiązany jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych, będzie mógł on wydać decyzję określającą warunki przywrócenia w zakładzie stanu zgodnego z prawem. W decyzji tej organ nadzoru zawiesi wykonywanie prawa głosu na walnym zgromadzeniu zakładu przez akcjonariusza do czasu przywrócenia stanu zgodnego z prawem. JeŜeli jednak w wyniku zawieszenia wykonywania prawa głosu, o wszyscy akcjonariusze zakładu nie będą mogli wykonywać prawa głosu na walnym zgromadzeniu zakładu dłuŝej niŝ 3 miesiące od dnia doręczenia decyzji organ nadzoru będzie mógł cofnąć zezwolenie na utworzenie zakładu. Organami zakładu emerytalnego będą zarząd, rada nadzorcza i walne zgromadzenie. Wprowadzono wymóg by zarząd zakładu składał się co najmniej z trzech członków. Członkiem zarządu zakładu będzie mogła być osoba, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, nie została prawomocnie skazana za przestępstwo umyślne, za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe lub za przestępstwa, o których mowa w niniejszym projekcie. Ponadto członek zarządu musi posiadać wyŝsze wykształcenie uzyskane w Rzeczypospolitej Polskiej lub uzyskane w innym państwie wykształcenie będące wykształceniem wyŝszym w rozumieniu przepisów tego państwa, legitymować się nie krótszym niŝ siedmioletni staŝem pracy w instytucjach finansowych, w tym 3 lat na stanowiskach kierowniczych w tych instytucjach i dawać rękojmię naleŝytego wykonywania funkcji członka zarządu. 9

10 Co najmniej dwóch członków zarządu zakładu powinno posługiwać się językiem polskim i legitymować się wyŝszym wykształceniem prawniczym, ekonomicznym lub matematycznym. W przypadku obywateli państw obcych znajomość języka polskiego będzie wymagana w stopniu niezbędnym do wykonywania funkcji członka zarządu. O ile statut zakładu nie będzie stanowić inaczej, członków zarządu zakładu powoływać będzie i odwoływać walne zgromadzenie. JeŜeli wymagania względem członków zarządu zakładu nie będą spełnione w związku z odwołaniem członka zarządu zakładu lub cofnięciem zezwolenia wydanego przez organ nadzoru na powołanie członka zarządu w związku z faktem, iŝ przestał on spełniać warunki określone przepisami prawa dla członków zarządu, zakład jest obowiązany niezwłocznie, nie później niŝ w terminie 6 miesięcy od dnia zaistnienia tego zdarzenia, przywrócić stan zgodny z prawem. Projekt szczegółowo określa, jakie osoby nie będą mogły być powoływane na członka zarządu zakładu. Nie będą mogły nimi być osoby będące członkami organu zarządzającego lub organu nadzorującego podmiot będący akcjonariuszem tego zakładu, innego zakładu, depozytariusza przechowującego aktywa funduszu DEK, otwartego funduszu emerytalnego lub funduszu inwestycyjnego. Ponadto nie mogą to być osoby będące członkami organu zarządzającego lub organu nadzorującego powszechnego towarzystwa emerytalnego, narodowego funduszu inwestycyjnego lub firmy zarządzającej majątkiem narodowego funduszu inwestycyjnego, zakładu ubezpieczeń, banku, towarzystwa funduszy inwestycyjnych lub podmiotu będącego akcjonariuszem towarzystwa funduszy inwestycyjnych, podmiotu prowadzącego działalność maklerską, lub inną działalność w zakresie obrotu maklerskimi instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i Nr 157, poz. 1119) lub jednostki powiązanej z którymkolwiek z wymienionych wyŝej podmiotów. Ograniczenia te będą miały zastosowanie równieŝ wobec osób pozostająca w stosunku pracy, stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z wymienionymi powyŝej podmiotami. Analogiczne ograniczenie i wymagania projekt stawia osobom, które będą powoływane na funkcje członka rady nadzorczej zakładu. Będą mogły nimi być osoby, które spełnią łącznie następujące warunki: będą posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, nie były prawomocnie skazane za przestępstwo umyślne, nie były prawomocnie skazane za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstwo skarbowe lub za przestępstwa określone w przepisach niniejszego projektu. Ponadto osoba powoływana na tą funkcję będzie musiała posiadać wyŝsze 10

11 wykształcenie uzyskane w Rzeczypospolitej Polskiej lub uzyskane w innym państwie wykształcenie będące wykształceniem wyŝszym w rozumieniu przepisów tego państwa i dawać rękojmię naleŝytego wykonywania funkcji członka rady nadzorczej. Co najmniej połowa członków rady nadzorczej zakładu powinna legitymować się nie krótszym niŝ pięcioletni staŝem pracy w instytucjach finansowych oraz być ona powoływana spoza kręgu akcjonariuszy zakładu lub podmiotów z nimi związanych. W szczególności powinna być powoływana spoza kręgu członków organu zarządzającego lub organu nadzorującego akcjonariusza zakładu, członków organu zarządzającego lub organu nadzorującego jednostki powiązanej z akcjonariuszem zakładu i spoza kręgu osób pozostających w stosunku pracy, w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z akcjonariuszem lub jednostką powiązaną z akcjonariuszem. JeŜeli powyŝsze warunki określone dla połowy członków rady nadzorczej zakładu nie będą spełnione w związku z odwołaniem członka rady nadzorczej lub cofnięciem zezwolenia wydanego przez organ nadzoru na powołanie członka rady nadzorczej w związku z faktem, iŝ przestał on spełniać warunki określone przepisami prawa dla członka rady nadzorczej zakład jest obowiązany niezwłocznie, nie później jednak niŝ w terminie 6 miesięcy od dnia zaistnienia zdarzenia, przywrócić stan zgodny z prawem. Zakład będzie zobowiązany zatrudniać na podstawie umowy o pracę doradcę inwestycyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi do zarządzania aktywami funduszu DEK. Proponuje się by stosunku do doradcy inwestycyjnego w zakresie pozostawania w stosunku pracy, w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze stosować ograniczenia takie same jakie obowiązywać będą członka zarządu zakładu. Ponadto zakład będzie zobowiązany zatrudniać na podstawie umowy o pracę aktuariusza do wykonywania zadań, o których mowa w art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej, który będzie mógł wykonywać zadania wyłącznie na rzecz jednego zakładu. Przepisy art. 159 ust. 2 7 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej stosować się będzie odpowiednio do aktuariusza wykonującego zadania na rzecz zakładu. Pracownikiem zakładu mającym istotny wpływ na gospodarkę finansową zakładu, w tym osobą mającą wpływ na decyzje o sposobie lokowania aktywów zakładu nie będzie mogła być osoba będąca członkiem organu zarządzającego lub organu nadzorującego, lub zatrudniona na podstawie umowy o pracę, pozostająca w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z podmiotami wymienionymi w art. 33 pkt 1 projektu. 11

12 Członkowie władz statutowych zakładu, osoby zatrudnione w zakładzie na podstawie umowy o pracę, pozostające z zakładem w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze jak równieŝ pracownicy tych podmiotów - w tym pracownicy depozytariusza - będą zobowiązanie do zachowania tajemnicy zawodowej. Obejmować ona będzie informacje związane ze składkami, uprawnieniami emerytów do doŝywotniej emerytury kapitałowej oraz lokatami zakładu, a takŝe inne informacje, których ujawnienie mogłoby naruszyć interes zakładu, emerytów lub osób uposaŝonych, a takŝe interes uczestników obrotu na rynku regulowanym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi. Wyłączenie obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej przewiduje się w przypadku udostępnienia tych informacji prokuratorowi, w związku z powzięciem podejrzenia o popełnienie przestępstwa, albo na Ŝądanie sądu, albo innych właściwych organów państwowych, w związku z toczącymi się postępowaniami w sprawach dotyczących działalności zakładu, w tym takŝe na Ŝądanie organu nadzoru, w związku ze sprawowaniem przez niego nadzoru nad działalnością zakładów. Projekt nakłada na zakład obowiązek przechowywania, archiwizacji i zabezpieczania dokumentów oraz innych nośników informacji dotyczących decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia r. o emeryturach kapitałowych (Dz. U. Nr ), osób uposaŝonych, umów z osobami trzecimi o powierzenie wykonywania niektórych czynności oraz umowy z depozytariuszem przez okres pięćdziesięciu lat od chwili ich sporządzenia. W przypadku ogłoszenia upadłości zakładu lub jego likwidacji właściwy sąd będzie miał obowiązek niezwłocznie zawiadomić organ nadzoru o wyznaczonym przechowawcy. Wykonywanie działalności przez zakład emerytalny wymagać będzie zezwolenia organu nadzoru, które wydawane jest na wniosek załoŝycieli zakładu. Do wniosku naleŝało będzie dołączyć statut zakładu, zgodę załoŝycieli na zawiązanie zakładu oraz na objęcie akcji przez załoŝycieli, regulamin organizacyjny zakładu, określający w szczególności sposób zapobiegania ujawnianiu informacji, których wykorzystanie mogłoby naruszać interes emerytów i osób uposaŝonych, lub których ujawnienie mogłaby w istotny sposób wpłynąć na gospodarkę finansową zakładu jak równieŝ listę załoŝycieli wraz z informacją o tym, czy są jednostkami powiązanymi i jaki jest charakter istniejących między nimi powiązań, a takŝe dokumentami potwierdzającymi ich status prawny i pochodzenie środków pienięŝnych przeznaczonych na pokrycie kapitału zakładowego zakładu. Wniosek powinien równieŝ zawierać imiona i nazwiska osób przewidzianych na członków władz statutowych zakładu wraz z ich 12

13 oświadczeniami o wyraŝeniu zgody na pełnienie funkcji we władzach statutowych zakładu i spełnianiu wszystkich warunków określonych w ustawie, wraz z dokumentami potwierdzającymi odpowiednie wykształcenie i doświadczenie zawodowe tych osób niezbędne do pełnienia funkcji we władzach statutowych oraz zaświadczenia o niekaralności osób przewidzianych na członków władz statutowych zakładu, wydane nie później niŝ 3 miesiące przed dniem złoŝenia wniosku. Zaświadczenia o niekaralności w zakresie wynikającym z projektu w przypadku obywateli polskich powinny być wydane przez Krajowy Rejestr Karny, a w przypadku obywateli państw obcych przez właściwy organ państwa obcego. Wniosek powinien równieŝ zawierać następujące dokumenty za okres ostatnich 5 lat przed dniem złoŝenia wniosku lub całego okresu działalności, jeŝeli załoŝyciel wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niŝ okres 5 lat: - sprawozdania finansowe załoŝycieli zakładu, obejmujące bilanse, rachunki zysków i strat, sprawozdania z przepływu środków pienięŝnych, w przypadku gdy obowiązek sporządzania takich sprawozdań finansowych wynika z odrębnych przepisów prawa oraz noty objaśniające do tych sprawozdań, - wyliczenia marginesu wypłacalności i wartości środków własnych, w przypadku zakładu ubezpieczeń, - dokumenty potwierdzające brak zaległości podatkowych oraz zaległości z tytułu składek, do poboru których jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ponadto do wniosku naleŝało będzie dołączyć: - plan organizacyjny i finansowy działalności zakładu na okres 5 lat, zapewniający zdolność zakładu do wykonywania zobowiązań, - informację o wysokości funduszu organizacyjnego przeznaczonego na utworzenie administracji zakładu, - imię i nazwisko doradcy inwestycyjnego i aktuariusza wraz z ich oświadczeniami o wyraŝeniu zgody na zatrudnienie w zakładzie, - dowód posiadania przez załoŝycieli zakładu środków pienięŝnych wolnych od obciąŝeń w wysokości równej kapitałowi zakładowemu i funduszowi organizacyjnemu wraz z oświadczeniem o przeznaczeniu ich na pokrycie kapitału zakładowego i funduszu organizacyjnego, - projekt oferty doŝywotniej emerytury kapitałowej, - projekt umowy z depozytariuszem oraz imiona i nazwiska osób wyznaczonych przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w projekcie tej umowy, 13

14 - informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym doradcy inwestycyjnego i aktuariusza, którzy mają zostać zatrudnieni w zakładzie oraz osób wyznaczonych przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w projekcie tej umowy, ze wskazaniem, które z tych osób są doradcami inwestycyjnymi, - oświadczenie o pochodzeniu środków pienięŝnych na pokrycie kapitału zakładowego i funduszu organizacyjnego. Wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład emerytalny załoŝyciele mogą złoŝyć wniosek o wydanie przez organ nadzoru promesy zezwolenia na utworzenie funduszu DEK. Wniosek o wydanie promesy zezwolenia powinien zawierać projekt statutu funduszu DEK, projekt umowy z depozytariuszem, dane osobowe osób, które zakład zamierza zatrudnić po utworzeniu, mających istotny wpływ na gospodarkę finansową funduszu DEK, listę osób, które zostaną wyznaczone przez depozytariusza, bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w projekcie umowy oraz informacje o kwalifikacjach i doświadczeniu zawodowym tych osób ze wskazaniem, które z nich są doradcami inwestycyjnymi i aktuariuszami. Na załoŝycieli zakładu zostanie nałoŝony obowiązek niezwłocznego zawiadomienia organ nadzoru o wszelkich zmianach w treści dokumentów załączonych do wniosku o wydanie zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład lub teŝ promesy zezwolenia na utworzenie funduszu DEK, jakie nastąpiły po dniu złoŝenia wniosku. Organ nadzoru zobligowany będzie do wydania zezwolenie na wykonywanie działalności przez zakład w terminie 3 miesięcy od dnia złoŝenia wniosku. Wydanie tego zezwolenia jest równoznaczne z zatwierdzeniem przez organ nadzoru statutu zakładu, wydaniem zezwolenia na pełnienie funkcji członka zarządu oraz rady nadzorczej zakładu, niewydaniem decyzji o zakazie wprowadzenia oferty doŝywotniej emerytury kapitałowej do obrotu oraz z zatwierdzeniem przez organ nadzoru statutu zakładu. W przypadku gdy jednocześnie z wnioskiem o zezwolenie na wykonywanie działalności przez zakład, załoŝyciele złoŝyli wniosek o wydanie przez organ nadzoru promesy zezwolenia na utworzenie funduszu DEK, a nie zachodzą podstawy do odmowy jej wydania, organ nadzoru będzie wydawał promesę wraz z wydaniem zezwolenia na utworzenie zakładu. W promesie organ nadzoru będzie określał okres jej waŝności, który nie moŝe być krótszy niŝ 6 miesięcy. W okresie waŝności promesy organ nadzoru nie będzie mógł odmówić wydania zezwolenia na utworzenie funduszu DEK, chyba Ŝe nastąpią zmiany w treści załączników łączonych do wniosku. Odmowa wydania promesy zezwolenia na utworzenie funduszu DEK 14

15 moŝe nastąpić jedynie z tych samych przyczyn, z jakich organ nadzoru odmówiłby wydania zezwolenia na utworzenie funduszu DEK. Organ nadzoru odmówi wydania zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład, jeŝeli zachodzi co najmniej jedna z poniŝszych okoliczności: - wniosek i dołączone do niego dokumenty nie spełniają warunków określonych w przepisach prawa; - z wniosku lub dołączonych do niego dokumentów wynika, Ŝe zakład moŝe prowadzić działalność niezgodnie z przepisami prawa; - w statucie zakładu są zamieszczone postanowienia mogące naruszać interes emerytów, osób uposaŝonych lub zagraŝać prawidłowej gospodarce finansowej zakładu; - załoŝyciele zakładu nie dają rękojmi prowadzenia spraw zakładu w sposób zapewniający naleŝytą ochronę interesów emerytów lub osób uposaŝonych; - osoby przewidziane na członków władz statutowych zakładu nie spełniają wymogów określonych w ustawie lub nie dają rękojmi naleŝytego wykonywania swoich funkcji; - z dokumentów przedstawiających sytuację finansową załoŝycieli zakładu wynika, Ŝe którykolwiek z nich znajduje się w sytuacji finansowej, która nie gwarantuje ochrony interesów emerytów lub osób uposaŝonych w szczególności posiada zaległości podatkowe lub z tytułu składek, do których poboru jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych; - z dokumentów przedstawiających sytuację finansową załoŝycieli zakładu w okresie ostatnich 5 lat przed dniem złoŝenia wniosku lub całego okresu działalności, jeŝeli załoŝyciel wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niŝ okres 5 lat, wynika, Ŝe którykolwiek z nich posiada zaległości podatkowe lub zaległości z tytułu składek, do których poboru jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych; - załoŝyciele nie udowodnią pochodzenia i posiadania środków pienięŝnych własnych, nie pochodzących z poŝyczki, kredytu oraz wolnych od jakichkolwiek obciąŝeń w wysokości odpowiadającej kapitałowi zakładowemu i funduszowi organizacyjnemu; - środki pienięŝne przeznaczone na pokrycie kapitału zakładowego i funduszu organizacyjnego pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł; - plan organizacyjny i finansowy zakładu nie zapewnia zdolności zakładu do wykonywania zobowiązań; - projekt oferty doŝywotniej emerytury kapitałowej narusza przepisy prawa albo moŝe w inny sposób zagraŝać interesom emerytów; - projekt umowy z depozytariuszem moŝe naruszać interes emerytów, osób uposaŝonych lub zagraŝać prawidłowej gospodarce finansowej zakładu; 15

16 - osoby wyznaczonych przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w projekcie umowy z depozytariuszem, nie dają rękojmi naleŝytego wykonywania powierzonych obowiązków. Zmiana statutu zakładu, depozytariusza lub umowy z depozytariuszem równieŝ wymaga zezwolenia organu nadzoru. Do wniosku o zmianę statutu naleŝało będzie dołączyć stosowną uchwałę walnego zgromadzenia, a w przypadku podwyŝszenia kapitału zakładowego zakładu równieŝ dowód opłacenia podwyŝszonego kapitału zakładowego. Organ nadzoru odmówi wydania zezwolenia jeŝeli zmiana statutu zakładu, depozytariusza lub umowy z depozytariuszem, będzie sprzeczna z prawem, interesem emerytów lub osób uposaŝonych. Natomiast wydanie zezwolenia na zmianę statutu zakładu będzie równoznaczne z zatwierdzeniem przez organ nadzoru tego statutu. Zmiana listy osób wyznaczonych przez depozytariusza bezpośrednio odpowiedzialnych za naleŝyte wykonywanie obowiązków określonych w projekcie umowy z depozytariuszem wymagać będzie poinformowania organu nadzoru przez depozytariusza. RównieŜ powoływanie członków zarządu i rady nadzorczej zakładu wymagać będzie wydania zezwolenia organu nadzoru, chyba Ŝe powołanie dotyczy będzie osób, które pełniły funkcje w tych organach w poprzedniej kadencji zarządu i rady nadzorczej zakładu. Wniosek o wydanie takiego zezwolenia będzie musiał zawierać oświadczenie o wyraŝeniu zgody na pełnienie funkcji we władzach statutowych zakładu, oświadczenie o spełnianiu wszystkich warunków określonych w ustawie odpowiednio dla członków zarządu i rady nadzorczej zakładu, informacje na temat kwalifikacji i dotychczasowej działalności zawodowej oraz zaświadczenie o niekaralności oraz dokument potwierdzający odpowiednie wyŝsze wykształcenie i doświadczenie zawodowe niezbędne do pełnienia funkcji we władzach statutowych zakładu, w tym odpisy dyplomów, świadectw pracy i Ŝyciorys. Organ nadzoru odmówi wydania zezwolenia jeŝeli przedstawione osoby nie spełniają warunków określonych w ustawie. Organ nadzoru wyposaŝono równieŝ w prawo cofnięcia zezwolenia osobom, które przestały spełniać warunki określone przepisami prawa dla członków zarządu lub rady nadzorczej zakładu. Organ nadzoru będzie mógł cofnąć zezwolenie na wykonywanie działalności przez zakład i zarządzić jego przymusową likwidację, jeŝeli prowadzić będzie on działalność niezgodnie z przepisami prawa lub statutem albo w sposób zagraŝający interesom emerytów lub osób uposaŝonych, lub teŝ gdyby przestał spełniać warunki wymagane do uzyskania zezwolenia. Przyczyna cofnięcia zezwolenia moŝe być równieŝ fakt nie przekazywania lub przekazywania w niepełnej wysokości kwot przeznaczonych na wypłatę doŝywotnich emerytur kapitałowych albo wypłat gwarantowanych, lub nie przekazywanie ich w terminie. Przyczyną cofnięcia 16

17 zezwolenia moŝe być równieŝ zagroŝenie wypłacalności zakładu, o ile nie udało się nie doprowadzić do przywrócenia w zakładzie stanu zgodnego z prawem. Przed cofnięciem zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład i zarządzeniem jego przymusowej likwidacji, organ nadzoru moŝe powiadomić zakład o stwierdzonych nieprawidłowościach, których wystąpienie uzasadnia wydanie decyzji o cofnięciu zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład i zarządzenie jego przymusowej likwidacji. Organ nadzoru w powiadomieniu wskaŝe termin, w którym zakład ma doprowadzić swoją działalność do właściwego stanu. W przypadku gdy nieprawidłowości były szczególnie raŝące, organ nadzoru niezaleŝnie od skierowanego powiadomienia, będzie mógł nałoŝyć na zakład karę pienięŝną w wysokości do zł. Po upływie terminu wyznaczonego w powiadomieniu i niedoprowadzeniu działalności zakładu do stanu zgodnego z prawem, organ nadzoru będzie mógł cofnąć zezwolenie na wykonywanie działalności przez zakład. Cofnięciu zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład i zarządzenie jego przymusowej likwidacji nastąpi w drodze decyzji, w której organ nadzoru określi datę wejścia w Ŝycie decyzji, wskaŝe likwidatora, oraz terminy i tryb składania organowi nadzoru sprawozdań o przebiegu likwidacji. Wniesienie wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy nie wstrzyma wykonania decyzji. W związku z koniecznością wycofania z obrotu ofert doŝywotnich emerytur kapitałowych zakładu, któremu cofnięto zezwolenie, organ nadzoru będzie miał obowiązek przekazania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych decyzji o cofnięciu zezwolenia, wraz z zestawieniem ofert doŝywotnich emerytur kapitałowych nie uwzględniającym oferty zakładu, któremu cofnięto zezwolenie. W przypadku zaskarŝenia do sądu administracyjnego decyzji o cofnięciu zezwolenia na wykonywanie działalności przez zakład i zarządzeniu jego przymusowej likwidacji, rozpoznanie skargi powinno nastąpić w terminie 2 miesięcy od dnia jej przekazania przez organ nadzoru do sądu administracyjnego. Stworzono moŝliwość połączenia się zakładów, jednakŝe połączenie zakładów wymaga zezwolenia organu nadzoru. Do łączenia zakładów nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Zgodnie z projektem wniosek o zezwolenie na połączenie zakładów winien złoŝyć kaŝdy z łączących się zakładów. Powinien on zawierać uchwały walnych zgromadzeń zakładów o połączeniu, umowę o połączeniu zakładów, uchwałę o zmianie statutu funduszu DEK, którym zarządzanie zostanie przejęte, zmodyfikowany regulamin organizacyjny zakładu 17

18 oraz zmodyfikowany plan organizacyjny i finansowy zakładu, po połączeniu zakładów. Ponadto do wniosku naleŝało będzie dołączyć informację o powiązaniach kapitałowych między akcjonariuszami, projekt statutu funduszu DEK i zakładu po połączeniu zakładów, dokumenty przedstawiające sytuację finansową akcjonariuszy zakładu oraz zakładu przejmującego w okresie ostatnich 5 lat poprzedzających dzień złoŝenia wniosku, w tym dokumenty potwierdzające brak zaległości podatkowych oraz zaległości z tytułu składek, do poboru których jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz oświadczenie o pochodzeniu środków pienięŝnych przeznaczonych na dopłaty do akcji zakładu przejmującego, przewidziane w uchwałach o połączeniu zakładów. W przypadku połączenia zakładów w trybie określonym w art pkt 2 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, do wniosku dołączany powinien być równieŝ projekt oferty doŝywotniej emerytury kapitałowej. Wniosek musi zostać złoŝony przez akcjonariuszy łączących się zakładów a do wniosku nie dołącza się uchwały o zmianie statutu funduszu DEK, którym zarządzanie zostanie przejęte. W tym trybie zezwolenie na wykonywanie działalności przez zakład organ nadzoru wyda wraz z wydaniem zezwolenia na połączenie zakładów. Projekt stanowi, iŝ zezwolenie na połączenie zakładów będzie równoznaczne z zezwoleniem na zmianę statutu przejmowanego funduszu DEK, w zakresie obejmującym firmę, siedzibę i adres zakładu, wysokość kapitału zakładowego zakładu oraz sposób reprezentacji funduszu DEK przez zakład. Organ nadzoru będzie mógł z urzędu zezwolić na skrócenie terminu wejścia w Ŝycie tej zmiany. W przypadku gdyby połączenie zakładów powodowało konieczność podwyŝszenia kapitału zakładowego zakładu przejmującego inny zakład w następstwie połączenia, wraz z wnioskiem o wydanie zezwolenia na połączenie zakładów, zakład przejmujący będzie składał wniosek o wydanie zezwolenia na zmianę statutu funduszu DEK i zakładu w zakresie wynikającym z podwyŝszenia kapitału zakładowego. Zezwolenie na zmianę statutu funduszu DEK i zakładu organ nadzoru wyda wraz z wydaniem zezwolenia na połączenie zakładów. Organ nadzoru w zezwoleniu na połączenie zakładów określi szczegółowe warunki połączenia zakładów. Organ nadzoru odmówi wydania zezwolenia na połączenie zakładów, jeŝeli: - wniosek i dołączone dokumenty nie spełniają warunków określonych w ustawie, - z dokumentów dołączonych do wniosku lub innych informacji wynika, Ŝe którykolwiek z łączących się zakładów lub akcjonariuszy tych zakładów w okresie ostatnich 5 lat poprzedzających dzień złoŝenia wniosku lub całego okresu działalności, jeŝeli załoŝyciel 18

19 wykonuje działalność gospodarczą przez czas krótszy niŝ okres 5 lat posiada zaległości podatkowe, lub zaległości z tytułu składek, do których poboru jest obowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych, - środki pienięŝne przeznaczone na dopłaty do akcji zakładu przejmującego, przewidziane w uchwałach o połączeniu zakładów, pochodzą z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł, kredytu, poŝyczki lub są w jakikolwiek inny sposób obciąŝone, - dotychczasowa działalność wnioskodawców nie daje rękojmi prowadzenia działalności zakładu w sposób naleŝycie zabezpieczający interes zakładu, interes emerytów lub osób uposaŝonych; - wydanie zezwolenia nie leŝy w interesie emerytów lub osób uposaŝonych; - w wyniku połączenia powstałby zakład, który nie zapewniałby zdolności do wykonywania zobowiązań; - w wyniku połączenia powstałby zakład, którego projekt oferty doŝywotniej emerytury kapitałowej naruszałby przepisy prawa albo mógłby w inny sposób zagraŝać interesom emerytów; - wydanie zezwolenia prowadziłoby do powstania lub umocnienia zakładu o pozycji dominującej na rynku zakładów. Na podstawie zezwolenia organu nadzoru na połączenie zakładów nastąpi likwidacja funduszu DEK którym zarządzanie zostało przejęte przez inny zakład lub który był zarządzany przez zakład przejęty w wyniku połączenia albo, jeŝeli połączenie zakładów odbywać się będzie w sposób określony w art pkt 2 Kodeksu spółek handlowych, który został wskazany we wniosku o wydanie zezwolenia na połączenie zakładów (wniosek o zezwolenie na połączenie zakładów powinien wskazywać fundusz DEK podlegający likwidacji). Organ nadzoru o wydaniu zezwolenia będzie zawiadamia niezwłocznie sąd rejestrowy oraz Zakład Ubezpieczeń Społecznych, załączając odpis zezwolenia. Sąd, z urzędu, wpisze w rejestrze datę rozpoczęcia likwidacji i likwidatora. Następnie organ nadzoru przekazując do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych odpis zezwolenia przekaŝe równieŝ aktualne zestawienie ofert doŝywotnich emerytur kapitałowych. Likwidatorem funduszu DEK będzie zakład, który przejął zarządzanie tym funduszem. W celu wprowadzenia ustawowej ochrony interesów emerytów w projekcie proponuje się zapis by połączenie zakładów nie mogło prowadzić do obniŝenia wysokości otrzymywanej doŝywotniej emerytury kapitałowej. Projekt przewiduje, iŝ będzie mogła nastąpić dobrowolna likwidacja zakładu. Będzie ona następować w przypadku podjęcia uchwały walnego zgromadzenia zakładu o rozwiązaniu 19

20 zakładu. O zamiarze podjęcia takiej uchwały organ zwołujący walne zgromadzenie zakładu będzie zobowiązany zawiadomić organ nadzoru nie później niŝ 30 dni przed zwołaniem walnego zgromadzenia. W zawiadomieniu zawiadamiający określi przyczyny rozwiązania zakładu jak równieŝ osobę mającą pełnić funkcję likwidatora dającego rękojmię naleŝytego wypełniania powierzonych obowiązków. W terminie 30 dni od dnia otrzymania zawiadomienia organ nadzoru będzie mógł wyrazić, w drodze decyzji, sprzeciw, w przypadku gdy rozwiązanie zakładu zagraŝało interesom emerytów lub osób uposaŝonych. W przypadku zgłoszenia sprzeciwu organ, który zwołał walne zgromadzenie zakładu, będzie zobowiązany do niezwłocznego odwołania posiedzenia. Z waŝnych powodów organ nadzoru będzie mógł wyznaczyć, w drodze decyzji, likwidatora z urzędu. Organ nadzoru będzie mógł równieŝ wyznaczyć z urzędu innego likwidatora niŝ wskazany przez walne zgromadzenie zakładu jak równieŝ w kaŝdym czasie zmienić osobę likwidatora. Likwidator będzie zobowiązany do składania organowi nadzoru sprawozdań o przebiegu likwidacji w terminach i w trybie określonym przez organ nadzoru. Wynagrodzenie likwidatora z tytułu wykonywania obowiązków wynikających z prowadzonego postępowania likwidacyjnego ustali organ nadzoru, natomiast koszty postępowania likwidacyjnego i wynagrodzenia likwidatora poniesie zakład. W przypadku cofnięcia zezwolenia na utworzenie zakładu organ nadzoru zarządzi jego przymusową likwidację i wyznaczy likwidatora dającego rękojmię naleŝytego wypełniania powierzonych obowiązków. Likwidator będzie zobowiązany do składania organowi nadzoru sprawozdania o przebiegu likwidacji w terminach oraz w trybie określonym w decyzji o cofnięciu zezwolenia na utworzenie zakładu i zarządzeniu jego przymusowej likwidacji. Organ nadzoru będzie mógł w kaŝdym czasie zmienić osobę likwidatora. Decyzji o zmianie likwidatora nadany zostanie rygor natychmiastowej wykonalności. Projekt ustawy przewiduje, iŝ w przypadku likwidacji zakładu aktywa funduszu DEK nie będą mogły słuŝyć do zaspokojenia innych roszczeń niŝ wynikające z wykonywania decyzji ZUS lub wypłat gwarantowanych. Likwidator zakładu będzie zobowiązany do podejmowania starań o zawarcie umowy z innym zakładem, na mocy której zakład ten wstąpi w prawa i obowiązki likwidowanego zakładu z tytułu wykonywania decyzji ZUS, z zastrzeŝeniem przeniesienia, w razie zawarcia takiej umowy, aktywów funduszu DEK do funduszu DEK zarządzanego przez zakład wstępujący w prawa i obowiązki likwidowanego zakładu. Zawarcie umowy nie będzie mogło prowadzić do obniŝenia wysokości otrzymywanej doŝywotniej emerytury kapitałowej oraz zmiany wysokości pobieranych opłat, chyba ze nastąpi 20